|
2002
|
|
|
|
Hizkuntza
bakoitzak bere lurraldea behar du, bere berea, besteetatik apartekoa; hala ere, hiztun bakoitzak badaki, jakin, hizkuntza eremu horretatik kanpoko gizakiekin harremanak garatzeko, agian berea, agian besteena, agian hirugarren hizkuntzaren bat erabili duela. Kontua da, hizkuntza eremu batera heltzen den kanpotarrak jakin lukeela, era berean, berea ez den komunitate linguistikoaren baitara ari dela sartzen, eta horko hiztunekin errespetuzko obligazioak dituela, eta hori sarritan ahazten du hizkuntza maioritarioetako hiztunak?.
|
|
2004
|
|
|
Hizkuntza arloa diot, eta ez Euskara arloa, eskolan erabiltzen/ irakasten diren hizkuntza guztiak hartu behar baititugu kontuan.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere baliabide linguistikoak izango baditu ere, badira hizkuntza guztietan berdinak diren edukiak eta, beraz, batetik bestera transferitzeko modukoak direnak. Ikuspegi horretatik abiatuta, Hizkuntza irakasle guztien elkarlana beharrezkoa izango da transferigarriak diren edukiak identifikatu, landu eta transferentzia hori bideratzeko.
|
|
|
Ez dago kidetasun zehatzik.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere gisara antolatu du gizarte mintzakeraren eremua. Edo, bestela esateko:
|
|
|
Hizkuntza batetik bestera, horrela, hizkien edo hotsen sorta aldatu egiten da.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere soiñu mordo berezia darabil.
|
|
|
Zer erakusten du ordea hizkuntzen azterketak?
|
Hizkuntza
bakoitzak bere gisara banatu duela koloreen sailla; eta herri batek bereziki izendatu nahi izan dituen kolore batzuk, beste hizkuntza batek hitz bakar batez izendatu dituela; edo alderantziz. Zergatik?
|
|
|
" Errealidadearen irudi oso bat sortzen du hizkuntza bakoitzak, bere buruarekiko aski eta hertsi.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere gisara antolatzen du dana... Antolakera hori hizkuntzen sustraia bera dan ezkeroz, hizkuntzaren parte guziak dira antolaketa horren ondorio".
|
|
2005
|
|
|
Gizakia funtsean hiztuna den bezala, bada ere honela animalia sozial bat. 3,
|
Hizkuntza
bakoitzak bere mundu ikuskera propioa du. Munduaren kontzepzioa aldatu egiten da hura interpretatzen duen hizkuntzaren arabera.
|
|
2007
|
|
|
Humboldt-ek, adibidez, eta hizkuntzaren karakterean zentratuz orain.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere karakterea duela esateak, Humboldt-entzat esan gura du, ez nazio baten aurretiko karakterea berak espresatzen duela, baizik hizkuntza bera pertsonalitate burujabe bat dela, bere aiurria, nortasuna duena. Hizkuntza, Humboldt-ek kontsideratzen duen moduan behar da ulertu, ez isolatua, ez gramatika bat (estrukturalismoaren ondoren arriskua baitago, hizkuntza guztia forma linguistiko batzuk bezala soil ulertzeko, zeinu sistema hutsa), baizik bategina nazioarekin eta nazioaren bizitza guztiarekin, geografikoa, sozial eta politikoa, morala, intelektuala, eta mintzo den norbanakoaz bategina une berean, haren izpirituarekin, bat direlarik natura, gizakia eta gizartea37 Gure joera, dena bakantzekoa, isolatzekoa izaten da (zientzia modernoak, espezializatuak?
|
|
|
|
Hizkuntza
bakoitzak bere karakterea duela esateak, aurren aurrenik esan gura du, hortaz, hizkuntza errealitate izpirituala dela, ez, naturala?. Bera dela subjektu eta egintzaile, eta librea dela.
|
|
|
tradizioan (praktikan gramatika, unibertsala? latinoa edo latinkumea izaten zen), misiolari nahiz ikertzaileek ezagutezineraino itxuragabetu dute Ameriketako edo Asia eta Afrikako berein hizkuntza guztiz original bere eraikeran, horien gramatikak egin dituztenean75
|
Hizkuntza
bakoitzari bere karaktereak eskatzen duen gramatika zor zaio. Berdin literaturan:
|
|
|
Humboldt-en mundu ikuskeraren tesian, ez deus berririk, ezpada haren hizkuntz filosofia osoaren laburbilduma bat begiets genezake.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere mundu ikuskera duelako, edo bera izan mundu ikuskera bat delakoak, esan gura du hizkuntza guztien artean bakoitza indibiduo beregaina dela, munduaren aurrez aurre paratzeko eta mundua jasotzeko izpirituaren molde bereki bat, bakarra eta errepikaezina, bakoitza kultura oso bat, pertsonalitate bat eta karaktere bat, ez noski estatiko denboragabeki egolea («esentzialista»), baina bi...
|
|
|
|
Hizkuntza
bakoitzak bere baliabideak, hau da, bere barneko ibilbideak, joan eta etorri bideak, pentsabideak dauzka, eta hiztuna bere barnean bide horietatik joan etorri ohi da. Hizkuntza bakoitza, diosku G. Steiner-ek, historia eta prehistoria bat da, jendearen izaera modu bat, esperientzia arsenal bat.
|
|
|
tasun zehatzik.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere gisara antolatu du gizarte mintzakeraren eremua. Edo, bestela esateko:
|
|
|
|
Hizkuntza
bakoitzak bere karakterea duela esateak, aurren aurrenik esan gura du, hortaz, hizkuntza errealitate izpirituala dela, ez «naturala». Bera dela subjektu eta egintzaile, eta librea dela.
|
|
|
estreina, hizkuntza bakoitzak beregramatika propioa behar du. «Gramatika unibertsalaren» tradizioan (praktikan gramatika «unibertsala» latinoa edo latinkumea izaten zen), misiolari nahiz ikertzaileek ezagutezin bihurtu arte itxuragabetu dute Ameriketako edo Asia etaAfrikako berein hizkuntza guztiz originala bere eraikeran, horien gramatikak egindituztenean805
|
Hizkuntza
bakoitzari bere karaktereak eskatzen duen gramatika zor
|
|
2009
|
|
|
Morfologia tratatzea zailagoa bada ere, beste alor batzuetan, fonetikan esate baterako, oso erraza da.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere alde zailak eta errazak ditu, baina oro har, hizkuntzaren ezaugarri guztiak kontuan hartuta, hizkuntza guztien zailtasuna antzekoa da.
|
|
|
Michail Gorbatschow; ca: Mikhaïl Gorbatxov;...
|
Hizkuntza
bakoitzak bere sistema, bere transkripzio praktikoa, erabiltzen du, hizkuntza bakoitzaren grafiara eta ahoskerara moldatua.Nazioarteko sistema onarturik ezean, bide hori hobetsi du Euskaltzaindiak euskararako, hau da, euskararako transkripzio praktiko bat erabiltzea. Erabaki hori hartzeko orduan, xehe aztertu du azken urteotako erabilera, eta argi ikusten da euskal entziklopedietan, euskarazko komunikabideetan eta euskarazko eskola liburuetan eta literaturan euskararako transkripzio praktikoaren bidea guztiz hedaturik dagoela, transkripzio praktikoa gauzatzeko orduan kasu gutxi batzuetan aldaera bat baino gehiago ikusten bada ere.
|
|
|
hizkuntza erlatibismoa eta hizkuntza determinismoa.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere jenio propioa du eta hizkuntzak berak determinatzen du hiztun baten pentsatzeko era. Baina berez Sapir eta Whorfen teoriak ez dira hain sinplistak.
|
|
2010
|
|
|
ez egitea, hots, espainolez, euskara ezta aipatu ere?.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere musika duela azpimarratu ondoren, literatura espainolaren zenbait lagin adierazi zituen, jarraian bi mendetan bizi izan zela azpimarratzeko, baita galtzaileen alderditik bi mundu gerretan parte hartu zuela ere (berak bi gerra galdu zituen, bere semeak eta juduek, ordea, bizia). Hori zela eta,, bi?
|
|
2011
|
|
|
Hiztun herriak, lurraldea tarteko, dagokion eta zor zaion habitat egokia behar du ingurumena osatzen duten aldagai guztiak elkarren osagarri gertatuko badira.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere bereak dituen ingurumari sozialaren eta fisikoaren osagaiak behar ditu biziko bada. Hizkuntza, lurraldearen zainetan errotu gabe, haizeak daraman orbelaren pareko da, nahiz eta orain euskarri fisiko hori Interneteko sare sozialarekin ordezkatu nahi digun zenbaitek.
|
|
|
Ez da gauza bera euskaraz edo guugu yimithirr eraz pentsatzea.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere kategoria kognitiboak ematen dizkizu, eta zuk mundua horien bitartez pentsatzen duzu?. Ekai Txapartegi,. Txillardegik arrazoi zeukan?, Berria,.
|
|
2015
|
|
|
|
Hizkuntza
bakoitzak bere boterea du. Hizkuntza bakoitzak bere kapital linguistiko eta kulturala du.
|
|
|
Hizkuntza bakoitzak bere boterea du.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere kapital linguistiko eta kulturala du. Hizkuntza bakoitza hegemonian ala azpian dagoen ikusten da.
|
|
2016
|
|
|
Hizkuntza menekoak sortzeko makina bat izan da leku askotan, eta izaten jarraitzen du.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere kapitala du eta kapital hori lotuta doa beti hiztun komunitate horrek duen botere politiko, ekonomiko, armamentistiko, kultural eta sinbolikoarekin. Eta botere politiko, ekonomiko, armamentistiko, kultural eta sinboliko horrek aurrera egin dezan hizkuntza bakarraren hegemonia ezinbesteko da gure mendebalde honetan bederen.
|
|
|
Chaque langue structure la réalité à sa manière, et découpe dans le réel des aspects différents?.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere gisara tajutzen du munduaren egia.
|
|
|
Ez dago koloreen taxuketan, logiko, rik batere.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere banaketa berezia egin du; eta banaketa hau, egiazki esan daiteke, etnikoa da; ez logikoa(...)
|
|
2017
|
|
|
|
Hizkuntza
bakoitzak bere UFak izan ohi ditu, eta gehienetan ezin izaten dira hizkuntza batetik besterahitzez hitz itzuli, batez ere sorburu eta helburu hizkuntzak oso tipologia desberdinetakoak direnean (Sanz, 2015; Inurrieta et al., 2016a). Hori hala izanik ere, sortzen diren baliabide gehienak elebakarrak
|
|
|
Eta euskararekiko gailentzen ari den joerak, mindu.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere egitura du, bere zura: euskararena enbor ximur eta sustrai koskortsuetan oinarritzen da, antzinako kondaira zaharren laino artetik datorkigu eta izarren distiran islatzen da.
|
|
|
|
Hizkuntza
bakoitzak bere testuingurua eta bere historia sortzen ditu, bere komunitateak sortzen ditu. Galegoa bezalako hizkuntzak hitz egiteak ‘ezertarako ez duela balio’ errepikatzen zaigun arren, hauxe argudiatu nahi nuke:
|
|
2019
|
|
|
|
Hizkuntza
bakoitzak bere doinua du, bere ahoskera, bere tonua… Ikasi dudan zerbait izango da ziur asko, besteak beste Harkaitz Canorekin. Bereak dira letra batzuk.
|
|
|
Bai, halaxe da.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere kosmobisioa dauka, bere mundua, bere kultura… eta hizkuntza bat erabiltzen duzunean, mundu bat egiten duzu zeure. Guk batez ere euskaraz egiten dugu, baina badaude abesti batzuk gaztelaniaz, nik egiten ditudanak, eta niretzat unibertso desberdinak dira, baita sonoritate aldetik ere:
|
|
|
729
|
Hizkuntza
bakoitzak bere arau gramatikal propiok asmatzen ditu.
|
|
|
|
Hizkuntza
bakoitzak bere berezko doinu edo azentu sistema dauka, bere baitatik sortua, bere fonetikara egokiturik, hiztunen nolabaiteko mekanismo mentalak kudeatzen duen sistema.
|
|
2021
|
|
|
Haur gaztetxo multzo baten aho mihietan ere euskara oraindik loratzen eta zein gozo ingurumen honetan. "
|
Hizkuntza
bakoitzak bere begi propioak ditu". Gure hitzekin hobeki baizik ez dugu mendiaren misterioa ulertzen.
|
|
|
Ez daukagu zertan jakin musika nola idazten den entzuten duguna ulertzeko, eta ez dugu zertan Bob Dylan-ek zer dioen ulertu haren musikaz disfrutatzeko.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere musikaltasuna du eta hori beti izango da itzulezina, maila batean. Horregatik iruditzen zait idazle batek bikain idazteko belarria eduki behar duela.
|
|
|
Bai, euskarak besarkatzen gaitu eta euskal hiritar sentiarazten.
|
Hizkuntza
bakoitzak bere musikaltasuna dauka. Eta, elementu fisiko horretaz gain, hitzak lotzeko eta hitzei zentzua emateko erabiltzen den kode propioa du.
|