|
2000
|
|
|
" Hazparne 1893"/" Hazparne 1987" bi istorioak," Tortura"," Euskal amen aienak"... Hirugarren multzo nagusi
|
bat
euskal literaturaren arloko gaiek osatzen dutela dio Lopez Gasenik, non bere zaletasunak eta etsaigoak azaltzen dituen.
|
|
2003
|
|
|
Hamarkada horretakoa dugu Los gemelos de Iturriondo gaztelaniaz idatziriko nobela erraldoi argitaragabea ere, euskaraz idazten hasi zena, baina gaztelaniaz jarraitu eta burutu zuena. Duda barik, galera handi
|
bat
euskal literaturarentzat! Elaberri hau hasikinetan zela, aurrekoarekin gertatu zitzaion antzeko bigarren estropezu bat suertatu zitzaion idazleari.
|
|
2006
|
|
|
Aldehorretatik oso bidaide sentitzen ditut Aingeru Epaltza, Xabier Montoia, MikelAntza, Iñaki Uria, Juan Luis Zabala eta enparauak. Honekin ez dut esan nahi nirebelaunaldikide guztiei rock musika gustatzen zaienik edo beren obretan aurkidaitekeenik, baizik eta gure belaunaldia izan zela musika mota hau presentziaminimo
|
batez
euskal literaturan sartu zuen lehenengoa. Imajinatu nire poza XabierMontoiak. Euskal abestia hil da, gora rock and rolla?
|
|
2007
|
|
|
Eta photoshopa eskatzen bazaigu, ekin diezaiogun. Sex appeal berri
|
bat
euskal literaturarentzat, irakurle berriak erakartzeko esperantzan.
|
|
2009
|
|
|
Halaber, nire abiapuntua hauxe izan da: denok daukagu irudi topiko
|
bat
euskal literaturaz, baina irudi hori puntu batzuetan ez da oso errealista edo egokia. Lazarragaren euskarazko eskuizkribuaren aurkikundeak besteak beste horixe ekarri du:
|
|
2010
|
|
|
Literaturaren irakaskuntzan bi helburu nagusi bereizten dira gaur egun Hego Euskal Herrian:
|
bata
euskal literaturaren historiari buruzko datuen transmisioari dagokio. Literaturaren historia irakasteko gehien erabiltzen den euskarria testuliburua da, eta EAEko irakaslerik gehienek testuliburuaren arabera antolatzen dituzte edukiak.
|
|
2011
|
|
|
3 Beste puntu garrantzizko
|
bat
euskal literaturaren hartzaileena zen. Norentzat idatzi behar zen?
|
|
2013
|
|
|
Esan bezala, elikatu duten erro batzuen sakonerak XIX. mendearen mugak igarotzen ditu, antzinakoagoak ziren garaietan ere indarrean zeudela nabarmena delako. Erro hauetakoren
|
batek
euskal literaturan duen lekukotasunik zaharrenera ere joko da, agerian jartzeko Araibar zaldunak zenbateraino duen euskarri tradizioa. Gisa honetan jokatuz, betiere, modu zehatzagoan neurtu ahal izango da zer zegoen jadanik esana euskaraz eta jasotako ondare horri zer erantsi zion Erkiagaren Araibar zaldunak.
|
|
|
Dena den, aldeak alde, Araibar zaldunak eragindako esamesek, Haur besoetakoak urteak argitaragabe igarotzeak... garaiko giroa islatzen dute. Bai behintzat, bazela gizatalde
|
bat
euskal literaturaren ibilbidea decorum aren lege estuenen barnean gorde nahi zuena.
|
|
|
Azterketa soziologikoa lehena izan zen euskal literaturan irakurzaletasuna ikertzen. Aurrekoek bezala, Idurre Alonsok (2008, 2010, 2012) ere erabili du soziologiaren ikuspegia euskal literatura aztertzeko, batik
|
bat
euskal literaturaren sisteman sortzen diren hierarkiak analizatzeko, eta fenomeno horrek eskoletako euskal literaturaren irakaskuntzarekin duen zerikusia ikertzeko. Artikulu honetan soziologiari lotutako ikuspegi horrekin arituko naiz kontsumitzaileen azterketan.
|
|
2015
|
|
|
Euskal literaturari dagokionean, esango nuke azken urteetan aski onartua dagoela euskarazko produkzioak osatzen duela berau, baina hori zalantzan jartzen duenik ere bada. Etxepare Institutuak euskal kulturari buruz apailaturiko eskuliburuen artean bada
|
bat
euskal literaturari buruzkoa, Estibalitz Ezkerrak idatzia, eta erdaraz idazten duten idazleak ere aintzat hartzen dira espazio urriagoan, hori bai. Proposamen horrekin bat egiten zuen, halaber, Joseba Gabilondo kritikariak 2006an argitaratutako Nazioaren hondarrak liburuan.
|
|
|
(2004) esango lukeen moduan arte izatetik kultura izatera igarotzea99 Edo are lehenago, Tinianov ek dominantearen teorian (1980) erakutsiko zuen moduan artelanen inguruan, ezaugarri subordinatuak konstruktibo izatera iristea aski gauza normala da artearen esparruan. Aspektu dinamiko hori hartzen dute aintzat teoria sistemikoek, literatur sistema aldagarria delako, eta hala, ez da kontraesankorra Atxaga momentu jakin
|
batean
euskal literatur (proto) sistemaren ertzetan kokatu izana eta egun, ordea, erdigunean egotea.
|
|
|
Zein dira bada nire pretentsioak? Garai
|
batean
euskal literaturako aurrekari moderno eta abangoardista batekin egiten genuen amets: Rimbaud edo Verlaine euskaldun bat, gure Bilintx edo Elizanburu bertangoxozaleen ordez; edo idazle ausart, abertzale eta gorri bat, Maiakovski bat Errepublika garaian, Lizardi etxekoi eta kristauaren lekuan.
|
|
|
Gorabehera komun, ohiko, hauez gain, bada beste
|
bat
Euskal Literaturari zuzenean eragiten diona, arazo iturri dena, harena bakarrik ez dela izango uste izatekoa bada ere.
|
|
2016
|
|
|
Nago, aipatutako guztiek garrantzia izan arren, bakoitzak bere neurrian?, fenomeno inportanteenetako
|
bat
euskal literatura komertzial baten finkapenaren hastapenak izan daitezkeela. Ez dut esan nahi hori errealitate irmo eta egonkor bat denik, gurea bezalako literatura txikietan ia ezer ez da finko eta egonkorra, eta mota honetako orokortze ahaleginak beti izango dira, ezinbestean, behin behinekoak, orain arte egin ditudan gehienak bezalaxe?.
|
|
|
ezein liburutan baino lehen, 1997/08/08ko datarekin," Alejandro Tapia Perurena olerkari iruindarraz" artikulua argitaratu zuen Nafarkaria n). Eta bide
|
batez
euskal literaturen historiari buruz Bidadorrek zeukan ezagutza eruditua, jakinduria entziklopedikoa erakusten zuten artikuluak. Altxorra dira, harribitxia:
|
|
|
Eta azkenerako aukeraketa bat egitera behartuta egon gara. Euskal literaturarekin, edo zehatzago, euskarazko testuekin zerikusirik ez zuten artikuluak, edo zerikusi gutxi zutenak, kanpoan utzi behar izan ditugu, eta paperean soilik sartu ditugu euskarazko testuekin harreman aski sendoa zutenak, gutxieneko lotura bat zutenak, azken
|
batean
euskal literaturari ekarpen handiena egingo lioketenak. Dena dela, eta teknologia berriek eskaintzen diguten aukera probestuta, liburu honetatik kanpo geratu diren artikuluak eskuragarri jarri ditugu sarean, Pamiela argitaletxearen web orrian.
|
|
2017
|
|
|
Joxe Azurmendi Otaegi da adiskidantza zabaldu dutenetako
|
bat
euskal literaturan: Zulaikaren Adanen poema amaigabearen epilogoan, Bitoriano Gandiagaz idatzi duenean.
|
|
2018
|
|
|
droga, politika, rocka, HIES a, eta abar. Gai horiek ez ziren garai
|
bateko
euskal literaturan kontuan hartzen, gure Euskal Herria idilikotik aldentzen baikintuzten. Hemen ere pozak, miseriak eta arazoak badaude, munduko beste edozein lekutan bezala.
|
|
2019
|
|
|
Literaturaren teorian hiriari etaurbanotasunari buruz teorizatutako ideia garrantzitsuenetan sakontzea eta hori euskalnobelaren kasu espezifikoan zentratzea da asmoa. Nazioarteko literaturaren teorianlandutako zenbait ideia zenbaitetan ez datoz
|
bat
euskal literaturaren sistemak izan duenerrealitate txiki eta periferikoagoarekin. Hori dela eta, helburua da teoria horiek euskalliteraturaren testuinguru eta historiara egokitzea.
|
|
2021
|
|
|
60 Hara hor beste arrazoibide
|
bat
euskal literatura itzuliaren eremua nazioz gaindikoa dela esateko.
|
|
|
6 GOGOETA
|
BAT
EUSKAL LITERATURA
|
|
|
6 GOGOETA
|
BAT
EUSKAL LITERATURA ITZULIAREN FUNTZIOEN
|
|
|
Ikuspegi orokor
|
bat
euskal literaturaz.
|
|
|
3 Eredu historiografiko
|
bat
euskal literaturarentzat:
|
|
|
3 Eredu historiografiko
|
bat
euskal literaturarentzat() 45
|
|
|
Eduki corpus kultural hori hainbat gaik edo diziplinek osatu dezakete, baina oinarri gisa har daitekeen iturrietako
|
bat
euskal literaturako obrek eskaintzen duten corpusa da MIR1 en aburuz. Hau da, euskal literaturak corpus linguistikoa, eta ez hizkuntza literarioari dagokionez, eskaintzen duen modura, liburuek osagai eta erreferentzia kultural ugari eskaintzen dituzte, bai nazioartekoak, bai euskal kulturari dagozkionak.
|
|
|
Hiru irakurketa saio desberdin daude hilabetean:
|
bat
euskal literaturako liburu bati buruzkoa da, bestea komikiarena eta hirugarrena dago anime, manga bati buruzkoa. Eta nahiko bitxia da, ze nik ez daukat ikusita beste eskola batean horrelako zer edo zer egiten dutenik.
|
|
|
Hiru irakurketa saio desberdin daude hilabetean:
|
bat
euskal literaturako liburu bati buruzkoa da, bestea komikiarena eta hirugarrena dago anime, manga bati buruzkoa. Eta nahiko bitxia da, ze nik ez daukat ikusita beste eskola batean horrelako zer edo zer egiten dutenik.
|
|
|
Badago ohitura
|
bat
euskal literaturan guztiz normalizatuta daukaguna eta batere normala ez dena. Kontra egotearena eta ze kontra gauden esatearena, baita inork galdetu ez digunean ere.
|
|
|
enkargua Harkaitz Canori eta Arantxa Iturberi ematea. Konturatzen zarete zer den gizon batek eta emakume
|
batek
euskal literaturan elkarrekin idaztea. Badakizue ze gutxitan gertatu den?
|
|
2023
|
|
|
«Alegia, hark eraman du euskal literaturan faxista izatearen zama guztia, baina ni Arestirekin nago: ' Faxista
|
bat
euskal literaturan. Nik esango nuke bat baino gehiago daudela'».
|
|
|
Eta asko daude. Nik batzuetan faltan sumatzen dut kanon
|
bat
euskal literaturan. Irakurketa kanon bat.
|
|
|
Aldaketa politikoaren aroak, bada, hitzarmen soziokulturalak ere birpentsatzea ekarri zuen. Nolanahi ere, garai hartan hedatu ziren hitzarmen soziokultural haietan eragin handia izan zuten, bai Euskal Filologia ikasketen garapenak (euskal kultura esparruak zedarritzeko funtsezko izan zenak, batik
|
bat
euskal literaturaren eremuan), bai euskarazko irakaskuntzaren zabalkundeak eta adarkatzeak. Ikastolen sareak Euskal Herriko eremu batzuetan legeztatzeaz gain, Hego Euskal Herriko hezkuntza sare publikoaren euskarazko irakaskuntza eratzeari ekin zitzaion, eta garai hartako murgiltze ereduan jardun zuten irakasle talde gehienek bazuten euskal kulturaren sozializazioan eragile nagusi izatearen kontzientzia, testuinguru politikoak eta sozialak giro zein kokapen horretara lerratzen zituelako.
|