|
2000
|
|
|
Ez da harritzekoa beraz, mota honetako ekimena aurrera atera izana: euskara hutsezko telebista bat, herrian egosten
|
den
ororen berri emango zuena. Halaxe, Arrasate telebista aitzindariaren lorratza jarraituz, 1991n otsailean sortu zuten, bestelako egoera batek bultzatuta baina.
|
|
|
Pediatra ogibidez, umeak sendatzen zituen bezain ongi euskara edota euskalduna
|
den
oro maitatu zuen. Honela erran zion, kasu, frankismo betean ezagutzen dudan eta jadanik amatxi bilakatu den orduko ama bati:
|
|
|
Lagun batek esan zidan, behin, euskal literaturak abenturazko eleberrien eta best-sellerren beharrean zegoela, hots," bigarren mailako" literatura baten beharrean. Euskal Herrian, ordea, argitaratzen
|
den
oro kontsideratu nahi dugu literatura garaia. Eta, halaxe, Jon Arretxeren liburu hau ager daiteke, apal txukun batean, bere argitaletxeko bilduma berberak plazaratutako Joseba Sarrionandiaren, Mercé Redoredaren edo John Steinbeck en lanen artean.
|
|
|
Eta satisfazio neurriz kanpoko bat nabarituko nuen, neure azal zulotxoetarik gainezka. Baina, ai, jaun André, bizitzak gero erakusten digu ezen ezkondu orduko bereizi ohi direla jabea eta habea, eta, ondorez, deus ere ez dela nehorena, nola oro
|
den
ororena. Zeren, atzo nire baitakoa ez zena, gaur bada, baina bihar ez da izanen.
|
|
|
Aristotelesek zioen naturan
|
den
oro materiaz eta formaz osatua dagoela.
|
|
|
Den oro ez da ezer izanen; ezer ez
|
den
oro ez da ezer izanen.
|
|
|
Nahitarat aukeraturiko apaltasun horri esker eta sentimenduen esate xahu batean sortzen du Jose Luis Otamendik ere giro liriko berezi bat, inguru liluragarri bat, irudien zailean ez baina gardentasunean oinarrituta hunkitzeko ahalmen aparta duen sistema bat. Otamendi lañotasunaren poeta da, poesiari" poetikoa"
|
den
oro kenduta gelditzen den kristal garbi horixe eskaintzen digu, bere hitzak hunkidura aratzetarako gomita dira. Kanpai geldo horiek, agian, malkoak dira, baina gela ketsua zen, beharbada horrek eraginak dira.
|
|
|
Gutxitan gordetzen dituzte horiek, taldetxoek arinki askatzen dituzten negozioetan, halako ganora edo arreta, hain zuzen ere, moralak agintzen dituenak ohitura arloetan. Aspaldikoa da eta bizitzak hala erakutsia, dibortzio baterako adiskideak eta aliatuak batuta ere, horiek ez dutela osterantzekorik egiten beste batzuek idatzi agiriak sinatu eta gertatu
|
den
ororen gainean ezjakinarena baino.
|
|
|
Iraultzaren ostean, frantziar legeriak aldaketa ohargarriak izan ditu. Berria
|
den
oro baztertu beharra al dago. Antzinako oro zokoratu behar al da?
|
|
2001
|
|
|
U. Eco ren adibide barregarria gogoratuz, posmodernitatea pertsona bati" maite zaitut" esan nahi diozunean" Corin Telladok esango lukeen moduan, maite zaitut" esan behar izatea da. Alegia, esaten/ idazten
|
den
oro testuarteko tradizio unibertsalean sartzen dela ohartzea.
|
|
|
50eko hamarkadatik aurrera euskal eleberrigintzak europar zein amerikar korronteekin bat egin zuenetik, hots, herderianismoak gurean indarra galdu zuenez geroztik, hemen ekoizten
|
den
oro testuartekotasun unibertsalaren baitan irakurtzekoohitura hartu dugu. Baina kontuz, honek ez du esan nahi hemengo literaturakberezitasunik ez duenik.
|
|
|
bai. Joaten
|
den
oro itzuli egiten duk...
|
|
|
espantu gabe, lasaitasunez, onartu behar dugu euskaldun izateko eta sentitzeko modu ugari direla, eta euskara ideologia abertzalearekin identifikatzeko joera makurra" tresnakeria" arriskutsu bezain onartezina dela. Berdin  zait" euskara= abertzaletasuna" berdintze hori euskararen gainean jabetza esklusiboa izan nahi luketen sasieuskaltzaleek egina izan, edo euskaraz ageri
|
den
orori abertzaletasunaren agente ezkutuaren usaina har  tzen dioten fundamentalistek egina izan.
|
|
|
Barrenak eskatzen duena mamitzen denean, behar bezala egin den lanak berekin dakar saria. Eta adieraz min horrek, gora goraka hegaldatzen bada ere, erroak ongi landatuak ditu lurrean, gizon
|
den
orok, gogoz eta gogotik bere egitekoetan diharduenean, utzi nahi lukeen kristau seinalearen pare baita. Guztiok nahi genioke geure nortasunaren ezaugarria josi landu dugun gaiari.
|
|
|
Denbora barneko sentsua da, beraren bidez gogamenaren barne egoera begiesten da. Eta denbora espazioa baino orokorragoa da, zeren egia baita subjektuak kanpokoa den guztia espazioaren bidez eta barnekoa denboraren bidez jasotzen duela, baina baita ere kanpokoa
|
den
orok azkenean barne sentsura etorri duela subjektuak jaso behar badu.
|
|
|
MAITAGAI GUZTIAK: ona, egia, ederra
|
den
oro. c) Ezagutu ahala bakarrik daukat, ala ezagutu beharra ere bai. BEHARRA ERE BAI.
|
|
|
Ez gizakiaren potentzia batean, beragan (bere gogoan) baizik. Ezin dira zalantzan jarri, gizakia ari
|
den
orotan maitatzen ari delako, hau da, ezagutzen eta hobesten. Ezin dugu ispilu aurrera joan begiek bidea erakutsita, ikusmena ote daukagun ikustera.
|
|
|
Maitagogo den norbera aurkitu eta berehala —eta baliteke ‘berehala’ baino gehiago, ‘batera’ esan beharra— maitagogo hurkoa aurkitzen dugu. Eta norbera lez maitagogo
|
den
oro. Gero, gizaki izan ez baina maitagarri zaizkigunak —on, egia, eder—, hau da, gizakiaren gogoko den beste edozer.
|
|
|
Eta funtsezko lotura sortzen da ezaguera horretan, etenezina: nire gogoko —maitagarri, on, egia, eder— dela niretzat, beste maitagogoaren gogoko
|
den
oro. Elkartasuna hau da:
|
|
|
Jaungoikoaren gogokoa, berriz, garena egitea da: Bera eta maitagogo hurkoa eta maitagarri
|
den
oro maitatzea da. Eta Jaungoiko maitatuak maitagogoago, maitaleago egiten gaitu; hau da, zenbat eta, maitasunez, bere esanera zintzoago jarri, askatuago eta ezagutariago egiten gaitu.
|
|
2002
|
|
|
Apika titulu hori ez da gaur egun politikoki oso zuzentzat hartua izango, baina horixe baino ez zen 1972ko maitzaren erdian ZERUKO ARGIAk kaleratutako editorial haren izenburua eta, azken batean, hirugarren adineko, laugarreneko edota adinean sartua izateak gauza bera esan nahi du: jaiotzen
|
den
orok duen zoria, baldin eta nahikoa bizitzen bada (bestelakoa okerragoa da, nahiz honi buruz ere egon badauden iritzi kontrajarriak). Dena den, garrantzitsua ez da adin handia izatea lortu duenari deitzen diogun era, nire ustez behintzat, pertsona hori behin zahartzarora iritsiz gero, aurkitzen den egoera baizik.
|
|
|
Bigarrenik," herriko hizkerak" aipatu behar ditugu. Egitasmo honen oinarri sendoa izanik, badut uste lan handia dugun egiteko (eta hala ari dira hainbat eskualdetan) aprobetxagarri
|
den
oro hartu eta euskara batuan txerta dezagun. Hankak lurrean ditugula egin dugu lan, sentimentalismoak eta euskaldunok hain geurea dugun txokokeriarako joera bazter utzirik.
|
|
|
Oraino gazte baitzara, Sokrates, erran zerukon Parmenidek eta philosophiak eztu oraindino zure iabegoa hartu; harturen du, alegia, egunen baten, usteak ustel irtetzen ezpa deraut,
|
den
orotaz ezertto ere erdeina eztezazunean: egungo egunean, eta zure adina delakotz, gizonen aburuak haintzat hartzen dituzu.
|
|
|
Par. Bainan bertzelakotzen
|
den
oro, ¿ lehen zenaz bertze bilhakatzen othe da noraezean, eta hil egiten othe, bere lehengo izakerari buruz; eta, alderantzira, bertzelakotzen eztena, ez othe da bertzelakotzen ez eta hiltzen?
|
|
|
Ideien eta kontzeptuen garapena da gaur egungo gizarte harremanen ispilua. Komunikagarria
|
den
oro berba bidez komunikatzen dugu. Hizkuntza burmuinaren ispilu da.
|
|
|
Erabaki horien oinarrietan, besteak beste, helburu politikoak, denbora mugatua, profesionalen eskua eta baliabideak daude. Ispiluak bere aurretik igarotzen
|
den
oro islatzen du; hedabideak ez, ezin du eta. Ispilua, zelanbait esanda, erabat askea da bere aurretik igarotzen dena islatzeko.
|
|
|
Zorionez, badaude luma ausartak han hemenka sakabanaturik, izen potoloei beldurrik ez dietenak iritzi egiazki pertsonalak kaleratzeko orduan. Garai batean baino libreago ari dira azken hauek, autozentsura gutxiagorekin, euskal sistema literarioa sendotu den heinean ez delako defendatu beharrekoa argitaratzen
|
den
oro.
|
|
2003
|
|
|
Egunkaria Sortzenek bildutako dirua ETAk jarritakoa zela egotzi diete. Horregatik dirua ipintzen ari
|
den
ororen izen abizenak zorrotz biltzen ari dira. Horrelako neurri txikiak hartuta ere, edozer gauza gerta litekeela badakite, baina ez dute horri begira egon nahi.
|
|
|
Baina gero etsi egin nuen: orotan deitu behar zaio kriminala kriminala
|
den
orori. Saltsa horretan nago.
|
|
|
Izan zelako. Eta izan
|
den
oro badelako. Eta izango delako.
|
|
|
gehiegikeria lirikoak onanismo galopantisera darama. Eta, gainera, Â naturala
|
den
oro ez da beti on. Izan kontuan Verlaine handia, adibidez, asentsio belarrez egindako likorez zintzurreraino beteta hil zela.
|
|
|
Hiru urte geroago, Arias Teijeirok, Karlisten Estatu Idaz  karitzaren arduradunak polizia sortzea eskatu zuen Don Karlosen agindupean zegoen lurralde guztiarentzat, horrela" iraultzaileen azpijokoari" aurre egin ahal izateko. Eskaera horretan garbi adierazten da hiritarra edo arrotza
|
den
orori bizkarra ematen dieten baserrien isolamenduan aurkitzen dela" el verdadero pueblo vascongado":
|
|
|
zuhaitz bakar bateko hostorik txikiena ere ez du haizeak astintzen Haren baimenik gabe. Gertatzen
|
den
orok du bere zentzua ordena ikusezin, transzendentziazko horretan. Era berean, gaitz oro ânaturala zein sozialaâ naturaz gaindiko kausa batek eragina da, eta beti du azalpen moral bat.
|
|
|
Ofiziala ez dago enbarazuan jende mota horrentzat, horientzat ofiziala bete beharreko zerbait da; justua izan ala ez, ardurarik ez. Anekdotako jende mota horrek argi eta garbi uzten du ze gaixotasun kronikoa den kultura bakarkeriaren aldekoen ezintasuna ofiziala ez
|
den
oro benetan errespetatzeko. Askori gertatzen zaio.
|
|
|
• Nafarroa ez da Komunitate elebiduna. Nafar gehienak erdaldun elebakarrak dira eta euskararen ezagutza eskatzeak euskaraz mintzatzen ez
|
den
oro baztertzen du. Horregatik berriz onartu duten Foru Dekretua zorrotz eta eztabaidaezina da erakundeen irudi elebakarrari dagokionez, eta Administrazioarekiko harremanak euskaraz egin ahal izatea oztopoz jositako bide bihurtu da.
|
|
|
Errepasatzea deitzen dena jakintzak alde egiten duelako da, ahanztura jakintzaren alde egitea baita, eta errepasoak alde egindakoaren ordez oroitzapen berria atzera sartuz jakintza gordetzen du berbera dela iruditzeraino. Era horretan hilkor
|
den
oro gordetzen da, ez beti guztiz berbera izatearen bidez jainkozkoa bezala, alde egin eta zahartzen deb nak bera zen bezalako beste berri bat uztearen bidez baizik. Baliabide horren bidez, Sokrates, hilkorrak hilezkortasunean parte du, bai gorputzean eta bai gainerako guztietan; hilezkorrak ordea beste modu batera.
|
|
2004
|
|
|
Urbeltzek asteazkenetan egiten du bere saioa Bilboko Kafe Antzokian. Argi meheak ganbara usaina ematen dio aretoari eta lagun arteko giroan, koreografoak ohiturazko dantzen urratsak erakusten dizkio bertaratzen
|
den
orori.
|
|
|
Badirudi halako giro kolektibo bitxi bat sortzen dela, non ezinbestean lasaikeria euforikoa nagusitzen den gutaz, dena light ago bihurtuz. Normala
|
den
orok hartzen ditu oporrak, edo ezin behintzat lan seriorik egin, zenbait astetan dena ixten da eta bertan behera geratzen, arazorik larrienak ere irailerako aparkatuz. Eta giro horren ispilu garbiena egunkari edo irratietako programazioa izan ohi da:
|
|
|
nola eutsiko diogu mundu ñabarrari, mundua mundu denez gero, ñabardura horren jabe izan bada? Ez gara berezko eskubide eta berezko izaera kontu zale, historiaren kumetzat baitaukagu
|
den
oro; guztiarekin ere, ez dugu historiaren ezpatak moztutako herri nortasunen etnozidiorik besterik gabe onetsiko. Egungo hizkuntzen eta kulturen kondaira bera jarriko baitigu auzipean, indarraren ezpatak milaka herriren mihiak errotik moztuak dituelako.
|
|
|
Jainko honek gizonen artean esaten
|
den
oro entzun egingo du eta ahalmena izango du beronenekintza guztiak ikusteko. Badaezpada ere, asmoan hartzen baduzu gaizkia egitea isiltasunean, jakin jainkoaren ardurari ihes ez diozula egingo (Kritias, Sisifo, 22h).
|
|
|
Demagunbaldintzazko proposizio bat dugula, csperientz.iak cz duena justifikatz.cn?. Aurrekariakesperientziari cskerjustifikatz.cn
|
den
oro eduki zezakeen; ondorioak, aldiz, csperientziarckin zerikusirik ez duen proposizio batek osa zezakeen;, n gizon hilkor badira, giz.on orohilkorra da?. Emaitzaren arabera, soilik esperientziak justifikatzen duena egia bada, orduanesperientziatik harago doan proposizioa (ondorioa) ere egia da.
|
|
|
Santiago da kristautasunaren erromesleku garrantzitsuenetako bat. Eliza Katolikoak barkamena eskatzen dio Xacobeo Urtean apostoluaren hilobira joan eta han konfesionatzen
|
den
orori. Aurreko Urte Santua 1999 izan zen.
|
|
|
Hau guztiaren jatorria," espainiarrek eta frantziarrek ukatzen dizkiguten eskubideetan" oinarritu eta" Euskal Herriaren alde borrokan ari
|
den
ororen aurka" egiten dituzten erasoetan kokatzen dute. Amnistiaren Aldeko Mugimenduaren esanetan aipatutako erasoen ondorio dira" espetxeetan dauden Euskal Preso Politikoek duten egoera".
|
|
|
Izatea, esentzien zeru platonikoan da betirautea, existentziaren mundu honetan ezirautea da, iragatea. Eta, b) denborazkotasunak, batetik, izatearen hutsaltasuna adierazten du (hutsaltasun natural bat, axanpa unamunotarrik gabe), jaio
|
den
ororen hil beharra – tragikoa sentitu daitekeena, baina hala sentitu beharrik ez dagoena, apaltasun pixka batekin ere onar daitekeena, doi batez ere apika, errealitate ihestezin sinplea nolanahi ere:
|
|
|
Mundua agitzen
|
den
oro da. (1)
|
|
|
" Gertakariak espazio logikoan mundua dira" (1.13);" Gertakarien irudi logikoa gogoeta (Gedanke) da" (3) (azpimarrak gureak dira). " Esan ohi da Jainkoak
|
den
oro sor zezakeela, logikaren legeen kontra zihoakeena salbu. Izan ere, ezin esan genezake zer lirudikeen mundu ‘ilogiko’ batek" (3.03).
|
|
|
Esan ohi da Jainkoak
|
den
oro sor zezakeela, logikaren legeen kontra zihoakeena salbu. —Izan ere, ezin esan genezake zer lirudikeen mundu ‘ilogiko’ batek (3.031).
|
|
2005
|
|
|
Hasteko, lanaldia murriztearen aurkakoa eta soldata aurreikusitako inflazioaren gainetik igotzearen aldekoa da. Justifikazio gisa nazioartea aipatzen dute, euren estrategiarako interesgarria
|
den
oro bertatik hartuz. Eta ahaztu egiten dituzte euren enpresek azken urteetan poltsikoratu dituzten milioi askoko mozkinak.
|
|
|
Lagun batek esan zidan, behin, euskal literaturak abenturazko eleberrien eta best-sellerren beharrean zegoela, hots," bigarren mailako" literatura baten beharrean. Euskal Herrian, ordea, argitaratzen
|
den
oro kontsideratu nahi dugu literatura garaia. Eta, halaxe, Jon Arretxeren Liburu hau ager daiteke, apal txukun batean, bere argitaletxeko bilduma berberak plazaratutako Joseba Sarrionandiaren, Mercé Redoredaren edo John Steinbeck en lanen artean.
|
|
|
Europaren komenientziaz beraz, Espainiako estatuak agian biolentzia erosotasun handiagoz erabili ahal izango du, bere sistemaren aurka errebelatzen
|
den
ororen kontra.
|
|
|
Horiekin batera, gero eta gehiago hazi da legez kanpoko errepide sarea. Multinazionalak Errepide batzuk, Novo Progressotik ateratzen
|
den
Oro, esaterako, Brasilgo deforestazio handiena duen herrietako bat, laurogeiko hamarkadan eraiki ziren, urrearen sukar betean. Latifundistek, multinazionalek eta politikariek finantzatzen dute.
|
|
|
Eredu neoklasikoaren araberako produkzio funtzio batean lapitz eta paperez eginiko eragiketa hutsetik haratago joateko gai
|
den
ororentzat, begi bistakoa da eraldatutako materiala eta hura eraldatzeko lanabesak elkarren osagarriak direla, ez alternatiboak, ez ordezkagarriak?. Zerrategi berriek ordezkatzen al dituzte desagertzen diren basoak?
|
|
|
Azaldu da, beraz, zer nolako zuzenbide mota den hori. Bide beretik ere, kaltea, alegia, eskubiderik gabe egiten
|
den
oro. Ekintza horrekin izendatzen du zuzenbideak erregela eta legeen araberako den oro, hau da, zer den zuzena eta zer zuzengabekoa[...]
|
|
|
Bide beretik ere, kaltea, alegia, eskubiderik gabe egiten den oro. Ekintza horrekin izendatzen du zuzenbideak erregela eta legeen araberako
|
den
oro, hau da, zer den zuzena eta zer zuzengabekoa[...]
|
|
|
Arean ere, ondo hausnartuz gero, zuzenbide horren printzipioak kanporatu egiten dira eta begi bistan daude, zentzumenen bitartez antzematen dugun guztia bezalaxe. Printzipio horiek, bestalde, ez dute inoiz hutsik egiten, zentzumenek ere inoiz hutsik egiten ez duten bezalaxe, ondo eratutako organoak dituztelako eta sentitzeko behar
|
den
oro dutelako. Oinarri hori hartuta, Euripidesek Polinizes jartzen du hitz egiten, Feniziarrak deituriko lanean, eta horren inguruan argi eta garbi adierazten du arrazoi zuzena izan zuela:
|
|
|
Grekoek aiscrokeia esan zioten horri. Beste erpinetik ere egin daiteke bekatu, alabaina, lagakeriaz eta utzikeriaz, dorpe ez
|
den
orotik ihes egitearren, nork bere familiaren etxaguntzaren egoeratik alde egitearren. Sokratikoek erakutsi zuten gizaki jakintsu eta zintzoa dela bere ontasuna bazterrean uzten ez duena.
|
|
|
urlia, bere aitaren maitatzaile; sandia, bere amarena, eta, berendia, bere neba arrebena. Edonondik begiratuta ere, zati horiek oso txikiak dira zure izenarekin alderatuta, izen horrek bere baitan hartzen baitu, gauza horiek ez ezik, eder eta zintzo
|
den
oro.
|
|
|
Honela, bere hizkuntzalaritzaren ikertzaile ezagunak diren H. Gipper eta P. Schmitter ek —L. Weisgerber gogoratuz—" munduaren irudi linguistiko" batez hitz egiten dute: " Komunitatean hazten
|
den
orok haren ikusteko forma linguistikoa bereganatzen du, metaforikoki esanda, mundua ama hizkuntzaren betaurrekoekin ikusten hasten da" 95 Hemendik abiatuz uler daiteke zer nolako esanahi antropologikoa duen berez aniztasun linguistikoak eta, zentzu honetan, zergatik hark ahal bezain beste hizkuntza aztertzen dituen. Beraz, hizkuntza gizakiaren eta munduaren arteko" bitarteko espazio" bezala kontsideratzen duen unetik, neurri handi batean, egun" erlatibitate linguistiko" bezala ezagutzen dugun problematikari buruzko erreflexioari ematen dio hasiera.
|
|
2006
|
|
|
Toni Strubell unibertsitateko irakasle eta kazetariak Un catala entre vascos liburuan Euskal Herrira iristen den katalanari buruzko ikerketa soziologiko oso dibertigarria egiten duela kontatu digu Lagek. Katalunian, euskaldun
|
den
oro mitifikatua eta idealizatua daukatela azaldu du zuzendariak. Katalanek euskal historia eta kultura ondo ezagutu ohi dute «eta ez dago Euskal Herriari buruzko abestirik ez duen kantautore katalanik».
|
|
|
Neurri batean gure buruei eman nahi diegu ahotsa. Eta bestetik, eduki horrekin identifikatzen
|
den
orori. Horregatik saiatu gara mamia bakarrik azaltzen, entzulearekin bat osatu beharreko ekarpen bat delako.
|
|
|
Izan ere, horixe da Arturren eta bere anaiaren oinarrizko printzipioa: beren eskuartetik pasatzen
|
den
oro natural naturala izatea.
|
|
|
4 Titulu honetan beren beregi ezarri ez
|
den
orori ordezko moduan aplikatuko zaizkio liburu honen II. tituluan prozedura laburtuari buruz jasotako arauak.
|
|
|
Esan gabe doa: ekonomia kapitalista giza bizitza modernoa moldeatuko duen funtsezko indar bilakatuko da, kapitalismoaren gizarte markoan jaioko
|
den
orori ekintzaren orientazio konkretu bat inposatuz. Bizitza ekonomikoak ez baititu soilik ondasunak eta zerbitzuak ekoizten, tipo humanoak ere sortzen ditu, gizakiak moldeatzen ditu, eta gizakien arteko harremanak ere bai.
|
|
|
Bestetik, 18 artikuluak betetze partzial edo akastuna bi kasu ezberdintzat hartzen ditu, eta, benetan, iragarlearen betetze partziala betetze akastuntzat har daiteke, agentziak bere prestazioak osorik bete dituenean. Izan ere, PLOk kontratutan ez du bereizten ea desberdintasunik sortzen
|
den
oro har iraupenagatik, behin behineko inguruabarrengatik ala prestazioak zatikatzeagatik.
|
|
|
Guztiak baliozko mezuak garaiz bidaltzen dira helbidera erregistratzen den benetako posta (“minombre@midominio.com’) erabiltzailearen profilean. Erabili eta botatzeko beste posta zerbitzu batzuk Spamgourmet zerbitzu erosoa baina mugatua; zenbaki maximoa ‘Ezizen’ bakoitzetik 20 mezu jaso daitezke; a 20 zenbakitik aurrera, iristen
|
den
oro urperatuko da. errukirik gabe.
|
|
|
Ekitaldiaren bihotz eta arima izan direlako, lana behin eta bi aldiz egin dutelako, nabarmenkeriarik nahi izan ez dutelako, zaletasunetik ekitaldi hau antolatzeko gai izan direlako; Iosu Uria, Juanjo Etxeberria eta Haritz Xague. Ez nuke inor ahantzi nahi, gainontzeko antolatzaile, babesle eta hontan edo hartan laguntzen aritu
|
den
oro. Zaletuak.
|
|
|
Después de un largo sueño, las ideas platónicas despiertan bajo los cráneos de Galileo, Descartes, Leibniz y Kant, germanos. El dios de Esquilo, más ético que metafísico, repercute toscamente, fuertemente, en Lutero; la pura democracia ática en Rousseau, y las musas del Partenón intactas durante siglos, se entregan un buen día a Donatello y Miguel Angel, mozos florentinos de germánica prosapia" 685 Europa modernoan sortu
|
den
oro, herrialde latinoetan sortu dena ere, odol germaniarrari zor zaio: "(...) Aquellos germanos cayeron sobre los imperios mediterráneos y, haciendo que su sangre corriera por dentro de las venas grecolatinas, perviven en nosotros los españoles, franceses e italianos" 686 Rafael, halaber," nahimen gotikoaren" agerketa da687.
|
|
|
Unamuno espainolista porrokatua zen. Baina espainol jatortzat hartu ohi
|
den
oro gorrotatu egiten ei zuen: " lo confieso, no solo no soy latino de raza (como vasco que soy) sino que aunque con la mente procure comprender el latinismo, mi corazón lo rechaza".
|
|
|
Egun ‘gogo egoera’ adierazpena erabiltzen den arren, Humek ‘hautemate’ hitza erabiltzen du gure burutik igarotzen
|
den
oro izendatzeko. Eta, ikusiko dugun eran, sentimendu moralak hautemateak dira.
|
|
|
" Egia", beraz, honela definituko du Kojevek: ulergarri
|
den
ororen adiera (izenari dagokion definizioa) edo bururagarri den guztiaren osotasun bakarra (izanari dagokiona). Bestela ere adieraz daiteke, jakintsuaren gorputza aintzat hartuz:
|
|
|
Bestela ere adieraz daiteke, jakintsuaren gorputza aintzat hartuz: " bururagarri den guztiaren osotasun bakar" hori jakintsuaren burmuinari legokioke, egiaren euskarri materialari, morfemari, eta" ulergarri
|
den
ororen adiera" horrek, berriz, egiaren edukia adieraziko luke," egia" hitzaren esanahi osoa.
|
|
2007
|
|
|
Hor ez dago ez aurrera egiteko konpromisorik ez eta euskaraz argitaratzen den informaziora iristeko modurik. Euskaraz argitaratzen
|
den
orotik erabat baztertuta gaude. Hitzarmeneko proiektua epe jakinekoa da, ez dago proiektu iraunkorrik».
|
|
|
Bo, nik uste gaur idazle
|
den
ororen formazioan dutela garrantzia. Oi, hogeigarren mendeko literatura, bertako manualetatik idazle juduak kenduko bagenitu!
|
|
|
Interneten bilatzen
|
den
oro informazio profesional edo intelektual seriorik ez denez La Higuera eta antzeko bilatzaileek berehala emango dizkigute jatetxe berri baten telefonoa, Nora Jones-en diskoko abestiak, datozen egunetan estreinatuko diren antzerki obrak edota Ingalaterrako ipar mendebaldetik etorritako indie pop eko azken azken azken taldeak emango duen kontzerturako sarrerak lortzeko modurik azkarrena....
|
|
|
Aztertzen
|
den
oro biltegian gordetzen da.
|
|
|
Naturan dena da biziduna, eta biziduna
|
den
oro arimaduna; naturak baitihardu haren baitan, bizidunak natura (ez pentsatu, baina) bizitu egiten du, naturaren bizipena du(, ezagupen, ez teoriko, baina artekogabea).
|
|
|
Dena dela, behin eta berriro erliebatzen ari gara?, Hegel-entzat giza historia, izpirituaren naturarekiko menpetasunetik askatuz joateko mugimendua da. Naturala
|
den
orok (arraza, familia, ahaidetasuna, tradizioak? –etnia?), historia izan zer den esplikatzeko, balio du, baina historia hori dena gaindituz nola doan esplikatzeko hain zuzen607 Historian filosofiari interesatzen zaiona (razionala) arrazoiaren mugimendu aitzinketaria da, arrazoia nola doan aitzinatzen eta forma objektiboa erakundeetan finkatzen, eta hori bereziki Estatuan egiten du:
|
|
|
–gure gaurko zibilizazio eta kultura guztia giza tipo jakin baten obra da: germaniarrarena? 851; aldiz,, antigermanitatea?, h. d., modernian negatiboa
|
den
oro, arraza preariar esklabotuek eta Inperio Erromatarra suntsitu deneko, arrazen kaosak, eragina da, horren instrumentu nagusia Eliza Katolikoa baita (eta Eliza Katolikoan pozoi inportante bat jesuitak:
|
|
|
–argikusmen ezberdinekoak horiek, ekialde ala mendebaldarrak izan herriak? suposatuz ehundua dago884 Esoterismoaren arabera,
|
den
ororen hasmenta eta muina Izpiritua da (jainkozkoa). Hegelianismoan, edo manikeismoan?
|
|
|
Baina ezkurra, bere kontzeptuan, haritza da, eta ezkurtxoaren egitekoa garatzea eta garatzea izanen da, zinez haritza bilakatu arte, hots, kontzeptuan den bere burua konkretuan bilakatu arte (kontzeptua edo ideia ezkurtxoaren helburua da; helburuan dago bere burua, bere egia? horregatik, existitzen
|
den
oro teinka batean existitzen da bere hastapenaren eta helburuaren artean, bere existentziaren eta bere, egiazko, errealitatearen artean).
|
|
|
Hegel-entzat legeria bat arrazoizkoa da gaur, arrazoimenaren beraren gaurko garapen mailari badagokio; eta arrazoizkoa zen atzo, arrazoimena bere buruaz jabetzeko prozesuan atzoko mailari baldin bazegokion, eta bestela ez. Legearen historikotasunak arrazoimenaren historikotasunarekin bat etorri behar du razionala eta justifikatua izateko652 Gogoratuko da, Hegel-entzat unibertsoa halabeharrekoaren erresuma dela, nezesitatearena, eta unibertsoan den eta gertatzen
|
den
oro, naturan bezalaxe historian, nahitaezkoa dela (unibertsoan deus ez da kontingentea, izan, haren gure ezagutza baino); horrelako den bezainbatean bakarrik aitor daiteke razionala eta izan daiteke edozein ezagutza razionalen objektu. Gure ezagutza, hortaz, naturan bezalaxe historian, kontingentera soil mugatzen den bitartean, ezin da ezagutza razional eta zienfifikoa kontsideratu.
|
|
|
418 HERDER, J. G., Obra selecta, Madril 1982, 297 Herder-ek ezbaigabekotzat ematen du, historian dena behin behinekoa dela?,, naturaren lege funtsezkoa dela sortu, izan eta desagertzea?, ezein naziok ez duela bere puntu gorenean irauten,, denborak ziribirikatzen direla eta haiekin denboren haur hori, itxura askotariko gizadia?, naturan lilitzen
|
den
oro ihartzen dela,, nazioak loratu eta zimeldu egiten direla? (, die Nationen blühen auf und ab?),, historia itsasoko uhinen gainean idazten dela?, etc., ik. Ideen, loc. cit., 394 Ezer bada, Herder-ek mila modutan errepikatzen du edozer historiko (eta natural) biziren aldabera (poesia hebrearra ezaugarri berriak irabaziz eta aldatuz doa. David-ekin, profetekin, adbz.?
|
|
|
gisa ere formula liteke: denboran sortzen
|
den
oro dago denboraren, iragatearen, legearen pean, ik. HERDER, J. G., Ideen zur Philosophie der Geschichte der Menschheit, Wiesbaden 1985, 391 eta hurr., 394, 408.
|
|
|
Leibniz-en metafisikaren herentzia da: naturan zer
|
den
oro indar edo energia da, bere barne indar batez etengabe diharduena, berezko, nahikarien, arabera eta bere, nortasunaren?
|
|
|
Antzinako heleniarrak ere, kulturaz bezainbat arrazaz, iparraldetik heldutako ariarrak izan dira (Sokrates-en salbuespenarekin: lotsagabeki brakizefaloa hori) 807 Penka ri jarraitu zaio L. Wilser antropologoa, laster figura gailena mugimendu völkischean808 Propagandan Vacher de Lapouge nabarmendu behar da, bera ere jatorri ariarraren tesi germaniar eskandinaviarrari atxikia (1887 eta hurr.); atxikia orobat Europan kultura
|
den
oro, grekoa barne, arraza ariar germaniarrari zor zaiolakoari, berak, zientifikoki, bermatu eta garatuz (1896, 1899) K. Penka ren baiespena, eta batez ere zabalkunde internazionala emanez doktrina esoteriko berriari (H.
|
|
|
Histori (zi) smoa hasi da? Herder, Hegel, etc., hots, historizismoaren lehen aroa892 Orokorki, historizismoak esan gura du, gizatiar
|
den
oro dela produktu historikoa, artea, balioak, erakundeak?, eta, beraz, erlatiboa. Baina gizatiar den oro baldin bada historiko eta erlatiboa, ondoriatzen da, dexente geroago ondoriatu bada ere hori?, arrazoimena bera ere historiko eta erlatiboa dela.
|
|
|
Herder, Hegel, etc., hots, historizismoaren lehen aroa892 Orokorki, historizismoak esan gura du, gizatiar den oro dela produktu historikoa, artea, balioak, erakundeak?, eta, beraz, erlatiboa. Baina gizatiar
|
den
oro baldin bada historiko eta erlatiboa, ondoriatzen da, dexente geroago ondoriatu bada ere hori?, arrazoimena bera ere historiko eta erlatiboa dela. Konklusio hau Ilustrazioarentzat katastrofala da eta burugalgarria:
|
|
|
Markak helburu zehatzak lortuko ditu baina egiten
|
den
orok Fagor Taldeanoinarrituta egon du, orain arte ez bezala. Fagor Taldearen ikurrak honakoakizango dira:
|
|
|
Hala ere, bada nominalismo estrategikobat: nominalismo estrategikoa sorbide egokia izan daiteke euskal herritartasunzabal eta orohartzaile bat aldarrikazteko(, integratzailea?,, konexionista?), EuskalHerrian bizi
|
den
oro euskal herritarra dela aldarrikatu ahal dugu, multikulturalismoa, geure eginez (Euskal Herria ere bada gizarte modernoa non jatorri eta jiteezberdineko jendea elkarrekin bizi ahal den eskubide berdinekin); arazoa da nominalismo estrategiko hau inori (subalternoari) bere errealitate (alegiazkoa, nonbait) ukatzeko tresna bihurtzen denean.
|
|
|
Von Brinckmann i idatzitako gutunean (1803) Jacobi-ri aluditzen zaio, panteismoaren polemikari hortaz zeharbidez, eta han edo handik egundu diren metafisika «spinozista» batzuei,
|
den
orori subjektu bat Substantziaren edo Ni absolutuaren maneran pentsatzen diotenak (Humboldt-ek izendatuki Fichte eta Schelling arbuiatzen ditu) 308 Jacobi-k, bai Spinoza-ren eta bai Kant-en aurka, ezagutzaren hastapena norbere buruaren ebidentzia artekogabean (beraz, ez kontzeptuak artekotuan) ezartzen zuen, norbere niaren kontzientzian hurkoarena ere barnebildua
|
|
|
arima hutsa, pentsamendua. Zut espazioan
|
den
ororen aurrez aurre, izate bakuna da berea. Ni zolia, une oro jakinaren gaineko eta zelatari bere buruaren, beti erne, inoiz ez du pentsatzetik atertzen, pentsatzea dizu bere esentzia.
|
|
|
zuria/ beltza, handia/ txikia bezala, adjektiboen mundua kontrarioen, kideen, menpekoen edo ez dakit zeren harreman sareen diagraman dena jos liteke; edo aditzak: jan/ edan, joan/ etorri, denborak (naiz/ haiz, nintzen/ hintzen), moduak, etab., edo errealiatea oro banako, espezie eta generoetan (Sokrates, gizaki, abere, bizidun), eta
|
den
oro azkenean Porfirioren Arbola orobiltzaile batean, eta azkeneko azkenean agian munduaren egitura materiala, logikoa eta metafisikoa, zergauzena eta ideiena, analogikoak izango lirateke goitik behera, unibertso guztia Platon-en «analogo eta simetrikoa» bete betean (Tim., 69 b), dena denari lotua, hori izan baita Spinoza-ren amets handia.
|
|
|
Giza izpirituak bere lan hizkuntzgina dagien garai urrunok eta aspaldiko herriok, urruneneko naturaren altzoan galtzen zaizkigu. Hala bada, «bizi
|
den
oro, natural hala izpiritual nola gorputzezkoan, emaitza moduan ikusia izan daiteke, oinarrian datzan indarrarena, hau berau baldintza guretzat ezezagunen arabera garatzen baita»383, eta gizakiaren obra ororen artean lotura bermatzen baitu toki eta denbora guztietan, guztiaren azken iturri gisa. Bizi indar unibertsal horren suposizioa gizadi osoaren batasunarena baizik ez da; gizaki oro nongura indar bat beraren
|
|
|
Hau da alor bat arras irristakorra zalantza gabe, baina zer landu asko duena oraindik, eta landu beharra horregatixe legokeena, sartzen
|
den
oro nahitaez beti laprasta ez dadin.
|
|
|
Hots, ezagutzaren haste hasteko unea zerbait egotea da, zerbaiten zerbait izatea, errepresentazio konkretu bat. Eta zerbait den edozer konplexua da, ez bakuna; hots, zerbait
|
den
oro konplexutasun
|
|
|
giza hizkuntza. Hizkuntza edozein momentutan sortzen ari da, norbait mintzo
|
den
oro. Jatorriaren eztabaida modu berri honek hizkuntzaren «asmaketaren beharra giza arrazoimenaren naturatik deduzitzea» eskatzen du, Fichte-k formulatu duen legez166; edo «hizkuntzaren historia a priori diseinatzea»167 Planteamendu filosofiko (razional) hutsa, beraz.
|
|
|
1) izatearena, 2) izatearen pentsatzearena, eta 3) izatearen pentsatzeko hizkuntzarena41 Izatearen aldia, filosofia greko klasikoarena:
|
den
oro, izate oro, Jainkoengandik hodeira eta mugabakora, filosofiak bere gogoetaren objektu bihurtzen du. Hizkuntza ere analisi filosofikoaren objektua da, izatearen azterketaren barruan, Platon eta Aristoteles-engan batez ere, eta tradizioko hizkuntzalari klasikoa ildo honetan garatu da.
|
|
|
Leitza zentzu askotan oso herri aberatsa da. Leitzan egoten
|
den
orok gauza asko eta asko ikasteko aukera izaten du. Pertsonalki gauza asko eta era askotakoak ikasi ditut, eta ikasi dudana eta ez dudana zehaztea nahiko zaila da.
|
|
|
• Xenpelar Dokumentazio Zentroa (www.bertsozale.com/ euskara/ xenpelar/ xdz liburutegi1.php). Bertsolaritzaren inguruan sortzen
|
den
oro biltzea helburu duen erakunde hau 1990ean sortu zen. Harez geroztik eginiko ibilbidean esparru askotara luzatu ditu adarrak eta mota askotako lan bildumak sustatu eta bultzatu ditu.
|
|
|
euskal aldizkari baten aldeko ekintzak interesgarriak dira Kutxarentzat, inongo diru irabazirik emango ez badiote ere, inongo propagandarik edo txalorik erakarriko ez diotenean ere, gipuzkoarren bizitzarako onuragarria baldin bada. Orokorrean, herritarrentzat maitagarri
|
den
oro Kutxaren helburu da, dibidendu soziala herrian zabaltzea; bestelako erakundeentzat dirua alferrik —itzulerarik gabe— eralgitzea denean ere.
|