|
2000
|
|
|
Hasiera hartan obrak elkarlanean prestatzen ziren, denen artean egiten zen dena. Denetik egitea oso gustukoa
|
banuen
ere, pixkanaka aktore lana alboratu eta zuzendu eta idazteari lotu nintzaion, lan aukera handiagoa nuelako edo.
|
|
|
Orain bera ikusten dudanean beste aldera begiratzen du, baina ez nago ahaztuta. Oso ondo gogoratzen naiz egin zidanaz, isunik ordaindu ez
|
banuen
ere, ondo izorratu zidan bai, dirua ezin irabazi egon bainintzen, erakustaldietan ere ezin parte hartuz
|
|
|
Eta beno, kontua da galdetu didala ea zer egingo nuen arrastian, askotan azpimarratuz berarekin joateko paseatzera, eta orain nahi ez
|
banuen
ere, ba behintzat geroxeago, eta horrela. Eta ikusita ze txapa ari zitzaidan ematen, kakatara bidali dut birritan pentsatu gabe.
|
|
|
Irri zabala egin zenidan, erran nizunean baietz, baina ez nuela artean haren liburu famatua zatika baizen irakurri, hura Urbiaingo etxean
|
banuen
ere, ene prezeptore jaun Mar cel Dibarsoro zenak present gisa emanik; eta erran nizun, halaber, ezen zure mintzamolde pausatuak jaun Marcelena oroitarazten zidala, hain zuzen ere; eta erran nizun, finean, ezen jaun Mar celek Gero ko pasarteak diktatzen zizkigula aldian behin, euskaraz ere zerbait jakin genezan, baina ez nuela oroitzen Demostenesen konturik kontatu zigunik...
|
|
|
Ene bihotzaren iraulia, nihaur ere bihotzekoak jorik hiltzerat banindoa bezala...! Zeren eta, bizitzan gutitan estimatu izan
|
banuen
ere, neure aita bainuen hura, hatsa eta odola eman zizkidana, eta zeren Mattinen alde eman baitzuen bere bizia, azken finean!
|
|
|
Initium sapientiae timor Domini, baina ez, ez zirudien ezen Jainkoaren beldurra zela jakintasunaren haste eta printzipio, sostengu eta lehen harri. Eta nik jakintasunaren betikotasunarekin amesten
|
banuen
ere, berehala ohartarazi zenigun ezen behin behinekotasuna zela jakintasunaren ezaugarri nagusia, Plautoren erran hura aipatzen zenuela, haren frogatzeko eta egiaztatzeko: Centum doctum hominum consilia sola haec devincit dea Fortuna.19 Ustekabeko lurrikara batek hankaz gora jar zezakeela, alegia, Burgosko katedrala!
|
|
|
Eta deliberatua
|
banuen
ere ezen, neure konbertsionearen ondotik, ez nintzela bertzeen solasen aditzeari lotuko, egun haietan, haatik, ezin ekidin izan nuen.
|
|
|
—Baina, ene buruak ene bihotzaren gutiziak ontzat emaiten ez zituen arren —erran zuen ene amak—, halarik ere, zure aita etxeratu eta harekin oheratzen nintzen bakoitzean, osaba Joanikot izaiten nuen gogoan, halako suertez, non gogoz eta arimaz harekin izaiten bainintzen, gorputzez zure aita besarkatzen
|
banuen
ere... Eta nik ez nuen bekaturik egin nahi, baina bekatu egiten nuen, erremediorik gabe... harik eta, halako batean, zutaz haurdun gertatu nintzen arte.
|
|
|
Eta, etxe jabetzarik ez
|
banuen
ere, Rosarekin egoiten nintzenean, etxedun sentitzen nintzen, zeren eta etxetxo hura baikenuen, letrak eta estrofak harri eta hormatzat zituena eta arimaren hatsa leihotzat.
|
|
|
Eta, oinak ongi ezkutaturik eramaiteko ohitura
|
banuen
ere, zeren ezkerrekoa behintzat itsusi baino itsusiago bainuen behatza galdu ondoren, halarik ere, Rosak batzuetan manatzen zidan ezen ken nitzala oinetakoak, zeren eta musu eman nahi baitzidan behatza falta zitzaidan lekuan... eta hain gogara sentitzen nintzen mementu haietan, neure hutsean hain betea, non eskerrak emaiten bainizkion Jainkoari behatza galdu nuelako.
|
|
|
Baina, balantza osaba Joanikoten alderat egiten ikusten
|
banuen
ere, eta permatu eta entseiatu banintzen ere jaun Marcelen irakaspenen ahanzterat eta ahanzturaren lurretan ehorzterat, halaz ere, ezin izaiten nuen, zeren, anitzetan, ehortzi bezain sarri egiten baitzuten haiek lur gainerat, horzkatzen eta haginkatzen zizkidaten burmuinak, eta sentiarazten ninduten infernuaren ahoan banengo bezala.
|
|
|
hiru hitz haiek, bai, burmuinetan ereinikako hiru hazi balira bezala, erein orduko hozituak, bihituak eta landare indartsu bihurtuak—, egun batzuk lehenago aditu niena! Eta amaren nahigabeak eta oinazeak sutu ninduten berriro eta, isilik iraun
|
banuen
ere, guti falta izan zitzaidan bururaturikako lehen hitzek ihes egin ziezadaten: " Ubarneko dama gaztea?
|
|
|
Eta, etxeko kontuetarat berriro gatozela —zeren itzultzeko bidaian ez baitzen deus berezirik gertatu—, amak jakinarazi zigun ezen, artzapezpikuaren manuz, lekuz aldatu zutela apez don Frantzisko, Leraingo parrokiarat, eta apez don Laureano —zeina baitzen aita Bartolomeren lagun min bat, nortasun eskasekoa, uzkurra eta koldarra, harekin konparaturik— ekarri zutela Urbiainerat haren orde: anitzetan pentsatu izan dut geroztik, orduan pentsatu ez
|
banuen
ere, ezen zerikusi xuxena izan zutela hartan bai aita Bartolomek berak eta bai gure amak ere, zeren Urbiaingo jauregiko jaunak beti izan baitzuen Urbiaingo apez izendatze haietan parterik, gure arbasoak desterrutik Urbianerat itzuli zirenez geroztik, eta zeren aita Bartolomek bere asmoak baitzituen, hagitzez ere hobeki bete zitzakeenak don Laureano bezalako apez koldar batekin, zeina bere menerat...
|
|
|
faborea itzuli nahi omen hark niri, atso izengabearen ehorzketaren gaztigu egiteagatik, eta erreportaia bat elkarrekin egiteko proposamena. Abuztuko asteazken horretan nire lanaldia akitutzat jotzen
|
banuen
ere, hunkigarria izan zitzaidan. Erredakzioetan, lehia gupidagabean aritzeko hezten gaituzte, lankideari lepoa nola zanpatuko.
|
|
|
Ez zen hainbertze espantu egiteko gauza. Autobideko istorioan, Ximurraren eskutik gaiaren berri lehenagotik
|
banuen
ere, Tomas izana nuen, asteazkenean, akuilu eta gidari. Zuzenez, emaitzaren merezimendua erdiz erdi banatu beharra zegoen, gutienez ere, irratilariaren eta bion artean.
|
|
|
Eta hori ez zen koska bakarra. Isabel Sanjoseren merezimendua jendaurrean inoiz onartuko ez
|
banuen
ere, niri, bederen, egundaino ez zitzaidan gogoratu gure hiri probintziano eta eskas honek terrorezko filmeek jendarteratutako figura horretarik ere bazuenik ere. Eta irakurle gehienak hein berean zeudekeen.
|
|
|
Lagun guztien begiratuak neuri so zirela iruditzen zitzaidan, eta euli bat nerabilen inguruan. Migelen babesa ona
|
banuen
ere, ezin nuen egoera hari zerion gorrotoa jasan. Ni beldurtia?
|
|
|
Eta huraxe zen niretzako seinalerik txarrena. Goizean artoa aletu nahi nuela adierazi
|
banuen
ere, oraingo honetan jasan nuen ongi izebaren petralkeria. Ireki irekiak zituen hatzak bere buru gainetik, eta oinazea irristatzen zitzaien ganbarako hormen errainuan.
|
|
|
Paraje ederren ikusmira eskaintzen zuen eta horretarako zurezko banku egokiak zeuden errepide ertzean txukun apailatuak, baina nik horretaz ohartu gabe egin nuen bidea, inguruko errealitatetik urruntzen ninduen lilura itsugarri batek bereganatua banindu bezala. Normalean horrelako xehetasunetan erreparatzea maite
|
banuen
ere, orduko hartan ez nintzen, haren ondotik pasatzearakoan, errepide ertzeko San Kristobal –belarriko minaren kontrako santua eta txoferren zaindaria– han zegoenik ohartu ere egin.
|
|
|
Aurreko egunetan eguraldi grisa izan
|
banuen
ere, Zeanurira heldu nintzenean zerua oskarbi zegoen. Zeru argi haren azpian, Marga eta bion oroitzapen kutun zaharretako sagastia, Marga eta bion Gustiz Ederra, txatartegi bihurtuta aurkitu nuen:
|
|
2001
|
|
|
Neskatila gustura zegoen eta ez zen ohartu begira ari nintzaiola. Neu lotsatu nintzen eta ez nion ezer esan, baina inbidia pixka bat sentitu nuen, gure Danielak, hain txikia izanik, bazekielako bere gorputzarekin jolasten eta nik, edadeagatik esperientziaduna izan behar
|
banuen
ere, oraindik ez nuelako sexuaren plazerrik sentitu.
|
|
|
Baina ezikusiarena egiten jarraitu zuen arren, sufritu, ez dut uste nirekin mozteagatik asko sufritu zuenik. Eta nik bihotzean oraindik zulo bat sumatzen
|
banuen
ere, jada samin guztia desagertu zela sinestarazi nion neure buruari. Nire bizitza berreraikitzeko gai nintzela bera gabe ere.
|
|
|
Ikasi eta aditu bihurtzeko egokierarik izan ez
|
banuen
ere, ez nuen horrenbestez zinemarako gogoa galdu. Gero, zenbait hilabetez ez genuen irrika hori berdintzeko modu errazik izan:
|
|
|
Egia da, ahorik zabaldu ez
|
banuen
ere, delako unificación goitar hori azaldu daitekeela euskaraz. Aski genuke, adibidez, batze edota nik neronek usatu izan dudan bateratze.
|
|
|
Nik berriz literaturara nuen isuria. Bestelako zerbait ezinbestean ikusten eta ikasten
|
banuen
ere, nobelak eta ipuinak nituen gehienbat eskuetan. Aitortuko ote dut horrelakoak neronek egitea zela ene ametsik kuttunena?
|
|
|
Bazkariko kardoa, zerrikumea edo ardi zaharra, baita Monikaren etxean prestaturiko pastela ere, Lizarrako gozogile hoberenaren haretxenean alegia, aipatzea komeni da. Denak pasatzen ikusi bainituen, nire begien aitzinean, zeinek baino zeinek itxura hobea, nik pixar bat bertzerik jan ez
|
banuen
ere. Estomakan zerbaitek korapiloa egina zidan, eta alferrik zen zintzurretik beheiti deus pasarazten saiatzea ere.
|
|
|
Ez nuen gainerako entzuleen aurpegirik ikusterik, baina ikusi izan banitu, zahartuta zeudela sumatuko nukeen, ezbairik gabe. Aurpegirik ikusterik ez
|
banuen
ere, batzuen gorputz jarrerek argi asko salatzen zuten entzuleria hinduismoko metodo zaharrek –Jogasutran sistematizaturik daudenek– azaltzen dituzten erlaxatzeko teknikak erabiltzen ari zela, nagusiki, eta are, bakarren batzuk hain ekialdekoak ez diren metodoak –siesta, kasu– praktikatzen ari zirela, beronek ohi dituen berezko soinu adierazpenei –zurrunga egiteari, alegi...
|
|
|
bideoa, telebista, bideokamera, ordenagailua, auto berria, mikrouhinak, airezko labea, hozkailua, argazki makina, proiektorea, mendiko bizikleta, sei kasko diferente –pilotan aritzekoa, bizikletan ibiltzekoa, eskalatzekoa, rafting egitekoa, motorrean ibiltzekoa, parapente egitekoa–zein makina bat arrisku kiroletan aritzeko material espezializazio handikoa, diseinuzko altzariak, pattarrak eta likore exotikoak, urterik onenetako ardoak eta markako jantziak erosi genituen, besteak beste. Behialako garai batean nire erosteko ahalmena zuhurki administratzen zekien erosle irizpideduna nintzela amestu
|
banuen
ere, orain dena zen diferente, eta makina bat galderak galarazten zidaten loa: hiru edo lau erreprodukzio buru?
|
|
2002
|
|
|
Eta nire zoritxarreko aldakuntza hartako kontsolamendu bakarra: Fotide besoartean ezin hartu
|
banuen
ere, ederki haziak neuzkan behintzat neure dohain naturalak.
|
|
|
Gero, atea itxi eta berriro geratu ginen Zesareo eta biok bakarrik. Baina, Zesareo aurrez aurre
|
banuen
ere, gutuna lehenbailehen irakurtzeko irrikan nengoen, antsietate handi batek harturik. Gainera, arestian pasatutako estualdiaren ondotik, lasaiago nengoen, adrenalinak odolean askatutako arraintxo elektriko guztiak neure menera, gutunak ekar zezakeenari buru egiteko moduan, baita Zesareoren aurrean ere.
|
|
|
Ordu arte nire bizitza inor gabe irudikatu
|
banuen
ere, prest nengoen elkarrekin dituen alde guztiak onartzera. Alde  guztiak diot, orain ulergaitza egiten bazait ere zein tuntuna izan nintzen ikustea.
|
|
|
Hala ere, etsitzea beste erremediorik ez nuen. Egia esateko, nire harrikadak eta punk rockarekiko zaletasun zoro neurrigabea jasateko eraman handia erakutsia zuten nire bidaideek aurreko asteetan, eta, beraz, guztiz ulertzekoa zen hurrengo egunetan nik amore eman nezan, izugarri aspertuko nintzela ziurtzat ematen
|
banuen
ere.
|
|
2003
|
|
|
Birtualitatearen ohoreez oso ziur ez egon arren ditxosozko planaren web orrian sartu nintzen iritzia emateko prest, telefonoz ez bainuen oso garbi atera zer egin behar zen, DAFO edo horrelako zerbait gogoan hartu
|
banuen
ere.
|
|
|
Baina
|
banuen
ere Parisen lagun on bat, zorigaitzez gazterik joan zitzaiguna, Michel de Certeau, jesuita argia(): Bortizkeriaren mintzaira izeneko kapitulu bat idatzi zuen, La culture au pluriel deritzon liburu aberats batean.
|
|
|
Ez omen nuen zalantzarik izan, ez omen nuen galdetu ere egin. Gauzak aldez aurretik erabakita baleude bezala, bere etxerantz abiatu omen nintzen, eta bidean adeitsu, sentibera eta samur, bereziki samur egon omen nintzaion, hori errepikatzen zuen etengabe Monikak, eta zerbait urruna gogoratzen duenaren aurpegia jartzen zuen, nik bidean zer egin genuen gogoratzerik inoiz lortzen ez
|
banuen
ere. Sekula ez zituen ohekoak aipatzen; ez nire giharrek egin zioten inpresiorik, nonbait, ez nire berotasunak utzi zion inon erredurarik.
|
|
|
Gero eta argiago nuen urteetan bila ibili ginen idazlea emaztea zela, Sophie Callas alegia, eta Romain ez zela honek bere burua gordetzeko ezarria zuen sistemaren pieza bat baizik. Konbentziturik nengoen susmo hori frogatzeko gauza izango nintzela, baina banekien aurkikuntzaren berri zabaltzen
|
banuen
ere ez zidatela sinetsiko, Romain Garyrekin berarekin gertatu zen bezalaxe. Dozena erdi bat lagunek bazekiten Ajar eta Gary idazle bera zirela, Paul Pavlowitch ek noski, Ajar en pertsonaia jendaurrean antzezten zuen bere ilobak, Leila Chellabi bere azken bizikideak, Diego bere semeak, Jean Seberg emazte ohiak eta honen senarrak, Martine Carré idazkariak, Robert Gallimard argitaratzaileak, Gisèle Halimi abokatuak eta gaztetako zenbait adiskidek ezagutzen zuten egia.
|
|
|
Liburuek dezenteko oihartzuna izan zuten eta gutun bitxirik ere jaso nuen, gehienak Von Britonen nobela gehiago itzultzeko eskatuz. Baten batek itzulpenarekin kontu gehixeago edukitzeko ere erregutu zidan, alemanetik fideltasun gehiegiz itzultzen nuela aurpegiratuz, inoiz alemanetik itzuli nuenik agertu ez
|
banuen
ere –esan zuen eta zigarrokinari azken atxiki batzuk emateko gerturatu zen hautsontziaren bila. Gelan alderik alde ibiliz hitz egiten zuen orain eta, bere ibiltzeko eragatik, pauso bakoitzean zerbait biguna, zerbait delikatua, zapaltzen zuela ematen zuen.
|
|
|
Beharbada nik ere bere obraren ezaupide hurbila nuen, tamalez berarekin lotura iraunkorrik ez
|
banuen
ere. Leihotik patiora begira geratu zen isilik une batez eta, bat batean erietxeko arauekin gogoratu balitz bezala, paseora ateratzeko ordua zuela esan zuen.
|
|
|
" Her heart speaks the language of her mother and that of her mother’s mother, and that of her mother’s mother’s mother..." (Bihotza bere amaren hizkuntzan mintzo zaio, eta bere amaren amarenean, eta bere amaren amaren amarenean...). Oraindik txukun egiten ez
|
banuen
ere, nire bihotzeko hizkuntza euskara zen. Nire amaren hizkuntza zelako hain zuzen, nire amaren amarena eta neure familiaren oroimena luzatzen ahal zen ama guztiena.
|
|
|
Beraz, faxistaren izena bota nion bisitariari. Orain hemen ez dut faxista haren izena emango, ordukoan bisitariarekin isiltasunezko tratua hautsi
|
banuen
ere gerora izen batzuk isiltzea erabaki dut. Baina norbaitek jakin zuen Mallonaren kasuan zerikusi zuzena eduki zuen faxista haren izena.
|
|
2004
|
|
|
hizkuntzak, musika, pintura, literatura... kultura akademia bat da. Euskara ikasteko eskolak antolatu zituzten eta inor hasiko zenik uste ez
|
banuen
ere, 15 lagunek eman zuten izena. Harrituta geratu nintzen.
|
|
|
Bai noski, eta Antzerti sortzea izugarrizko erregalu bezala hartu
|
banuen
ere, bere arazoak sortu zizkidan. Soldata ona utzi, eta han joan nintzen antzerkia ikastera beka ziztrin ziztrin baten truke.
|
|
|
Baina atletismoa utzi
|
banuen
ere, gerora balio izan dit xabalinak. Adibidez Amazonako indioen artean estatus handia nuen.
|
|
|
Irakaslearen etxean nintzen berriro, baina, atea apurtu zutenean, korridorean barrena zetozen morroiak ez ziren nik goiz hartan ikusi nituen pistolariak, Himmler eta Weber baizik, SSen uniforme beltzak jantzita. Bi gizonek hiltzaile ergelen irribarrea egiten zidaten eta pistola haiengana zuzentzen nuenean ez zuen tirorik botatzen eta nik katua ero baten moduan sakatzen eta sakatzen
|
banuen
ere tirorik ez zen entzuten eta beltzezko bi gizon haiek niganantz zetozen, irribarretsu, lerdea zeriela. Haien atzean, irakaslearen etxeko eskaileretan gora hots mekaniko bat entzuten zen.
|
|
|
Emeki emeki, burukoaren azpian ezkutatua nuen pistolarantz lerratu nuen eskua. Bihotza pil pil
|
banuen
ere, arnasaldi sakonak egiten ahalegindu nintzen, nire bisitariari lo nengoela sinetsarazteko.
|
|
|
Bakardadea gogoko
|
banuen
ere, itxaronaldi alferrikakoak neure onetik ateratzen ninduen. Tipo bakartia naiz neurez.
|
|
|
Hobe dut traste hau arropa azpian janztea –jaka erantzi eta, armaren zorroa hartuta, sorbaldetatik sartu nituen uhalak. Sekula halakorik jantzi ez
|
banuen
ere, ez nuen arazo handirik izan. Mitxelena isilean begira gelditu zitzaidan, uhalak estutu eta pistola zorroa ezkerreko besazpian egokitzen nuen bitartean.
|
|
|
Egia erran, Sieversek Esbastikaren Kriptan emandako ostikadak azala urratu besterik ez zidan egin. Nahiko odol galdu
|
banuen
ere, ez zitzaidan gaiztotu. Trenez Koloniara heldu nintzenean, gela bat hartu eta botika batzuk erosi nituen.
|
|
|
Goizean goiz jaiki nintzen igande hartan. Lo aski asaldatua egin
|
banuen
ere, begiak zabaldu orduko salto batez jaiki nintzen, zainetan barrena zebilkidan adrenalina uholdeak bultzatuta.
|
|
|
Bezperan bezala, oinez abiatu nintzen Rue des Archiveserantz, bidea aski luzea izan arren. Urduri samar nenbilen, eta, artegatasun hura guztiz normala zela pentsatzen
|
banuen
ere, horrek ez ninduen gehiegi lasaitu. atzera begiratzen nuen, inork jarraitzen ez zidala ziurtatzeko.
|
|
|
Zur eta lur gelditu nintzen, arestian neure baitan harridura handiagorako tokirik ez zegoela uste izan
|
banuen
ere. Dena den, ezer erran edo galdetu ahal izan baino lehen, irakasle zaharrak jarraitu egin zuen:
|
|
|
Baina neska guztiak ez ziren enekomanoak, eta haien artean ere gauzak ez ziren nik uste bezain errazak; autografo bila zetozkidàn emakumeen artean saiatu nintzen behin edo behin aieruz edo zerbait esaten, baina hutsaren hurrengoak izan ziren nire fruituak. Eta etxean ematen nituèn orduak ezin luzeagoak egiten zitzaizkidan, laket nuèn musika jartzen
|
banuen
ere: Sex Pistols, Metallica, AC DC... eta Zarama, Negu Gorriak eta Hertzainak, jakina.
|
|
|
–Bai, batzuk baditut, baina gehiago nahi nituzke, je je je –mihia ez ezik zintzur osoa ere eskaini nion elkarrizketatzaileari, barre txiki harekin txantxetan ari nintzelako itxura eman nahi izan
|
banuen
ere.
|
|
|
dribling eder batean, edo gol zoragarri bat sartzean... edota Espainiako selekzioarekin penalti hura kornerreko zokora bota nuenean, zergatik ez: zeren, politika futbolarekin ez zela nahastu behar uste
|
banuen
ere, edo horretan ahalegindu beharra zegoela, azkenean guztia politika zela ohartu bainintzen, Madrilgo komunikabideek nire aurka antolatu zutèn gurutzada anker hura erakusgarri.
|
|
|
Ez nintzen ausartu, ordea, aitari ezer esaten, beldur bainintzen gaizki erreakzionatuko ote zuen. Eta, hala, hura aldian behin ikusten
|
banuen
ere, ez nion hartaz hitz egiten, ezta hark niri ere, bion arteko jarrera hura isilpeko tratu bat balitz bezala, normaltasun itxurako batean bizitzen jarrai genezan. Egun batean, baina, Errealak Real Madridi Anoetan lau eta bi irabazi ziòn igandearen biharamunean doi, aitak zuzentzen zuèn dendara joan nintzen, ohiko bisitaldian.
|
|
|
Ni lesio batetik aterea nintzen, eta ez nengoen gustura han bazterrean. Eta, halako batean, nire ordez zelaian jokatzen ari zèn kideak huts ikaragarria egin zuen, gola egiteko baldintza guztiak alde zituenean, eta orduan barrutik atera zitzaidan esaldia, ahapeka bota
|
banuen
ere: " Aulkian hobeto hago, bai, trakets hori!".
|
|
|
Denboraldi erdira arte jokatu ez
|
banuen
ere, urtarrileko jaiegun batean –Errege egunean– jarri ninduen entrenatzaileak, eskuin hegaleko aurrelari titularraren ordez.
|
|
|
agure xahar bat, alegia, nire ondoan jarrita! Eta, bainujantzian ikusi ez
|
banuen
ere, ikustekoak izango ziren haren giharrak, bigunak eta ajeak joak...! Ez zuen, bada, mokadu ederragorik Montsek etxean!
|
|
2005
|
|
|
Vicente Blasco Ibañez idazle eta pentsalari errepublikarraren El intruso zen liburua. Blasco Ibañez ezagutzen
|
banuen
ere, ez nuen inoiz haren libururik irakurri. Liburuaren testuingurua eta bertan kontatzen den historiaren berri izanda, ordea, Azken Portuko jaiak igaro eta ahal izan bezain laster ekin nion irakurketari.
|
|
|
Horren aurretik oso lodi sentitzen nintzen, sabela puzturik igartzen nuen, eta komunera joaten nin tzen harnean nuen dena kanporatzeko ahaleginak egitera. Kakagura ez
|
banuen
ere, indarra eta inda rra egiten nuen gramo gutxi batzuk galtzeko itxa ropenaz. Goazen pisura esaldia entzutean, dardar ka hasten nintzen.
|
|
|
Baietz egin nuen buruarekin bizpahirutan, eta gero bertatik joan nintzen. Azkena bera mintzeko esan
|
banuen
ere, erantzun zidanean aurpegian zuen irribarre amatiarrak mindu bakarra neu izan nintzela jakinarazi zidan.
|
|
|
Egun batez, ordea, nik gauza guztietarako berarekin pentsatzen
|
banuen
ere, berak nirekin ez zuela berdin egiten konturatu nintzen. Mutil laguna zeukala esan zidaten gelako lagunek.
|
|
|
–Eta gehiago esango diat, jarraitu zuen?: bere garaian hala ikusi ez
|
banuen
ere, Carrero Blancoren hilketa bera alferrikako astakeria iruditzen zaidak orain.
|
|
|
Zabua edo Joshejofrana, Tximista edo Vajrasana...; azken hori zen niretzat jarrerarik zailena, istripua jasandako hankako orkatilak eta belaunak min egiten baitzidaten; hilabete asko behar izan nituen belauniko jarri eta gero orpoen artean ipurdia eroso samar sartzeko. Hura guztia oso serio eta mistizismo punttu batez hartzen
|
banuen
ere, bazuen jolas eite bat, eta, noizbehinka, pailazo samar ere sentitzen nintzen gorputz jarrera bitxi haietan. Noiz edo noiz, amak abisuren bat emateko edo atea zabaldurik, jarrera xelebre haietan harrapatzen ninduen, galtzontzilo hutsean, eta barre karkaraka aldentzen zen korridorean barna.
|
|
|
Ni Bernara astero astero joaten nintzen neure doktore tesirako gaia biltzera. Madrilen aurkeztu
|
banuen
ere, Bernan osatu nuen ia osorik neure tesia, Karl Marx y los nacio nalismos separatistas. Euskal Herriari begira egin nuen tesi hori, garai hartan marxismoa eta abertzaletasuna zirelako gure herrian indarrik handienak.
|
|
|
Eskerrik eta, lagun baten bitartez, garai hartan aldizkarian lan egiten zuen erredaktore baten telefonoa lortu nuen. Telefonotik mesfidati antzeman
|
banuen
ere, hitzordua egin genuen Donostiako kafetegi batean. Ezin izan nuen aurrean jarri zidan pareta gainditu.
|
|
|
Zutikako pertxeroa boterearen sinbolo zen, azkar eta tentuz lan egiteko oroi zentzagarri bat. Orduan arrastorik ez
|
banuen
ere, handik eta urtebeteko epean uste baino pertxero gehiago ezagutu behar nituen.
|
|
|
Baina besoekin ezetz esan zieten bokalean, tanke osoa hustu baino lehen zetozen nonbait. Moilara itzuli ziren denak bat banaka, egun tristea ukan zuten auzoan, nik behintzat malkorik ikusi ez
|
banuen
ere harakinaren alabaren begian. Hucken aitak leihoan eman omen zuen egun osoa, hantxe zegoen ilunabarrean, lehorreratzen zirenei beha, inori galderarik egin edo eskerrak emateko gauza ez zela.
|
|
2006
|
|
|
aireportutik landa taxi bat zain nuela, gero handik eremaiteko nire amatxiren herrixkara, leku galdu batean zena, itsasoaren ondoan, Cudlow deitutako herri ttipitik 50 kilometrotara zena. Onartu nahi ez
|
banuen
ere, bidaia ttipi horrek pozten eta jakin minez betetzen ninduen. Ene amak ez zidan behin ere bere familiaz hitz bat esan, salbu hamazortzi urtetan joan zela Euskal Herrira kexu baitzen bere amarekin.
|
|
|
Bukatu genuen afaltzea eta Tomekin egoiteko gogo bizia
|
banuen
ere, berant zen eta ez nuen abusatu nahi. Gauon opatu nien, baina Tomek baitezpada etxera lagundu nahi ninduen eta ene poz handia gordez eskertu nuen; ilargiaren azpian ibiltzen hasi ginen.
|
|
|
Berak ere segur aski, zeren bat batean noiz joanen nintzen galdegin baitzidan. Bere ezpainak dardaraz ari ziren, hotzarengatik edo nire joatearengatik zela espero
|
banuen
ere, banekien gehiago beldurrez zela. Eta ene begiak jautsi nituenean eta aitortu nuenean bi egunen buruan uzten nuela, bere bisaia ederra berriz serios bilakatu zen.
|
|
|
Ez nintzen lehenengoa. Aurretik beste batzuk izan omen ziren, jakin nuenez, haien berri xeherik izan ez
|
banuen
ere. Bakarrik, Julianek berak bota zituela denak.
|
|
|
Ez dakit nola esan. Aldi berean, ordea, hura dena gogorra zela sumatu nuen, bizia itzali egiten zela, eta elurra beltza ere izan zitekeela, esaera hori ordura arte inoiz ulertu ez
|
banuen
ere.
|
|
|
Nik bestela uste
|
banuen
ere, gure lana ez zen artistikoa izango. Ez genuen erretaularen pintura lehengoratu behar edo txapiteletako erliebeak garbitu edo halako ezer.
|
|
|
Gure artekoak sexutik ez zuen deus, alde bateko desira eta sublimazioa izatekotan, baina egia da bazela menderakuntza joko bat: neuk inor menpean hartzerik bilatu ez
|
banuen
ere, zeuk ematen zenidan zeure burua opari, piztia otzandu baten gisan, nahieran joka nezan. Joko hori ez nuen maite ordea; alferrikako umiliatze bat iruditzen zitzaidan zure aldetik; zer lortu nahi zenuen zeure burua horrela zigortuta?
|
|
|
Zeure onera itzuli, dardarizoari eutsi, eta ikasketak behintzat ez uzteko eskatu zenidan, etorkizunean aukera berriak zabalduko zizkidan atea zela, eta, klaseetara etortzerik ez
|
banuen
ere, matrikula bertan behera ez uzteko gutxienez. Ez zenekien, noski, besterik ezean eman nuela izena ikastaro hartan, eta ez zenuen ikusi nahi ez nintzela ikasle aparteko eta berezi haietakoa ere.
|
|
|
Infusio bat egingo ote zidan galdetu nion. Belarra neuk jartzen
|
banuen
ere, berdin ordainduko niola ulerrarazten saiatu ondoren, belarra edontzira bota eta ur irakina bota zion gainera. Ezaguna egin zitzaidan aurpegia.
|
|
|
Deitu egin ziela, baina ez ziotela kasurik egin. Ez nuen askorik ikertu behar izan" gauza arraro" horiek zer izan zitezkeen ondorioztatzeko, eta Aintzaneri bereak eta bost esan behar nizkiola pentsatu
|
banuen
ere aurrena (umearen presentzian egitera ausartzea ere, bera eta putakume hori, barkatu, urde hori...), hura guztia umearen ametsa (amets oroitzapena) zela erabaki eta ez nion buelta gehiago eman kontuari.
|
|
|
Ez dakit orduan konturatu nintzen horretaz, kausa bat bihurtu izanaz, alegia?. Ez dakit orduan kontzientziarik
|
banuen
ere ez nintzela kausa handiago baten barneko koska bat besterik. Seguru asko, astiro astiro osatzen aritu naizen arrazoibidearen hasiera izan zen hura, ez besterik.
|
|
|
Portu hiri guztietan bezala, Triesten ez zen ostaturik eta apopilo etxerik falta, leiho eta ezkaratz askotan ikusten ziren eskuz idatzitako iragarki txikiak, batzuk alemanez eta ingelesez, oheak eskaintzen. Ordu arte lehendabizi lana eta gero ostatua aurkitu nituela pentsatu
|
banuen
ere, berdin egin nezakeen alderantziz, banuen-eta nahikoa diru lehendabizi ostatua eta gero lana bilatzeko.
|
|
|
Ni neu ere saia ninteke intuitzen ditudanak agertzen (ez da zaila nik garai hartan Alemaniaz nuen ama babeslearen irudia eta frau Gerda lotzea), baina ez, ez dut betazalik erre nahi frau Gerdak sortu zidan lilura esplikatzen. Judua nintzela jakin aurretik besterik uste
|
banuen
ere, ez dago zertan dena argitara ekarri: misterioak ere bere tokia behar du.
|
|
|
Hasieran nik ere arazoa hori zela uste
|
banuen
ere.
|
|
|
Bizikletari lotutako amets eta ekintzetan aurrera egin
|
banuen
ere, Aintzaneren adiskide izateko bidean ez nuen gisakorik lortu. Gainera, aldameneko auzoko mutil koadrila bat hasi zen gure atari aldera etortzen, ohol gazteluetan jolasteko aitzakian baina, benetan, Aintzanek erakarrita nire ustez.
|
|
|
– Hi, Numaga –halaxe esan zion neskak, harakoan izena ondo ulertu ez
|
banuen
ere.
|
|
2007
|
|
|
Haider izena hartu
|
banuen
ere, segituan zabaldu zen sunitak ginela. Etxea uzteko lehen abisua errefusatzean, nire anaia,
|
|
|
Eta aparejutik bezala horietan ere bada perlatik. Orain artean udazkenero neure buruari egiten nion zein da hori horietan horiena galderarentzako urrezko erantzuna baldin
|
banuen
ere, ezkia, azken urte hauetan badu urre horrek uztarri laguna eta laster, orain baino maizago ikustera jarri ordurako, uztarri bakarrean puntako azalduko zaigunaren zainak jo nau aurtengo tuliparbola edo idi bihotzarbolaren, Liriodendron tulipifera, hori bizia ikusita.
|
|
|
Kontu harekin ahantzi eta, itxi ez
|
banuen
ere, erakunde berean beste bat ireki nuen, langabezi subsidioa kobratzeko.Sinatu nuen kontratuko klausulak irakurrita, bertan xedatzen denez, erakundearekin zorrik baldin badut, horrek kobrantza betearaz dezake, erakunde horretan ene izenean legokeen kontuetatik diruaz jabetuz.
|
|
|
Orduan hasi zen gure arteko harremana apur bat usteltzen, egia esan behar badut, momentuan konturatu nahi izan ez
|
banuen
ere. Mundu itxuraz berri batean sartuta zegoen Asier, eta ni, atzean utzi nahi zuen mundu horren ordezkaria baino ez nintzen, mundu heterosexista eta zapaltzaile horrena hain zuzen.
|
|
|
Batetik, nire esperientziarekin eta aleman txukunarekin, Gasteizko auto enpresa batean, zeinen izena ez dudan aipatuko, publizitatea ekiditeko, berriro ere? lana aise topatuko nuela pentsatu
|
banuen
ere (eta aitak ere horrela ziurtatzen zidan, a ze harro egongo litzatekeen bera, alaba ingeniaria, enpresa horretan kolokatuta ikusiko balu), bertan ez zegoen lekurik niretzat.
|
|
|
Horregatik esan dezaket, orduan ezer asko uste ez
|
banuen
ere, zedarri bat izan zela hura nire bizitzan, egun haietan hasitakoa dela gaurdaino ekarri nauen clochard bide galduaren erreten hau, ordukoxea dut, halaber, libururik gehiago ez irakurtzeko xedea, zertarako liburuak. Ehunka eta milaka ukango nituen ordurako irakurriak mesederako izango zirelakoan, baina sinets iezadazu, mon ami, liburuak kalterako baino ez dira, kaka zahar hutsa, denbora alferrik galtzeko asmatu diren trepetak baino ez, batez ere nobelaren ezpalekoak.
|
|
2008
|
|
|
On egin zidan Bartzelonako ospitaletik luzatu zidaten eskaintza onartzeak. Sentimenduetatik ihesi egitea lortu ez
|
banuen
ere, sentimenduok gogorarazten zizkidaten lekuetatik urrundu nintzen behintzat.
|
|
|
Ordura arte, hor nonbait. Nire lagunak bizirik zeuden, hortaz, eta neurri batean Silverrek esandakoa sinesten
|
banuen
ere, alegia kabinako alderdikoak haserre zeudela nire desertzioagatik, entzundakoak kezkatu baino gehiago lasaitu egin ninduen.
|
|
|
Goiza bete lan geneukan aurrean, ez baitzegoen haize arrastorik ere, eta txalupak atera eta osatu egin behar genituen gizonez, hartara itsasontzia atoian eramateko hiru edo lau miliatan barrena, uhartearen muturra inguratuz, eta gero handik, kanal estu batean gora, Eskeleto Uhartearen atzean zegoen ainguralekuraino. Txalupa batean joateko eskaini nuen neure burua, han zer eginik ez
|
banuen
ere. Beroa kiskaltzekoa zen, eta gizonek marmar batean betetzen zuten beren lana.
|
|
|
Batean, marinelek kantari egiten zuten lana; beste batean, gizonak zeuden han goian, nire burua baino askoz gorago, armiarmenak baino lodiagoak ez ziruditen harietatik zintzilik. Bizitza osoa kostaldean egina
|
banuen
ere, ordura arte ez nintzela behin ere itsas ondoan egon iruditzen zitzaidan. Bikearen eta gatzaren usaina berria nuen.
|
|
|
Hala eta guztiz, diodan bezala, ume jolasa zen, eta neuk ere zer edo zer egin nezakeela pentsatu nuen, izterra zaurituta zeukan marinel urtetsu haren kontra. Egia esan, nire adorea hainbeste ari zen hazten non neure buruari gogoeta azkar batzuk ere ametitu bainizkion auziaren amaieraz; eta denbora askoan luza nezakeela ikusi
|
banuen
ere, azkenean bizirik ateratzeko esperantzarik ez nuen batere ikusi.
|
|
|
Pertsiana bat altxatu eta kobalto koloreko mendi urrunen atzetik zetozen laino harroei begiratu nien eta mendien altzoetan adabakiak ziruditen zelai berde oparoei. Edertasuna ere neurri batetik gora tristea dela erabaki nuen, zergatik esaten asmatu ez
|
banuen
ere. Ostatutik gertu behi batzuk ari ziren belardi batean larrean.
|
|
|
Izeba zahar batekin bizi zen eta egun batean, ausardiak edo desesperoak horretara bultzaturik, nire frantses arlotearekin ea gauean nirekin atera nahi zuen galdetu niolarik, ezin zuela erantzun zidan frantses itxi batean. Ez nion, noski, ulertu, ezezkoa eman zidala han bertan jakin
|
banuen
ere. Etxean argitu nuen esaldia.
|
|
|
komuna ukitu gabe egiten ditek pixa, izerdiak goragalea ematen ziek, zigarro baten kearekin itotzen dituk. Baina, gorrotatzen nituela esaten
|
banuen
ere, maitagarriak iruditzen zitzaizkidan.
|
|
|
liberalek 31.712 errealen balioko armak bahitu zizkieten Feliz Gisasola alkatearen aginduz«? debidos a los servicios que estaban prestando a la Causa que no podian llevar en pa1096 Hasiera batean, Ciriaco Iturriozen parte hartzea zeharkakoa izango zela uste
|
banuen
ere, azken finean, negozioari lehentasuna eman behar zion, ideologien gainetik?, beste lekuko batzuen testigantzak karlisten kolaboratzaileen testuinguruan kokatzen du. Hala, Felipe Alberdik eta Jose Miguel Sagarzazuk ziotenez, Iturrioz eta Etxeberriaren kargamentua«?
|
|
|
Orain, nonbait, emakumeak ere gizon izan behar, homologatua (etimologia librean homo, hominis= gizaki+ logos= arrazoia, logika, zientzia, jakintza...) izateko, gizonaren logika hartu behar. Susmoa aspalditik
|
banuen
ere, gizon eta emakumearen arteko berdintasunaren beharraren harira, EITBko urriaren 2ko albistea aditu ostean, dudak ia ia uxatu zitzaizkidan:
|