|
2000
|
|
|
at geratu nahiere. Trena hartzeko presa hauek, nora joan nahi duten erabakitzea galarazi diete.Internet en trena hartuko dugu nahitaez; baina hobe da zertakoa balio duen, nolafunzionatzen duen,
|
bere
errealitateak ete bere mitoak zeintzuk diren eta abar ezagutzea. Internet erabiltzen ikasi behar dugu (eta etekinak ateratzen), Internet ek guerabili beharrean17 Horretarako, behar beharrezkoa da erabilpen kritikoa bultzatzen duen hezkuntza bideratzea.
|
|
|
arazoa, existentzia da. Gogoetak (filosofiak)
|
bere
errealitate minenean atzeman ezin duen existentzia hori. Beraz, ulertzaileak ulertu behar du, egin behar duena ez dela inoren gogoetak ulertzea (existentzialismoa ulertzea, adibidez; edo marxismoa ikastea), bere baitatik bereexistentziari buruzko erabaki bat hartzea baizik.
|
|
|
Adibide bat besterik izan nahi ez zuen bidaia luze samar honek5, telegrafikoki azaltzeko ahalegin guztiak egin arren, gure lanaren helburua gaindituko lukeen atearen aurrean jartzen gaitu. Baina, teorien garrantzia gutxietsi gabe, uste dugu, edozein fenomeno sozial eta politikorekin gertatzen den bezala, nazionalismoarena guztiz historikoa dela eta
|
bere
errealitate dinamikoan aztertu behar dela; izan ere, nazio hitzaren esanahiak historian zehar izan duen aldaketa ikusi besterik ez dago6 (teoriak alde horretatik soilik izango zaizkigu baliagarri). Hain zuzen, ez dago onarpen zabala izan duen nazionalismoaren inongo teoria zehatzik7, eta kontzeptu horrek izan duen bilakaera historikoa ikusi ondoren, agian nazionalismoaz baino nazionalismoez hitz egin genuke.
|
|
2001
|
|
|
Arrazoi horrexegatik aktoreek maiz zuzentzen dituzte euren hitzak eszenaurrera, baita taula gainetik jaitsi eta ikusleen artean nahasi ere. Antzezlanaren prestaketan talde guztiak
|
bere
errealitatetik zati handi bat ikuskizunerako eskaintzen du. Inprobisazio bidez eta proba ugari eginda lortzen dute azken emaitza xahutura iristea.
|
|
|
Bere bizitzaren ardatza ez da
|
bere
errealitatea, lortu nahi duen eta, azken batean, faltan sumatzen duen hura baizik.
|
|
|
4. Aurrez azaldutako guztiaren ildotik, ahalegin berezia egin behar da kazetaritza genero guztietan, azterketa sakonak, unean uneko kontestu eta egoeren azalpen serioa, eta iritzi publikoari egunoroko gertaeren aurrean egokitzen lagunduko dioten eztabaidak errazago bidera daitezen. Hedabide baten jokabide editorialetik kanpo dauden aukera ideologikoekin eztabaidak bideratzea edo haiei lekua uztea, aniztasun eta errespetuzko ariketa desiragarria bezain eraginkorra da," bestea"
|
bere
errealitatean eta bere desberdintasunean ezagutzeko ezinbestez bideratu beharreko praktika izateaz gainera.
|
|
|
Magnetismoa ez dugu zuzenean esperimentatzen, baizik eta berak dituen eraginen bidez, baina sentsuak finagoak edo bestelakoak balira egingo genuke Kanten arabera. Kontua da bere eraginek
|
bere
errealitatea erakuts dezaketela, haiek espazioan eta denboran agertu baitute.
|
|
|
Askatasunaren adigaia,
|
bere
errealitatea arrazoimen praktikoaren lege apodiktiko baten bitartez frogatzen den neurrian, arrazoimen hutsaren sistemaren eraikuntza osoaren giltzarria da, [arrazoimen] espekulatiboa barne.19
|
|
|
Zuhaitzek, hodeiek, itsasoek eta abarrekoak ez omen dute eskubiderik kategoria horretara sartzeko. Zerua egunero dugu buru gainean, baina, arestian esan bezala, inguratzen gaituen hitzen esanahien hondamendi honetan zeruak
|
bere
errealitatea galdu duela ematen du. Gutariko bakoitzari aita behin bakarrik hilko zaio, ez da hori egunero gertatzen den gauza bat.
|
|
2002
|
|
|
Orain arte, Giza Eskubideen eta arrazoiaren unibertsalitatearen ideiaren ingurutik bizi izan gara, eta geroago, Touraine k dioen bezala (1993, 2001), gizarte eskubideak onartzen hasi ginen, azkenik kultura eskubideak onartuz. Egoera berrihorren zioa gizabanakoa da,
|
bere
errealitate pribatu, sozial eta politikoarekin.
|
|
|
Ageriko txirotasunak edo gabezia materialak, lehentasuna hartuz, arriskuen hautematea uka dezake. Baina ez
|
bere
errealitatea ezta bere efektua ere. Hirugarren munduan ez ezik, herrialde industrializatu aberatsetako pentsamendu eta ekintzek, hazkunde ekonomikoaren lehentasunak eta bizitza ereduak, beste leku batzuetan ere gauza berbera erakusten dute:
|
|
|
Honen guztiaren aitzinean, modernitate industrialaren oinarri teorikoak eta, beraz,
|
bere
errealitate faktikoa ikusteko betaurrekoak, gaur egun ahulduta, eraldatzeko saioa da ordenatik baino anbibalentziatik abiatzen diren lanak. Denbora ardatzetan aldaketak emanik, modernitate industrialaren aurrean (linealtasuna eta atzeraezintasuna), modernitate erreflexiboari bide emango zaio.
|
|
|
Igorleak bidali eta hartzaileak jasotzen duen hori, mezua? egiazkoa edo gezurrezkoa izango da, igorleak
|
bere
errealitateaz komunikatzen duen ikuskeraren arabera.
|
|
|
Botere jarduera hori ez da beti bera izaten hedabide guztietan. Egitateak eta gertaerak, albistearen kategoria irabazi dutenean, modu desberdinez erakusten dira, hedabide bakoitzak bere erara erakusten du, hedabide bakoitzak bere erara ulertzen du
|
bere
errealitatea. Hedabideetako berbaldiaren bidez, albisteen kontsumitzaileari bigarren eskuko errealitatea eskaintzen zaio.
|
|
2003
|
|
|
Hara hor, EBko datu energetiko batzuk,
|
bere
errealitate energetiko batzuez jabetzeko. Nahiz eta energiaren prezioak jaitsiera nabarmen bat izan, beste arrazoi batzuek artean EBn 40.000 MW energia sortzeko ahalmen soberakina instalaturikdagoelako, 1985tik 1995rako epean EBko energiaren hornikuntzak %11a egin zuengora, eta BPGk %24a.
|
|
2004
|
|
|
Mutiko hark eskolan egon zukeen eta ez lanean. Baina, bere seriotasunari begiratuta, hori zela
|
bere
errealitatea sinistu nuen. Ez nuen izan jarraitzeko betarik, nire gela zegoen solairura iritsi baikinen.
|
|
|
1. Gaur egun euskal telebisten panorama ez da batere argia. Bakoitzak
|
bere
errealitatea bizi du eta oso harreman gutxi dugu elkarren artean. Oraintxe hasiak gara arazo hori konpondu nahian, eta elkarren berri bilera ezberdinen bitartez izaten.
|
|
|
Gizakien jokabidezko eskema, ordea, ezberdina da. Estimuluen aurrean era pasibo batean edota modu erreaktibo hutsean erantzun beharrean, aukera edo ahalbide ezberdinetako estimulu edo egoera bezala hartzen ditu,
|
bere
errealitate gisa hartuz. Hartara, bere erantzunak ez dira biologiko hutsak.
|
|
|
Subjektuak mundua (gauzak, bere burua, beste gizakideak) begien aurrean jar dezake, nolabait esatearren, hura hobeki edo modu berezi batez objektibatzeko, baina munduaren parte izateari utzi gabe, bere mundua baita. " Bere mundua" diogu, subjektuak berak —beste subjektu guztiekin batera— egin/ egiten baitu mundu
|
bere
errealitatea. Subjektua, haatik, ez da ezer mundurik gabe, munduak egiten baitu gizakia subjektu.
|
|
|
Nolanahi ere, sinistu edo ez sinistu, nire barruko Ahots hura hantxe egoten zen beti, eta
|
bere
errealitatea onartzea beste erremediorik ez neukan. Deituko nion Aingeru Guardako, deituko nion Izpiritu, Mintzo, Ahots edo nahi dena, baina izen batekin nola bestearekin, hura beti nire barruan, nire mihia bera bezala edo oraindik hurbilago.
|
|
2005
|
|
|
Dena dago zabalik eta urak
|
bere
errealitate historikora itzuli dira, hori da 2005eko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeek aurrera begira utzi duten panorama politikoa. Euskal politikari ikuspegi panoramikotik so eginez gero, erantzun eta egi zehatzen bila dabilenarentzat ezer gutxi eskaini dute hauteskunde hauek.
|
|
|
" gizabanako bakoitza errealitatean ageri den ideia bat da" 24 eta" giza-indibidualitate bakoitza agerpenean errotutako ideia bat da" 25 Perspektiba propio batetik bada ere, honela ikusi dugu jada, gizabanako bakoitza gizadiaren konkrezio oso bat da eta, honengatik, bakoitzak bere bidetik eta etengabean ekin behar dio bere garapen prozesuari. Pertsona beti
|
bere
errealitate indibidualaren eta bere posibilitate idealaren arteko esparru mugikorrean kokatzen da, alegia, jada denetik etorkizunean izatera irits daitekeenerako balantza batean bezala. Antropologiaren zereginak, modu honetan, bi alde ditu:
|
|
|
Humboldten obra osoa, printzipioz eta aipatu bezala," antropologia pedagogiko" bat edota" pedagogia antropologiko" bat bezala kontsidera daiteke. Gizakia
|
bere
errealitatean ezagutu nahi du eta, zentzu honetan, haren idatzi guztiei kutsu antropologiko bat darie; baina honetaz gain gizakia bere posibilitatean ulertu nahi du eta, honengatik, horiei kutsu pedagogiko bat ere igartzen zaie. Haren ustetan bi aspektu hauek ezin dira erabat banandu, are gehiago, bera sinetsita dago biak elkarrekin lantzearen onuraz:
|
|
2006
|
|
|
Eta, ñabardurak biribiltze aldera, ijitoak maiz ez dakusa
|
bere
errealitatea eskolan islaturik; areago, esaten zaionetik bere burua urrun ikusten du.
|
|
2007
|
|
|
Horrekin jolastu dut. Aitorrek narratzaileak kontatzen duena lagunei zor nien nolabait,
|
bere
errealitatearekin eta berak sinesten dituen gezur guztiekin. Nobelaren gaia klasikoa da:
|
|
|
eta modu berri batean jarraipena. Teologiaren eta razionalismoaren menpetik jaregin, eta historia
|
bere
errealitate sinplean aurkitzearen aurren berriko momentua: –historiaren poza?, dio Meinecke k Kosmopolitismoa eta Estatu Nazionala n.
|
|
|
nominalismo estrategikoa sorbide egokia izan daiteke euskal herritartasunzabal eta orohartzaile bat aldarrikazteko(, integratzailea?,, konexionista?), EuskalHerrian bizi den oro euskal herritarra dela aldarrikatu ahal dugu, multikulturalismoa? geure eginez (Euskal Herria ere bada gizarte modernoa non jatorri eta jiteezberdineko jendea elkarrekin bizi ahal den eskubide berdinekin); arazoa da nominalismo estrategiko hau inori (subalternoari)
|
bere
errealitate (alegiazkoa, nonbait) ukatzeko tresna bihurtzen denean. Orduan, norbera hutsaren irudikapena erabiltzenda subordinatuaren, esentzialismoa?
|
|
|
Hori dela eta, kultura gatazka fronte bihurtzen da askotan: nork bere nortasuna gauzatu etahedatzeko, nork bere kultura iraunarazteko, nork
|
bere
errealitateari buruzkoirudikapena/ diskurtsoa hegemoniko bihurtzeko, edo bederen, plazaratzeko. Kulturfronteak edozein gizarte jardueratan topatu ahal ditugu:
|
|
|
Ikus daitekeen bezala, pentsamendu formalari esker, nerabea erreala eta litekeena bereizteko gai da, eta, horri esker, konturatzen da
|
bere
errealitatea litekeenaren aukera bat baino ez dela. Hala, zalantzan jartzen hasten da orain arte aldaezinazena (hain zuzen ere, familia, eskola, eta, oro har, gizarte sistema) eta bestealternatiba batzuk ikusten hasten da.
|
|
|
Pentsamenduak aldaketa ugari izaten ditu hizketa bihurtzean. Hizketan aurkitzen duena ez da adierazpen soila,
|
bere
errealitatea eta forma baizik. Semantika eta fonetika aldeko garapen prozesuek prozesu bakar bat osatzen dute funtsean, hain zuzen ere beren norabideak alderantzizkoak direlako.
|
|
|
Pentsamenduak ez du objektu bat inoiz isolatuki tratatzen, eta inoiz ez du hori
|
bere
errealitatearen osotasunean behar. Soilik harremanak, proportzioak, begikalde edo aspektuak zurgatzen ditu, eta lotu egiten ditu525.
|
|
|
Nazio eraikuntzako prozesu horiek ez dute zertan berdinak izan behar martxan jartzen diren tokietan; izan ere, nazio anitzen kudeaketarako eredu honek jarduteko aukerak ematen dizkie gizatalde nazional guztiei —hain zuzen, estatuan gehiengoa den gizatalde nazionalak dituen aukera berdinak— Hortaz, eredu honen bidez gizatalde nazional bakoitzak
|
bere
errealitateari hobeto egokitzen zaion sistema aukeratu ahal izango du. Batzuek, horrenbestez, estatuan jarraitzea erabaki dezakete estatu horrekin adosten duten autogobernu maila izanik.
|
|
|
...elkar suposatzen duten kontzeptuak dira3 Azken batean, Fullat ek dioen bezala," bai hezkuntza jarduera bai pedagogia estudioa, biak, gizakiaren errepresentazio bati daude lotuak" 4 Kontua da, hemen," norbait" hezten dugula —ez bakarrik" zerbait" irakasten— eta, horrenbestez, pedagogoak ezinbestean kontsideratu behar duela gizakia (anthropos), bai kulturalki
|
bere
errealitate historikoan bai filosofikoki bere ahalmen potentzialean5 Hemendik jaiotzen dira, gurera zuzenean etorriz, gizakiaren humanizazio prozesua (paideia) argitzen saiatzen diren" hezkuntzaren antropologia kulturala" eta" hezkuntzaren antropologia filosofikoa". Lehenengoak —zientzia enpiriko bezala— hezkuntzaren lorpen errealak ikertzen ditu gehienbat, eta bigarrenak —jakintza hermeneutiko gisa— hezkuntzaren beraren posibilitateei buruzko hausnarketa egiten du batez ere.
|
|
|
Hizkuntzak, bada, funtzio antropologiko sakon, zabal eta konplexua du berez, eta, egiaz, horren lekuko da berorrek gizarte eta giza zientzia guztietan betetzen duen aparteko papera: esan dezakegu, batez ere gizarte zientziei begira, gizakia ezin dela
|
bere
errealitate historikoan ezagutu bere hizkuntza aztertu gabe, alegia, gizabanakoak eta gizataldeak nahitaez behar direla izan kontsideratuak euren hizkuntzekiko harremanean. Aipatzekoa da ere, bereziki giza zientziei begira, gizakiari ezin zaiola bere proiekzio idealerantz bultzatu hizkuntzatik at, hau da, gizabanakoei eta gizataldeei euren garapen prozesuan laguntzeko ezinbestekoa dela euren hizkuntzez baliatzea.
|
|
2008
|
|
|
Herioak eta nortasun ebasketak baimendu die solasaldi bortitza, tragikoa. Protagonistak, Maritza Garai bihurtu denean, antzerkia egiten du, fikzio bat bilakatzen da eta fikzio bat bihurtuz azkenean
|
bere
errealitatea ukitzen du eta min egiten dio alaina. Urrunago joanez, ez nituzke ipuinaren idazteko erabili ditudan intentzioak sobera agertu behar, baina Stand by me, hain goretsia, errespetatua eta kantatua den Ama Euskal Herriarekiko neure edo gure harremanaz izkiriatzeko modu bat da enetzat.
|
|
|
Hala ere, jende komunitateak ondo arduratu dira adierazle eta adiera arteko loturak instituzionalizatzeaz eta naturalizatzeaz; alegia, adierazle bati esanahi bat eta bakarra lotzen saiatu dira, konnotazio guztiak bakar batera murrizten, horrela sortzen baita denotazioa. Eta horrela ere, interpretazio komunitate batek
|
bere
errealitatea eratzen du.
|
|
|
Jainkoaren herria izan txiroen herriarekin. Tristuretan eta oinazeetan parte hartu, atseginetan eta itxaropenetan, gizakiarekiko elkartasunarekin,
|
bere
errealitate bizi eta mingarriarrekin, askatasunaren, justiziaren eta bakearen aldeko ahaleginetan.
|
|
|
Hitz horiekin erantzun dio Agustin Arrietak, Filosofiaren historia liburuaren egileetariko batek, «zertarako filosofiaren historia?» galderari. «Filosofia jarduera teorikoa da; gizakiaz,
|
bere
errealitateaz eta bere jarduerez pentsatzen da», jarraitu du. «Baina hori egiten da bai filosofian, bai kimikan, baita fisikan ere».
|
|
|
Hiru ziren: erabakitzeko eskubidea; Euskal Herria nazioa da; egungo eremu instituzionalak agortuak dira eta aldaketa bat behar da, koadro berriak sortu behar dira Euskal Herri osoan, bakoitza
|
bere
errealitatearen arabera. Ondoko hilabeteetan, Lizarra Garazirekin egin genuen bide hori EAJko sektore batek ixteko arriskua dago.
|
|
|
Mazedonia, Servia, Montenegro, Bosnia, Letonia, Finlandia, Turkia eta Frantziako gazteekin. Kontinente zaharreko lau puntetatik joan ziren hara, bakoitza
|
bere
errealitate, bizimodu, ohitura, kultura, erlijio eta bestelakoekin. Mazedonia ezagutzea baino, gazteen artean kulturartekotasuna lantzea zen helburua.
|
|
2009
|
|
|
/ Desde que se fue/ nunca más volvió,/ seguiré sus pasos,/ Caminito, adiós, Domingok ez zion begia gainetik kentzen, iruditu ere, iruditu zitzaion, halako batean, Albertok, tarteka, arnasa hartzeko edo, pausaldi batzuk egiten zituela, ongi baino hobeto baliatzen zituenak, Adari irri limurtzaileak igortzeko, esanahiz beteak?, harik eta hurrengo ahapaldian: Caminito que todas la tardes/ feliz recorrías cantando mi amor,/ no le digas si vuelve a pasar/ que mi llanto tu huella dejó, bihotzak Domingori jauzi egin zion arte, Albertok mi amor ahoskatu zuèn une berean jauzi egin ere, maitasunaren aipatze hutsak guztiz aztoratu eta, aztoramenduarekin batera, sentimendu erabateko bat nagusitu balitzaio bezala, barru barrukoa eta itzalik gabekoa,
|
bere
errealitate benetakoaren isla izan zitekeena, mozorro guztiak kenduta, baita hitzezko mozorro ustez altruista hura ere, bi hitzez osatutako esaldi hura, alegia: –zuregatik da??, orain, beste ahotsaren menera zegoela, bere aberetasunaren ahots sendoaren menera?, garbi entzun baitzezakeen beste esaldi hura, bere jokabidearen zinezko arrazoia agerian jartzen ziona:
|
|
|
Azken horien barruan sartzen dira fetuaren heriotza berantiarrak, 2005ean Espainian erregistratu ziren 1.000 jaiotako bakoitzeko 4,9 izan zirenak; astebete baino gutxiagokoak, aldi berean 1.000 haur bakoitzeko 1,6 jaio zirenak; eta 28 egunetik beherakoak, 1.000 eguneko 2,4 izan zirenak. Atxikimendutik dolura Zenbat eta aurreratuago egon haurdunaldia, orduan eta gogorragoa da etorkizuneko haurtxoa galtzea; izan ere, amaren eta semearen artean lotura estua sortzen da, eta amak emozionalki jabetzen den heinean bere barruan haur bat hazten ari dela, haren eta
|
bere
errealitatearen parte dena. Hasieran, haurdunaldiaren berria shock bat da, eta horren aurrean ilusioz edo beldurrez erreakziona daiteke.
|
|
|
Gehiengo hori biltzen saiatu behar gara, baita Nafarroan eta baita Iparraldean ere. Baina bakoitzak bere erritmoak errespetatuz, eta bakoitza
|
bere
errealitatetik abiatuz, eta bakoitzari bere erabakitzeko eskubidea onartuz.
|
|
|
–Berritu?, eta hiru eleko sistema baten alde egin du hezkuntza sistemak. . Sistema horretan ikastetxe bakoitza
|
bere
errealitatera egokitu ahal izango da, eta hizkuntza aukeratzeko askatasuna bermatuko da?.
|
|
|
Baina hori baino gehiago da Lydia Flemen liburu txiki hau Zerberri sailean kaleratu dute. Psikoanalista da Flem, eta
|
bere
errealitatetik abiatuta, etxetik atzerrira ikastera alde egiten duen alabarekin duen harremanaz mintzo da lanean. Ez da fikzioa, idazlearen aurreko lanak bezala:
|
|
|
/ Desde que se fue/ nunca más volvió,/ seguiré sus pasos,/ Caminito, adiós, Domingok ez zion begia gainetik kentzen –iruditu ere, iruditu zitzaion, halako batean, Albertok, tarteka, arnasa hartzeko edo, pausaldi batzuk egiten zituela, ongi baino hobeto baliatzen zituenak, Adari irri limurtzaileak igortzeko, esanahiz beteak–, harik eta hurrengo ahapaldian: Caminito que todas la tardes/ feliz recorrías cantando mi amor,/ no le digas si vuelve a pasar/ que mi llanto tu huella dejó, bihotzak Domingori jauzi egin zion arte, Albertok mi amor ahoskatu zuèn une berean jauzi egin ere, maitasunaren aipatze hutsak guztiz aztoratu eta, aztoramenduarekin batera, sentimendu erabateko bat nagusitu balitzaio bezala, barru barrukoa eta itzalik gabekoa,
|
bere
errealitate benetakoaren isla izan zitekeena, mozorro guztiak kenduta, baita hitzezko mozorro ustez altruista hura ere –bi hitzez osatutako esaldi hura, alegia: " zuregatik da" –, orain, beste ahotsaren menera zegoela –bere aberetasunaren ahots sendoaren menera–, garbi entzun baitzezakeen beste esaldi hura, bere jokabidearen zinezko arrazoia agerian jartzen ziona:
|
|
|
Litekeena da hori Kataluniako errealitatearen begietara egokia izatea. Bistan da gizarte bakoitzak,
|
bere
errealitatearen arabera, bertako hizkuntza indarberritzeko bide propioa aurkitu eta urratu behar duela, eta, beraz, Kataluniarako egoki den guztiak ez du zertan neurri berean egokia izanik Euskadirako, edo alderantziz. Euskararen kasuan egokiagotzat jotzen dugu aipatutako eskubidea babestea, kontuan harturik euskararen pisu demografikoa, Autonomia Erkidegoko lurralde eta eskualdeen arteko anizkoiztasun soziolinguistikoa, herritarrek auto identifikaziorako euskarari aitortzen dioten balioa edo herritarren hizkuntza kontzientzia.
|
|
|
Eta egiaren instantzien arabera osatzen da gizakia eta gizakia osatzen den arabera eratzen da egia. Zerbaiten egia esatea, aldez edo moldez, hura egiazko bihurtzea da, hura
|
bere
errealitatean sortzea; baina alderantzizko norabidea ere baliozko da: egiazkoaren esku hartzea hura problema bihurtzeko, ezagutze prozesuan sarrarazteko bide bat da.
|
|
2010
|
|
|
Batera eta bestera joan, eta alde bakoitzak bere egiak kontatzen zituen, eta bienak ziren kontuan hartzekoak. Ez zenuen sentitzen inork gezurra kontatzen zuenik, bakoitzak
|
bere
errealitatea bizitzen zuela baizik.
|
|
|
Jakina da arrazoizkoena agian hizkuntza nagusia erabiltzea izango zela. errazagoa izango zitzaigun denoi, denok erdaraz hitz egingo bagenu. baina orduan ez ginateke geu izango, geu izan nahi dugu ordea eta ez beste zerbait. gutxiengotua den hizkuntza batek esplikatu beharra izaten du bere izanaren zergatia, zergatik den azaldu behar du, arrazoitu. baina hizkuntza nagusi baten kasuan ez da sekula galdera hori egiten: ...hizkuntza hori erabiltzen jarraitzea. ez du erabiltzen hizkuntza gehiengoak hitz egiten duen hizkuntza delako, berezkoa duen hizkuntza —edo berezko egin duena— gorde nahi duelako baizik. hizkuntza gutxituari edo hil zorian dagoenari, balio gutxiago aitortu ohi zaio gizartean eta bizirik mantentzeak pena merezi ote duen ere galdetzen da. batzuen aldetik ukatu nahi den arren, euskarak badu
|
bere
errealitatea ordea. gu bagara, euskaraz bizi gera eta hala bizitzen jarraitu nahi dugu. garelako izaten jarraitu nahi dugu, bada errealitate bat eta hori gorde nahi dugu. gure zergatia ez da arrazoian oinarritzen, motibazioan baizik, borondatezkoa da, baina badu errealitatea. euskararen berreskurapenarekin euskararen errealitate hori sendotu nahi dugu bere biziraupenari eutsi ahal izateko....
|
|
|
Eta lehen errealitatea da bakoitzak bere burua duela:
|
bere
errealitate psikikoa, alegia. Eta errealitate psikikoa aldatzea ez da erraza.
|
|
|
Orain gogoratzen naizela, ordea, nik beti izan dut joeratxo bat, jolasaren ertzekotzat har daitekeena, bai, baina ez horregatik ez eraginkorra, trukuak, botereak maiz erabilitakoak,
|
bere
errealitate ikuspegiari eusteko, desestaltzeko orduan?
|
|
|
Terapia kognitibo konduktuala Terapia kognitibo konduktualen helburu nagusia pentsamendu distortsionatzaileak identifikatzea da, errealitatearekin alderatzeko eta ideia egokigarriagoekin ordezteko. Berregituratze kognitiboa ere esaten zaio, eta pazienteak
|
bere
errealitatea modu arrazionalagoan interpreta dezan eta bere arazoei aurre egiteko gaitasuna izan dezan trebetasunak sortzean oinarritzen da. Terapia honetan, elkarrizketa klinikoaren ondoren, lan plana erabakitzen da.
|
|
|
Orain gogoratzen naizela, ordea, nik beti izan dut joeratxo bat, jolasaren ertzekotzat har daitekeena, bai, baina ez horregatik ez eraginkorra, trukuak —botereak maiz erabilitakoak,
|
bere
errealitate ikuspegiari eusteko— desestaltzeko orduan... Gogo gogoan dut, adibidez, nola erabili nuen, Domingo zirikatzeko, silogismo itxurako bat, Jainkoaren existentziari buruzkoa:
|
|
|
Eta lehen errealitatea da bakoitzak bere burua duela:
|
bere
errealitate psikikoa, alegia. Eta errealitate psikikoa aldatzea ez da erraza.
|
|
|
Bartzelonara egin zuten bidaia eta han, Elkarrik gonbidatuta, Tapiesek eta Saramagok proiektu artistiko bati forma eman zioten: grabatu bat eta testu bat, bi paper izenpetu, elkarbizitzaren eskean dauden bi oihu, bi opari euskal gizartearentzat indarkeriaren iruditik irten beharra baitzuen
|
bere
errealitate anizkoitza ezagutzeko. Saramagok idatzi zuen:
|
|
|
Hotela
|
bere
errealitatean ikusi nuen. Gelako hormetako paperak jatorrizko kolorearen gomuta baino ez zuen gordetzen.
|
|
|
Konpromisoan nork
|
bere
errealitate eta funtzioak dituela adierazten da. Alde batetik, nagusiek, euskaraz nahi beste jakiterik izan ez zutelako, gaurko konpromisoarekin:
|
|
2011
|
|
|
«Ez luke hala izan behar».EAJri «jarrera zabalagoa» izateko eskatu dio: «Besteen laguntza behar ez duen tokietan ez die jaramonik egiten proposamenei, baina menpeko den tokietan
|
bere
errealitatera egokitu nahi du». Jarrera irekiagoa eskatu dio.
|
|
|
Ebazpena Espainiako Estatua euskal gizartean frustrazioa sortzen ari den adibidea dela eta ezker abertzalearen apustu politikoa baldintzatu nahi dutela gaineratu du.PSEren eta EAJren jarrera ere kritikatu dute. Eusko Jaurlaritzak
|
bere
errealitate birtualeko gezurrak sinesten jarraitzen duela adierazi du ezker abertzaleak, eta EAJri Euskadin irekitako aro berri honetan bere jarrera argitzeko eta konpromisoak erakusteko" eskatu dio.
|
|
|
Herri bakoitza
|
bere
errealitatearen eta utopiaren artean mugitzen da, batetik bestera pasatzen, eta bestetik batera. Errealitatea utopiaren bidez gainditzen da eta utopia errealitate bihurtzen da.
|
|
|
Herri baten. Volksgeista? ez da bakarrik
|
bere
errealitatea, bere utopia ere bai. Gure iraganaren nortasunaren osagarriekin askotan axolagabeki jokatu dugu, gure iraganaren kronika besteren eskuetan utzi baitugu, eta haien kultura berdindu nahiak hondamendia besterik ez digu ekarri.
|
|
|
Jende komunitateak ondo arduratzen dira adierazle eta adiera arteko loturak instituzionalizatzen eta naturalizatzen; alegia, adierazle bati esanahi bat eta bakarra lotzen saiatzen dira, konnotazio guztiak bakar batera murrizten, horrela sortzen baita denotazioa. Eta horrela ere, interpretazio komunitate batek
|
bere
errealitatea eratzen du: konnotazio posible guztiak mugatzen eta adiera bakartasunera ahalik eta gehien hurbiltzen.
|
|
|
Eredu transpertsonalak dio gure ohiko kontzientzia jarrera defentsibo batek mugatzen duela, eta kontrakzio edo uzkurdura bat eragiten diola; horrek hautemate prozesuan deformazio bat eragiten du. Aldiz, gogamenaren geldiuneak kontzientzia zabaltzea eragin omen dezake, eta kontzientziaren alterazio egoerak sortu; egoera horietako bakoitzak
|
bere
errealitate irudia agerraraziko luke eta berari dagozkion testuinguru eta edukiak bultzatu. Kontzientzia zabaltze horren agerpen ezaugarria honetan legoke:
|
|
2012
|
|
|
Alvaro Idarraga (Manizales, Kolonbia, 1962) Kolonbiako Instituto Mayor Campesino Gobernuz Kanpoko Erakundeko kidea da. Itziar Arkonada EHNE sindikatuko kidearekin batera, Arazo globala, irtenbide lokala hitzaldia eskainiko du bihar, 19:00etan, Elkargunean, eta bakoitzak
|
bere
errealitatea azalduko du. Urola Kostako Hitza egunkariak bihar argitaratuko du Idarragaren elkarrizketa.
|
|
|
Alvaro Idarraga (Manizales, Kolonbia, 1962) Kolonbiako Instituto Mayor Campesino Gobernuz Kanpoko Erakundeko kidea da. Itziar Arkonada EHNE sindikatuko kidearekin batera, Arazo globala, irtenbide lokala hitzaldia eskainiko du bihar, 19:00etan, Elkargunean, eta bakoitzak
|
bere
errealitatea azalduko du. Urola Kostako Hitza egunkariak bihar argitaratuko du Idarragaren elkarrizketa.
|
|
|
Zenbait proiektu egin dira ikastetxeetan, eta Hezkuntza Saila hiru eleko hezkuntza esperimentatzen ari da, eta ikusiko dugu zer emaitza duen. Baina zaila da ikastetxe guztietan eredu bat eta bakarra aplikatzea, bakoitzak
|
bere
errealitatea duelako eta, ondorioz, bere proiektua behar duelako. Arabari dagokio 2013 urteko festa antolatzea.
|
|
|
Bisitariak gero eta gehiago izateaz gain, Ordagna bezala, beste zazpi ontzi dira baimena eskatua dutenak gisa bereko bidaiak eskaintzeko. Ontzi bakoitzak
|
bere
errealitate propioa ukan arren, Donibane Ziburuko portuko bizia dastatzekoa ematen du esperientziak. Ateraldiak hamaika diskurtso balio dezake.
|
|
|
Bere arazoak literatura bihurtzeko, itzulpenaren bidez, kanpotar ereduak eduki zituen, Poe, Saki, Kafka, Joyce, nahiz gero bere bidea hartu. Asmakizun hutsezko idazlerik badenik ez dut uste; benetako fikzioa orrialde zuria izango lizateke eta oraino paperak
|
bere
errealitate baluke (Peillen 1987: 20).
|
|
|
Beste hainbeste esan liteke itzulpenari buruz: itzulpenari esker, bestela inoiz sortuko ez liratekeen egoerak sortzen dira, eta poema itzulia poema berri bat izango da,
|
bere
errealitate propioaren jabe.
|
|
|
Hizkuntza proiektuaren barnean eskola eremuko komunikazio hizkuntza nagusiari buruzko erabakia ere agertzen da, beti ere dagokion erkidegoko hezkuntza administrazioak
|
bere
errealitate eta printzipio ideologiko eta politikoen arabera hartutako erabakiekin bat etorriz.
|
|
|
Haur eskola ez da, beraz, informazioa eman eta giza garapena behatu besterik egiten ez duen elementu pasibo bat, bitartekari soziala (komunikazio eskemak sortuz, haurra kanpoarekin,
|
bere
errealitatearekin, lotzen duen elementua) eta suspertzaile psikologikoa (haurraren garapenaren, aztertzailea, eta, zuzentzailea?) baizik.
|
|
|
Eskola konstruktibista 1879 J. Piaget, Kelly Pentsamenduaren egiturari eta adimenari buruzko ikerketak egin zituzten. Ereduen bidez, pertsonak
|
bere
errealitatea nola eraikitzen duen aztertu zuten. Pentsamendua, aurreko kontzeptuak berreratzen dituzten kontzeptu berriak ikasita eraikitzen dela diote.
|
|
|
Indigenek ikuspegi hori azken bi hamarkadetan gertatutakoa ikusi ondoren bere horretan mantentzea zaila da, eta salatu egiten dute eskubidea ukatu egiten zaiela gertatu ez den balizko apurketa baten izenean. Praktika politikoak
|
bere
errealitateak sortzen ditu eta estatuaren parte izan zirenak gaur egun estatu berriak dira, hots, Mendebaldeko Timor, Kosovo. Horrexegatik indigenek burujabetasuna indarrean jartzeko eskubidea aldarrikatu dute, nahiz eta jakin aditu askoren ustetan burujabetasuna/ subiranotasuna estatuek bakarrik dutela (Alvarez, 2008).
|
|
|
Baina, Hegel-en ustez, uneren batean kontzientzia nagusia morroia den bestearen beharraz ohartzen da. Nagusiak erakusten du uneren batean
|
bere
errealitate esentziala inbertitua dela; jada, konturatzen da ezin duela beste kontzientzia hori suntsitu eta haren beharra duela aitorpena lortzeko. Behin kontzientzia nagusiak bere dependentzia onartzen duenean, nagusia izateari uzten dio alderanzketa gauzatzeko ateak zabalduz.
|
|
2013
|
|
|
Informazioa eman bai, baina gero, informazio hori norberak kudeatu du, nahien, premien edo ahalmenen arabera. Nork
|
bere
errealitatera egokitu du, umeak, egoerak, gustuak edota bizi prozesuak oso desberdinak direlako han eta hemen. Aitzitik, bilaketa egokitze prozesu hori polita izan daiteke, sortzailea ere badelako.
|
|
|
Vicent Partal, Vilawebeko zuzendaria ere, gaztelaniaren ofizialtasunaren aurka azaldu da eta berak ere, hizkuntza ofizialik ez izatea proposatu du eta erakunde bakoitzak
|
bere
errealitate soziolinguistikora egokitutako legeria garatzea proposatu du. Esate baterako, amazigh etorkinen proportzio handia dagoen udalerri batean hizkuntza honi ere ofizialtasun maila bat emanez.
|
|
|
Parte hartzea eta ikerkuntza dira egitasmoaren lan metodoaren oinarriak. Egitasmoaren jatorria gizarte enberan dago,
|
bere
errealitatean eta beharretan errotua, eta halako prozesuetan ohikoa izaten den laguntza akademikoa du.
|
|
|
Erabilera eremua da (linguistic domain, ingelesez) bigarren nozio garrantzitsua soziolinguistikan, aniztasunaren analisiari dagokionez. Fishmanek (1972) ezarritako termino hori maila makrosoziolinguistikoko tresna da, eta bat etorri luke komunitate bakoitzak
|
bere
errealitate soziokulturalaz egiten duen segmentazio handi bakoitzarekin, ekintzaren partaideak, gaiak eta kokalekua oinarri hartuta. Horiek maila mikrosoziolinguistikoko hainbat unitate barne hartzen dituzte (komunikazio egoerek enpirikoki egiazta daitezkeen hainbat interakzio barne hartzen dituzte).
|
|
|
Modak, luxuaren industriaren barnean dagoen heinean, krisiak eragin dio, baina beste era batean. Luxuaren munduak
|
bere
errealitatea dauka, ez da at bizi; bere publikoa du, eta, antza, ez du krisia hainbeste pairatzen. Politika Zientziak ikasten hasi zinenean, baten batek baino gehiagok pentsatuko zuen aitaren bidea jarraituko zenuela [Xabier Arzalluz da haren aita].
|
|
|
Zaratustra mamuari esker, Nietzsche-k sortu eta birsortu dezake
|
bere
errealitatea, mamua Nietzsche-ren eta sortu nahi duen errealitatearen arteko zubia baita, hutsunea bete behar duena. Zaratustra-ri esker, Nietzsche iragana, oraina eta geroa da, mamua ez baita bakarrik Nietzsche-ren eta errealitatearen arteko zubia, denbora haria ere badelako.
|
|
|
Muga imaginario batzuen gainean ezarritako harreman egitura da estatua. Harreman egitura orok eskatzen duen moduan, sugestioa behar du
|
bere
errealitatea ikustarazteko, araua, saria eta zigorra barneratzeko. Boterea sugestio ariketa itzela da, neurri handi batean, eta horri esker da hain objektiboa, hain ukigarria.
|
|
|
Non dago
|
bere
errealitatea?
|
|
2014
|
|
|
GKE batzuek haiekin lan egiten dute laguntza emateko, bizi kalitatea hobetzeko eta epe luzera mantentzeko. Pobrezia, marjinazioa, analfabetismoa, ustiapena edo segurtasunik eza
|
bere
errealitate batzuk besterik ez dira. Artikulu honetan munduko hainbat lekutako emakumeen bizitzaren berezitasunak jasotzen dira, eta erakundeek egiten duten lana nabarmentzen da.
|
|
2015
|
|
|
Aurtengo ekimenaren leloa ErabiZi izango da. Euskaraz bizitzeko hautua egiteko deia egin nahi da kanpainaren bidez eta horretarako, bakoitzak
|
bere
errealitatetik eta egoeratik asko egin dezakeela azpimarratuko da. Egunerokoan hartzen diren erabaki eta hautuetatik euskara erabiltzeko eta euskaraz bizitzeko espazioak sortzearen alde eginez.
|
|
|
Azken urteotan, Hegoak elkartearen jarduerak momentuko egoerara egokitzen dira, arriskuen murrizketaren filosofiatik, prozesu hezitzaileak eraikiz elkarrekin gogoeta egiteko drogen fenomenoaren inguruan eta erabakiak hartzeko prozesuan. Horrela, bakoitza
|
bere
errealitatez jabetu daiteke eta bere ongizatea bilatu, osasunerako onuragarri diren baliabideak ikasiz.
|
|
|
Subjektuak bere ingurua eraldatzeko eta, ondorioz,
|
bere
errealitatea ulertzeko bestelako erak sortu ahal baldin baditu, gaur eta hemen, bizi dugun egoera honetan, zer gertatzen da. Zer gerta liteke?
|
|
|
Baina, behingoz, ez da beteko legea. Egileak
|
bere
errealitateari ostuko dio —azken hitzaren bila doalakontatzeko gaia. Oraingoan ez da izango, beraz, transkribatzaile bat baino.
|
|
|
Euskal Herritik bueltan ‘beroegi’ etorri zela kontatu digu. Pentsamoldea aldatuta,
|
bere
errealitatea txokantea egin zitzaion. Hizkuntzarekiko kontzientzia eta koherentzia eskatzen zien herritarrei.
|
|
|
Gizaki hipermodernoa hiperkontsumitzaile plastiko eta biguna da. Hiperkontsumitzailea da, ez bakarrik etengabe produktu berri eta liluragarriak kontsumitzearekin amesten duelako eta
|
bere
errealitate gordinetik askatzeko kontsumitzea hautatzen duelako; hiperkontsumitzailea da bere izaera propioa ere etengabe aldatu dezakeelako, eskaintzen zaizkion izaera edo nortasun ereduetatik nahi beste hautatu eta kontsumitu ditzakeelako —hartu, erabili eta bota—, bere burua ere kontsumo gai bihurtu duelako. Jada ez du izaera finko eta solidorik behar —askotan, bestea ri horixe bera eskatzen badio ere— eta, horrezkero, munduko izaera, nortasun edo estilo eskaintza itzela du eskura:
|
|
2016
|
|
|
Ikerketa ekintza metodologian, komunitateak
|
bere
errealitatearen analisian parte hartzen du, bizi kondizioak hobetzeko ekintzak sustatze aldera.
|
|
|
Eragiketa konkretuen estadioa (7 urte). Logika erabiltzen hasten da haurra
|
bere
errealitate hurbileko egoerak interpretatzeko eta konpontzeko, baina oraindik ez da gai egoera abstraktuak interpretatzeko, ez eta konpontzeko ere.
|
|
|
XX. mendean zehar, paradigma berri horren aplikazio praktikoari heldu zitzaionean, ordea, estatu bakoitzak
|
bere
errealitatearekin egin zuen topo eta konturatu ziren zenbait kasutan printzipio horren aplikazioak beren mugak arriskuan jartzen zituela. Hori dela eta, kanpo autodeterminazioaren kasuak mugatzen hasi ziren, estatuen lurralde osotasunaren printzipioa muga gisa agertuz, ondoren ikusiko dugunez.
|
|
|
—Niretzat budismoa bada erlijioa, erlijio" religare tik" baitator, alegia berriz lotu, pertsona izan dadin kontzientea bere osotasunaz, bere benetakotasunaz,
|
bere
errealitateaz. Sidarta printzea zen, orduan ezagutu zituen munduko plazer sentsualak, baina jakintza egarriz kortetik alde egin eta aszeta izan zen, Yoga egin... luze joko luke ibilbidea kontatzea; halako batean, txapeldunek bezala meditatu ondoren iritsi zen helmugara, eta esan omen zuen izaki guztiok buda izaera dugula, alegia bat eta bera garela eta denok garela gai hori esperimentatzeko.
|
|
|
Eta alderdi soziala ere badu; izan ere, liberazioa eta justizia herri batentzat dira. Azkenik, teologala ere bada erreinatzea, Jainkoak
|
bere
errealitatea errebelatzen baitu, historian horrela eta ez beste molde batean jokatuz.
|
|
2017
|
|
|
Emaitzez harago, lanketa horiek guztiek herrietan utziko dituzten oinarriak dira garrantzitsuenak. " Emaitzei soilik garrantzia eman beharrean, ikusi behar dugu bakoitza,
|
bere
errealitatea onartuta, horren araberako lanketa egiten ari dela. Eta lanketa horiek oso onak izaten ari dira.
|
|
|
Herri bakoitzak
|
bere
errealitatearen arabera egokitzen du sexu erasoei aurre egiteko planteamendua. Baina, orokorrean, mugimendu feminista saretzen, aliatzen eta berriztatzen ari da etengabe.
|
|
|
Semeari euskal nortasuna transmititzen zintzo saiatuta, Kepak uste zuen Erikek ere, berak bezala, euskalduntzat hartuko zuela bere burua. Edonola ere, Kepak euskalduntzat hartzen zuen Erik, halaxe zioen
|
bere
errealitate irudikapenak. Tupustean ohartu da, ordea, irudikapen hori ez datorrela bat errealitatearekin, bien artean desadostasun funtsezko, erabakiorra dagoela.
|
|
|
Aldi berean, ordea, Erikek erakutsi dio ez dela sentitzen Keparen esentzia euskaldunaren zati. Hau da, Kepak
|
bere
errealitate irudikapen esentzialari eustekotan, Erik akzidente soiltzat jotzen hasi du. Eta hori ez zaio onargarria, jakina.
|
|
|
Kepa zerbait da, euskaldun eta finlandiar arteko zerbait zehatzezina, alegia. Burutu berri duen oroitzeekintzak berregituratu egin du
|
bere
errealitate irudikapena, nazionalitatea zehatzezintasunera irekiz. Halaxe egiaztatu du berak prozesu hori:
|