|
2003
|
|
|
Horrekin batera ere, badira beste inguruabar batzuk, lan honi oraindik garrantzi handiagoa ematen diotenak. Alde batetik, terminologia bateratzeko ahaleginak egin dira, adostasuna, sendotasuna eta iraunkortasuna lortu nahian; horrek nabariro gehitzen du lan honek izan
|
dezakeen
eragina, eta aktibo baliotsu bihurtzen du. Beste alde batetik, kontuan hartu behar da jurisdikzio horretan euskaldun asko eta asko dabiltzala jardunean, eta Justizia Sailak zuzeneko eskumenak dituela, arauak hautsi dituzten adingabeei begira neurriak betearazteko.
|
|
|
Arauak hausten dituen adingabeari erreakzio juridikoa zuzentzen zaio, eta erreakzio horrek esku sartze hezitzailea izan nahi du, indar berezikoa, adinekoen zigor zuzenbidearen osterantzeko xede funtsezkoak beren beregi baztertuz, hala nola, egintzaren eta zehapenaren artean proportzioa izatea edota arauen jasotzaileei larderia eragitea. Horrekin eragotzi nahi da adingabearentzat ondorio makurra izan
|
dezakeen
oro, kasurako, biktimak edo beste gizabanako partikular batzuek akzioa egikaritzea.
|
|
2004
|
|
|
Legea ezin da oinarritu zeregin horren ustezko edo benetako kalitate gabezia horretan. Izan ere, ez dago akats hori zuzen
|
dezakeen
legerik.
|
|
|
Alderdiek bakarrik eska dezakete ezespena auzi zibiletan. Fiskaltzak ere ezespena eska dezake, betiere esku har
|
dezakeen
edo esku hartu behar duen prozesua horietako bat denean, gatazkan dauden eskubideen izaera dela eta.
|
|
|
«fumus boni iuris» edo zuzenbide onaren itxura, prozesuko berandutzaren arriskua eta kauzioa ematea. Babes zehatza eman
|
dezakeen
epaiarekiko kautela neurrien tresna izaera, eta, horrenbestez, eransgarritasuna eta behin behinekotasuna, behar bezala bermatu dira arau egokiekin. Ahaleginak egin dira, xedapen zehatzen bitartez, kautela neurriak berez bila ez daitezen, prozesu jardueraren helburu bakar edo nagusi gisa.
|
|
|
Nolanahi ere, kasu hori bazter utzita, legeak honako etendura arrazoi hauek bakarrik ezarri ditu: auzi ihesean emandako epaia berrikusteko edo hutsaltzeko demanda jartzea eta onartzea; kalte konpongaitza sor
|
dezakeen
betearazpen jardunaren aurka, errekurtsoa jartzea; alderdi betearaziaren konkurtso egoera; eta, berebat, epaitu aurrekotasuna zigor arloan.
|
|
|
Egitateak zabaltzeko idazkia helaraziko zaio aurkako alderdiari, horrek bost egunetan adieraz dezan alegatu egitatea egiazkoa dela onartu edo ukatzen duen. Kasu horretan, zabaltze idazkian azal daiteke adierazitako egitatea argitu edo ezerezean utz
|
dezakeen
guztia.
|
|
|
Auzilari bati emandako kopia eta jatorrizkoa bat ez datozela salatzen bada, auzitegiak, gainerako alderdiek esan beharrekoa entzun ondoren, kopia noiz eman eta hortik aurrera jardun denaren deuseztasuna adieraziko du, baldin eta zehaztugabetasunak eragina izan badu alderdiaren defentsaren gain; horrek ez dio kalterik egingo kopia zehaztugabea aurkeztu duenak izan
|
dezakeen
erantzukizunari.
|
|
|
Behin behineko betearazpena zein autok ukatu eta horren aurka gora jotzeko errekurtsoa jar daiteke, berori lehenespenez izapidetu eta ebatziz. Behin behineko betearazpena zein autok agindu eta horren aurka ezin da errekurtsorik jarri, alderdi exekutatuak hurrengo artikuluaren arabera aurkez
|
dezakeen
aurka jartzea gorabehera.
|
|
|
Halaber, bi ezkontideek arazo horien inguruan lortutako hitzarmena auzitegiari aurkez diezaiokete, auzitegiak hori onets dezan. Hitzarmen hori ez da loteslea izango, alderdi bakoitzaren uziekiko, ezta behin betiko neurrien inguruan auzitegiak har
|
dezakeen
erabakiarekiko ere.
|
|
|
6) Estatuaren abokatuari, edo, legeak ezarri kasuetan, autonomia erkidegoen zerbitzu juridikoei, testamenturik ez agertzeaz gain, ezkontiderik nahiz oinordetza legitimorako eskubidea izan
|
dezakeen
ahaiderik ez badago.
|
|
|
Artikulu honetan xedatutakoak ez dio kalterik egingo beste betearazpen berezi batean nahiz edozein konkurtso prozesutan gerakina atxikitzea agindu eta gerakin horrek izan
|
dezakeen
erabilerari.
|
|
|
Transakzioak uki
|
dezakeen
eskubideari buruz auzia badago erabakitzeko, idazkia auzi paperetan aurkeztuko da.
|
|
|
Diruzkoa ez den kondena epaia behin behinean betearaztean aurka jartzea aurkeztu bada, eta auzitegiak uste badu, gerogarrenean kondena ezeztatuz gero, ezinezkoa edo oso zaila izango dela behin behineko betearazpenaren aurreko egoera berrezartzea edo betearazpena eskatu duenak egin
|
dezakeen
kauzioarekin ordainketa bermatzea, orduan autoa emango du, betearazpena eten eginez; baina erabakitako enbargoek eta berme neurriek indarrean iraungo dute, eta egokitzat jotzen diren berme neurriak hartuko dira, 700 artikuluan xedatutakoaren arabera.
|
|
|
2 Auzitegiak, ordezko kauzioaren eskaerari buruz erabaki dezan, aztertuko ditu kautela neurriak eskatzeko oinarria, kondena uziaren izaera eta edukia, eta demandatuaren jarrerak izan
|
dezakeen
itxura juridiko onuragarria. Halaber, auzitegiak kontuan hartuko du kautela neurriak demandatuaren ondare edo ekonomia jarduera modu larrian eta proportziorik gabe murriztu edo oztopatu behar duen, betiere neurriak eskatzailearentzat dakarren ziurtasunarekin alderatuta.
|
|
|
Horrela, ez dago zertan bidegabe behartu «argitze errekurtso» deritzonaren erabilera; horrekin batera, ez erabakitzearen ondoriozko kongruentziarik eza ezin izango da oinarri moduan hartu, errekurtso arruntak eta bereziak jartzeko. Argi dago, eta horrela utzi du legeak ere, erakunde hori ezertan ere ez doala epai osatugabeak izan
|
dezakeen
irmotasunaren aurka. Izan ere, batetik, emandako erabakiak irmoak dira berez, eta, bestetik, erabaki horiek eraldatzea debekatuta dago.
|
|
|
1 Jabari hirugarrengotzan enbargoa desegitea da hirugarrengotza duenak izan
|
dezakeen
uzi bakarra.
|
|
|
Auzitegiak, probidentzia bidez, kargutik ken dezake gordailuzaina, alderdiek hala eskatuta edo ofizioz, gordailuzainak ez baditu betetzen bere betebeharrak; halakoetan, auzitegiak beste gordailuzain bat izendatuko du, kendutako gordailuzainak izan
|
dezakeen
erantzukizun penal eta zibilari kalterik egin gabe.
|
|
|
1.tearazlea, alderdi exekutatua edo gordailututako ondasun higigarria duen hiruga Gordailuzaina ez bada alderdi berrena, gordailuzain horrek eskubidea du, ondasunak garraiatu, artatu, zaindu, erakutsi eta administratzearen ondorioz gastatutakoa berreskuratzeko. Gainera, auzitegiak probidentzia bitartez agin dezake alderdi betearazleak kopuru batzuk aurreratzea, alderdi horrek kostuak direla bide eta kopuru horiek berreskuratzeko izan
|
dezakeen
eskubideari kalterik egin gabe.
|
|
|
2 Gauzak erakunde edo establezimendu egokian gordailutzen badira, 626 artikuluko 1 paragrafoan ezarrtiakoaren arabera, orduan auzitegiak ezarriko du, probidentzia bidez, ogibide saria, berori bat datorrela ohiko tarifa eta prezioekin. Alderdi betearazleak ogibide sariok ordaindu ditu; horrek ez dio kalterik egingo alderdi betearazleak, kostuak direla bide, ogibide sarion zenbatekoa berreskuratzeko izan
|
dezakeen
eskubideari.
|
|
|
1 Auzi jartzaile orok, nagusiak nahiz errekonbentzio bidezkoak, auzitegiari eska diezaioke, bere erantzukizunpean eta titulu honetan xedatutakoarekin bat, beharrezkotzat jotzen dituen kautela neurriak hartzea, kasuan kasuko uziari epaiak on iritzi eta epai horrek eman
|
dezakeen
babes judizialaren eragingarritasuna ziurtatzeko.
|
|
|
Egoera zibilaren gain eragina izan
|
dezakeen
egitate zehatza ez dela gertatu.
|
|
|
Horiek ere, zeresanik ez, gizartean dira ikusgarri eta entzungarri, nor izate horren eramailerik adierazkorrenak baitira. Horra, berriz, halakoak euskarazko eitean inskribatzeko garrantzia eta pisua, eurok baitira, zalantza ñimiñorik gabe, euskarak berak gizartearen aurrean eta barruan izan
|
dezakeen
bizitasunaren seinale eta erakusle, euskal mintzodun izan zein ez, halakoak dituztenak.
|
|
|
VII. Erregistroaren arloan, naziotasunari eta auzotasunari buruzko arauketa nabariro arindu da. Naziotasunak bizitza juridikoan duen garrantzia eta funtzioen espezializazioa kontuan hartuta, Justizia Ministerioan zentralizatu da naziotasunaren arloan Administrazioak izan
|
dezakeen
esku hartze oro. Hala ere, horrek ez du esan nahi beste ministerioen menpeko gobernu agintariek txostenik eman behar ez dutenik, naziotasuna emateko edo ukatzeko arrazoiei buruz.
|
|
|
Argitaraldi ofizialeko libururik ez badago eskura, arduradunak, berak izan
|
dezakeen
erantzukizunari kalterik egin gabe, beste batzuk gaituko ditu, haiek bezala eratutakoak edo ezarrita dauden ereduen araberakoak.
|
|
|
Organo ofizialean bizitza egiaztatzen bada subjektuak egindako agerraldiaren bidez, edo ezkongabe, alargunedota dibortziatu egoera egiaztatzen bada harako agerpenaren bidez, ezin izango da beste frogabiderik eskatu, zalantza arrazoituaren kasuan ofizioz egindako ikerketari kalterik egin gabe. Organo ofizialek adierazleari aurretiaz ohartaraziko diote berak izan
|
dezakeen
erantzukizun penala.
|
|
|
Froga egingo da organo eskudunaren esku hartze aske eta zuzenekoarekin, eta, agertuz gero, Fiskaltzaren eta alderdien esku hartzearekin. Adierazpena jaso aurretik, adierazleari ohartaraziko zaio berak izan
|
dezakeen
erantzukizun berezia.
|
|
2005
|
|
|
Bigarren helburua da kontsumitzaileak zerbait erosterakoan izan
|
dezakeen
arrisku pertzepzioa gutxitzea. Ekoizle eta marketing adituek badakite, erosketa prozesuak sortzen dituen arriskuak gutxitzeko, kontsumitzaileak erabiltzen dituen estrategien artean daudela marka ezagunez fidatzea eta berme politikak ziurtatzen dituzten produktuak erostea, eta, ondorioz, etxe komertzialek ahalegin izugarriak egiten dituzte markak ezagutarazten eta berme politikak iragartzen (Fagorrek 5 urteko bermea ematen du, eta etxe askok dirua bueltatzeko politikak iragartzen dituzte).
|
|
|
Erregistratzaile ordeztuak komunikazio hori jaso duela agerraraziko du egun horretan bertan edo hurrengo egun baliodunean, aurkezte idazkunaren bazterrean oharra eginez; oharrean adierazi behar da tituluen kalifikazioa ordezpen zerrendako erregistratzaile bati eskatzeko eskubidea egikaritu dela, erregistratzaile horren identitatea zein den eta erregistratzaile hori zein Erregistroren titularra den. Harako komunikazioa jasotzen denetik, erregistratzaile ordeztuak informazio jarraitua eman behar dio ordezkoari, idazkuna egitean eragina izan
|
dezakeen
edozein inguruabar berriren gain.
|
|
|
Lehen auzialdiko epaileak aurrekari horiek erakutsiko dizkio idazkun horren arabera ondasun higiezinaren gaineko eskubideren bat izan
|
dezakeen
pertsonari, eta, pertsona horri entzundakoan, epaileak autoa emango du kasuan kasuko agiria inskribatzeko modukoa dela edo ez dela adierazita.
|
|
|
Titular horrek onartzen badu idazkuna egin zuen funtzionarioak hutsegite horren ondorioz izan
|
dezakeen
erantzukizuna.
|
|
|
artikuluak mugatu du korritu aldakorreko maileguetan erakunde hartzekodunak jaso
|
dezakeen
komisioa, kredituaren amortizazio aurreratuaren ondorioz. Komisio hori urritu da, halako maileguetan hartzekodunak finantza arrisku eskasa bereganatzen duelako, korritu finkoko maileguetan ez bezala:
|
|
|
Eragozpen moduan ezin aipa daiteke horrela Administrazioak eskua sartzen duenik merkatuaren ibilera askean; haatik, bidemendua unean uneko beharrizanei ego horretatik sistema juridiko instituzionala hobetzen da, merkatuaren antolakitzeko. Gorago azaldutakoarekin bat etorriz, kontuan hartu da ordainketa aurreratuak finantza erakundean izan
|
dezakeen
eragina, eta horren zenbatekoa mugatu da, korritu aldakorreko maileguetan portzentaia esanguratsua finkatuz. Ondore horietarako, ulertzen da korritu aldakorreko mailegua dela, amortizazio epealdiaren barruan korritu tasa aldatzen duena.
|
|
|
Dena dela, ordainketa oraindik egin ez bada, hala erakunde hartzekodunak zenbateko egiaztatuaren berri eman ez duelako, nola edozein arrazoiren ondorioz ordainketa onartu nahi ez duelako, erakunde subrogatuak kalkula dezake zenbateko hori, bere erantzukizunpean eta izan
|
dezakeen
okerraren ondorioak onartuz, ondorio horiek ezin baitzaizkio zordunari jasanarazi; adierazpen hori egin ostean, erakunde subrogatuak subrogazio eskritura egiletsi duen notarioaren esku jarri du zenbateko hori. Horretarako, notarioak jakinarazpena egingo dio ofizioz erakunde hartzekodunari, subrogazio eskrituraren kopia egiletsia bidalita, eta horrek okerra alega dezake modu berean, hurrengo zortzi egunen barruan.
|
|
|
Errekurtsopeko kalifikazioa egin duen Jabetza Erregistroan errekurtsoa sartu denetik, Zuzendaritza Nagusiak hiru hilabeteko epea du, ebazpena eman eta hori jakinarazteko. Epe hori igaro eta ez bada ebazpenik eman, ulertzen da eman zaiola errekurtsoari eta jurisdikzio bidea irekitzen da, atzerapen horrek ekar
|
dezakeen
diziplina erantzukizunari kalterik egin gabe.
|
|
|
Legezko hipotekaren eraketa eskatzeko ahalmena dutenek hala egin dezakete edozein alditan, eta hipoteka eratzera behartuta dagoenak xeda
|
dezakeen
edozein ondasun higiezin edo eskubide errealen gain, nahiz eta berori eragin duen arrazoia, hots, ezkontza, tutoretza, guraso ahala edota administrazioa, amaituta egon. Horretarako baldintza bakarra da ziurtatu beharreko betebeharra betetzeke egotea.
|
|
|
Adingabeek zein ezgaituek, euren tutoreen ondasunen gain, tutore horiek administratzen dituzten ondasunengatik eta administrazio horrek ondoriozta
|
dezakeen
erantzukizunagatik, tutoreek Kode Zibilak ezarri eta baimenduriko beste berme mota bat ematen dutenean izan ezik.
|
|
|
Erregistroan inskripzioa, aurreneurrizko idatzoharra, ezereztea edo bazterreko oharra eragin
|
dezakeen
tituluren bat sartuz gero, liburu egunkarian horren aurkezte idazkuna egin behar da.
|
|
|
Jabaria egiaztatzeko espedientean, espediente hori eragin duenari ezin eska dakioke finka zein eskubidea eskuratzeko titulua aurkez dezan, halakorik ez duela adierazi duenean, eta alderdi interesdunak azal
|
dezakeen
aurkajartzea izan behar da eskatzaileak inskribatu nahi den finka osoaren nahiz zati baten jabaria eskuratu duela behar bezala egiaztatzeari buruzkoa.
|
|
|
Norbait jabetza erregistratzaile izendatzeko, beharrezkoa da legearen 279 artikuluko gaitasun baldintzak izatea eta lege horren 280 eta 281 artikuluetako bateraezintasun kasuetan ez egotea. Ondore horretarako, erregistratzailegaiak bete
|
dezakeen
postua hutsik gertatutakoan, halako kasuren batean ez dagoelako zinpeko adierazpena aurkeztu behar du zuzendaritza zentroan; bestela, ez da izendapenik egingo.
|
|
|
Data hori eraikitzaileak egin
|
dezakeen
arau haustea preskribatzeko lege epearen aurrekoa izatea.
|
|
2006
|
|
|
Atzerriko ebazpenaren aitorpena gauzatzen ari den prozesuaren intzidente arazo gisa eskatzen bada, arazo hori ebazteko eskumena izango du gai horren edukia azter
|
dezakeen
epaile edo auzitegiak.
|
|
|
Legeak ezarritakoaren arabera, konkurtsoko administratzaileen ordainsaria arantzelen bidez arautuko da, eta horretarako irizpideak izango dira aktibo zein pasiboaren zenbatekoa eta konkurtsoak izan
|
dezakeen
konplexutasuna. Edozein kasutan ere, ordainsaria epaileak onetsi behar du.
|
|
|
Hori bete ondoren, baldintzapeko hartzekodunaren egintza, atxikipen edo botoa zein jardun edo erabakitan eragingarria izan eta hori deuseztatu ahal izango da, alderdiok hala eskatuta. Gainerako jardun osoari eutsiko zaio, eta, ahal izanez gero, ez zaio kalterik egingo, hala denean, baldintzapeko hartzekodunak jaso zenbatekoak masara itzultzeko betebeharrari, ezta hartzekodun horrek masari edo hartzekodunei begira izan
|
dezakeen
erantzukizunari ere.
|
|
|
2 Konkurtso intzidenteek ez dute etengo konkurtso prozedura; hala ere, epaileak erabaki ahal izango du, ofizioz edo alderdiak hala eskatuta, emandako ebazpenak uki
|
dezakeen
jarduna etetea.
|
|
|
Konkurtso administrazioaren ordainsaria arantzelaren bidez arautuko da, aktiboaren eta pasiboaren zenbatekoa eta konkurtsoak izan
|
dezakeen
konplexutasuna aintzat hartuta. Konkurtsoko administratzaile izendatutako profesionalek partaidetza berbera izango dute ordainsari horretan, betiere hartzekoduna den administratzailearen bikoitza, baldin eta administratzaile hori pertsona fisikoa bada eta bere ordezkari moduan jardungo duen profesionalik izendatu ez badu, 27 artikuluko 1 paragrafoaren azken lerrokadan ezarritakoari helduta.
|
|
|
1) Osasun arloko edozein aditu edo langile bertan izatea eskatuko du, ofendituari laguntza egokiak emateko, beharrezkoa izanez gero. Eskaera ahoz bada ere, jaso duenak ez badu erantzunik ematen, 500 eurotik 5 000 eurorainoko isuna jarriko zaio, hark izan
|
dezakeen
erantzukizun kriminalari kalterik egin gabe.
|
|
|
Auzi jartzaile zibilek errekurtsoa jarri ahal izango dute, soil soilik, errekurtso horrek erreklamatutako itzulketen, konponketen eta kalte ordainen gain eragina izan
|
dezakeen
neurrian.
|
|
|
Ezespena onartzen duen autoa irmoa denean, ezetsia bananduko da auzian izan
|
dezakeen
esku hartze orotik, eta, beraren ordez jardun duenak haren lekua beteko du, intzidentea gaunetik, edo, alegatutako zioa berarentzatzatu bitartean; hala ere, udal edo instrukzio epaitegiko idazkaria ezetsia izanez gero, horrek ez du inolako eskubiderik jasoko, ezespena eskatu deezaguna izanda ere, gaiaren gaineko ardura izatetik banandu ez bada.
|
|
|
Auzipetuaren ahaiderik ezagutzen ez bada, aipatu agiria itxita gordeko da epailearen esku, hori jaso
|
dezakeen
pertsona agertu arte, artikulu honetan xedatutakoa kontuan hartuta.
|
|
|
Fidantzaren kalitatea eta kopurua zehazteko, aintzat hartuko dira delituaren izaera, auzipetuaren gizarte egoera eta aurrekariak, eta gainerako inguruabarrak, hark agintari judizialaren eskumenetik kanpo geratzeko izan
|
dezakeen
interes handia edo txikia erakusten dutenak.
|
|
|
Pertsegitutako delituak bere egiteari buruzko aztarnak edo froga materialak utzi baditu, instrukzio epaileak edo horren ordez diharduenak horiek jaso eta ahozko epaiketarako gordeko ditu, ahalgi ikuskapena egin, eta egitatearen iza izanez gero; ondore horretarako, bete eta izaerarekin zerikusia izan
|
dezakeen
guztia deskribatuko da.
|
|
|
Gordailuzainak jasoagiriaren eginbidea sinatuko du, eta bere gain hartuko du ondasunak auziaren gaineko ardura duen epailearen edo auzitegiaren esku jartzeko, edo, bestelako kasuan, enbargoa zein kopuru ziurtatzeko egin eta kopuru hori ordaintzeko, berak izan
|
dezakeen
erantzukizun kriminalari kalterik egin gabe.
|
|
|
Hala ere, horiek suntsitzea dekreta daiteke behar besteko laginak utzita, baldin eta beharrezkoa edo komenigarria bada kendutako efektuen berezko izaerarengatik edo horien biltegiratzeak edo jagoletzak eragin
|
dezakeen
arriskuarengatik, arrisku hori benetakoa izan nahiz ustezkoa dela; betiere, aurretiaz entzunaldia egingo zaio Fiskaltzari etapikoen kasuan, instrukzio epaileak, au jabeari, ezaguna izanez gero, edo suntsitu nahi diren efektuak zeinen esku aurkitu eta pertsona horri. Droga toxikoen, sorgorgarrien edo gai psikotrorretiaz Fiskaltza eta alderdiak entzunda, horiek berehala suntsitzeko agindua emango du, eta gai horien behar bestekoren zaintzapean geratuko da. laginak gordeko ditu, geroagoko egiaztapenak edo ikerketak bermatzeko.
|
|
|
(338e) Hala ere, horiek suntsitzea dekreta daiteke behar besteko laginak utzita, baldin eta beharrezkoa edo komenigarria bada kendutako efektuen berezko izaerarengatik edotakoa izan nahiz ustezkoa dela. horien biltegiratzeak edo jagoletzak eragin
|
dezakeen
arriskuarengatik, arrisku hori bene
|
|
|
Auzi paperetan ez dira lekukoen adierazpenak jasoko, baldin eta epailearen ustez, guztiz desegokiak badira sumarioaren gai diren egitateak egiaztatzeko. Era berean, adierazpen bakoitzean ez dira jasoko lekukoak emandako azalpenak, kasu berean badaude; baina beti jasoko da zama gisa eta zuribide gisa balio
|
dezakeen
guztia.
|
|
|
Epaileak edo auzitegiak, behin behineko espetxealdia erabakitzeko, aintzat hartuko du neurri horrekren garrantzia gogoan izanda ere. zer nolako eragina izan
|
dezakeen
egotziaren gain, horren eta jardunaren gai den egitatearen inguruabarrak kontuan hartuta, bai eta ezar daitekeen zigorra
|
|
|
Behin salaketa formalizatuta, salatutako egitatearen egiaztapena zein epaile edo funtzionariok egin behar eta horrek berehala jardungo du edo jarduteko aginduko du, salbu eta egitateak delitu izaerarik ez duenean edo salaketa ageri agerian faltsua denean. Bi kasufuntzionarioa prozedura orotatik abste horietatik edozeinetan, auzitegia edonituko da, salaketari bidegabe ematearen ondorioz izan
|
dezakeen
erantzukizunari kalterik egin gabe.
|
|
2007
|
|
|
1 Kanporatzea proposa
|
dezakeen
prozedura zehatzailea zein unetan hasirrengo kautela neurriren bat hartu ahal izango du, prozedura horretan ezar daitekeen azken ebazpena ziurtatzeko xe eta une horretatik, instruktoreak hudearekin:
|
|
|
1 Lege honen 54 artikuluko 1 paragrafoko a) eta b) idatz zatietan eta 53 artikuluko d) eta f) idatz zatietan jasotako arrazoiengatik, atzerritarra Espainiako lurraldetik kanporatzeko zehapena proposa
|
dezakeen
espedientea hasita, instruktoreak instrukzioko epaile eskudunari eskatu ahal izango dio atzepideak egin bitartean, barneratze zentro batean sartzeko agindua ematea. Horrerritarra, espediente zehatzailearen izatarako, ez da behar izango aurretiaz kanporatze ebazpenik ematea.
|
|
|
1 Zentro pribatuek eskainitako irakaskuntzak ez badu ahalbidetzen balio akademikoa duen titulua lortzea, zentro pribatu horiek egongo dira zuzenbide erkidegoko arauen mende. Zentro horiek ezin izango dute erabili irakaskuntza zentroetarako ezarri izenetarik bat ere, ezta izen horiei begira errakuntza edo nahasmendua sor
|
dezakeen
izenik ere.
|
|
|
Esanguratsu da, berebat, jurisprudentziak argitzea zein egoeratan jo daitekeen arlo zibileko jurisdikziora, alderdi politikoek trafiko juridiko pribatuan izan ditzaketen uzien gainean edo afiliatuek alderdiaren barne jar prozeduretan izan daitezkeen arazoen gainean. Era berean, gaur egun, Zigor Kodeak eta Prozedura Kriminalaren Legeak argitu dute zigor jurisdikzioaren arloak zein egoeratan desegin edo eten
|
dezakeen
alderdi politiko bat, eta zein prozedurari jarraitu behar zaion, erabaki garrantzitsu horrek berme guztiak izan ditzan. Hartara, berrikuntza nagusia da printzipio demokratikoak eta giza eskubideak ez errespetatzeagatik alderdi politiko bat epaiketa bidez desegiteko eskumena eta prozedura arautzea.
|
|
|
Prozedura horren osaera klasikoa da. Idatzizko izaera oinarrian dago, eta izapide konbentzional batzuk ditu (alegazioak, froga, alegazio berriak eta epaia); izapide horien epeak eta izapideok artikulatzeko modua kontuan hartuta, segurtasun juridikoaren eta defentsa eskubidearen printzipioak arintasun printzipioarekin uztartu dira, ahaleginak egin baitira, izapideak luzatzearen ondorioz, prozedura hasteak eragin
|
dezakeen
ziurtasudiaraziko da kasuan kasuko alderdi politikoaren jarduera oro. Gainera, iruzunik eza ez areagotzeko.
|
|
|
1) Gutxienez hiru hilabeterik behin eman behar zaion informazioa jasotzea. Informazio horretara bildu behar dira enpresaren jarduera ekonomikoak izandako bilakaera orokorra, enpresakosako ekoizpen programa eta enpleguak enpresan izan
|
dezakeen
bilakaera. Ha ekoizpen eta salmenta egoera, enprelaber, informazio horretara bilduko dira enpresaburuak kontratu berriak egiteko dituen aurreikuspenak, zenbat kontratu egingo diren eta zein kontratu modalitate eta mota erabiliko den zehaztuta, lanaldi partzialeko kontratuak barne, lagileek egingo dituzten ordu osagarriak eta azpikontratazioaren kasuak.naldi partzialerako kontratatutako lan
|
|
|
Lan eta Gizarte Segurantzaren Ministerioak xedapen egokiak emango ditu batzorde hori eratu eta jardunean hasteko, modu autonomoan edo antzeko eginkizunak dituen beste erakunderen bati lotuta. Batzorde horrek hiru alderdi izango ditu beti, eta negoziazio kolektiboaren esparru funtzionalen zehaztasunak adierazteko balio
|
dezakeen
jarduera katalogoa egin eta egunean egunean izango du. Batzorde horren jardunbideak eta erabakiek sekula ere ezin izango diete kalterik egin lan jurisdikzioari eta agintaritzari dagozkien eskumenei, legeek ezarritakoaren arabera
|
|
|
1 Lege honen 16 artikuluak aipatu arriskuen ebaluazioak zehaztu behar ditu, arrisku jakin bat izan
|
dezakeen
edozein jardueratan, haurdun dauden langileei edo erditu berri diren langileei dagokienez, langileen edo fetuaren osasunean eragin negatiboa izan dezaketen laneko agente, prozedura edo baldintzen izaera, gradua eta iraupena. Ebaluazioaren emaitzen arabera, segurtasun zein osasunerako arriskua badago, edo langileen haurdunaldian zein edoskitzealdian ondorioren bat izateko posibilitatea badago, arrisku hori saihesteko, enpresaburuak neurri egokiak hartuko ditu, ukitutako langilearen lan baldintzak edo denbora egokituz.
|
|
|
1 Hemezortzi urte baino gutxiagoko gazteak lanean hasi aurretik, eta horien lan baldintzen edozein aldarazpen garrantzitsu egin aurretik, enpresaburuak ebaluatu ditu langile horiek bete beharreko lanpostuak, arrisku jakin bat izan
|
dezakeen
edozein jardueratan, langile horien segurtasuna eta osasuna arriskuan jar ditzaketen laneko agente, prozesu edo baldintzen izaera, gradua eta iraupena zehazteko.
|
|
|
Esangura horretan, vejez/ zahartzaroa arriskua da, eta jubilación/ jubilazioa arrisku horrek eratorritako gertakizuna. Bada, gertakizun horrek sor
|
dezakeen
beharrizan egoera edo gabezia egoera saihesteko ematen dira prestazio ekonomikoak. Gogora bedi gizarte aseguruen garaian arriskua zela babesaren objektua; Gizarte Segurantzaren Sisteman, aldiz, beharrizan egoera edo gabezia egoera babesten da, arriskua gorabehera.
|
|
|
b) Kontratuaren iraupena ezin da izan sei hilabetetik beherakoa, ezta bi urtetik gorakoa ere. Muga horien barruan, sektorearen estatuko hitzarmen kolektiboek edo, halakorik izan ezean, sektorearen esparru txikiagoko hitzarmen kolektiboek ezar dezakete kontratuak izan
|
dezakeen
iraupena, sektorearen eta egin beharreko praktiken arabera.
|
|
|
Kontratuaren edukia indarreko legeriarekin bat datorren edo ez egiaztatzeko, oinarrizko kopia horrek kontratuaren datu guztiak jasoko ditu. Datu horien artean ez dira jasoko nortasun agiri nazionalaren zenbakia, bizilekua, egoera zibila eta, maiatzaren 5eko 1/ 1982 Lege Organikoarekin bat etorriz, norberaren intimitatean eragina izan
|
dezakeen
beste edozein datu.
|
|
|
Jubilazio adinera iritsi ondoren jubilazioa modu partzialean hartu duen langilearen kasuan, langile horrek hutsik utzitako lanaldia ordezteko enpresak egin
|
dezakeen
errelebu kontratuaren iraupena mugagabea edo urtebetekoa izan daiteke. Bigarren kasu horretan, kontratua zuzenean luzatuko da urtez urte, eta aurreko lerrokadan aipatutakoaren arabera azkenduko da.
|
|
|
Ez da izango kontratariaren egintzen ondoriozko erantzukizunik, kontratatutako jarduera familia-buruak bere etxebizitza eraikitzeko edo berriztatzeko bakarrik kontrata
|
dezakeen
jarduera denean, eta obraren edo industriaren jabeak enpresa jardueraren ondorioz enkargatzen ez duenean obra zein industria hori egitea.
|
|
|
Iraupen epe mugatua ezartzean, leundu egiten da subrogazioen erakundeak prestazioen orekaren gainean izan
|
dezakeen
eragina. Subrogatutako pertsonek badute eskubidea errentapeko etxebizitza erabiltzen jarraitzeko; bada, eskubide horrek irauten du kontratuaren epea bukatu arte.
|
|
|
Errentatzailearen idatzizko adostasunik gabe, errentariak ezin du egin obrarik, 2 artikuluaren 2 paragrafoannen egitura alda dezakeenik, ezta etxe aipatutako etxebizitzaren edo eranskibizitza horren egonkortasuna edo segurtasuna gutxitzea eragin
|
dezakeen
obrarik ere.
|
|
|
Eskuratzaileari emandako informazioari buruz egiatasunik ez badago, eskuratzaile horrek, eskualdatzaileak izan
|
dezakeen
zigor erantzukizunari kalterik egin gabe eta aurreko paragrafoan ezarritakoari kalterik egin gabe, kontratuaren deuseztasun akzioa eragin dezake, Kode Zibilaren 1300 artikuluan eta hurrengoetan xedatutakoaren arabera.
|
|
|
Lan gutxi egin da, hala ere, jabeen erkidegoei halako hizkuntza lanabesak emateko, horiek ere euskaraz bizi daitezen. Batzak, akta liburuak egitea, iragarkiak... horra hor, besteak beste, euskarak izan
|
dezakeen
eragin zuzeneko esparrua. Horra ere, bestalde, erkidego horietan bizi diren euskaldunengana hurreratzeko modu arina.
|
|
|
Eguneroko erabilgarritasunean frogatu dute testu hauek euren balioa. Horrek erakarriko du, hari beretik, lege testuon alorrean euskarak izan
|
dezakeen
normalizazioa, nola gizartean hala mundu juridikoan, hain justu ere, gure ahaleginen xede sendo eta trinkoa.
|
|
|
Esangura horretan, ez da ahaztu behar langileen batzarraren inguruan LEren 77 artikuluan eta hurrengoetan egiten den arauketa zehatza, baita administrazio publikoen zerbitzura lan egiten dutenen, ordezkaritza organoen, eta langileen lan baldintzak eta parte hartzea zehazteko ekainaren 12ko 9/ 1987 Legearen 41 artikuluan eta hurrengoetan Herri Administrazioaren zerbitzura lan egiten duten langileen bilera eskubidearen inguruan egindako arauketa. Konstituzio Auzitegiak esan duen moduan, eskubide hori EKren 21.1 artikuluan babestuta dagoen arren, berezitasunak ditu lan esparruan edo administrazio publikoen zerbitzura lan egiten duten pertsonak direnean, garatutako jardueraren funtzionamenduan izan
|
dezakeen
eraginarengatik, bilerak edo batzarrak lantokian egiten baitira. Era berean, eskubide hori eragingarria izan dadin, enpresaren edo administrazioaren lankidetza eskatzen da, hau da, langileei eskubide hori egikaritzeko espazioak utzi behar zaizkie, betiere, eskubide hori lan loturatik sortutako eskubide eta betebeharrekin eta enpresaburuak lana zuzendu eta antolatzeko eta enpresako lokal eta lanabesen gain dituen eskubideekin bateragarria izan behar dela kontuan hartuta; beste horrenbeste esan daiteke administrazio publikoekiko lan loturei buruz (KAE hauek:
|
|
|
Amaitzeko, Konstituzio Auzitegiak honela definitu du norberaren irudirako eskubidea: titularrak bere ezaugarri fisiko pertsonalek sortu eta zabalkunde publikoa izan
|
dezakeen
informazio grafikoa zehaztu dezake eta, beraz, bere irudia baimenduta ez dagoen hirugarren batek lortzea, kopiatzea edo argitaratzea eragotzi dezake, irudia hartu edo zabaltzen duenaren xedea, informatzea, merkataritzan aritzea, xede zientifikoa, kulturala, etab., edozein izanda ere.
|
|
|
Modu horretan, saihestu egingo litzateke «kazetaritza enpresaren barne zentsura» izenekoa. Azken xedea komunikabideko profesionalak informazio guztia komunikatzen duela bermatzea da, eta horrela, aniztasuna zaintzen laguntzea, manipulaziorik gabeko iritzi publikoa eratzeko aukerak indartuz eta komunikazioaren «merkatuak», egitura bera dela-eta, sor
|
dezakeen
isiltze eragina saihestuz (azaroaren 8ko 199/ 1999 KAE).
|
|
|
Baina horren inguruan zalantza bat planteatu da: izan ere, legean ezarritako inguruabarrak gertatzen direnean, ez dago argi ea kazetariak bere lanpostua bertan behera utzi
|
dezakeen
eta gero auzitegietara jo kasuan kasuko kalte ordaina eskatzeko edo, horren ordez, lanpostu horretan egon behar duen agintari judizialak arrazoi hori dela-eta lan kontratua deseginda dagoela adierazi eta kalte ordaina ezarri arte. Konstituzio Auzitegiak argi utzi du kazetariak eskubidea duela bere independentziari eusteko independentzia hori benetan mehatxatuta dagoela uste duen unetik aurrera eta, beraz, kasu horietan, lan prestazioa berehala eten dezakeela, baita auzitegietara kalte ordaina eskatzera joan aurretik ere.
|
|
|
Egile horiek arazoa konpontzeko aipatzen dituzten irizpideak bi dira: batetik, delituaren garrantzia, hori argitzeko lanbide sekretua ezabatzea ezinbestekoa denean, eta, bestetik, iturria agertzeak delituak zapaltzeko edo prebenitzeko izan
|
dezakeen
benetako eragingarritasuna. Edozelan ere, Konstituzioak legera igortzen du, baina kazetarien lanbide sekretuari dagokionez oraindik ez da ezer ezarri, kontzientzia klausulari dagokionez ez bezala.
|
|
2008
|
|
|
1 Erregistro eragiketaren bat eragin
|
dezakeen
agiria sartuz gero, liburu egunkari egokian egin behar da kasuan kasuko aurkezte idazkuna.
|
|
|
Izendazioan ezin da sartu, merkataritzako trafikoan sozietate edo erakundearen identitate, mota edo izaerari buruzko errakuntza ekar
|
dezakeen
adierazmolderik.
|
|
|
Edozein kasutan ere, inskripzioa egin behar da aurkezte idazkunaren indarraldiaren barruan, aurreko paragrafoan xedatutakoa hausteagatik erregistratzaileak izan
|
dezakeen
erantzukizunari kalterik egin gabe.
|
|
|
2 Txostena ez bada egin emandako epean, agindua iraungiko da eta erregistratzaileak beste izendapen bat egingo du, adituak bere mandatua ez betetzeagatik izan
|
dezakeen
erantzukizunari kalterik egin gabe.
|
|
|
2 Bihurtze finkoaren arabera bihur daitezkeen obligazioak jaulki baditu sozietateak, eta lehenespenez harpidetzeko eskubidea baztertzean obligazio horien ukandunak ukitzen badira, egokitzapen formularen bat ezarri behar da, bihurtze eskubidearen balioak izan
|
dezakeen
urripen hori konpentsatzeko.
|
|
|
lege organikoak eta lege arruntak. Horien arteko bereizketa ezartzen da bakoitzak arau
|
dezakeen
gai esparruaren arabera. Jakina denez, lege organikoaren bitartez arautu behar dira oinarrizko eskubide eta askatasun publikoen garapena, autonomia estatutuak eta hauteskundea eraentza orokorra (EKren 81.1 art.). Tributuak ez direnez aipatzen artikulu horretan, horiek lege arrunten bidez arautu behar dira.
|
|
|
Alegazioak jaso eta frogak egin ondoren, Ikuskatzailetzak espedientea Batzorde aholkulariari igorriko dio. Batzordeak hiru hilabeteko epean bere txostena emango du espedientea jaso duenetik zenbatzen hasita, nahiz eta epea luza
|
dezakeen
hilabete bat gehiago. Txostena eman bitartean, ikuskapen prozedura jarrai daiteke eta behin behineko likidazioak eman ere tributu zorraren gainerako zatiaren gainean.
|
|
|
b) Balio hori 18.030,36 eurotik beherakoa izan arren, kontrabandoaren objektua drogak, sorgorgarriak, armak, leherkariak izatea, edo delitua ekar
|
dezakeen
beste edozein merkatugai edukitzea.
|
|
|
arauzko epean ordaindu ezean, bere ondasunak enbargatuko zaizkio. Probidentzia, beraz, prozedura hasteko titulu nahikoa da (167.2 art.); are gehiago, epailearen epaiak izan
|
dezakeen
indar exekutiboa du probidentziak.
|
|
|
b) Bestalde, jakina da mailegu emaileak izan
|
dezakeen
areriorik beldurgarriena monetaren baliogalera dela. Hori saihesteko, «mailegua indizetzea»ren teknika erabili ohi da.
|
|
|
Ikuskapen jarduna aurrera eramateko, behar beharrezkoa da zergadunaren lankidetza, batik bat, horrek eman
|
dezakeen
informazioa (datu ekonomikoak). Ikuskapenaren helburua zergadunaren jokabide fiskala begiztatu eta bere aitorpenak egiazkoak diren egiaztatzea da.
|
|
|
Ebazpen judizialak edo ekonomia administraziozkoak edo Ekonomi Itunaren Batzorde Arbitralaren erabakiak ikuskapen jarduketak atzera eraginez berriro egiteko aginduz gero, jarduketok amaitu behar dira prozedurak gehienez iraun
|
dezakeen
epea agortzeko falta den denboran, edo sei hilabeteetan, epe hura txikiagoa bada.
|
|
|
Aurrekoaz gain, Ekonomi Itunak printzipio orokorrak eta harmonizazio printzipioak jaso ditu, Lurralde Historiko bakoitzak ezar
|
dezakeen
tributu sistemari begira. Honakoak dira printzipio horiek:
|
|
2009
|
|
|
Txekea gurutzatua izan daitekeen, edota txeke horrek kontuan abonatzeari buruzko aipamena edo horren baliobesteko adierazpena jaso
|
dezakeen
, eta zein diren gurutzatze zein aipamen edo adierazpen horien ondoreak.
|
|
|
Igortzaileak txekea ezezta
|
dezakeen
, edota igortzaile hori ordainketaren aurka jar daitekeen.
|
|
2011
|
|
|
Norbaitek, dolo, iruzur edo indarkeriaz, beste inori beraren azken nahia askatasunez adieraztea eragozten badio horren abintestato jaraunslea izanik, jarauntsiaren gaineko eskubidea kenduko zaio, berak izan
|
dezakeen
erantzukizun kriminalari kalterik egin gabe.
|
|
|
Era berean, kontratuak deuseztatzeko akzioa azkendu egingo da, kontratu horien objektu den gauza galtzen denean harako akzioa egikari
|
dezakeen
pertsonaren doloz edo erruz.
|
|
2012
|
|
|
Funtzionario publiko edo agintariak, zuzenean edo zeharka, berarentzat edo beste inorentzat onura ekonomikoa ekar
|
dezakeen
ebazpena lortzeko, beste funtzionario publiko edo agintari bati eragiten badio, bere karguari dagozkion ahalmenen egikaritzaz baliatuz, edota funtzionario publiko edo agintari horrekin edo beste batekin dituen harreman pertsonal edo hierarkikoek eratortzen dituzten egoeretatik beste edozeinez baliatuz, orduan, horri sei hilabetetik bi urte arteko espetxealdi zigorra ezarriko zaio eta bilatutako e... Bilatutako onura lortzen badu, zigor hauek goiko erdian ezarriko dira.
|