|
2001
|
|
|
Oliba olio birjina fruta zuku hutsa da, ez dauka inolako aditibo edo kontserbatzailerik. Litro
|
bat
olio ekoizteko 4 kilo oliba zanpatu behar dira. Olibaren koloreak ez du zerikusi zuzenik barietatearekin, umatze edo heltze fasearekin baizik:
|
|
|
Oxidotik babesteko, parafinaz edo baselinaz estal daitezke. Beste aukera
|
bat
olio finez bustitako trapu batekin garbitzea da, azidorik gabe. Erremintak oso oxidatuta badaude, petrolioan edo trementinan sartu behar dira zenbait orduz, eta horiek igaro ondoren, eskuila batekin edo aluminiozko espartzu batekin igurtzi.
|
|
|
" Baita zuri ere", erantzun zioten, eta segitu zuten erosten: litro erdi
|
bat
olio, azukrea, lau ogi...
|
|
|
Ateei ematen zizkieten danbatekoak aditzen zituen. Makina
|
bat
olio zuen haien zauriak sendatzeko! Zaldiak batere kulparik gabe aldiro hartzen zuen kastigua sekula ikusi gabeko gauzarik tristeena iruditzen zitzaion," Anima salbo, gu bezalakoak dituk ta!".
|
|
2002
|
|
|
Transformazioa egiteaz Araban kokatua dagoen Bionor enpresa arduratuko da. Enpresa horretako kontseilaria den Angel Jauregik esan digunez, litro
|
bat
oliotik gutxi gorabehera litro bat biodiesel lortuko da. Euskal Herrian horrelako proiektu bat martxan jartzen da lehenengo aldiz, baina Europan hainbat herrialdetan aspalditik egiten da.
|
|
|
Zulo txiki batzuk egin behar dira laban batekin, olioa kantitate txikitan atera dadin. – Egosten ari diren bitartean patatak osorik gera daitezen, nahikoa da koilarakada
|
bat
olio gehitzea eta gatzez gazitzea sutatik kendu baino minutu bat lehenago. – Arroza bere puntuan egotea erraza da, olio tanta batzuk edo gurina gehitzen badiogu egosteari.
|
|
|
Berotu labea 200 ºC an. Jarri labean kazola sakon erregogor
|
bat
olio pixka batekin, eta salteatu oilarra su bizian, beti azalaren aldetik, gorritu arte. Gaineratu barazkiak eta belar bereiziak, eta kozinatu 5 minutuz edo berdurak bigundu arte.
|
|
2003
|
|
|
: olio pote batek 5 kilometroko luzera duen orbana sortzen du eta litro
|
bat
oliok edangarria den milioi bat litro ur kutsatzen du.
|
|
|
Kipula, porrua, azenarioa, baratxuria, piperra, tomatea eta babarrun zati bat kontu handiz atera eta irabiagailu batekin birrindu. Baratxuri pixka
|
bat
olio pixka batekin frijitu, eta irabiagailu ontzira bota. Dena ondo birrindu eta babarrunen lapikoan sartu.
|
|
|
Etxera iritsitakoan usain berri batek egin dio diosal sukaldetik. Arroza ikusi du perrexila eta txirlekin mahai gainean plantatuta, eta neskazahar egosi
|
bat
olio errez lagunduta. Arrainari laguntzeko moduko ardorik ba ote duen pentsatzen hasi denean, albariñoren bat edo, Lupek salto egin dio lepora kata muxarra balitz bezala.
|
|
2004
|
|
|
Arroitzeko azken uzten batez besteko etekina% 25ekoa izan da. Alegia, lau kilo olibarekin litro
|
bat
olio lortzen da. Azken uztetan hiru milioi kilo oliba inguru jaso zirenez, %25eko etekin hori oso errentagarria izan zen ezbairik gabe.
|
|
|
Kopuru irrigarria da, kontuan hartzen badugu erretzaileek eta tabako kearen eraginpean dauden pertsonek 23.000 ng/ g bentzopireno har ditzaketela egunean. Vidalen aburuz, zigarro batek litro
|
bat
olio zuriren bentzopireno kantitatea halako 100 du. Gogoratu olioari buruzko EBko eztabaidetan 420 ng/ g jartzen dela eguneko arrisku muga.
|
|
2005
|
|
|
Animalia ehun adiposoak, gantz azidoen asetasun maila handiarekin. Frijitzeko prozesua Frijitzea sukaldaritzako prozesu bat da, eta jaki
|
bat
olio bainuan edo koipe beroan sartzen da tenperatura altuetan (150 °C). Olioak beroa transmititzen du eta produktua azkar eta uniformeki berotzen du.
|
|
2006
|
|
|
Ogi integrala, tanta
|
bat
olio, tomatea eta urdaiazpiko ondua.
|
|
|
Epeldu esnea olio koilarakadatxoarekin eta bota pixkanaka pixkanaka aurreko masaren gainean, espatularekin edo koilararekin nahastuta. Bizkotxozko molde biribil
|
bat
olioarekin igurtzi, eta gainean irin pixka bat bota. Bota dezagun bizkotxoaren orea molde honetan eta egosi labean 30 bat minutuz 200 °C an.
|
|
|
Orly garagardo edo zeta orea Ore hori prestatzeko 250 g irin bahetu behar dira, dezlitro bat. garagardoa edo soda, gatza, koilarakada
|
bat
olio, bi dezimetro ur epel eta arrautza zuringo bat. Osagai guztiak nahasten dira, zuringoa izan ezik.
|
|
|
Orly legamia masa Orly orea legamiarekin eginez gero, osagai hauek erabiltzen dira: 250 g irina, 10 g legamia, hiru dezimetro ur, gatza, koilarakada
|
bat
olio eta arrautza zuringo bat elur puntuan. Aurreko prestakinak ez bezala, osagaiak honela nahastu behar dira:
|
|
|
Dieta horretan, gainera, fruta, barazki eta labore ugari sartzen dira. Falta ezin den beste elikagai multzo
|
bat
olioak eta bestelako elikagai koipetsuak dira, kaloria gehien ematen dituztenak, bai dieta begetarianoan, bai bestelako modalitate dietetikoetan. Ez bakarrik landareak Pertsona batzuek kaloria gutxiko dieta batekin lotzen dute dieta begetarianoa, barazki sorta zabala baitu, eta fruta eta barazki ugari, eta horiek zereal integralekin eta lekaleekin konbinatzen dira, besteak beste.
|
|
|
Olioa zilindroan zehar ibiltzen da pistoian zehar, baita bigarren ganberan ere, bien artean dagoen balbula baten bidez. – Monotuboa: bi ganbera ditu,
|
bat
olioarekin eta bestea gasarekin. Bien artean, pistoi flotatzaile bat dago.
|
|
2007
|
|
|
Piskat pentsatzen jarri ezkeroz laordentxo
|
bat
olio.
|
|
|
Sartzen den kantitatea normala baino handiagoa bada, gerta daiteke segmentuak pistoiaren arteketan ondo doituta ez egotea, eta horrek kedana eta kea sor ditzake. Normala da, halaber, gasolina pixka
|
bat
oliora pasatzea, baina kantitatea hain da txikia, ezen ez baita ikusten neurketa hagatxoan. Oliorik onena da garestiena:
|
|
2008
|
|
|
Ezaugarri hori, biskositatea, handitu egiten da propietateak galtzean. Olioa berrerabiltzeko gai den jakiteko adierazle on
|
bat
olioaren biskositatea behatzea da. Zartagina edo frijigailua Bi aukeretako edozein da baliozkoa.
|
|
|
Olioa eta gosea Pinazi olioaren giza kontsumoaren historia duela urte asko hoztu zen Siberiako negu hotz eta luzeetan, Errusiako iparraldean. Herritarren jakinduriak dioenez, gosea eta janaririk eza mehatxatzen zituztenean, herritarrek koilarakada
|
bat
olio hartzen zuten janari urria osatzeko, edo, are gehiago, aseak sentitzen zituztelako. Urte asko geroago, argaltzeko industriak elikagai hori berreskuratu du, eta gantz azido pinolenikoan aberatsa den olioa patentatu du.
|
|
|
Arrasaten bakarrik, urtean 5.000 litro jasotzetik 25.000 litro jasotzera igaro da. Olio ontzi bakoitzak litro
|
bat
olio jasotzeko edukiera du, eta edukiontzi bakoitzak 174 litro jasotzekoa, ontziak gordetzekoaz gain.
|
|
2009
|
|
|
Hegal edo palanka batek ontzi horiek banan banan bultzatzen ditu, eta grabitatearen eraginez erortzen dira gehitu du. Olio ontzi bakoitzak litro
|
bat
olio jasotzeko edukiera du, eta kontainer bakoitzak 174 litro jasotzekoa.
|
|
|
Litro
|
bat
olio= litro bat bioerregai
|
|
|
Xukatu eta garbitu. Eltzean, jarri egosten azukiak eta konbu alga, ur ugaritan, gatza eta zorrotadatxo
|
bat
olio botata. Jarri estalkia eta utzi egiten, 15 minutu.
|
|
|
Hara zer idatzi zuen 1950ean Passages olerki bilduman Henri Michaux poeta eta margolariak (Namur, 1899 Paris, 1984). 25 urte bete dira hil zenetik, eta haren azken hamar urteetako 40
|
bat
olio elkartu dituzte Angeluko Beatrix Enea egoitzan (Lapurdi). Otsailaren 6a arte izanen dira.
|
|
|
Zenbat lagun, hainbeste pomelo hartuta, atera zukua eta irabiatu tanta
|
bat
olio, izpi bat gatz eta amiñi bat perrexil xehaturekin. Pomeloa pittin bat mikatza, garratz edo mingotsa denez, ez dugu orain postrean hartuko, jaten hasi aitzin baizik.
|
|
2010
|
|
|
Hondakin hori ibaietara iristen bada, oxigeno trukeari eragiten dion eta ekosistemako izaki bizidunei kalte egiten dien azaleko geruza sortzen da. Litro
|
bat
oliok mila litro ur kutsa ditzake. Etxeko olio litro batek mila litro ur kutsa ditzake Industria olioak, makina astunetan edo automobiletan erabiltzen denak bezala, are ondorio okerragoak ditu:
|
|
2011
|
|
|
Gatz puntuan jarri. Bota arroz egosia 20 minutuz, ur irakin gatzarekin eta koilarakada
|
bat
oliotan. Arroza, aldez aurretik nahastu eta salteatu egingo dugu minutu batzuetan barazkiekin.
|
|
|
1944ko otsailaren 16an, hileko eta pertsona bakoitzeko errazionamendu hau agintzen da: hirietan, litro
|
bat
olio, kilo bat azukre, lekalea eta arroza kilo bat, sei kilo patata, 100 gramo txokolate, zopa egiteko fideoa 250 gramo, 200 gramo xaboi. Herrietan, nekazari eremuetan berriz:
|
|
|
Herrietan, nekazari eremuetan berriz: Badajoz, Caceres, Cadiz, Ciudad Real, Kordoba, Jaen, Granada, Lerida, Malaga, Sevilla, Tarragona, Teruel, Toledo eta Campo de Gibraltarren litro
|
bat
olio. Beste lurraldeetan, litro erdia.
|
|
|
Baina, behar zaio eman hari naphtaline deitu zer batetarik: berrehun gramma pinta
|
bat
oliotan. Gogo eman honi:
|
|
2012
|
|
|
Hala, lurruna sortzen da, eta turbina batek bultzatzen du elektrizitatea sortzeko. Instalazio horiek gauez ere funtzionatzen dute, beroaren zati
|
bat
oliotan edo gatz urtuan gordetzen baita. Espainia aitzindaria da teknologia horretan, Sevillaren kanpoaldean eraikitako planta baten antzera.
|
|
|
Bi elementu horiek, gatz apur bat, ozpin tanta batzuk eta emultsioa egonkorra izan dadin irabiaduran airea sartuz gero, saltsa aberats hori lor dezakegu. Baina arazoetako
|
bat
olio asko izatea da, oliba olioa edo ekilore olioa, eta hori dela eta, ez da jakirik egokiena ohiko kontsumorako. Hala ere, trikimailu erraz batzuekin saltsa arindu daiteke.
|
|
|
little blue hen Maionesa saltsa arintzeko modu bat arrautza esnez ordezkatzea da, arrautzarekin eta oliba olioarekin arrautzaren koiperik gabeko saltsa lortzen baita. Prestatzeko beste modu
|
bat
olioaren zati bat esnea, barazki edo oilasko salda arrautza irabiatuari gehitzea da. Esnea edo salda eta olio pixka bat gehituz gero, saltsa arinagoa lortuko da, olioaren zati bat esnez ordezkatzen baita.
|
|
|
Arrautzaren ordez esne gaingabetua erabiltzen da, hura olioarekin nahastuz gero emultsioa sortzen baita eta arrautzaren koipea murrizten baita. Saltsa arinago hori egiteko beste modu
|
bat
olioaren zati bat barazki edo oilasko saldarekin ordezkatzea da, eta hori pixkanaka irabiatutako arrautzari gehitzen zaio. Urdaiazpiko ondua, hestebeteen ordez.
|
|
|
Nahikoa da patatak zuritzea eta gehien gustatzen zaien moduan moztea (makila, pospoloa, lastoa, txipak, xaflak…), zartagin batean frijitzeko, oliba olio askorekin. Aromatizatzeko trikimailu on
|
bat
olioari zuritu gabeko baratxuri ale bat gehitzea da. Patata horiek hainbat modutan erabil daitezke:
|
|
|
Dickensen nobelako Dorrit ttipiak Andre Madaleni laurden erdi
|
bat
olio eskatu zionekoa.
|
|
2013
|
|
|
Pasta karbohidrato konplexu eta xurgapen moteleko iturri bikaina izan dadin, «aldendu» egin behar da, hau da, kanpotik egosita eta barnean erdi itxita. Horretarako, litro
|
bat
olio berotu behar da 100 gramo pasta bakoitzeko. Ura irakiten hasten denean, bota gatza eta pasta.
|
|
2014
|
|
|
Askotan, honelako baieztapenak entzuten edo irakurtzen ditugu: “hartu laranja zukua baraurik”, “edan ura limoiarekin baraurik”, “jan polen koilarakada bat baraurik”, “hartu koilarakada
|
bat
olio gosaldu aurretik”. Epaiak dira —batzuetan, oso haserreak, ziurtatzen dutenak elikagai zehatz bat dagoela eta beste batzuk baino lehenago kontsumitu behar dugula.
|
|
|
Zalantzarik gabe, bi elikagai zaporetsu dira. Aguakate krema bat pepinoarekin edo herriko ogi
|
bat
olioarekin eta belar finekin osasungarri bihurtzen da. 7 Baratxuria edo tipula.
|
|
|
—Andre Madalen ikasi behar duzu —esaten zion begi urdineko Isane hark Bordelaisi— Andre Madalen, Andre Madalen, laurden erdi
|
bat
olio...
|
|
|
Intzaurra eta hurra azaro erditik martxo arte tinkatuak dira. Urtean nunbaitan 9.000/ 10.000 pinta olio ekoizten dira Veyssièreko eiheran, jakinez 2 kiloko intzaur andanak (kuskuak kendurik) pinta
|
bat
olio ematen duela. Eta olioa fabrikatu ondoan gelditzen den pastaren hondakina laborarieri emana da, turto gisa erabiltzeko abereentzat, zatiño bat ere arrantzarieri, apeu gisa arrainak harrapatzeko.
|
|
|
Alabainan, berek bildutako intzaurrak eta hurrak eraman dezazkete tinkatzera, beren olioa ukaiteko, sariño bat utziz eiherazainari. Hala nola, 2,5 kilo intzaur erematen duenak kilo erdia (edo 2 euro) utziko du eiherazainari, lanaren truk, eta pinta
|
bat
olio etxerat bilduko. Eta, bistan da, eihera hortatik beretik ainitz olio botoila da saltzen, intzaur olioak onura asko ukanki bai elikaduran bai osagarriarentzat.
|
|
2016
|
|
|
Rosaren dendara nindoan: botila
|
bat
olio eta libra erdi kafe erosteko agindu dit amak, erantzun nion, ahots ikaratiz.
|
|
2017
|
|
|
Zelako txerrikeria! Zeini bururatu dakioke atun pote
|
bat
olioz beteta ekartzea! Ziur asko maleta beltz ziztrin horretan etorri da, kremailera erdi zabalik dauka eta.
|
|
|
Abiadura kaxa automatikoaren funtzionamendua hidraulikoa da; beraz, oliorik ez badu kalte larriak sor daitezke osagaietan. Hortaz, kaxa automatikoen osagaietako
|
bat
olio ponpa da, sistemari presioa ematen diona. Gainera, barruan olio iragazki bat izaten dute eta iragazki hori aldizka aldatu behar izaten da, aurrez finkatutako mantentze lanetako epeetan; olioaren maila neurtzeko hagaxka bat ere izaten dute.
|
|
2018
|
|
|
Hala ez bada, irin pixka bat gehitu behar da. Orea prest dagoenean, jarri zartagin
|
bat
olio pixka batekin berotzen. Bitartean, mini a egiten ari gara hanburgesak azalore ogiaren tamainakoa.
|
|
2019
|
|
|
Valeria Boltneva Valeria Boltneva Frijituak Taberna askotan, elikagai frijituekin egindako pintxoak izaten dira (patatak, kroketak, oilasko hegalak, nugget ak, txibiak, etab.).). Alde horretatik, leku batzuetan egiten den praktika txarretako
|
bat
olioa gehiegi berrerabiltzea da, eta hori ez da egokia, osasunerako arriskutsuak izan daitezkeen konposatuak sortzen laguntzen baitu. Hala izan den jakiteko, zenbait xehetasuni erreparatu diezaiekegu, hala nola partikula karbonizatuen presentziari, zaporeari edo usainari (zaharrak diren edo aurretik frijitutako beste elikagai batzuetatik ateratako nota arraroak dituzten).
|
|
|
ginakyurt en 5 Thai arroz arroza Egosi arroza ur ugariz eta gatzez, 15 minutuz. Bitartean, berotu wok edo zartagin
|
bat
olio pixka batekin eta, bero dagoenean, gaineratu piperrak, azenarioak eta ilar ultraizoztuak, dagoeneko garbiak eta prestatzeko prest daudenak. Gehitu arroza wokari eta sukaldaritza guztia 10 minutuz, lima zukua, soja saltsa eta azukre pixka bat hartzea ahaztu gabe.
|
|
2020
|
|
|
Lehenengo soldata 2000 pezetakoa izan zen, garai hartarako ondo omen zegoen. Kontuan izan litro bat esnek 0,70 pezeta (0,04 euro) balio zuela, eta litro
|
bat
oliok, 1,60 pezeta (0,10 euro).
|
|
|
• Koilaratara
|
bat
oliotan gorriaraz itzazu.
|
|
2021
|
|
|
Hori arazo teknologikoa da zenbait produktu egiteko orduan, hala nola, opilak, galletak eta izozkiak, urtua eta erakargarritasun gutxikoa izango bailukete. Benetako alternatiba
|
bat
olio tropikalak lirateke, hala nola shea gantza, alga eta legamietatik lortzen diren olio zelulabakarrak edo intsektu gantza. Oraingoz, aukera horien guztien ekoizpen txikiak ezin du hartu gaur egun palma koipez osatuta dauden produktu prozesatu guztien fabrikazio bolumena.
|
|
|
Horren arrazoia izan ohi da olioak gaizki erabiltzea, gehiegi berotu edo berrerabili direlako, edo hazi olioak erabiltzea, frijituei eusteko egokiak ez direnak. Bertsio berriak Patata tortillaren kaloriak gutxitzeko modu osasungarria da patataren zati
|
bat
olio gutxirekin sueztitutako barazkiekin ordezkatzea: piperra, tomatea, tipula, baratxuri freskoak, espinakak, azenarioa edo kalabazina, besteak beste.
|
|
2022
|
|
|
Jauregiko aberastasunez jelosturi, ahizpek Psike-ri salatu zioten haren senarra sugea zela, jan egingo zuela, eta hori gertatu gabe hobe zuela labana batez hil zezan lo zegoenean. Psike-k sinetsi zuen eta begiratu zion maitaleari kriseiluaren argiaz; hain ederra ikustean durduzatu zen eta sorta
|
bat
olio irakin isurarazi zion sorbaldara. Eros iratzarri zen eta airean aienatu zen, haserre.
|
|
|
Esneki zaporeak gustatzen bazaizkigu, egokiena behi esne osoa aukeratzea da (noizbait ardi esnearekin egiten saia gaitezke, eta, seguru asko, gaztaren antzeko zaporea izango du). Kalitatezko gurin batek ere testura fin baterako behar den koipe puntua emango du (batzuetan koilarakada
|
bat
olio gehitu daiteke rouxaren testura egonkorragoa izan dadin). Eta gari irinari dagokionez, gozogintzako irina nahikoa izango da.
|
|
|
Garrantzitsua da olioa ez dadila hezetu, gantza ez erretzeko, baina nahikoa tenperatura izan dezala, txurroak gehitzean, horiek flotatu eta hondoan hondoratu gabe frijitu daitezen. «Parisko zartagin» bat ez badugu, frijigailu
|
bat
olio garbiarekin, kazola altu bat edo, azken baliabide gisa, zartagin bat erabil dezakegu. Zartagin horrek olioz betetako altuera izan behar du, bere edukieraren 2/ 3raino, frijitzeko txurroak gehitzeko unean gainezka egin ez dezan.
|
|
|
–Izugarri goxo dago –onartu du Cesterok, ogi puska
|
bat
oliotan bustiz. Zapore sendokoa da, eztarrian kili kili egin eta aho-sabaian luzaz irauten duten horietakoa.
|
|
2023
|
|
|
babestu eskuak labeko eskularruekin eta erabili silikonazko pintza luzeak. Erabili ondoren garbitzea Aire frijigailuen abantailetako
|
bat
olioarena baino errazago garbitzea da. Halaber, fabrikatzaile batzuek ontzi garbigailurako osagarri egokiak diseinatu dituzte.
|
|
|
Edari honek 55 mg ditu 100 ml bakoitzeko, gehienak arrain urdinetik datozenak. Kantitate hori lortzeko, sardina lata
|
bat
olio (27 g) edo bi muskuilu (17 g) erabil daitezke. Nabarmenak, baina ia ez Ontzian osagai asko nabarmentzen dira, baina kopuru txikia dute beti.
|
|
|
Zartagin oso bero batean bisiguari «buelta eta bira» ematen zaio, kanpotik egosita baina ez barrutik. ✅ Bitartean, igurtzi labeko plaka
|
bat
olio tanta batzuekin eta zartagineko zukuarekin. ✅ Jarri bisigua haragiarekin gorantz, eta sartu labean 200 ºC tan sei minutuz.
|
|
|
2 Txerri saiheskia egosi bitartean, garbitu onddoak eta moztu zati handitan. Lapiko batean burruntzalikada
|
bat
olio jarri, eta gehitu onddoak bertara. Bota gatz pitin bat ere.
|