Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 23

2008
‎(/) badakit askotan galderekin hastea zuzenean ez dela izaten erraza; orduan, aurrena, gauza txiki bat esango dizuet, 10 minutuz edo gutxiagoz, eta ondoren halako ondorio edo moraleja bat aterako det. Gero zuei utziko dizuet hitza. Nere iritziz mundu honetan dena sekretua da, garrantzia duen/ dena da sekretua; halatan jakin egin behar dugu sekretu horiek asmatzen eta geurega natzen.
‎Beste euskalkietan honelakoren bat esan nahi du gutxi gora behera: zerbait gaiz ki egin edo inoren aurrean irrigarri geldituaren ondorioz edo... norberak bere burua rekiko senti dezakeen egonezin eta erreparoa; eta aurreko euskalkietan ahalke, > ge> hitzak adierazten duena, alegia24 Horrez gain, batez ere bizkaieraz,, nagusi eta errespetuzko pertsonenganako begirunea?
‎... Dioguna frogatzeko, aski dugu lodi> adjektiboari erreparatzea. Lodiera neurtzen ahal dugu metroka, adibidez, eta, orduan zilegi da bost> metro> lodiko> arbola> (< arbola bost metro lodi da) moduko bat esatea. Pertsona baten lodi tasuna zenbatekoa den esateko, aldiz, kiloak erabil ditzakegu, esaterako, baina orduan ez dirudi zilegi denik lodi ri neurria ezartzea:
‎Gauza bat esan beharra dago, ordea, goiko horren osagarri. Gaur eguneko hitz elkarte asko, talde> hitza mugakizun dutela eraturiko asko, ez dira multzo elkarte.
2009
‎delakoa jartzeko Gernikako Arbola ren ondoren. Artxibategian gordetzen den programa berritu batean Alfontso Irigoienek eskuz idatzia utzi zuen ohar bat esanez borondate txarrez egina zela aldaketa: –Izan ere asmo txarrez agindutakoa, ia norbaitek iskanbilla sortzen zuen.
2010
‎OBLIGAZIOA. Lehenengoari gagozkiolarik, BEHARRIZANAri, hementxe agertuko lirateke kristauak ez jakitearen ondorioak Ez gara gay edo gauza Jesus bat esateko? (A 6) iruzkinak, penuriak, gutxiespenak?
‎Sermoien alderdi diskurtsiboak analizatzeari ekin behar diogula eta, azterketa hori enuntziazio terminotan egingo dela iragarri dugu. Baina enuntziazioaz ere hitz erdi bat esan beharra dago eta teorian sakondu, enuntziazio nozioa ere ez baita nozio unibokoa. Nozio zaharra da, historia luzea dauka eta denboraren joanean berrikuntza ugari izan dituenez, nozio polisemikoa bihurtu da.
‎Ojala itzeguin albaneza nic gay andi onec escatzen duan eran. Gaur sarrera ondo eguiteco, eman nai dizquitzuT, > Cristaua,... > Ondoren begirada bat dioGU(...) Enzun arretaz. (A 6)
‎1971). Honek gauza bat esan nahi luke, inkestak (bietako bat, edo biak) oker ez badaude: irakasle kidegoa erdaldundu egin zela eskola horietan, euskaldundu ordez, 1967 epean.
‎Bere babesean hartutako ikastoletan aurkituko balitz andereño bat esanaz: –Nik ez dut erakusten ez otoitzik eta ez doktriñarik:
2012
‎a) Griceren teoriaren arabera (1989, 1991), hiztun ironikoak gauza bat esaten du edo esan balu bezala225 egiten du, horren aurkakoa (edo aurkakoa den zerbait inplikatzen duena) inplikatzeko. Alderdi semantiko hutsetik Pragmatikaren esparrura dakar aztergaia.
2014
‎1968ko uztailaren 22an hileta izan zen Andoaingo elizan rikar do Arregiren gomutan. zeremoniaren aldi batean, koadrotako jaka zeraman gizon bat aldareko mikrofonoaren aurrean paratu zen, eta poema bat esateari ekin zion erretzailearena zirudien ahots zakarrez: –(?) > Eta> Sasiolako> bida ertzean>/ > neure> anaia > > zapata> odoleztatuak>/ > ikusi> nituenean, >/ > zapata> haek> eneak> > zitezela>/ > eta> odol> hura>/ > enea> izan> zedila>/ > gutiziatzearen> indarrez>/ > kezko> bola> batek> itotzen> zeuzkidan>/ > birikak.> Sasio > > orena>/ > Rikardo> Arregirena>/ > Milaka> geunden> hartzeko> bai > >/ > hartu> duzu> hoberena??. > Berritasun handia izan zen niretzat.
2020
‎Bera izan da, Antonio Zavalak maite zuen hitz bat esateko, bertsolarien" sekretario" nagusi. Berak egin du bere bizitzan bertsolari handienen sekretariotza.
2021
‎txiki a, txiki bat; gorri a, gorri bat eta abar. Kasu horietan, baina, isilpeko izen bat dagoela esango genuke, hau da, txiki bat diogunean, benetan[ [izen] txiki bat] adierazten ari garela, hots, hartzaileak aurreko diskurtsoagatik edo testuinguru komunikatiboagatik nolabait ezagutzen duen izen bati erreferentzia egiten zaiola. Beraz, salbuespena dirudien egoera hori sintaktikoki azaltzeko gai gara eta determinatzaileekin agertzeko irizpidea bere horretan manten genezake izen kategoria ezaugarritzeko.
‎arruntean aditzaren arabera egiten da aukera, zeri behatzen diogun, ontziari edo edukiari: botila bat esne diogunean ontziari behatzen diogu, eta esne botila bat diogunean, berriz, edukiari.
‎Berdin gertatzen da beste honekin ere: mutil bat diogunean badakigu zenbat mutili buruz ari garen hitz egiten, baina mutilen bat esaten dugunean ez dugu zenbakirik zehazten. Dena dela, biak sartu ditugu zenbatzaile zehaztuen artean, formalki bederen zehatzak direlako.
‎Berdin gertatzen da beste honekin ere: mutil bat diogunean badakigu zenbat mutili buruz ari garen hitz egiten, baina mutilen bat esaten dugunean ez dugu zenbakirik zehazten. Dena dela, biak sartu ditugu zenbatzaile zehaztuen artean, formalki bederen zehatzak direlako.
‎Ez zaio damutu/ ahantzi/ iruditu hori/* halakorik; Nik ez dut erabaki/ espero hori/ halakorik; Era berean, zeruko zuen Aitak ez du nahi txiki hauetako inor galtzerik (Elizen arteko Biblia); Ez nuke inolaz ere hitanozkoa galtzerik nahi: are gutiago, halaz guztiz, hitanozkoa ez dena (Mitxelena); Dama atsegina konturatu zen oraindik ez zuela lortu inolako xehetasunik jakiterik bere adiskide minak eginiko aurkikuntzaz (Morales); Ahotsa apaldu eta misterioz hitz egiten zuen, beste inork entzuterik nahi ez zukeen sekreturen bat esaten ari balitzaigu bezala (Aldasoro). Baina osagarriaren proposizioa ukapenetik kanpo geratzen denean, ez dago aukerarik tzerik erabiltzeko:
‎Egitura konplexua duten zenbatzaileetan, ogi pixka bat eta antzeko sintagmetan, pixka bat oso osoan da zenbatzailea, eta ez bat zatia bakarrik. Jakina denez gero, ogi pixka bat esaten dugunaren ondoan ez da ogi pixka bi edo holakorik entzungo. Horrexegatik sartu ditugu sail honetan:
‎harri asko bota dute/ harri asko bota dituzte. Lehenbizikoan, zenbakaitz modura hartua da harri hitza, harri kantitate handi bat esango bagenu bezala. Adibidez, mendian bidea konpondu nahi bada harri asko botatzen da.
‎Geroz eta geroztik ere erabiltzen dira, eta instrumentala hartzen duen sintagma gobernatzen dute horiek guztiek: Hori ezkonduz geroz, ez du balioko lanean lehertuak hartzea (Larzabal); Haur ttipiak postatik ekartzen direnaz geroz, ekar daitezke ba mutilak ere (Larzabal);[...] ezti hortatik guti bat dastatu dudanaz geroztik (Duvoisin); Hizketan hasi garenez gero, gauzatxo bat esan nahi nizuke (Agirre); Dirua kenduz gero, hura besteko neskatxak badira (Agirre). Azken adibidea baldintzazkoa ere izan daiteke.
‎13.10.7.2c Dena dela, mugagabetasuna markatzeko modu bat ematen digute itzuli horiek. Adibidez ume bat esaten badut, ziur dakit umea izan dela ateko txirrina jo duena, adibidez; baina umeren bat esaten badut, gauza ez dago hain garbi: nik ume bat izan dela uste izan nezake, baina beharbada beste norbait izan da.
‎13.10.7.2c Dena dela, mugagabetasuna markatzeko modu bat ematen digute itzuli horiek. Adibidez ume bat esaten badut, ziur dakit umea izan dela ateko txirrina jo duena, adibidez; baina umeren bat esaten badut, gauza ez dago hain garbi: nik ume bat izan dela uste izan nezake, baina beharbada beste norbait izan da.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia