|
2000
|
|
|
Eta berriro nator hasieran etenik utzi dudan puntura, hau da, Migel jaunaren sakoneko motibazioetara, ez baitirudi oso zuzena, Unamuno, 1901.eko Lore Jokoetan, besterik gabe probokatzaile agertu zela pentsatzeak. Aranak
|
berak
ere, haren hitzak gogorki kritikatzeko egin zuen artikuluan, hartarako arrazoi oportunistaren bat izan zuela iradokitzen zuen, nolabait madrildarren belarriak balakatzeko11 Ni, ordea, ezezkoan nago. Unamuno sasoi hartan Salamankako Unibertsitateko greziera katedraduna eta bertako errektorea zen, hots, jadanik bere ibilbide profesionalaren goren puntuan zegoen.
|
|
|
Nemesio Etxanizen literaturak euskaltzaleen esker ona eta literaturzaleen begiramenezko isiltasuna jaso izan du urteetan. Bigarren mailako poeta zatekeen, eta
|
berak
ere onartua zeukala dirudi: bertsolari senak, punturako erraztasunaz, bete lanera darama zenbaitetan.
|
|
2001
|
|
|
Mikel Azurmendik, hurrengo urtean, nire El libro ne gro del euskera eta ETAren agiria lotzen ditu. Hori aparte,
|
berak
ere izendatzen ditu euskararen etsaiak.
|
|
|
Administrazioak
|
berak
ere —gogoan izan Araba eta batez ere Nafarroa— kalte izugarria egin lezake. Egia da, noski, Nafarroan, bertako gobernuaren jarrera negargarria gorabehera, jendeak oraindik euskararen alde segitzen duela, baina beldur naiz, ez ote genukeen hori interpretatu aurreko administrazio euskaltzaleagoen eraginaren inertziazko ondoriotzat —Allirena adibidez—, oraingo gobernatzaileek, iraunez gero, etorkizunean moteldu eta erabat ahul dezaketena.
|
|
|
Erreforma garaian espainol proiektuak euskararen azaleratze indartsu bat espero zezakeen, instituzio berrien agintaritzatik etorriko zena, frankismoaren azken urteetan argi zegoelako herriarengan nahiko kontzientzia bazela horretarako. Euskal Herriko PSOEk
|
berak
ere hori nolabait onartu beharrean ikusten zuen bere burua euskararen aldeko sentimenduaren aurrean eta, beraz, berton eurenproiektu espainola kudeatzeari begira (Jauregi kasu, Kintanak duela gutxi kontatu digun legez) espainol kultura ez zabaltzeko euskara era guztietara indartzea onartu beharrean zeuden, hori euren proiektua manten zedin derrigorrezkoa ikusten zutelako, autodeterminazioa aldarr... Baina Madrilen bestelako erantzun bat ematean (Euskararen Legearen erreku rtsoa), Nafarroakokudeaketa euren eskuetan gelditzean eta Jaurlaritzaren bidea zehazten hasten denean, agerian gelditu zen ez zegoela erabateko hizkuntz apustu bat.
|
|
2002
|
|
|
Arrazoi beragatik, zergatik ez pentsa, Marta eta Maria ahizpak zirela dioenean (Luk, 10, 39), benetan elkarren artean lehengusinak zirela, edota Lazaro haien anaia ere (Joan, 11, 21) lehengusua? Bitxia litzateke, bestalde, Paulok
|
berak
ere Jakob hori Jaunaren anaia zela berriro esatea, eta ez lehengusu, hebrearrek eta grezi arrek kontzeptu hori adierazteko hitz bereziak dituztenean.
|
|
|
Musulman guztien zati txiki bat baino osatzen ez duten arren, Ekialde Hurbileko arabiar herrialdeak dira mundu islamikoaren bihotza. Irandarrak
|
berak
ere gune pribilegiatu horretatik at geratzen dira, beren izaera xiita eta indoeuroparra dela eta. Duela mende askotatik ernaldu da Egipto, Siria eta Iraken intelektualitate musulman aberatsa.
|
|
2003
|
|
|
Aldi berean, buruzagi sindikalek ere normalean gaizki erantzuten dute bestelako erakunderen batek langileen eskubideak defendatzeari ekiten dionean, zeregin hori sindikatuena eta ez beste inorena dela aldarrikatuz —batik bat erakunde arrotz horrek ordezkapenik ez duenean— Egia esan, eskubideen defentsa ezin da inoren monopolio bihurtu. Antolatu, ordezkatu, negoziatu eta hitzarmenak sinatzeko zereginak baino ezin ditu sindikatuak" bere gana tu". Mobilizazio prozesuak
|
berak
ere ez dira esklusiboak, gosearen eta miseriaren aurka Betinhok abiatutako kanpainak erakusten duen bezala. Kanpaina horrek milioika lagun mobilizatu zituen Brasilen.
|
|
|
Juan Ramon Corpas medikua da ikasketaz, eta Lizarrakoa. Nik dakidala,
|
berak
ere ez daki euskaraz. Baina Diario de Noticias en irakurri nuen bera ere harrituta gelditu zela Oteizaren hileta elizkizunetan euskaraz hitz bakar bat ere entzun ez zelako.
|
|
2004
|
|
|
Euskal kultura ezin zen desagertu, horrek euskaldunen desagerpena erakarriko baitzuen," kulturaren barnean beita ere loretzengizona ren izaitea"(" Euskal billerak Hazparne’n", Jaki n, 1957). Seguruenik
|
berak
ere sufritu zuen artikulu hartan aipatzen duen gizartearen ez ulertzea eta laguntza falta.
|
|
|
Teledonosti, berriz, El Diario Vasco ri lotuta dago, zeinak ordea, ehuneko txikiagoan parte hartzen duen telebistaren kapitalean, %50; bertan akziodun lokal gehiago dago, izan ere, Teledonosti lehenagotik martxan zegoen telebista baita, baina Bilbo eta Gasteizkoa sortu berriak dira. Programazioari dagokionean, Une zerbitzua da katearen ardatza, nahiz eta, esan bezala, Vocentok
|
berak
ere aparteko programak eskaintzen dizkien bere bazkideei. Egitura bien arteko harremana estua da; izan ere telebista lokalak Atlas agentziaren oinarri logistikoa baitira, hari azpiegitura eta produkzio zerbitzuak eskainiz.
|
|
2005
|
|
|
ETA egoera horren kontra jaiki zen, independentziaren alde lan egiteko. Izenak
|
berak
ere hori garbi adierazten du, Euskadi Ta Askatasuna.
|
|
|
Konponbide eskaera honetara ere bildu zen EA, argi utzita euskaraz ikasteko eskaera gero eta handiagoari aurre egin behar zaiola lehenik, baina lehentasun honek ez duela zertan traba izan dena delako arrazoiengatik (batzuetan erabaki pertsonalengatik ere bai) euskararen ezagupen mailara egokitu nahi edo ezin izan duten irakasleoi irtenbide bat bilatzeko. Hezkuntza Sailak
|
berak
ere agertu du behin baino sarriagotan irtenbideren bat bilatzeko nahia edo borondatea.
|
|
2006
|
|
|
Hark ez zuen horretarako balio. Eta
|
berak
ere bazekien. Buru handia zuen, serioa zen... baina kanturako ez zuen balio.
|
|
|
Besteko giltzak aitonak zituen. Ez dakit bada, gauzak nola ziren zuzen, baina amak
|
berak
ere debekatuta zeukan pianoa jotzea. Gauza sakratua zen, nonbait, piano hura.
|
|
2007
|
|
|
Baina 1956ko urtea da literatura eta kulturazko euskalgintzan muga berria marraztuko duena, egingo diren argitalpenei esker, zenbait ekimen sozial tarteko dela, eta udazkenean Jakin ek
|
berak
ere hurrengo urratsak iradokitzen dituelarik.
|
|
|
artean, gazteongan erakarmen bizia zuena); 3) gerraurreko Diozesiek landutako eredua (Lekuona, Baltzola, Ibargutxi, Intza: alor pastoralerako egokiro landua); 4) Krutwig/ Villasanteren aurreko urteetako lapurtar klasikoarena (Villasantek
|
berak
ere jada utzia zuena); eta 5) Mitxelenak Egan etik iradokitzen zuena (baina artean sobera zehaztu gabe eta batez ere terminologia arazo larria ukitzen ez zuena). Jada 1958an nabarmenki kontrajarrita ageri zitzaizkigun bi aldizkarietako ereduak.
|
|
|
Joan dan igandean izan zan emen eta Azurmendi’ri gaizki artu nuen berea galdetu zion; geroxeago baita neuri ere asarraturik nengoen. Nik ezetz erantzun nion eta berarekin itz egin nai nuela(
|
berak
ere beste ainbeste zion berean), ba nuela bat etorriko giñanaren itxaropena ta..., baiña etzuen astirik izan. Ala zion bere eskutitzean, beste gauza askoren artean:
|
|
|
Eta ez da froga bat. Baina Opusak
|
berak
ere frogatu gura du prentsaren joko hau. Iruñean den, beraz gure beste hiriburuan, Nafarroako Unibertsitateak zeresan handia dauka komunikabideen munduan —Komunikazio fakultate ona, multimedia arloan kokapen estrategikoa, medioen ezagutza, dirua eta boterea—, eta diru eta inbertsio apur bat egin du doako prentsaren zurrunbilo honetan.
|
|
|
Alferrik ibiliko da ‘patriota bai, nazionalista ez’ esamoldea defendatuz. Edozein nazionalistak erantzungo dio
|
berak
ere hiritar gisa nazio horretako gainontzeko hiritar guztiekin batera berdintasunean bizi nahi duela, eskubide eta betebehar berdinak izateko prest dagoela eta demokraziaren arauak indarrean jarri nahi dituela bere nazioan. Artetari atsegin zaion ‘zentzuzko aberri maitasun’ horixe dela bere jomuga.
|
|
2009
|
|
|
ondo dago" de" hori euskaraz erabiltzea? Nik esango nuke ez dagoela gaizki,
|
berak
ere makina bat aldiz horrela erabili baitzuen, baina badagoela modu dotoreago eta zuzenago bat idazteko, euskarazko modu klasikoa deituko genukeena: Joan Perez Lazarragako;" ko" horrek, jakina, ez darama artikulurik.
|
|
|
Espainian heriotza zigorra indarrean egon zen garaia ondo baino hobeto ezagutu zuen Basilio Martm Patinok. Erramun Landak bezala,
|
berak
ere beti izan du gai bat, behin eta berriz etorri zaiona: memoriaren gaineko kezka.
|
|
|
Paperezko liburuen kasuan, eskubideen babesa ondo finkatuta dago eta euskarriak
|
berak
ere ezartzen ditu hesi batzuk eskubideak urratzea oztopatzen dutenak. Adibidez, norbaitek liburu bat erosten badu, jakina, utz diezaioke beste norbaiti irakur dezan, eta hark ez du erosiko, baina utzita daukan bitartean jabeak ere ezin du erabili.
|
|
|
Nire eginbeharra lanak aukeratu, falta direnean eskatu, inoiz zuzendu ere bai... Barandiaranek
|
berak
ere artikuluak zuzendu egin behar izaten zituen.
|
|
|
Orduan, informatzea, salatzea, inprimatutako letra bakoitza munduari erakustea zen helburu. Ordutik, Internetek
|
berak
ere zabalkunde gehiago eta garapen itzela izan du. Sozializazioa eta teknika uztartzeko gunea da sarea, eta euskaldunok ere, lantzean behin arreta osoa jartzen diogu sareari.
|
|
|
Eta, atrebentziarekin,
|
berak
ere euskaldunok eta euskal kultura zinez eta benetan maite dituela, maite gaituela, esatera ausartuko naiz, batere erratzeko beldurrik gabe.
|
|
2010
|
|
|
Lanak, esan beharrik ez dago, eztabaida anitz sortu ditu. Hasteko, artistaren posizioa bera zalantzagarria da, argi dagoelako
|
berak
ere pobrezia horren onura lortuko duela lanaren promozioaren bidez. Martensek, noski, badaki, eta hori da hain zuzen luzatu nahi digun arazoa: posible al da irudia komertziotik aldentzea?
|
|
|
Bere aspaldiko militantzia sozialistak, 1990eko hamarkadan Bizkaiko Foru Aldundiko Ekonomia Diputatu izanak eta EUVE enpresa teknologikoaren zuzendaritza nagusian eginiko urte luzeak kargu horretarako predestinatzen zutela ematen zuen. Mihi gaiztoek diotenez,
|
berak
ere uste hori zuen. Beraz, sailburu izan nahi zuen sailburuordea izan ei da.
|
|
|
Definizio horietatik globalizazioaren eta osasunaren artean hainbat lotura erator daiteke, norabide bietan, globalizazioa ez baita prozesu autonomo bat; beste maila guztietan ematen diren garapen askoren eragina jasaten du
|
berak
ere. Eta gainera, maila hurbilaren baitan, eta urruneko mailaren barnean ere, determinanteek bata bestearekin interakzionatzen dutela ez dugu inoiz ahantzi behar.
|
|
|
Laburbilduz, gizarte bakoitzean arau batzuk daude, hizkuntza gizartearen arau horien ispilu da: goi enpresaburuek ez dute langile xumeen moduan hitz egiten, baina medikuak
|
berak
ere ezberdin hitz egingo du ikerketa bat kongresu batean aurkezterakoan edo bere lau urteko umearekin hitz egiteko. Gainera, ispilatu ez ezik, hizkuntzak ezberdintasunak eta indarkeria sinbolikoa erreproduzitzen ditu:
|
|
|
musika txikia buruetan sartzea. Egunkariak espero zuen kontrako jarrera nabarmena agertuko zela, eta horrela
|
berak
ere kontrako jarrera horiek bultzatuko lituzke (ikus artikulu honen hasieran irudikapenen erreprodukzioaz aipatzen dena). Zoritxarrez, euskaldun batzuek galdeketa ikusi zuten eta euskaldunen artean bozkatzeko mezua zabaldu zen.
|
|
2011
|
|
|
Eta badu nahikoa indar Zubi bat Drinaren gainean izeneko liburu ederra sortzeko. Badu nahikoa indar Karlos Zabalak Ivo Andritxen literatura euskarara ekarri eta,
|
berak
ere sormen lan luze, nekagarri eta pozgarriaren ondoren beste liburu berri bat sortu eta harengatik saritua izan eta sari horrek gutxienez beste urtebetez itzulpengintzan lasai aritzeko aukera eman eta horrelako beste lan bati heldu ahal izateko.
|
|
2012
|
|
|
Romulok ez soilik hil zuen bere anaia, baita bere eskuin eskua zen Tito Tazio Sabino ere. Eta Moisesek
|
berak
ere herrikideak hil zituen, urrezko zekorrarekin gertatu zenaren ondoren, Irteeran (32, 27) irakur daitekeen bezala. Botere politikoaren sortze kriminala gogoratuz, Makiavelok bilatzen zuena ez zen erailketa beraren gorazarrea egitea, haren aurkariek gero esan duten bezala, baizik eta erakustea ordena politiko berri bat ezartzeak aurrekoa suntsitzea eskatzen duela, materia sozialean forma berri bat sartzeko suntsitu ere, eta horretarako indarra erabili behar dela.
|
|
|
Zuloak eta Barrura begiratzeko leihoak dokumentalak, Kerobia taldearen disko berriak, Xora filmak, Berria eta Argia hedabideek, Edo! argitaletxe berriak, eta baita Durangoko Azokak
|
berak
ere.
|
|
2013
|
|
|
Txillardegik harriak botatzen zituen ni alkate bezala joaten nintzenean Ama Birjinaren Egunaren bezperan. Baina asaltoko Ertzaintza sortu zenean
|
berak
ere kobratu zuen [barrez].
|
|
|
Ondo zekiten esku mingarriena aukeratzen, bai horixe, bazekiten esku arrotzak masaila soilik gorritzen zuela; gertukoak, ordea... Nik ez nuen nahi, eta min egiten zidan;
|
berak
ere ez zuen nahi, eta min egiten zion. Biok zikindu nahi gintuzten, eta lortu zuten[...]" Ez ukitu!" esaten nien ahots dardartiz, eta irri egiten zidaten erreketeek, erotuta banengo bezala.
|
|
|
Maitasuna beste gauza bat dela azaldu lieke gure punkiak, bizitza beste gauza bat dela... eta amaitzen den arte, ez dela amaitzen. Beste lagun bati kontatu nion Greyren kontuak irakurtzen ari nintzela(
|
berak
ere irakurri barik du). Argi esan dit:
|
|
|
Norbaitek idatzia duenez, bestalde, Arestik
|
berak
ere Gandiagaren esperientzia mingots bertsua izan zuen bere lehen obra poetikoaren ondoren:
|
|
2014
|
|
|
Hori da inportanteena. Harekin nik konfiantza osoa daukat, eta
|
berak
ere bai nirekin. Hark esaten didana beti onartzen dut nik.
|
|
|
Bizkaiko Irformacior y Turismo ko delegatuak eta gobernadore zibilak
|
berak
ere oztopo larriak jarri bide zizkieten antolatzaileei, baina onez burutu zen orduko ahalegina.
|
|
|
Ezeizak
|
berak
ere gaztetan Euskal Herritik alde egin behar izan zuen zinema ikasi ahal izateko, eta horregatik garrantzi handia ematen zion" burmuin ihesa" ekiditeari. Gainera, bere esperientziatik mintzatuz, Madrilera zihoazen euskaldunek" desnazionalizazio prozesu" gaitza bizitzen zutela zioen9 Euskal Herrian lan egiteko aukera ematean, horregatik," itzuleran sakontzeko" eskatzen zien, Euskal Zinema Nazionala sortzeko bidean:
|
|
|
Arantzazu’n egin zituen oharrak kontutan hartuko dizkiagu, dana dala. Aresti’k
|
berak
ere parte hau nik egin dezadan eskatu baitit, laister izango duzute kopia bana.
|
|
|
Batetik, haien kudeaketa filosofia gurera ekarri nahi dela ematen du, eta hori ez dago batere gaizki; baina zergatik ez ote zuten, hasteko eta behin, Mataderoko eredu arkitektonikoa aintzat hartu, Tabakalerako eraitsi gabe eraitsi eta berritze lan garestiak hasi baino lehen? " Interbentzio minimoa eta hasi lanean" filosofia hura, euskal artisten bi herenek ez ezik, Julian Schnabelek
|
berak
ere bere garaian aldarrikatu zuena: " Eraikina jada badaukazue, zeren zain zaudete lanean hasteko?".
|
|
|
Lege bat baldin bada, zilegitasun eta eskubide kontuak ez direla hain sinpleak baitaki Poulouk
|
berak
ere. Bestela, aspaldi bururatua izanen zen afera.
|
|
2015
|
|
|
" interpreter ces deux dispositions comme reconnaissant a toute personne placee sous la juridiction d’un Etat un droit a etre instruite dans la langue de son choix conduirait a des resultats absurdes, car chacun pourrait ainsi revendiquer une instruction donnee dans n’importe quelle langue dans l’un quelconque des territoires des Parties Contractantes". Espainiako Erresuman, Konstituzio Auzitegiak
|
berak
ere ukatu du gaztelaniaren ofizialtasunetik irakaskuntza gaztelania hutsez jasotzeko ‘eskubiderik’ dagoenik: " el contenido del deber constitucional de conocimiento del castellano que este Tribunal ha precisado en la STC 82/ 1986no puede generar un pretendido derecho a recibir la enseñanza unica y exclusivamente en castellano" (337/ 1994 Konstituzio Auzitegiaren epaia, abenduaren 23koa, 9.b zuzenbide oinarria).
|
|
2016
|
|
|
Xabier Montoiak
|
berak
ere aitortu izan du inoiz punk talde bat sortzeko motibazioak bultzatu zuela bera euskaraz ikastera.
|
|
2017
|
|
|
Humboldtek badu euskalki ezberdinen berri, eta badaki, jakin, horien hiztunen arteko ulermena ez dela beti erraza; baina hori dena" herri karaktere" propio bat duen" jatorrizko hizkuntza" bati berez dagokion zerbait bezala interpretatzen du. Oztopo horien gainetik, beraz, garbi du euskara oinarrian Bat dela
|
berak
ere letra handiz idazten du horieta baita ere hizkuntza horixe dela euskaldun guztiak biltzen dituena eta horiei identitate nazional bat ematen diena. Horregatik, hain zuzen, normaltasun baten barruan ikusten du beraiek euren hizkuntzarekiko erakusten duten entusiasmoa edo" pasiozko maitasuna":
|
|
|
Jardunaldiak
|
berak
ere esan dezake zerbait herria egiteko moduaz. Esate batera, hizkuntzen harremanaz.
|
|
2018
|
|
|
Behin jolasten hasita batzuetan jolasak badu partida bat bukatu orduko bestea hasteko inpultsoa: zergatik ez Euskal Komedia, Arestik bere garaian proposatutakoa nahiz eta,
|
berak
ere esan bezala, izena den horrelakoetan gutxienekoa?
|
|
|
Zifrek betetako festan. Eta
|
berak
ere ezin eskariari muzin egin hain urte borobilean. Museoaren ospakizunen harira, hala erantzun zien Vidartek kazetariei urte hauetan lortu gabekoez galdetuta:
|
|
2019
|
|
|
hortaz, brigittek egin duena garrantzitsua izango da etorkizunean. orainaldirik ez duenak ezinbestean hartu behar ditu etorkizunerako neurriak. brigittek bularretakoak josten ditu. jostura laburrak eginez gero, halako asko egin beharra dago; edonola ere, berrogei jostura dira hitzarmen kolektiboan ezarritako minimoa. jostura luze eta konplexuak eginez gero, gutxiago egin behar dira. hori oso da gizatiarra eta bidezkoa. brigittek erraz asko lor zitzakeen hamaika langile, baina berak heinz lortu nahi du, heinz bat eta bakarra, zeina enpresa gizon bihurtuko baita. materiala honakoa da: nailonezko parpaila, eta, azpian, goma apar fina. brigitteren lantegiak hainbat partizipazio ditu atzerrian, bai eta atzerritik etorritako hainbat jostun ere. jostun askok erretiroa hartzen dute ezkontzean, ama izatean edo hiltzean. brigittek espero du
|
berak
ere utziko duela lana ezkontzean edo ama izatean. brigittek espero du heinzek aterako duela handik. hori ez beste guztia heriotza izango litzateke, bizirik iraunda ere. momentuz, b. k ez dauka bere abizena besterik, baina historiak aurrera egin ahala, heinzen abizena hartuko du brigittek, eta hori garrantzitsuagoa da dirua eta jabetzak baino; horrek berarekin ekar baititzake dirua eta jabetza. eg... 11). 30
|
|
|
Hau da, eraikina ez da izango bertan bizi direnentzat soilik, zati bat auzoari irekitzea ere bilatuko dugu. Abaraskak auzoko saretze prozesuaren parte izan nahi du, eta eraikinak
|
berak
ere auzo bizitzan izan dezakeen eragina kontuan izango du: esaterako, beheko solairuko espazioek izango duten erabilera edo publikotasun aukerak baloratuz.
|
|
2020
|
|
|
EHAZEk
|
berak
ere beste liburu bat argitaratu du aurton, duela hiru bat urte hasitako ibilbidearekin bat eginez. EHAZEren argitalpenek Dejabu Panpin Laborategiaren Arrastoak lanarekin hasi zuten bere ibilbidea, Miren
|
|
|
Bide hori urte batzuk arinago zabaltzen hasi zela uste du. Baina, era berean, ETAren desagertzeak ekarri ditu aldaketak;
|
berak
ere sentitu dituenak, modu lausoan bada ere.
|
|
|
Baina, bestela, inguruko kezka eta arazoei lotuta ikusten du bere burua; inguruaren ‘taupada’ jaso eta papereratzea baita Rodriguezen literatur helburua. Azken urteetako aldaketa soziopolitikoek, gainera, ahalbidetu dute zabaltze bat,
|
berak
ere sumatu duena eta politika bera ulertzeko beste moduen alde egin duena. Era berean, euskararekiko engaiamendua ezinbestekotzat du, euskaraz idaztea erabaki politikotzat jotzen baitu.
|
|
|
Atxagak Gizona bere bakardadean atera zuenean nobedadea izan zen. Nik uste
|
berak
ere sentitu zuela hori: " oso ondo, baina non bizi zara?".
|
|
|
7 1963ko abuztuaren 27ko eskutitza. Adornok
|
berak
ere" terrorismo" hitza erabilia zuen Brechti buruz hitz egiteko.
|
|
|
Hori da naturak eman diona: Natura edonon den borrokan,
|
berak
ere borroka egiteko eta irauteko aparamena. Naturak natura egin du gizona.
|
|
|
Gogora dezagun, bide batez, bortxaren ikerlari bihurtu ziren hala Mikel Azurmendi Intxaustik (Ene Segurako aitonak) nola Joseba Zulaikak
|
berak
ere (Adanen poema amaigabea) poesia idatzi zutela filosofia eta antropologia baino lehenago.
|
|
|
4 Ez da gauza erraza euskal filosofia sorraraztea. Espainiak
|
berak
ere ezin izan zuen horrelakorik lortu. Francisco Suarez filosofo espainol onenak latinez idazten zuen (eta horrela filosofia alemanari sustrai garrantzitsu bat ekarri zion).
|
|
|
Horixe dira, dialogo ireki bat Orixerekin. Ez dakit Kolakowskiren kasuan, Kolakowskiren liburuak ez nituen ondo ulertu, susmoa dut Kolakowskik
|
berak
ere ez zituela Kolakowskiren liburuak ulertzen. Igual, Azurmendiren liburuak irakurrita enteratuko zen Kolakowki Kolakowskik esaten zuenaz...
|
|
|
Antzinako indiar filosofoek ondo zekiten hori, kasta horretakoa da Azurmendi. Naturak
|
berak
ere ondo daki hori: bina belarri eman dizkigu denei mihi bana eskaini orduko.
|
|
|
Beauvoirrek, ‘gizona’ neutro eta unibertsaltzat jotzea arbuiatzeaz gain, hori ere azpimarratu zuen: " Gizonak guztiz ahaztua du
|
berak
ere guruinak dituela, barrabilak dituela. Gizonarentzat, bere gorputzak harreman zuzenekoa eta normala du munduarekin objektibotasunez hauteman uste duen mundu horrekin, eta emakumearen gorputza, berriz, espezifiko egiten duen guztiaz zamatua irudikatzen zaio:
|
|
|
Problema da gure kultura guztia, beraz, juzkaerak eta problemak planteatzeko moduak
|
berak
ere, gizona1 animalia zenik edo animaliatik zetorrenik ez zekiten mendeetako eta mendeetako tradizioek moldaturik dagoela. (Azurmendi 1991:
|
|
|
Eredu batuaren onarpen eta zabalkunderako, hala ere, ez zen nahikoa garai hartako Hezkuntza eta Kultura sailburuek edo Eusko Jaurlaritzak
|
berak
ere aldeko apustua egitea. Gizarte osoaren lana zen euskara eremu guztietara eramatea:
|
|
|
Pertsona bakar baten ekarpena baino areago, talde oso batena izan da. Horrelaxe ikusi du, esango nuke, Azurmendik
|
berak
ere.
|
|
|
Leipzigen, Paris txiki batean jaioa, frantsesaren eraginpean eman du haurtzaroa: Unibertsitatean, kulturan zein literaturan gustu eta elegantzia frantsesa nagusitzen da eta, izan,
|
berak
ere idazle frantsesa izateko ametsa burutu nahiko du (Azurmendi 1999a: 63).
|
|
|
Ahozko hizkera jasoko du, hiztegiak sortu, gramatikak bultzatu: hizkuntza lantzea literatura lantzea dela ikusten du, eta alderantziz; hizkuntza landuz, literatura landuz, nazioa jasotzen dela badaki Azurmendik
|
berak
ere ongi dakienez, alemanaren herria beste nazioen parean jar daitekeela (ibid.: 81).
|
|
|
Geroago, oker ez banago Peixotori, ideiari bueltaka Argalak honelako zerbait esango zion: " Txominena ez da, jakina, sozialismoa, eta
|
berak
ere badaki. Baina berak herriarentzat zoriontasuna nahi du, eta hori ere ez dago gaizki".
|
|
|
Beauvoirrek, ‘gizona’ neutro eta unibertsaltzat jotzea arbuiatzeaz gain, hori ere azpimarratu zuen: " Gizonak guztiz ahaztua du
|
berak
ere guruinak dituela, barrabilak dituela. Gizonarentzat, bere gorputzak harreman zuzenekoa eta normala du munduarekin objektibotasunez hauteman uste duen mundu horrekin, eta emakumearen gorputza, berriz, espezifiko egiten duen guztiaz zamatua irudikatzen zaio:
|
|
|
Problema da gure kultura guztia, beraz, juzkaerak eta problemak planteatzeko moduak
|
berak
ere, gizona1 animalia zenik edo animaliatik zetorrenik ez zekiten mendeetako eta mendeetako tradizioek moldaturik dagoela. (Azurmendi 1991:
|
|
|
Eredu batuaren onarpen eta zabalkunderako, hala ere, ez zen nahikoa garai hartako Hezkuntza eta Kultura sailburuek edo Eusko Jaurlaritzak
|
berak
ere aldeko apustua egitea. Gizarte osoaren lana zen euskara eremu guztietara eramatea:
|
|
|
Pertsona bakar baten ekarpena baino areago, talde oso batena izan da. Horrelaxe ikusi du, esango nuke, Azurmendik
|
berak
ere.
|
|
|
7 1963ko abuztuaren 27ko eskutitza. Adornok
|
berak
ere" terrorismo" hitza erabilia zuen Brechti buruz hitz egiteko.
|
|
2021
|
|
|
Sare sozialetan zabaldutako testu eta bideoak zein han hemen egindako aurkezpenek ordura arte kontzeptu arrotza zena hizketa gai bihurtu dute. Eta atrebitzen naiz esaten ez dela kontzeptua bakarrik arrotz egiten zitzaiguna; planteamenduak
|
berak
ere harridura eta ezin ulertua sortu du; ez da talde, banda edo aldarrikapen sorta baten bueltan elkartutakoen antolakundea, ez dute jardunaldi edo diru kutxarik eskatzen. Bestelako eduki, forma eta usain bat duen kultur ekimena da Ekida.
|
|
2022
|
|
|
Hala eta guztiz ere, zaharra da, oso, juzgatzen duenari egiten zaion erantzuki zorrotza; baina zahartasun horrek ez dio argudioari inolako baliorik eransten. Hiltzaile bat kondenatzen duen epaileak
|
berak
ere esan dezake etxeratzen denean: " Eta eskerrak, Jainkoa, eman didazun askatasunaren graziagatik".
|
|
|
Lehen mailako iturburuak gai nagusia lantzeko baizik ezin erabil daitezke kasu honetan, juizioa bera, eta bigarren mailakoak testuinguru historikoa osatzen duen gauza ororentzat dira. Hala, bada, aipatu ditudan dokumentuak
|
berak
ere, oso salbuespen gutxirekin, froga bide gisa aurkeztu ziren juizioan (kasu horretan, nire lehen sorburuak izan ziren), edota dagokion garaia lantzen duten liburu fidagarrietatik hartuak dira. Testuan ikus daitekeenez, Gerald Reithnger en The Final Solution erabili dut, eta are gehiago Raul Hilberg en The Destruction of the European Jews, juizioaren ondoren kaleratu zena, horixe baita dokumentazio oinarririk sendoena duen Hirugarren Reicharen judu politikaren azalpena.
|
|
|
Dudarik ez dago, jakina, akusatuak eta haren egintzen izaerak, eta baita juizioak
|
berak
ere, arazo orokorrak sortzen dituztela, Jerusalemen aztertutako gaiak baino askoz ere harantzago doazenak. Arazo horietako batzuk epilogoan saiatu naiz lantzen, atal hori ez baita txosten hutsa.
|
|
|
Rikardo Arregi, berriz, ekonomia ikasketak egiten hasi zen, baina, hainbeste kontutan sartuta zegoen, ez zuen bukatu karrera. Koldo Izagirrek
|
berak
ere filologia ikasketak hasi zituen, baina ez dakit bukatu zituen.
|
|
|
Gure aurreko progresistenetakoak ere kritikoak ziren ETAren sorrerarekin eta borroka moldeekin. ETAko jendea muturrekotzat jotzen zuten, baita Koldo Mitxelenak
|
berak
ere, nik uste, eta hor sortzen zen arrakala.
|
|
|
Kultur produktuak
|
berak
ere etekin ekonomikoaren arabera neurtzen ditugun garaiotan, geroz eta beharrezkoagoak zaizkit merkatuaren baldintza eta interesei iskin egiten dieten ekoizpen kulturalak, gure euskal komunitate anomaloaren alde. Merkatuak bere mesedetan jokatzen baitu beti.
|
|
|
Nire baitan bizi diren sentimenduei hitza jarri diezulako eta mingarriak zaizkidan sentimendu horien korapiloa askatu dutelako zure hitzek. Eta Lenak esan dit
|
berak
ere negar asko egin zuela liburua idatzi bitartean. Hortxe geratu gara biak, hunkituta, une batez elkarturik.
|
|
2023
|
|
|
Nola dituzten hormek bizitza arrastoak inorentzat leku ez den etxebizitzaren eremu horretan. Zuri beltzera eraman ditu argazkirik gehienak, nolabait, adierazpen askatasun falta irudiak
|
berak
ere izango balu lez. Eta galdera egiten du nola heldu garen horraino, zer eta nola erantzuten dien arkitekturak hirigintzak konpondu ezin izan dituen arazoei.
|