|
2000
|
|
|
Nazionalismo eta hizkuntzaren arteko lotura ez da nahitaezkoa, eta
|
badakigu
hizkuntz arazoari emandako, irtenbideek? –Irlandaren edo Eskoziaren kasuan, adibidez?
|
|
|
Gaur egun, August Schleicher en hirutariko sailkapen hark bere balioa galdu ez duen arren, harez gainera,
|
badakigu
hizkuntza guztiek, gutxi edo asko, beste taldekoen ezaugarri batzuk ere edukitzen dituztela. Hau da, funtsean tipo horietako batekoak izan arren, bestetarikoen bereizgarri batzuk ere aurki daitezkeela haietan.
|
|
2009
|
|
|
Ikuspegi pedagogikoari helduz gero, jakin
|
badakigu
hizkuntza bat ikasteko ez dela nahikoa harekin harremanetan jartzea. Ellisen (1985) eta Wong Fillmoren (1991) arabera, elkarrekintza funtsezkoa da bigarren hizkuntza bat ikasteko inputak eta outputak nola elkarreragiten duten ulertzeko.
|
|
|
Antzekoa da hizkuntza eskakizuna nahitaez egiaztatzeko exijentziari buruz esango duguna ere. Jada behin eta berriz esan dugunez,
|
badakigu
hizkuntza erabilerak ez direla bere kasa era naturalean finkatzen. Hizkuntza erabilerak ere praktikan bizkortu, erraztu, zaildu edo eragotzi egiten dira.
|
|
2010
|
|
|
Baina jakin
|
badakigu
hizkuntza egintza guztiak testu moldetan gauzatzen direla (Bronckart, 1997) eta, hori dela eta, ikasle zein irakasle profilak aztertuta, ikasleek haienganatu beharreko zenbait testu molde aukeratu ditugu, hala nola, txostena, dibulgazio artikulua edota iritzi artikulua. Testu molde horiek lantzeko Sekuentzia Didaktikoak diseinatu ditugu, Dolz eta Schnewly k 1998an proposatutakoari jarraiki.
|
|
2011
|
|
|
Gaur
|
badakigu
hizkuntza bat erabilia izan dadin, baliagarria eta funtzionala gertatu behar zaiola hizlariari. Eta hori, eskolaz kanpo zabaltzen den mundu aberatsean sentitu behar da, batez ere:
|
|
|
Legeak gabezia handiak ditu, ukitzen dituen alorrak kontuan hartuta. Administrazioa, irakaskuntza eta hedabideak baizik ez ditu ukitzen eta gaur egun
|
badakigu
hizkuntza baten egoera sozialak beste alor anitz ere behar dituela: gizarte erabilerari, sozioekonomiari lotutakoak… Orduan, Legea eskasa da kontuan hartzen duen eragiteko alorrari dagokionez, eta bestalde, testu eskas hori baliatuz hizkuntza politika egiteko Nafarroan izan den borondatea ezaguna da.
|
|
|
Gaur egunean
|
badakigu
hizkuntzetan zelan holako corpusak behar diran... Gero, esate baterako, Euskalzaindiak lan egin behar dauanean, holako lanak erreferentzia moduan erabitzen ditu...
|
|
2012
|
|
|
Egokitzapenak beti dakartza arazoak, ez baikara gaztelaniaz intzidentaltzat jo diren perpausen itzulpenekin arituko; Mitxelenak euskaraz, bere baitatik sortu dituen testuak izango ditugu bidelagun. Eta jakin
|
badakigu
hizkuntza bakoitzak bere sistema berezia duela eta ez duela, agian, gaztelaniazko molde berean gauzatuko, intzidentaltasuna?.
|
|
|
–gazteak dibergentzia adierazi beharra dauka. Psikolinguistikak sakon aztertutako fenomeno hau gaur egun nahikoa zehaztasunez ezagutzen dugu, eta
|
badakigu
hizkuntza buru baiespenerako tresna dela kasu askotan. Hau da, bestearengandik bereizteko, edo bestela esanda, izaera propio edo berezia indartzeko erabiltzen dela.
|
|
2013
|
|
|
Jakin
|
badakigu
hizkuntzaren erabileran jokoan jartzen diren estrategiak oso konplexuak direla, eta hiztunak estrategia eta intentzionalitate ezberdinak erabil ditzakeela esaten duenari eman nahi dion zentzuaren arabera eta hartzailearengan eragin nahi duen efektuaren arabera, eta horrela ikusten da ekarri diren adibideotan ere.
|
|
2014
|
|
|
Iritzi horietan, jakina, euskal musikareninguruko gogoeta txikienarik ere ez, esparru horri loturiko ezertxo ere ez, euskarazko sorkuntzaz ari naiz?. Eta jakina,
|
badakigu
hizkuntzak baduelaeraginik musikan, ez bakarrik hizkuntza bakoitzak musikalitate bat duelako, baiziketa hizkuntza bakoitzak musika tradizio batzuk ere badituelako. Hamabost bat urteberanduago, Zuloak dokumentalaren aurkezpen orrian Fermin Muguruzak tradiziohori aipatzen du Zuloak musika taldearen ekarpena goratzeko, eta Jauko barik eremusika tradizio horretan kokatzen du43 Dokumental horren ekarpen handiena hauda:
|
|
2015
|
|
|
Eta are gehiago, euskal ikerkuntza soziolinguistikotik" normalizazio" bidean jarri nahi den erabileraz eta interbentzioaz jardutea. Jakin
|
badakigu
hizkuntza bat garatuko bada, funtsezkoa dela gutxienez hizkuntza hori hitz egitea eta transmititzea (transmittere: trasladar, transferir... gune/ une batetik bestera" eraman").
|
|
2017
|
|
|
Gorago errana izan den bezala,
|
badakigu
hizkuntzak aldatzen direla, baina lan honen helburuaizanen da jakitea zerk aldaratzen duen eta zein aldagaik duen influentzia gehienik hizkuntza horienaldatzeko. Hemen nahia zen gaurko gizartearen argazki baten hartzea, eta horren ondotik, gaurkodatuen ateratzea eta analizatzea.
|
|
|
Koka gaitezen, esate baterako, Frantziaren erdialdean. Duela hamar bat mila bat urte hizkuntza aurre indoeuroparren bat egingo zen (baskonikoa, Vennemanen ustez); ondoren, gure aroa baino mila edo bi mila urte lehenago,
|
badakigu
hizkuntza zeltikoak nagusitu zirela Galia deitzen zitzaion eremu horretan. Gero, erromatarren inbasioarekin, latina inposatu zen.
|
|
2018
|
|
|
Gainera, gure gizartearen eleaniztasuna dela, globalizazioa dela… hizkuntza horren eragina askoz handiagoa da. Gainera, euskaldunok, zorionez, elebidunak gara gutxienez, eta
|
badakigu
hizkuntza horretan hitz egiten. Gainera, euskararen eta gaztelaniaren arteko harremana desorekatua da, euskararen kaltetan.
|
|
2019
|
|
|
Hortik kanpo geratzen den aukera bakarra indarrez ezartzea da. Eta
|
badakigu
hizkuntza, ez erakargarriak, inposatu direla eta inposizioaren ondorioz bihurtu direla erakargarri.
|
|
2021
|
|
|
Jakin
|
badakigu
hizkuntza aniztasun handiena duten herrialdeak garapen mailarik txikiena eta pobrezia duten lurraldeak direla. Afrikan, adibidez, 2000 hizkuntzatik gora daude, baina baita munduko hamar lurralde pobreenak ere giza garapenaren indizea kontuan harturik (Nazio Batuak PNUD, 2019):
|
|
2022
|
|
|
Dakizuen bezala, Mondragon unibertsitatearen fundazio bat da BCC. Zaila izanagatik, jar gaitezen une batean fundazioaren nondik norako nagusiak ezarri zituzten erabakitzaileen larruan, eta demagun nazioarteko txapelketan jokatuko duen erakunde gastronomiko bat sortu behar dugula. Hizkuntzari dagokionez,
|
badakigu
hizkuntza ere axola handikoa dela, zeren plater finak egiteko eskuak eta burua erabili beharra egoteaz gain, landutako plater goxoen berri emateko eta eskoletako azalpenak emateko eta hizkuntza behar beharrezkoa baita.
|
|
|
Guk ere euskal gizartean parte hartu gura dugu, eta
|
badakigu
hizkuntza oso elementu garrantzitsua dela horretarako. 2017an hasi nintzen euskara ikasten, eta orain, nire alabak laguntzen dit.
|
|
2023
|
|
|
Ama eskolan murgiltze sisteman eta gero elebidunera pasatuz, badakigu etxean euskara ematen dutenek lortzen ahal dutela, baina, ez bada ingurumen euskalduna, bigarren hizkuntza bat bezala da. Ikastolan
|
badakigu
hizkuntza ofiziala euskara dela, eta bizitzeko hizkuntza ere euskara da. Erran nahi du kantinan, kanpoan, aktibitateetan eta, haurrak euskaraz ari direla.
|
|
|
2 Argudio Intxaustiarra. Joan berri zaigun Joseba Intxaustik soziolinguistikan egindako ekarpen eskerga gogoan, jakin,
|
badakigu
hizkuntzen berdintasuna dela benetako koofizialitate eredu justu bakarra.
|