|
2000
|
|
|
" Etekinak baldin badaude, urte dezente pasako dira hemen egin dugun inbertsioa estaltzeko. Hala ere, epe hori pasata, etekinak egongo balira, ez dira enpresa horien boltsikoetara joango, baizik eta parkeko beste zerbitzuetan,
|
dauden
enpresak indartzen... berrinbertituko dira".
|
|
|
1999an bere sektoreko lan istripu tasa %50ean edo gehiagoan gainditu zuten enpresak aukeratu ditu Osalanek kontrol honetarako. Enpresa horietan, 118.502 langile ari dira lanean, eta, guztira, baja eragin zuten 23.363 lan istripu izan zituzten, hau da, Bizkaian, Araban eta Gipuzkoan izandakoen %51 Kontrolpean
|
dauden
enpresa horietako 270 Arabakoak dira, 602 Gipuzkoakoak eta 1.040 Bizkaikoak.
|
|
2002
|
|
|
Sozietate berri horren izena Babcock Borsig Power Sytems izango da, eta 2.600 laguneko pertsonala izango du. Pertsonal horretan, ordea, ez da ageri Galindokoa (Trapagaran), ordainketen etenduran
|
dauden
enpresen blokean ageri baita. Sindikatuen arteko zatiketa bortitz baten erdian (ESK eta LAB alde batetik, eta CCOO, ELA eta UGT bestetik), gero eta zurrumurru gehiago dabiltza euskal enpresaren etorkizunari buruz.
|
|
|
Haatik, MCCren bilakaera ez da guztiz leuna izan; bere helburuak lortzekoezarritako arau zurrunek eta buruan
|
dauden
enpresen arteko loturagune sektorialberriek (integrazio bertikala) arazoak sortu dituzte, banakako kooperatiben autonomia makalduz. Kooperatibismoaren funtsezko ataletako bat enpresen subiranotasuna da, hain zuzen ere, eta horren ukapenak egoera korapilatsuak sortu ditu; horrenondorioz, 1993an enpresa batzuek taldea utzi zuten, Ulma enpresak esaterako, osoesanguratsua berau.
|
|
|
Lan sozietateak ekonomia sozialean
|
dauden
enpresa guztien %25 baino gutxiago dira. Azken bi urteotan sorturiko enplegu berriak aldi baterakoak dira heinhandi batean (%80 baino gehiago).
|
|
|
ASLE barruan
|
dauden
enpresak sektoreka banatzen baditugu, argiro islatzenda gehienek industria izaera dutela, sektore horretan 164 enpresa eta lanpostuguztien %82 baitaude. Zerbitzuen sektorean, ostera, 55 enpresak dihardute, enpleguaren %15ekin; eta eraikuntzan 3 enpresa baino ez dira ari.
|
|
|
Zerbitzuen sektorean, ostera, 55 enpresak dihardute, enpleguaren %15ekin; eta eraikuntzan 3 enpresa baino ez dira ari. Beraz, begi bistakoa daelkarte horretan
|
dauden
enpresa gehienak industrialak direla, eta azpisektore esanguratsuenen artean honako hauek azpimarra ditzakegu: arte grafikoak, galdaragintza, estanpazioa, altzarigintza, makina erreminta, ebaketa tresnak, industriakimikoa, etab.
|
|
|
Halaber, ASLEn
|
dauden
enpresen salmenta kopurua, 1994an, 360,61 milioieurokoa izan zen, eta hortik %25 esportazioek osatu zuten.
|
|
|
Ekonomia Itunaren azken aldaketatik aurrera (1997), araugintza ahalmenautonomoa duten zergen artean honako hauek daude, zenbait arlotan muga batzukbadituzte ere: Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zerga, Ondarearen gainekoZerga, Sozietateen gaineko Zerga (EAEn soilik zergapeturik
|
dauden
enpresentzat), Oinordetza eta Dohaintzen gaineko Zerga, Ondare eskualdaketen eta EgintzaJuridiko Dokumentatuen gaineko Zerga (zenbait alorretan estatuaren arauak onartuz) eta tokian tokiko tributuak. Araugintza ahalmen autonomoa baina mugatutaduen tributua Jokoaren gaineko Tasa fiskala da.
|
|
|
Espainiako Kontsumitzaileen Batasunak (UCE) posta bidezko prestakuntza ikastaroak eskaintzen dituzten enpresen berri eman du; izan ere, prentsa ohar baten arabera, iruzur ugari hauteman dira azken hilabeteetan. Kontsumitzaileen Batasunaren arabera, horrelako ikastaroetan matrikulatu aurretik zenbait neurri hartu behar dira, “kasu askotan ez
|
dauden
enpresek iruzurrak egin baitituzte”. Hala, esan du, normalean, ustezko enpresa horiek posta bidezko ikastaroak eskaintzen dituztela, “ikasleen prestakuntza osatzeko behar diren liburuak bidaltzeko konpromisoa hartuta.
|
|
|
Zuzentarau horren arabera, estatu kide bakoitzak gutxi ezagutzen diren (“umezurtz”) marka aparatuen inportatzaileei tasa bat ezartzeko konpromisoa hartzen du, tresna horiek jaso eta birziklatzeko finantziazioa bermatzeko. Arteztarau proposamenaren jatorrizko testuaren helburua zen fabrikatzaileek aparatu “umezurtzak” beren gain hartzea, dagoeneko likidatuta
|
dauden
enpresez gain. Puértolasek aldezten du fabrikatzaileek “beren borondatez bat egin dezatela erantzukizuneko sistema kolektiboekin, beren marketako aparatuak bildu eta birziklatzeko”, eta aparatuaren prezioan kanon horren eta beste batzuen kostuaren berri eman diezaiotela kontsumitzaileari, hala nola ontziak biltzeko sistemarena (Puntu Berdea) edo jabetza intelektualeko eskubideena.
|
|
|
Etorkizuneko Lege Konkurtsalak aztertu du urtebete geldiaraztea ebatzi gabeko hipoteken exekuzioa, krisian
|
dauden
enpresak salbatzeko
|
|
2004
|
|
|
Eta horrek dakarkigun galdera nagusia hauda: Euskal Herriko enpresa kooperatiboek egiten al dute atzerrian
|
dauden
enpresetan Euskal Herrian bertan egiten duten ezagutzaren kudeaketa. Eta bereziki, hirugarren munduan kokatzen diren taldeko enpresetan?
|
|
|
Bazkideak, batik bat, herrialdehartzailekoak eta gizarte ekonomiaren munduarekin zer ikusirik ez dutenakdira. Atzerrian
|
dauden
enpresen lautik bat soilik sortu da hutsetik hasita; besteak, jadanik merkatuan zeuden enpresen kapitala erosiz eskuratu dira.
|
|
|
Ekonomia globalak kapitalen enpresen bidea sustatzen du. Ikus dezakegugizarte ekonomiaren alorrean
|
dauden
enpresa batzuk, batez ere kooperatiba handiak, beren ezaugarri propioak galtzen ari direla, eredu kapitalistaren mesederako.Hala ere, ezin ahaz dezakegu, aldi berean, lankidetzarako eremu eta aukera berriaksortzen ari direla. Eredu edo formula juridikoen mugek ez dituzte demokrazia industrialaren ikuspegitik sortzen diren kezkak eta erronkak agortzen.
|
|
|
Hala ere, ez dugu ahaztu behar maila handi batean ezberdinak diren kulturakbiltzen dituela euskal lankidetzak: komunitarismo euskaltzalean oinarritutakoikastolak; lan sozietateak5, kultura sindikalean sustraiturik
|
dauden
enpresa ereduak; eta azkenik, Arizmendiarrieta, Arrasateko Taldearen (egungo MCC) bultzatzaileizandakoaren kristau pertsonalismo komunitarioa (Zelaia 1997). Eragin horiekguztiek euskal lankidetzari bestelako izaera edo kutsua ematen diote:
|
|
|
Gaurtik aurrera, Espainian
|
dauden
enpresa guztiak behartuta daude laneko arriskuei aurrea hartzeko planak ezartzera, 1995etik lan segurtasuna arautzen duen legearen azken erreforma Estatuko Aldizkari Ofizialean (BOE) argitaratu eta sei hilabetera. Betebehar hori abenduaren 14az geroztik indarrean dagoen 54/ 2003 Legean jasota dago, eta enpresetan prebentzio neurrien integrazioa hobetzea du helburu.
|
|
|
Halaber, gogorarazi du garapen bidean dauden herrialdeentzat erronka handiena nazio aurreratuenetan izan ditugun arazoak ez errepikatzea dela. Tom Gottschalk GMko exekutiboak txostenean ohartarazten duenez, irabaziarekin bakarrik obsesionatuta
|
dauden
enpresak ez dira gai izango etorkizun hurbilean kontsumitzaileak eskatuko dituen ibilgailu garbiak, erakargarriak eta eskuragarriak fabrikatzeko. Garapen Iraunkorrerako Munduko Enpresa Kontseilua (WBCSD) 170 enpresa multinazionalen koalizio bat da, eta garapen jasangarriarekiko konpromiso komun bat dute, hazkunde ekonomikoan, oreka ekologikoan eta aurrerapen sozialean oinarritua.
|
|
|
Haren iritziz, egungo sistemak eskatzen du “arrazoizko” erretiro uneraino “luzatzea”, batez ere kotizazio aldia luzatzeko. Hala ere, zehaztu zuen krisian
|
dauden
enpresen kasuan, Gobernuak ez duela inor babesik gabe utziko. Bestalde, kontratazio kontrolean “zorrotzagoak” izateko beharra onartu zuen ministroak; izan ere, esan zuen gaur egun kausalitateaz “abusatzen” dela.
|
|
2005
|
|
|
Finantziazio baldintza onuragarriek ere laguntzen diete enpresei, eta errentagarritasun handia ari dira izaten negozioetan. Baina institutu igorleak ohartarazten du lehiakortasunaren arloan dauden zailtasunek enpresen erabakiak ere baldintzatu ditzaketela, kanpoarekiko trukeak egiteko irekien
|
dauden
enpresen emaitzetan presioa egiten baitute. Azterketa horrek, gainera, kanpo sektoreak hazkunde ekonomikoari egindako ekarpen negatiboaren arrazoiak azpimarratzen ditu.
|
|
|
Jakin beharre ko beste argi bat ere ematen dute, irabaziei buruz. Inbertsioarekin zeharo lotuta
|
dauden
enpresen sektorearen makrokontuan azaltzen diren irabaziak baita ere, inbertsioak bezala, beherantz doazela urteen etorrian, kontsumitzaileendi ru sarre rekin (lansari eta abar) konparatuz. Hor ere beste datu beltz bat azaltzen da:
|
|
2006
|
|
|
Adibidez, Mengibarren (Jaen) dagoen Olioaren eta Olibadiaren Parke Zientifiko teknologikoak (Geolit), 2007ko hirugarren hiruhilekoan, biomasatik abiatuta ur beroa eta hotza sortzeko gai den Espainiako lehen zentral termo frigorifikoa jarriko du martxan, berokuntza eta aire girotuaren zerbitzurako. Iberese enpresa bizkaitarrak 33.000 m2 inguruko proiektua garatuko du, Parkean
|
dauden
enpresa eta erakundeen eskariak asetzeko. Biomasa galdaretan sortzen den ur beroaren zati bat efektu bakuneko xurgapen makinak elikatzeko erabiltzen da.
|
|
2007
|
|
|
Beste alde batetik, areago eta gehiago zehaztu da ekonomia jardueren gaineko zergarekin lotuta enpresen lekualdatzea bultzatzeko hobaria. Horrela, herri gunetik gertu
|
dauden
enpresei %50eko hobaria emango zaie, urte bian, lantokia herriko industriguneetara lekualdatzen badute. Aitatu dezagun 25 urtetik gorako ibilgailuek %100eko hobaria izango dutela trakzio mekanikozko ibilgailuen gaineko zergan; eta, establezimenduen irekitzeko lizentziatan —beti ere titularra langabetua izanda— aurreikusita zegoen hobarian adin muga ezabatu da.Azkenik, zabor eta estolderia tasa %10 igoko da, lur urbano zein urbanizagarrian dauden famili bakarreko zein famili biko ilarako etxeen kasuetan.
|
|
|
Konkurtso prozeduran ez
|
dauden
enpresen enplegu erregulazioko espedienteak izan eta espediente horiek ukitzen dituztenean 1967ko urtarrilaren 1ean mutualista ez ziren 55 urte edo gehiagoko langileak, langile horien hitzarmen berezia finantzatuko duten kuotak ordaintzeko betebeharra izango da, Gizarte Segurantzaren Lege Orokorrean ezarritakoaren arabera.
|
|
|
Zaintza eginkizunak lan arloan, Gizarte Segurantzan eta enplegu arloan indarreko arauak betetzen direla ziurtatzeko, bai eta indarrean
|
dauden
enpresako osterantzeko itun, baldintza eta usadioak betetzen direla ziurtatzeko ere. Hala denean, egoki diren legezko akzioak aurkeztuko zaizkie enpresaburuari eta erakunde zein auzitegi eskudunei.
|
|
|
Lehenengoa. Gizarte Segurantzarenrraren 204.2 artikuluak xedatutakoa 1974ko maiatzaren 30eko Lege Orokoren mende
|
dauden
enpresen estaldura aukera
|
|
|
Orain arte, gutxi dira Espainian Europako beste herrialde batzuekin alderatuta funtzionatzen duten ekimenak. Salzburgon, adibidez, Red Bull enpresak edukiontzi horiek erabili ditu bulegoak handitzeko, eta Vienan haurtzaindegia edo aireportuan
|
dauden
enpresen egoitza erabiltzen da. Alemaniako mugako poliziak etxola gisa erabiltzen ditu lander en eta Pakistango Mugarik Gabeko Medikuen zentroaren arteko mugetan.
|
|
|
tamaina handiagokoak dira eta aparatuek egungo pantaila lauen antzeko itxura eta neurriak. Oraingoz, datuak eta
|
dauden
enpresetako arduradunen adierazpenak proiektuaren atzean adierazten da SED TV aparatuek hau izango dutela: egungo LCD eta plasmazko pantaila lauen antzeko prezioa tamaina bera.
|
|
|
Kasu horietan, lehen deitik hasita, emaitza zalantzazkoa da. Abokatu abokatuak Isunen erreklamazioa kudeatzen espezializatuta
|
dauden
enpresez gain, abokatu bulego gehienek beren zerbitzuen zerrendan sartu dute prestazio hori, ADA erakundearen kasuan bezala. Oro har, honako hauek eskaintzen dituzte:
|
|
|
Auzoa biziberritzeko lanak Eusko Jaurlaritzako Ur Zuzendaritzak Oria ibaia bideratzeko dagoeneko abian dituen lanekin batera gauzatuko dira.Eskabideak aurkezteko epea irekita dago, eta urtarrilaren lehenengo hamabostaldia igaro arte luzatuko da. Lan hauetan interesatuta
|
dauden
enpresek Zizurkilgo Udaleko erregistro orokorrean, hots, Teodoro Hernandorena kaleko 6an entregatu behar dute eskaturiko dokumentazio guztia. Bulegoaren ordutegia astelehenetik ostiralera artekoa da goizeko bederatzietatik eguerdiko ordu bietara.Aipaturiko lanak bi fasetan banatuta daude, eta lanak hasten direnetik sei hilabeteko epean gauzatu behar dira.
|
|
2008
|
|
|
Kiebran
|
dauden
enpresen buruek ezin izango dituzte etekin handiak lortu kaleratzen badituzte (kalte ordain horiek urrezko paraxutak dute izena AEBetan).
|
|
|
Baina honek guztiak mugak ditu. Kooperatibek gizartean duten irudiaren garrantziaren aurrean, erakunde publikoen aurrean eta kooperatzaileen beraien aurrean, ez du ematen oso logikoa denik kooperatibaren izena erabili ahal izatea kooperatibaren betiko egituretatik urrunegi
|
dauden
enpresa motak bideratzeko.
|
|
|
26.Zuzendaritza kontrolatzeko ordezkaritza kostuak, egile askoren ustez, txikiagoak dira langileen esku
|
dauden
enpresetan, hobeto ezagutzen dutelako jarduera.
|
|
|
Horren ondorioz, betarik altuenak dituzten balioak lurrunkorragoak dira, eta errendimendu handiagoa lortzeko aukera handiagoa ematen dute, nahiz eta arrisku handiagoa ere izan, ehuneko handiagoa galtzeko arriskua baitago. Balio horien beste ezaugarri bat da ez dutela dibidendurik banatzen urtean zehar, oraingoz mozkinik lortzen ez duten edo hazkunde garaian
|
dauden
enpresak baitira, eta horrek erakargarritasuna kentzen die errentagarritasun mota horren bila dabiltzan profil kontserbadoreenei. Nola zehazten da ekintzaren prezioa?
|
|
|
Burtsako analista ia guztiek gomendatzen dute merkatutik kanpo egotea, gutxienez, 2009ra arte, eta errenta aldakorraren bilakaera sumatzen da. Analista horietako batzuek bakarrik aukeratu dute atzeraldi bati aurre egiteko moduan
|
dauden
enpresetan erosketa selektiboak egitea. Balantzaren beste aldean, inbertituta dauden inbertitzaileak daude —beren aurrezkiak inbertitu dituztenak— Bereziki zaila da aholku bat ematea; izan ere, horretarako beharrezkoa da haien likidezia maila, inbertitzaile profila eta zenbateko galerei egin diezaieketen aurre.
|
|
|
Espainiako Kanpo Merkataritzako Institutuaren (ICEX) Nazioartekotze Beken Programak 33 urte baino gehiagoko historia du, eta gure herrialdeko osoenetariko bat da; izan ere, Enpresaren Nazioarteko Kudeaketako Master bat egiteaz gain, aukera ematen die onuradunei bi urteko prestakuntza praktikoa jasotzeko Espainiako Bulego Ekonomiko eta Komertzialen Sarean, Espainiatik kanpo dauden eta atzerrian
|
dauden
enpresa horiei lotuta.
|
|
|
Hala ere, alde nabarmenena da azken horiek okupatzeko epeak ezartzen dituztela. Normalean, horrelako mintegi batean
|
dauden
enpresa guztiek badakite, batez beste, hiru urteren buruan, beste kokaleku bat bilatu dutela. Gainera, Aitor García Reyk azaldu duenez, Bilbon lehen lan esparrua ezartzen saiatzen da, eta enpresa zentro bat eta coworking bat bereizten dituen beste alderdi bat mintegietan integratzen diren enpresen arteko isolamendua da.
|
|
|
Bilatzeko erraztasuna. Bideoak grabatzen espezializatuta
|
dauden
enpresek bideo guztiak jarri ohi dituzte beren webguneetan, beren prestakuntza, esperientzia eta beste aldagai aipagarri batzuk direla eta, hautagaien fitxekin batera. Sistema horrek bilaketa motor bat du, eta, adituen arabera, Giza Baliabideen Sailak hautatzeko lana errazten du.
|
|
|
Datu positibo gisa, enpresa bezeroak erakartzeko banku erakundeen arteko lehia areagotu egingo da, eta bereziki ETEen sektorean. Hala, Caja Duerok lankidetza hitzarmen bat sinatu berri du CEPYMErekin, Euriborraren azpitik
|
dauden
enpresa txiki eta ertainentzako finantziazio lerro bat abiarazteko. Zehazki, erakundeak" Zirkulatzailearen Inbertsiorako eta Finantzaketarako Mailegu Pertsonala" du; produktu horren interesa kalkulatzeko, Euriborra ken %0, 20 lehenengo bi urteetan, eta Euriborra gehi %0, 30 gainerako denboran.
|
|
|
Horren ordez, Produkzioaren, Zerbitzuen eta Inportazioaren gaineko Zerga (IPSI) aplikatuko da. Kanariar Uharteek ere fiskalitate interesgarria dute, eta gainerako lurralde erkidekoek ez bezalakoa han
|
dauden
enpresentzat. Artxipelagoak Kanariar Uharteetako Zerga Araubide Berezia (REF) du.
|
|
|
Tunel zulo berriak Bilboko Pagasarrin eta galeren zulo hazkorrak Olabarri kaleko burtsan. Gruyere gazta itxura hartu du honek guztiak eta Argentinaren oihartzunak Pagasarri magaletaraino iritsi dira, atzo ere; herrialde hortan
|
dauden
enpresek danbatekoak jaso zituzten: %4, 78 galdu zuen Santanderrek eta 8 euroz azpitik dago; BBVAk %3, 96 galdu eta 9 euroz azpitik dago eta Edurnezuri (%1, 61) 14,02 euroan.
|
|
|
Normala da, gudan murgilduta gaude eta askok, Estatuaren interes orokorrak zeintzuk diren jakin gabe jarraitzen dugu.Espainiar estatuko entrepresa armamentistikoen administrazio kontseiluetan, gudak ematen dituen mozkinen banaketaz hitz egiten da soilik, eremu honetan lanpostuen igoera ematea posible izanik. Espainiako Defentsari lotuta
|
dauden
enpresetan krisiak ez du kabidarik, alderantziz. Ondo etorri daiteke krisi orokorra, beti ere nazioartean gatazka armatuen igoera suposatu dezakeelako.Espainiako Defentsak kontratatuak dituen enpresek gerraren gestioan dute negozioa eraikita eta etorkizuneko gudetan dituzte mozkinak handitzeko ikusmirak.
|
|
2009
|
|
|
Irizar kooperatiban egindako lan onak markaturik dago Koldo Saratxaga. Hark ematen du krisi egoeran
|
dauden
enpresa zuzendari Saratxagaren neurria.
|
|
|
Berrikuntzan inbertitzeko urratsak egin behar dira, zeren, jakina, hemen
|
dauden
enpresen helburu estrategikoa ez da Espainiako ekonomiaren testuinguru orokorra hobetzea; merkatu interesengatik daude hemen.
|
|
|
Atentatua izan eta hilabetera, eztanda izan zen ordu berean, eraikin horretan
|
dauden
enpresek toldo handi bat zabalduko dute. Bertan, Aurrera leloa irakurri ahal izango da euskaraz, Siempre adelante gaztelaniaz, Keep on going ingelesez eta Toujours en avant frantsesez.
|
|
|
Bozeramaile jeltzaleak agertu duenez, mundu guztiak langabetuekiko eta krisian
|
dauden
enpresekiko elkartasun keinu bat espero zuen Gobernua argalduz eta soberan zuen koipea kenduz.
|
|
|
Enpresei laguntzeko finantziazio sistema indartzearen beharra azpimarratu du Gipuzkoako ahaldun nagusiak eta krisian
|
dauden
enpresak babesteko egitasmoa gauzatzea proposatu dio, bideragarritasuna bermatzeko.
|
|
|
Langilea kaleratubeharrean izan den enpresarentzat ere, seinale ona ez da. Baina langabeziahanditzen bada, enplegatu horiek kontratatzeko prest
|
dauden
enpresek merkeagoegin ahal izango dute eta aukera zabalagoa ere izango dute. Beraz, onuradunak erebadaude horrelako egoeretan.
|
|
|
Krisialdian
|
dauden
enpresa handiak erreskatatzeko prozedurak desagertu behar dira. Gizartearen interesen aldetik beharrezkoa izanez gero, hartzekodunen konkurtsoak ezarri lirateke, ahal den neurrian jarduera berregitea ahalbidetzeko asmoz.
|
|
|
Egoera horiek, epe luzera, kalte handia egin diote zenbait jarduera sektoreren egitura eta enpresa eraginkortasunari. Neurri batean, adibidez, AEBren jarduerasektore batzuen eraginkortasunik eza eta arazo estrukturalen jatorria, ziur asko, oligopolio egoeran
|
dauden
enpresa batzuen interes partikularrak gehiegi babestea izan daiteke, hainbat egilek azpimarratu duten moduan.
|
|
|
helburu sozialak dituzten enpresek beste enpresek kanporatzen dituzten bezainbat kostu barneratzen dituzte: errenten birbanaketa, prestazioen estalpena, langileen errentaren babesa, etab. Enpresa horiek, jakina, kalte zuzenak jasotzen dituzte besteekiko beraien lehiakortasunean funtzio horiek guztiak Estatuak bereganatzearen ondorioz, zeren beraiekin lehian
|
dauden
enpresa gehienek erakunde publikoen esku uzten baitituzte kostu horiek guztiak.
|
|
|
Nahiz eta beste jarduera mota batzuetan kokatuta
|
dauden
enpresen lepotik izan, gure enpresa egitura lehiakorragoa bihur dezakeen kostuen kanporatze bakarra kanpo merkataritzan aritzen diren enpresen kostuena da.
|
|
|
Alde batetik, langileen lan baldintzak eta ongizate mailak babesten dituzte. Baina, bestaldetik, diru ezarleen esku
|
dauden
enpresen eta langileen esku daudenen arteko lehia nabarmen murrizten dute, langileen interesen integrazioaren aldetik.
|
|
|
– Gakoak diren sektoreetan
|
dauden
enpresa handiak «ezin daitezkeela itxi» oso hedatua dagoen pentsamoldea.
|
|
|
Bestaldetik, garrantzi handikoa da ere, industria politiken barruan, egin beharreko aukeraketa hau: egoera zailean
|
dauden
enpresei laguntzak ematea ala lehiakorrenak edo etorkizun onena duten enpresei laguntzea.
|
|
|
Garapen endogenoan, herrialdean bertan dauden baliabideak erabiltzen dira, martxan
|
dauden
enpresen garapena sustatuz eta enpresa berrien sorrera piztuz.
|
|
|
Zer egin lapurretan Badaezpadako neurriak hartu arren, inor ez dago libre bere etxean lapurreta egiteko. Segurtasun pribatua ematen espezializatuta
|
dauden
enpresek eta Barne Ministerioak adierazi dute lapurreta jaberik gabe gertatu bada, gauzak ez direla lekuz aldatu behar, eta dena “bere horretan” uztea komeni dela, polizia iritsi arte. Poliziari berehala jakinaraztea komeni da.
|
|
|
InauteriBuilderren ikerketaren arabera, zenbait hautagaik gezurra esan dute enpresa jakin batean lan egin dutela, elkarrizketatzen zuena enpresa horretako zuzendaria izan zela jakin gabe. Curriculuma lotze aldera, bada ez
|
dauden
enpresetan lan egin duela adierazten duenik ere. Gezurrak atzematea zailagoa da lan egin dutela dioten enpresak desagertu direnean.
|
|
|
Telekomunikazioen sektorea(% 55), Industria(% 50), Teknologia(% 49), Zerbitzu Publikoak(% 49), Kontsumo ziklikoa(% 43) eta Kontsumo diskrezionala(% 40) dira merkatuko analista nagusiek aurten egin dituzten gomendioetako batzuk. “S&P 500” ren urte hasierak, oraingoz, ez du aparteko garrantzirik izan, %1era iristen ez diren igoerekin, baina urtean zehar birbalorizazioak lor ditzakeela uste izatearekin, edo, behintzat, balio jakin batzuen bidez, normalean egoera ekonomiko onean
|
dauden
enpresen edo 2008an akzioen kalitatearekiko neurriz kanpoko galerak izan zituzten konpainien bidez. Balizko posizio hartze bati begira, balio seguruenak energia sektorearenak eta osasun enpresenak dira. Zer balore mota aurkitu eta kontrata daitezke indize honetan?
|
|
|
7.000 euro emakume langabeentzat. 7.500 euro, itzulitako emigratzaileentzat, krisian
|
dauden
enpresetatik datozen langileentzat, iraupen luzeko langabetuentzat eta berregituratzen ari diren jarduera sektoreetako enpresetatik datozen langileentzat. 8.000 euro, ezgaitasuna duten langabeentzat edo gizartetik baztertzeko arriskuan edo egoeran dauden kolektiboetako kideentzat.
|
|
|
Ez da zenbateko finkoa duen laguntza gehienez ere 10.000 euro emango dira, baizik eta zenbatekoa, sustatzailea langabea, 30 urte edo gutxiagoko gaztea, emakumea edo ezindua den. Itzuli beharrik gabeko diru-laguntza horren onuradunek, enplegu eskatzaile gisa izena eman duten langabeak izateaz gain, Asturiasko Printzerrian
|
dauden
enpresa zentroen bidez egindako jardueraren edo negozioaren bideragarritasun planaren aldeko txostena aurkeztu behar dute. Eskatzen da, halaber, ekintzaile eskatzaileek 5.000 euroko gutxieneko inbertsioa egitea jarduera garatzeko behar den materialean.
|
|
|
Horrek esan nahi du oso sektore lurrunkorra dela, aukera handienak konpainia selektiboenek ematen dituztela, haiek baitira merkatuari kaudimen handienarekin aurre egin diezaioketenak. Aldiz, hedatze bidean
|
dauden
enpresak alternatiba bat dira, eta arriskua burtsa estrategiaren protagonista bihurtzen da. Inbertsio jarraibideak Internetekin lotutako balioak oso zehatzak dira, eta komeni da batez besteko alderanzgailuak balio horiekin lotutako portaera jarraibide hauek kontuan hartzea:
|
|
|
Ohiko arma enpresez gain elektronikaren, komunikazioen, informatikaren eta ingeniaritza zerbitzuen bitartez arma merkatuan
|
dauden
enpresak gogora ekarri ditu Gasteizkoak taldeak. Segurtasun materialarekin lotutako enpresek gora egin dutela ere azpimarratu du.
|
|
|
Ez da onargarria krisiaren erantzuleak saritzea, are gutxiago diru publikoarekin, adierazi du Obamak neurriak iragartzeko egindako agerraldian. Dena den, berak kargua hartu aurretik dirua jaso duten enpresei ez die eragingo soldata murrizketak, ezta dirua jaso arren osasuntsu
|
dauden
enpresetako kargudunei ere.
|
|
|
Erregulazioan
|
dauden
enpresekin batera manifestazioa egingo du sindikatuak bihar Gasteizko kaleetan
|
|
|
Arbuiatu egin behar dira EREak, modu garbi eta erabatekoan. Krisian
|
dauden
enpresen nazionalizazioa exijitu behar da, horiek langileen eta horien erakundeen kontrolpean jarriz. Diru publikoa ez dadila erabili bankariei oparitzeko, enpresei laguntzeko eta zergetan beherapena izateko, baizik eta lanpostuei eusteko eta herritarren gehiengoaren beharrak asetzeko.
|
|
|
Diru publikoa lanpostuei eusteko eta langabetuentzat, ez bankarientzat eta enpresarientzat! Krisian
|
dauden
enpresen nazionalizazioa langileen kontrolpean!
|
|
|
Krisi garaian lan gutxirekin
|
dauden
enpresak gero eta gehiago dira, eta asko enplegua erregulatzeko dosierretara jotzen ari dira. Gipuzkoa Aurrerak, egoera horri irtenbide bat ematearren, Pertsonekiko Konpromisoa programa aitzindaria aurkeztu du.
|
|
|
Hala ere, grebari eragin eskasa aitortu arren, Zubiak esan zuen ondorio txarrak izango dituela enpresetan: . Txartu egingo du okerren
|
dauden
enpresen egoera, lan gutxi duten sektoretakoena batez ere?.
|
|
|
Urtebete geroago, Eustatek emandako datuen arabera, ia 42.000 langabe daude herrialdean.Vazquez Eguzkitzaren arabera, gainera, gorantz jarraituko du kopuru horrek. . Enplegua erregulatzeko dosierretan
|
dauden
enpresek lana mantentzen duten ikusi da, horren araberakoa izango da langabe kopurua?.
|
|
|
Eta beste adibide bat baino ez: bi urte hauetan bakarrik, bikoiztu egin dira kontinentean
|
dauden
enpresa txinatarrak; bi mila dira egun, guztira.
|
|
|
Batzuek atea itxi dituzte, Miarritzeko laguntzaile zen eta Agileraren handitzea egin behar zuen Loft taldea adibidez. Etxegintza sailean
|
dauden
enpresa anitz bi taldeen babesleak dira, eta etxegintza krisian da. Diru iturri berriak bilatu behar dituzte biek, eta Anoetan diru iturri paregabea ikusi dute.
|
|
|
Gure taldea Errenterian poligono industriala egitearen alde dago, zelan ez! Baina poligono horrek herrian
|
dauden
enpresak sendotu eta berriak erakarri eta lanpostuak sortzeko izan luke. Ostera, Eroski erraldoi bat ipinita, herriko denda askok itxi egin dute, lanpostu piloa galduko dira, eta herriak bizitasuna galduko du.
|
|
|
Horretaz gain, proiektu honekin aurreikusten da Errenterian orain
|
dauden
enpresei euren fabrikak botatzea, espazio txikiagoa ematea eta fabrika berriaren kostu asko eurek ordaintzea. Baina zelan ordainduko dute enpresa hauek euren fabrika berriaren eraikuntza, asko krisiak jota badaude?
|
|
|
Azkenik, Bideratu programak krisian
|
dauden
enpresak berregituratzea du helburu. Dirua aurreratuko die Jaurlaritzak, industria eta finantza arloko neurriak hartzeko.
|
|
2010
|
|
|
Porterren definizioari jarraiki, elkarri lotuta edo interkonektatuta
|
dauden
enpresa eta elkarteek osatzen dute clusterra. Geografikoki gertu daude eta industria sektore bertsuan aritzen dira lanean.
|
|
|
Ondoren, enpresen gizarte erantzukizuna ardatz modura hartuz, hizkuntzen garapen iraunkorraren kontzeptua enpresen hizkuntza kudeaketan txertatzeko arrazoiak eta bideak azaldu ziren. Bukaeran, nazioartekotuta
|
dauden
enpresei begirako jarraibide eta aholku teoriko praktiko aurkeztu ziren.
|
|
|
Ehuneko bateko soldata igoera, egoera zein den ikusita, lor zitekeen akordiorik onena iruditu zaio. Formulak ditu hobeto
|
dauden
enpresetarako eta gaizki doazenentzat beste batzuk.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak 9 milioi emango dizkie krisian
|
dauden
enpresei
|
|
|
Jaurlaritzaren Kontseiluak 9 milioi euroko partida bat baimendu du krisian
|
dauden
enpresak berregituratu eta bultzatzeko Bideratu Programa 2011 urtean aplikatzeko.
|
|
|
Haiekin elkarlanean
|
dauden
enpresentzat hazten dituzte Neiker Tecnaliako ikertzaileek mikroalgak. Argazkian, Sonia Suarez mikroalgetan aditua aurrean, eta Sonia Castañón, Bioteknologia Saileko burua, atzean.
|
|
|
Zentro teknologikoak ez ezik, bioenergia gaietan sartuta
|
dauden
enpresa handi askok, hala nola Repsolek, Aurantiak, Abengoak eta Accionak, jakinarazi dute mikroalgekin lotutako ikerketak egiten dihardutela bioerregaiak sortzeko.
|
|
|
ETNek sarri erabili ohi dute bidehau; izan ere, enpresa hauek eskuarki sarrerako hesi gogorrak dituzten merkatuetanjarduten baitute eta horietan enpresa berri bat sortzeak merkatutik kanporatua izateko arriskua norberaren gain hartzea lekarke. Haatik, batzuetan arazoak dituzteneta merkatutik ateratzekotan
|
dauden
enpresak eskuratzen dituzte ETNek; normalean horren atzean egon ohi den arrazoia da enpresa horrek baduela ETNak dakartzan aktiboen osagarri den aktiboren bat (adibidez, merkatuaren ezagutza edotaospea), horrek merkatu horretan instalatzeko bidea erraztuko dio inbertitzaile atzerritarrari. Besterik gabe jadanik existitzen diren enpresak eskuratzera bideratutakoinbertsioek ez dute eragiten herrialdean instalaturiko ahalmenaren gehikuntzarik.Halere, batzuetan enpresak behin eskuratuta, beren jarduera maila igotzen dute, baita inbertsio berriak eginez ere.
|
|
|
Hauxa da klusterra definitzeko modu bat: «Arlo edo sektore batean harremanetan
|
dauden
enpresek eta hauekin erlazioan dauden erakundeek, geografi esparruan hurbil daudenak, osaturiko taldea, baterako lan esparruek eta jarduera osagarriek loturik» (Oxford Research AS, 2008).
|
|
|
– Batzuetan (energia, azpiegiturak) nazionalizazio prozesua berrindartzeko aukera gorde nahi du gobernuak eta, hori dela-eta, nahiz eta sektorean
|
dauden
enpresa batzuk pribatizatu, hornitzaileetako bat edo batzuk erakunde publikoen esku mantendu nahi ditu gobernuak.
|
|
|
Gehienetan, enpresa eta sektoreen neurrien arabera. Hau da, benetako lehian
|
dauden
enpresak babestu beharrean, enpresa handiak babestu ohi ditu protekzionismoak leku askotan (Adams eta Brock, 2004) 19.
|
|
|
Bestaldetik, enpresa publikoen benetako agintea ez dago enpresaren beraren kudeatzaileen esku, gobernuaren esku baizik. Eta gobernuari ez zaio batere erraza izaten sektore publiko osoan
|
dauden
enpresa guztiei buruzko informazioa kudeatzea. Jabe pribatuak espezializatuagoak dira, eta askoz hobe ezagutzen dituzte beren enpresak eta dagokien sektorea.
|
|
|
Garapen endogenoan, herrialdean bertan dauden baliabideak erabiltzen dira batez ere garapen politikan, martxan
|
dauden
enpresen garapena sustatuz eta enpresa berrien sorrera piztuz.
|
|
|
Bestaldetik, garrantzi handikoa da ere, industri politiken barne, egin beharreko aukeraketa hau: egoera zailean
|
dauden
enpresei laguntzak ematea edo lehiakorrenak edo etorkizun onena duten enpresei laguntzea (Burton, 1983).
|
|
|
Teorian, merkatu perfektuetan, merkatuan lehian
|
dauden
enpresek ez dute merkatu ahalmenik.
|
|
|
Askotan, sektore batean indartsu
|
dauden
enpresa horiek beraiek arduratu ohi dira merkatu horretara sartzeko ia ia gaindiezinak diren muga «pribatuak» ezartzen direla ziurtatzeaz.
|
|
|
Sektore politika baten ondorioa izan litzateke ere, nolabait, zerbitzu publikoak hornitzen dituzten edo enpresa publikoekin lehian
|
dauden
enpresa pribatuei bideratutako laguntza politika (adib., hezkuntza, osasuna?).
|
|
|
Fiskaltzaren, aktiboa (sindikatuen estatutoak aurkaratzeko (LPLren 171.1 art.), eta pasiboa (hitzarmen kolektiboa aurkaratzen denerako (LPLren 162.6 eta163.4 art.), edo sindikatuen estatutoak aurkaratzen direnerako (LPLren 165.2 art.) eta askatasun sindikaleko eskubideen babeserako (LPLren 175.3 art.); Entitate Kudeatzaileen eta Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiarena (LPLren 140 art.) eta Soldatak Bermatzeko Funtsarena (LPLren 23 art.). Azken horrek, LPLren 23.1 artikuluarekin bat, alderdi gisa esku hartu ahal izango du prozesuaren izapidetzako edozein fase edo unetan, baldin eta langile auzilariei soldatak ordaintzeko edo kalte ordainak emateko erantzukizunik erator badaiteke. Gainera, konkurtso prozeduraren batean sarturik
|
dauden
enpresen kasuan, eta dagoeneko kaudimengabe deklaratu edo desagertuetan, epaileak ofizioz edo alderdien eskariz alderdi gisa deituko du (LPLren 23.2). Gai honetan sakontzen dute García Murcia, J. k,. Sobre la posición del FOGASA en el proceso laboral?, Revista Española de Derecho del Trabajo, 1995/ 74 zk.; Ramos Torres, M. k, La actividad procesal del fondo de garantía salarial, Tirant lo blanch, Valentzia, 1999; Roqueta Buj, R. k, Las prestaciones del FOGASA, Tirant lo blanch, Valentzia, 1997, eta Echezarreta Bedia, M. A. k, Posición Jurídica del Fondo de Garantía Social en el Proceso Laboral.
|
|
|
30 eurotik (partikularrak) 240 eurora (enpresak) urteko kontratu bakoitzeko, edo 3,75 eta 9 euro artean erabilera ordu bakoitzeko, eta 0,24 eurotik 0,50 eurora egindako kilometro bakoitzeko. Espainian
|
dauden
enpresen artean, Hartu minutuko 0,15 euroko tarifa. Madrilen lan egiten duen konpainia honen urteko kuotaren 50 euroek erregaia, asegurua, aparkalekua eta joan etorriak ordaintzeko balio dute.
|
|
|
Indargabetu behar den Espainiako arauak kalte egiten die atzerrian
|
dauden
enpresei, nazionalen aurrean.
|
|
|
Ezinbestekoa da aurretik funts publikoekin diruz lagundutako nazioarteko mugikortasuneko praktiketarako beste bekarik ez izatea. Ikasle horiek hiru urtez Europako hainbat herrialdetan (Estatu Batuetan, Kanadan eta Asian, besteak beste, Indian, Txinan, Japonian, Singapurren eta Hego Korean)
|
dauden
enpresa edo erakundeetan praktikak egiteko emango diren 1.000 beketako bat lor dezakete. Beka horien iraupena, batez beste, zazpi hilabetekoa izango da.
|
|
2011
|
|
|
Dudarik gabe, edozein borrokatan, lankideen batasuna, batzarrak eta eztabaida demokratikoa langileen garaipenerako gakoa dira, baina funtsezkoa da borrokak elkartzea eta orokortzea ere.SAMeko langileen aliatu nagusiak Tolosaldeko gainontzeko langileak dira. SAMeko langileen borroka indartzeko modu onena arazoekin
|
dauden
enpresetako langileekin borroka plan bateratu bat antolatzea da. Beharrezkoa da SAMeko borroka orain kaleratzea, erregulazio espediente edo itxiera mehatxuekin dauden enpresekin uztartzea.
|
|
|
SAMeko langileen borroka indartzeko modu onena arazoekin dauden enpresetako langileekin borroka plan bateratu bat antolatzea da. Beharrezkoa da SAMeko borroka orain kaleratzea, erregulazio espediente edo itxiera mehatxuekin
|
dauden
enpresekin uztartzea. Enpresetako eraso guztiei aurre egiteko modu onena gatazkan dauden edo arazoak dituzten enpresetako borrokak koordinatzea eta bateratzea da.
|
|
|
Borroka da bide bakarra! Lanpostu guztien mantentzea! Krisian
|
dauden
enpresen nazionalizazioa langileen kontrolpean! Banku eta enpresa handien nazionalizazioa langileen kontrolpean!
|
|
|
Bestalde, Agintaritzak kudeatzen du portua, baina lurrak udalerriarenak dira eta udalek ere badituzte hor eskumenak. Portuan
|
dauden
enpresek udalaren baimena behar dute jarduteko. Eta ez dakit zergatik, beharbada portuari ez zaiolako interesatzen baimen horren berri zabaltzea, baina nik esango nuke enpresa gehienek ez dutela udal lizentziarik.
|