|
2009
|
|
|
Eta ondoren, herriko Eskolapioetara, batxilergoa egiten hasteko. Historia eta literatura erruz maite zituen,
|
baina
ez hala matematikak, kimika eta horiek. Mendiarekin zoramena zuen; eta mendiko artzain eta nekazariekin topo egitean hau galdetu eta beste hura esan ibili ohi zen.
|
|
|
Azkueren Euskal Erriaren Yakintzan eta neronek egin euskaraz etnografia lanetan aurkitu nituen sinesteak eta tabuak. Sarritan, Euskal Herrian gorde direnak beste herrietan galdu diren antzekoak dira, erromatar kutsukoak edo hilak direla-eta arrima herratuen sinestean,
|
baina
ez beti. Tabuak dira, abere batzuen izenak ez aipatzea edo hankaren/ zangoaren zatien izendatzeko anabasan.
|
|
|
Azkueren Euskal Erriaren Yakintzan eta neronek egin euskaraz etnografia lanetan aurkitu nituen sinesteak eta tabuak. Sarritan, Euskal Herrian gorde direnak beste herrietan galdu diren antzekoak dira, erromatar kutsukoak edo hilak direla-eta arrima herratuen sinestean,
|
baina
ez beti. Tabuak dira, abere batzuen izenak ez aipatzea edo hankaren/ zangoaren zatien izendatzeko anabasan.
|
|
|
Oro har, biologo izateak lagundu du Biologiaren hiztegia aztertzeko unean,
|
baina
ez naiz itsutu, baitakit gure hizkuntzak ere latinari, gaskoiari eta gaztelaniari hiztegi orokorrerako hitz franko mailegatu dizkiela. Halere, biologia hiztegian bertan, tabuek ekarri hitzez kanpo, eman dezagun gorputzaren hiztegian, ez da mailegu larregi, elizako latinak denborarekin sartu bat edo beste.
|
|
|
Arnas, begi, bihotz, buru, esku, lohi (gorputz) bezalako hitzak ditu gogoko Txomin Peillenek, baita
|
baina
ez hainbeste izerdi, negar eta odol ere. Animalietan gaineratzen du erbinude, hartz eta otso.
|
|
2011
|
|
|
Gernikako ikastolan hasi zituen ikasketak eta gero Frantzian, erbestean. Garai horretan euskara eta frantsesa bazekizkien,
|
baina
ez gaztelera: hau izan zen ikasi zuen hirugarren hizkuntza, bere herrira itzultzean ikasi zuelarik.
|
|
|
Bilbo Zaharra Forumaren garrantzia, hain zuzen ere, azpimarratu nahi izan du Arantza Camarerok, eta Euskaltzaindiari bere esker ona erakutsi: Ibilbidea ez da erraza, noski,
|
baina
ez gaude bakarrik. Pertsona eta instituzio askok laguntzen digute.
|
|
2012
|
|
|
Gurasoek ez zioten erantzukizun horri uko egin nahi. Irakasleak behar ziren gurasoen inguruan
|
baina
ez langile moduan baizik eta proiektuan parte zuzena hartuz, eta umeak gizarterako zirenez, gizarteak berak ere parte hartu behar zuen, edo udalak edo gobernua, edo...
|
|
|
Gizartean oro har nabarmen hazi da euskararen erabilera, baina gaur elebidun direnek ez dute 1991n elebidun zirenek baino gehiago erabiltzen euskara. Hala ere, 2001etik aurrera joera aldaketa bat egon da eta gazte elebidunek gaur egun duela hamar urte baino gehiago erabiltzen dute euskara EAEn eta Iparraldean,
|
baina
ez Nafarroan.
|
|
|
Bestalde, transmisioari dagokionez, guraso biak elebidunak direnean, euskararen transmisioa ia erabatekoa da EAEn eta Nafarroan (%97 EAEn, %95 Nafarroan),
|
baina
ez Iparraldean (%87). Bikote mistoen kasuan transmisioak gora egin arren, ez da erabatekoa (%71 EAEn, %67 Nafarroan eta %56 Iparraldean).
|
|
2013
|
|
|
Euskaltzaindira maiz bisitari ospetsuak etortzen dira,
|
baina
ez dira ohikoak izaten, gaur, martxoak 12, izan dugunaren mailakoak. Nina Pacari andrea, Ekuadorko epailea da, nazioz eta hizkuntzaz kitxuarra, eta oso interesaturik dago Amerikako jatorrizko herrien kultura eta hizkuntzez.
|
|
|
Ez da horretan agortzen Erkiagak Azkuez ematen digun informazioa,
|
baina
ez dugu hura iruzkintzen segituko. Hala ere, ez dugu bukatu nahi Eusebio Maria Azkueri lehenago egin zitzaion beste omenaldi bat jaso gabe.
|
|
2014
|
|
|
2012ko udazkenean lan bidaia bat egin behar izan zuen Cuzcora, eta hori da lan honen abiapuntua, edota aitzakia: Nola bakarrik ibiltzen nintzen maiz kara hango karriken artean, Cuzcora egin nuen bidaiaren artekek hainbertze oroitzapen ekarri zizkidaten gogora, nire bizitza lanbrotuan zehar zinez edo ustez gertatuak, eta horiek guziak mantso mantso paper mutur batean paratzen hasi nintzen?.Esan zuenez, liburuan badira datu autobiografikoak,
|
baina
ez da autobiografia bat, inondik ere; liburuan egiazko historioak narratu ditut, fikzionatuz, historioak ia ia istorio bihurturik, baina ez da nobela bat; liburuan hausnarketak egiten ditut, han hemenka, baina ez da saiakera liburua; bidaiak ageri dira, baina ez da bidaia liburua ere. Puzzle bat da liburua.Gazte atera nintzen etxetik gaineratu zuen hamar urte baizik ez nituen, eta kolkoan sartu nituen, isil isilik, garai hartako historiak.
|
|
|
2012ko udazkenean lan bidaia bat egin behar izan zuen Cuzcora, eta hori da lan honen abiapuntua, edota aitzakia: ...cora egin nuen bidaiaren artekek hainbertze oroitzapen ekarri zizkidaten gogora, nire bizitza lanbrotuan zehar zinez edo ustez gertatuak, eta horiek guziak mantso mantso paper mutur batean paratzen hasi nintzen?.Esan zuenez, liburuan badira datu autobiografikoak, baina ez da autobiografia bat, inondik ere; liburuan egiazko historioak narratu ditut, fikzionatuz, historioak ia ia istorio bihurturik,
|
baina
ez da nobela bat; liburuan hausnarketak egiten ditut, han hemenka, baina ez da saiakera liburua; bidaiak ageri dira, baina ez da bidaia liburua ere. Puzzle bat da liburua.Gazte atera nintzen etxetik gaineratu zuen hamar urte baizik ez nituen, eta kolkoan sartu nituen, isil isilik, garai hartako historiak.
|
|
|
2012ko udazkenean lan bidaia bat egin behar izan zuen Cuzcora, eta hori da lan honen abiapuntua, edota aitzakia: ...gogora, nire bizitza lanbrotuan zehar zinez edo ustez gertatuak, eta horiek guziak mantso mantso paper mutur batean paratzen hasi nintzen?.Esan zuenez, liburuan badira datu autobiografikoak, baina ez da autobiografia bat, inondik ere; liburuan egiazko historioak narratu ditut, fikzionatuz, historioak ia ia istorio bihurturik, baina ez da nobela bat; liburuan hausnarketak egiten ditut, han hemenka,
|
baina
ez da saiakera liburua; bidaiak ageri dira, baina ez da bidaia liburua ere. Puzzle bat da liburua.Gazte atera nintzen etxetik gaineratu zuen hamar urte baizik ez nituen, eta kolkoan sartu nituen, isil isilik, garai hartako historiak.
|
|
|
2012ko udazkenean lan bidaia bat egin behar izan zuen Cuzcora, eta hori da lan honen abiapuntua, edota aitzakia: ...tez gertatuak, eta horiek guziak mantso mantso paper mutur batean paratzen hasi nintzen?.Esan zuenez, liburuan badira datu autobiografikoak, baina ez da autobiografia bat, inondik ere; liburuan egiazko historioak narratu ditut, fikzionatuz, historioak ia ia istorio bihurturik, baina ez da nobela bat; liburuan hausnarketak egiten ditut, han hemenka, baina ez da saiakera liburua; bidaiak ageri dira,
|
baina
ez da bidaia liburua ere. Puzzle bat da liburua.Gazte atera nintzen etxetik gaineratu zuen hamar urte baizik ez nituen, eta kolkoan sartu nituen, isil isilik, garai hartako historiak.
|
|
2015
|
|
|
Artxibo Probintziala eta Museoak sustatu zituen, Arte Eszenikoen Eskola bultzatu. 1988an hartu zuen erretiroa,?
|
baina
ez lozorrotan gelditzeko, amaitu gabe zeuzkan obrak osatzeko eta argira ateratzeko baizik?.
|
|
|
Baztan aldean joaten ahal naiz erabiltzen dugu,
|
baina
ez dakit beste forma hauek ere onartuak ote diren: joaten naiz, joaten ahal izan nintzen, joaten ahal izateko...
|
|
|
Zenbat eta gorago egin hezkuntza sisteman, hainbat eta gutxiago irakasten eta erabiltzen da bertako hizkuntza hori. Lantokietako oinarrizko lanpostuetan(
|
baina
ez arduradun agintarien artean) eta salerosketan sarritan erabiltzen da frisiera, baita ezezagunekin ere, bertako nederlanderadunek frisiera gehienetan ulertzen baitute. Beste arloetan, batez ere idatzizko gaitasunak eskatzen dituztenetan, lorpenak aski apalak dira.
|
|
2016
|
|
|
Han ez dago babestua, ez, eta Errepublikak euskararekin duen jokabide bera dauka okzitanierarekin: badira eskola elebidunak,
|
baina
ez dago inolako babes legalik. Han ere, herri elkarteek mantendu dute bizirik transmisioaren soka.Okzitanieraren Arango Akademiak hiru argitalpen plazaratu ditu azken hilabeteotan:
|
|
|
Literatur aldizkaria da Erlea, bai,
|
baina
ez da generoen muga gainditzeko beldur, azken zenbaki honek erakusten duen moduan.Bestelako sortzaile asko batu ditugu, zeresan asko daukatenak. Juan Carlos Pérez, Garbiñe Biurrun...
|
|
|
Urrezko Erlea saria ere aipatu zenuen urte hasierako beste prentsaurreko batean, Akademiarekin batera antolatuko zenukeen sari literarioa. Nola dago kontu hori. Ez dut ahaztu,
|
baina
ez da datorren urterako izango. Agian, 2018rako.
|
|
2017
|
|
|
Andres Urrutia euskaltzainburuaren artikulu bat argitaratuko du Uztarok bere 100 zenbakian. Euskaltzainburuak zenbakiaren garrantzia azpimarratzen dio Plazaberriri,
|
baina
ez hori bakarrik: Data esanguratsua da, kopuru adierazgarria.
|
|
|
Andres Urrutia euskaltzainburuak aspalditik ezagutzen du Martí i Castell, eta nabarmendu du haren katalan hizkuntza eta Kataluniako nortasuna bermatzearen aldeko gogoa eta asmoa,
|
baina
ez hori bakarrik. Fomazio eta jakituria apartekoa bada ere, bere jarrera da aintzat hartzekoa.
|
|
|
GURE HERRIA ZER DEN ETA NONDIK DATORREN EZ EZAGUTZETIK DATOR' AUTOGORROTOAEta zer diote UPNko euskaldunek. Gustatuko litzaidake jakitea zein den UPNko euskaldunen ikuspegia, pentsatzen dut hori beraiei galdetu zaiela. Nafarroan,
|
baina
ez bakarrik Nafarroan, euskara sarritan erabili izan da gatazka politikorako. Zergatik uste duzu gertatzen dela hori?
|
|
2018
|
|
|
Kopuruak ikusita, gizonezkoen mundua dirudi. Hala da. Kopuruz gehiago dira gizonezko euskaltzainak,
|
baina
ez dut uste haien mundua denik. Ni orain arte bileretara joan izan naizenetan, nire gaiari zegokion atalean bakarrik izan naiz, eta normaltasun osoz parte hartu dut euskaltzainen artean, nahi baduzu, euskaltzainen munduan?, baina ez gizonezkoen edo emakumezkoen munduan.Euskaltzaindian ia 200 urgazle daude, asko eta asko emakumezkoak.
|
|
|
Hala da. Kopuruz gehiago dira gizonezko euskaltzainak, baina ez dut uste haien mundua denik. Ni orain arte bileretara joan izan naizenetan, nire gaiari zegokion atalean bakarrik izan naiz, eta normaltasun osoz parte hartu dut euskaltzainen artean, nahi baduzu, euskaltzainen munduan?,
|
baina
ez gizonezkoen edo emakumezkoen munduan.Euskaltzaindian ia 200 urgazle daude, asko eta asko emakumezkoak. Egon badaude, baina ez dira beti agertzen.
|
|
|
Ni orain arte bileretara joan izan naizenetan, nire gaiari zegokion atalean bakarrik izan naiz, eta normaltasun osoz parte hartu dut euskaltzainen artean, nahi baduzu, euskaltzainen munduan?, baina ez gizonezkoen edo emakumezkoen munduan.Euskaltzaindian ia 200 urgazle daude, asko eta asko emakumezkoak. Egon badaude,
|
baina
ez dira beti agertzen. Agian, ikusgarritasun kontua da. Ez dakit zenbat urgazle diren emakumezkoak eta zenbat gizonezkoak, baina egon badaude, ondo diozunez.
|
|
|
Ulertzen dut Hegoaldeko batzuk beren euskalkiari atxikita egotea. Hori uler dezaket,
|
baina
ez da oroimen laburregia eduki behar. Nik badut Mendibururen liburu bat, eta bertan lasai asko erabiltzen zuen H letra, XVIII. mendean, ez Iparraldean erabiltzen den bezainbeste, baina halere franko ugari.
|
|
|
Euskara Batuari esker, hain zuzen, bizkaierak bere batua egin du, azpieuskalkiz aberats baitziren. Bizkaitar guziek bizkaieraz berdin idaztea lorpen handia da.Iparraldean eta bereziki Zuberoan ere izan du aurkaririk Euskara Batuak.Batuaren bidez xiberera baztertu eta erail nahi genuela pentsatu izan da,
|
baina
ez da hala. Xiberotarrak nahi badu xibereraz egiten du, baina Euskara Batua behar da.Xibereraz ere bada batua.Hori ere etorri da, erresistentziak izan arren.
|
|
|
Euskaltzaindiaren mendeurrenaren baitan sortutako antzezlana azaroaren 20an estreinatuko da, Bilboko Arriaga Antzokian. Euskaltzaindiak eta Tartean Teatroa konpainiak elkarlanean ekoiztu duten Ghero fabulen fabula bat da, Patxo Telleria gidoilariaren esanetan. Hau elkarlanaren fruitua da,
|
baina
ez da guk Tarteani egindako enkargu konkretu bat. Zentzu horretan, askatasun osoa izan dute nahi izan dutena egiteko, adierazi du Andres Urrutia euskaltzainburuak.
|
|
|
Antzezlana sortzeko izan duten askatasuna ere nabarmendu dute Tartean ekoek; baita Andres Urrutia euskaltzainburuak ere: Hau elkarlanaren fruitua da,
|
baina
ez da guk Tarteani egindako enkargu bat. Zentzu horretan, askatasun osoa izan dute, sortzeko beti behar beharrezkoa den askatasuna.
|
|
2019
|
|
|
Manuel Gonzalezek galego estandarraren kontraesanei heldu zien: . Galego guztientzako eredu arauemaileak, soluzioak ematerakoan, aldaeretan jatorki zabalduenak hautatu lituzke, eta halaxe egin du kasu gehienetan,
|
baina
ez beti. Dialektoek ez dute trataera bera izan, ezta zori bera ere, eredu estandarra deitu den horretan?.
|
|
|
izan dadin. Sarri errepikatutako ideia izan zela esan liteke,
|
baina
ez molde estandarrari kontrajartzeko aitzakian, osatzeko helburuz baizik. –Batasunak ez du euskararen kaleidoskopioa ukatzen?, nabarmendu zuen euskaltzainburuak,, batasuna aberastu egiten da, prisma horren kolore guztiak bere barne hartzen dituenean?.
|
|
|
Aurelia Arkotxa, berriz, Juan Mari Lekuona euskaltzain eta poeta zenaz aritu da,, haren zirriborroen gaineko interes bereziz, elebidunak direlako?, alegia, euskaraz eta gaztelaniaz idatziak. . Ahoz erraten zuen Juan Marik?, dio Arkotxak,, poetari on egiten diola auto itzultzeak,
|
baina
ez zuen publikazioari pentsatuz erraten, kreazioari osoki pentsatuz baizik?.
|
|
|
Batetik, begizta irekikoak, eta, bestetik, feedback a dutenak?. Lehenari agindua ematen zaio motorrari,?
|
baina
ez du beti funtzionatzen?, eta beraz,, feedback a behar du, elikatu egin behar dut, ongi ibil dadin?. Euskararen eremura etorrita, esan du Euskaltzaindiak arauak zabaldu dituela, baina horien eraginaz ezer gutxi dakitela aitortu du.
|
|
|
Jardunaldiko lehen egunak euskalgintzako izen esanguratsuak jarri ditu mikrofonoaren aurrean,
|
baina
ez bakarrik euskalgintzakoak. Esaterako, François Vaillancourt ek (Université de Montréal) Quebec-en azken 60 urteotan ezarri diren hizkuntza politikak aletu ditu, esperientzia ezberdinen gazi gozoak argitu dituela.
|
|
|
Eta ez du bakarrik zentsurari buruz ikertu, zentsoreei eta haien kriterio arbitrarioei buruz ere ikertu eta idatzi baitu. Gure lantaldeak bere lanaren jarraipena egin nahi du,
|
baina
ez da erraza izango maila horretara heltzea?.
|
|
|
Federiko Krutwig, Txillardegi, Gabriel Aresti, Koldo Mitxelena, Luis Villasante... Ezinbesteko pausoa izan zen euskararentzat,
|
baina
ez zuten lan samurra izan. Txillardegiren esaldi bat parafraseatuz, euskararen bitxitasunarekin liluratzeari baino garrantzi handiagoa eman zioten euskararen bizitasuna suspertzeari, gure hizkuntzaren soin zaharrean gogo berria txertatzeari, kulturara, mundura, bizitzaren arlo guztietara, noranahi, zabaltzeko.
|
|
2020
|
|
|
Sari hauen bidez, gizartearen zerbitzuan aritzeko prestutasun eta ahalegin bikainagatik nabarmentzen diren pertsona ospetsu, erakunde edo gizataldeak aintzatetsi nahi izaten ditu Sabino Arana Fundazioak urtero. Urrutiari" Euskaltzaindia bizi eta dinamikoaren eredua sustatzen eginiko ahaleginagatik" eman dio saria Sabino Arana Fundazioak,
|
baina
ez horregatik bakarrik. Fundaziotik azpimarratu dute, baita," sekulako lanak" hartu dituela, batetik," euskal foru zuzenbide zibilaren berezitasuna eta balioa aldezten" eta, bestetik," euskara zabaltzen unibertsitatearen eta Zuzenbidearen esparruetan".
|
|
|
Horrela, Andres Urrutia euskaltzainburua Miren Dobaran Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako sailburuordearekin eta Kike Amonarriz Topaguneko lehendakariarekin bildu da gaur, Akademiaren Bilboko egoitzan. Urrutiak gogoratu du euskarak “arnasguneak” behar dituela,
|
baina
ez bakarrik hori: “Prestigioa behar du euskarak, elkarlana, hiztunak eta sustatzaileak.
|
|
|
Euskara da euskaldunon ondare ukiezin nagusia,
|
baina
ez da komunikazio kode soila, herri baten bizitzaren ispilu eta erakusgarria baizik. Urrian mintzagai izango ditugun bi euskaltzainek oso kontuan izan dute beti ondare horren transmisioa.
|
|
2021
|
|
|
1963an argitaratu zen liburua,
|
baina
ez zen basamortuan ondu, ezta?
|
|
|
TOKIKOMen filosofia azaltzen ere saiatu da euskaltzale gipuzkoarra: “Batetik, zero kilometrokoa da tokiko produktua, gure produktua, gure istorioen notarioak baikara; bestetik, erabili behar ditugu multinazionalak,
|
baina
ez gaitzatela beraiek erabili zentzu horretan, burujabetza behar dugu, sare sozialak ez baitira saldu diguten plaza publikoak; eta, gure ustez, lokala da oraina eta etorkizuna, ez globala”.
|
|
|
Hastean, norabide argirik gabe abiatu ziren batzordekideen eztabaidak: gramatika egin behar zela, behar bezala taxutuko zela, bai, zerbait berria, bai,
|
baina
ez zen sobera gehiago zehazten, eta inprobisatze puntu handia gertatu zen hasierako bilera haietan.
|
|
2022
|
|
|
bertan, euskararen estandarizazio prozesuan eginiko aurrerapenak azaldu ziren eta, horrekin batera, etorkizunean egin beharreko ahaleginak plazaratu. Hori dena biltzen du Arantzazutik mundu zabaleragidaliburuak,
|
baina
ez hori bakarrik. “Liburu honek corpusari buruzko gogoeta sakona dakar, hots, Euskaltzaindiak hiztegigintzan, gramatikan, onomastikan, ahoskeraren alorrean... eginiko aurrerapenak azaltzen eta finkatzen ditu.
|
|
|
Kiev arautu zuen Euskaltzaindiak,
|
baina
ez errusiera lehenetsi zuelako eta ukrainera zokoratu, baizik eta Kiev exonimotzat (salbuespentzat, nolabait esateko) hartu zuelako, gure inguruko hizkuntzetan gertatzen den bezala.
|
|
|
Beraz, Kiev arautu zuen Euskaltzaindiak,
|
baina
ez errusiera lehenetsi zuelako eta ukrainera zokoratu, baizik eta Kiev exonimotzat (salbuespentzat, nolabait esateko) hartu zuelako, gure inguruko hizkuntzetan gertatzen den bezala. Ukrainako beste hiri batzuen izenekin ez zuen horrela jokatu, eta ukraineratik abiatutako transkripzioa erabilita arautu zituenEuropako hiriak izeneko arauan 2009an, hala nola Lviv, Luhansk, Kharkiv, Mykolaiv edo Halytx hiri izenetan; izan ere, errusieratik abiatuta, Lvov, Lugansk, Kharkov, Nikolaev eta Galytx izango ziren, hurrenez hurren.
|
|
|
2) urrats hitza Hegoaldean erabiltzen hasi zenean Iparraldean zuen ohiko erabileratik saihesten joan zen,
|
baina
ez Iparraldean.
|
|
|
Ik. Bozketa. Bilkuran ziren,
|
baina
ez dute bozkan parte hartu. Bozka eguna.
|
|
|
Ik. Bozketa. Bilkuran ziren,
|
baina
ez dute bozkan parte hartu. Bozka eguna.
|