|
2003
|
|
|
Eskaera Kaliforniako kode zibileko klausula batean oinarritzen da, non “Oreo” gailetak eta bihotzerako erloju bonba bat parekatzen baitira, koipe partzialki hidrogenatu asko baitute. Kode horrek produktu herrikoien fabrikatzaileei egozten die erantzukizuna, baldin eta batez besteko kontsumitzaileak ez baditu ezagutzen produktu jakin
|
batek
osasunerako dituen ondorio kaltegarriak. Alde horretatik, Stephen Joseph demandaren abokatu arduradunak dio “partzialki hidrogenatutako koipeen kontrako kasua tabakoarena baino sendoagoa dela, jendeak ez dakielako zer arrisku duen”.
|
|
2004
|
|
|
Europako Kontsumitzailearen Bulegoak (BEUC) egindako Interneteko orri
|
batek
osasunerako edo ingurumenerako arriskutsuak izan daitezkeen eguneroko elementuen zerrenda erakusten du. Neurria erakunde horrek abiarazitako kanpainaren parte da.
|
|
|
Rotterdameko hitzarmena FAOren eta NBIPren laguntzarekin, Rotterdameko Hitzarmenak aukera ematen die kideei gerta daitezkeen arriskuez ohartarazteko. Munduko edozein lekutan gobernu
|
batek
osasun edo ingurumen arrazoiengatik edozein produktu kimiko debekatzeko edo gogor murrizteko neurriak hartzen baditu, gainerako herrialde guztiei jakinaraziko zaie. Gainera, herrialde batek produktu kimiko bat edo plagizida bat debekatu edo mugatzen badu estatuan, baina beste herrialde batzuetara esportatzeko baimena ematen badu, inportatzaileari esportazio ohar bat eman dio, produktu kimikoari eta haren garraioari buruzko informazio praktiko eta zehatzarekin.
|
|
|
Honako hauek sartu dira hitzarmenean: ...atzak, hauts lehorreko plagizida arriskutsuen formulazioak %7ko edo gehiagoko benomiloarekin, karbofuranoa %10eko edo gehiagoko kopuruarekin, %15eko edo gehiagoko tiramama, amianto aktetiltetiltetanita, amianto trolioia, amantoa Informazio praktikoa Nazioarteko itun horren arabera, estatu alderdiek elkarri ohartarazi behar diote produktu horiekin zerikusia izan dezaketen arriskuez; hala, herrialde
|
batek
osasun edo ingurumen arrazoiengatik edozein substantzia kimiko debekatu edo murrizteko neurriak hartzen baditu, gainerako herrialdeei informazioa eman behar zaie. Era berean, herrialde batek produktu kimiko bat edo plagizida bat debekatu edo mugatzen badu estatuan, baina esportatzeko baimena ematen badu, inportatzaileari ohar bat eman behar dio produktu kimikoari eta haren garraioari buruzko informazio praktiko eta zehatzarekin.
|
|
2008
|
|
|
Medikuaren kontsultara joaten diren lau edo bost pazientetik
|
batek
osasun mentaleko arazo bat du. Horrek eguneroko kontsulten %20 eta %25 artean esan nahi du, hala nola antsietate krisia, disfuntzio sexuala edo disfuntzio psikotikoa, depresio baten ondorioz ideia suizidak dituzten pertsonak.
|
|
|
Espainian, beste herrialde batzuetan ez bezala, ez da aurreikusten zenbat kilo karga dezakeen haur
|
batek
osasun arazorik ez izateko
|
|
|
Lau eta bederatzi kilo arteko karga jasaten dute. Egoera horrek gurasoak eta hezitzaileak kezkatzen dituen arren, Espainian, Europako beste herrialde batzuetan ez bezala, ez da aurreikusten legez arautzea haur
|
batek
osasun arazoak saihesteko gehienez karga ditzakeen kiloak. Irudia:
|
|
2009
|
|
|
alertakoak eta informaziokoak. Lehenengoak, 2008an 528 izatera iritsi direnak, merkatuan dagoen elikagai
|
batek
osasunerako arrisku larria dakarrenean eta ekintza azkarra eskatzen duenean bidaltzen dira. Kasu horretan, RASFFak arazoa identifikatzen du eta alarmari eragiten dio (produktua kentzea).
|
|
|
Talde horiek genero bati edo elkarrekin lotutako espezie multzo bati buruzkoak dira. Mikroorganismo talde taxonomiko
|
batek
osasunerako arriskurik ez badu, hala frogatuta dagoelako, edo espezieak identifikatu eta ezaba badaitezke, multzo hori QPS estatusean sartzen da. Tresna hori Estatu Batuetako Sendagaien eta Elikagaien Administrazioaren “Generally Reconised As Safe” (GRAS) tresnaren antzekoa da, baina Europako lege praktiketara egokitua.
|
|
2010
|
|
|
Espainiako proiektu
|
batek
osasuna kaltetzen ez duen eta pribatutasuna bermatzen ez duen gorputz eskanerra garatzen du aireportuetarako
|
|
2012
|
|
|
Gainera,% 98ren iritziz, osasunari eragiten dion auzia da, eta ez helduei soilik erasaten diena;% 78ren irudiko, denborarekin ez da arazoa desagertzen, eta% 96ek onartu egiten dute haur gizen
|
batek
osasun arazoak izango dituela helduaroan.
|
|
|
Dena da garrantzitsua zahartzaroa osasunarekin lortzeko Egiten edo uzten denak eragina izanen du etorkizuneko osasunean. “Neurri horiek betidanik hartu behar dira,
|
batek
osasuna zaintzeko asmoa duenetik, eta ez bakarrik 70 edo 80 urterekin. Iraupen lasterketa bat bezalakoa da” esan du Triguerosek.
|
|
|
Nolanahi ere, dietistek maiz gomendatzen dute elikagai jakin batzuk kontsumitzea, sexu grina areagotzeko zeharkako metodo gisa. Ez libidoan eragin zuzena dutelako, baizik eta dieta orekatu
|
batek
osasunerako onurak ematen dituelako. Eta osasun hobea, errendimendu sexual handiagoa.
|
|
2013
|
|
|
Horregatik, sexu bizitza osoa izateko, ezinbestekoa da sexualitatea norberaren adinari eta bizi inguruabarrei egokitzea. Cristina Martinezek dioenez, «ez da gauza bera pertsona
|
batek
osasun ona izatea, gaixotasun kronikoren bat nozitzen dutenak diabetea, kardiopatiak edo endekapenezko gaixotasunak, besteak beste». Nahikoa informazio izateak eta zure osasun egoeraren mugez jakiteak lagunduko du sexuaz gozatzen modu osasungarriagoan, konfiantza eta lasaitasun gehiagorekin.
|
|
|
Katua ezin da izan begetarianoa adituek ohartarazi dute. Haragia jaten ez duen felido
|
batek
osasun arazoak izateko arriskua du; besteak beste, gernuan kristalak sortzeko arriskua eta organoen funtzionamenduan akatsak izateko arriskua. Artikulu honetan azaltzen da zergatik ezin duen katu batek bere jabeen dieta begetariano bera jarraitu, eta zer arrisku dituen katuak felidoak frutak eta barazkiak bakarrik kontsumitu.
|
|
|
Galdera zaila da. Ondorio hori ateratzen da, behintzat, bere bizitzan zehar pertsona
|
batek
osasunean izango dituen ondorio posibleekin zerikusia duten ikerketa zientifiko ugariak aztertuz gero. Duela gutxi sortu den batek dio uda dela jaiotzeko sasoirik onena, haurdun dagoen emakumearen organismoan bitamina gehiago ekoizten delako, haurdunaldiaren azken hiruhilekoan eguzkitan gehiago egon delako.
|
|
2014
|
|
|
. 1 Zakurrak ez du zaborretik jan behar Detritusak zakurrentzako intoxikazio iturri dira, eta usain bizia dutelako erakartzen dituzte. Zaborrez elikatzen den txakur
|
batek
osasun arazoak sor ditzakeen kutsadura foku bat du. Hozte faltagatik eta janaria eta hondakinak nahasteagatik sortzen den zaborra mikrobioz betetako lekua da, eta gorakoak eta beherakoak irensten duen txakurrari.
|
|
|
Irudia: Ryan Tiran Arazo psikologikoak eta jokabide arazoak dituzten katuak Bere behar psikologiko eta fisikoetara egokitutako gune batean bizi den katu
|
batek
osasun mentalez gozatzeko aukera gehiago dauka Felido batek osasun mentaleko alterazioak ditu, eta oldarkortasuna, beldurra eta portaera suntsitzailea dira jokabide horren ezaugarri batzuk. «Desoreka psikologikoak dituzten katuen kasuak ohikoak dira, eta errutinaren aldaketekin lotutako egoeretatik eratorri daitezke, horien jabeen aldaketak edo etxean egoteko ordutegiaren aldaketak», aztertzen du Miguel Ibañezek, Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko Animalien Portaeraren Medikuntza Zentroko zuzendariak.
|
|
|
Irudia: Ryan Tiran Arazo psikologikoak eta jokabide arazoak dituzten katuak Bere behar psikologiko eta fisikoetara egokitutako gune batean bizi den katu batek osasun mentalez gozatzeko aukera gehiago dauka Felido
|
batek
osasun mentaleko alterazioak ditu, eta oldarkortasuna, beldurra eta portaera suntsitzailea dira jokabide horren ezaugarri batzuk. «Desoreka psikologikoak dituzten katuen kasuak ohikoak dira, eta errutinaren aldaketekin lotutako egoeretatik eratorri daitezke, horien jabeen aldaketak edo etxean egoteko ordutegiaren aldaketak», aztertzen du Miguel Ibañezek, Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko Animalien Portaeraren Medikuntza Zentroko zuzendariak.
|
|
|
Kontuan izan behar da «katuek txakurrek baino urte gutxiago daramatzatela etxean, eta ezin zaiela antzeko portaerarik eskatu pertsonekiko elkarbizitzarekiko», gaineratu du Salmeronek. Kata izaerak dakartzan beharrak betetzea Bere premia psikologiko eta fisikoetara egokitutako gune batean bizi den felido
|
batek
osasun mentalez gozatzeko aukera gehiago du. Katu batekin edo gehiagorekin bizi den pertsona baten etxeko zatia felido osagarriekin egokituta egon behar da.
|
|
|
Erretilu higieniko bat edo batzuk behar ditu bere beharrak betetzeko, arraspa bat, azazkalak, jostailuak eta igotzeko eskalagailua dituena. Katuaren osasun fisikoa, bere ongizate psikologikorako bermea Minik edo gaixotasunik ez duen katu
|
batek
osasun mental egokia izateko aukera gehiago du. Felidoak beren ondoeza ezkutatzeko joera dute, baina osasun desegokiak ondorioak ditu buru ongizatean.
|
|
|
Ez da zuzena felidoak beren giza familiatik independenteak diren izakiak izatea, beren espazioa pertsonekiko edo beste animaliekin elkarrekintzan hasteko duten espazioa lehenestea. Bere jabeek maitatu, integratu edo estimatzen ez duten katu
|
batek
osasun mentala gal dezake. Gehiegizko bakardadeak eragindako arazo psikologikoak dituzten felino batek eragiten dituen sintoma batzuk konpultsazio konpultsiboa dira, dermatitisa edo alopezia, eta, bestetik, obesitatea.
|
|
2015
|
|
|
Elikadura arloko Segurtasunaren Europako Agentziak, ordea (EFSA siglak ditu ingelesez, eta hark erabakitzen du elikagai
|
batek
osasun adierazpenenen bat eraman dezakeen edo ez), honako baieztapen hau baino ez du onartzen oliba olioarentzat: " Oliba olioaren polifenolek babestu egin dezakete odoleko kolesterola oxidaziotik".
|
|
|
Hala ere, nazka horrek nahaste are larriagoak eragin ditzake. Hala, behar duen arreta eta zainketa animikorik jasotzen ez duen txakur
|
batek
osasun arazoak ere izan ditzake, hala nola etxean bakarrik geratzen denean banantzeak eragindako antsietatea eta txakurren depresioa. Baina txakurra ez aspertzea posible da.
|
|
2016
|
|
|
Bost emakumetik
|
batek
osasun mentaleko arazoak ditu haurdunaldian edo jaio eta urtebete geroago, gehienak erditze ondoko depresioak edo antsietate trastornoak
|
|
|
Trastorno mentalak aldi perinatalean, osasun publikoko arazo larria Irudia: p.brazaiuskas Bost emakumetik
|
batek
osasun mentaleko trastornoak ditu aldi perinatalean, hau da, haurdunaldiaren hasieratik hasi eta erditu ondorengo lehen urtera arte. Halaxe adierazten du duela hilabete batzuk Erresuma Batuko Zerbitzu Medikoen Buruzagitzaren txosten ofizial batek.
|
|
|
Hori dela eta, komeni da autonomia erkidego guztietan txertaketa programa espezifikoak ezartzea arriskutzat jotako populazio taldeetan, gripeari, pneumokokoari, difteriari, tetanosari, tetanosari edo zoster herpes arriskuari aurre egiteko, osasun inbertsioa delako, eta osasun sistemarako epe ertain eta luzera aurrezten delako. Kostu ekonomikotik haratago, garrantzitsuena da txerto prebentibo
|
batek
osasun egoera hobetzea eta ospitalizazioen kopurua eta iraupena murriztea patologia edo bestelako konplikazio elkartuen ondorioz. Europako Batasuneko Kontseiluak iaz jarri zuen mahai gainean txerto egutegiak estatu kideetan txertatzeko epea.
|
|
|
Zifra orokorrek %2ko igoera orokorra erakusten dute 2014ko datuekin alderatuta. Estatu kide
|
batek
osasunerako arrisku larriari buruzko informaziorik badu, berehala jakinarazi behar dio Europako Batzordeari, RASFF erabiliz. Informazio guztia Europako Batzordeak ebaluatzen du eta estatu kideei bidaltzen die.
|
|
2017
|
|
|
Basoko bainua egiteko hainbat modu daude, ‘Baños de bosque, una oferta de salud’ gidaliburuak dioenez. DKV Bizimodu Osasungarriaren Institutuak argitaratu du, eta, oro har, ingurumen osasuntsu
|
batek
osasunari nola mesede egiten dion azaltzen du. Aukera errazena da bere kabuz baso bat egitea eta natura duen parke bat egitea.
|
|
2018
|
|
|
Baina zer gertatzen da txakurrak eztul egiten duenean eta behin eta berriz marranta duenean? Orduan, berehala joan behar da albaitariarengana, eztula egin eta egin ari den txakur
|
batek
osasun arazo larria izan baitezake, tratamendua behar duena: txakurtegiko eztula, bronkitisa edo txakurren hotzeria.
|
|
|
200.000 baino gehiago sortu dira osasunaren, kirolaren eta argaltzearen inguruan. Hiru pertsonatik
|
batek
osasun aplikazio bat erabiltzen du (e) k egindako zundaketa baten arabera, eOsasuneko Ikertzaileen Elkartea (AIES). Erabiltzaileak gizonezkoak zein emakumezkoak dira, gizonezkoak baino zertxobait gehiago.
|
|
|
Haurdunaldiko elikadurari buruzko mitoek ere eragina dute», erantsi du txostenaren espezialista eta egilekideak. Izan ere, mitoak ugariak dira. Batzuetan, auzoko batek, lagun batek edo izeba
|
batek
osasun profesional batek baino kreditu handiagoa dute. Eta elikadura mitoak gehiago albiste faltsuen garaian – hedabideetan eta sare sozialetan barna ibiltzen dira.
|
|
2019
|
|
|
Kasu askotan, pertsona batzuk onura ekonomikoa ateratzen ari dira informazio hori bistaratzean. Gainera, albiste
|
batek
osasun fisikoari eragin badiezaioke edo arrisku eta larrialdi egoerei buruzkoak badira, ondorio larriak izan ditzake. 8 Bulu bat errepikatzeak ez du egia bihurtzen.
|
|
|
Zaintzaile on
|
batek
osasun arreta jakin behar du, eta larrialdi egoeretan erreakzionatzen jakin behar du, baina, batez ere, pazientea eta enpatikoa izan behar du.
|
|
2020
|
|
|
BEZa elikagai osasungarrienetara jaistea, hala nola frutetara, barazkietara, osoko zerealetara eta lekaleetara, eta osasunarekin lotura argia duten produktuetara igotzea, hala nola alkoholera, azukre, gantz saturatu edo gatz ugariko elikagai ultraprozesatuetara, eta edari azukredunetara, zeinei berariazko zerga aplikatzen baitzaie 20 herrialdetan baino gehiagotan eta Katalunian, eta emaitza oso onak lortu baitira. Bigarren neurria publizitatea arautzea izango litzateke, batez ere adingabeei zuzendutakoa eta osasunari buruzko alegazioei dagokiena; izan ere, egungo legeriarekin posible da globalki txarra den produktu
|
batek
osasunari buruzko alegazioa izatea, soilik bitamina edo mineral batekin aberastu delako. Eta, hirugarrenik, eskaintza arautzea eta elikadura ingurune osasungarria sortzea.
|
|
2021
|
|
|
Bestalde, farmakozaintza lan garrantzitsua dago, osasun profesionalek eta herritarrek osatzen duten sarea, laborategien autokontroletik haratago doana. Sendagaiak, bigarren mailako ondorioak eta zaintza Botika
|
batek
osasun arazoak sor ditzakeela susmatzen denean, Farmakozaintza Zentro Autonomikoari jakinarazi behar zaio. Oharra pazienteek zein profesional sanitarioek eman dezakete, baina azken horien kasuan jakinarazpena nahitaezkoa da.
|