|
2000
|
|
|
Malda gogor baten ondoren Azkizuko (4,5 km) auzoan barneratuko gara. Baserri ederren auzoak eliza ederragoa du eta eliz atariko aterpeak hainbatetan
|
bertakoak
ekaitzetik babesteko erabilia izango zela nabari du. Auzo gehienetan bezala pilotalekua ere bada Azkizun.
|
|
|
I, 335336). Zinez etxekoak
|
bertakoak
zirenak, denak ziren euskal herritarrak, eta arabar batizan ezik, hizkuntzaz guztiak euskaldunak.
|
|
|
Pantailan zenbait gizon mahai obalatu baten inguruan eserita zeuden. Dudagabe politikoak, batzuk ez
|
bertakoak
itxuraz, beste batzuk euskaldunak; arranguratuxe agian, azkenekook; irri zabalka, satisfazio plantak eginez hala ere; paper bat zerabilkiten eskuz esku, bertan firma bana ipini, akordio batera heltzen ari zirela zirudien. Ikusi batera errepresentazio arrunt, ez oso interesante bat ematen zuen; gizon iharrak, ordea, eztul txiki pixka bat egin eta, Xanengana amiñi bat itzuliz, hargatik begiak pantailatik kendu gabe:
|
|
2002
|
|
|
Bereak ez zituela ez igartzeko, etorri berriak eta
|
bertakoak
kolonia berarekin igurzten zituen. Horrela amak ez zuen igartzen kanpotik etorriak zein ziren, bere umeek ere usain bera baitzuten.
|
|
2003
|
|
|
Diru beharra da hain zuzen, bai emigranteak bai
|
bertakoak
prostituziora eramaten dituen arrazoia. Lehenengoak euren herrietatik etorri ohi dira egoera ekonomiko kritiko batetik ihesi.
|
|
|
Gainera badago beste arrazoi bat lokalismoa baztertzeko: Boroako kasuan, zentral termikoaren proiektua bultzatzen duen enpresa kanpoko enpresa bat da, ESB enpresa publiko irlandarra, nahiz eta Bizkaia Energia enpresaren kapitaleanbeste partaide minoritarioak egon daitezkeen?, zabalpen multinazional bati ekindiona; beste kasu batzuetan, adibidez Ezkerraldean jarri nahi dituzten zentraltermikoenetan, enpresak
|
bertakoak
dira baina akziodun indartsuenak, akziogehien daukatenak, ez erreferentziazko akziodunak. AEBetako pentsio funtsakdira.
|
|
|
8 C. Gómez Rodeles jesuitaren liburutik (1882; apendizea) atera dut misio teknika hauen berri; ondorengo aipamenak
|
bertakoak
dira.
|
|
|
9 Biografia mardul eta xehe xehea: Gómez Rodeles, 1882; ondorengo aipamenak
|
bertakoak
dira.
|
|
|
Diotenez, etorkinak nortasun arazoak dauzka gizarte berrian txertatzeko. Diotenez,
|
bertakoak
arazoak dauzka horiek bere gizartean txertatzeko. Harrera eta integrazio programa landuek lagundu dezakete elkarbizitza konplexuetan.
|
|
2005
|
|
|
Baina elkarte hark, jatorri eta izenaz gain, ez zuen propioko euskal xederik bat ere: proiektuak zioenez zibilizatze helburua, esploratzean,
|
bertakoak
heztean, kristautzean eta merkatu berriak irekitzean gorpuztuko zen. Cf. «Asociacion Euskara para la exploracion y civilizacion del Africa Central», RPE, III. tomoa, 8 znb., 1879.10.bigarren hamabostaldia, 237 orr.
|
|
2006
|
|
|
Gainera, asko gustatzen zaidan mundua da. Gaur egunean ere behar dut, etxetik irten eta hona etorri, kolegiora,
|
bertakoak
gogaitzera besterik ez bada ere.
|
|
|
Testuliburuak Euskal Curriculumean oinarritzen badira, Euskal Herrian bertan sortuak eta Euskal Herriko ikasleentzat egitea da bidezkoena. Testuliburuen egileak
|
bertakoak
izatea giza baliabideetan garrantzi handiko inbertsioa egitea da, izan ere egile horiek lan horretan asko ikasten dute eta horrek berarekin dakar erabiltzaileen prestakuntza lana. Alde horretatik, zentzuzkoa dirudi, beste euskal kultur eragile estrategikoekin gertatzen den antzera, bertako argitaletxeak izatea testuliburu horiek plazaratuko dituztenak.
|
|
|
Meltxor Urbieta eta Maria Beristain izan zenituen guraso. Ez dakit Zarautz
|
bertakoak
zenituen ala ondoko beste herriren batekoak.
|
|
2007
|
|
|
Dugun miseriarekin hangoei erakutsi behar diegu nola egiten den hizkuntza politika duin eta zuzen bat? Ez al da
|
bertakoak
iraintzeko modukoa?
|
|
|
Baina arlo intelektuala jorratzeaz gain, sozialki ere arduratsu ari izan zen La, tte: les> amidonniers> Tolosako auzora joan etorri ugari egin zuen La, ttek, bataioak eta ezkontzak etxeetan egiten,
|
bertakoak
Elizara hurbildu ere egiten ez baitziren. Badirudi eragina izan zuela garai hartan Mathieu irakasleak esan zionak:
|
|
2008
|
|
|
Asteartean bi irabazleek joko dute, Errenteriko Boogie Van-ek eta Lasarte Oriako Gaueko Itzalak ek. Beste era bateko ekitaldiak ere badira... Folklore jaialdia ere egingo da, aurten Erketzekoak Toledon izan dira, eta horregatik
|
bertakoak
etorriko dira Lasartera. Jaialdia osatzeko Nafarroako jota talde bat ekarriko dugu Kultur Etxeko jaialdi honetara.
|
|
|
Badira bi joera, bata Euskal Herriko puntako bertsolariak ekartzekoa, eta hauetako askotan urtero bertsolari berak ekartzea. Eta beste joera bat da
|
bertakoak
ekartzea.
|
|
|
kanpora ateratzen ez zenean, lantzen zituztèn produktuei irteera emateko, bezero berrien bila: bezero euskaldunak edo erdaldunak,
|
bertakoak
nahiz kanpokoak, hizkuntza bigarren mailako bitartekotzat zuen, bezero berriak irabaztekotan?, ongi ohartzen bazen ere, bestalde, ikusten zuena ikusten zuen Nazariok, eta ikusten zuenaren arabera juzgatzen zuen mundua, bere buruari iruzurrik egin gabe?, klase industrial dominanteak gaztelania zuela nagusi. Burdinaren lehia ez zen samurra, beraz, eta Nazariok bide eta metodo bakarra aurkitu zuen aurrera egiteko:
|
|
|
Bi eta huts azkenean, segi aurrerantz. Nouakchotten mendebaldartasun apurrik gabe, etxola baxuak eta eguerdiak gogor berotutako lur eta hareazko kaleak daude Boutilimiten,
|
bertakoak
gurdiari tiraka edo ortuari bakanen salmentan, eta ahuntzak zaborretan. Oso behartsua begitandu zaigu minutu gutxiko pasaeran.
|
|
|
Zelan bereizi nor den nor? Gehiegizko ausardia besteko arriskua izan ohi da ezjakintasuna, eta horrelako lekuetan pausu okerrek zure burua baino gehiago jartzen dituzte
|
bertakoak
arriskuan, asmorik onenez hurbilduta ere.
|
|
|
Korrikalari anitz Baiona
|
bertakoak
dira. Lasterketako laguntasun giroa maitatzen dute bereziki eta hori da parte hartzeko arrazoi nagusia.
|
|
|
1.000 bat lagun elkartzen ziren partidetan, baina jende gehien emakumeen lagunarteko partidek erakartzen zuten. Aintzat hartu behar da
|
bertakoak
belaunetik beherainoko soinekoekin jokatzen zutela, eta Frantziatik etortzen zen emakume taldeak kuloteekin jokatzen zuela?.
|
|
|
Garaian garaiko erdarakadak beti erabiliko omen dituzte gaztetxoek, eta hain gazteak ez garenak. Nik diferentzia nabarmen bat ikusten dut ordea, gure ereduak
|
bertakoak
zirela, etxekoak, auzokoak, herrikoak... eta oraingoak kanpokoak, telebistatik jasotzen duten zaparrada, interneteko leihotik jasotzen dutena, kalean doazenean ere, ingurukoaz ahaztu eta MP3a edo antzekoei belarriak konektatuta ibiltzen dira.
|
|
|
Lekunberri Aranaz izeneko herrialdeaz hitz egin zuen Olasagarrek bere azken nobelan. Orain, herrialde horretara itzuli da, Terese protagonistaren familiakoak
|
bertakoak
dira. Hala eta guztiz ere, istorioa Donostia eta Gasteiz artean gertatzen da.
|
|
|
orduak eta orduak sartzea, loaren biorritmoa lagun, Nazariok, deabruak bezala, ez baitzuen lo behar handirik izaten, esaera zaharrak zioen bezala; esan nahi baita Nazario mutil nekaezina zela, orain fabrika txiki eraiki berrian inork baino lan gehiago egiten zuena –lanik astunenei ere aurre egiteko ez zen nagi izaten–, orain aginduak ematen zituena... kanpora ateratzen ez zenean, lantzen zituztèn produktuei irteera emateko, bezero berrien bila: bezero euskaldunak edo erdaldunak,
|
bertakoak
nahiz kanpokoak –hizkuntza bigarren mailako bitartekotzat zuen, bezero berriak irabaztekotan–, ongi ohartzen bazen ere, bestalde –ikusten zuena ikusten zuen Nazariok, eta ikusten zuenaren arabera juzgatzen zuen mundua, bere buruari iruzurrik egin gabe–, klase industrial dominanteak gaztelania zuela nagusi. Burdinaren lehia ez zen samurra, beraz, eta Nazariok bide eta metodo bakarra aurkitu zuen aurrera egiteko:
|
|
2009
|
|
|
Lasartearrari berebiziko ilusioa ematen dio lehiaketa Bartzelonako Olinpiar Jokoetarako eraiki eta espainiar palista askok entrenatzeko erabili ohi duten Parc del Segre ko kanalean egiteak. Bere iritziz, Seo n,
|
bertakoak
bagina bezala jokatuko dugula aprobetxatu behar dugu. Kanal horren itzulinguru eta zokondo guztiak ezagutzen ditugu, eta nik uste dut oraingoan taldeak domina bat irabazteko aukera duela.
|
|
|
Gogora ekarri duenez, Ikerbasquek 94 ikerlari kontratatu ditu azken hiru urteetan eta helburua Euskadi ikerkuntza arloan eskualde indartsua izatea omen da, atzerritik ikerlariak erakartzeko eta
|
bertakoak
mantentzeko.
|
|
|
Aldana beko, mendiaren hegoaldean kokaturiko baserria, ospitale gisa erabili zuten borrokek iraun zuten bitartean eta,
|
bertakoak
etxera itzuli zirenean, ohe guztiak etxearen aurrealdeko zabaldian aurkitu zituzten.
|
|
|
Ez kanpotarrentzako abisu gisa, ulertu nuen azkenean. Baizik eta
|
bertakoak
asperduraren bekatutik salbatzeko.
|
|
|
Eta nik, osaba apaizak esana osaba Xabierri kontatu, eta honek esaten zidan: . Hemen, ordea, kanpoko jendeak ikasi likek euskaraz, eta ez
|
bertakoak
gazteleraz, gauzak ongi eginak baleude?. Halakoak esaten dizkit osaba Xabierrek.
|
|
|
Gakoa, honako hau: aldizkarian ateratzen ziren protagonistak hurbilekoak,
|
bertakoak
izatea (Arrieta, 2004: 7):
|
|
|
Bestaldetik, barne harremanak dituzten sektoreen aldeko politika bereziak ezartzen dira, erosketak erregioan bertan egiten direlako edo kapitalak
|
bertakoak
direlako.
|
|
|
«Palacio de Aroztegiaren izena BALTEA promociones inmobiliariasek 2009an hartu duen izena da. Hala, Inmobiliaria Caixa Galiciak BALTEAn %50ko parte hartzea duela aipatu beharra dago, eta bertze erdian hainbat partikularrek parte hartzen dutela. Horregatik, egiazko jabeen nortasuna isiltzea aski salagarria da, batez ere, egitasmoaren bulkatzaileak
|
bertakoak
direla saldu nahi baitute».Urriaren 4an Lekarozko Batzarrean egindako herri galdeketari ere aipamena egin diote baztandar hauek: «%48ko parte hartze mailarekin, herritarren %67 lurren birkalifikazioaren aurka agertu zen».
|
|
|
Lehen, baserriak baserri deitzen ziren, eta
|
bertakoak
baserritarrak (normala den bezala). Gaur ez!
|
|
|
Somalia egonkortzea izan da aukera bakarra beti. Kanpoko esku hartzeek behin eta berriro kale egin dutela ikusita,
|
bertakoak
sustatzea da gakoa. Nola lortu?
|
|
|
Eta nik, osaba apaizak esana osaba Xabierri kontatu, eta honek esaten zidan: ‘Hemen, ordea, kanpoko jendeak ikasi likek euskaraz, eta ez
|
bertakoak
gazteleraz, gauzak ongi eginak baleude’ Halakoak esaten dizkit osaba Xabierrek. Eta beste batean halaxe esan zidan:
|
|
2010
|
|
|
Etortzen naiz jai gartsuak, grinazkoak eta adiskidetsuak direlako. Bakarrik etorri da, eta, euskaraz edo gazteleraz ez dakienez, zail zaio
|
bertakoak
ezagutzea. Hala ere, hori ez zaio arazo:
|
|
|
Oraingoan, 20 mila lagun elkartu zituzten, Aiaun etik gertu sortutako hayma zeru horretan. Aldarrikapen sozialek bere pisua izan dute salaketetan, bigarren mailako biztanle baitira egun
|
bertakoak
, eta diru etekinak nahiz baliabide naturalak, urruneko diru zorroak soilik betetzeko balio dute. Euren herrian arrotz baina harro dira ordea sahararrak, honegatik, urte luzetan jasan behar izan dituzten arren militarren gehiegikeriak, atxiloketa arbitrarioak, hiltzerainoko torturak, gartzela beltzak, desagerketak...
|
|
|
(Idi orgaren karranka, Koldo Izagirrek euskaratua). Ez du meritu makala, herri baten berezitasuna batik bat bere hizkuntzan dagoela ohartzea,
|
bertakoak
Don Karlosen aldeko auzi dinastiko alferrikakoan odolustu berri zirenean; errealitatea baino ederrago margotu gintuen apika, baina ez dago gaizki, beste askok hain zatar irudikatzen gaituztenean.
|
|
|
Datuak numerizatu ditugu, erantzun mota edo aldagai bakoitzari zenbaki bat emanez. Softweraren bidez, nahi genituen gurutzaketak egin ditugu, etorkinak eta/ edo
|
bertakoak
ordenatuan ala abzisan emanez.
|
|
|
Gainera badago beste arrazoi bat lokalismoa baztertzeko: Boroako kasuanzentral termikoaren proiektua bultzatzen zuen enpresa kanpoko enpresa bat da, ESB enpresa publiko irlandarra, nahiz eta Bizkaia Energia enpresaren kapitaleanbeste partaide minoritarioak egon?, zabalpen multinazional bati ekin ziona; bestekasu batzuetan, adibidez Ezkerraldean jarri nahi dituzten zentral termikoenetan, enpresak
|
bertakoak
dira baina akziodun indartsuenak, akzio gehien daukatenak, ez erreferentziazko akziodunak. AEBko pentsio funtsak dira.
|
|
|
Atzerriko inbertsioa ezarpen berri baten bidez gauzatzen bada eta enpresa berriaren hornitzaileak herrialdeko
|
bertakoak
badira, guztiz onuragarria izan daiteke herrialdeko industria egiturarako.
|
|
|
Bestaldetik, barne harremanak dituzten sektoreen aldeko politika bereziak ezartzen dira, erosketak erregioan bertan egiten direlako edo kapitalak
|
bertakoak
direlako.
|
|
|
Euskal Herriko hizkuntzak ez dira Euskal Herrian jatorria dutenak, baizik Euskal Herrian hitz egiten direnak. Urnietan euskara eta gaztelania
|
bertakoak
dira. Gauza bat jatorria delako eta bestea non erabiltzen diren, euskararen jatorririk ere ez dugu ezagutzen.
|
|
|
Bestalde, lekuan bertako kultura minoritarioen egoera ere ez da oso baikorra aurreko irizpide hau erabiliz gero. Alegia, kanpotik etorritakoak
|
bertakoak
adina zaintzeak irizpide unibertsal eta zuzena dirudi, guztiok eskubide bertsuez jantzita baikaude. Jarrera orokor honek, ordea, azkenean indartsuenaren edo erasokorrenaren garaipena dakar.
|
|
|
25.000 gizoneko manifestazio edo" harka" bat batu zen Nadorrerantz. Arrifeko Liberazio Armadakoek Al Hoseimako sarrera hartu zuten, espainolen Villa Sanjurjo, kanpotik etorritako kaidak kargutik kendu eta
|
bertakoak
izendatzeko eskatu zen. Gobernuak Liberazio Armadak Axdirren hobiratu nahi zuen Abbas Massadiren gorpuaren trasladoa debekatu zuenean lehertu ziren istiluak.804
|
|
2011
|
|
|
Badakit ospitale batean ezin dela erre eta kale gorrira joan behar dudala erretzera. Eta oso ondo deritzot, azken batean ospitalea lantokia baita, eta ez dut eskubiderik
|
bertakoak
pozoitzeko. Baina, ez, orain ospitalearen atean ere ezin duzu erre.
|
|
|
Mubaraken Alderdi Nazional Demokratikoaren etxea zena beltza da orain. Suak kiskali du, eta denak gerturatzen dira argazkia ateratzera.Horixe da beste ikuskizun bat,
|
bertakoak
turistak bihurtu dira, eta argazkilariek argazkiak nola ateratzen dituzten ikusteko egiten dute klik kameran. Erromerian gerturatzen dira familiak garaipenaren sinbolo bilakatu den plazan irudiak ateratzera, une historiko honen lekuko izan direla historian irudikatuta uzteko.
|
|
|
Saltzaileak be ibilten ziran auzotegietatik gora eta bebera, Morgako
|
bertakoak
zein beste herri batzuetakoak etxerik etxe. Bermeotik, esaterako, arrain saltzaileak etorten ziran antxoa, sardina, txitxarro eta beste arrainkiak saltzen; Muxikaraino trenez eta handik Morgara oinez etorten ziran.
|
|
|
Armadun miliziarrak Al Yazeera eta nazioarteko beste hainbat hedabide dauden eraikinera joan dira
|
bertakoak
babesteko asmoarekin.
|
|
|
Telefono Zentrala hartu zuten langileek,
|
bertakoak
lana uztera behartuz, baina ez zuten inongo kalte materialik eragin. Gero Iparraldeko Estaziora joan ziren, Konpainiako langileei ere lana uztera behartuz. Ikus daitekeenez grebalarien estrategia, lana eteteaz gain, hiriaren komunikabide guztiak kontrolatzea zen, eta ez zihoazen bide txarretik, komunikazio horien kontrola gakoa bilakatu baitzitekeen grebaren iraupenarentzat eta izatez horrela iza... Beranduegi iritsi ziren Telefono Zentralera, egun bateko atzerapenez zehatzagoak izateko, lehen egunetik berataz jabetu izan baziren, emaitza bestelakoa izan baitzitekeen.
|
|
|
Bilbokoa martxan jarri zen urte berean abiatu ziren euskara ikasteko klaseak Donostiako Irakasle Eskolan, baina
|
bertakoak
Gipuzkoako Diputazioaren ekimenez abiatu ziren. Diputazioak Donostiako Irakasle Eskolan euskara eskolez arduratuko zen euskara katedra bat finantzatu zuen, eta Euskaltzaindiak bertako burua aukeratu zuen289 Juan Antonio Letamendia idazlea eta euskaltzain urgazlea izendatu zuen Akademiak.
|
|
|
5.9 grafikoa. EAEko jatorriz
|
bertakoak
diren ikasleen eta ikasle etorkinen arteko ereduaren arabera, ikasturtea
|
|
|
batzuek bi hizkuntza menderatuko dituzten bitartean, beste batzuek bakarra (Berasategi eta Larrañaga, 2009). Jatorriz
|
bertakoak
direnak batez ere ereduan matrikulatzen direnez, aukera gehiago daukate euskara eta gaztelania ikasteko. Aldiz, etorkinek, nagusiki A ereduan ikasita, nekez lortuko dute euskara ikastea.
|
|
|
5.10 grafikoa. Jatorriz
|
bertakoak
diren ikasleen eta ikasle etorkinen arteko konparaketa ereduaren arabera, Nafarroan.
|
|
|
Serra (2004) edota Serra eta Vilaren (2005) lanetan erakusten da Katalunian murgilketa ereduan eskolatutako etorkinek ez dituztela jatorriz
|
bertakoak
diren ikasleen pareko emaitzak lortzen katalanaren eta gaztelaniaren frogetan. Vila eta besteren (2004) lana ere aipatzen dute Serra eta Vilak berak, ideia hau azpimarratzeko:
|
|
|
ikasleen hizkuntzen gaineko informazioa zabaldu eta eskolan hizkuntza horiek horma irudien edo bestelako bitartekoen bidez ikusaraztea izan liteke bide bat. Halaber, askotariko jatorriak dituzten ikasleak ezberdintasunak onartzeko hezi behar dira, eta hortik abiatuta, elkarrekintza komunikatiboetan irakasleek zein jatorriz
|
bertakoak
diren ikasleek euren jarduna etorri berrien hizkuntzagaitasunetara egokitzen ikasi behar dute.
|
|
2012
|
|
|
Baina era berean, gauza jakina da ez dela ohikoa edo normala herri bateko biztanle guztiak kalean egotea. Horregatik, une batean kalean dagoen populazioaren kalkulurako kanpotik etorritakoak gehitu eta herriko kaleetan ez dauden
|
bertakoak
kentzea zuzena balitz ere, laginaren kalkulurako herriko biztanleriaren datua hartzen da oinarrizko erreferentziatzat.
|
|
|
Donostiako Zinemaldia bisitatu zuenetik Gipuzkoako hiriburuarekin maiteminduta, izugarri zinematografikoa iruditzen zaiola berretsi du, eta oso hiri eroso eta atsegina izateaz gain, catering a irudikatzean «estomaka dantzan jartzen zaiola» azaldu dio kazetari bati, umorez. Filmaketarako lantalde nagusia etxetik ekarriko badu ere, nonbait ekoiztetxearekin adostu du taldea osatzeko zenbait teknikari eta antzezle
|
bertakoak
izatea, besteak beste gurean den krisia dela eta «lankideenganako elkartasuna» erakutsi nahi duelako. Jatorra, ezta?
|
|
|
Xanti Larrañaga biologoak, ekologian aditua bera, Australian eman zuen denboraldi bat lanean, eta bertatik bertara ikusi zuen lurralde zabal hura zer egoeratan dagoen, eta nolako ahalegina egiten ari diren
|
bertakoak
egoera hobetzeko. Gizakiaren eragina ez da bakarrik ekosistemak desagerrarazi eta ustiatzen dituenean gertatzen, baizik eta oreka ekol
|
|
|
Xanti Larrañaga biologoak, ekologian aditua bera, Australian eman zuen denboraldi bat lanean, eta bertatik bertara ikusi zuen lurralde zabal hura zer egoeratan dagoen, eta nolako ahalegina egiten ari diren
|
bertakoak
egoera hobetzeko. Gizakiaren eragina ez da bakarrik ekosistemak desagerrarazi eta ustiatzen dituenean gertatzen, baizik eta oreka ekologikoa berreskuratzeko konponbide okerrak erabiltzen dituenean ere bai.
|
|
|
Erakusketa XVI. mendetik XVIII. mende erdira bitarteko 34 artelanek osatzen dute. Pintura eta eskultura gehienak Valladolideko Museo Nacional de Escultura tik ekarri dituzte Donostiara, baina beste batzuk San Telmo museokoak
|
bertakoak
dira. Gai guztiak ikuspegi erlijiosotik jorratu dira.
|
|
|
Oinarrizko osagaiak erabiliz, hala nola limoiak, ura edo arrautzak, erraz egin daitezke garbitzeko edo edertzeko produktuak. Hiri baratze bat lantzeak aukera ematen du elikagai freskoak eta
|
bertakoak
pilatzeko eta euro batzuk aurrezteko. 7 Aisialdi ekologikoko eskaintza onak izatea Gure hirian ingurumenarekin zerikusia duten doako edo oso ekonomia mailako jarduerak bila daitezke (eta erakundeei eskatu, halakorik ez bada), liburutegira joan edo lagunekin eta familiakoekin ingurumenari buruzko liburuak, filmak edo dokumentalak partekatu, GKEren batekin edo ingurumen boluntariotzako ekimenen batekin lankidetzan aritu, etab. Turismo ekologikoaren proposamena gero eta handiagoa da, eta eskaintzak aurki daitezke ondo bilatzen bada.
|
|
|
Bulegoko hormetan bere pintura eta marrazki batzuk zeuzkan eskegita. Marrazkiak kendu egin ziren, denak ere neskatila biluzienak zirelako, eta erregearekin eta Toisonetekin etorriko ziren apaizek gaizki hartuko zituztelako, areago modeloak
|
bertakoak
zirela, azal beltzekoak; pinturak, aldiz, paisaiak, bertan utz zitzakeen.
|
|
|
Komunismoaren aurkako kanpaina izan omen zen. Zergatik joaten da bat lurralde urrun batera, beste herri oso bestelako batera,
|
bertakoak
hiltzera. Non dago azpiko eta benetako justifikazioa?
|
|
2013
|
|
|
Beste akats handi bat etorkinekin dugu: jatorriz
|
bertakoak
direnen eta etorkinen artean alde handiak daude. PISA txostenean, Euskal Autonomia Erkidegoan, 72 puntuko diferentzia, puntuazio totala 500 ingurukoa da?.
|
|
|
Ikertzailek adierazitakoaren arabera, ikerketan sakontzen jarraitzeko asmoa dute, batez ere, kontuan hartzeko produktuak sasoikoak eta
|
bertakoak
izateak duen garrantzia.
|
|
|
Hizkuntzan murgiltzeko ikastaroek atzerriko hizkuntza batean bizitzeko aukera ematen dute 24 orduz, eta hizkuntza hori egonaldi osoan bakarrik hitz egingo dela bermatzen dute. Askotan, irakasleak
|
bertakoak
dira edo maila altua dute hizkuntzan, eta parte hartzaileen beharretara egokitzen dira, hizkuntza profesionala zein akademikoa menderatu behar badute. Egonaldiak aste batean edo batzuetan egin daitezke, baina asteburuko ikastaroak ere eskaintzen dira.
|
|
2014
|
|
|
5) Diru-laguntza horiek etorkinei emateak
|
bertakoak
laguntza barik uzten dituela iradoki du Marotok. Beste behin, datu bidez gezurtatu dute txostenean:
|
|
|
Bere buruan ez da sartzen gizarte prestazioen aurrean hiritar osoak direla, edozeinek dauzkan eskubide berberak dituztela, baldin eta jarritako arauak betetzen badituzte. Eta behin eta berriz errepikatzen badu ideia hori, urteak baldin badaramatza gauza bera esaten, berdintasunaren ideia horretan sinesten ez duelako da, eremu horretan gizatalde bat bertan jaioa ez delako diskriminatzea zilegi dela pentsatzen duelako, gizatalde hori atzerritarra delako, nahiz eta estatuko araudiak eta
|
bertakoak
kontrakoa esan. Atzerritar izatea, edozein lekutan, egoera berezia eta ondorioz betea da.
|
|
|
Galera demografikoa egotea (beste aukerak lirateke demografia mantentzeaedo igotzea). Hemen ulertzen da
|
bertakoak
izatea biztanle gehienak; kanpoko asko ez delako etortzen, eta bertakoak joaten direlako dago galerademografikoa.
|
|
|
131). ...etorrerarekin (William Douglass, Davydd Greenwood, Sandra Ott) eredu antropologiko modernoa gurera iritsiko da, non kultura deskribatu bakarrikez, baizik eta azaldu nahi den, ikuspegi teoriko sinkronikoak aplikatuz, kulturaosotasun funtzional estruktural edo sinboliko gisa ikusiz, eta kulturaren analisiansakontasuna eta konplexutasuna eraginez21 (3) 70eko hamarkadaren amaieran eta80koaren hasieran
|
bertakoak
diren ikertzaile batzuk hasiko dira lanean (Teresa delValle, Jesus Azcona, Joseba Zulaika eta Joxemartin Apalategi(+)). Horiek aurrekoildoak sakondu baina aldi berean eraldatu egingo dituzte, gizarte eta kultur mailaezberdinak (psiko soziala, sinboliko kulturala, politiko ideologikoa) elkarrekinlotzen saiatuz.
|
|
|
Immigrazio prozesu horren esangura adierazteko, hona datu bat: 1973an Hego Euskal Herriko biztanleriaren% 53 zen bertan jaiotakoa eta guraso biak ere
|
bertakoak
zituena (Jáuregui, 1981: 69).
|
|
2015
|
|
|
Enpresek
|
bertakoak
behar dute, alta kanpoko kapitaleko handiak dira nagusi. Azken adibidea, IKEA.
|
|
|
Kontsumo ereduaren aldaketa da Landareren helburu nagusietakoa. Produktu ekologikoak eta ahal den neurrian
|
bertakoak
dauzka eraldaketarako tresnatzat. Ahal den neurrian diogu, produktua bertakoa izatea beti ez baita posible; baina inguruan ekoizten den elikagaiari ematen diote lehentasuna.
|
|
|
Gurasoek nire aholkua hartzekotan, beren alabak salbamen bidean jarri beharrean munduan baino arrisku handiagoan jartzerik nahi ez badute, begira dezatela beren ohoreagatik; eta nahiago izan dezatela haiek era apalean ezkonaraztea, halako monasterioetan sartzea baino, oso joera onekoak ez badira, eta Jainkoak nahi beza horrek on egitea?, edota beren etxeetan edukitzea. ...ztiei baizik; eta batzuetan gaixo haiek ez dute errurik, aurkitzen dutenera jotzen baitute; eta tamalgarria da hainbatek mundutik alde egin nahi eta, Jaunazerbitzatzera eta munduko arriskuetatik askatzera doazelakoan, era batera hamar mundutan ikusten dutela beren burua eta ez dakite zer egin eta nola konpondu; gaztetasunak, sentsualitateak eta deabruak gonbidatzen ditu eta makurrarazten mundukoak
|
bertakoak
diren gauza askori jarraitzera. Han, nolabait esateko, hori ontzat dutela ikusten du.
|
|
|
(?) Gurasoek nire aholkua hartzekotan, beren alabak salbamen bidean jarri beharrean munduan baino arrisku handiagoan jartzerik nahi ez badute, begira dezatela beren ohoreagatik; eta nahiago izan dezatela haiek era apalean ezkonaraztea, halako monasterioetan sartzea baino, oso joera onekoak ez badira, eta Jainkoak nahi beza horrek on egitea?, edota beren etxeetan edukitzea. ...tiei baizik; eta batzuetan gaixo haiek ez dute errurik, aurkitzen dutenera jotzen baitute; eta tamalgarria da hainbatek mundutik alde egin nahi eta, Jauna zerbitzatzera eta munduko arriskuetatik askatzera doazelakoan, era batera hamar mundutan ikusten dutela beren burua eta ez dakite zer egin eta nola konpondu; gaztetasunak, sentsualitateak eta deabruak gonbidatzen ditu eta makurrarazten mundukoak
|
bertakoak
diren gauza askori jarraitzera(?).
|
|
2016
|
|
|
Mugimendu bortitz haien aldean txikia da oraingo migrazio balantzea, baina herri giro arruntean euskara nagusi den (edota orain puntura arte hala izan den) hainbat lekutan eragimen bizikoa gertatzen ari da: euskal erdal bikoteak ugarituz doaz, bertako (edo kanpoko) erdaldun jendea dator bertan bizi izatera joaten
|
bertakoak
erdara nagusi den esparruetara biltzen ari dira; hots, orain ere aurrera darrai dislokazio demografikoak; zerrendako c) elementu horrekin batera d) eta e) faktoreak dira, egungo egunean, bortizkien eragiten ari direnak215.
|
|
|
Mugimendu bortitz haien aldean txikia da oraingo migraziobalantzea, baina herri giro arruntean euskara nagusi den (edota orain puntura arte hala izan den) hainbat lekutan eragimen bizikoa gertatzen ari da: euskalerdal bikoteak ugarituz doaz, bertako (edo kanpoko) erdaldun jendea dator bertan bizi izatera joaten
|
bertakoak
erdara nagusi den esparruetara biltzen ari dira.
|
|
|
Azterketa genetikoen bidez bermatuko dute kontserbazio guneetako erleak
|
bertakoak
direla. Eta, bestetik, gune horietan zer aldakortasun genetiko dagoen aztertuko dute.
|
|
|
Beti nahiago izan zuten egiazko dirutzak hutsaltasun aristokratikoetan gastatu: ...parochet bat aurkitzeko (egiazko altzari sefardiak, mesedez, baina ez Portugal, Katalunia edo Probentzakoak, Espainiakoak baizik, eta neurri zehatzekoak!), autoan joan ziren, atzean kamioi bat zeramatela, nora eta Cherascora, Cuneo probintziara; izan ere, herrixka hartan, 1910era edo geroago arte komunitate txiki bat egon zen, ordurako desagertua zegoena; hilerria bakarrik erabiltzen zen, jatorriz
|
bertakoak
ziren Torinoko familia batzuek, Debenedetti, Momigliano, Terraccini eta abarrek, hildakoak bertan lurperatzen jarraitzen zutelako. Josette Artomek, Alberto eta Micòlen amonak ere, palmondoak eta eukaliptoak ekarrarazten zituen etengabe Erromako Lorategi Botanikotik, Gianicoloren oinetan dagoen horretatik:
|
|
|
gehienak Gipuzkoakoak
|
bertakoak
zituzten.
|
|
|
Muga zergen xede nagusia da atzerriko produktuen aurrean
|
bertakoak
babestea; horretarako, inportatutako produktuaren balioari zerga bat eransten zaio, produktu hori barne merkatuan
|
|
|
" Bizitza bilatu behar izaten genuen aurrera jarraitzeko eta Zarautzek ordurako bazuen ospea, hona etorri eta ordutik hementxe gabiltza urtero", dio Malok.Txurroak txokolatea du lagun, baina beraiek ez dute txokolatea eskaintzen inguruan kafetegi ugari daudelako: " Herrikoak
|
bertakoak
errespetatzeagatik ez dut txokolatea eskaintzen, itsusikeria bat dela uste dut, azken batean beraiek urte osoan baitaude hemen, eta ni ez". Txurroek ondo frijituta egon behar dutela dio Malok. " Joan den neguan bitxikeria bat pasatu zitzaidan; familia batek txurro zuriagoak eskatu zizkidan, eta nik barkatzeko baina nik egiten dudan modua hori dela erantzun nien.
|
|
|
Pedro Juan Kruz Renteria Landesa 1804.eko irailaren 14an sortu zen Mungian, amaren aldetiko herrian hain zuzen ere. Edozelan ere, aiko erroak zeharo jaurerrian zituen sustraituak, aitatxi amatxiak Plentzia, Bakio eta Mungia
|
bertakoak
zirela. Gazte denboran igarotakoez ezer gutxi ez dakigun arren, pentsatzekoa da non edo non teologia ikasketak burutuko zituela, izan ere, 1832 urterako Gorlizko eliz liburuetan bere sinadura agertzen hasi baitzen.
|
|
|
Esklaboak egindakoa ez da gaitzesten, ezjakintasuna bai, maisu maistrak behar ditugu. Sinaikoak
|
bertakoak
direlakoan, munduan jilipitxi asko dago.
|
|
2017
|
|
|
" Irakasle euskaldunoi eta guraso interesatuei A ereduko irakasleak ereduko geletako tutore izatea atzerapausoa zela iruditzen zitzaigun. A ereduko irakasle batzuk herri
|
bertakoak
ziren, edota hainbat urte zeramatzaten Kontxako eskolan. Ez zuten euskaldun ereduen beharra ikusten Karrantzan, edo guztiz kontra zeuden.
|
|
|
Horiez gain, baziren paper fabrikak, gehienak Oria ibaiaren ertzean kokatuak, hala nola Tolosan (La Esperanza, 1841) eta Errenterian (Papelera Española, 1904). Fabrika hauetatik gehienak nahiko txikiak ziren, herriko kapitalarekin sortuak eta langile gehienak Gipuzkoakoak
|
bertakoak
zituzten.
|
|
2018
|
|
|
Ondarroaren kasuan, %56, 95ek lan egiten du zerbitzuen sektorean; eta Bermeon, herritarren %69, 96k. Industriari dagokionez, Ondarroak berak ez du apenas industriarik,
|
bertakoak
inguruko herrietako lantokietara joaten dira lanera, Berriatuara eta Markina Xemeinera, batez ere. Aipatu dutenez, lan harreman informalak euskaraz izaten dira.
|
|
|
Eguna Donostiako Alde Zaharrean eman behar zuen, enpresak ederki baitzekien bertan tranpa ugari zeudela. Bertako bizilagunak ongi prestaturik zeuden eta ikuskatzailea atari batean sartu orduko, hor hasten ziren denak oihuka
|
bertakoak
arriskuaz ohar zitezen.
|
|
|
Berako Udalak 2016ko martxoko Osoko bilkuran transgenikorik gabeko zonaldea izendatu zuen Berako udalerria. ...ren menpean dauden arlo eta guneetan (parkeak, lorategiak, herriko baratzeak, karretera eta bideak mantentzea…) glifosatoa erabiltzeari uztea aipatzen zen eta baita produkzio ekologikoa bultzatzea nahiz Udalaren eskuetan dauden establezimenduetan eta jardunetan (eskola, erresidentziak, administrazio publikoa, bestak eta ospakizunak, jantoki sozialak, etab.) produktu ekologikoak eta gehien bat
|
bertakoak
kontsumitzekoaren aldeko apustua egitea.
|
|
2019
|
|
|
A. tonsa eta O. davisaeren agerraldiak
|
bertakoak
diren espezie kogenerikoen abundantzien gainekoeragina izan dutela ematen du (3.irudia), azken horren kasuan Bilboko estuarioan baino ez. Bilbokoestuarioan, esate baterako, A. tonsak lehen 30 eta 33 gazitasun guneetan nagusi zen A. clausi espezieaordezkatu du.
|
|
|
pianoa, tronpeta, tuba, baxua, gitarra, txistua, bateria... " Instrumentuak jotzen dakitenen artean irizpidea da
|
bertakoak
lehentasuna dutela". " Zailena goizeko entsegua izaten da".
|
|
|
Alemanak ari dira meategietan lanean! Horretarako, lortu zuten hainbeste langile ekartzea, ez
|
bertakoak
galegoak baizik, sekretupean, antza zenez. Langile galego haiek bertan instalatu ziren, Haizpeko Meategietatik gertu zeuden baserrietan jarri ziren bizitzen, Zeraindik bazter.
|
|
|
Bikote bakoitzak ardoa eta pintxoak eskaintzen zizkien bere etxean lagunei, eta, ondoren, gero, hurrengora joango ziren, betiere auzotik irten gabe, horrela, kuadrillak bere aspaldiko erritualarekin jarraitu zezakeen, edaten eta jaten, ez baitzuten ohitura hori inola ere ahaztu eta galdu nahi. Astero, bi etxebizitza bisitatzen ziren,
|
bertakoak
edatekoa eta eurek egindako pintxoak eskaintzen zituzten eta kuadrillako beste partaideek eskainitakoaren kalitatea aztertzen zuten eta kalifikazioa jartzen. Zirkuitu hori ibiltzea suertatu zitzaizkidan aldietan, Jonekin nindoanean, sukaldeko epaimahaiko egitea tokatu zitzaidan, eskainitako pintxo eta ardoei nota jarri behar izan nien, eta egia esan, biziki gustatu zitzaidan esperientzia hura, sarkin halakoa nabari bainuen ene burua ez zegokidan zerbait egiten muturra sartuta, ez naizelako inoiz sukaldari ona izan eta inoiz zipitzik ere ez dudalako jakin ardoei buruz.
|
|
|
Jende gehiena etorkinak garen garaian (herri, auzo, etxe berrian etorkin) bizi garen lekukoak izateko manera onak pentsatu behar dira. Has, sortu ginen toki hartakoak baino, non garen,
|
bertakoak
izatea.
|
|
2020
|
|
|
Hurrengo urtean bertako aditu gazte batzuk kontratatu zituzten ikerketa sozioekonomikoa egiteko. Oihan Mendo alkateak azaldu duenez," guretzat garrantzitsua da ikerketa egingo dutenak
|
bertakoak
izatea, jasotako ezaguera hori zonaldetik joan ez dadin". Ikerketa horretan ikusi zuten zeintzuk ziren herriko ahuleziak eta indarguneak:
|
|
|
Duela urte asko, polizia lanetan hasi berria zela, eta artean halako etxe kaleratzeak pil pilean ez zeuden garaian, etxe batera joan behar izan zuen. Zertara eta
|
bertakoak
kanpora botatzera. Etxekoek irten nahi ez, eta nagusiak borrak erabiltzeko esan zion.
|
|
|
Bertako arraza da. Bai. 2014tik Nafarroako Gobernuak onartu zuen pottokak Nafarroa
|
bertakoak
zirela, eta diru laguntzak ematen hasi ziren. Ehun euro behor bakoitzeko.
|
|
|
Ricardok baserrian dituen behiak
|
bertakoak
dira; arraza pirenaikoa delakoa. Eta ozta ozta hitz egin dezakegu gaur behi pirenaikoei buruz, aurreko mendearen hirurogeiko hamarkadan desagertzeko zorian egon baitziren.
|