|
2000
|
|
|
6 artikulua. Edozein gizon emakumek du, nonahi, lege nortasundun dela aitor
|
diezaioten
eskubidea.
|
|
|
Iraultzaile frantziarren ekimenean, giza eskubideen sistemaherri subiranotasunaren printzipioan oinarritu zen. Haren arabera, printzipio honetan oinarrituriko gobernuak bakarrik ahalbidera
|
dezake
eskubide indibidualen etasubiranotasun nazionalaren garapena. Zentzu honetan, hala Philadelphia koAldarrikapenak (1776an) nola 1793ko Frantziar Konstituzioak babestu egin zutenherriek altxatzeko eta matxinatzeko zuten eskubidea, azken hauentzat, eskubideetariko sakratuena eta betebeharren arteko nahitaezkoena?
|
|
2001
|
|
|
Zerbaitetan sinesten duzu eta eskubide batzuen alde ari zara lanean, eta aritze horretan etor daitekeena zureganatzeko prest zaude. Inora goazenean, guk gurea mahaigaineratzen dugu eta kito, ez diogu aurrekoari zer pentsatzen duen galdetzen, hortik aurrera bakoitzak pentsa
|
dezala
eskubide horren inguruan burura datorkiona. Guk desobedientziaren eremuan ekintza zuzena praktikatzen dugu, eta ekintzak eskubideari buruzko aldarrikapena egiteko edo eskubide hori gauzatzeko izaten dira, hasieran sinbolikoki eta gizartea horretarako prest dagoenean, modu praktikoan.
|
|
|
Bestetan esan dut (Egan 1961, 157 eta ondokoak2) eta berriz ere esa  tea ez da alferrik izango bazutela elkarren antzik Unamunok eta Orixek, honek ere Contra esto y aquello izenda
|
baitzitzakeen
eskubide osoz bere lanik asko. Erro batetik jaioak ziren eta, aldiaren eta giroaren goiari amore eman beharrean, gogor egingo zioten, leher eztanda gaizto egingo bazuten ere, batak eta besteak.
|
|
2002
|
|
|
Pribilegio hori lehenengo 30 egunetan gauzatu behar da, jabeak saltzeko erabakia jakinarazten dionetik. – Atzera eskuratzeko eskubidea errentariak erabil
|
dezakeen
eskubidea da, errentatzaileak saltzeko asmoaren berri eman ezean. 30 eguneko epean salerosketa kontratua baliogabetzeko aukera emango dizu, erosle nagusiaren posizioan jartzeko.
|
|
2003
|
|
|
horrela baitu populu batek adierazten eta defendatzen bere jatorrizko. Subiranotasun Espirituala? deit
|
genezakeen
eskubidea?
|
|
|
11, 12 Esandakoaren kontra, menturaz pentsa daiteke espiritu botereek denbora gaien inguruko erregelak ezarri dituztela, esaterako, Zuzenbide kanonikoan agertzen diren kontratuei buruzkoak, edota testamentu, preskripzio, delitu, epaitzeko modu, Zuzenbidearen erregela eta antzekoen ingurukoak; gisa bertsuan, pentsa daiteke izan badirela denbora botereak espiritu arloko gaietan ezarritako legeak ere, berbarako, erromatar zuzenbidean, lehenengo kristau enperadoreen konstituzio batzuk, edota gure erregeek fedearen eta eliza jakintzagaiaren inguruan emandako beste ordenantza batzuk. Dena dela, Zuzenbide kanonikoan denbora gaiei buruz dagoen guztia ez da nahikoa, elizako botereek horren gaineko xedapenak eman dituztela frogatzeko; alderantziz, Zuzenbide horren hastapenetan, jainkoeta giza legeak bereizten dira, eta bertan esaten da giza legeak direla printzeek ezarritakoak, eta horien bidez, gizakiak eduki
|
dezakeenaren gaineko
eskubide arazoak konpontzen direla; horretara, elizaren ondasunak ere lege horien agintearen ondorioz iraunarazi dira, Jainkoak printzeei bakarrik eman baitie denbora gaietan gobernatzeko zeregina. Hortaz, Zuzenbide kanonikoan ezin daitekeenez ezer egon erregela horren aurka, denbora gaiei buruzko lege kanonikoak printzipio horrekin bateratu behar dira; hori errazena da, haien aplikazioa gaingiroki aztertu ondoren.
|
|
|
Lege batek agintzen duenez, saltzaileak bermeren bat eskaini behar du, saldutako gauzaren gain hirugarrenek izan
|
ditzaketen
eskubideei begira, baina berariazko ituna eginez gero, saltzaile horri bere egiteen ondoriozko erantzukizuna bakarrik eska dakioke; egin eginean ere, itun hori bidezkotzen da, salmenta egin delako gauzaren benetako balioa baino gutxiago ordainduta, edota salbuespena ahalbideratzen duen beste arrazoiren bat dagoelako.
|
|
2004
|
|
|
Begira, pertsona guztiek daukate norbaitek defendi
|
ditzan
eskubidea, alderantzizkoa lintxamendua litzateke eta. Kobratu?
|
|
|
Eskritura notarioak Jabetzaren Erregistrora posta elektronikoz bidal
|
dezan
eskubidea.
|
|
|
Notarioak, legezkotasuna kontrolatzeaz gainera, eragiketari dagozkion berme juridikoko hurrengo zerbitzuak eman
|
ditzan
eskubidea:
|
|
|
Beste alderdiak egiaztatzen badu, epaiketaren objektuari begira, alderdi eskualdatzailearen aurka soilik erabil
|
ditzakeen
eskubide edo defentsak badituela, uzia ez da onartuko. Halaber, uzia ez da onartuko, beste alderdiak errekonbentzio eskubidea badu, errekonbentzioa erabakitzeko dagoenean edo alderdi aldaketak beste alderdiaren defentsa modu nabarian oztopa dezakeenean.
|
|
|
Transakzioak uki
|
dezakeen
eskubideari buruz auzia badago erabakitzeko, idazkia auzi paperetan aurkeztuko da.
|
|
|
Zinez, nekez justifikatuko litzateke ondoko bi hauek batera izatea: batetik, «epaile arrunta» aurretiaz zein arauk ezarri eta horren haustea aitortuko lukeen gobernu zehapena; eta, bestetik, aurretiaz zehaztutako arauen arabera, auzitegi egokiak auzia ebatz
|
dezan
eskubidea nork izan eta gizabanako horrentzat prozesu ondorerik ez gertatzea.
|
|
|
2) Enbargoan parte hartu dutenen adierazpenak, batez ere enbargatutako gauzen titulartasunaren eta hirugarrenek izan
|
ditzaketen
eskubideen ingurukoak.
|
|
|
1.tearazlea, alderdi exekutatua edo gordailututako ondasun higigarria duen hiruga Gordailuzaina ez bada alderdi berrena, gordailuzain horrek eskubidea du, ondasunak garraiatu, artatu, zaindu, erakutsi eta administratzearen ondorioz gastatutakoa berreskuratzeko. Gainera, auzitegiak probidentzia bitartez agin dezake alderdi betearazleak kopuru batzuk aurreratzea, alderdi horrek kostuak direla bide eta kopuru horiek berreskuratzeko izan
|
dezakeen
eskubideari kalterik egin gabe.
|
|
|
2 Gauzak erakunde edo establezimendu egokian gordailutzen badira, 626 artikuluko 1 paragrafoan ezarrtiakoaren arabera, orduan auzitegiak ezarriko du, probidentzia bidez, ogibide saria, berori bat datorrela ohiko tarifa eta prezioekin. Alderdi betearazleak ogibide sariok ordaindu ditu; horrek ez dio kalterik egingo alderdi betearazleak, kostuak direla bide, ogibide sarion zenbatekoa berreskuratzeko izan
|
dezakeen
eskubideari.
|
|
|
hots, norbere herrian eta lurraldean norberaren hizkuntzaren eta kulturaren arabera. Jakina, egiten ari garen hautu honetan, euskararen nagusitasuna dugu xede eta helburu, besteek euskal lurraldearen eremuan izan
|
ditzaketen
eskubideak zapuztu gabe. Hegemoniaren aldeko aukera, hortaz, azken buruan, herri orok bere nortasun jakinaren arabera bizi ahal izateko eskubidean datza, ez inori bere etxean berea ez duen nazio nortasuna zapuzteko jokabide doilorrean.
|
|
|
Gure gizartean Ni hori edozein andre gizonen (baina ez inolako animaliaren, batzuetan ezta ere andre gizon batzuen) duintasunaren aitorpenaren oinarrian jarri dugu. Neuk nahi dudana pentsatzeko eskubidea gaur egun giza eskubideen oinarri sakratua bihurtu da; eta garrantzi handiagoa emango zaio, gainera, mendebaleko biztanle baten iritzia emateko eskubideari, Afrika erdiko biztanle batek jateko eta osasunerako duen eskubideari baino, edo Amazonia aldeko talde aborigen batek bere lurraren ugazaba izateko izan
|
dezakeen
eskubideari baino.
|
|
2005
|
|
|
Nolako eskubideak ditugu eta nola exiji
|
dezakegu
eskubide horiek bete daitezen?
|
|
|
Jabaria osatzen duten eskubide batzuk edota finka zein eskubidearen partaidetza indibisoak hipotekatu nahi badira, kasuan kasuko titularrek zein jabeek aurreko artikuluko ondoreetarako erabaki
|
dezakete
eskubide guztien gain hipoteka bakarra eratzea, aurretiaz banaketarik egin gabe.
|
|
|
Epaiak agintzen duenean jabaria edo inskribatzeko moduko eskubiderenpoteka Erregelamenduaren 198 artiku bat eratu, aldarazi nahiz azkendu behar dela, idazkun egokiak egingo dira, Hiluak ezarri bezala. ...neurrizko idatzoharra egin baino lehenagoko tituluen arabera egin diren kontraesaneko idazkunei, baldin eta eskubideen titulartasuna Administrazioarekiko auziko epaitegi eta auzitegien kontrolpeko egintzen ondoriozkoa bada; halakoetan, artikulu honek aipatu tituluen ondoriozko idazkunak ezerezteko, jurisdikzio horretan ebatziko da epaia betearazteko izapidean bidezkoa dena, ahalezko ezerezteak uki
|
ditzakeen
eskubideen titularrei zitazioa egin ostean.
|
|
|
Edozein kasutan ere, eskubide edo zamaren titular aktibo eta pasiboek eskritura publikoan hitzar
|
dezakete
eskubide edo zama hori ezereztea nahiz hipotekarekin bermatutako kreditu eskubide bihurtzea.
|
|
|
Hogeita hamar urtetik beherako antzinatasuna duen kontraesaneko idazkunaren titularra edo horren kausadunak ez badira agertzen espedientean, horiei zitazioa gutxienez hiru aldiz egintsona horiek uko egin dietela espedien eta gero, horietako bat, behintzat, modu pertsonalean?, ulertuko da pertean izan
|
ditzaketen
eskubideei, eta espediente hori ere inskriba daiteke.
|
|
2006
|
|
|
Izan ere, ulergaitza da prozesua abian delarik presoen egoerak okerrera egitea. Prozesuaz hitz egiten hasi baino lehen hitz egin
|
dezagun
eskubideaz. Eskubide horiek bermatzeak prozesua lagunduko du, ez oztopatu.
|
|
|
Agintari eta funtzionario guztiek, zigor prozeduran esku hartzen duten neurrian eta betiere bakoitzak bere eskumenaren barruan, ustezko errudunaren aurkako eta aldeko inguruabarrak jaso eta antzemango dituzte, eta, esanbidezko xedapenik izan ezean, hari argibideak eman dizkiote berak egi ka ri
|
ditzakeen
eskubide nahiz errekurtsoei buruz, defendatzailearen laguntzarik ez duen bitartean.
|
|
|
(2e)... eta, esanbidezko xedapenik izan ezean, hari argibideak eman dizkiote berak egikari
|
ditzakeen
eskubide nahiz errekurtsoei buruz, defendatzailearen laguntzarik ez duen bitartean.
|
|
|
Testua, konparatu egin daiteke garai bereko beste fundazio edo hiri gutun batzuekin. Aguraingo Salvatierra ere 1256an fundatu zuen Alfontso X.ak; kasu horretan izen aldaketa zehaztu zuen, gero Gasteizko Victoriako forua eta eskubide guztiak eman zizkien, Segurari moduan, baina zehaztu zuen, ez zezatela ordain moneda forera deitutako zerga (jaunak kobratzen ziena bere lurrak lantzeagatik, kasu honetan erregeak), Gasteizen bezala asteartero merkatua egin
|
zezaten
eskubidea eman zien eta bertako elizen patronatoa beretzat gorde zuen (Iñurrieta, 1989).
|
|
|
CECU ohartu da, gainera, kontsumitzaileek ez dituztela ezagutzen kontratu horiek sinatzeko unean dituzten eskubideak. “Informazio falta hori agerian geratzen da bai kontsumitzaileak eska
|
ditzakeen
eskubide zehatzei dagokienez (aurreratutako zenbatekoen abala, notarioa aukeratzeko eskubidea, ordaintzeko modua aukeratzeko eskubidea, etab.). nola, erosketa prozesuari eta proposatzen zaizkion baldintzak sinatzearen ondorioei dagokienez”, azaldu du. Oro har, erosleak ez daki zer erreklamazio bide dituen, ez eta negoziazioari eta eragiketa ixteari begira kexa bat jartzearen ondorioak ere.
|
|
2007
|
|
|
Ikasleek hezkuntza zentroetan eragingarritasunez parte hartzea eragiteko, eta ikasleen bilera eskubidea ahalbidetzeko xedearekin, hezkuntza zentroek ezarriko dute, euren antolaketa eta jardunbide arauak egitean, ikasleek zein baldintzatan egikari
|
dezaketen
eskubide hori. Hezkuntza administrazioek ezarritakoaren arabera, ikasleek klasera joatearen inguruan hartutako erabaki kolektiboak, derrigorrezko bigarren hezkuntzako hirugarren mailatik aurrera, ez dira hartuko jokabide falta gisa, eta ez dira zehatuko, noiz eta erabaki horiek bilera eskubidea egikaritzearen ondorio izan, eta aurretiaz komunikatzen zaizkionean zentroko zuzendaritzari.
|
|
|
3 Aurreko idatz zatietako ondoreek ez diete kalterik egingo interesdunek izan
|
ditzaketen
eskubideei, zuzenbidearen araberako ordainsariak, kalte ordainak eta erantzukizunak eskatzeko. Halaber, kontuan hartuko da erregelamendu honen 57 artikuluko 2 idatz zatian xedatutakoa.
|
|
|
horixe da funtsezko edukia. Jo
|
dezagun
eskubide bat dugula, esaterako greba eskubidea. Legegileak modu murriztailean edo zabalean arautu dezake, baina edozein kasutan, eskubide horren gutxieneko erdigunea errespetatu behar du, eta ezin du murriztu:
|
|
|
Azken buruan, berdintasun eskubidea eragingarria izan dadin, botere publikoek neurri zehatzak hartuko dituzte emakumeen alde gizonekiko egitezko desberdintasun egoerak zuzentzeko, betiere, arrazoizkoak badira eta kasu bakoitzean lortu nahi den xedearekiko proportziozkoak (11 art.). Legeak bereziki aipatzen ditu emakumeen kolektibo zaurgarriak, gutxiengoak osatzen dituztenak, emakume etorkinak, neskatoak, desgaitasuna duten emakumeak, adineko emakumeak, alargunak eta genero indarkeriaren biktima izan diren emakumeak. Botere publikoek ekintza positiboko neurriak har ditzakete horiei begira (14 art.). Pertsona pribatuei dagokienez, fisikoak edo juridikoak, Legean ezarritakoaren arabera «mota horretako neurriak har ditzakete Lege horretan ezarritakoaren arabera» (11 art.). Amaitzeko, ez da ahaztu behar 12 artikuluaren arabera edonork modu judizialean eska
|
dezakeela
eskubide horren babesa, baita ustez bereizkeria eragin duen lotura amaitu ondoren ere.
|
|
|
Hau da, itun horietan ez zaie gizataldeei eskubiderik aitortzen. Nolanahi ere, horrek ez du baztertzen gutxietsitako gizatalde nazionaletako kideek, gizabanakoak diren heinean, ezin
|
ditzaketenik
eskubide horiek erabili gehiengoa duen gizataldeko kideen aurrean. Izan ere, gaia aztertu duten hainbat adituren iritziz, askotan oso zaila izaten da gizabanakoen eta gizataldeen eskubideak bereiztea19.
|
|
|
Agiri horretan estatuek beren lurraldeen baitan dauden nortasun etnikoak babesteko eta gutxiengo nazionalak sustatzeko konpromisoa hartu zuten. Halaber, gutxiengo nazional horietako herritarrek gizataldeko kide gisa izan
|
ditzaketen
eskubideak babestuko zituztela hitz eman zuten, eta baita beste printzipioekiko berdintasuna bermatuko zutela ere. c) Helsinkiko 1992ko Konferentzia
|
|
|
Garai honetan nazio anitzeko estatuen baitan zeuden gutxietsitako gizatalde nazionalen aitorpenaren eta babesaren nondik norakoa aldatu zen. Nazio Batuen lehentasuna norbanakoaren eskubideak babestea izan zen, eta gutxietsitako gizatalde nazionalek talde gisa izan
|
ditzaketen
eskubideen babesa bigarren mailan utzi zen. Gorago nabarmendu dugunez, terminologia ere aldatu egin zen:
|
|
2008
|
|
|
Berme komertzialak ordezko telefono mugikor bat hartzeko eskubidea ematen badio, erreklamazio orri baten bitartez exiji
|
dezake
eskubide hori gauza dadin.
|
|
|
2 Lehenespen eskubidea borondatezko inter vivos egintzen bidez eskualda daiteke lege honen edo, hala denean, sozietate estatutuen arabera sozietate partaidetzak modu askean eskura ditzaketen pertsonen mesedetan. Estatutuek, berebat, aukera jaso
|
dezakete
eskubide hori beste pertsona batzuei eskualdatzeko, eta eskualdaketa horiei guztiei aplikatuko zaizkie sozietate partaidetzen inter vivos eskualdaketaren kasuan ezartzen diren baldintzak; beharrezkoa izanez gero, sistema horretarako ezartzen diren epeak alda daitezke.
|
|
|
1 Batzara joateko eskubidea duen akziodun orok ordezkari baten bidez egikari
|
dezake
eskubide hori batza orokorrean, eta ordezkari hori ez da zertan beste akziodun bat izan. Estatutuek muga dezakete ahalmen hori.
|
|
|
118, 119) hauxe dio: «Bazkideek Batzar Nagusian erabil
|
ditzaketen
eskubide gutxiengatik alde batetik, eta beraien eta administratzaileen artean dauden informazio asimetriak eta komunikatzeko ohiturarik ezagatik bestetik, batzarren bilakaera formalismo hutsa bihurtzen da (bazkideen geldotasunaren aurrean) edo motela, neketsua eta parte hartzeko ezegokia, parte hartzearen desinzentibatzailea ez bada».
|
|
|
Instalatuta dagoenean, setfacl eta getfacl komandoen bidez malgutu
|
dezakegu
eskubideen esleipena. Preseski, setfacl komandoaren bitartez baimenak alda daitezke, eta getfacl delakoaren bitartez kontsultatu.
|
|
|
Horrela, babes ofizialeko etxebizitza baten maizterrek erosteko eskubidea erabili ahal izango dute etxebizitza eraiki eta 10 urte igaro ondoren. Nork erabil
|
dezake
eskubide hori? :
|
|
|
Erreferendum bat debekatzea, bere burua demokratatzat daukan Estatu batean, larria baino larriagoa da, kriminalizatu egiten baitu galdetzeko eskubidea. Eta besteren pentsamenduaren beldur denak bakarrik kriminalizatu
|
dezake
eskubide hori, eta horixe da Espainiak egiten duena: kriminalizatu egiten du kontsulta, erantzuna haren interesen aurkakoa uste izatekoa dena ez dezaten aintzakotzat har nazioarteko instantzietan.
|
|
2009
|
|
|
Posible ez direnak egile eskubideen izenean gertatzen diren gehiegikeriak dira. Bertzela, imajina
|
dezatela
eskubide horiek defenditzen dituztenek zer gertatuko litzatekeen entzuleok gure eskubideak erreklamatuko bagenitu. Zer gertatuko litzateke entzule modura dagozkigun eskubideengatik kobratuko bagenu?
|
|
2010
|
|
|
Bilera baketsuak egiteko eskubidea aitortzen da.Legeak ezarritako murrizketek bakarrik murritz
|
dezakete
eskubide horren egikaritza, murrizketok gizarte demokratiko batean beharrezkoak direnean, segurtasun nazionala, segurtasun publikoa edo ordena publikoa dela eta, edo enparauen osasun nahiz moral publikoak edo eskubide eta askatasunak babesteko.
|
|
|
2.Legeak ezarritako murrizketek bakarrik murritz
|
dezakete
eskubide horren egikaritza, murrizketok gizarte demokratiko batean beharrezkoak direnean, segurtasun nazionala, segurtasun publikoa edo ordena publikoa dela eta, edo enparauen osasun nahiz moral publikoak edo eskubide eta askatasunak babesteko.Artikulu horrek ez du eragotziko lege murrizketak ezartzea eskubide horren egikaritzari, eskubideok egikaritu behar dituztenean indar armatuetako eta poliz...
|
|
|
– Nortzuek egikari
|
dezakete
eskubidea. Edozein pertsonak, interesdunak ezdiren arren.
|
|
|
Gainera, baimenik ez duten pertsonek beren datu pertsonaletarako legez kanpoko edozein sarbide jakinarazi diete konpainiek bezeroei. Bruselak “ahanzturarako eskubidea” arautu nahi du, hau da, erabiltzaileek Interneteko zerbitzu hornitzaileei beren datuak erabat ezabatzeko eska
|
diezaieketen
eskubidea, datuak bildu ziren helburuetarako beharrezkoak izateari uzten diotenean edo bezeroari baja ematen zaionean. Datuen eramangarritasuna ere bermatuko da, hau da, bezeroei eskubide esplizitua emango zaie beren datuak (argazkiak edo lagun zerrenda) aplikazio edo zerbitzu batetik kendu eta beste aplikazio edo zerbitzu batera transferitzeko, tratamenduaren arduradunek blokeatu gabe.
|
|
|
Esatea euskal herriak, bere naziotasunaren adierazpen modura, bere etorkizuna askatasunez eta era demokratikoan erabaki ahal izan dezan iritzia eska
|
diezaioten
eskubidea duela, euskal herriaren barruti politiko eta administratibo bakoitzeko herritarren borondatea errespetatzen dela, eta eskubide hori izanik, gure ikuspegitik begiratuta, sistema demokratikoaren beraren legitimazio sozialerako funtsezko elementuetako bat.
|
|
|
Kultura minoritario guztiak ez dira berdinak bizirauteko eskubideak eskatzerakoan, Kymlickaren ustez. Immigrazioak eska
|
dezake
eskubide liberalak errespetatuak izan daitezela, baina luke inolako eskubide nazionalik eskatu. Alegia, arrazoi ekonomikoengatik edo politikoengatik mugitu direnek lukete beren bizitza babesteko baino askoz eskubide gehiago eskatu.
|
|
|
999. Eskubide hitza anbiguoa da, jakina. Autodeterminazio hitzari loturik, hiru zentzu behintzat izan
|
ditzake
eskubideak: " legezko agindua"," legezko ahalmena", eta" bidezkoa" edo" justua".
|
|
2011
|
|
|
Euskararen kontra bihur daitekeen legerik ez dutela onartuko azaldu dute eragileek, eta osteguneko eztabaidan egindako zenbait adierazpen nabarmendu.Frantzia bat bera eta zatikaezina dela erran zuten senatariek behin baino berritan. Eta, ondorioz, bateratasun hori arriskuan jar
|
dezaketen
eskubideak ezin direla onartu. Senatari batek Korsikako salbuespena gogorarazi zuen.
|
|
|
Hau da, preso eta iheslariak egoteko arrazoirik ez dagoen jokaleku demokratiko berria», nabarmendu dute. Horretarako, alde guztiei eskatu diete «arduraz» joka
|
dezaten
eskubide urraketarik gabeko jokaleku «barneratzailea» eraiki dadin.Norabide horretan, espetxe politikak «180 graduko bira» eman behar duela nabarmendu dute Etxerat eko kideek. Esate baterako, sakabanaketa amaitzeko eskatu dute, «onartezina baita astebururo milaka eta milaka euskal herritarrek bizia arriskuan jartzea».
|
|
|
Feminismoak aurrera egin dezan derrigorra da emakumeak taldean elkartzea, eztabaidatzea, geure buruak behin eta berriz zalantzan jartzea. Gainerako guztiak tranpa dira, balio
|
dezakete
eskubide puntualak lortzeko eta generoa eta garapenaren inguruan pausu batzuk emateko, baina emakumeon askapen borroka emakumeok egin dugu eta egiten dugu, taldeetan bilduta, bestela ez dago aurreratzerik. Nik, adibidez, ez nekien queer teoriez ezer, eta taldeko neskek gomendatuta Judith Buttler irakurri nuen lehen aldian oso azalekoa iruditu zitzaidan.
|
|
|
hots, hizkuntza minorizatuen erreprodukzio mekanismoak barne kohesioa trinkotzearen eta bere buruaren jabe izatearen esku daudela, nahiz eta bera baino ahaltsuagoak diren hiztun herriekin harreman jarioak etengabeak izan. Kultura handiagoetara irekita bizi, halabeharrez bizi ere, baina irekidurak ez
|
dezala
eskubidez dagokion autodeterminazioa kolokan jarri. Barruko premiak asetzeko zabaldu behar dira ateak kanpora, txikitasunean aski izateko, ez hizkuntza hegemonikoen presiopean amore eman eta erreka jotzeko.
|
|
|
Praktikan, esan nahi du Espainian Hitzarmena erreferentziatzat hartuta babestu behar direla haurrak; horrek esan nahi du Espainiako legediak zehaztu
|
dezakeela
eskubideak errespetarazteko modua, bai eta eskubide horiek zabaldu ere hutsuneak edo gabeziak topatuz gero, baina ezin ditu inoiz ukatu edo mugatu. Izan ere, hitzarmenak berak zera adierazten du 41 artikuluan:
|
|
|
Ondasun higigarriak bahitzen direnean, bahitura diligentziaren aktan ondokoak jasoko dira: (1) Enbargatutako ondasunen zerrenda, horien forma eta itxura, ezaugarri nagusiak, eta erabilera eta artapen egoera ahalik xeheen deskribatuz; era berean, ondasunen balioa gutxi dezaketen akatsak edo narrioak deskribatu behar dira119 (2) Bahituran parte hartu dutenen adierazpenak, batez ere enbargatutako gauzen titulartasunaren eta hirugarrenek izan
|
ditzaketen
eskubideen ingurukoak. (3) Gordailuzain zein pertsona izendatu den eta non gordailutu diren ondasunak (PZLren 624.1 art.). Ondasun hauen bahitura diligentziaren aktaren kopia alderdiei emango zaie.
|
|
2012
|
|
|
Epaile edo auzitegiak, horretarako zioak emanez, dekreta
|
dezake
eskubide jakin bat egikaritzeko desgaikuntza neurria, urtebetetik bost artekoa, bai eta lanbide, ogibide, industria edo merkataritzan, eta kargu edo enplegu jakin batean aritzeko desgaikuntza neurria ere, iraupen berdinarekin, baldin eta subjektuak delitu egin badu eskubide horren egikaritzaz abusatuz edo eskubide horren egikaritzaren inguruan, edota delitua egin badu lanbide, ogibide, industria ... Hala gertatuko da, subjektuari dagokion zigorra ezin zaionean ezarri, 20 artikuluaren 1, 2 edo 3 zenbakietan ezarritako kasuetatik batean dagoelako.
|
|
|
alabek zigortuarekiko izan
|
ditzaketen
eskubideek. Epaile edo auzitegiak zigor hori erabaki dezake zigortuaren ardurapean dauden adingabe edo ezgai guztiei edo horietako bati begira, kasuan kasuko inguruabarrak kontuan hartuta.
|
|
|
– Pertsona sentikor eta gaituek zaindu
|
nazaten
eskubidea dut. Horiek nire beharrak ulertzen saiatu behar dute eta, nire heriotzari aurre egiten lagunduz, zenbait poztasun aurkitzeko gauza izan behar dute.
|
|
|
Gaixo terminalen eskubideen artean, batek eragin berezia du gaixo horien zainketaz arduratzen diren profesionalengan, hala nola, erizaintzako laguntzaileengan: ?(?) Pertsona sentikor eta gaituek zaindu
|
nazaten
eskubidea dut. Horiek nire beharrak ulertzen saiatu behar dute eta, nire heriotzari aurre egiten lagunduz, zenbait poztasun aurkitzeko gauza izan behar dute(...)?.
|
|
|
Aintzat harturik 1958ko abenduaren 12ko 1314 (XIII) ebazpenean xedatutakoa, horren ondorioz sortu baitzen Baliabide Naturalei buruzko Subiranotasun Iraunkorraren Batzordea, berorrek egin zezan azterketa oso bat, baliabide eta aberastasun naturalen inguruko subiranotasun iraunkorraren egoerari dagokionez, hori baita determinazio askerako eskubidearen oinarrizko osagarria, eta, aldi berean, egin
|
zitzan
eskubide hori indartzera bideratutako gomendioak; orobat, erabaki zuen herriek eta nazioek euren aberastasun eta baliabide naturalen gainean duten subiranotasun iraunkorraren gaia sakon aztertzeko unean, behar bezala kontuan hartzea estatuen eskubide eta betebeharrak, nazioarteko zuzenbidearen arabera, eta, oro har, nazioarteko lankidetza sustatzeko garrantzia, garapen bidean dauden herrialdeen g...
|
|
|
– Ahaleginak egitea lortzeko pertsona guztiek izan
|
ditzaten
eskubide zibil eta politikoak, ekonomia, gizarte eta kultura eskubideen babes osoa eta horiek sustatzea.
|
|
2014
|
|
|
Editorial Editex SAk bere eskura dituen baliabide guztiak jarri ditu aipamenei eta erreferentziei dagokienez hirugarrenek izan
|
ditzaketen
eskubideak aitortzeko, bai eta Jabetza Intelektualeko Legeak ezarritako eskakizun guztiak betetzeko ere. Huts egin badu edo inor aipatu gabe utzi badu, aldez aurretik barkamena eskatzen du, eta lan honen hurrengo argitalpenetan edo berrinprimatzeetan dagozkion zuzenketak egiteko prest dago.
|
|
2015
|
|
|
Bi nozio horien arabera, orduan, edozein postgizakik izan
|
ditzake
eskubide horiek. Fukuyama, jakina, ez dator bat horrekin, eta betiko gizakien ustezko ezaugarri berezi honetara dator bueltan:
|
|
|
Gaur eguneko Espainiako legeriaren arabera, euskaldunek ez dute estatu propio bat eraikitzeko ez entitaterik ez eskubiderik. Ikuspegi etiko demokratiko huts batetik, ostera, ukaezina da euskaldunek estatu propio bat osatzeko izan
|
dezaketen
eskubidea. Ikuspegi demokratikotik, euskaldunek estatu propio independente bat fundatzea ez da derrigorrezkoa, baina ez da zertan debekatu.
|
|
|
Herriak, 2004 ko legearen arabera, beila eta alerta ibilgailu bat lekuan ezarri du ustegabean ekar dezazkeen irrisku batzuri aurka egiteko. Gaurdanik herriko laguntza sozialen zentroak bilduko ditu adin batera heldu edo elbarritu jendeen izenak, behartzen badira ardiets
|
dezaten
eskubide dituzten laguntza sozialak eta artamenduak. Oraidanik deitzen ditu jende horiek izena emaitera herriko laguntza sozialen zentroari, tel:
|
|
|
Uztaritzek, 2004 ko legearen arabera, beila eta alerta ibilgailu bat lekuan ezarri du ustegabean ekar dezazken irrisku batzuri aurka egiteko. Gaurdanik herriko laguntza sozialen zentroak bilduko ditu adin batera heldu edo elbarritu jendeen izenak, behartzen badira ardiets
|
dezaten
eskubide dituzten laguntza sozialak eta artamenduak. Oraidanik deitzen ditu jende horiek izena emaitera herriko laguntza sozialen zentroari, tel:
|
|
|
Ba, ez da bidezkoa. Itxura batean, lehenengo eska
|
dezakeenaren
eskubidea gainerakoena baino hobea da. Baina, horren alde positiboa ikusten saiatu, eta zuekin partekatuko dut.
|
|
2016
|
|
|
Baina, horrez gain, etxea galtzeko arriskuan daudenei mezu bat bidali nahi diegu: " Etxeko giltzak eman aurretik, jakin
|
ezazue
eskubideak dituzuela eta horiek defendatzeko talde baten laguntza izango duzuela". Ikaragarria da plataformek egiten duten lana.
|
|
|
Eskubide politikoen harira, uste dugu emakumeari justiziaz dagokiola gizonentzat eskatzen dugun hori ere. Areago joanda, adierazten dugu gizonek izan
|
ditzaketen
eskubide politiko guztiak berdin dagozkiela emakumeei ere. Gizona izaki adimentsu eta arduradun egiten duen ezaugarri oro aurkitzen dugu emakumearengan ere, berdin, eta baldin eta gobernupekoek libreki onarturikoa bada gobernu justu bakarra, orduan ez dago arrazoirik munduan emakumeei boto eskubidea ukatzeko, edo lurraldeko legeak egiteko eta kudeatzeko ahalmena errefusatzeko.
|
|
|
EH Bilduk azaldu bezala, 1978urtetik baino lehenagoko egoerara itzuli behar da eta berriro immatrikulatzeko asmoa izango balu, legeak dioen bezala egin dezan banan banan era publikoan eta nabarian, hirugarren batzuk izan
|
zitzakeen
eskubideak kontuan harturik. “Apezpikuak operazio hau azpikeriaz eta gauez martxan jarri duela ematen du; horren ondorioz, orain udalerri eta kontzejuei beraiena izan eta urteotan zehar mantendu dutena berreskuratzeko aukera eman behar die”, laburbildu du Salgadok.
|
|
|
• Erabakitzeko eskubideak aukera ematen digu estatuen aurrean abantailarekin jokatzeko XXI. mendeko euskal herritarroi, mundu mailako giza eskubideen ezagutzan oinarriturik, funtsezko eskubide batzuen jabe garelako gizakiak izateagatik. Eskubide horiek erabilita herritarrok demokrazia parte hartzailean sakonduz, lan egin
|
dezakegu
eskubide horien babespean gure herriaren erabakitzeko eskubidearen alde, ardura osoa ordezkari publikoengan utzi gabe.
|
|
|
Hirugarren puntuak honela dio: “Errespeta dakion munduko herri orori zein gobernu motaren arabera bizi nahi duten hautatzeko eskubidea, eta independentzia eta eskubide subiranoak berreskura
|
ditzatela
eskubide horiek indarrez galdu dituzten herri guztiek”. Manuk ez du aukera galdu nahi.
|
|
2017
|
|
|
Zeure lurrean, zure baimendua eta lizentzia gabe, etxe bat hasten dizutenean zeren baldin obra bukatzera utz bazenitza, arrisku bailuke argudia
|
liezazuten
eskubide dutela lur haren gainean, hartarako, aitzindurik bezala, ordenatzen du legeak egotz dezakezula obra berria (De novi operis nuntiatione, 31 art.).
|
|
|
Prozedura haiek ez hasi arren, hartan hartuko den erabakiak eragin
|
ditzakeen
eskubideak di tuztenak.
|
|
2018
|
|
|
Hauxe zen auzitegiaren argudioa: . Nahiz eta legeak bertan behera utz
|
ditzakeen
eskubide pertsonal eta kontraktualei jarritako zenbait muga, [emakumeen] prestasunean eta bizi azturetan bada zerbait eskubideen [eskubide zibilen] berrespen erabatekoaren kontra dagoena?. Alegia:
|
|
2019
|
|
|
Baina gero, laster ikusiko dituzun aginduak direla medio, Arotzenea etxeari erantsi zitzaiola dirudi hango Urbieta borda. Halaxeko legepean bizi baitziren bordariak, eta horrexegatik nahi gero, Uitziko abade ausartak ere, herentzian jasotako Urbietako bordak izan
|
zezala
eskubidea" para gozar de vecindad como casa solariega". Nahi bai, baina ezin.
|
|
2020
|
|
|
Estatutik aparte jarri behar dugu, zeren eta estatuarentzat ere gizabanakoak besterik ez baikara. Estatuak, miserietatik eta abusuetatik babes
|
gaitzaketen
eskubideak ematen ahal dizkigu baina, gauza komuna pentsatzea galarazi egiten digute eskubide ber horiek. Arrotz zaio estatuari komuna, bizitza soziala.
|
|
2021
|
|
|
Hitz egin
|
dezagun
eskubideen mugapen horiez. Zer iritzi duzu bateko eta besteko gobernuek hartutako erabakiez?
|
|
|
Barkosek ihardetsi zion laguntza horien diseinuan parte hartu lukeela Nafarroak.«Lehentasunezkoa da ardura partekatuari buruzko formulak bilatzea». Barkosen ustez, eztabaidak «deserosotasuna sor
|
dezake
eskubide historikoak konstituzioarekin lotzen dituzten indar politiko batzuen artean. Deserosoa izan daiteke, baina batzuen beldurrak ez ditzala hipotekatu etorkizuneko belaunaldiak».
|
|
|
«Auzia demokrazia falta da, kolonizazio prozesuak giza eskubideen aurkakoak baitira». Herritarren parte bat bazterrean uzten duen eta eskubideak bermatzen ez dizkien sistema politiko bat da Israelgoa, haren arabera, eta nazioarteko komunitateari dei egin zion presio egin
|
dezan
eskubide urraketa horiek baztertzeko.
|
|
|
Funtsak ari dira emisio eskubideen salerosketan, argi dago. Baina merkatuko eragile guztiek egon behar dute sistemaren erregistroan, eta Europako Batzordea aztertzen ari da inbertsiogile bakoitzari eskuetan izan
|
ditzakeen
eskubideen kopurua murriztea. Gainera, eskubideak sobran dituzten instalazioak gero eta uzkurrago daude haiek saltzeko, etorkizunean dituztela pentsatuta —urte jakin batzuetan gorde daitezke—.
|
|
|
Europako Batzordeko presidentearentzat, «Europako ordena juridikoaren batasunaren kontrako eraso zuzen bat» izan da hilaren 7koa: «Soilik ordena juridiko komun batek berma
|
dezake
eskubide berdintasuna, segurtasun juridikoa eta estatu kideen arteko konfiantza. Denbora da Poloniako sistema judizialaren independentziaz kezka dugula.
|
|
|
Ebazpen hori (2020/ 2846) Europako Parlamentuko gehiengo zabal batek, talde desberdinetako 540 eurodiputatuk onartu dute, eta bertan berriro egiten zaio dei Batzordeari, subsidiariotasun printzipioarekin bat etorriz, gutxiengoetako pertsonen eskubideak babesteko esparru komun bat osatu dezan, Batasunean oinarrizko eskubideak bermatzeko. Era berean, estatu kideei eskatzen die beharrezko neurri guztiak har
|
ditzatela
eskubide horiek erabat errespetatuko direla bermatzeko; eta Europar Batasunaren eta Europako Kontseiluaren artean elkar indartzeko lankidetza eskatzen du; horrek eraginkortasuna areagotuko luke Eskualdeetako Hizkuntzen Europako Gutunean jasotako gomendioak aplikatzean.
|
|
|
Emakumeei sufragio eskubide aktibo eta pasiboa aitortu zitzaigunean (munduko toki desberdinetan eta garai desberdinetan izanik ere) demokrazia zartatuko zela esaten zuten tradizioaren jagoleek, uste baitzen ez ginela kapaz izango erabaki autonomoak hartzeko. Bitxia da, gero, nola argumentu berberak balio
|
dezakeen
eskubide urraketa ia oro justifikatzeko, orain, beren mutil edo neska gorputzarekin deseroso dauden gazteei autodeterminazioa ukatzeko kasu.
|
|
|
Badaezpada, eta galderari erantzun baino lehen, esan
|
dezadan
eskubidea duela nahi duenari buruz hitz egiteko, beste edozein literaturak bezala. Eta gauza askori buruz hitz egiten duela, beste edozein literaturak bezala.
|
|
2022
|
|
|
Horregatik guztiagatik, gizarteari gonbit egiten diogu bere burua azter dezan, gogoeta egin dezan, begirada antirrazista har dezan, parte har
|
dezan
eskubideen aldeko guneetan, non ikuspegi erreal eta kritiko batez interpretatzen baitira kultur eta etnia jatorri askotarikoak, haien protagonistak duintzeko moduan. Angela Davisek esan zuen bezala:
|
|
2023
|
|
|
Luterok esaten zuen askatasun espirituala ados zegoela mirabetzarekin eta mirabetza ados zegoela Eskriturekin; nekazariek defenda
|
zitzaketen
eskubide bakarrak espiritualak zirela. Kristauen gobernua gobernu espirituala zela, baina kristauak gorputza ere bazuela eta autoritate sekularraren mendean zegoela.
|
|
|
34): " hizkuntza erregimenak hizkuntza bakar bati esklusiboki eman
|
diezazkioke
eskubideak, edo eman diezazkioke eskubide mugatuak (edo are osoak ere) hizkuntza gutxitu bati, beste hizkuntza batekin edo batzuekin batera". Gaiaz sakontzeko, ikus Sole (2009:
|
|
|
34): " hizkuntza erregimenak hizkuntza bakar bati esklusiboki eman diezazkioke eskubideak, edo eman
|
diezazkioke
eskubide mugatuak (edo are osoak ere) hizkuntza gutxitu bati, beste hizkuntza batekin edo batzuekin batera". Gaiaz sakontzeko, ikus Sole (2009:
|
|
|
Horrenbestez, enpresaburuak ezin du distantziara egindako lanik ezarri, LELTBren 41 artikuluko lan baldintzak eraldatzeari buruzko prozedura baliatuta. Horrek guztiorrek ez dio kalterik egingo legeriak (adibidez, LELTBren 23.1, 34.8 eta 37.8 artikuluetan) edo negoziazio kolektiboak aitor
|
dezakeen
eskubideari distantziara lan egiteko. Are gehiago, posible da legegileak, zenbait kasutan, derrigorrez ezartzea distantziara egindako lana, Covid pandemiaren ondorioz egin bezala (ikusi martxoaren 17ko 8/ 2020 Errege Lege dekretuaren 5 eta 6 artikuluak), edo hitzarmen nahiz akordio kolektiboek beste horrenbeste egitea.
|