|
2001
|
|
|
Ez da komeni garbituta kontserbatzea, azaleko geruza babeslea (kutikula) kenduko bailitzateke eta mikroorganismoak sartzea eragotziko bailuke, besteak beste, salmonelak. Beste aukerarik ez badago, arrautzak ere giro tenperaturan eduki daitezke, baina, kasu horretan, kontserbazio denbora nabarmen murrizten da.Izoztea ondo onartzen duten elikagaiak dira, baina beti irabiatuak eta, lortu nahi
|
den
erabileraren arabera, gatz apur bat edo azukre erantsi pixka bat dutenak. Egosi ondoren, 4 egunez eduki daitezke hozkailuan.
|
|
2002
|
|
|
Denbora anakroniak ez ezik, espazioaz egiten
|
den
erabilera sinbolikoa ere aipatu nahi genuke. Etxea, Gernika edo Paseo Berria leku bereziak dira, familia, politika edo haurtzaroarekin lotzen gaituztenak, eta oroimena abiarazteko baliagarriak.
|
|
|
Lehenik eta behin, gehiegizko koipea, azala eta hezurrak kentzen dira. Erabiltzen
|
den
erabilerarako egokiak diren zatiak egiten dira (janari bat egiteko adina) eta zati bakoitza plastiko edo aluminiozko orrietan biltzen da. Arraina.
|
|
|
Baina beste batzuk legetik kanpo geratuko dira, eta orain bai, engainua eta iruzurra izango dira kontsumitzailearentzat, “iberiko” gisa merkaturatzen badira. Jatorria mugatzea Kalitate arauak mugatu egiten du “iberiko” deituratik bereizi gabe egin
|
den
erabilera, hainbat motatako txerrietatik datozen produktuak izendatzeko, eta ez bakarrik iberikoak. Urdaiazpikoak, paletak eta solomo kanaberak egiteko piezak hornitzeko baimendutako arrazak mugatuko zituen lege arauketarik ez zegoenez, haien artean funtsezko aldeak zituzten produktu “iberikoak” merkaturatu ziren.
|
|
2004
|
|
|
Espainiari dagokionez, Almeriak gradiente geotermiko positibo ugariko eskualde asko ditu (hau da, estazio geotermikoak instalatzeko egokiak), nahiz eta probintzia horretan ustiatu
|
den
erabilera bakarra balneoterapia den.
|
|
|
“Serafina” segundoko metro batera nabigatzen ari da (paseoko abiaduraren baliokidea), eta puntu batean esekita egon daiteke, okertu egin daiteke eta ohiko posizioa berreskuratu, edozein arrazoirengatik itzultzen bada. Itsaspeko berria sentsore eta tresna ugarirekin pareka daiteke, erabili nahi
|
den
erabileraren arabera. Haien sortzaileek idealtzat jotzen dute hondoratzeen, erreskatearen, urpeko esplorazioaren, meatzaritzaren, erabilera militarren eta abarren hondakinak bilatzeko.
|
|
2005
|
|
|
Bestalde, ez da harritzekoa ekologistek etxebizitzari aparteko ardura eskaintzea. Beste hainbat giza jarduerekin konparatuz gero, eraikuntza lanetan ez da energia handirik kontsumitzen berez, baina erabiltzen diren materialen prozesamendu edota eraikinetan eta azpiegituretan egunero egiten
|
den
erabilera kontuan hartzen badugu, eraikinak kontsumitzaile nagusitzat eta ondorioz elementu kutsatzaile garrantzitsutzat hartu beharrean gaude: kontsumitzen den energiaren erdia eraikinetan erabiltzen da.
|
|
|
gero eta gehiago dira zientziaz edo teknologiaz ari diren euskaldunak beren esparruetan euskara erabiltzea erabaki dutenak. Honek eragile indartzailea izan behar du zalantzarik gabe, galtze prozesuetan gertatzen
|
den
erabileraren murriztearen eta goi mailako eremuetan ez erabiltzearen alderantzizkoa baita.
|
|
|
Itzulerako artikuluari Gure harrobia izenburua eman dio Sarasolak. Kirol munduan harrobi hitzaz egiten
|
den
erabileraz ariko da bertan Ibon Sarasola, eta seguru bere esanek lehen bezala irakurleen interesa piztuko dutela.
|
|
2006
|
|
|
Ospea duen pertsona ezagunak, gainerako pertsonek bezala, ez du arlo jakin horri buruz ezagutza tekniko edo zientifiko handirik izango, eta bere iritzia adieraziko du produktu edo zerbitzuaren erabilera arruntari buruz, besterik ez. Bestalde, ohikoa ez
|
den
erabileraren bitartez lortu baditu goraipatzen dituen abantailak, azaldu du zein baldintzatan lortu dituen (De la Cuesta, 2002: 163).
|
|
|
Saltzaile ona erabiltzaileari galdetuko dio zer arkitektura mota erabiltzen duen ordenagailua, zein oinarri plaka duen (hainbat arteka dituzte) eta zein tamainakoa den monitorea (bereizmen handia gutxi edo ezer ez da ikusten monitore txiki batean). Behin ezagutu aukeren aukera, aztertu nahi
|
den
erabilera ordenagailua erabiltzeak hautatzen lagunduko du. Ez da beti behar azken belaunaldiko txartela.
|
|
|
Euskaldun horiek zein harriren azpian gorde ote diren esanen baligute... Baina estatistikak gorabehera, hizkuntzaren osasunaren adierazle nagusia
|
den
erabilerari dagokionez, eta geure burua engainatu gabe, nekez sar genitzake ia euskaldunak euskaldunon multzoan. Izan ere, euskara erabiltzea edo ez erabiltzea erabakitzen duten faktoreen balantzan, ia euskaldunen presentzia eta haien ohiko jardun linguistikoa ez da aldeko faktoreen multzoan sartzen; normalean erdararen aldeko presio sozialak eta bestelako faktoreek, erraztasunak, besteak beste, edo batez ere?, erdarara eramaten dituzte ia euskaldunak.
|
|
2007
|
|
|
linguistikoak, testualak, soziopragmatikoak, eta estrategikoak. Hauek ikasle bakoitzak bere funtzioak betetzeko dituen beharren arabera landu genituzke, hau da, bere testuinguruak esango digu zeintzuk diren ikasleak dituen gaitasun linguistiko premiazkoenak, testuinguruan izan ohi
|
den
erabilerara moldatzeko landu behar dituen abileziak, zeintzuk testu mota erabili behar dituen... Adibidez, Haur Hezkuntzako irakasleak ipuinak edo haur hizkera landu ditu, baina saltzailea produktuen katalogoak sortzen eta aurkezpenak egiten trebatu da. Kurrikulu honetan horien arabera antolatu dira edukiak, helburuak eta ebaluazio irizpideak.
|
|
|
3 taulan" erabilera guztiekin" zutabeak adierazten du zein izan den Gipuzkoako tipologia horretako udalerri guztien erabileraren batez bestekoa aurreko edizioetan. " Erabilera 06koekin" zutabeak, aldiz, adierazten du zein izan
|
den
erabileraren batez bestekoa edizio berberetan, baina soilik 2006an neurtu diren udalerriak hartuta. Bi zutabe horietako portzentajeak alderatuta, ikusten da udalerri guztien batez bestekoa 0,18 baxuagoa dela hiru udalerriena baino.
|
|
|
Horren guztiaren ondorioz, hizkuntza gaitasuna eta kale erabileraren arteko korrelazioa adierazten duen indizeak behera egin zuen; haurren gaitasun erlatiboa eta kale erabileraren arteko korrelazioa adierazten duen indizeak, berriz, gora egin zuen. Nire ustez, gure artean nagusi
|
den
erabilera arauaren isla da hori: euskara bigarren hizkuntza duten haurrek –gainontzeko adin talde guztietako euskaldun berriek bezala– oso joera txikia dute euskara erabiltzeko familian eta lagunartean.
|
|
|
Hizkuntza komunitate txikia baina hizkuntzari atxikimendu handia diona da gurea. Izateko nahi hori, izaten segitzeko nahi hori da gakoa eta gako horretan baizik ezin da interpretatu zenbakiek erakusten duten jokamolde zenbait, haurrekin egiten
|
den
erabilera soziala, Mendialdeko belaunaldi berrietan antzematen den erabilera altua eta agian, deigarriena: euskararen ezagutza apal apala duen Tuteran, adibidez, euskal komunitate txikia euskaraz aritzea ezagutza tasagatik espero zitekeenaren gainetik ere.
|
|
|
Hizkuntza komunitate txikia baina hizkuntzari atxikimendu handia diona da gurea. Izateko nahi hori, izaten segitzeko nahi hori da gakoa eta gako horretan baizik ezin da interpretatu zenbakiek erakusten duten jokamolde zenbait, haurrekin egiten den erabilera soziala, Mendialdeko belaunaldi berrietan antzematen
|
den
erabilera altua eta agian, deigarriena: euskararen ezagutza apal apala duen Tuteran, adibidez, euskal komunitate txikia euskaraz aritzea ezagutza tasagatik espero zitekeenaren gainetik ere.
|
|
|
Bukatzeko, proposamentxo metodologikoa: gure artean teknologia berriei esker gero eta normalagoa dena, guregandik fisikoki urrun dagoen solaskide batekin aritzea bakarrizketak deitu beharrean solaskidea bertan ez dagoela egiten
|
den
erabilera deitzea. Izan ere, bakarrizketa nork bere buruarekin egiten duena edo inorekin ez egiten dena da eta guk neurtzen ditugun horiek ez dira halakoak izaten.❚
|
|
|
Hala ere, erantzun borobilik gabe, hainbat galdera egiteko aukera ikusten dut datuen irakurketan. Esaterako, azken hamarkada hauetan garatutako hizkuntza politika eta normalizazioan aurrera egiteko erabilitako baliabideak lotuta daude herrialde batetik bestera ikusten
|
den
erabileraren hazkunde erritmo ezberdinarekin. Edo, haur etorkinen eragina arrazoi nahikoa da 2001ean argi eta garbi ikusten zen euskararen erabileraren eta haurren presentziaren arteko lotura 2006an ahulduta agertzeko?
|
|
|
Gizarte aukerak beharrezkoak dira hizkuntza bat erabili ahal izateko, baina hiztunak hizkuntza horretan hitz egin nahi izatea da beharrezkoa hizkuntza horretan hitz egingo badu. Txillardegiren teorietan oinarrituz egiten diren interpretazioetan adierazten da euskararen ezagutzaren arabera egokitzen zaiona baino altuagoa dela ematen
|
den
erabilera, hiztunaren izan nahia, euskaraz bizi nahia edo hainbat teoriek deitzen dieten identitate etnolinguistikoa da gertakizun hau esplikatzen duena. Hizkuntza erabiltzeko nahia, hizkuntza horrekiko hiztunak duen jarrerak adierazten digu.
|
|
|
EAEn, Nafarroakoak eta Iparraldekoak baino aldekoagoak direnez, espero zitekeen lurralde horretako eragina handiagoa izatea dimentsio mikrosozialean gauzatzen
|
den
erabileran. Hipotesia berretsi da:
|
|
|
Hemendik hiru urtera salgai ipiniko
|
den
erabilera topikoko botika hau hemofilia edo mamitze arazorik nozitzen dutenentzat eta anputazioa egin zaienentzat bereziki baliagarria izango da eta, nola ez, trafiko edo lan istripuetako biktimak artatzeko hil ala bizikoa.
|
|
|
Modu horretan, EKren 18.4 artikuluak hitzez hitz eskubide hori eta intimitaterako eskubidea lotu arren, Konstituzio Auzitegiak, azaroaren 30eko 292/ 2000 epaian, DBLO aztertzen duen horretan, argi eta garbi bereizi ditu datuak babesteko oinarrizko eskubidea edo informatika askatasuna eta intimitaterako eskubidea. ...den horretan, egin daitekeen inbasio oro eta norberaren borondatearen aurka hirugarrenen esku sartze guztiak saihestea; aitzitik, EKren 18.4 artikuluak, datuak babesteko oinarrizko eskubidea jasotzen duen horrek, pertsona horri bere datu pertsonalen gaineko kontrola bermatu nahi dio, horien erabilera eta xedea kontrolatzeko boterea, kaltetuaren duintasun eta eskubiderako ez zilegia eta kaltegarria
|
den
erabilera egitea saihesteko. Hori dela eta, azken eskubide horren objektua intimitaterako eskubidearena baino zabalagoa da; izan ere, pertsonaren datu intimoez gain edozein datu pertsonal babesten da, intimoa izan zein ez, baldin eta hirugarrenek datu horiek ezagutu edo erabiltzean gizabanakoaren eskubideei kalte egin ahal bazaie, eskubideok oinarrizkoak izan zein ez.
|
|
|
Horren azterketa sakonak luzeegi joko luke. Hortaz, inguru europarreanegiten
|
den
erabilerari lotuko gatzaizkio; zehazkiago gainera, Europar Batasunarenkudeatzaileek beren agiri ofizialetan eta lanetan darabilten ikuspegiari. Horretarako Caroline Brossat anderearen tesia3 hartuko dugu oinarritzat.
|
|
|
kudeaketa sistemak erabiltzen ditu eskubide digitalei buruzkoa (DRM), erabiltzaileek edukiak eta beste herrialde batzuetara bidaltzen dituzte, eta, horrela, edukien jabeak kontatzea. Erabilerraztasuna eta ohiturak aldatzea Bestalde, Zattoo erabili, telebista bezain intuitiboa
|
den
erabilerarekin konbentzionala, hiru sistemetan erabil daitekeena operatibo hedatuenak: Windows, Linux eta Macintosh.
|
|
|
Ura bertan aipatzen ez diren erabileretarako berrerabiltzen denean, arroko erakundeak eranskin horretan deskribatutakoen antzekoenera egokitzen diren kalitate baldintzak eskatuko ditu. Nolanahi ere, ura berrerabiltzeko arrazoiak eman dira, bertan azaldu ez
|
den
erabilera baterako. Ura berrerabiltzen den kasu guztietan, arroko erakundeak aldez aurreko txosten loteslea eskatuko die osasun agintariei.
|
|
2008
|
|
|
Hala ere, gehienentzat ezaguna
|
den
erabilera ez da egiazkoa. Goroldioa non hazten den behatzea orientatzeko baliagarria dela esaten da.
|
|
|
altxatu> alegia, aski berezitzat har daiteke aipatu
|
den
erabilerarekin erabiltzen den
|
|
|
Jabetza Horizontalaren Legeak, 5 artikuluan, ezartzen du kuota hori honela zehazten dela: " etxebizitza edo lokal bakoitzaren azalera erabilgarriaren arabera, higiezinaren guztizkoari, barruko edo kanpoko kokapenari, kokapenari eta zerbitzu edo elementu komunetatik ustez egingo
|
den
erabilerari dagokionez". Kuota eratze tituluan finkatzen da —eraikin bakoitzean desberdina izan daiteke—, eta komunitateari ordaintzen zaion partaidetza portzentajea eta hileko kuota zehazten ditu.
|
|
|
Testuak, sailburuaren hitzetan, portuaren eremuan aurrera eraman litezkeen jarduera, eraikuntza eta erabilerak arautzen ditu. Eta zehatz mehatz mugatzen du, portuen erabileraren barruan, nola ulertzen
|
den
erabilera komertziala, industriala, arrantzarakoa, ur kiroletarakoa, mistoa, nahiz publikoa.
|
|
2009
|
|
|
WWFren arabera, baso produktuak balio baliabide bihurtzea funtsezkoa da ekonomia jasangarria lortzeko eta tokiko biztanleek basoa egoera onean kontserbatzeko interesa izan dezaten lortzeko. Alde horretatik, erakundeak garapen ekonomikorako eredu berri baten alde egiten du, basoek ekonomian duten zeregina indartuko duena, gizartearen eta ingurumenaren aldetik arduratsua
|
den
erabileratik abiatuta, basoko ziurtapen sistema zorrotzenek (FSC, esaterako) sustatzen duten moduan. Material naturalak sustatzea WWFk funtsezkotzat jotzen du, ingurumen eta ekonomia krisian, zura eraikuntzan eta dekorazioan material gisa erabiltzea, askoz ere kutsagarriagoak diren beste batzuen ordez, hala nola PVCaren, aluminioaren edo plastikoen ordez.
|
|
|
Era berean, uste du “Emule programan lan fonografiko edo bideografiko bat sartzea, aurretik artxibo informatiko bihurtu dena eta programa horrekin bateragarria dena, ez dela erreprodukzio ekintza bat”. Gainera, magistratuak azpimarratu du P2P trukeetan “kopia ez dela irabazi asmoarekin erabiltzen, ezta kolektiboki ere, bi adierazpen horiek obra deskargatu ondoren, kopia lortu ondoren egiten
|
den
erabilerari buruzkoak baitira”. Banaketari dagokionez, hau da, “lanaren jatorrizkoa edo kopiak jendearen eskura jartzea, euskarri hautemangarri batean, salduz, alokatuz, maileguz edo beste edozein modutan”, epaileak uste du “agindu hori ez dagoela pentsatuta euskarri digitaletarako, ezta irabazi asmorik gabeko trukeetarako ere”.
|
|
|
Azken hamarkadetan gizartearen bizimoduak onurak ekarri ala ez ekarri, biberoien eta txupeteen erabilera nabarmen handitu da. Badirudi ados daudela hortzak adin egokian kentzen badira ez dutela zertan hortzen garapen normala oztopatu, nahiz eta beti komeni
|
den
erabilera zuhurraren berri izatea. Produktu mota horiek gehitzeak garrantzia ematen dio Club de Rehabilitacion Club De Leones Cruz del Sur (Txile) erakundeak eta Washingtongo Unibertsitateak (AEB) egindako azterketari.
|
|
|
Hori horrela, ez da bidezkoa zerbitzu publikoen eremuan helburu konformagarritzat hartzea gaur egungo euskararen erabilerari euste hutsa. Gaur egungo erabilera tasa, jakina denez, ez baita soilik hiztunen gogoa hori delako berez eta modu naturalean gertatzen
|
den
erabilera tasa. Zerbitzu publikoetako gaurko euskararen erabilera tasa handitu ahal da, eta handitzen ahalegintzea dagokie herri aginteei.
|
|
|
Asimetriak aipatzen ditugunean, hizkuntza bakoitzaren muga funtzionalak zehazteari buruz ari gara. Nagusi izango
|
den
erabilera eremuak behar ditu euskarak hainbat gunetan, nahitaezkoa du hori" iraun eta hazteko", eta hori gogo onez onartu behar dute gaztelania lehen hizkuntza dutenek eta etorkizunean lehen hizkuntza izango dutenek ere. Beste hainbatetan gaztelaniak izango du nagusitasuna, eta horrek ere ez ditu gogo txartu behar euskara lehenetsi nahian dabiltzanak.
|
|
|
Ikuspegi biok," tolerantzia errepresiboaren" ikuspegia zein ikuspegi" agindu emailea", ez ditugu egokitzat onartzen, eta euskararentzat hil edo bizikoa
|
den
erabileraren auziari buruz beste ikuspegi bat arrazoitzen saiatuko gara jarraian.
|
|
|
Besteak beste, hauek dira eremuak: hiztunen kopurua eta portzentajea, irakaskuntza, hedabideetan eta beste zenbait esparrutan egiten
|
den
erabilera, hizkuntzaren estatusa eta hizkuntzaren sustapen politika, belaunaldi arteko transmisioa eta hiztunen hizkuntzarekiko jarrera edo atxikimendua.
|
|
|
Kanta honetan, gitarra eta trikitia lagun? bertsoaz egiten
|
den
erabilera melodikoa melismatikoa da batzuetan: hau da, zati batzuetan nota musikal bat baino gehiago kantatzen da silaba bakarrean.
|
|
2010
|
|
|
Egunerokotasunean egiten
|
den
erabileratik gerturatuko da bisitaria teknologiara, ez da kontzeptu zientifikotik abiatuko. Eta zentroa bisitatzea esperientzia zirraragarria, irudimentsua eta motibatzailea izatea nahi da.
|
|
|
zehatza edo ziklikoki errepikatu behar dena. Bai azken bertsioak 49,99 euroko kostua du Mac Storetik jaisten
|
den
erabilera pertsonaleko lizentzia. Beste bat OmniFocus da Mac OS Xrako programa.
|
|
|
Cole Brodman Amerikako arduradunak dioenez, konpainia honen filosofia sarbidearen kalitateagatik eta, beraz, bere sarea erabiltzeagatik ordaintzea da. Zabalera eta estaldura handiagoa eskaintzen da, baina egiten
|
den
erabileraren arabera ordaintzen da. " Heavy users" ek" gehiegi erabiltzeagatik" ordaindu lukete, eta gainerako erabiltzaileak gutxiago kolapsatutako sareetara iritsiko lirateke, prezio egokietan.
|
|
2011
|
|
|
Egoera soziolinguistiko arras asimetrikoetan koherente izan nahi duenak hizkuntz militante izan beharra dauka. Beharraren beharrak hartaraturik erabaki du halakoak hizkuntza zapalduaren ekintzaile izatea, leial izatea, eskarmentuak ondo frogatu diolako nagusi
|
den
erabilera dinamikak ezereztu egiten duela bere hitza. Hautu gogorra, baina ezinbestekoa, hizkuntza gutxitua erabiliko bada.
|
|
|
Izenordeen erabilerarako bi arrazoi nagusi zeuden. Alde batetik, bada leku guztietan eta garai guztietan ezagutu
|
den
erabilera, egilearen izena ezkutatzea errateko askatasun handiagoa izateko. Gogoratu 50eko hamarkada, Hegoaldeko euskaldunentzat batez ere, ez zela preseski askatasun indibidual zein kolektiboak aldarrikatzeko garairik onena.
|
|
|
CSICek adierazi du Ministroen Kontseiluak argi berdea eman diola, landare olio jangarrien araudi teknikoari heltzen dion Errege Dekretua aldatuz, hazi horiekin sortutako ekilore olioaren modalitate berri bat merkaturatzeari. Goi estearikoko ekilore haziak mutagenesi eta hibridazio teknika konbentzionalen bidez sortu dira, eta teknika horiek “azken urteetan asko zabaldu
|
den
erabilera oleiko handiko ekilore olioak sortzeko erabiltzen direnen antzekoak” dira. Gainera, transgenesiak genetikoki eraldatutako organismorik ez da erabili prozesu osoan, azaldu zuen Rafael Garcés CSICeko zientzialariak, garapen berriaren koordinatzaileak.
|
|
|
Renée eta Jean Simonetek ‘Apunteak hartzeko modua’ liburuan azaltzen duten bezala, lan hau ez da jarduera mekanikoa, “balio erantsi erreala eman behar duen lan adimentsua” baizik. Egileek diotenez, ohar horien kalitatea “egin nahi
|
den
erabilerarekiko egokitzapenaren araberakoa da”. Ikasleak hainbat estrategia erabili behar ditu informazioa biltzeko Hartara, ikasleak hainbat estrategia erabili behar ditu informazioa biltzeko, gero erabili ahala.
|
|
|
Fergusonen eta Fishmanen definizioak kontuan hartuta (Fergusonen ondoren garrantzia izan zuten Gumperz edota Fasolden definizioek ere, baina artikulu honen eremutik kanpora gelditzen dira eta gure argumentaziorako ez dute ezer funtsezkorik aldatzen), nekez uler daiteke Euskal Herriko egunkarietan eta diskurtsoan diglosia kontzeptuaz egiten
|
den
erabilera. Gure testuinguruan, diskurtso horietan, egoera diglosiko bat justiziarik gabeko egoera da sarri:
|
|
2012
|
|
|
Mezua ez da desitxuratzen, ez da aldrebeskeria bilakatzen. Sortua izan zen bezala heltzen zaigu, baina egin
|
den
erabileraren ondorioz, erabat hutsaldua. Intentzioak kutsatzen du, igorlearen helburu komertzialak banalizatu egiten du jatorrian halako indar handiko (indar iraultzailea ere izan zitekeen) gogoeta.
|
|
|
Lehenago aipatu bezala, honetan datza, hein handi batean, behaketa bidezko neurketen balioa. Diskrezioaren irizpide honek ahalbidetzen du hiztunaren praktikak behatzea, eta jasotzen
|
den
erabilera behatzailea bertan ez balego bezalakoa izatea.
|
|
|
Esan dugu ISLn hainbat eremu edo mintzakiderekin egiten
|
den
erabilerari buruzko informazioa jasotzen dela. Eremu edo mintzakide horietako bakoitzaren emaitzak hartu, eta aldagaia laburtuko duen tasa bat
|
|
|
— Etxean egiten
|
den
erabilera aitortuaren tasa
|
|
|
Eremu formaletan jazotako igoera indartsu hori osatu eta birbaieztatu egiten da irakaskuntzari erreparatuta ere. Datu ugarik adierazten dute bilakaera hori, nahiz eta, tamalez, ez dugun irakaskuntzan egiten
|
den
erabilerari buruzko sintesi datu alderagarririk. Edozein kasutan, datuen argitara, ukaezina dirudi eremu formal nagusietan euskararen erabilerak nabarmen egin duela aurrera azken bi hamarkadotan.
|
|
|
3036 hilabeteko haurrak. Talde bakoitzak bere ikasgela du, eta jantoki gisa erabili ohi
|
den
erabilera anitzeko gela handi bat dago. Ordutegia:
|
|
|
b) Estatuak egindako edo bere izenean egindako bidaia agirien edo nortasun agirien osotasuna eta segurtasuna bermatzeko, eta agiri horiek sortzea, egitea eta zilegi ez
|
den
erabilera galarazteko.
|
|
|
XIX. mendetik aurrera plazaratzen da egun gainditua dagoen Natur Zientzienzientifismoaren eta Giza eta Gizarte Zientzien metodoen arteko ezadostasuna: zientifismoaren oinarrian aurkitzen dugu zientzia fisiko naturalen metodoaeta ezagutza enpirikoetan oinarritutako diskurtso zientifikoaren orokortasunaeta osotasuna. Giza eta Gizarte Zientzien helburua giza errealitatea ezagutzea, interpretatzea eta zuzentzea edo aldatzea den heinean, datu eta metodo enpirikotzatulertzen
|
den
erabilera bakarra eztabaidatzen da. Harrezkero, Gizarte Zientzietanezadostasuna indibidualtasun/ kolektibitate (gizabanako/ gizarte) binomioaren artekoeztabaidetara zabaltzen da (Ezkurdia, 2004:
|
|
|
XIX. mendetik aurrera plazaratzen da egun gainditua dagoen Natur Zientzienzientifismoaren eta Giza eta Gizarte Zientzien metodoen arteko ezadostasuna: zientifismoaren oinarrian aurkitzen dugu zientzia fisiko naturalen metodoaeta ezagutza enpirikoetan oinarritutako diskurtso zientifikoaren orokortasunaeta osotasuna. Giza eta Gizarte Zientzien helburua giza errealitatea ezagutzea, interpretatzea eta zuzentzea edo aldatzea den heinean, datu eta metodo enpirikotzatulertzen
|
den
erabilera bakarra eztabaidatzen da. Harrezkero, Gizarte Zientzietanezadostasuna indibidualtasun/ kolektibitate (gizabanako/ gizarte) binomioaren artekoeztabaidetara zabaltzen da (Ezkurdia, 2004:
|
|
|
– Produktuarentzat espero
|
den
erabilera.
|
|
|
Arauak berak honako definizio hau ematen du kaltegabetasunaren inguruan: elikagaiak espero
|
den
erabilerarekin bat prestatu edo/ eta kontsumitzen direla esatean kontsumitzailearengan inolako kalterik eragingo ez dutela ulertzen da.
|
|
|
Ospea duen pertsona ezagunak, gainerako pertsonek bezala, ez du arlo jakin horri buruz ezagutza tekniko edo zientifiko handirik izango, eta bere iritzia adieraziko du produktu edo zerbitzuaren erabilera arruntari buruz, besterik ez. Bestalde, ohikoa ez
|
den
erabileraren bitartez lortu baditu goraipatzen dituen abantailak, azaldu du zein baldintzatan lortu dituen (De la Cuesta, 2002: 163).
|
|
|
Interneten erabileren rankingean, posta elektronikoaren, bilatzaileen erabileraren eta informazioaren kontsultaren atzetik, lehenengo hiru postuetan, honako hauek daude: prestakuntza jarduerak, “wikiak” kontsultatzea, wikipedia entziklopedia, bidaiekin eta ostatuekin lotutako bilaketak (2011n Interneten gehien erabili
|
den
erabileretako bat), osasun gaiak eta gizarte sareak. Joan den urtean zehar, 16 eta 74 urte bitarteko pertsonen %70 Internetera konektatu da inoiz, aurreko urtean baino %2, 3 gehiago, Sarera astean behin konektatzen diren emakumeekin, Interneten erabilera gehien handitu duen kolektiboa bezala, urtetik urtera %4, 1 gehiago.
|
|
|
Cabe destacar que también hay medicamentos que incorporan esta planta. Nola prestatu sendabelarrak Instalazio motaren eta erabiltzen
|
den
erabileraren arabera, hainbat eratara prestatzen da. Hona hemen zenbait modu:
|
|
|
Bigarren eskuko produktuek gutxienez urtebeteko bermea dute. Saltzaileak saldutako objektuaren akats ezkutuak saneatzera behartuta dago, ez badu erabiltzen erabiltzen
|
den
erabilerarako, edo horrela murrizten bada erabilera hori, erosleak ezagutu ez badu edo gutxiago ordaindu badu, Kode Zibilak esaten duenaren arabera. Baina akats horiek agerian badaude edo erosleak bere lanbidea dela-eta ezagutu behar baditu, saltzen duenak ez du erantzukizunik.
|
|
2013
|
|
|
Beste hitzetan esanda, bizikidetzarako baldintza da herritar elebidunez osaturiko gizartea, euskara ere gaztelania bezala sasoizko duen gizartea. Eta osasuntsu izango bada, euskarak, beste ezein hizkuntzak bezala, gune partekatuez gain, behar ditu, jakina, bera" nagusi"
|
den
erabilera guneak ere. Lehenago aipatu dugun adostasun berrituak naturaltasunez bere egin lukeen zerbait da hau.
|
|
2014
|
|
|
Zuntzek paper orri baten eskeletoa edo egitura osatzen dute (3 irudiak); hori dela eta, lortu nahi
|
den
erabilerarako edo aplikaziorako ezaugarri berezi batzuk eduki behar dituzte. Nahiz eta teorian edozein landare paper bihur daitekeen, praktikan hipotesi hori ez da hain bideragarria (Hunter, 1947), kontuan eduki behar baititugu landareen ezaugarri morfologikoak edo histologikoak.
|
|
|
Instalatu beharreko ekipoek zer neurritakoak izan behar duten kalkulatzeko, zera hartzen da kontuan, batik bat: ur tratatu horretaz baliatuko
|
den
erabilera bakoitzak zenbat ur duen. Horrela, izan ere, garrantzi handiko kontu bat ekiditen da:
|
|
|
2 Dagoeneko konturatuko zinen energia beharrezkoa dugula. Baina energia ez da dohanik eskuratzen, eta hainbat arazo ere sortzen ditu, egiten
|
den
erabilerak zerikusiri handia du horretan. Beraz, gizarteko sektore asko gai honen inguruan kezkatuta daude, eta bide horretatik datorkizue zuei ere unitatearen hasierako egoera edo eginkizuna.
|
|
2015
|
|
|
Euskararen errealitatearen begiratokitik, gainera, hizkuntza gutxitu bateko hizkuntza komunitate" elebidun edo eleaniztun honen behar komunikatiboez" aritzea aberasgarriagoa gertatuko litzaiguke. Eta are gehiago, euskal ikerkuntza soziolinguistikotik" normalizazio" bidean jarri nahi
|
den
erabileraz eta interbentzioaz jardutea. Jakin badakigu hizkuntza bat garatuko bada, funtsezkoa dela gutxienez hizkuntza hori hitz egitea eta transmititzea (transmittere:
|
|
|
— Erabiltzen
|
den
erabilera eremu kopurua
|
|
|
KARMEL-ek ez dio dirurik kobratuko Euskaltzaindiari testu masa erabiltzeagatik, kontratu honetan zehazten
|
den
erabilerarako den neurrian.
|
|
|
Ontzia tamaina txikikoa bada, eskatutako datuak ontziarekin batera emango
|
den
erabilera orri aparteko batean adieraztea baimen daiteke. Erabilera orri hori etiketaren ataltzat joko da, ondorioei dagokienez.
|
|
|
Gehien hedatu
|
den
erabilera horren arabera, manipulazioak motibatu lituzke adibide berriak, eta, adibide horien bidez, ikasleek hobetu egingo lukete beren ziurtasuna formulaturiko aieruetan. Burke eta Kennedyren arabera (2011), Hölzek (2001) dio geometria dinamikoko ingurune batean, aieru baten egia ikusi duten ikasleek enuntziatuaren egiaren zergatia jakiteko beharra sentitzen dutela.
|
|
|
SEMARNATA Gorostia ere debekatuta dago Acebo (Ilexaquilium) da Gabonetako landare adierazgarrienetako bat, Pazko lorea eta izeia baititu. Gaur egun, arriskuan dago Eguberrietako apaingarri gisa erabiltzen
|
den
erabilera estentsiboa. Modu naturalean hazten diren autonomia erkidegoetan, Aragoi, Asturias, Gaztela eta Leon edo Euskal Autonomia Erkidegoan, espezie mehatxatuen katalogoetan agertzen da.
|
|
|
Edukiontzi grisak jarrita, hondakinak botatzerakoan edukiontziez egiten
|
den
erabilera okerra murriztu nahi du Udalak. Hondakinak gaizki banatzeak eta behar den tokian ez botatzeak gastu handia eragiten dio Udalari, birziklatze prozesua galarazten delako.
|
|
2016
|
|
|
Elikaduraren alorra biktima gehien dituena dela ziurtatzen dute, baina, era berean, beste hainbat esparruri ere erreparatzen diote, eta euskal jendartea, gainontzekoak bezala, espezista dela pentsatzen dute. Herrietako festetan ere jarria dute begirada; azken hiru urteotan" Festak ospatu animaliak askatu" izeneko kanpainari ekin diote, Euskal Herriko festetan animaliekin egiten
|
den
erabilera salatu asmoz. " Gure gastronomiak dituen karga kulturalaz ere zer esanik ez, animaliak konfiskatzea dakar, txuleta idolatratzen da, esaterako", dio Arratibelek.
|
|
|
a) Kuantitatiboak: hizkuntzen erabileraren neurketa orokorrak, auzoetako neurketak, jardunHizkuntzen ahozko erabilera Aiako kalean eta leku publikoetan – Jose Anjel Aldai gune jakin batzuetako datuak sakonago ezagutzekoak, hizkuntza bakoitza zeinetan erabiltzen den eta zeinetan ari
|
den
erabilera galtzen; eta b) Kualitatiboak: arrazoietan sakontzekoak eta hizkuntzen erabilerak baldintzatzen dituzten faktoreak oro ezagutzeko, hizkuntza kontzientziaren ingurukoak, hizkuntzen prestigioari buruzkoak, erdaren sartzeko bideen gainekoak, kanpoko eraginetan sakontzeko, Aiatik kanpokoen iritziak ezagutzeko, erabiltzen diren hizkerak identifikatzeko eta ikertzeko, eta agian jardungune jakin batzuetako —zerbitzuetako hizkuntza erabilerak, esatera— jarduera hobeto ezagutzeko.
|
|
|
Hizkuntza ekintzaileentzat, neurketa hori hizkuntza politika ofizialeko inflexio puntua da. Gaur egun, manxerak geroz eta hiztun gehiago ditu, eta baita onespen ofiziala, azterketa publikoak eta oso azkar zabaltzen ari
|
den
erabilera ere (Kewley Draskau 2001). Gainera, hizkuntza biziberritzeko mugimendu indartsua eta gobernuaren babesa dute (askotan gobernuz kanpoko erakundeen bidez).
|
|
|
a) zonalde erdaldunen bilakaera bera izan dute Gasteizek eta Bilbok: 2006ra bitartean goranzko joera apala izan du bertako erabilerak, eta azken bost urtean zertxobait behera egin du; bi hiriburu horietako ezagutza maila %25 ingurukoa da, eta jaso
|
den
erabilera tasa %3 ingurukoa. b) Iruñean erabilera bere horretan dago 1997az geroztik, %2, 5 bueltan; c) Donostian, aldiz, aski bestelako panorama ageri da: 1989tik hona ia sei puntu egin du gora erabilerak.
|
|
|
Aurrera begirako erronkak urteotako berrietan ere gaztelania da, ingelesa ez denean, jaun eta jabe. Hori guztia dela medio, eten nabarmena dago eskola bidez bultzatu nahi izaten
|
den
erabileraren eta hainbat alorretako kontsumo kulturalaren artean. Eskola ez da erabateko gotorleku:
|
|
|
Hasiera batean datu orokorrak, eta ondoren jardunguneen araberakoak, aurkezten ditu, azken kasu honetan kale neurketen emaitzak ere erabiliz. Atalburu honen azken zatian eskolan gertatzen
|
den
erabilerari heltzen dio.
|
|
|
Ingurune horretan egiten
|
den
erabilera eta kontserbazio egoera
|
|
|
– Ingurune horretan egiten
|
den
erabilera eta kontserbazio
|
|
|
Ildo beretik, ARRUE ikerketak (Eusko Jaurlaritza eta Soziolinguistika Klusterra, 2013) hainbat datu interesgarri utzi dizkigu gazteen erabileran eragiten duten faktoreak identifikatzeko. Ondorioetako bat izan da eskolan ematen
|
den
erabilerak lotura oso indartsua duela eskolaz kanpo ematen den erabilerarekin. Esate baterako, kirol arloan federazioek, klubek, ez dute apenas hizkuntza irizpiderik gazteekin jardungo duten entrenatzaileek eta begiraleek behar duten ezagutza mailarekiko, eta are gutxiago erabilerarekiko.
|
|
|
Ildo beretik, ARRUE ikerketak (Eusko Jaurlaritza eta Soziolinguistika Klusterra, 2013) hainbat datu interesgarri utzi dizkigu gazteen erabileran eragiten duten faktoreak identifikatzeko. Ondorioetako bat izan da eskolan ematen den erabilerak lotura oso indartsua duela eskolaz kanpo ematen
|
den
erabilerarekin. Esate baterako, kirol arloan federazioek, klubek, ez dute apenas hizkuntza irizpiderik gazteekin jardungo duten entrenatzaileek eta begiraleek behar duten ezagutza mailarekiko, eta are gutxiago erabilerarekiko.
|
|
|
Baina, hala ere, ebaluazio gehiago egin behar direla uste bada, eskaera Elikadura Katearen eta Animalien Osasunaren Komite Iraunkorrari bidaltzen zaio, Batzordeari elikagaiei buruzko neurriak prestatzen laguntzeko. Horrek erabakitzen du, elikagai jakin bat baimentzeko, beharrezkoa
|
den
erabilera baldintzak eta etiketatzeko baldintza espezifikoak hartzea, hala nola konposizioa, lehengaiak egotea edo nutrizio balioa. Elikagai berri batek baimena duen jakiteko, baimendutako elikagai guztien zerrenda argitaratzen du Ebk.
|
|
|
Egia da aparatu elektroniko hauen sortzaileak, mundu guztiari zuzendutako geroz eta errazagoa
|
den
erabilera bat eskaintzen saiatzen ari direla, baina adin tartean gora egiten dugun heinean, agureen artean batez ere, egoera hau larritu egiten da. Internetera konektatutako aparatu elektronikoz beteriko ingurune berri honetan nola moldatu ez jakiteak, baztertuta eta ezintasuna sentiarazten die pertsona nagusi hauei.
|
|
2017
|
|
|
— Erabileran eragiten duten faktoreei dagokienez, sexuaren araberakoak izan ezik, gainerako aldagaien araberako aldeak estatistikoki adierazgarriak direla ikusi da: adin taldeak, non azpimarratzekoa
|
den
erabilera baxuena gazteen (16 urtekoen) artean gertatzen dela; lehen hizkuntzak, non lehen hizkuntza euskara bada, erabilera altuagoa den; hizkuntza gaitasuna, non zenbat eta gaitasun hobea, orduan eta erabilera altuagoa; eta erraztasun erlatiboa, non zenbat eta euskaraz erraztasun erlatibo handiagoa, orduan eta erabilera altuago duten. hortaz, azken hipotesia estatistikoki ia osorik (sexuan salb... " Euskararen erabilera osoak honako aldagaiekin du lotura, hau da, honako faktore hauen arabera aldatu egiten da:
|
|
|
Dena den, Erik Midelfortek, Alemaniaren hego mendebaldeko sorgin ehizari buruzko azterlanean, zalantzan jarri du Eliza Erdi Aroan sorginkeriaren inguruan eszeptikoa eta tolerantea zelako ideia. Jarrera kritikoa izan du bereziki Canon Episcopi lanaz egin izan
|
den
erabileraren aurrean, esanarazi zaionaren kontrakoa adierazten duela zehaztuz. Hau da, ez genuke ondorioztatu behar Canon lanaren egileak magiaren inguruko sinesmenei eraso egiteagatik onartu zituela Elizak jarduera magikoak.
|
|
|
Estatusaren normalizazioa ez ezik, euskararen batasuna eta estandarizazioa ere gertakari sozialak dira, ez hizkuntzalari eta aditu batzuen esku dauden egitekoak. Euskarazko gaitasun komunikatiboa kantitatez eta kalitatez behar hainbatekoa
|
den
erabilera sozialak ahalbidetzen du, ez hiztun eta idazle eredugarrien ahots eta idazlanek208 EAEn erdal elebidunak nabarmenki ugaritu diren honetan, euskararen kalitateak hobera egin ote du, ordea. Itxura guztien arabera, ez dirudi209.
|
|
|
Pla, armategi kopuru txikiaz: . Irudi horretatik egin
|
den
erabilera ikusita, baliteke horrela izatea. Guretzat sinbolikoa zen.
|
|
|
Alde batetik, Twitterren erabilerei begira, %32ak jende famatua jarraitzeko erabiltzen du, %29ak intereseko gaiak jarraitzeko eta %27ak haien lagunak jarraitzeko. Beste alde batetik, Facebooken erabilerei erreparatuz, aipagarria
|
den
erabilera bakarra lagunak jarraitzea da, %24ak erabiltzen duelarik horretarako.
|
|
|
Zaila da esatea nork duen arrazoia edo zerk pisatzen duen gehien. Historian gertatu ohi den bezala, teknologia berria erabiltzen
|
den
erabileraren araberakoa izango da emaitza, baina haren aurreko ekintzekin, ez da erraza optimistak izatea. Aurrera egin bai, baina tarteko urratsak gainditu gabe Nolanahi ere, azken gogoeta ‘Benetan beharrezkoa da iraunkortasunaren arabera intsektuak jatea? ’ artikuluan egindakoaren oso antzekoa da.
|
|
|
Abenduan onartutako araudiak aukera hori bermatu nahi du, hileta zibila antolatu nahi duenak horretarako aukera izatea. Udaletxean baimena eskatzearekin nahikoa izango da aurrerantzean; bertako baliabideak izango dira herritarren eskura –60 bat lagun sartzen diren pleno aretoa edota handiagoa
|
den
erabilera anitzeko aretoa, proiektorea eta bestelakoak– Gizartea aldatzen ari dela gogoratu dute Udaletik, eta gero eta ohikoagoak direla tradizionalak ez diren hileta ekitaldiak, horregatik, herritarren eskura utzi nahi dute modu batera edo bestera egiteko aukera. " Nire adineko jendearen artean, adibidez, nabari nuen bazela kezka bat, eta noizbait balute gustatuko litzaiekeela halako araudi bat prest izatea", nabarmendu du Fernandez Villatek.
|
|
2018
|
|
|
6 Eraikin hauen esku hartzearen erronka lurralde mugikortasuneko azpiegitura multzo baten barnean kokaturik daudela ulertzean datza, eta funtzio horri loturik agertzen
|
den
erabilera eta testuingurua ulertaraztean. Horretaz gain, eraikinaren nortasuna erarik egokienean mantenduko duten erabilera berriak aurkitzea eta horrek sorturiko beharrekiko moldaketa prozesua bera litzateke.
|
|
|
Kontuan izan behar dugu sasoi jakin batean Iruñeko euskarak zituen ezaugarrien konbinazio horretan, ezaugarri bakoitzak bere bidea egin duela historian eta geografian, eta denbora joan ahala isoglosak mugitu egin direla. Garai batean indar betez zabaldutako ezaugarri batek eremu zabala harrapa dezake, eta oraintsu hedatu
|
den
erabilera baten eremua txikiagoa izan daiteke. Halaber, arrunta da leku batetik baino gehiagotatik zabaldutako erabilerek talka egitea, gainjartzea eta gurutzatzea.
|
|
2019
|
|
|
5 Wikipedia hizkuntza jakin baten igoera digitalaren funtsa eremu horretan egiten
|
den
erabilera denez gero, komunikabide nagusi gisa hizkuntza hori erabiltzen duen online komunitate aktibo bat, gutxienez, identifikatu behar da. hainbat aukera zeuden horretarako, besteak beste, berriak, postazerrendak, Yahoo edo google. halere, esperientziak erakutsi du wikipedia komunitatea hizkuntza komunitate digital aktiboenen artean dagoela. horren ondorioz, aitzin adierazle gisa erabil daitek...
|
|
|
Aisialdian gauzatzen
|
den
erabilera mugatuko balitz aipatu zirkuituetara, errezeta erraza litzatele: diru gehiago inbertitu, ekintza gehiago bultzatu eta emaitza bikainak izango genituzke.
|
|
|
Lagina aukeratzeko Ondarroako Institutura jo nuen, bi arrazoigatik: alde batetik, herria euskararen arnasgune bat delako —8.397 biztanle zituen 2018an, INeren arabera—, eta interesatzen zitzaidalako jakitea euskararen kaleko erabilera hain handia den herri batean zelakoa
|
den
erabilera sare sozialetan; beste aldetik, laginaren potentzialitateagatik, Ondarroan adin horretan —batxilergoan, 16 urte bitartean— dagoen hezkuntza zentro bakarra delako. Ondorio estatistikoen Parte hartzea atalean (3.1.1 puntua) hobeto azalduko dudan bezala, ikasturtean 79 ikasle egon dira matrikulatuta batxilergoko 1 eta 2 mailetan; horietatik 72k parte hartu dute soslai soziolinguistikoa eta teknologikoa neurtzeko pausoan (lagin osoa), eta 50ek sare sozialetako jardunarenean (lagin hautatua). ez dira 16 urte bitarteko Ondarroako gazte guztiak, baina adin horretan herrian batxilergoa ikasten ari diren guztiak zentro horretan dabiltzanak
|
|
2020
|
|
|
Horrek erraztu egiten ditu lengoaiaren perbertsioa eta emozioen manipulazioa. Gauzak horrela, ez da harritzekoa Kataluniako komunitate juduak aste honetan agiri bat atera izana nazismo hitzaz egiten
|
den
erabilera arina arbuiatzeko. Haren ustez, edonori arrazoi hutsalenengatik nazia deitzeko dagoen joerak holokaustoa erlatibizatzen du, eta hori zigortu egin litzateke.
|
|
|
Bizi dugun egoerak hitz berri anitz ikasi beharra ekarri du" eta ohikoenak jasotzeko saioa egin du Euskaltzaindiak UZEIrekin batera prestatu duen lexiko berrian". Euskaltzaindiak ohartarazi duenez, gai honi buruzko oinarrizko lexikoa," gaiarekiko lehen hurbilpen saioa baino ez da, eta, beraz, ez da prestatu exhaustiboa izateko helburuarekin". Lanketa honetarako iturri gisa baliatu ditu Euskaltzaindiak, erakundearen hiztegia, Euskalterm terminologia banku publikoa edota euskarazko hedabideek gai hau jorratzerakoan" nagusi
|
den
erabilera". Euskaltzaindiaren oinarrizko lexikoaren zerrenda horretan aurki ditzakegu, antibiriko, arnasgailu, asintomatiko, bakartu, berrogeialdi, COVID, erantzun immunitario, etxeratze agindu, gaixotasun bektore, immunitate, inkubatu, karga biriko, konfinamendu, koronabirus, maskara, nazioarteko osasun larrialdi, NBE (Norbera Babesteko Ekipamendu), pandemia, proba diagnostiko, talde immuni... Dokumentu honetan jaso du Euskaltzaindiak," koronabirusaren oinarrizko lexikoa":
|
|
2021
|
|
|
Esan dugu fededun horren azpian fedea duen perpausa dagoela. Eta aipatu dugu nola ari
|
den
erabilera aldatzen, izenaren ezkerretik eskuinera pasatuz. Bistan da ikasi haur horren azpian ere ikasia den haurra dugula (ongi ikasitako haurrak aski arrunta da), eta nola lehenbizikoan ere fededun gizon tradiziokotik gizon fededun sintagmara aldatzeko joera dela, berdin gertatzen dela bigarrenarekin, ikasi haur sintagmatik haur ikasi sintagmara aldatuz.
|
|
|
Esan bezala, ez dago argi beste hitzaren kategoria zein den. Esan dezagun, nolakoa
|
den
erabilera, zer testuingurutan erabiltzen dugun, baduela tokia sailkapen bat baino gehiagotan.
|