2007
|
|
— Anderea, nitan fida zaitez, ez zauzu dolutuko. Adindua naiz, zu
|
baino
lehen denbora ainhitz pasatu dut eta ikasi ere zuk ez dakizun gauza asko.
|
2008
|
|
Horgo nagusi etxekandereak, Xemartin eta Maria, senar emazte xahar batzu dira, hein bat akituak ere. Horregatik dizkie nexka horrek etxeko garbitze guziak egiten, goizeko seietarik zortziak artean, ostatuko lanetarat joan
|
baino
lehen. Xaharrek maitatua dute Marie Leona beren alaba balute bezala.
|
|
Jadanik bi aldiz gibelaturik izana Leixturrearen bahitzeko ibileretan, Peio bortxatua da berriz lege gizonarekin hitzartzea, hirugarren aldikotz. Hau hasia zaio doi bat dudatzen eta telefonoz finki errana dio hitza atxikiko duen, ba ala ez eta gerokotz, ekainaren 25ean, goizeko hamarrak
|
baino
lehen etzuela astirik amerikano horren ikusteko! Har edo utz!
|
|
Bi sorginek, bai eta Sakeleneko ala Leixturrekoek hatsa hartzen dute jakitean Peiok ez dioela ikus bere lege gizona, 25a
|
baino
lehen. Kezka bat hala ere!
|
|
Maianak, horgo mozkinetik anaia Peiori zor dituen diruen ordaintzeko. Bainan tratulanta ezin etor ekainaren 29eko astelehena
|
baino
lehen. Beraz, aldi bat gehiago, gure bi sorginek behar diote Peiori ekainaren 25eko hitzarmena hutseginarazi.
|
|
Mikele, ukurdura bat eginez doakio beribil atearen idekitzera, buruzagi handi zerbait balitz bezala. Puro ontzia eskuineko eskuan baitauka, eskuineko sakelan sartu du autoan jarri
|
baino
lehen Bono! Garbi daukazu zure autoa, gazte izan arren! Gazteak ere ikus dio bai zikina non den! O!
|
|
Bittorek, Leixturretik jali eta bere etxera sartu
|
baino
lehen, nahi izan du karrikatik iragan. Asmatua zuen Peio kausitzea bi ostatuetarik batean eta hain zuzen Hemen ez Gaizki n da gure amerikanoa.
|
2009
|
|
Graziren tromorioak aditu
|
baino
lehen mugitzen naiz ateratzeko.
|
|
Beti ere, nagusi berria, ez izaguna, ez da fio behar. Berritasuna beti kasokin etsaminatu ukitu
|
baino
lehen. Jar zaite Grazi.
|
|
Helena haltxa eta bere ahizpari eskua eskainiz abiratzen dire etxe alde parkean illunpea seko nagusitu
|
baino
lehen.
|
|
Ez dakit, gai hortan asko erraten ahal da, baino ez da erraz gauzak ongi partitzen. Eta neretzat gainerat, jira eta buelta ibiltzen naizena zerbait deliberatu
|
baino
lehen
|
2012
|
|
" Jose Mari' a Ryan ha comparecido ante un consejo revolucionario que le ha encontrado culpable de ser coautor en grado maximo de las decisiones y ejecutorias llevadas a cabo por Iberduero, SA, en la central nuclear de Lemoniz y, por tanto, puede ser ejecutado en cualquier momento a partir de esta hora". Haren heriotzak Euskal Herrian ETAren aurkako lehen mobilizaziorako deiak ekarri zituen (hil
|
baino
lehen Bilbon manifestazioa; hil ondoan, greba). Ryan 1981ko otsailaren 6an hil zuten, eta handik astebete batera Madrilen bederatzi eguneko torturen ondorioz hil zen Joxe Arregi, ETAko militantea.
|
|
12 Mintzaldi hau martxoaren 29rako programatua zegoen. Ni
|
baino
lehen mintzatzeko ziren Jean Louis Davant, Baleren Bakaikoa eta Txillardegi. Nirea hasi aitzin abisatu gintuzten GALek Pirinioak ostatua metrailatu zuela, eta hara joan ginen, atentatuak egiten ziren bakoitzean bezala, solidaritatea eta protesta erakusteko.
|
|
Aldaketa horiek sistema sobietarraren krisia
|
baino
lehen gertatu ziren; gero, krisi horrek areagotu egin du etena. Eta ondorioak nabariak dira gaur egun arte modelikoak izan diren esperientzietan ere.
|
|
Gudari zaharrari zor zaiona, nahiz eta orain burkide ez izan. Eta hobe etsaien mendekuak hilarazi
|
baino
lehen aitortzen bazaio158.
|
|
161 Batasunekoak joan
|
baino
lehen, argudio hori erabilia izan zen Abertzaleen Batasunaren biltzarretan.
|
|
" aski dute armak uztea eta gero ikusiko dugu". Beraz errendizioa eskatzen dute negoziatu
|
baino
lehen. Horrek ez du zentzurik, negoziaketa bera ukatzen da.
|
|
Emilio Lopez Adan: Kontua da, batetik, protagonistek onartu behar dutela irtenbiderik gabeko joko horrek baketan hasi
|
baino
lehen, estatuak errendizioa eskatu eta ETAk lurraldetasuna eta autodeterminazioa ez duela negoziaketarako balio. Baina ez dute egiten, eta beste galdera bat bada, ea noraino interesatzen zaion, bati eta besteari, oraingo diskurtsoarekin jarraitzea.
|
|
Leongo gertakaria ezagutua izan
|
baino
lehen, errepresioaren aurkako bilkurak gertatu dira: Herri Taldeak, Laguntza, eta ezkerreko beste abertzale batzuk elkartu ziren, erantzun bat antolatzeko.
|
|
Ireki den atea ikusi
|
baino
lehen sobera goiz hil diren Andolin Eguzkitza eta Sabin Intxaurragari
|
|
Emazteak, ortzaizeko elizak dituen sahetsetako bi atetarik kanporatzen ziren, esku ukaldi zalu batez beren mantelina beltxak burutik kenduz. Gizonak aintzineko ate handietarik zoazen, beren gapelu zabalak buruan kokaraziz kanporatu
|
baino
lehen ere, alegia presatuak... Eliza aintzinean, berriz elkartaratzen ziren emazte eta gizonak, hor, herriko mutilak:
|
|
Itsas ontziz igorri ziguten gure arnoa. Bainan abendoko hotz ikaragarriek Saint Laurent ibaiaren urak izoztu zituzten eta ontzia, gure arnoa barnean, karroindurek tinkatu zuten, Sept Iles ko itsas portura heldu
|
baino
lehen.
|
|
mintzaldia frantsesez Jose Miguel de Barandiaran antropologoaren ikerketez, hizlariaMikelDuvertunibertsitaria.Etagustatuko litzaidake gauza bera erran Mikel Duverti. Euskara ikasi, euskalgintza ikasi
|
baino
lehen. Bestela, eukaldun berriak beren hizkuntzako maila nola mantenduko duten?
|
|
Nire laurdena joan da. Testua bukatuz
|
baino
lehen.
|
|
Zer marka? Beste muduraino joan
|
baino
lehen zer utziko diezu. Zer opari?
|
|
Kutsatuta ez den errealitatearen begiradara jo eta so. Ni
|
baino
lehen inork ez duen deusik idatzi bezala idazten dizuet. Mundu berritzea behar beharezkoarekin.
|
|
Errudunak. Erroak egin, erroitzera saltatu
|
baino
lehen. Leukozito letargiko.
|
2013
|
|
Zer nahi duzu erran zure" lasterrarekin". Bihar goizean goizik helikopteroz muga zaindu behar dugu. Oskorria atera
|
baino
lehen. Ah! ez badut dena neuk egiten!
|
2015
|
|
Zer demonstress ari zen kreazioa
|
baino
lehen Jainkoa?
|
|
Gutarra bilakatzen zaigun txori adituari eman diezaiogun eskua, hegaldan berriz hasi
|
baino
lehen.
|
|
Azken keinua egin diat harri arra muturkatzaile bezain sortzailearen munduan sartu
|
baino
lehen, bai hauxe:
|
|
Kreazioa
|
baino
lehen
|
|
Arlo guzietan, desoreka orekatua, ustegabeko desordena baino, funtsa handiagoa dakarrela erakutsi nahi nuke. Ene ustez, ikonoklasta trebea izateko, konbentzionalismotik pasatu behar baita, margo abstraktoak egin
|
baino
lehen, inpresionismotik edo errealismotik iragan behar den bezala, edo musikan, rokero on bat izateko, oinarri klasikoak ezagutu behar diren antzera. Horrek, ikasitakoa hausteko askatasuna ematen dio bat bederari, gehienetan kalitateko emaitza lortuz eta kaos antolatua erdietsiz, azken finean kaosa jatorria baita, zehaztasun handituriko irudiz egina.
|
|
Horra non zegokeen kreadorea kreatu
|
baino
lehen: mundua osatzen eta bere gogoa kreatzen.
|
|
Horra non zegokeen Jainkoa krezioa
|
baino
lehen mundua osatzen eta bere gogoa kreatzen.
|
|
Horra non zegokeen jainkoa kreazioa
|
baino
lehen mundua osatzen eta bere gogoa kreatzen.
|
|
Kreazioa
|
baino
lehen hasi nintzen dopatzen gordelekuan, odol saltzaileek munduaz kutsatu ninduten.
|
|
Eta plasta bigarren uhaina lehertu, kolera gorrian. Itsasaldia emeki igotzen ari zitzaidan anartean, hausgai zegoen hirugarrena ene baitan entzun nuen: Non ostias zegoen Jainkoa kreazioa
|
baino
lehen. Agian denbora luze iragan zuen kreatzailea, bera, kreatzen?
|
2016
|
|
500EKOEK Maite dut maite ditut maite ditut maite gustatzen zait, gustatzen zaizkit, irakurleak buruan dudan neuro labirintoraino ekararaztea, egoeraren kontingentzia erabiltzea, Keith Tippetten erreberberazioak jasotzea, Golden Virginia tabakoa, Remelluri, goizeko argi gorriak, udako gaupasak, argazkigintza, bertsularitza, bidaiak, Harlem, Brooklyn, Seidel, Cecile Mclorin, Karen Dalton, William S. Burroughs, ezabaezinak diren lumak, arte kontzeptuala, Marcel Duchamp, Malevitch, Kosuth, Esther Ferreren performance delakoak, Yves Kleinen IKBa, eskuzabaltasuna, jakintza nomada, haizearen ferekak, zeru urdinak, ura, hormen kontra agertzen diren itzalak, Odolaren mintzoa liburua, Rothkoen margoak, Linken artean egiten diren garaikideko bidaiak, ikertzea, atzematea, etzanik irakurtzea, gardenak diren kutxak, arropa erosoak, eroso hitza, mnemotiko hitza, sortzaileekin mintzatzea, organikoa den literatura, itsasotik barneratzen den kosmikotasuna, ereduak lehertzea, Libanoko jasminen usainak, Afrikarren irribarreak, titimutur tinkoak, Jazza, Vladimir Maiakovski, Yuja Wangen soinekoak, Popenguineko hondartzak, Europa Marokotik begiratzea, lanpernak, Rachmaninoff, neguko olatuen sinfoniak, biluzik igeri egitea, liburu artean egotea, latinez txorien izenak ahozkatzea, Sylvia atricapillak, emetasuna, arbolen enborrak besarkatzea, Itziar Okarizen erradikaltasuna, Peter Neusser artistak Abbadiako eremutik hartu zituen argazkiak, Egretta garzettaren lilura, Laboa, Artze anaiak, Biarritzeko ibilaldiak, ilargi beteak, euskararen multzokakortasuna, Santa Grazi, Roland Barthesek idatzi zuen esaldi ospetsua," maite dut, ez dut maite, hau inorentzat ez du garrantzirik, hau itxuraz zentzurik ez du baina horrek esan nahi du nire gorputza eta zurea ez direla berdinak", Basaburuan bizi diren kantarien ahotsak, Zuberoako lanbroak, Barkoxeko zintzur buztitze ad infinitumak, euskalkien aberastasuna, pattara hitza, Leteren izarren hautsak, Koldo Mitxelena, Euskal raparen asmakizunak, 2zio taldearen Nor nintzen ni kantua, orain arte eskuratu dudan jakintza partekatzea, hilen hautsetarantz hitzak botatzea, hiztegian galtzea, hitz berriak baliatzea, hitzen klaskak entzutea, nahas mahasak, hausnartzea, amatxiren maionesa, ottoren otarrainak, amaren txokolatezko markesak, Greziako marmolaren hoztasuna azalearen gainean sentitzea, Apollonen tenplutik dagoen bista urdina, itsasoko armi armen oskolak hatzez ukitzea, Acid Paulik oparitzen digun musika, Berlin, musika elektronikoa, Bourdieuk aipatzen dituen determinismoak, Calvet hizkuntzalariaren hitzaldiak, Mexikoko onddoen koloreak, Beyroutheko izpi berdeak, udaberriko egunsentiak, askatzen diren burmuinak, berrasmatzen den olerkia, zeruertza so egitea, Lapurdum aldizkarian argitaratuak diren testuak, Zigor zizelkariarekin solastatzea, Olympe deitzen den neskatxoaren begiradaren araztasuna, Jose Antonio Sistiaga, Richard Serraren garbitasuna, Louise Bourgeois, zaratots hitza, zatikorrak diren ontziak, Zuhar Iruretagoienaren lanak, Marie Noelle Schurmansen paisaia epistemologikoak, Ginebrako LDES laborategia, Sergio Pregoren leherketa arrosa, Juan Aizpitarteren hil harria, belarraren populua, begi argien dirdirak, Donostia, keinu eta kimuak, txalaparta, Oreka Tx, Jon Maia dantzaria, Oier Guillanen ahotsa, elurraren zuritasuna, Andoni Egañaren espiritua, bihotzen taupadak, begilagunak, itsaso gorriaren kristalinotasuna, ilunak diren logelak, naturaren egia, Xabier Erkiziaren soinu mapak, arrosatzen diren hodeiak, uhin erraldoiak, Oskar Alegriaren Emak Bakia filma, Gabriel Arrestiren," nire poesia oso merkea da, herriaren ahotik hartu nuen, debalde, eta debalde ematen diot, herriaren belarriari", esaldiarekin esnatzea, poesiak buruz ikastea, barneratuak diren olerkiekin munduan zehar ibiltzea, Ziburuko etxeko isiltasuna, morrontzaren kontra borrokatzea, kontzeptuekin jolastea, teoria berriak atzematea, protoplasmiko materia, etnopsikratria, sinbolismoak, Tarkosvkiren estetika, gizakien arteko harremanei buruz den Solaris filma, Ai Weiweien burmuinaren erradiografiak, egon gelan dudan post ita nun idatzia den, Kontzeptu/ Hurbiltze/ Ideia/ Era, sorkuntzaren bideak ikertzea, Zumetaren zirriak, Zumetak sortu zuen margo baten ondoan lokartzea, supizteko bereziak, Arthur Rimbauden infernuaren gaua, Arthur Rimbauden," asperkizuna ez da gehiago nire amodioa" esaldia, eskuz idatzi ditudan testuak berrirakurtzea, kaier zaharrak irekitzea, hiztegia irakurtzea, o batez hasten diren hitzak ozenki ahozkatzea, obalutu, oxido, oxigeno, oxitono, ozono, obalutu, aspaldidanik baztertu nituen liburuak berrukitzea, SD karta batean zer dagoen irudikatzea, Diane Arbusen bikien argazkia, Nobuyoshi Arakik hartu zuen Bjorken erretratua, euskaldun berrien nahimena, bidaietatik ekartzen ditudan testuak, Harlemeko gaueko ustegabeko topaketak, Bordeleko Victoire plazako liburutegiaren egurren usainak, Barceloren elefantearen abilezia, Sarako gaztetxearen leihoen ez izatea, Barkoxeko godalet dantza, Andre Kerteszen elkar musukatzen duten buhame umeek, Irving Pennen Miles Davis eta Nadja Auermannen potretak, Nan Goldinen Carmenen bigarren urtebetetzea, Nan Goldinen egunkarri intimoa," elkarri eman zioten" adierazpen agintzailea, erlojurik ez ukaitea, bihar zer egingo dudan ez jakitea, Abbadiako gazteluan bakar bakarrik ibiltzea, irakurlearen autobiografia liburuaren titulua irakurtzea, euskaraz idatzitako doktorego tesien laburpenak berrikertzea, kontzeptu garrantzitsuak moztea eta azpimarratzea, orainaldia, entzutea, aretoa, isiltasuna, grabaketa, askatasuna, ikus entzulea, esaldietan egotea, esaldi baten aurrean hausnartzea, jarrera kontzeptualdun inprobisatzaile hiperkontzienteak esaldiarekin jolastea, jarrera ironikoak helburu iraultzaileak zituela esaldia errepikatzea eta errepikatzea, webguneen helbideak aipatzea, webguneen helbideen erak ikertzea, euskaraz idatzitako doktorego tesiak PDFez deskargatzea, bildumatzea, zabaltzea, partekatzea, txokolate beltzaren mikaztasuna, literaturaren askatasuna, populuen libertatea, hizkuntzen aniztasuna, txinpartak, Amets Arzallusen xumetasuna, hiztegian xerkatzen dudana aurkitzea, egokiak diren kili kiliak jasotzea, Joan Mari Irigoienen Letra Txikiaz Bada Ere liburuaren azala, Jon Arretxek Iranetik ekarri zidan bidaia, kakotxen lerdentasuna, narrek elurretan uzten dituzten aztarnak, margo monokromoak, hutsaren ahalmena, Mundakako olatua, Gaztelugatxen egiten diren zin hitzak, Bartzelonako Guell parkean ibiltzen diren maitetsuen musuak, maitemin eta maitatiak, Tatiren postaria Bestaren eguna filmean, Georges Meliesen mila bederatziehun eta biko ilargia, balearen bertsoak, arratsaldeko lo kuluxkak, hodeiek zeruan uzten dituzten margo abstraktoak, hegazkina puntu distiratsua bilakatzen denean, goroldioa ferekatzea, gordinik den atungorria, joa izan den Greziako neskafe hotza, ekainean, amaren lagunaren Mikonoseko etxea, paradisu deitzen den hondartza, paradisuko hegaztiak, ovoa ilunsentia arte, feta deitzen den gazta, oliba beltzak, amandak, pistatxak, Ziburuko Mattin jatetxeko ttoroa, Ruinart xanpainaren burbuila finak ameztea, Amy Winehousen Beltzera itzuli, Donostiako Kur galeria, Sautrela emankizunaren aurrean laztantzea, betetzen ari den orrialde erdi zuria kontenplatzea, Ludwig Wittgensteinek isiluneari buruz duen teoria hausnartzea, Zigor Barayazarraren Same Shit, Different Day argazkiaren aspertze existantziala, Zuhar Iruretagoienaren ausartzia, ausardiaren emaitzak, apoarmatu libreak itsasoan, Kuba libreko izotz zatien klasken sinfonia, kaosetik ateratzen den garbitasuna, Parlementiako kapera, basamortuak, Dakhlaren argia, epistemologiaren ezusteak, zintzilikatzearen botereak, olerkigintzaren sekretuak ez galdekatzea, neguko egutera ezkutuak, betazpien esanahiak ahaztea, betetasunaren lasaitasuna kontzienteki bizitzea, Taoaren grafia,,, eskuz bermargotzea, klisken deien erantzun zuzenak, Sibylle Baieren kolore berdeak, hitzentzat galdua naiz ahapeka esatea, Chet Baker, 1963ko abuztuaren 28an Martin Luther Kingek ahozkatu zuen diskurtxoa berrentzutea, Aime Cesairek Unescorako aniztasun kulturalari buruz idatzi zuena berrirakurtzea, Hegelen hausnarketa liburutegitik berrateratzea, ez dugu partikularra eta unibertsala kontrajarri behar esaldia, idaztea, bizitzea, Hegelen hausnarketa egunerokotasunean, praktikan ta patrikan ezartzea, desikastea berriz ikasteko, egunero nire kasuari aplikatua den diskurtso unibertsalarekin etxetik ateratzea, menpekotasun intelektualekin apurtzea, Art Blakey eta The Jazz Messengers musikarekin belarrien artean oinez mendietan ibiltzea, beldurrak gainditzeko gailua buruz eraikitzea, aurpegiak ispiluetan fotografiatzea, itsasoaren ikarrak eskuz harrapatzea, Shostakovichen zazpigarren C major op 60 sinfoniarekin bainuontzian gozatzea, goizero margotzea, koloreekin jolastea, menpekotasunak menderatzea, zazpi zenbakia, errepikatzen diren zenbakiak, deituretan bizi bideak atzematea, biografiak orrialde batez laburbiltzea, testuek dituzten barne musika ta erritmoak, Laurent Garnier disko ipintzailearen bizitza luzera, egoera arraroak, inprobisatzaileen gaitasunak, eztabaida beroak, praktika eta teoria uztartzea, erlazio estetika, Taku Unami, tesietan agertzen ...oak, Laurent Garnier disko ipintzailearen bizitza luzera, egoera arraroak, inprobisatzaileen gaitasunak, eztabaida beroak, praktika eta teoria uztartzea, erlazio estetika, Taku Unami, tesietan agertzen diren esaldiak aipatzea, genero desberdinak nahastea, atonalitatea, inprobisazio askea, ekarpen iraultzaileak, Schoenberg, John Cagen 4’33’’, Magnum fotok argitaratu zuen Mak, eguzkia
|
baino
lehen jeikitzea, goizeko kafearen usaina, hegoaldetik jasotzen ditudan gonbinapenak irekitzea, munduko egunkari guztiak on line irakurtzea, Argia aldizkarirako idaztea, (ekikoekin) bururatzen diren hitzak idaztea, euskararekiko konpromezua, ahotik ateratzen den kearekin jolastea, XXI. mendean Rimbaud poetak zer idatziko lukeen asmatzea, lau entzute mota azpimarratzea, soinuek belarria kolpatzen d...
|
2017
|
|
Dorrea eraiki
|
baino
lehen Bibliak argi dioskunezEuskara baitzen hizkuntza bakarra, paradisukoa
|
|
Gorpu batek hil
|
baino
lehen duen bizitasuna
|
|
Hil
|
baino
lehen, ezperen minutu batzuk lehenago, damutu zaitez
|
|
Gorpu bilakatu
|
baino
lehen
|
|
Ezer ere eman ahal izan
|
baino
lehen kentzen dizu
|
|
Heriotz zigorra ezarri
|
baino
lehen
|
|
Niregana bildu dira ni haserrarazi
|
baino
lehen
|
|
Gela argi laranjaz betetzen da berdetik gorrira iragan
|
baino
lehen gaueko desorduak dira eta zigarro bat erretzen kaleko semaforoari begira nago nire leihotik kea nire eztarritik ateratzen da noizbehinka berde noizbehinka gorri... eta zuria
|
|
Ordua
|
baino
lehen iritsi nintzen eta inor ere ez zegoen lokartu aurreko nire pentsaketan
|
|
Kezkaz irakurri dut zure mezua iraintzen hasi bada mozteko unea iritsi da gauzak okerrera joan
|
baino
lehen
|
|
Baionara joateko gidari bat behar nuela esan nizun eta zuk zeure burua eskaini zenuen berehala eta Urepelera
|
baino
lehen basora eraman eta hantxe bertan jango nindukezula erantzun zenidan
|
|
ni gaixoa...! zu ezagutu
|
baino
lehen oxigenorik gabeko arrain bat nintzena.!"
|
|
Zangan erori
|
baino
lehen txakur otzan maitagarria izanen zenak ikaratu ninduen Presondegi hartatik salbatzeko eskatzen ari zitzaidalarik. Baina ni, hurbilduz gero hozka eginen zidalakoan, ez nintzen lekutik mugitu, eta ez nintzen zulo hartatik ateratzen laguntza ematera ausartu.
|
|
Berantegi
|
baino
lehen, goazen hemendik, etxera...!
|
|
Etortzen naiz, ez nintzen urrun. Bilkura hasi
|
baino
lehen badut asmaketa bat, giroa lasaitzeko. Nahi duzue entzun. Ez, moztu zuen Etxehorik. Entzungo duzue halere biziki ona baita.
|
|
Gau hortan Etxehori Frantxoa sartu zen etxean gauerdi
|
doidoia
baino lehen eta luzatu zen kanapean. Piztu zuen telebista eta aurrean egon zen.
|
|
Erreferentziaz, Galiako lurraldea da, zeren Frantziak bere burua Galiaren oinordekotzat asmatzen du senez eta eremuz, haatik ez hizkuntzaz. Kronologiaz, Frantziako erregeek lurralde horren batasun fisikoa, hizkuntzazkoa
|
baino
lehen egin zuten, eta Errepublikak beretu zuen eremu natural bezala, biztanleen gehiengoak frantsesik ez zakielarik. Estatua kronologiaz bigarren, baina garrantziaz goitik dago nire ustetan: Estatuak Frantzia egin du, eta ez alderantziz. Frantses hizkuntza berant nagusitu da Galiako lurraldean; gainera honek eskualde batzuk inguruko Estatuetan utzi ditu:
|
|
Europar" eliteen" hizkuntza bilakatzen da bere lurraldetik franko urrun ere, hala nola Hungariako gortean. Hemen berean, Nafarroan eta Guipuzkoan 1240tik aurrera testu ofizialetan agertzen da, Biarnon
|
baino
lehen: hor 1270ekoak dira lehenbiziko idazkiak.
|
|
Goizik hasi zen, Frantzia bera
|
baino
lehen, Clovis frankoen erregea (500 urte inguruan) eta Charlemagne mendebaldeko enperadorearekin (800). Galiako apezpikuen berme osoa lortu zuten, eta bigarrena Erromako Paparen babesle nagusi bilakatu zen.
|
|
Hamarkadaz hamarkada izan hazkunde suntsitzale eta axolagabea da apur bat gelditu muga batzu emanez eta ere, berantegi izan
|
baino
lehen, gibelerat eginez.
|
|
Peugeot Citroen lantegietan mail apaleko langileen gehiengo handia arabe eta beltzek egiten dute. 45 urteak
|
baino
lehen higatuak. Konprenitzeko da Frantsesek hor sartu baino, langabezian egon nahiago izatea.
|
2018
|
|
Irudi eta alderaketa horiek ezagutzen ditugu jada eta klixe soilak izan daitezke. Badira desagertzen diren ibaiak ere, eta batek esan lezake beren helburura iritsi
|
baino
lehen hiltzen direla, baina murgildu egiten dira egiatan eta beste leku batean agertzen, edo ez dira inoiz azaleratzen eta hor nonbait dabiltza. Ezin liteke ziurtatu ibaiaren destinoa itsasoa denik, horrela erakutsi diguten arren.
|
|
Zorteak igorri zidan bidaide bereziaren potreta egin
|
baino
lehen, irakurleari jakinarazi behar diot laguntzaile edo asistente batek morroi lanbidea egiten duela ofizialendako. Gerla honetan, non menditarren zerbitzariak oro boluntarioak baitira, ogibide apalenek ere izen ohoragarriak ukaiten dituzte, gizon libre hauen anaitasuna eta espainiar arimaren berezko nobleziaren ezaugarri direnak.
|
|
Kaputxinoari, bidean aiduru baitzen, lagun bat juntatu zitzaion, Berakoa, hura bezala. Bidasoaren bazterrean ibili behar genuen bulta batez eta ibai haren gainetik dagoen zubi bat zeharkatu, Lesakara heldu
|
baino
lehen. Bi boluntarioek eginahalak egin zituzten bidea atsegina izan zekidan. Josef, erran zion lagunari kaputxinoak, segur nauk señor ak plazer handiz entzunen hauala Zezilio inozentea irudikatu nahi badiguk, hain ongi egiten duan bezala.
|
|
Punta gorriko zetazko gerriko bat eramaten dute eta birjinitatearen ikur hau ezteietako gaua arte gordetzen dute, senargai zoriontsuaren trofeoa izateko. Ahultasun goxo batengatik sakramentua
|
baino
lehen amatu direnek sabanilla xuria zerrenda beltz eta berdeekin eramaten dute, damu eta esperantzaren ikur. Elizkizunetan eta herriko festetan emazte ezkonduekin egoten dira, birjinekin sekula nahasi gabe.Marka horiek ohiduren zaintzaileak dira eta euskaldun jendeari bere berezko sinpletasuna eta antzinatasunaren kolorea gordetzen dizkiote.
|
|
Odol anitz isuririk izan zen, dio kronikagileak, gizonez gizon, saldoz saldo. Azkenik, baionesek, osoki akabaturik izan
|
baino
lehen, lapurtarrei proposatu zieten Bernard Ezy, Labriteko jauna, izan zedin haien argudioaren epaile. Euskaldunek ezbairik gabe onartu zuten.
|
|
Gaston ausarta bakarrik egon zen eta ez dakigu xuxen nola garaitu zuen. Inguraturik izan
|
baino
lehen, heldu zen munstroa zauritzera eta biak, bata bestearen kontra tinkaturik, harearen gainean borrokan ari zirela, Errobira erori ziren eta biharamunean urpean hilik aurkitu zituzten. Ohidura herrikoiek Pirinioetako hidra hari hiru buru eta suzko buztana ematen dizkiote.
|
|
mugalariak liluraturik iduri zuen. Hil bedi nafarra haren arrazaren sena galdu
|
baino
lehen!
|
|
Gerrilla saldotan barreiaturik, hiru mila bat ziren, boluntario nazionalak bezain erne, haiek bezain adoretsu eta nekagaitzak, herria ongi ezagutzen zuten eta mendietan gaindi ibiltzen ziren Marseillesa kantatuz eta orotan Minaren aldarrikapen ankerrak gauzatuz. Ene mugalariak, bere espioiak heldu
|
baino
lehen, ez zuen nahi Berara hurbildu bandolero hauen eskuetara erori beldurrez.
|
|
Itzuli zelarik, gure lekuetan ginen, sutondoan. Bada euskaldunak baztertzen ez duen ohidura noble bat, hau da, bere mahaira gonbidatu eta harrera hoberena egiten dizu, bere etxera zertarako etorri zinen galdetu
|
baino
lehen. Maite du menditarrak urruneko herrialdeen berri jakitea.
|
|
Gaizki eginiko galderak beti erantzun gaiztoa du. Ibarren zulatzearen kausak bilatu
|
baino
lehen, galdetu behar zen zulatze hau egiazki gertatu zenetz eta ibarrak mendien altxatzeak eta antolamenduak bakarrik sortu zituenetz. Bi ibar mota ikusten ditut:
|
|
Haren senarrari erran nion. Jaun lapurtarra, Holandako oihal ederrenek ez dute, arbasoen arotik, euskaldunek familian ehuntzen dituzten ohe eta mahaikoen finezia. Tartaroek beren zibilizazioa goresten dute, baina mende bat baino gehiago iraganen da jende horiek ene herrikideek dituzten bizitza soziala eta ohiduren edertasuna ukan
|
baino
lehen. Frantziako probintzia bat ezagutzen dut, non laborariak abere larruz beztiturik diren.
|
|
Aragoi eta Gaztela erresumaren mailara jaso zituen, bere bi seme Alfontso eta Ramirorendako. birpopulatu dituzte, konkista segurtatu ahala. Haien koloniak libre eta bereizi egon ziren, zuen jende basailuekin nahasi
|
baino
lehen eta Gil Perez-en gutunetan ikusten da, XVI. mendean oraino, Toledoko printzerriko herri zenbaitek, Valverde eta Alcontras ek, besteak beste, barduliar edo gipuzkoar euskalkia ematen zutela.
|
|
Harizpe eta Beltzuntze etxeak hari loturik dira. Apaiz hau liburua agertu
|
baino
lehen hil zen. Axularrek ideia ona ukan zuen aitonen seme zenari eskaintza egitea, sentimendu, goratze eta poesiazko maisulan txipi bat dena.
|
|
Noblezia gaztelaua ere doi bat gutiesten dute, juduekiko nahasketengatik duintasunik ez balu bezala. Laborari menditarra, ordokietako aitonen semeari alaba eman
|
baino
lehen, suhiaren arbaso garbiak frogatzen dituzten tituluez anitz kilika da. Nafarroako edo Bizkaiko herri txipi zenbaitetatik iraganez, bidaiaria harrituko da etxe guzien aitzinaldean, itxuraz pobre eta landugabeak izanik ere, armarri handi zenbait 55 Jabe eta nagusia. ikusteaz, non heraldikaren zientziak konbinazioak uxatu baititu, Pariseko Luxembourg Jauregiak bilkura legegileen hots handiko egunetan hartzen dituen hornidura distiratsuetan bezain aberats eta oparo.
|
|
Lesakako botikariak edo, hobeki erran, Don Pedro Arizmendik, haraino lagundu nahi ukan ninduen. Afaritik landa berehala joan ginen, gaua
|
baino
lehen gure bidaiaren helburura heltzeko. Bezperako lagun saldoko boluntarioak oro joanik zitzaizkigun, bat salbu.
|
|
Bizkaitar jakintsu honek hiruretan hogei mintzaira ematen zituen eta harengan aberrazio filologikoak, Errorenak bezalakoak, eta iritzi egiazko eta sakonak nahasten dira. Espainiara egin zuen bidaian, Wilhelm von Humboldt-ek ere baliatu zuen liburutegia bere Antzinako iberiarren gaineko ikerketa argitaratu
|
baino
lehen. Gaztelauek, erran zidan Valdespinako markesak, gure independentziaren eta gure nazionalitatearen izen onak ezabatu nahi lituzkete, euskaldunen kontra dituzten bekaizkeria izugarriak eta helburu despotikoek bultzaturik. Euskara ri, gure iberiar izaeraren froga eta zigilu ederrari, eten gabe eraso egiten diote.
|
|
Irudi lezake Voyageren parte bat idatzia zegoela Euskal Herrian sartu aitzin. Izan ere, Paroles dun Bizk a\en aux liberaux de la Reine Christine (1834) liburuan, karlistekin harremanetan jarri
|
baino
lehen (baina Abrantesko dukesaren etxera joaten ziren legitimista frantsesekin harremanetan zegoenean), esana zuen don Carlos zela nafarren errege eta bizkaitarren jauna. Gainera, Xahok bi aste baino gutxiago eman zituen Erresuma Zaharrean, 1835eko martxoaren 25etik apirilaren 8ra bitarte.
|
|
Egia da ez duela inoiz aipatzen, baina ia ezinezkoa da haren lanik arrakastatsuena, Aitor, ligende cantabre (1845), irakurri ez izana, edizio asko izan baitzituen gaztelaniaz Aranaren garaian, Arturo Campion-ek itzulirik. Bestaldetik, ez da kasualitatea, Eusko Abertzale Ekintzak, Gerra Zibila
|
baino
lehen, interes handia erakustea Xahorengan. Ramon Berraondo eta Justo Garate ekintzaileek ia osorik itzuli zuten gaztelaniara Voyage en Navarre.
|
|
Lettre a M. Xavier Raymond liburuan (1836), euskararen eta sanskritoaren arteko loturak aztertu zituen. Berez, Xahok ez dio inolako harremanik dagoenik euskararen eta indoeuropar hizkuntzen artean, baizik eta euskararen eta iparraldeko vediko edo eszitiarren (hots, indoeuroparren) inbasioa
|
baino
lehen Indian hitz egiten ziren hizkuntzen artean. Sanskritoak aurre indoeuropar substratuaren hondarrak gorde ditu eta Xaho horiek euskararen bidez bilatzen saiatu zen.
|
|
Ezpata Handiko Gizona menditik behera joan berri zen. Ilargiak izpiak hodeien artetik igortzen zituen eta une hartan heroia jarririk egon zen harrizko bankua eta joan
|
baino
lehen zutik hizketan erauntsi zuen muinoa argitzen zituen... Lilura inarrosirik zen, xarma etenik.
|
2021
|
|
" Juan Kruz Igerabide dute aitzindari. Berak, ezetz, bera
|
baino
lehen ere haikuak idatziak direla Patri Urkizu, eta Joseba Sarrionandia. Haikurik idatzi ez bazuten, haiku tankerako testuak baietz.
|
|
Orai baditut kasik 88 urte. Ezagutuko duta bakea hil
|
baino
lehen?
|
|
1901ean, ideki zen beste seminario bat erritu siriakoa deitu liturgiarekin. Eliza hori sortu zen VII. mendea
|
baino
lehen. Xiloineko beneditano batek, Aita Benoit Gariador eta Theophane Ardans Mentako seme batek, behar zuten Abu Gosh eko eliza hura berritu eta bertan seminario bat altxatu, Oliba mendi leku famatu hartan.
|
|
Ez zinen zure etxean. Otto Manex, aitaren anaia joan zen egun hortan zu
|
baino
lehen. Irikinean, galduak ziren.
|
|
Bainan ez ginituen maite, zeren eta gure xedea baitzen: mendiaren kaskora besteak
|
baino
lehen heltzea!
|
|
" Urte on desiratzen dautzut osagarri on batekin. Emaidazu sosa!" Eta ez ziren joaiten zerbait eskuratu
|
baino
lehen. Denek diru xeheria bat emaiten zioten, Jainkoaren benedizionea ukaiteko.
|
|
aitamen baimenaren eskuratzea. Amaren aita, giristino kartsu bat zen eta haren baimena ukan
|
baino
lehen nahi zuen Bazkazaneko erretoraren sendimendua jakin... Eta apez harek erran zion:
|
|
Zer emozioa eman zuen deneri. Eta pentsatu nuen" Agian, hiltzeko mementoan, adituko ditut euskarazko kantu horiek, Jainkoa ikusi
|
baino
lehen.".
|
|
Xiprienek Josephi behatu zion eta erran zion: " Hire begiak behar dituk ideki... eta ikusiko duk beste norbait badela itxaronaldian, hi
|
baino
lehen hemen dena". Ene anaiak ez zuen konprenditzen bizargilearen arrazoinbidea!
|
|
5 Peixoto, ETA V.ean
|
baino
lehen Kabra taldekoa, 1964an atxilotua; 1968tik hiru urtez Ekuadorren egon zer misiolari laikoa eta Iparraldera heldu zen 1971ko irailean, oker ez banaiz.
|
|
Serrano Izkok, atxilotua izan
|
baino
lehen, Jose Antonio Urbiola abokatu jeltzalea kontsultatu zuen; Urbiolak bi hilabete pasa zuen gero kartzelan, konplizitateaz.
|
|
(Etxebarrieta) pistola hartzen saiatu zen, baina goardia askoz lerdenagoa zen. (Y) Korrika hasi
|
baino
lehen, instant batean Txabi lurrean ikusi nuen, eta goardia bere gainean. Gero esan zidaten buruan kolpatu ziotela eta ondoren bularrean bi tiro jo".
|
|
* Kontzeptu bati, erakunde bati edo printzipio unibertsal bati leialtasun osoa, non obedientzia jartzen baita jende inuzente baten aurreko jokabide zintzoa
|
baino
lehen, txarra da halabeharrez+.
|
|
Astigarragako Auzo Elkartekoa zen Tomas Alba. Talde horrek Astigarraga Donostiatik berezi nahi zuen, frankismoa
|
baino
lehen zen bezala; taldea Ezker Abertzaleari lotua zen, asko edo gutxi.
|
|
Dirudienez, Arocena eskuin espainolistari oso hurbila zen; badirudi Akarlista frankisten@ artean sailka daitekeela.91 Gero Alianza Popular zalea, hauteskunde demokratikoak
|
baino
lehen zinegotzia izan zen, alkate-ordea eta alkate ihardunean ere.
|
|
ETAk deitu zituen Iberduero eta Bilboko Herri Irratia, lehena arratsaldeko ordu biak
|
baino
lehen eta bigarrena ordu biak pasata. Enpresan sirena hotsak eta bozgorailuek ebakuaziorako jo zuten.
|
|
>El Huerto= kontrakoa 1980ko apirilean izan zen, HBko Mahai Nazionalaren agiriaren garaikidea eta Iruñeko ekintzak
|
baino
lehen bereganatua.295
|
|
ETArentzat Jose Maria Perez drogazaleen ohiko abokatua zen, bai eta narko trafikantea ere. Hil
|
baino
lehen, Aartoski galdekatu zuten@ beste trafikatzaileen identitatea jakiteko.
|
|
Erabaki horiek hartu ziren 1980ko azaroan Erakunde armatuaren barnean. Denek su etena bilatzen zuten; borroka armatuaren alde zirenek, su etena
|
baino
lehen" indar posizioan" egon behar zela argudiatu zuten.
|
|
Badirudi ETA politiko militarrean, dagoeneko, gehiengoa zela su etenaren alde. Erran dugunez, arduradunen bilkura bat egin zuten (‘conferencia de cuadros’) eta, hartan, jarrera gogorrekoek onarrarazi zuten su etena
|
baino
lehen, eta negoziaketara indarrean joateko," disuasio ekintza" batzuen egitea. Horien barnean, 1980ko azaroaren 15ean, aktibisten talde handi batek eraso zuen Bergako mendiko kuartela.
|