|
2000
|
|
|
XIX. mendearen bukaera eta XX.aren hasieran eraikuntza berria altxatu zen eta horixe da gaur egunean dirauen bainuetxea. Garai har tan, San Juan gauean bainatzeko ohitura zegoen, gau hartakoak bederatzi bainuen balioa zuelakoan,
|
baina
gizon emakumeak elkarrekin bai
|
|
|
haatik, baldin dudaren bat banuen, ez nuen luzaz iguriki behar izan, zeren, medikuari adio egin bezain fite, eneganat etorri eta, bere semeari ahakar egiterat zihoakion ama batek bezala, fermu eta fintko, baina baita gozo eta emaro ere, erran baitzidan, euskaraz—: Mutila, ez al duk nehoiz ere aditu ezen astoa meneratzen dela zigorrez,
|
baina
gizona hitz onez...?
|
|
|
" Egia bat eta bakarra da", neure baitan mila zalantza eta bertze hainbat korapilo sortarazi zizkidana, ez nekielako jada zer aldetarat jo eta zeren alde! Nola ez nuen oroituko, bada, denbora hura, baldin zu ere puntu hartan bazintudan, nahiz eta ez puntu berean, zeren ni joaneko bidean bainengoen eta zu itzultzekoan, eta zeren, zure pentsua ez baitzen, ondorez, ume baten pentsu hauskorra,
|
baina
gizon jakintsu baten pentsu fermu bezain sendoa!
|
|
|
Izan ere, ba al dakik Galileok behin batean Bolognako hogei irakasle gonbidatu zituela, Jupiterren lau sateliteak ikus zitzaten amoreakatik, eta nehork ere ez zituela ikusi? Eta gizon haiek ez zituan gure jauregiko sehi analfabetoak, Pagabasoko beleak deabrutzat zituztenak,
|
baina
gizon jakintsuak, zeinenganik iguriki baitzitekeen ezen ez zirela haiek bezain itsuak izanen, baina ez... Pierre Gassendiren erranetan, berriz, bazegoan Cesare Cremonini zeritzan bertze gizon jakintsu bat —Galileoren laguna, nahiz eta ideietan etsai eta izterbegi—, teleskopiotik behatzerat ere ausartu ez zena, sinesten zuèn mundua irauli eta uzkailiko ote zitzaion beldur.
|
|
|
Sala hark, aldiz, ezkutuko mehatxua gordetzen zuen, zeren, paretetan hainbertze burezur zituela eta hainbertze espezietarik, nornahik pentsa baitzezakeen: " Hamaika burezur dago hemen, anitz espezietarik,
|
baina
gizonarenik ez dago... eta zer, ni lehenengo gizona banintz...?"
|
|
|
Eta zer egin nezakeen nik, baldin munduko spiritu guztiak apezarekin hitzarturik zeudela bazirudien? Zeren uda hartan lehorte izugarria izan baitzen, eta gosea heldu zen Urbiainerat eta, gosearekin batean, bertze izurri bat,
|
baina
gizon emakumeak hiltzen zituena, sukar izugarri eta beheitiko are izugarriago batzuk zirela kausa.
|
|
|
atzo esan nizunez, Tom Las Vegasen tatuaje denda batera sartu zen eta, gaur, nahiko ostendua izan arren, ezkerreko belarriaren ondoan zeukan izar moduko bati igarri diot, eta egingo nuke halakoxe bat ikusi nuela aurrekoan hartu nion pasaporteko argazkian. Ez dakit, Dabid, ez dakit,
|
baina
gizon horrengandik ez dut ezer onik espero. Baina tira, ez arduratu, eta utzi dena nire esku.
|
|
|
Astirik gabe dabil ezertarako, ezin geldi egon; eta tartetxoren bat daukanean, paseatzera joan ohi da patiora. Ipurtarinaren irudia ematen du horrela esanda,
|
baina
gizon patxadatsua dugu, adinak emandako tenplearekin luzatzen da berriketan hasten denean. Kontalari ona da; badu ezpala.
|
|
2001
|
|
|
Diru arazoetan ez du inork esaten bere ordekoari buruz: " Bai, gizajo honek erreka joaraziko dit, beste horrelakoren bat egiten badu;
|
baina
gizon saiatuagorik eta borondate hobekorik...!". Poto egin duten asmoak, burutu ez diren nahiak, alferrik izan  diren ahaleginak, sarituko ahal ditu zeruan Jainko Onak!
|
|
|
eskuartean zeukan aldizkariaz gain, jargian erdi irekirik Femmes Actuelles ikus nezakeen, mehatzeko bost erregimen proposatzen zituela. Ez daukat neure burua Claude Lelouchentzat,
|
baina
gizon eta emazte haren ibilaldia konta diezazuket, agian haien aditzen inpudikotasun publikoak naizen herabea inoxenta inarrosi zuelako.
|
|
2002
|
|
|
Esi gogorra, neurririk estuena bere beharrizanak noiz, nun, zelan zertu behar ebazan, lehenengotan gorgor egiten jakon,
|
baina
gizonak bere idekoa, gizonak bere menpekoa hezi ohi dauan antzera; arean bere, emakumea eta zaldia eta txakurra eta landako abereak bezatu ta legepe jarten dituan moduan, etxean bizi danaren txakurrarentzat neurri estuagoak izango zirean.
|
|
|
Abusu kasuak penagarriak dira,
|
baina
gizon emakumeen akatsez beteak, izan ere, boluntario eta misiolariek gizakien bertute eta akats guztiekin lan egiten dute proiektuetan.
|
|
|
Egiatan hauxe da jazotzen dena: emakumeak gai dira
|
baina
gizonek ez dute hori onartzen. Desberdintasuna pertsonala bilakatu da, oztopo biografikoa, egunerokoa eta legitimazio gabea.
|
|
2003
|
|
|
Aurrean doguzan jaun handiok, gure begiak ikusten dituenez, berbaz be danok batera aurkeztu nahi neukez;
|
baina
gizona bera lez, gure berbea be mugatua ta neurtua da ta, banan banan aurkeztu ditut:
|
|
|
Emakumeak orduan, gizonaren nahasmenduaz errukiturik edo, kontakizuna asmatua zela esan nahi izan omen zion, bera gabardina dirdaitsuz jantziko bezperako emakumea zela frogatuz. Armairura joan eta bere laneko jantziak erakutsi omen zizkion,
|
baina
gizonak ez omen zuen sinetsi, ez omen zuen sinetsi nahi izan.
|
|
|
Beste batzuek ez dute etsiko eta astindu egingo dute, esnatuko den itxaropenarekin. Badakigu ez dela tragedia bat, mundua ez dela horrenbestez bukatuko,
|
baina
gizon orok edozer gauza eman lezake gertatua ahazteko, inon, inola, inoiz gertatuaren berri ez uzteko, alferrik da ordea.
|
|
|
Hirurek galdu dute irribarrea. Begien aurrekoa ikusi bezain azkar esan dute nahasian,
|
baina
gizon hori, baina gizon buruzuri hori, Bankutxako lehendakaria da. Jaime Aranbarri deitzen da.
|
|
|
Hirurek galdu dute irribarrea. Begien aurrekoa ikusi bezain azkar esan dute nahasian, baina gizon hori,
|
baina
gizon buruzuri hori, Bankutxako lehendakaria da. Jaime Aranbarri deitzen da.
|
|
2004
|
|
|
Txondorrean egiten denak baino bero gehiago eskaintzen du, baina askatzen dituen ke eta hautsak ere toxikoagoak direnez, industrian erabiltzen da. Kareharri horren gainean pinudiak eta larreak ikusten dira,
|
baina
gizonak abandonatutako bazter eta izkina bakoitzean txorbeltz, erratz, hamaika igokariren arantza eta arteak agertzen dira. Izan zitekeenaren adierazgarri, artadi kantauriarra.
|
|
|
Bizkor, Olazaharko txakur bizkorra, bere txabolatxoan dago, sakon, buztana zangopetan sarturik, dar dar, txiza dariola... Zaunkalaria da Bizkor, zaunkalaria katu bat edo arratoi bat ikusten duenean;
|
baina
gizonen eta txakurren aurrean oso beldurtia da. " Txakur ahausilaria ez da haginkaria".
|
|
|
Han jende pila zegoen baina emakume bakarti batek deitu zion Aritzi. Oso emakume ona zela zirudien,
|
baina
gizon batzuk honela esan zioten:
|
|
|
Orduan konturatu da ez duela ile zuriko gizonaren izena ezagutzen. Katuarena bai, Sugar,
|
baina
gizonarena ez. Ezta ameriketako aktorearena ere.
|
|
|
Laguntzarik behar al duen galdetu dio gizonak, eta Luisak ezetz, gertu bizi dela, lasai egoteko,
|
baina
gizonak eskuetatik kendu dizkio poltsak eta bere etxeko atariraino lagundu du Luisa. Bidean German deitzen dela esan dio, alarguna dela eta txokolatea asko gustatzen zaiola.
|
|
|
Ondoren, begiratu bat bota nuen behi gaixoaren ganbelan. Pentsu txuria zegoen han,
|
baina
gizonentzakoa, ez behientzakoa. Pentsu hura arroza zen.
|
|
2005
|
|
|
Hau, beste batzuk baino jendetsuagoa da eta Ibon Arrizabalaga, saioaren gidaria, pozik dago. Ibon EHUko Emakume eta gizonen arteko berdintasunerako masterra ikasten ari da,
|
baina
gizon eta emakumeen arteko berdintasunean eta gizonen inguruko lantegietan esperientzia andana du. UEUn, Gite Ipes en, sindikatuetan... eta maila pribatuan ere, lan horretan ari da.
|
|
|
Madrilgo Gizon Baldintzaren Zentroko zuzendaria den Luis Boninok hala dio: «Diskurtso oso positiboa dago gizon sentibera berriaren eta aita berriaren inguruan,
|
baina
gizonek gaur aitatasunaren zati dibertigarrienean hartzen dute parte »futbolean jolasten dute, etxeko lanak egiten laguntzen diete» baina ez dituzte haurrak janzten edo beraien elikadura kontrolatzen». Sentimenduak ere adierazten ikasi omen dute, «baina kontua ez da hainbeste bere sentimenduak agertzea, baizik eta besteen mundu emozionalaz arduratzea.
|
|
|
Sexua ezin da aldatu,
|
baina
gizon eta emakume izateko moduak bai. «Gizon izatea ez da maskulinoa izatea, baizik eta pertsona izateko modu bat, nahiko hurbil dagoena berez emakume izateko modutik, baina maskulinitateek urruntzen dutena».
|
|
|
Uste dut ingurukoek pentsatu zutela hura «Loloren bitxikeria bat gehiago» zela. Ez nuen inoiz guzti haren arrazoirik azaldu
|
baina
gizonak emakume gazteekin askoz atseginagoak, askoz zuzenagoak, askoz jatorragoak, askoz edukazio hobeagokoak direlako egin nuen eta beraiekin, gazteekin, jarrera ez hain agresiboa dutelako. Nagusia zarenean ez zaitu inork errespetatzen ez zaituztelako gustuko.
|
|
|
Jadanik ordukotzat, gure Larreguyk ez zukeen gehiagoko sinesterik" historia" horretan eta 25 orrialde horiek bazterturik, saindu zenbaiten biziarekin bururatu zuen liburua. Biblia Jainkoaren liburua da, bai,
|
baina
gizonek idatzia eta beraz gizonkeria anitzekin, on eta txar.
|
|
|
–Bai, bazakinat pasatu naizela,
|
baina
gizonak noiznahi pasatzen ditun, eta ez dun ezer gertatzen?
|
|
|
Bestalde, 1942ko maiatzaren 12ko legeak adulterioa egitearen ondoriozko zigorra indarrean berrezarri zuen. Emakumeak burututako adulterioa zorrotz zigortu zen,
|
baina
gizonek burututakoa soilik zigortu zen bere amorantea emakume ezkondu bat zela bazekiela frogatzen baldin bazen. Bere senarra beste emakume batzuekin egon zela zekien emakumeak baliabide juridikoak zituen soilik infidelitatea senar emazteen etxebizitzan arruntki eman baldin bazen edo kalean era oso deigarrian burutu baldin bazen.
|
|
|
Ametsek begiratu egin die,
|
baina
gizonek zuzenean begiratzea saihestu dute. Bien artean solasean eta erdi barreka doaz, hori bai.
|
|
|
Norbait zegoen etxearen aurrealdeko mahaian eserita. Ez nuen ondo ikusten,
|
baina
gizona lasai lasai eserita zegoela ematen zuen. Pistoladuna hurbildu, eskailera mailak igo eta baietz egin zion buruarekin eserita zegoenari; honek autoan itxaroteko agindu zion eta besteak alde egin zuen, niri begirada mehatxukorra zuzendu ostean.
|
|
|
Beti erakusten diet neure estimua. Beren fundatzailea, Russell, gizon karana zela esaten diet, borondate onekoa,
|
baina
gizona, geu bezalakoxea. Edonork sor dezake Bere moduko Eliza bat.
|
|
|
– Ez, semea aiduru dut –ihardetsi zion,
|
baina
gizonaren urratsetarik abiatu zen Port Neufeko gozoki eta txokolate dendaraino.
|
|
|
– Salbaia zen,
|
baina
gizon ona, Senpe zaharra. Beti bazuen zer kontatua.
|
|
2006
|
|
|
Txakur arrantzale peto baten istorioa kontatzen zaigu bertan. Arrantzale andaluziar bat izan omen zuen txakur horrek jabe txiki txikia zenean,
|
baina
gizonak itsasoa uztea erabaki zuenean, txakurkumea txalupan utzita egin omen zuen ospa, eta tripulazioko besteek bere egin zuten Guti. Agidanez, txakurtxoa, ondoen, Pedro sukaldariarekin konpontzen zen, eta okerren patroiarekin, beti kexuka, garraxika eta mekaguenka zebilelako.
|
|
|
Jende bakezale hori, nolanahi ere, banatuta ei dago, sexu aukerak direla eta. Emakume gizonzaleak daude, batetik; emakume emakumezaleak, bestetik; gizon emakumezaleak ere ez dira bertan falta nola iraun, bestela?,
|
baina
gizon gizonzaleak ere ez dira bertan gutxi. Joxean Sagastizabalek dioenez, «dunba» deitzen omen diote emakume gizonzaleek gizon emakumezaleekin jolasean ibiltzeko gogoa duten aldiari, eta hau gertatzen omen da, gutxi gorabehera, ilargiak hazi txikitu hiru aldiz egindakoan, eta eskuetako hatzak adina egunean irauten du.
|
|
|
Esan bezala, borreroarena zen ofizio guztietan gorrotatuena. Exekuzio bat zegoenean plazak eta merkatuak betetzen ziren borreroa lanean ikusteko;
|
baina
gizon hura urkamenditik jaitsi orduko denek bizkarra ematen zioten. Inork ez zuen traturik nahi torturatzen eta hiltzen eskuak ondu zituen zorigaiztoko gizaki harekin.
|
|
|
Hura zinezko gonbidapena ote zen? Modu esplizituan ez behintzat,
|
baina
gizonaren jarrerak, bart gaueko solasaldiak, bere historia osoak laztan bat eskatzen zuten, bere burdinazko armaduratik askatzeko ari ziren eskatzen, bere egiazko izatea ez baizik azalekoa baitzen zurruntasun hura, armadura bortitz eta gogorra.
|
|
|
Hona etorri eta egun batzuetara gizon bat atera genuen uretatik. Ez da zuzena hildakoei buruz txarrik esatea,
|
baina
gizon hura ez zen parte onekoa eta hobeto dago dagoen tokian.
|
|
|
aita erantzukizunak nire gain hartu behar nituela, eta abar; zaintza, dena dela, berarentzat izango zen, hori ez zegoen eztabaidatzerik. Eta ni, berrizalea ez
|
baina
gizon zibilizatua naizenez gero, txintik atera gabe onartu nituen Aintzanek aurkeztutako akordioaren baldintzak.
|
|
|
Bezperan albisteak entzun genituen egongelak terrazatxo batera ematen zuen, eta Anghios eta Müller jauna mokadutxo bat jaten ari ziren bertan. Irratiak piztuta segitzen zuen,
|
baina
gizonek ez zioten arreta handirik eskaintzen. Botikariak, zutiturik, beste aulki bat hurbildu zuen mahaira eta esertzeko keinua egin zidan.
|
|
|
Idazlea idazle handia zen –barka bedi errepikapena–, boladan zegoen, egunkariak saltzen asko laguntzen zuen, eta Gizon Handiak berak baino are birmoldatze ideologiko bizkorragoa burutzeko gauza izan zenez, posizio oso tinko baten jabea zen; egia zen azken denboretan izan zirela bere pribilegiozko tokitik kanporatzeko xedearekin hasitako mugimendu batzuk,
|
baina
Gizon Handiak, zen guztiarekin, bazekien bere mugen berri, eta bazekien une hartan ez zegoela bere esku Idazlearen aurkako kanpainarik hasterik. Beste alde batetik, esan dezagun ezen, Gizon Handiak izenik ez bazuen, are gutxiago zuen izenik Idazleak, kontuan hartuta ehunka hautagairen artean labankazoka buruturiko pelea batetik bizirik ateratako dozena hautatu bateko ordezkaria zela, eta hortaz, guztiz trukagarria.
|
|
2007
|
|
|
Adin batetik aurrera, esan liteke sutondoko beroa ematen digula adiskidetasunak, kanpoko hotzaren, erasoen, axolagabeziaren aurrean; niri, dagoeneko, zaila egiten zait sutondo horren beroarekin amets egitea ere, baina hango hauspearen epela lortu nahiko nuke bederen, ilinti bizi bat ez bada txingar ondo bat, garai bateko su lamen arrasto gisakoa. Metafora errazak dira hauek, ohartzen naiz,
|
baina
gizon emakume askoren gogoa zulatu duelako bihurtzen da metafora bat erabilerraza; sentipen sakonek, gehienetan, ez dute hitz zailen eta hitzaldi konplexuen beharrik.
|
|
|
3) Herder-ek ikuspide bion konbinazioa egiten du nolabait (Leibniz, Herder, Goethe, Humboldt-en ildoa historiaren filosofian): arrazoimenaren progresoa baino gehiago, hedaketa dago; gizadia aurrera doa,
|
baina
gizon emakumea betiko bera da. –Giza arimak, gorputzak bezala, adin diferenteak igarotzen ditu.
|
|
|
Bere eskuinaldean zegoen gizona kopetilun zebilen. Eskuen artean egunkaria zuen,
|
baina
gizonaren begirada tabernako puntu konkreturen batean finkatuta zegoen. Pertsona horrek edaten ari zuen kafe usaina ez zen batere gozoa, azukrerik gabekoa alegia.
|
|
2008
|
|
|
Aldasorotarren sukaldean aitari begira zegokeèn begirale ikusezin bati nekez itzuriko zitzaion haren keinua, kopeta zimurtu zuen apur bat, apur bat baino gehiago ere bai?, aitaren zalantza adieraz zezakeena, edo aitaren nahigabea, hobeki, une hartan zera pentsatu balu bezala: . Bai,
|
baina
gizon baten dantza eta emakume batena oso dira diferenteak, Ernestina: zuek gonak dituzue eta guk ez??.
|
|
|
Aukeran, azken dirham ak gasoliotan xahutu ditugu eta mugara bidean abiatu gara. Oraindik ez dute jarri kontrola,
|
baina
gizon gazte batek geldiarazi gaitu.
|
|
|
Praketako kremailera jaisten hasi zitzaion eta belaunikatzekoa egin zuen,
|
baina
gizona bat batean bizkortu, andreari eskua praketatik kendu eta makurtzea eragotzi zion. Gero bere beso indartsuez gerritik heldu eta ohean etzanarazi zuen.
|
|
|
Neskaren kexuak nabarmenagoak egin ziren,
|
baina
gizonaren plazerezko ufadek estali zituzten.
|
|
|
NARRATZAILEA Gure kulturan, suizidioa beti existitu izan da,
|
baina
gizon zaharrek, gaixoek eta komunitatearentzat ezertarako balio ez zutela uste zutenek egiten zuten beren buruaz beste.
|
|
|
Agirian agertzen den testuinguruan badirudi, vecinos? hitza 25 urtetik gora zituzten gizonentzat erabiltzen dela,
|
baina
gizonik ez dagoen etxeetan alargunen izenak agertzen dira. Ibarzabalen txostena Eibarko demografia aztertzeko, eta beharbada toponimia ere?
|
|
|
Bestela esanda, zuloan sartuta dagoen gizona ezin izango da inolaz ere bertatik atera begiak irekitzen dituenean. Non eta ez dagoen goi mendiko tresneriaz hornitua... mailu bat eta metalezko oinetako iltzedunak, esate baterako, edo lakio bat inguruetako zuhaitz bati estekatzeko...
|
baina
gizon honek ez du tresnarik, eta behin kordea itzultzen zaionean, laster ohartuko da zer nolako egoeran dagoen.
|
|
|
Aldasorotarren sukaldean aitari begira zegokeèn begirale ikusezin bati nekez itzuriko zitzaion haren keinua –kopeta zimurtu zuen apur bat, apur bat baino gehiago ere bai–, aitaren zalantza adieraz zezakeena, edo aitaren nahigabea, hobeki, une hartan zera pentsatu balu bezala: " Bai,
|
baina
gizon baten dantza eta emakume batena oso dira diferenteak, Ernestina: zuek gonak dituzue eta guk ez...".
|
|
|
Kezkaz. Rosak desenkusazko hitzño batzuk egiten dizkio,
|
baina
gizonak ez dio jarraitzen uzten eta ohiko moduan hasten zaio, zabarkeriarik gabe, arropa kentzen. Rosak diotso ez dagoela bere onenean, ez duela ezertarako trenpurik:
|
|
|
" Ideia edo lilura sozial salbagarriek hondamendia dakarte beti", dio gizonak. Neri dirua datorkit gogora, diru haundiak mundu zabalera dakarren hondamendia,
|
baina
gizona ez da horretaz ari. Gizona bere gazte denboraz ari da, eta orduan sinistutako ipuinez.
|
|
|
[...] Mundua ez da era hortan aldatzen, gizonen hartu emanak ez dira hobekitzen, zama aroa ez da hola laburtzen...
|
baina
gizon batzuek gau batez, ohea dute, aterbean haize hotzik ez eta bereri zijoakien elurra, karrikan ari da...
|
|
2009
|
|
|
Mentalitate aldaketaren zain bagaude, ea gizonek noiz sentitzen duten aldatzeko gogoa... " Gizondu" bezalako ekimenak txalogarriak iruditzen zaizkit,
|
baina
gizon guztiek egon behar lukete hor. Eta bitartean, legea.
|
|
|
Zuzendariak nabarmendu du El club de las mujeres invisibles antzerkiak fikzioaren barruan kokatutako ingurune erreala erakusten duela,
|
baina
gizonekiko fobiarik gabe eta emakumeak biktima moduan erakutsi gabe. Maitasuna bukatzen denean zer gertatzen den, ama izan nahi ez duen emakumeak zer sentitzen duen, eta tratu txarrak nola bizitzen diren jakiteko aukera eskaintzen du antzerkiak.
|
|
|
Hori dela eta, biktima laguntzera joan zen,
|
baina
gizonak eraso egin zion, eta ezin izan zuen hilketa galarazi.
|
|
|
Badaki Mixel-ek ere aita norbait zela. Ez zen eskolatua
|
baina
gizon argia, euskara maite, kultura ederreko gizona zen. Hizkuntza zoragarria, izpiritu xorrotxa, gauzak sinpleki erraiten zituen baina behar bezala eta behar ziren tokietan.Bertsolaritzaren bilakaera eta egungo bertsolari gazteakGu hasi garelarik, bertsolaritza ez zen bizitzeko molde bat, ez zen orain bezala, ez zen ordaindua.
|
|
|
Politikoak, sozialak, erlijiosoak edota sindikalak.. Gurasoen lana ez errazagoa Javier Elzoren ustez eta horretan eragin handia du gizon eta emakumeen arteko desberdintasunak. Emakumea etxetik atera da
|
baina
gizona ez da sartu, gaineratu du soziologoak. Desberdinak gara gizon eta emakumeak.
|
|
|
Mundua dagoen egoeran egonda ume bat ekartzea ez da oso arrazoizkoa, ez duzu uste? Hori alboan duen emakumeak esan du,
|
baina
gizonak jarri duen aurpegiagatik (ispiluan ikusi du) argi geratu da guztiz bat datorrela.
|
|
|
Kezkabide ditu Anak zenbakiak, horregatik darama agenda beti alboan, kalkulagailua duelako. Behatzak uzkurtuta zituela bota dio gizonari kopuru irrigarri hori, 15 euro,
|
baina
gizonak lasai asko onartu du, batere protestarik egin gabe, poztu eta guzti egin dela esan daiteke. Ez daki zergatik harritzen den, argi dago gizajo hori ez dela aktore profesionala (iragarkian eskatzen zuena), baizik eta edozer gauza onartuko lukeen inadaptatua, alkoholikoa agian, edo ludopata, pentsatzen du.
|
|
|
A ZAROKO larunbat batez Goio bere estudioan sartu eta hondamendiarekin egin zuen topo. Garazi lotan zegoen oraindik
|
baina
gizonaren oihu eta madarikazioek berehala esnatu zuten. Estudioan, dena blai.
|
|
|
Garazik ezin zuen tragediaren neurria harrapatu,
|
baina
gizona besarkatu zuen.
|
|
|
Euskaldunok printzipioak baititugu bizitzaren ardatz, printzipioak altxor. Izan ere, printzipioak galtzen direnean, lurrak irabaz daitezkek, lurrak lapur daitezkek,
|
baina
gizonaren gizatasuna galtzen duk, eta, gizatasuna galtzen bada, guztia galtzen duk. Horregatik, euskaldunok ez diagu inoiz lurrik irabazi, bai galdu, pentsa Lerida non dagoen?
|
|
|
...zala; Teofilo Mariak zerbait esan zion Fanelliri, baina Fanellik ez zion erantzuten, buruxkila anarkista nora ezean zegoelako, ausaz, Teofilo Mariaren ezusteko presentziak ezarritako errealitate berriaren koordenatuetara egokitu ezinean; Teofilo Mariak atzera egin zezakeen orduan ere, eta polizi buruari agindua eman, langileak, inoiz baino ahulduago behar zutenak, hantxe jipoitzeko eta txikitzeko,
|
baina
gizonak aurrera egin zuen; Teofilo Mariak ez zuen hartarako asmorik, hala aitortu zion behintzat bere aitari handik gutxira, baita bere lagunei ere, han gertatuaz galdetu izan zioten bakoitzean: –Oharkabean egin nuen aurrera, eta oraindik ez dakit zergatik, baina oso ziur nengoen egiten ari nintzenaz?:
|
|
|
Sexua erlearen eta lorearen bizipoza duk eta gizon emakumeon bizipoza duk, edo esaten zion?: Jesus gizon bat izan zuan, Jainkoak argitua bai,
|
baina
gizona. Baina hik frantsesa badakik, eta irakurri al duk Rénanen La vie de Jésus?
|
|
|
–Hau nire iloba da, Dominique. Eskumotza da,
|
baina
gizona da oso: gizona gerritik gora, eta gerritik behera gizonago, ikusiko duzue, kar kar kar.
|
|
|
Domingo, hasteko, defentsiban zegoen, defentsiban behar zuen, inondik ere?, aurpegia zuri eta burua ere zuri, odola hotz; bizardunaren hitzak buruan sartu ez beste, ordea?, eskumotza da,
|
baina
gizona da oso: gizona gerritik gora, eta gerritik behera gizonago??, lotsak edo eraginda, adrenalina uholdea odolbideetan barrena lehertu eta gorputza sutu zitzaion; esan nahi baita Domingok, segundo gutxiko epe laburrean, mutur batetik bestera erreakzionatu zuela, lehen izotzak hartuta eta gero suak:
|
|
|
–Jolas bat bezalakoa da,
|
baina
gizonen jolasa, bai horixe!
|
|
|
Behin batean, lagun homosexual batekin etikaz solasean ari nintzela, nik etika abegitsu baten alde egin nuen, hospitalitatearen alde, eta berak norberaren gorputzean beste bati sartzen uzteak abegi ona garatzen laguntzen duela erantzun zidan. Zorionekoak direla emakumeak oro har,
|
baina
gizonok, berriz, aukera eder hori alferrik galtzen ohi dugula. Popatik ematen utz niezaion nahi zuen.
|
|
|
ALIZIA. Barkatuko dio azkenean. Joxeanek ez zuen ondo jokatu,
|
baina
gizon ona da.
|
|
|
Itxuraz atsegina dirudi, baina badauka zerbait? ez dakit zer den,
|
baina
gizon horrek hotzikara ematen dit.
|
|
|
ITXASOK gaitzitu aurpegia,
|
baina
gizonak ez dira jabetuko.
|
|
|
KAR. Nahi dunana,
|
baina
gizon horrek ikaragarri maite hau. Bere bizitzako emakumea haiz eta hala izango dun beti.
|
|
|
Davis-en arabera (1982), pertsona baten edo bestearen usaimen gaitasuna ezberdinada; sexu batekoa edo bestekoa izatearen arabera ere aldatu egiten da. Emakumegazte eta helduek atzeman ditzakete usain almizklatu batzuk,
|
baina
gizonek etanerabezaro aurreko emakumeek ez. Emakume helduaren usaimen gaitasuna aldatuegiten da bere hileko zikloan zehar; usaimenaren zorroztasun maximoa zikloarenerdian izaten du emakumeak, hain zuzen ere, bere estrogeno maila obulazioarekinigotzen denean; obulazio garaian dauden emakumeek errazago jasotzen dituztegizonezkoen usain sexual erakargarriak.
|
|
|
Hala, Estatistika Institutu Nazionalaren (INE) datuen arabera, arrazoi horrengatiko heriotzak %11, 4 hazi ziren, eta hilkortasun tasa gordina 13.883 pertsonatan (%1, 9 gehiago) handitu zen, 385.361 eritasun ondoriozko heriotzen kopurua finkatzeko. Tasa 859 hildako 100.000 biztanleko izan zen,
|
baina
gizonak gehiago hil ziren (907,8) emakumeak baino (810,9). Heriotza kopuruari dagokionez, lehen eta bigarren postuan egon ziren 2007an bularreko anginak eta infartuak eta garuneko hodietako gaitzak, hurrenez hurren.
|
|
|
Steve Woods Carlos erretratu bati begira zegoen, eta norbaitek galdetu zion: “norena da argazki hori? ” erantzun zion berak, “ez anai arrebarik, ez anai arrebarik,
|
baina
gizon horren aita aitaren semea da”. Norena zen Karlosek begiratzen zuen argazkia?
|
|
|
Gizonaren pisukidea agertu zen ustekabean, eta tarte hori baliatu zuen emakumeak ihes egiteko. Behin karrikan, ezkutatzen saiatu zen,
|
baina
gizonak atzeman egin zuen, eta berriz jo, bortxatzeko asmoz. Azkenean ihes egitea lortu zuen emakumeak, lagun batzuen etxera sartuz.
|
|
|
...zala; Teofilo Mariak zerbait esan zion Fanelliri, baina Fanellik ez zion erantzuten, buruxkila anarkista nora ezean zegoelako, ausaz, Teofilo Mariaren ezusteko presentziak ezarritako errealitate berriaren koordenatuetara egokitu ezinean; Teofilo Mariak atzera egin zezakeen orduan ere, eta polizi buruari agindua eman, langileak, inoiz baino ahulduago behar zutenak, hantxe jipoitzeko eta txikitzeko,
|
baina
gizonak aurrera egin zuen; Teofilo Mariak ez zuen hartarako asmorik, hala aitortu zion behintzat bere aitari handik gutxira, baita bere lagunei ere, han gertatuaz galdetu izan zioten bakoitzean: " Oharkabean egin nuen aurrera, eta oraindik ez dakit zergatik, baina oso ziur nengoen egiten ari nintzenaz":
|
|
|
Sexua erlearen eta lorearen bizipoza duk eta gizon emakumeon bizipoza duk –edo esaten zion–: Jesus gizon bat izan zuan, Jainkoak argitua bai,
|
baina
gizona. Baina hik frantsesa badakik, eta irakurri al duk Rénanen La vie de Jésus?
|
|
|
–Hau nire iloba da, Dominique. Eskumotza da,
|
baina
gizona da oso: gizona gerritik gora, eta gerritik behera gizonago, ikusiko duzue, kar kar kar.
|
|
|
Domingo, hasteko, defentsiban zegoen –defentsiban behar zuen, inondik ere–, aurpegia zuri eta burua ere zuri, odola hotz; bizardunaren hitzak buruan sartu ez beste, ordea –" eskumotza da,
|
baina
gizona da oso: gizona gerritik gora, eta gerritik behera gizonago" –, lotsak edo eraginda, adrenalina uholdea odolbideetan barrena lehertu eta gorputza sutu zitzaion; esan nahi baita Domingok, segundo gutxiko epe laburrean, mutur batetik bestera erreakzionatu zuela, lehen izotzak hartuta eta gero suak:
|
|
|
–Jolas bat bezalakoa da,
|
baina
gizonen jolasa, bai horixe!
|
|
|
Euskaldunok printzipioak baititugu bizitzaren ardatz, printzipioak altxor. Izan ere, printzipioak galtzen direnean, lurrak irabaz daitezkek, lurrak lapur daitezkek,
|
baina
gizonaren gizatasuna galtzen duk, eta, gizatasuna galtzen bada, guztia galtzen duk. Horregatik, euskaldunok ez diagu inoiz lurrik irabazi, bai galdu, pentsa Lerida non dagoen... baina geratzen zaizkigunak –zazpi probintziak– ez gaudek, ez, uzteko, eta gogor eutsi zieagu, baita bizia emanez ere, aberriak hala eskatzen badigu!"; arrazaz:
|
|
|
– Kontua da, ez duela hiltzeko itxurarik –moztu dit ahal izan duenean– Ez dakit ohartzen zaren,
|
baina
gizon hori bizirik egoteak dezente lagun zaitzake.
|
|
|
Fianbrera biltzen zuen serbilleta askatu zuen, gizonak itsusia zekarren zangoa, ez zion estuegi lotu. Atsoak atea itxia zuenean" No hay nada que hacer con éstos!" hasi zen ostera,
|
baina
gizonak tanpez moztu zion kolera sabelpetik atera zuen pistolarekin," Abóa, gárdeme iste cachafullo!". Atsoak isilik hartu zion, etxera igaiteko esan zien.
|
|
2010
|
|
|
taberna bateko barran norbaitek txiste homofobo bat egin eta gizonezko batek mozten dion egunean aurrerapen handia izango da. " Ez zait gustatu", nahikoa da hori esatea,
|
baina
gizon gehienak ez dira euren deserosotasuna adieraztera ausartzen, haiek ere mariken taldean sartuko ote dituzten beldurrez edo, matxoei zor zaien errespetuz edo. Eta berdin txiste edo eraso matxistekin ere, gizonak bilakatzen direnean gizonen termometro, aurrera egingo dugu.
|
|
|
Harik eta egun batean frai Adriano barru barrutik mintzatu zitzaidan arte: . Nire aita ateoa zen,
|
baina
gizon ezin zintzoagoa zen, eta zaude seguru Azken Judizioko Egunean ezusteko bat baino gehiago izango dugula?. Ez zidan gehiago esan eta ez nion hitz eragin, istantean ulertu bainion ulertzekoa.
|
|
|
Gero eta konbentzituago nago, ordea, ez dagoela ez kukurik ez txantxangorririk? edo bai, badira,
|
baina
gizona da biak aldi berean, txantxangorria eta kukua: kukua ere bai, Gabino, inkontzientearen indarren eta hotsen bidez geure kukutasuna estaltzen ahalegintzen bagara ere, kukuak beti jo ohi du oker, txantxangorri ez den neurrian ezin bestela?, arrazoimenaren indarren eta hotsen gainetik, txantxangorriaren itxura emateko.
|
|
|
Eta nik ez dizut esango hori gaizki dagoenik, Gabino, baina hori amets bat da, eta ametsekin beti dago kontuz ibili beharra, ametsa noiznahi bihur baitaiteke ameskeria eta ameskeria amesgaizto, gizona barrutik gehiegi behartuz gero. Izan ere, gizonak ez luke berekoia izan behar,
|
baina
gizona berekoia da; gizonak besoak astindu eta hegan egin luke, baina amildegi baten ertzean bultzatzen baduzu, berandu gabe lehertuko zaizu. Hala, bada, nik ere ez dizut ukatuko errealitatea ametserako bidean jarri behar ez denik, baina errealismo handi batekin beti, pausoz pausoko ibilaldian, bestela akabo.
|
|
|
Gizona berez ez dela berekoia aitortzea, edo berekoi izatetik berekoi ez izatera kolpe batean pasa litekeela uste izatea, goiargitu uste batzuek hala esaten dutelako, krimenik handienetarako bidea zabaltzea da. Gizona aldatu beharra dago eta gizartea aldatu beharra dago, konforme, ni ere erreformista naiz, zer uste duzu, bada??,
|
baina
gizona ohiturek egiten dute nagusiki, eta porrota ezinbestekoa da, hori aintzat hartzen ez bada.
|
|
|
–Pergggdón?. Istantean jakin nuen gizon hura atzerritarra zela, bai hizkeragatik, aita Piergggena oroitarazi zidan, zoritxarrez?, eta bai zuèn itxuragatik ere, gizon garaia zen eta ilehoria, aita Pierggg ez bezala, zorionez?;
|
baina
gizonak, batez ere, dogo bikain bat zuen, jakin mina ez ezik, nagusiarekin hitz egiteko gogoa ere piztu zidana, nahiz eta une hartan, herabetasunak hartuta edo, isildu egin nintzen, halako moldez, non, gizonari buruarekin ezetz esan eta ezpainetan irri bat marrazten nuela, aurrera egin bainuen, banku batean eseri nintzen arte, ez, haatik, edozein bankutan, txakurraren eta nagusiaren joan etorrien jarraipena egiteko posibilitatea eskaintzen zidàn banku batean baizik, nire zelataldi hartan bestela bezala aritzen ahalegindu banintzen ere.
|
|
|
Hura ez zen Pio Barojaren izena entzuten nuèn lehenengo aldia. Jakin ere, banekien ateotzat eta anarkistatzat zutela,
|
baina
gizon hura beti igaro izan zen nire ondotik itzal baten antzera, neure arreta piztu gabe. Une hartan, ordea, beste era batean sentitu nuen idazlea, itzala nire burmuinetan errotu eta bat batean gorputza hartu balu bezala.
|
|
|
–Beno,
|
baina
gizon guztiak gaiztoak ez direla ere esan zidan, e. Eta gaiztoak direnak ere ez direla erabat gaiztoak. Gizonen alde positiboak ikusten eta lantzen ere saiatu behar omen dugu.
|
|
|
Penagarria zen
|
baina
gizon hark sinetsi egiten zuen bien arteko maitasunean. Hainbesteren ohitura bera gordetzen zuen, zenbait pentsamenduri maitasuna deitzen ibiltzekoa, eta ondorioz, iskanbilak antolatzen zituen hura demostratzeko.
|
|
|
Agnesek hesia zabaldu zion,
|
baina
gizonak ez zuen sartzeko imintziorik egin.
|