|
2001
|
|
|
Espainiako estatuak ezarri dituen helburuak lortze aldera, gero eta argiago daude estrategiaren oinarriak, eta hauetako
|
bat
euskal gizartean haustura eta konfrontazio soziala arlo guztietara hedatzea da. Euskal gizartearen parte bat euskararen kontra jartzeko bidean, batez ere bi elementu darabiltzate:
|
|
2002
|
|
|
Eskualde honen aukera eta aitzindaritza ez da gero ustekabean gertatuko den zerbait. Nekez aurki daiteke beste eskualderen
|
bat
Euskal Herri guztian zehar Debagoienaren ahalmenaren bezainbestekorik eskainiko duenik: bederatzi herri elebidunen gurari amankomunatua, MCCrenmailako kooperatiba mugimendua, Mondragon Unibertsitatea eta Goiena Komunikazio Zerbitzuak ez dira gero artalak 65.000 biztanle baino ez dituen ingurumarian.
|
|
2003
|
|
|
Funtsean, gure bidaiari segida eman nahian, hango delegazio bat etorri da azaro hastapen honetan bai Euskal Herriaren hobeki ezagutzeko, bai Saint Pierre eta Miquelon uharteen aurkezteko. Guhaurek Euskal kultur erakundean sortu dugun euskarri multimedia
|
bat
Euskal Herrikoau rp egiak izenekoa eta lau hizkuntzatan egina (euskaraz, frantsesez, ingelesez eta espainolez) aurkeztu diegu eta oso interesatuak dira hango liburutegi eta turismo espazioetan horrelako lanabesaren ezartzeko.
|
|
|
Errealitatea zein den ez dugu behar bezala atzeman, gaztelania %80ren ama hizkuntza da; eremu mistoan gurasoen %65ek ez duDeredua aukeratzen, eskubidea duten arren; alderdi politiko nagusiak ez datoz
|
bat
Euskal Herriaren eraikuntzarekin. " Nafar osoak ez direla" bezalako mezuek egia ez izateaz gain kontrako efektua lortzendute.
|
|
2004
|
|
|
Badu orain urte
|
bat
euskal kultur erakundeak hitzarmen bat izenpetu duela Eusko Jaurlaritzarekin, hain zuzen kultura trukaketak areagotzeko, elkarteen, artisten eta erakundeen eskutik, eta nolazpait gure buruetan daukagun muga ezabatzeko, edo bederen ematzeko.
|
|
|
" Garbi dago zinema dela euskal kulturak oraindik irabazi ez duen gunea", zioen Eneko Olasagastik 2002ko UEUren Udako Ikastaroetan. Han ‘Urrats
|
bat
euskal zinemaren alde’ aldarrikapena egin zitzaion administrazioari, non euskarazko filmak egiteko aurrekontu berezia sortzea proposatu eta, horrela, aipatu aurrekontuan oinarriturik, urtean euskaraz bi film egiteko bidea ireki nahi izan zen. Honekin batera ikusleria gorpuztuz joatea zen xedea, baina ikuskizun gizartea den gurean, zinemagintzak herriaren irudikapenen ardatzak ezartzen dituenez, zineman ere euskal begirada behar bezala lantzeko proposamen zehatzak aurki daitezke artikulu honetan.
|
|
|
Kari honetara, eta sektorearen egoera aztertu ondoren, urtero 1.200.000 euroko aurrekontua irekitzea proposatu zitzaion administrazioari. Hau da, Urrats
|
bat
euskal zi nemaren alde aldarrikapenarekin batera, urtean euskarazko bi film ekoizteko konpromisoa eskatu zen.
|
|
|
Aldarrikapenak, esan bezala, Urrats
|
bat
euskal zinema ren alde zuen izenburutzat, eta, UEUren barruan, Eneko Olasagasti, Asier Altuna eta Koldo Almandoz zinemagileek aurkeztu zuten.
|
|
2005
|
|
|
Baina Txillardegiren originaltasunak badu beste iturri
|
bat
Euskal Herria rekin edo Unamunorekin zerikusirik ez duena. Eta iturri hori Paris da, edo zehatzago esanda, Parisko giro intelektual ezkertiarra, edo, izen bat emateagatik, Jean Paul Sartre.
|
|
2007
|
|
|
Prestige petrolio ontzia Ozeano Atlantikoaren uretan hondoratu eta astebetera, isuritako fuelak Galiziako kostaldea zelan belzten zuen ikusita, Eusko Jaurlaritzak balizko marea beltz
|
bat
euskal kostaldera hurbilduko balitz zelan aurre egin ziezaiokeen aztertzeko eta egin beharreko lanak koordinatzeko batzorde bi antolatzea erabaki zuen. Erakunde arteko Batzordean Eusko Jaurlaritzak berak, Gipuzkoako eta Bizkaiko Foru Aldundiek eta Donostiako Udalak hartu zuten parte.
|
|
|
Turismoari loturik, petrolio ontziko fuelaren isurketak eragin zuen beste ondorio
|
bat
euskal hondartzek beren kalitatea" ziurtatzen" duen bandera urdina galtzea izan zen. Isurketa aurreko udan ikur hori lortu zuten bederatzi euskal hondartzetatik soilik lauk lortu zuten 2003ko uda bandera urdinarekin hastea, baina pozak ez zien gehiegi iraun, ekainean egoniko fuelaren etorrerak uztailaren hasieran bandera galtzea suposatu baitzien.
|
|
|
Prestige ontziaren ezbeharra lau urte igarota: begirada
|
bat
Euskal Herriko mugimendu ekologistatik. Argitaratugabea.
|
|
|
Eta photoshopa eskatzen bazaigu, ekin diezaiogun. Sex appeal berri
|
bat
euskal literaturarentzat, irakurle berriak erakartzeko esperantzan.
|
|
2009
|
|
|
Halaber, nire abiapuntua hauxe izan da: denok daukagu irudi topiko
|
bat
euskal literaturaz, baina irudi hori puntu batzuetan ez da oso errealista edo egokia. Lazarragaren euskarazko eskuizkribuaren aurkikundeak besteak beste horixe ekarri du:
|
|
|
Euskal gatazkari buruzko literaturan gehien jorratu den gaietako
|
bat
euskal eskarien izaerari buruzko eztabaida da; hots, pribilegioak diren edo ez. Bi kasuetan, nabaria izan da Espainiako eta Frantziako nazionalismoen jarrera erasotzailea, estatua izateak duen eragin handia baliatuz.
|
|
|
sei irakasle geneuzkan Arteako Seminario Txikian, eta seitik lauk euskaraz zekiten. Eta
|
bat
euskal idazlea! Don Manuel Estonba, irundarra.
|
|
2010
|
|
|
Zuk zuzendutako beste proiektu
|
bat
Euskal Herria proiektua izan zen11 Mendez mende porrota izan zen bezala, Euskal Herria arrakasta?
|
|
2011
|
|
|
Bai. Egiten nuen astearen parte
|
bat
Euskal Erakustokian, parte bat Bordelen, eta larunbat eta igandeetan Baigorrin. Orduan mitxa gehiago bainuen, egun batez egiten nituen Baigorriko lan guztiak, bereziki hor zirelarik alkateordeak.
|
|
2012
|
|
|
Segurarrari eskertu behar diot, berak sartu zuela zegamarra euskararen munduan; bizitza osorako norabidea markatu zidan horrela. Jakin Taldean karakter, pentsaera eta formazio diferenteeneko ekipo
|
bat
euskal kulturaren alde aritzeko elkartu da. Denon artean ikusi eta ikasi dugu, eztabaidatu ditugu gure ideiak, landu eta gauzatu ditugu gure proiektuak.
|
|
2013
|
|
|
EHllkolore ekimena izan da iazko eta aurtengo gertaera berri interesgarrienetako
|
bat
Euskal Herrian eta euskal kulturaren eremuan. Kultura, identitate, hizkuntza aniztasuna babesteko asmoarekin sortu da.
|
|
2014
|
|
|
Xora bezalako proposamen ausartak Zuberoan auzolanean egindako filmakhurbildu gintuen Hebentik elkartera. Tradizioaren eta arte garaikidearen arteko nahaste
|
bat
Euskal Herriko gainerako herrialdeekin partekatzeko saioetan dabiltza, duela hamar urtetik hona. Maulen dute gunea, tren geltoki zaharreko egoitzan dago beraien bulegoa; erakusketa, ikastaro zein ikuskizunak ere bertan antolatzen dira.
|
|
2015
|
|
|
Beste arrazoi
|
bat
euskal Estatuaren aurka bozgoratzen dena, aro postnazionalaren esames gezurrezkoa da (506), hori XIX. mendekoa omen dela eta euskal Estatua nahi luketenak atzokotzat deskreditatuz, Estatuaren gaindipena omen dena Estatu espainolaren baiespen bihurtuz.
|
|
2017
|
|
|
Bertze
|
bat
euskal zerrenda handitzeko, Semprun eta Picassorekin batera. Eta, Georges Moustaki ezagutu duzu?
|
|
|
Bada azken aldian aski zabaltzen ari den diskurtso
|
bat
euskal zinemaren inguruan, baikortasunetik baikorkeriara lerratzen ote den nabarmentzen zaila dena. Loraldiaz hitz egiten da.
|
|
2019
|
|
|
Bertsolaritzaren balioetako
|
bat
euskal gizarte eta kulturaren isla izateko duen gaitasuna izango litzateke. Hori babesten dut.
|
|
2020
|
|
|
Han bi erakusketa propioak sortu ditut. Lehenerako sortu ditudan obretatik
|
bat
Euskal Museoari oparitu nahi nion eta erantzuna hauxe izan zen: guk ezin dugu erabaki, baimena Frantziako Conservatoire des Musees de France instituziotik etorri da.
|
|
|
[...] Egia da garaian bazegoela presio edo atmosfera gisako bat esaten zizuna: " ei, hiri nobela beltza gustatzen bazaik, zergatik ez duk idazten nobela beltz
|
bat
Euskal Herrian". Ez zen presioa, arnasten zen zerbait zen.
|
|
2021
|
|
|
Bestalde, beren burua aurreko belaunaldien ispiluan islatuta ikustean, indartu egiten da porrot egin duen ‘belaunaldi indibidualistaren’ irudi kritiko hori. Izan ere, aurreko gizaldietako irudikapen idealizatua dute, eta, ondorioz, uste dute beraien aurrekoak oso politizatu eta mobilizatutako jendea zirela, batik
|
bat
Euskal Herrian.
|
|
2022
|
|
|
Hargatik garrantzia. Noski, kultur politikak ez dira aurrekontu hutsak, are gutxiago Eusko Jaurlaritzaren aurrekontu hutsak, baina esango nuke badirela lagin
|
bat
euskal kulturgintzan gabiltzanon markoa zein den hobeto ulertzeko.
|
|
|
Egon badago beste alternatiba bat: unibertsitate pribatu
|
bat
euskal lurralde guztietara zabaltzea, Euskal Unibertsitate bat sortzeko helburuarekin. Egun ditugun unibertsitate pribatuen artean, Mondragon Unibertsitatea izango litzateke helburu hori bere gain har lezakeen bakarra.
|
|
2023
|
|
|
Baina nola? Esperientzia praktikoak ez zaizkigu falta, eta horietako
|
bat
Euskal Herriko Bilgune Feministaren estrategia da, adibidez. Hautu politikoa feminismoa euskaraz egitea da, eta horrek hainbat espaziotan euskararen garrantziaz kontzientzia hartzea ahalbidetu du, eta, era berean, komunikazio gaiari aurre egiteko, praktika batzuk martxan jartzea ere bai.
|
|
|
Aldaketa politikoaren aroak, bada, hitzarmen soziokulturalak ere birpentsatzea ekarri zuen. Nolanahi ere, garai hartan hedatu ziren hitzarmen soziokultural haietan eragin handia izan zuten, bai Euskal Filologia ikasketen garapenak (euskal kultura esparruak zedarritzeko funtsezko izan zenak, batik
|
bat
euskal literaturaren eremuan), bai euskarazko irakaskuntzaren zabalkundeak eta adarkatzeak. Ikastolen sareak Euskal Herriko eremu batzuetan legeztatzeaz gain, Hego Euskal Herriko hezkuntza sare publikoaren euskarazko irakaskuntza eratzeari ekin zitzaion, eta garai hartako murgiltze ereduan jardun zuten irakasle talde gehienek bazuten euskal kulturaren sozializazioan eragile nagusi izatearen kontzientzia, testuinguru politikoak eta sozialak giro zein kokapen horretara lerratzen zituelako.
|