|
2000
|
|
|
Politiko" zoli" honen irudikotz, gainera, euskaldunok beti mus jokoa erabiltzen dugu, hordago une guztietan botatzen, Madrilen
|
dagoen
botereari preseski, jakin gabe gure jokoak, Europan bezala, tutea izan lukeela. Madriletik datorren dena irentsi dezagun, alegia.
|
|
2002
|
|
|
Ezarrita
|
dagoen
boterearenganako destaina, arbuioa, erdeinua, gutxiespena eta erorketa bilatzen duten tekniken multzoa da subertsioa. Subertsioa atzerritikoa edo etxe barrukoa izan daiteke.
|
|
2003
|
|
|
Dirua da botere ekonomikoaren agerle esanguratsuena, baina Eusko Jaurlaritza eta Espainiako Gobernuaren artean Kupoarekiko akordioa lortzeko zailtasuna bi erakundeen artean
|
dagoen
botere lehiaren beste erakusgarri bat da. 2001eko bukaera eta 2002aren hasieran bizi izan zen lehia errepikatzen ari da.
|
|
|
Zoritxarrez, frantsesek botere publiko delakoa beti ulertzen dute alderantziz, estatuari dagokion egiteko soil bezala. Guk, euskaldunok aldiz, botere publikoa herriarengandik hurbil
|
dagoen
botere bezala ulertzen dugu. Hegoaldean bi autonomia erkidego ditugu eta zer nolako botere publikoa nahi dugun frogatzen ari gara.
|
|
|
Eta gai berari helduz boterearen gailurretik ikusita, begi bistakoa ere bada boterea zenbat eta gehiago egon pertsona bakar baten borondatea ren mendean, gizatasuna gero eta txikiagoa dela. Behin gizabanakoak gizartean eta naturan autodefentsarako boterea edukirik (naturan badirudi gaur egun ziurtatuta dagoela, egia ez bada ere), besteezap robetxatzeko metatuko duen boterea, teorian argudiatu egiten dena guztientzako ona lortzeko bide gisa, gizatasunaren neurrira egina ez
|
dagoen
boterea da, antropologi aren ikuspegitik behintzat, eta, hobe esan, apuntatu litzateke pertsona ren" zorrean"," hartzekoan" bain o.
|
|
2004
|
|
|
Eta horrela ulertzen da Heinek aipatzen duen bigarren arrazoia postulatuen alde, ezLamperen pena, baizik eta polizia. Jendea ez dago prest agindu kategorikoak eskatzen duen autonomiaren arabera jokatzeko eta oraindik erlijioa behar du, hau da, aginduaren jatorria gizakiaren gainetik
|
dagoen
botere batean ezarri behar da horrek benetako indarra izan dezan.
|
|
2005
|
|
|
Horregatik, ezkertiarrok saiatuko gara gure kanpainan argitasuna ematen, hor ezkutatuta dauden gauzak ateratzen eta ilunak zergatik diren azaltzen. Batez ere Maastrichteko itunetik gaurdaino zabaltzen da etapa bat non hiritar xumeek ez duten inongo posibilitaterik jakiteko nork agintzen duen, non
|
dagoen
boterea. Hori da gaur egungo arazoa eta Konstituzioak behin betiko gordetzen du elementu hori.
|
|
|
Izan ere, botereak beti txantajeatzen du. Eta estatuarena ez da, ez, munduan
|
dagoen
botere bakarra. Etxe askotan, adibidez, nork agintzen du eta nork du boterea, oraindik ere?
|
|
2008
|
|
|
Bestetik, boterearen natura gatazkazalearen edo kontsentsuzalearen inguruko hausnarketatik abiatuta, enpoderamendu hori nola garatu behar den ulertzeko ideia garrantzitsuak atera ditzakegu. Alde batetik, gizarte batean
|
dagoen
boterearen batura aldakorra dela suposatzen badugu, eta uste badugu berau haz daitekeela baldin gizarteak bere osotasunean helburu komunei jarraitzen badie, orduan, aurretiaz baztertuta dauden pertsonen enpoderamendua gizartearen ordena sozial horren baitan gerta daiteke boteretsuenen boterean inongo kalterik edo murriztapenik suposatu barik (Mayo eta Graig, 1995). Baina beste alde batetik, boterea zero batura terminoan planteatzen badugu, batzuen enpoderamendua gatazkatsu bihurtzen da, horrek beste batzuen botere galera suposatzen baitu.
|
|
2009
|
|
|
Ron Howard zuzendariak dioenez filmak oreka bilatu nahi izan du: Elizak eskaintzen dituen bertutetariko asko aitortu nahi ditu eta era berean, instituzioaren baitan
|
dagoen
botere gosea azaldu. Zinemako egokitzapena ez da liburuaren berdina.
|
|
|
" Pariarik pariarena ere botereño baten jabe da giza harremanen zurrunbiloan. Gure esku
|
dagoen
botere horren administrazio zuzenak egiten gaitu (egitekotan) zuzen, ez erru guztiak kanpoan bilatzeak". Ez, barruko ahots horrek ez luke nahi bere ardura indibiduala zuzen erabiltzeari uko egingo dion herritar eredurik.
|
|
2010
|
|
|
Ezkerreko ildo honek, ziur asko, ez du ulertzen gure gizartean indarrean
|
dagoen
boterearen ekonomia politikoa. Eta, zehazki, ez da konturatzen enpresa handien botereari buruz esan dugun guztia, neurri handi batean, sindikatu handiei ere aplikagarria zaiela.
|
|
|
Hori berori da kanonisten doktrina orokorra, Dekretalei eta Dekretuari eginiko iruzkinetan ageri dena. Sassoferratoko Bartolok dioenez, botere legegilea dagokio subiranotasunak berez duen jurisdikzioari edo horrengandik hurbilen
|
dagoen
botereari. Antonino eta Baldus doktoreek ere ildo berari ekin diote.
|
|
2011
|
|
|
Apirilaren 13aren zain dago hiri osoa. Orduan bukatuko da zuzendaritzan
|
dagoen
botere lehia. Alde batetik, Jean Grenet auzapezaren eta Alain Aflelou babeslearen proiektua aurkeztuko da.
|
|
|
Botere ofiziala. Indar eta aginte politiko eta ekonomiko nagusia duten organoen esku
|
dagoen
botereari deitzen diogu Botere Ofiziala; gizartearen egitura politiko administratiboan agintzen duten instituzioetan erabakiak hartzeko ahalmena dutenen botereari. Botere (politiko ekonomiko) Ofiziala da frantsesa edota gazteleraren ofizialbakartasuna eta gaztelera/ euskara ofizialbitasun desorekatua inposatzen dizkiguten konstituzioak ezartzen dituena, edota, justizia administrazioan, administrazio orokorrean, postan, unibertsitatean, lantegian, langabezi bulegoetan, etabarretan euskaraz egitea eragozten duena.
|
|
|
Eremu honetan bakarrik datu bat azpimarratu nahi dugu: egun indarrean
|
dagoen
Botere Judizialaren Lege Organikoak (6/ 1985) barruti epaitegiak ezabatu eta bake11 Gaztelaniaz «Juzgados de Distrito» deritzen epaitegi hauen eskuduntza XVII. oinarrian xedatzen zen: zenbateko txikiko gatazka zibilen gaineko ardura hartu eta betearazi, borondatezko jurisdikzioa egikaritu eta urratzeak ikertu eta erabaki zitzaketen.
|
|
|
batzuen ustez, ez diote ezer ekartzen espainiar epaile sistemari, horregatik kendu egin behar dira; beste batzuen esanetan, justizia herritarrei hurbiltzeko tresna egokia direnez, kendu ez ezik, indartu egin behar dira. Kontua da, usteak uste, lege datari eutsiz, egun indarrean
|
dagoen
Botere Judizialaren Lege Organikoak bake justizia aurreikusi egiten duela, lehen auzialdiko eta instrukzioko epaitegi bat ez duten udalerri guztietan bake epaitegi bat kokatuz (BJLOren 99 art.). Jakina denez, epaitegi hauek herritarren garrantzi txikiko liskarrak ebazten dituzte (BJLOren 100 art.) eta beraiek zerbitzatzen dituzten epaileek ez dute zertan Zuzenbidean adituak izan, nahiz eta kargua... Zuzenbideko irakaslea naizenetik, asko arduratu nau azken elementu horrek, bake epaileek gure herrietan lan itzela eta bikaina egiten dutela zalantzatan jarri gabe.
|
|
2013
|
|
|
Horrek erakusten du, garapen bidean dauden herrialdeetan aldaketarako giltza izan daitezkeela kooperatibak, akuilu?, baina egitura arinak eta eraginkorrak izan behar dute ezinbestean. Londoñok dioenez, estatu iberoamerikarretan kooperatibismoaren lidergoa definituta
|
dagoen
botere baten esku egon litzateke, estatuaren esku. Estatuak bere boterea beste egitura baten bitartez egikarituko du, egitura horrek izango du nahikoa autoritate eta botere?
|
|
2014
|
|
|
Bestela esanda, eraldaketa sozialerako deseraikuntza eta eraikuntza berriak eginbeharrean, gizon emakumeen artean
|
dagoen
botere harremana eta harekin bateradoazen androzentrismoa eta sexismoa irudikatzen dituzte bi egileok beren eleberrilabur hauetan. Beraz, sistema patriarkala auzitan jarri beharrean, errepikatu egitendute, natural eta «normal» bihurtuz.
|
|
2015
|
|
|
Besteen izerdia, odola eta malkoak dira haien boterearen lehengaiak. Kasu honetan gauza bera da, baina jokoan
|
dagoen
boterea hain handia da, ezen pentsatze hutsak zorabioa eragiten baitu.
|
|
2017
|
|
|
Ondorioz, ahalmen politikoak ez du gaitasun politikoa barnebiltzen, baina gaitasun politikoak ahalmen politikoa barneratzen du. Ahalmenak formalagoa den eta beraz zertifikatua edo erakundetua
|
dagoen
botereari egiten diolako erreferentzia eta gaitasunak, aldiz, zerbait egiteko botere ez zertifikatuari; abilidade indibidual eta kolektiboak (Foucaulten zentzuan). Ondorioz, gaitasun politikoak kapital ezberdinak barneratzen ditu:
|
|
|
Orobat, hainbat osagai sinboliko eta materialen bitartez eraikitzen den sistema batez ere hitz egitea da baitzuen hauxe ageriaz uzteko: hori ez dela ‘hautaketa’ edo ‘orientazio sexual’ bat, baizik eta patriarkatuaren formulazioaren oinarrian
|
dagoen
botere sistema bat.
|
|
2018
|
|
|
ea geure gizartean termino hori literalki erabili behar den, hots, aiten aginte gisa; ea patriarkatua gizarteen ezaugarri unibertsal bat den edo, aitzitik, aldatu egiten den historiaren joanarekin eta kulturatik kulturara; ea matriarkatua edo sexu berdintasuna inoiz existitu ote diren, eta, hala bada, zerk ekarri duen, emakumezkoen sexuaren porrot historikoa? (Engels-en hitz dramatikoak erabiliz); ea harreman patriarkalak familian eratzen diren nagusiki edo bizimodu soziala bere osoan
|
dagoen
botere patriarkalak egituratuta; eta ea zer lotura dagoen patriarkatuaren edo menderakuntza sexualaren eta kapitalismoaren edo klase menderakuntzaren artean. Auzi horietako batean ere ez datoz guzti guztiak bat, eta, beraz, gaur egungo feministek adiera batean baino gehiagotan erabiltzen dute patriarkatu terminoa.
|
|
|
Foucaulten arabera, sexuduna izatea da erregulazio sozial multzo baten menpe egotea, eta erregulaziook ezartzen dituen legea aldi berean izatea, batetik, norberaren sexua, plazerak eta desirak eratzen dituen printzipioa, eta, bestetik, nork bere burua interpretatzeko printzipio hermeneutikoa. Sexuaren kategoria, hortaz, erregulatzailea da ezinbestean, eta kategoria hori aurresuposatzen duen analisi orok zilegitasuna eta bultzada ematen dio modu akritikoan estrategia erregulatzaile horren atzean
|
dagoen
botere/ jakintza erregimenari.
|
|
2019
|
|
|
Gainera, intersekzionalitateak zapalkuntza konplexua dela ulertzen duela dio eta, beraz, modu horretara erantzun behar zaiela; autore horren aportazioa intersekzionalitatearen baitan, opresioaren edo dominazioaren matrizea da, «Matrix of domination» izenez ezagutzen dena. Intersekzionalitatetik sortutako erreminta kontzeptual bezala ulertzen da eta, kontzeptu horrekin, gizarte batean
|
dagoen
boterearen antolakuntzari egiten dio erreferentzia eta dominazio dinamikoa erakutsi nahi du. Beste modu batera esateko, dominazio matrizea, intersekzioaren ardatzak dira, besteak beste, heteropatriarkatua.
|
|
|
Ekofemnismoa ezagutzen ari naiz orain, bikaina! Zoragarria naturarekin
|
dagoen
botere harreman hori emakumearekin lotzea. Nik batez ere aniztasun kulturalarekin harreman handiagoa izan dut, gizon zein emakumeekin, kulturen balioa, pertsona bakoitzaren identitatearen eta aniztasunaren balioa, ez dela zerbait estatikoa, guztion artean eraikitzen den gauza bat dela.
|
|
|
[5] Laura Mulvey ren 1985eko saiakerak" Ikuste plazera" eta zine kontakizunak" begirada maskulinoaren" kontzeptua sartzen dute zinemagintzan generoen artean
|
dagoen
botere asimetria erakusteko. Kontzeptua presente zegoen begiradari buruzko lehenagoko ikerketa batzuetan ere, baina Mulvey izan zen gaiaren eztabaida planteatu zuena.
|
|
2020
|
|
|
S. Velasquez: Narkotrafikoa ere lekua irabazten ari da, eta eskualde batzuetan estatuaren gainetik
|
dagoen
boterea dira. Beldurgarria da biolentzia ezartzeko duten inpunitatea; egun batean zure etxeko sarreran hartu zaitzakete eta ilea moztu edo hil egingo zaituztela mehatxu egin.
|
|
|
" Sistema diseinatu, kontrolatu eta kudeatzen duten sei enpresaren eta gure artean
|
dagoen
botere asimetria oraintxe bertan basakeria hutsa da. Beraiek dena dakite guri buruz eta guk ez dakigu ezer ere beraiei buruz.
|
|
2022
|
|
|
Instituzioengan sinesten ez badugu ere, izan daitezkeelako zuhaitza zaurtzeko arma eraginkorra; baina ez eurak bakarrik, ez eta egungo ordezkatze sistema sasi demokratikoan sinesten dugulako ere. Gaurko erakundeak diren bitartean gutxi batzuen esku
|
dagoen
boterea, ez delako sekula egiazko askatasuna izango, botere delegazio horrek ukatzen duelako herritarren zuzeneko parte hartzea, erabakitzea, eta ekite bera.
|
|
|
Moskuk iragana aldatu nahi du. NATO ez da Europan
|
dagoen
botere bakarra. Itun bat Washingtonekin negoziatu nahi du Moskuk, eta bestea NATOrekin.
|
|
|
Sistema faxistetan nahiz komunistetan salbuespen egoera izuaren bidez ezartzen da. Lege eta arau guztien gainetik
|
dagoen
boterea ezartzeko izu laborriaren laguntza behar dute. Hori litzateke erregimen totalitario klasikoen bigarren ezaugarria.
|
|
2023
|
|
|
«Txanda edo sail arduraduna, tarteko kargua delakoa», laburbildu du Garcia Quiñonesek. «Algoritmoen erabakiek enpresako buruen eta langileen artean
|
dagoen
botere tartea handitzen dute. Zubi lana egiten duen pertsona desagertu egingo da, langilea eta haren egoera pertsonala ezagutzen duena.
|