|
2003
|
|
|
Norberaren herriarenganako eta herritarrenganako atxikimenduarena bitxia egingo zaie geurea bezalako komunitateko kide ez direnei. Halakoentzat
|
beren
jatorrizko komunitatea gauza segurua da, eta hain naturala, ze ez zaie burutik pasatzen bestela izan zitekeenik, hiltzeko arriskuan dagoen komunitate batekoak izan zitezkeenik. Jaio zitezkeela, adibidez, urte gutxiren buruan biztanleria aniztua eta paisaia desitxuratua edukiko zuen Gipuzkoako herri industrial batean.
|
|
2004
|
|
|
Beraz, euskarak ez dauka erdaren lekua zertan hartu eta, ondorioz, ezta ere egun horietako bakoitzak, gaztelaniak zein frantsesak, daukan bizi indarra murriztu. (...) Horientzat,
|
beren
jatorrizko hizkuntza, euskara, galdua duten lurraldeetan hura berreskuratzen ahalegintzeak ez du zentzurik, ezarpen ekintza bat besterik ez litzateke izango eta.
|
|
|
berea ez den beste gutasun batean murgildu eta horko identitate osagarrien arabera ere bizitzen ikasi. Gimenezi zergatik iruditzen zaio horren gaizki euskararen mundua gutarrez osaturik egotea, euskal mundutxo honetan barneratzeko besteek
|
beren
jatorrizko nazio izariari uko egin beharrik ez badiote. Edota, apika, erdaldun ez abertzaleek ez dute benetan sinesten identitate arazo hau parteka daitekeenik bi nazio sentieren arabera?
|
|
|
Siñistu eziña! Ehun kilometro tartea zaio kakoa; eta ez zaio burutik pasatzen 250.000 flamendar horiek atzerritar erresuma baten menpean bizi dirala, eta hunek ez bestek galerazten diela
|
beren
jatorrizko hizkuntza!
|
|
|
Erroma’ko idazleen artean, gutxik eman du barbaroen hizkuntzeko" xehekeria" rik... Jatorriz beste etniaren seme ziranak ere, berdintsu jokatu ziran; eta ez ziguten hitzik ere esan
|
beren
jatorrizko" patois" haietaz.
|
|
|
Bretoiñak, euskaldunak, eta katalanak,
|
beren
jatorrizko hizkuntza baizik ez badakite, egia da kulturatik at hein batean bederen bizi direla. Bretoiñera baizik ez dakiten bretoiñak, esate baterako, ia eskierki analfabetoak eta eskolagabeak dira.
|
|
2008
|
|
|
Labur bezain trinko adierazita: herriok jadanik ez dira gai
|
beren
jatorrizko hizkuntzan eta kulturan bizitzeko, berezko nazio identitateari eusteko, eta ordezkapenaren heriotza bidean abiarazi ditu egungo munduaren sistema nazionalaren egitura inperialistak.
|
|
2009
|
|
|
bere lurrak berreskuratzeari ekin balio bezala, eternitatearen aurkako lehian: esan nahi baita Domingok bere egin zituela berriro iraganeko nortasunaren aspektu batzuk, bere bihurri izate hura, adibidez, orain jauzi eta orain zilipurdi?, ez
|
beren
jatorrizko naturaltasunean, borroka hartan guztian borondateak ere bere pauso atzeraezinak eman baitzituen eta pauso bakoitzak uzten baitzuen Domingoren ibilbidean bere oinatza, mutilaren nortasunaren jatorrizko bertsioa kutsatzen zuena, ezinbestean. Eta, halere, urtebeteko epea betetzear zenean, hilabete lehenagoedo?, data sinboliko haren inguruan hil edo biziko zerbait erabakiko zela iritzita, borondatearen aldeko ahalegina areagotu zuen, zirt edo zart, eta horrela, egun batean, zapatetan hartxintxarrak sartu eta halaxe joan zen ikastetxera, baita ikastetxetik etxera itzuli ere, pentsaturik ezen mortifikazio hura Jainkoaren borondatea irabazteko baliagarri gertatuko zitzaiola; Domingo jota iritsi zen etxera, jakina, eta amak esan zion:
|
|
|
bi edo hiru aldietan gelditu zen, ordea, hantxe, zegoèn lekuan, planealdirik eta hegaldirik gabe; Domingok, ordea, ez zuen etsi, aita predikariak eman baitzion koartada,"... zeren, nola Jainkoak guztia baitaki, komeni zaiguna ematen baitigu beti"; baina, etsi ez zuen arren, bere nahiaren eta errealitatearen arteko adostasun ezak zapuzten zuen maila batean; eta nola, bestalde, Domingoren gorputzak nekez jasan baitzezakeen bere intentsitate gehiegizko hura luzaroan, kontua da naturaleza berriro menderatzen hasi zela borondatea, pittinka izan bazen ere, gorputz arimen mugimendu oharkabe batean, eta hala, gai bakarraren mende bizi zèn mutila –bere balizko bokazioaren inguruan beti– aintzat hartzen hasi zen beste gai batzuk ere –jolas garaiko futbol partida, bazkalorduko edo hirian gertatutako edozein albiste, esate baterako–, egunerokotasunak –denboratasunak– bere lurrak berreskuratzeari ekin balio bezala, eternitatearen aurkako lehian: esan nahi baita Domingok bere egin zituela berriro iraganeko nortasunaren aspektu batzuk –bere bihurri izate hura, adibidez, orain jauzi eta orain zilipurdi–, ez
|
beren
jatorrizko naturaltasunean, borroka hartan guztian borondateak ere bere pauso atzeraezinak eman baitzituen eta pauso bakoitzak uzten baitzuen Domingoren ibilbidean bere oinatza, mutilaren nortasunaren jatorrizko bertsioa kutsatzen zuena, ezinbestean. Eta, halere, urtebeteko epea betetzear zenean –hilabete lehenagoedo–, data sinboliko haren inguruan hil edo biziko zerbait erabakiko zela iritzita, borondatearen aldeko ahalegina areagotu zuen, zirt edo zart, eta horrela, egun batean, zapatetan hartxintxarrak sartu eta halaxe joan zen ikastetxera, baita ikastetxetik etxera itzuli ere, pentsaturik ezen mortifikazio hura Jainkoaren borondatea irabazteko baliagarri gertatuko zitzaiola; Domingo jota iritsi zen etxera, jakina, eta amak esan zion:
|
|
2011
|
|
|
–Gaur egun. Rebiya Kadeer mintzo zaigu?, Xinjiang eskualdeko umeak, zehazki 7 eta 16 urte arteko eskola umeak,
|
beren
jatorrizko kulturatik aldentzeko Txina kontinentalera daramatza. Gurasoak ekimen horren aurka baldin badaude, jakinarazten zaie beren umeak ez direla onartuak izango inongo eskolatan.
|
|
|
Izan ere, gurasoak, txikitan, eskolan jo egiten zituzten pemoneraz hitz egiteagatik. Horren ondorioz,
|
beren
jatorrizko hizkuntza gorrotatzen ikasi zuten umeok. –Indio?
|
|
|
Haatik, autodeterminazioaren ezpaleko hizkuntz naziorik ezin da eraiki lurralde propiorik gabe. Pentsa dezagun, gainera, emigratu duten gizataldeek eta kulturek, batzuetan bederen, badutela
|
beren
jatorrizko estatuaren aterpea. Marokotik gurera datorrenak han utzi du berea, berbereak ez bezala.
|
|
|
–Munduko herri mitzaira franko galbidean sartuak daude, noski, baina ez daukagu horregatik zertan damutu. Zeren eta horrek esan nahi du hizkuntza horien balizko hiztunak,
|
beren
jatorrizko hizkuntza albo batera laga dutenak, beren mundua eta ikuspegiak zabalduko dizkien beste hizkuntza hedatuago batean integratuko direla. Gainera dezagun hizkuntza bat bere azken hiztuna hiltzen denean desagertzen dela eta gertakari horretan dagoen gauza triste bakarra pertsona horren heriotza dela?.
|
|
2012
|
|
|
Eta uste dut badakidala zein izan daitekeen modua: alemanera itzuli zenituzke testuak, hau da,
|
beren
jatorrizko hizkuntzara, egilearen idazkera ahalik eta hobekien imitatuz; ez litzaizuke zaila izan behar, Kafkaren hebreerak, ezin bestela izan, bere ama hizkuntzaren arrasto dezente gordetzen dituelako. Eta behin itzulpena eginda, hogeita hamarreko eta berrogeiko hamarraldietako papera eta idatz materialak erabiliz, testu horiek transkribatzea, Kafkaren letra zehatz mehatz imitatuz.
|
|
2016
|
|
|
Lehen, gazte literaturatzat hartzen zena. Emilio Salgari edo Jules Verne haiek, esaterako? printzipioz publiko helduarentzat idatzitako eleberriak ziren, zeinak une batetik aurrera egoki ikusten hasi baitziren gaztetxoentzat... baina ez zioten horregatik
|
beren
jatorrizko izaerari uko egiten. Gauzak okertzen hasi ziren gazteentzako propio ekoiztutako gauza erraz eta, ez gutxitan?
|
|
2018
|
|
|
Hortaz, botere harremanen matrizetik azaleratzen den sexualitatea ez da beste barik legearen erreplika edo kopia bat, ez da identitatearen ekonomia maskulinista baten errepikapen beti berdina. Ekoizpenak
|
beren
jatorrizko helburuetatik aldentzen dira, eta, nahi gabean, aukerak sortzen dituzte «subjektu» batzuk egoteko, zeintzuk, ulergarritasun kulturalaren mugak gainditzeaz gain, kulturalki ulergarri denaren mugak eurak ere urrunago eramaten dituzten.
|
|
2019
|
|
|
Bertaratuak agurtu eta zera esan omen zieten: . Urte asko dira gure arbasoek lur hauetatik alde egin zutela, eta guk
|
beren
jatorrizko lurrak berriz zapaltzea zen haien ametsa. Hemen gaude bueltan, haiek aurkitu zuten munduaren berri ematera, zuen artean hartzeko mesedea egiten badiguzue?.
|
|
|
Hizkuntza horiek, aurrekoek bezainbateko presentzia eta eragina ez izan arren, badute nazioarte mailako nolabaiteko errekonozimendua,
|
beren
jatorrizko lurraldeetako mugak gainditzen dituena.
|
|
2021
|
|
|
Higienismoa bete betean. Aldean zekartzaten gaitzak ziren, besteak beste, azpi elikaduraren eraginezko azpi nutrizioa gehi jangura eza, biriketako gaitzak hezetasunak eragindakoak, urdaileko minak eta saminak jan ezaren ondorioz eginak, lo eza lo egiteko toki egokiaren ezak ezarria, eta pozaren falta nabarmena,
|
beren
jatorrizko inguru industrialetako tristurak dena baitzien irentsia.
|
|
2022
|
|
|
Haurrak trukatzen imajinatzen ditut eta ama haurra konbinazio berri bakoitzean argazki bat whatsappera. Haurrek negar egin dute
|
beren
jatorrizko amaren titira itzuli nahi badute.
|
|
2023
|
|
|
" Salbatzaile feminista zuriaren konplexua", epistemologikoki eta historikoki sakon sustraitua, aro kolonialean hezurmamitu zen. XIX. mendeko genero rolek eta gizonen betiko pribilegioek nabarmen hertsatzen zituzten emakume zurien askatasunak
|
beren
jatorrizko herrialdeetan. Horregatik, kolonietara joatea iheserako aukera aparta zen emakume haientzat.
|
|
|
Arauaren ondorioz, zuriak, herrialde bateko auzietan lan egin nahi bazuten, nahiz eta hango hizkuntza ezagutu ez edo han sekula ez izan," aditutzat" hartzen ziren; herrialde horretako natiboek, aldiz, nahiz AEBra immigratuak izan, ezin zuten beren ezagutza baliatu, ezta ekarpenik egin ere. Geroago, arauari eustea gero eta zailagoa zen heinean, argudiatu zuten boluntarioak babestea zuela helburu,
|
beren
jatorrizko herrialdeetan errepresaliarik jaso ez zezaten. (Boluntarioek berek gauza bera esan zezaketen, giza eskubideen aldeko lan boluntario orok arriskuren bat baitakar beti.) Alegia, babesaren izenean, arauei buruzko eztabaidetatik at uzten ziren pertsona beltzak eta marroiak.
|