|
2000
|
|
|
|
Har
ezazu" Gara" eta begira ezazu zenbat euskal liburu aipatzen diren eta zenbat erdarazkoak. Niri iruditzen zait, euskaldunek, euskaraz irakurtzen dakitenek ere, erdaraz irakurtzen dutela.
|
|
|
|
Har
dezagun tartea. Ez dira ekintzak geratzen; ez dira amets eta zaputzak mamitzen.
|
|
|
Zintzotasun intelektual minimoena ere kuarentenan dago gure lurraldean.
|
Har
dezagun Habermas bera, gure guru ek gogoko duten autore europarra. Alemana, Teoria Kritikoaren oinordekoa, filosofo garaikiderik irakurrienetakoa, unibertsalista porrokatua, ezkertiarra...
|
|
|
Begira diezaiogun historiari psikoanalisiaren ikuspuntutik.
|
Har
dezagun, askokbezala, Freud-en. Giza masen psikologia eta Niaren Analisia? (1921) lana talde mekanismoen lehen teorizazio psikoanalitikotzat eta azter dezagun bertanplanteatzen den ardatzetako bat.
|
|
|
hizkuntzaren etaboterearen arteko lotura hauek begiz jo izana baita, batzuen ustez, Txillardegik euskalsoziolinguistikaren eremuan egin duen ekarpenik oparoena.
|
Har
dezagun JosuAmezaga ren iritzia, diogunaren lekuko: –Edozelan ere, azpimarratu dugun bezalaxeTxillardegiren aportazio handienetako bat, gure ustez, hizkuntzaren gorabeherakgizarteko botere harremanen eremuan kokatzean datza.
|
|
|
|
Har
dezagun orain fluxuen errepresentazio grafikoa, 1 irudian egin den bezala:
|
|
|
15
|
Har
ezazu eta irakur.
|
|
|
—Lehengoan aholku bat eman nian eta bertze bat emanen diat gaur, dohainik eta lagunez lagun eman ere.
|
Har
itzak opor batzuk. Hire semearekin.
|
|
|
|
Har
dezadan atseden, neka nadin gero. Tira.
|
|
|
Ideia honi" hiritartasun ezberdindua" (ciuda dama diferenciada) deitu izan zaio (Young, 1996).
|
Har
dezagun, esate baterako, hizkuntzaren adibidea —hizkuntza kulturaren adierazgarririk nagusienetarikoa den aldetik— elebidunak diren gizarteetan, non merkatu soziokulturalak ez duen bermatzen hizkuntza ahulenaren biziraupena. Konparazio batez baliatuz, imajina dezagun hizkuntza bat arabiar arrazako zaldia dela, gaztea eta osasuntsua; bestea, berriz, astoa, bere gain hamaika zama garraiatu duena.
|
|
2001
|
|
|
|
Har
dezagun kontuan, hamazazpi hemezortzi urterekin zer ikasi nahi duen erabakitzea oso zaila gertatzen zaiela ikasle gehienei. Besteak beste, ez dakitelako zer nahi duten edo nahi dutela uste duten hori zer nolakoa den benetan ez dakitelako eta, gainera, ikasketak amaitu eta gero zer irtenbide izango duten ere ez.
|
|
|
bi diferentzien bata ondasunei dagokiena eta bestea zerbitzuei baturak egitea metodo kontable ona denik.
|
Har
ditzagun World Economic Outlook delakoak emaniko 1987ko datuak. Herrialde guztien transakzio korronte guztien batuketa negatiboa da, 27 miliardo dolarrekoa.
|
|
|
|
Har
dezagun soilik H herrialdearen merkataritza soberakina (1 taula).
|
|
|
|
Har
dezagun orain H herrialdearen kanpo zorraren zerbitzu korrontea, 2 IM koa dena: horrek esan nahi du, ezen H ren Banku Zentralak H herrialdearen zorpeko egoiliarrei 2 IM ko kopurua kostu batean ematen diela edo saldu egiten diela (2 taula).
|
|
|
|
Har
dezagun berriz ere geure etsenplu numerikoa, horren errepresentazioa bi errektangeluren bidez azalduz (ikus 52 irudia)
|
|
|
|
Har
ezak. Biderako.
|
|
|
|
Har
dezagun Euskal Erria, lan hau egiteko Sarasolak hartu duen bezala, eta ez dugu pausorik aurreratuko Larramendiren gain eta bikainarekin topo egin gabe. Goazen ingurutsu horretan hasi zen Donostia  inguruko teatroarekin.
|
|
|
|
Har
ezazue linguistika, berez politika edo erlijioarekin zer ikusi gutxi duen gai elkorra. Halarik ere, gauza jakina da.
|
|
|
Zergatik gurasoak, alde batetik, eta irakasleak, bestetik?
|
Har
dezagun, eta hau ez da nik asmatua, apezpikuen mul  tzoa eta pipa hartzaileena. Ez daude, nabari da, Txinakoaren antzeko harresiz elkarrengandik bereziak, bai baitira, urri edo ugari, pipa hartzen duten apezpikuak ere.
|
|
|
|
Har
dezagun, beraz, Arestiri zor diogun, azkenekoz behintzat, Barrutiaren Vulgata. Bi lekutan behinik behin dugun baino testu zintzoagoa lor dezakegu, grafiaren aldaketa zela bide gaizki idatziak pixkaren bat aldatuz, Fontes Linguae Vasconumen, oraingo alean5, frogatzen saiatzen naizena frogaturik gelditu bada.
|
|
|
|
Har
dezagun, adibide gisa, ipuin hauen artean azkeneko denaren lehen burua: " Gauerdiko hamabi orduak ziren.
|
|
|
|
Har
ditzagun aldizkariak eta Egan hartuko dut lekuko, hemen jaso diren sei ipuinak aski ez balira ere, eta eskuarrena dudalako hartzen dut. Aldizkari horren zuzendarietarik bat, Antonio Arrue zena, beti izan zen txit Arestizalea, bai poesian eta bai teatroan.
|
|
|
|
Har
itzazu, bada, irakurle zaitudan horrek, mendebaldeko haize firrinda hauek. Itzulian, beharbada, aberasturik eta leundurik etorriko zaizkigu eurok, beste nonbaiteko lasaitasunaz eta gogoetaz.
|
|
|
–Ez dut nik horien beharrik!
|
Har
itzazu.
|
|
|
|
Har
ezan no.
|
|
|
Nire aldetik, zernahitarako adiskide bat duzula esatea baino ez zait gelditzen.
|
Har
itzazu nire doluminak. Besarkada handi bat:
|
|
2002
|
|
|
Baina lor daiteke harreman zuzenik ez duten datuon arteko sinkronizazioa egitea?
|
Har
dezagun bi zati edo lagin ditugula: bata zuhaitz bizi batetik eta bestea hildako batetik.
|
|
|
|
Har
dezagun gure arteko adibide bat hau guztia argitu nahian, denboraren urruntasun erlatiboan kokatua, 1975 urtearen irailaren 27an, goizez, irratiz eman zuten albistea: «Gaur izan dira exekutatuak Angel Otaegi, Juan Paredes Manot, Jose Humberto Baena, Jose Luis Sanchez Bravo eta Ramon Garcia Sanz prozesatuak».
|
|
|
|
Har
dezagun adibidez, zuk ba derizkiozu, Zenonen hypothesisa. Anhitzak ba dira izan, ¿ zer gertatuko zaio anhitzkhoitasunari berari, bere baithan eta batasunari buruz?
|
|
|
|
Har
itzazu neurriak: kontsumitu paper gutxiago, erosi paper birziklatua eta bidali birziklatzera ahalik eta paperik gehien.
|
|
|
–
|
Har
ezazue, bada, zuetako norbaitek begi santu hau, baina erabaki agudo nori dagokion orain txanda, ea behingoz amaitzen dugun eztabaida inozo hau. Ni neu asko poztuko naiz denbora batez ilunpean egoteaz, horrekin lasaiago egoteko aukera baldin badut behintzat.
|
|
|
–esan zion Zilarbizik halako batean, adar joka, ondo baino hobeto baitzekien ikaragarrizko lanak zituela Pertseok bere parean korri egiteko?.
|
Har
ezazu makilatxo hau, nik baino askoz gehiago behar duzula iruditzen zait eta. Ez al dago Serifos uharte honetan zu baino korrikalari hoberik?
|
|
|
Urte hartan Estatu Espainolak, frankismoaren erreformanmurgildurik, Hego Euskal Herrian barruti bat ezartzeko asmoa azaldu zuen.Euskaldunon aldarria Hego Euskal Herriko lau herrialdeak hartuko zuen barrutiasortzea zen.
|
Har
ditzagun, adibidez, Koldo Mitxelenaren hitzak: «Euskal Herriosora (sic) hedatzen den barrutia.
|
|
|
|
Har
dezagun Euskal Herriaren kasua. Euskal Herriak, zazpi probintziak osatutako kolektibitate moduan ulertuta?
|
|
|
|
Har
ditzagun adibide batzuk, entzunak eta ezagunak direnak:
|
|
|
|
Har
dezagun adibide ezagun bat. Estatu Batuetan gaude, XX. mendeko 20ko urteetan.
|
|
|
Talde etniko batzuk ezabatuak izan dira telebistatik; edo agertzen direnean, irudi estereotipatuaren bidez agertzen dira.
|
Har
dezagun, esate baterako, fikzioa: nor da heroia, eta antiheroia?
|
|
|
Hona beste adibide bat.
|
Har
ezazu ariketa praktiko moduan, azal ezazu albistearen egitura tematikoa:
|
|
|
Esaldi horietan proposamen desberdinak ditugu.
|
Har
dezagun lehena, esate baterako:
|
|
|
Jakobson-ena lehenago eta Kerbrat ena orain oraintsu.
|
Har
dezagun, berriro ere, masa komunikazioaren testuingurua. Masa komunikazioa informazio salmenta bat da; saldutakoa informazioa da eta informazio horrek itxura desberdinak har ditzake egunkariaren, irratiaren edo telebistaren esku.
|
|
|
|
Har
dezagun artegintzatiko adibide bat. Mundua ikusteko perspektiba ortogonal klasikoaren begiak baizik ez dituenak nekez ulertuko du perspektibaren eta espazioaren etena dakartzan kubismoaren irudiaren errepresentazio modernoa; eta, baldin eta metamorfosi plastikoaren ulertarazle kubistaren jabe egiten ez bada, baldin eta beste modu batera begiratzen eta ikusten ikasten ez badu, inolaz ere ez du atseginik izango, esate baterako, Picasso-ren Avignongo Andereñoak koadroari begira.
|
|
|
zeinua birsemantizatu egiten da, izaera berria egozten zaio.
|
Har
dezagun kristauen gurutzea. Gurutzearen hasierako erabilpena zigorra edo tortura izan zen:
|
|
|
Ez da ordea lotsagarria.
|
Har
ezazue gogoko izateko arreta, zuen garai honek gizonezko apainzaleak eman baititu: andrazkoen erara txukuntzen dira zuen senarrak eta nekez izango du emazteak haren apaindurari eranstekorik.
|
|
|
Oraingoz landu ditugun bi aurrizki lexikalek informazio bera dute.
|
Har
dezagun kontuan ber aurrizkiaren jarraitze klaseak adierazten duena: aditzak (nagusiak) har ditzake ondoren.
|
|
|
Osaba poltsikoak arakatzen ari zen– Tori.
|
Har
ezak.
|
|
|
|
Har
nazazu, ama, altzoan
|
|
2003
|
|
|
|
Har
dezagun literatura paisaia gisara. Nola ikusten du Hasier Etxeberriak euskal literaturaren paisaia?
|
|
|
K. GARCIA.
|
Har
dezagun futbol talde bat, erregionalekoa. Kategoria horretan hogei urteko mutilak eduki ditzakezu, formatzen ari direnak eta gora iritsi litezkeenak.
|
|
|
Gorriaren kasuan garbi ikus daiteke hori.
|
Har
ditzakeen adieren artean, kolorea ere badago. Egungo ohizko erabileran, gorria= rouge= rojo egin ohi dugu, baina hori azken batean lehengo ikuskera zaharra murriztea baino ez omen da, gorri hitzak beste adiera piloa daukalako.
|
|
|
Nere ereztuna.
|
Har
ezazu zurearen truk.
|
|
|
|
Har
dezagun, adibidez, Kiotoko protokoloari buruzko albiste bat heltzen delaagentziatik. Kazetariak, ikusleak ulertuko badu behintzat, albistea bere testuinguruan kokatu behar du eta, horretarako, Kiotoko protokoloa nork, noiz eta zertarako izenpetu zuen eta herrialde bakoitzean zein eragin duen jakinarazi beharkodu, eta, baita, klima aldaketa zein gasek eta nola eragiten duten ere.
|
|
|
|
Har
itzazu bihotzez eta esker onez eman nahi dizkizugun zorionak eta badakizu, zernahitarako, non aurkituko gaituzun.
|
|
|
Ez dakit ataka gaizto honetatik bizirik aterako garen ala bertan fin gaitz egingo dugun, Laroussek eta bere kideek egin zuten bezala.
|
Har
itzazu nire sentimendurik leialenak", dio hurrengoak. Postal horietako bat bere etsai nagusiari bidalia da, bere andregaiaren atzetik dabilen herriko bigarren bizargin aprendizari.
|
|
|
Zurekiko bederen bakea nahi dut.
|
Har
itzazu billeteak eta gero kafea eskainiko dizut geltokiko ostatuan, trenak, neureak eta zureak, etortzen eta partitzen behatuko ditugula. Banoa, anartean, Egunero erostera.
|
|
|
Era berean, bi sexuen jaiera eta erruki erakustaldi publikoak ere desberdinak izan behar ziren.
|
Har
ditzagun, adibidez, jesuiten misioetan egiten ziren penintentzia prozesio apoteosikoak. Milaka lagunek parte hartzen zuten prozesio horietan, emakumeak atzean joaten ziren eta ezin zuten penitentziazko abiturik jantzi; horrela, gizonezkoek jantziaren (tunika, lepoko soka, arantzazko koroia...) eta diziplina edo azote publikoen bitartez adierazten zuten beren errukia, emakumeek, aldiz, aieneak eta imintzioak baino ezin egin zitzaketen.
|
|
|
beste arazo esanguratsu batzuk ere badaudela eta zati guztien baturak guztion arazoak soluzionatzea ahalbidetuko duela.
|
Har
dezagun, adibidez, genero diskriminazioa. Gizarte aldaketak ez du diskriminazioaren amaiera bermatuko, baina gizarte aldaketarik gabe oso zaila izango da halakorik saihestea, edozein diskriminazioren oinarri ekonomiko, sozial eta politikoa dela-eta, eta aldaketa hori ez da gert atuko aldarrikapen espezifikoen plataformetatik abiatuta.
|
|
|
|
Har
dezagun adibide gisa Charles Darwin, Espezieen Jatorria4 argitaratu baino lehen. Liburu hau argitaratu eta gero ere, Darwin ‘bere gogoz bestera, iraultzaile’ modura deskriba daitekeena zen, Pearce Williams irakasleak Max Plancki egindako deskribapen ederra erabiliz; aldez aurretik nekez izan zen iraultzailea inola ere.
|
|
|
|
Har
dezagun trago bat, esan du Damianek, gainerakoek ezin ulertzeko moduko pozak eraginda. Hozkailutik bitter gorri batzuk aterata, izotza eta laranja azalaren zatiez zerbitzatu ditu.
|
|
|
Liburuen indarra ulertzeko oso zorrotzak diren ikasgaiak gordetzen dituzte.
|
Har
dezagun itsasoa; kodizea uretara erori eta ez da izorratzen. Zeren metafora izan liteke itsasoa, denborarena ez bada?
|
|
|
|
Har
dezagun San Cutbertoren ekaitza, eta gero eskaintzen duen konponbidea. Liburuak antzera funtzionatzen du.
|
|
2004
|
|
|
Hitz egin dezagun beste plano batean.
|
Har
ditzagun Donibane Lohizunen bizi den paristar puru bat eta Hondarribian bizi den madrildar puru bat. Horiek zer dute komunean.
|
|
|
Izeba Irene daukazu zain.
|
Har
ezazu atseden bere ondoan.
|
|
|
|
Har
itzak luma ta orriak eta hator azkar Gezalara.
|
|
|
Bai.
|
Har
itzak hor. Armiarma sare horren gainean dituk.
|
|
|
|
Har
itzazu
|
|
|
|
Har
ezazu behar den denbora guztia ebakuntza lasai planteatzeko.
|
|
|
–
|
Har
ezazu arnasa lasai, neska, eta beste batean jarraituko dugu elkarrizketa hau. Horrela jarraitzeak ez du zentzu handirik.
|
|
|
Giza harremanetan eta herrien arteko trukean hizkuntzak ezar dezakeen nortasun zeinua dugu gogoeta gai.34 Eta, beste askotan eta askotan bezala, hizkuntzaren egiteko hori beste inork gutxik bezala irudikatu zigun Mitxelenak.
|
Har
dezagun bada bere hitzen dotorezia gozatzeko hutsartea: –Gizarte bat besteetatik bereizten duten ezaugarrien artean hizkuntza dugu, larriena ez bada, larrienetakoa.
|
|
|
Guztiarekin ere, ez genuke ahantzi behar, botere politiko hutsak, batez ere aginte publikoaren esparrura mugatutako aginte hutsak, ez duela etnozidioak jotako hizkuntza herri baten nortasuna iraultzeko aukera handirik.
|
Har
dezagun gogoan, horrelakoetan, errotik bestelakotua izan den herri honen ezpalekoak direla alderdi politikoak ere, eta desnazionalizatzearen logika bereko jarraibideak dituztela horiek: bai, badakit, aldaketarako tresnak izan behar genituzke indar politiko abertzaleak aitzindaritzaren suzia hartuta, baina testuinguru nazional larrutuak ez du, bestalde, ekimen ausartak mamitzeko aukera ikaragarririk ere eskaintzen.
|
|
|
|
Har
ezazu espraia!
|
|
|
|
Har
ezazu parte entzunaldian,
|
|
|
|
Har
dezagun atseden!
|
|
|
|
Har
ezazu nire bisita txartela eta deituidazu lasai, ederra!
|
|
|
|
Har
ditzagun aurreko atalean aipatu dugun erabakimen hori gauzatzeko hiruesparru: jabetzan parte hartzea, irabazietan parte hartzea eta kudeaketan parte hartzea.
|
|
|
Adibideak amaigabeak dira.
|
Har
dezagun haurrekinzerikusia duen adibide bat, errazago uler dezagun: moneta kantitate beragatik, etamundu kapitalista, berekoi?
|
|
|
gisa formalki ezagutzen duguna moneta mundu bat delaeta irizpide nagusia mozkinen maximizatzean edo gorentzean datzala; baina egiada, halaber, ekonomia formal horren ondoan, pare parean, beste emozio munduekonomiko bat badagoela, eta horretan, hein handi batean, maitasunezko irizpideekerabakigarritasun handia dute.
|
Har
dezagun adibide bat. Kontabilitate nazionalean, elkartruke ekonomikoa, sendi?,, enpresa?
|
|
|
Tuzididesek hain maisutasun handiz kontatzen dituengertakizun historikoetan agerj dira garden eta gordin.
|
Har
ditzagun lehen adibidetzatmelostarren aurrean ematen dituzten argudioak. Athenaik Melos hartu nahi du mendeanbere inperioa sendotze aldera eta, melostarrek zuzenbidezko argudioak eskatzen dizkietenean, itxaropen handirik gabe, egia esan, demokraziaren izena zeraman antolaketa politiko hark besteetan ere erakutsia baitzuen nola neurtzen zuen zuzentasunaren kontzeptua?, athenaitarrek oinarri orokorren erlatibotasuna gogorarazten diete melostarrei:
|
|
|
|
Har
ditzagun bi identitate perpaus;
|
|
|
Errealistaren argudio nagusia hauxe da.
|
Har
dezagun (1) perpausa. Inork ez duukatzen. Greta?
|
|
|
|
Har
dezagun kontuan honako zerrenda hau: biribila izatea, gorria izatea, barregarriaizatea, ona izatea, polita izatea.
|
|
|
Horrela egunero, nirebizitza osoan.
|
Har
dezagun egun zehatz bat. Orain ateratzen ari naiz (k gertaldia) etaondoren nire bizilaguna (e gertaldia).
|
|
|
|
Har
dezagun D eremuko elementuez osatutako segida infinitu bat, s= < h0, bt, b2,, bj,.... >. Terminoen balioa s segidarentzat, s* funtzioaren bidez definitzen da honakoera honetan:
|
|
|
I leinen diziplina arras garrantzizkoa da:
|
Har
itzazu atscdenaldiak. baina ncurtuz; lana gehicgi cz moztu.kontzenlrazioa eta horrelako lanetan behar den tentsioa kenduko baitizkizu. Estrategiaz aparte. hoberena kasu hauetan jarraitasuna eta diziplina dira. esan bezala.
|
|
|
|
Har
dezagun beste adibide bat.
|
|
|
Hizkuntza batetik bestera pasatzean, azterpide hori aldatu egiten da.
|
Har
dezagun, adibidez," ez dakit nik" esakuntza. Españeraz" yo no sé" esaten da; eta irakurleak berak berealatik froga dezakean bezela, joskera eta azterketaren illara edo ordenua, liferenteak dira bietan.
|
|
|
|
Har
dezagun hitz bat, edozein hitz: " mendi", esate baterako.
|
|
|
|
Har
dezagun agintzeko berboa, esate baterako. Gaurko euskeraz" esan zazu" esaten dugu:
|
|
|
|
Har
dezagun paper horri zuri bat. Alde batean adierazkiak, ideiak, idatzi behar ditugu; eta beste aldean, hotsak, belarriak entzun ditzakean soiñu illarak.
|
|
|
|
Har
dezagun azterpidetzat gaurko gizon bat. Zer irakurtzen du?
|
|
|
Irudi guztiak alde batera utzirik, ametsaren, hautematearen, oroimenaren oinarrian egitura logiko bat aurkituko genuke giza adimenezko ekintza ororen zuztarretan egongo litzatekeena, ezinbestekoa ametsean ere bera ulergarria izan ahal izateko.
|
Har
dezagun inoiz izan dugun ametsik xelebreena, zentzugabekoena; hala ere, bera kontatu ahal izango dugu, gure hitzetara itzuli ahal izango dugu, dugu amestu kontatu dugun historia, egitura logikoa izango ez duena. Horrela, bada, egia matematikoa iratzarrita gaudeneko bizipen guztien nola ametsaren aurrebaldintza izango da.
|
|
2005
|
|
|
Gertatzen dena da, Euskal Herrian sekulan ez dela hainbat euskaldun izan nola orain.
|
Har
ezazu 1800 urtea, zer zen Euskal Herria. Baziren Hegoaldean lau probintziak, eta horiek orotara 500.000 jende bazituzten, eta hemen beharbada 200.000 bat, edo gutiago.
|
|
|
2003).
|
Har
dezagun erakusburutzat elkar izenordainaren erabilera estilistikoaren bi adibide: Bainan ez baikira ordean bakotxa bederazka zoin gure gain. Gure zuze netan elgar behar baitugu lagundu; esku eman elgarri.
|
|
|
|
Har
dezagun orain BEC Euler-en poloa. 4.4 ekuazioaren arabera, polo hau finkoa izango da beste bi poloekiko.
|
|
|
–
|
Har
ezazu ene zaldia Maianarendako.
|
|
|
Urrezko ontzi bat baizik ez duk, zozola!
|
Har
ezak, hirea duk!
|
|
|
–
|
Har
ezak gai errazago bat, Leon. Ez daukak handienekin lehiatzen ibili beharrik.
|
|
|
Oraindik ez.
|
Har
ezak serbiletaren azpian jarri diadan papera.
|
|
2006
|
|
|
"
|
Har
ezazu dirua eta korri" dio Woody Allenen filma batek, eta nolabaiteko arrazoia bazuela eta duela iruditzen zait. Har ezazu dirua eta korri gastatzera, xahutzera, gozatzera.
|
|
|
" Har ezazu dirua eta korri" dio Woody Allenen filma batek, eta nolabaiteko arrazoia bazuela eta duela iruditzen zait.
|
Har
ezazu dirua eta korri gastatzera, xahutzera, gozatzera. Solidaritatea?
|
|
|
|
Har
dezadan Pedro Mari Otañoren poema horren adibide:
|