|
2007
|
|
|
Ikertzailetako askok, gainera, lotura zuzen zuzena dute euskalduntze alfabetatzearekin, eskolak ematen baitituzte euskaltegietan. Beste
|
batzuk
euskara irakasle ohiak dira.
|
|
2009
|
|
|
Nolanahi dela, oso aintzat hartu beharreko fenomenoa da euskarazko kazetena ere. Badira euren artean
|
batzuk
euskararen lurralde guztian zabaltzen direnak (Berria eta Argia batik bat, eta, askoz neurri txikiagoan, Herria eta Aldaketa 16), eta euretako zenbaitek aintzat hartzeko moduko zabalkundea dauka: CIESen 2009ko lehen ikerketako datuen arabera, konparazio baterako, 64.000 irakurle ditu Berria ren paperezko argitalpenak.
|
|
2010
|
|
|
Adibidez, irakaskuntzako lehen mailetako testu liburuen kasuan badira Estatu espainiarreko merkatu gehiena asetzen duten kapital handiko enpresa batzuk, eta honelako merkatuan bete daitezke Hocevarren hipotesi guztiak. Baina argitaletxeen mundutik atera gabe, euskarazko produkzioaren parte gehiena enpresa handiekin lehiatu behar duten euskal argitaletxe txikien esku dago (nahiz eta hauetako
|
batzuk
euskarazko merkatuan indarra handia izan), eta hauei, kostu finko eta aldakorren funtzioek konkurrentzia arazoak sortzen dizkiete.
|
|
|
Txikitan, lehenengo 2 urtetan gutxi gorabehera, etxean ez nuen euskararekin harreman askorik izan, nire gurasoek ez baitzekiten euskaraz. Hala ere, nire amatxik noizpeinka hitz
|
batzuk
euskaraz botatzen zizkidan (berak euskaraz dakielakoz), nahiz eta normalean gazteleraz solastu(...) eskolara joaten hasi baino lehen(...) urte bat pasatu nuen haurtzaindegian eta hor, nire ikaskideekin batera, hasi nintzen euskaraz solasten. Ordutik, ikastolan ikasitako euskararekin, eskolan nahiz eskolatik kanpo egiten dut euskaraz:
|
|
2011
|
|
|
Gazteek sumatzen dute musika talde askok egiten duten euskararen erabilera ia sinboliko dela. Hau da, kanta
|
batzuk
euskaraz egin arren (batzuk beste batzuk baino gehiago) kontzertuetan taula gainetik esaten dutena eta beren artean hitz egiten dutena gaztelaniaz da. Denak behintzat bat datoz kontzertuetako giroa, nagusiki, gaztelaniaz dela esatean.
|
|
|
" Ez dakit zergatik egiten duten gazteleraz eta ingelesez,
|
batzuk
euskaraz ere punk musika ona egiten dute eta. Ereduek gazteleraz egiten zuten:
|
|
|
Arrasatear gazteek, ordea, ez dute hain erraz ikusten musika estilo hori euskaraz egitea. Azken aipuak kontrakoa adierazten badu ere, salbuespena da, gehienek ezintasun nabarmena ikusten baitute musika mota
|
batzuk
euskaraz egiteko eta bereziki punk rock musika. Erdaraz potenteagoa, direktoagoa eta errazagoa omen.
|
|
|
Gehienek ezintasun nabarmena ikusten baitute musika mota
|
batzuk
euskaraz egiteko eta bereziki punk rock musika. Erdaraz potenteagoa, direktoagoa eta errazagoa omen.
|
|
|
• Sentimendu
|
batzuk
euskaraz adierazteko erraztasunik ere ez dute. Zailagoa eta arrotzagoa egiten zaie euskara.
|
|
|
Euskara ez zen bakarrik zerbait sinbolikoa. Beste garaiko rock talde gehienek hitz
|
batzuk
euskaraz erabiliz, edo gaztelaniaz egin arren euskal ortografia erabiliz gaztelaniaren mundutik aldendu nahi zuen mugimendu kontrakulturala egin nahi zuten. Negu Gorriak, ordea, kontziente zen euskal gazteentzat betetzen zuen eredu funtzioaz, horiek janzkerari, erabiltzen duten hizkuntzari edo laguntzen dituzten kausei ematen zieten zentzuaren inguruan.
|
|
|
Ingelesez ere ez dakite ongi. ondo espainolez dakite. euskaltzain bati entzun nion: " euskaltzaindiko
|
batzuk
euskaraz baino hobeto dakite espainolez". (...) Baserrietan bertan ere izugarrizko aldaketa ikusten ari gara. oraingo biloben euskara eta aitonamonen euskara oso bana dira.
|
|
|
Arazo nagusia, dudarik gabe, komunikabideekin eta IkTekin dago arnasguneetan: ...ik. hori da egungo egunean arnasguneen indargabetzaile nagusietako bat. ezin zaie hiritarrei beren gustu eta jakingura osoa aseko lukeen euskal telebista, euskal prentsa eta IkT multzorik eman. posible da, ordea, herritarren interes hurbila erakartzen duten gaiak euskaraz landu eta zirkulazioan jartzea. hurbileko esparru hori irabazi beharra dago, euskarazko familiabizitza gesalduko ez bada. gauza
|
batzuk
euskaraz eta besteak erdaraz izango direla arnasguneetako familia giroan ere onartu dugu, batez ere euskarazko jarduna lehenetsiz bizimodu arruntaren gorabeherak eta solaskide ezagunen arteko pasadizoak direnean mintzagai, eta ahozko jarduna denean mintzabide. Jarduera espektro hori indarrean mantenduko duen diglosia behar da orain ere, lehenik eta behin, etxe giroan.
|
|
2012
|
|
|
Gaur egun pentsamendu horrek euskaltzale askoren pentsaerarekin tupust egin dezake, baina ez al genuke nahi zumarragako eremu edo ekitaldi
|
batzuk
euskaraz funtzionatzea erdaldunei inongo arazorik suposatu gabe. Neurri batean hauxe lortua dago derrigorrezko hezkuntzan eta haurrei bereziki eta gazteei zuzenduriko kultur ekintzetan. ez al litzateke interesgarria beste eremu batzuk irabaztea?
|
|
|
Gure artean sarri esaten dugu normalizazioa maratoia bezalako lasterketa dela: ...1eko autoarekin eta beste batzuk koxuka. edonola ere, euskararen erabilera luze zabalean hedatzeko nahitaezkoa da denok helmugara heltzea. hizkuntza gutxituaren erabileran aurrera egiteak, gainera, paradoxa askorekin egiten du topo; eta, erabilera beti dago ezagutzari erlatiboki lotuta. esaterako, euskara kide gutxik dakien tokietan ia ia ez da entzuten, eta, eremu geografiko horietan hiztun gutxi
|
batzuk
euskaraz entzutea lorpen handitzat jotzen da; ordea, populazioaren proportzio esanguratsuak euskara darabilenean, demagun %38k, zaila egiten zaigu aurrera edo atzera egiten ari garen jakitea. Beste muturrean, berriz, biztanleriaren ehuneko handia euskalduna denean eta oraindik proportzio handiagoetan erabiltzen denean, demagun %70ean, indizeetan aurrera egitea askoz ere nekezagoa da.
|
|
2013
|
|
|
— Eremuak: familia, hezkuntza, lana, solasaldia, ekonomia, administrazioa, kalea, hedabideak, sareak,..., anitzak ere ditugu,
|
batzuk
Euskararen eta EHaren aldekoak direnak eta besteak, alderantziz, kontrakoak.
|
|
|
" Arrasaten euskeraz dakixe danek, baiña gauzia da urten egitten jatzula normalien erderaz egitten dauenekin. Inkomodo daz
|
batzuk
euskeraz eta orduan komodo egoteko bixok erderara pasetan gare(...) ze zaila da euskeraerdera euskera erdera ibiltzia".
|
|
|
Ordu asko ematen ditut euskaraz idazten eta irakurtzen. Horrezaz gain, erdaraz nituen harreman
|
batzuk
euskaraz izatea lortu dut, eta lagun berriak egin ditut euskal komunitatean. Aldaketa horiek, konturatu gabe, euskaraz margotu dute eguneko agenda eta euskarak, astiro astiro, leku berriak bereganatu ditu nire bizitzan, pentsamenduan eta ametsetan.
|
|
2015
|
|
|
Esate baterako: lehen ez bezala, bilera
|
batzuk
euskaraz egiten dira, ulermena bermatuta, nahiz eta baten batek hitz egiteko gaitasun nahikoa ez izan; langile batzuk lekuz aldatu dituzte; langile berriek euskararen presentzia areagotu dute; Jauregiko sarrerako zinpekoek euskaraz egiten dute. Irudi orokorra ona da, dena den, departamentu batzuetan, zenbat eta harreman handiagoa izan orduan eta nabariagoak dira hutsuneak.
|
|
2016
|
|
|
Osakidetzako anbulatorioan euskaraz egiten dute harrera; informazio orri eta kartel
|
batzuk
euskaraz, beste batzuk, eta zenbait gazteJose Anjel Aldai – Hizkuntzen ahozko erabilera Aiako kalean eta leku publikoetan laniaz ere bai. Mezak, astean bi kaskoan eta bat Urdaneta auzoan, denak euskaraz dira.
|
|
|
Adibidez 1.5 atalean, maiztasun mailaketa aurkeztean, euskaraz bakarrik egiten duten pertsonak desagertu egin direla dio autoreak. Arrazoia du, baina, agian, orain ere ume txiki
|
batzuk
euskara baino ez dute erabiltzen. Salbuespena txikia da hori, ez da segurua gainera eta, nolanahi ere, inkesta soziolinguistikoetan ez da halakorik agertzen, galdetegiak 16 urte baino gehiagokoei pasatzen baitzaizkie.
|
|
2017
|
|
|
...alduntzea gure xede taldeko zenbait guraso euskaldundu dira edo euskalduntzen ari dira. bide horretan identifikazio biziki azkarrak sortzen dira, haurren hizkuntza sozializazioa prestatu edo berrindartzen dutenak. guraso erdaldun gisa definitu dugun kategoria honek ñabardura franko ditu. gure xede taldean badira hizkuntza gaitasun maila ezberdinak, bakarren bat aski ongi moldatzen da euskaraz eta
|
batzuk
euskararen ikasketa prozesuan murgilduta daude. hiztunaren eta hizkuntzaren arteko harreman konplexua da. hizkuntzaren jabekuntza prozesu bizi eta dinamikoa da, eta, azken batean, hizkuntza gaitasuna continuum afera da. honek" hiztun berriez" gogoeta egitera garamatza. hiztun talde horrek berebiziko garrantzia dauka eta izanen du aurrerantzean hizkuntzaren biziberritze prozesuan eta ike...
|
|
2018
|
|
|
Gogoratu behar dugu euskaldun elebakarrak, erdaraz ez dakitenak, desagertu direla; euskaldun guztiak, maila batean edo bestean, gutxienik, elebidunak gara, beraz. Egoera horretan, elebidunen
|
batzuk
euskaraz elebakar bizitzea oso probabilitate txikiko gertaera izango litzateke; elebidun (euskaldun) elebakar funtzionalak gutxi izango lirateke, eta gutxi, baita ere, euskaraz deus ez edo ia deus ere ez egiten duten euskaldunak. Elebidun horiek grafikoaren muturretan kokatzen dira (4 grafikoa).
|
|
|
Diskurtsoetan aldaketa bat dago, ordea. Ikasle
|
batzuk
euskararen erabilera erabat instrumentala egiten dute: ikasten dute lana nahi dutelako.
|
|
|
Ikasle
|
batzuk
euskararen erabilera erabat instrumentala egiten dute (lana nahi dutelako).
|
|
|
Bost esperientzia ikertu ditugu,
|
batzuk
euskararekin loturikoak eta beste batzuk genero berdintasuna, herrigintza eta kultur arlokoak. Esperientzia horietan aztertu dugu administrazio publikoak, euskalgintzak, eta beste eremuetako gizarte eragileek eta herritarrek herri mailan elkarrekin nola jardun duten.
|
|
|
Dinamika berri horri erronka kutsua eman zaio, taldeak onartu behar izan duelako kide batzuen euskara hutsezko jokaera" urratzailea" denbora mugatu batez (bi hilabetez). " Posible al litzateke zuen arteko harremanetan kide
|
batzuk
euskara hutsez aritzea (euskal elebakar gisa alegia) eta laneko dinamikari kalterik ez egitea?" Horra hor erronka. Eta ondoren konbitea:
|
|
|
Batetik, Udaletxearen eta enpresaren arteko tramiteetan arduradun izango denari euskara jakiteko eskatzea. Enpresek egindako publizitate, idatzi eta komunikatuetan, ordea, inkoherentzia da nagusi, batzuetan besteetan baino saiakera handiagoa egin bada ere, gauza
|
batzuk
euskaraz (inprimakien azala, atal nagusiak..), beste batzuk gaztelaniaz, beste batzuk... baitaude. Inkoherentzia hau saihesteko, gaztelaniazko komunikatu elebakarrak saihesteko eskatzea erabaki da, eta oinarrizko gauzak azaltzen dituzten euskarazko idatzi elebakarrak onartzea.
|
|
|
Gainera, hauetan erabilitako hizkuntza hautua ez da era antolatu eta koherente batean egiten. Erraz aurki daitezke komunikatu elebakarrak gaztelaniaz, beste batzuk, eta beste
|
batzuk
euskara hutsean.6 Eskaintzaren aldetik, lehentasuna Oiartzungo biztanleek dute lanpostuak betetzeko garaian, eta ondoren bailarakoek. Jatorriaren araberako euskara gaitasuna da langileengandik espero dena (giza baliabideen arduradunek adierazi dute), eta honek ez du langileek euskara jakitea bermatzen.
|
|
2019
|
|
|
Iaz, ordea, niri egokitu zitzaidan Berrobiko eskolara joatea. Irakasle ezagun batek deitu zidan, ea hurbilduko nintzen bertako 10 urte bitarteko haurrekin solasalditxo bat izatera, haur gehienek euskaraz egiten bazuten ere, ezin zutelako lortu etorkinen seme alaba
|
batzuk
euskaraz egitea. eta orain arte kontatutakoa azaldu nien, beraiek ere jabe zitezen, Berrobi bezalako herrien garrantziaz eta bizi izan duten aldaketaz. aitona amonak Berrobitik Beotibarrera jaitsi ziren bizitzera, Belauntzara, paper fabrikaren etxeetara (gero" gure txokoa" dantzalekua egon zen lekura, hain zuzen ere). hamabi familia bizi ziren auzotxo hartako bi etxeetan, eta gehienak e... 60ko hamarkada hartan, maiz joaten nintzen bertara, eta gogoratzen dudanaren arabera erdara zen gure jolasetako ohiko hizkuntza.
|
|
|
" Hamarraldi batzuk atzerago, musika talde
|
batzuk
euskaraz kantatuta arrakastaren mugak sentitzeraino iritsi ziren, eta nahiago zuten taldea desegin, muga horiek gainditzeko erdaraz kantatzen hastea baino. Euskaldun berri prekarioak edo ia euskaldunak ziren sarritan.
|
|
2021
|
|
|
Horrela, euren lurraldeetan hitz egiten diren jatorrizko hizkuntzekiko hurbilpen sentimendua garatu dute informatzaile
|
batzuk
euskarak bizi duen biziberritze prozesuarekin adierazitako enpatiaren ondorioz, esate baterako Mexikoko informatzaileak hala dio:
|
|
|
Euren lurraldeetan hitz egiten diren jatorrizko hizkuntzekiko hurbilpensentimendua garatu dute informatzaile
|
batzuk
euskarak bizi duen biziberritzeprozesuarekin adierazitako enpatiaren ondorioz. hartu hango hizkuntzak ezagutzeko... (MEX)
|
|
2022
|
|
|
Aniztasun Sailarekin elkarlanean, harrera planean hizkuntzaren alderdia lantzen ari da Euskara Zerbitzua, besteak beste UEMAren materiala oinarri hartuta: hizkuntza propioa edo berezkoa euskara dela, zergatik aurkituko dituen gauza
|
batzuk
euskaraz bakarrik, euskara ikasteko eta/ edo erabiltzeko gonbidapena, laguntzen berri, etab. Gida moduko bat prestatuko du Udalak laster, eta harrera saio batzuk antolatu ere bai aldian behin; azalpenak eta argudioak emateko aukerak izango ditu Udalak, beraz. Etorri berriak gaztetxoak direnean, hizkuntza errefortzuak eskaintzen dizkie Udalak, euskaltegiaren laguntzarekin, ikastetxeetan ereduan errazago molda daitezen.
|
|
|
eskolan hasterakoan(% 59,3k) eta euskaltegian hasterakoan(% 43k). Askotan aipatu diren beste momentu
|
batzuk
euskararekiko kontzientzia hartzerako momentua(% 57,6) eta lagun euskaldunak egiteko momentua(% 48,9) dira. Gainera, beste askok lana ere aipatu dute(% 33,2k).
|
|
|
Azken hau, pertsona
|
batzuk
euskararen sinbolo izatearekin lotu daiteke (Goirigolzarri eta beste, 2019), hau da, euskaraz hitz egitea eragiten duten pertsona hauek euskararen sinboloak dira; izan ere, pertsona konkretu batzuk euskararekin identifikatzean, gainerakoek euskaraz egiten diete pertsona hauei (15), beraiekin euskaraz aritzeko arrazoia hauek beti euskaraz hitz egitea izanik (16).
|
|
|
Azken hau, pertsona batzuk euskararen sinbolo izatearekin lotu daiteke (Goirigolzarri eta beste, 2019), hau da, euskaraz hitz egitea eragiten duten pertsona hauek euskararen sinboloak dira; izan ere, pertsona konkretu
|
batzuk
euskararekin identifikatzean, gainerakoek euskaraz egiten diete pertsona hauei (15), beraiekin euskaraz aritzeko arrazoia hauek beti euskaraz hitz egitea izanik (16).
|
|
|
Hauek dira interes talde bakoitzarekin erabil daitezkeen argudioetako
|
batzuk
euskararen eskaera susta dezaten enpresetan eta merkataritzan:
|
|
|
Nabarmentzekoa da eremu erdaldunean, alegia, duela hamarkada
|
batzuk
euskararik entzuten ez zen hainbat lekutan, euskararen erabilera hazi egin dela. Hala ere, hirigune handietan eta beste zenbait eremu geografikotan erabilera oso baxua da.
|
|
|
Hiztunaren generoaren arabera badaude diferentzia
|
batzuk
euskararen erabileran. Euskal Herriko joera orokorra nabari da UEMAko udalerrietan ere.
|
|
2023
|
|
|
askok nabarmentzen dute euskarako ikasgaia murriztu dela beraien ikastetxean hizkuntzaren corpusa ikastera eta batzuetan praktika pedagogiko atzerakoiekin (hurbilpen gramatikala eta ez komunikatiboa; ikasleen beharren pertsonalizazio gabea; ebaluazio zigortzailea eta ez hezitzailea; euskara ikastearen derrigortasun ez justifikatua) egin izan dela. Ikasle
|
batzuk
euskararen kontrako jarrera garatu izan dute horregatik, ulertu ezinik transmititu izan zaien euskara ikasteko derrigortasuna. Hizkuntz normalizazioaren zentzua, norabidea, argitu gabe dute.
|