|
2000
|
|
|
87). Eta
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeari buruzko 10/ 1982 Legeak, azaroaren24koak, ere zehazten du, neurriak hartuko dituela Eusko Jaurlaritzak komunikabideetan euskararenerabilera areagotzeko, helmuga bi hizkuntzak parekatzea izango delarik. Hortik aurrera EITBren legeansartu diren eraldaketek gehiago eragin dute egituran misioan baino.
|
|
2002
|
|
|
«Euskara normaltasun osoz erabili ahal izatean datzanormalizazioa.
|
Euskararen
erabilera normalizatua egonez gero, euskaldunakerdaldunak bezain eroso sentituko lirateke Euskal Herriko Unibertsitatean, beti erehizkuntzari dagokionean» (II. Plangintza, 14 or.).
|
|
2004
|
|
|
Administrazioaren
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko II. eta III. planei buruz aritu zen joan den astean Miren Azkarate, Eusko Jaurlaritzako Kultura sailburua. Bigarren plana oso handizalea izan zela nabarmendu zuen eta jarritako helburuak betetzea oso zaila zela.
|
|
|
Hizkuntza ereduen plangintzak porrot egin baldin badu,
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Legeak xedatzen duena mamitzeko gai ez baldin bada, merezi ote du A eredua hobetzen hasteak. Itziar Idiazabalen proposamen honek baditu dozena bat urte, eta ez dakit orain zer pentsatuko lukeen heziketa elebidunaren munduan ondo jantzia dagoen psikolinguistikako irakasle honek.
|
|
|
Ez, ez du horrelakorik aditzera eman nahi berez: berez, esan nahi du,
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Legea, bere motzean eta murritzean, ez dela behar bezala hezurmamitzen hainbat eta hainbat alorretan, horretarako ere gaitasunik ez daukalako etnozidioa jasan duen herriak. Horixe esan nahi du, zehatz mehatz.
|
|
|
Zeren, jakina, eta hemen dator beste alderdia, Aracilek zorrotz adierazi zigun bezala, gerta dakigukeen gauzarik okerrena hizkuntza lege motz bat luze bihurtzea da. Eta horixe bera gertatu zaigu, inondik ere,
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Legearekin. Horixe bera gertatu bide zaie lege horren moztasuna luzetsi dutenei.
|
|
2006
|
|
|
Berriro ere Bilboko alkate gaia. Aho batez izendatu omen zuen Bizkaiko Buru Batzarrak, nahiz eta EAJren
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Planaren arabera, hiriburuetako alkateek euskaldunak izan behar. Erabaki honek agerian uzten du EAJk gure hizkuntzaren normalizazioari ematen dion garrantzia.
|
|
2007
|
|
|
Eusko Legebiltzarrak
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Legea (1982) onartu zuen geroago, hizkuntza ofizialkidetasun horren erabilera mugak zehazten zituena.
|
|
2008
|
|
|
Ez batean ez bestean ez da aipamenik egiten lege testuak euskaraz eta gaztelaniaz argitaratu behar izatearen inguruan eta horrek prozeduran ekarri lukeen urrats eta kalitate kontrolei buruz. Hala ere, arau horiek
|
Euskararen
erabilera normalizatzeko 10/ 1982 oinarrizko Legearekin uztartu behar dira eta lege horren 8 artikuluak honela dio:
|
|
2009
|
|
|
Ordura arte euskarak ez zuen ia lekurik epaitegietan, ez ahozko harremanetan, ez agiri judizialetan, ez aplikazio informatikoetan.
|
Euskararen
erabilera normalizatzeko 1982an onartu zen Legeak justizia administrazioarekiko harremanetan herritarrak aukeratutako hizkuntza erabiltzeko eskubidea jasotzen zuen, euskaraz aurkeztutako idazki eta agirien baliozkotasuna bermatzen zuen eta Jaurlaritzari euskara sustatzeko politika bat eskatzen zion, baina hizkuntza politika eraginkor bat egiteko baldintzarik ez zegoenez, eskubide horiek aitorpen ...
|
|
|
4. "
|
Euskararen
erabilera normalizatzeko plana", IV plangintzaldia(), 2008ko uztailean argitaratutakoa. Dokumentua osorik eskura dago interneten, http://www.euskara.euskadi.net/r59738/ es/ contenidos/ informacion/ argitalpenak/ es_6092/administrazio_arloa.html helbidean.
|
|
|
• Donostiako Udalak, apirilaren 15eko 86/ 97 Dekretuak herri administrazioetan euskararen erabilera normalizatzeko prozesua arautzen duenak esaten duena jarraituz, bost urtez behin, administrazioan bertan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko planak onartzen ditu. Aurten, IV plangintza aldia onartu berri du, 2012ko abenduaren 31 bitartean indarrean egongo dena.
|
|
|
PPk eta PSEk
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Planaren puntu batzuk aldatzea eskatu diote astelehen honetan Arabako Aldundiari, tartean Administrazioaren kontratazioetan bi hizkuntza ofizialak, euskara eta gaztelania, jakitea eskatzen zuena.
|
|
|
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Planaren arabera, Aldundiaren kontratazioak bi hizkuntza ofizialetan egin behar dira, eta mailaka zerbitzuak, obrak eta hornikuntzak egiteko kontratatutako enpresei ere hizkuntza eskakizunak ezarri behar zaie.
|
|
|
Eusko Legebiltzarra (1982): Euskal Autonomia Erkidegoko
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Legea.
|
|
|
[41] Ekainaren 26ko 82/ 1986 epaia,
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko 10/ 1982 Legearen aurkako ez konstituzionaltasun errekurtsoaren gainean emandakoa.
|
|
|
[47] Autonomia Estatutua (1979),
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko azaroaren 24ko 10/ 1982 Legea, Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Estatutuaren abenduaren 22ko 6/ 2003 Legea, Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Hizkuntza Eskubideei buruzko uztailaren 1eko 123/ 2008 Dekretua.
|
|
|
Horrela sortu zen
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Legea, 1982an, Eusko Legebiltzarrean jarlekua zuten alderdien artean eztabaidatu eta adostu ondoren. Geroztik, hogeita hamar urte hurbil igaro dira, eta ikusi dugu nola maldan behera zegoen hizkuntza apaletsi hark burua goratu zuela lehenik, gero eta jende gehiagoren artean kezka sortu zuela ondoren, eta ametsik beroenetan ere agertuko ez zitzaizkigun tokietara ere hedatzen hasi zela azkenekoz.
|
|
2012
|
|
|
Martxoaren 23an Arabako Aldundiko Hirigintza Zerbitzuaren erantzuna jaso zuen, zuzendu beharreko «akatsen» berri emanez. Planean euskara hutsean dauden atalak gaztelaratzeko eskaria
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Legearekin arrazoitu zuen bertan. Lege horrek zehazten du EAEko administrazioen oharrak eta komunikazioak bi hizkuntzetan izan behar dutela.
|
|
|
Euzko Alderdi Jeltzaleak burutu duen Euskararen legearen 30 urteurrenaren ospakizun ekitaldian, EAJren EBBren presidente eta alderdi jeltzalearen Lehendakaritzarako hautagai den Iñigo Urkulluk azaldu duenez,, hogeita hamar urte betetzen ditu
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Oinarrizko Legeak. Gure gizarteak asko zor dio lege honi, lege honek mesede handia egin baitio herri honen bizikidetzari. Mendez mende, etengabe, atzeraka zihoan euskara.
|
|
2013
|
|
|
|
Euskararen
erabilera normalizatzeko lanean, ezinbestekoa da lantokietan ere hizkuntza erabiltzea. Beharrezkoa da orain arteko joerak bertan behera utziko dituzten arauak zehaztea.
|
|
2014
|
|
|
EH Bildu zokoraturik, ESEPk bere bidea egin du. Joan den urteko ekainean, IV. Plangintzaldiko()
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Planaren amaierako ebaluazio txostena Gasteizko ganberan aurkeztu zuten. EH Bilduk bere egin eta aurkeztu zituen sindikatuek eta euskalgintzako eragileek helarazitako ekarpenak eta iradokizunak.
|
|
|
EAJk eta PSE EEk, elkar harturik, denak baztertu zituzten. Urte honen hasieran, HPSk V. Plangintzaldiko()
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Plan Nagusia aurkeztu du. Aurkeztu ere, ekarpenak egiteko inolako aukerarik eman gabe eta langileekin hitz egin gabe.
|
|
|
Horixe da bitarteko
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Plan Nagusiaren helburua. Goizean aurkeztu du Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako sailburuorde Patxi Baztarrikak, Donostian.
|
|
|
" Herritarrak beraiek aukeraturiko hizkuntza ofizialean, euskaraz nahiz gaztelaniaz, atenditzea, herritar guztiek duten hizkuntza ofiziala aukeratzeko eskubidea egiazki betetzea, eta euskara zerbitzu hizkuntza eta lan hizkuntza gisa erabiltzea eguneroko jardunean". Horrela laburbildu du sailburuordeak
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko V. Plan Nagusiaren helburua.
|
|
|
• Euskararen berreskurapena praktikaren bidez bilatzen da.
|
Euskararen
erabilera normalizatzeko ahalegin handia egiten da, hizkuntzari lehentasunezko tratamendua emanez, baina integrismo guzietatik urruti, euskara batua erabiliz baina bakoitzaren hizkerak errespetatuz eta, beharrezkoa denean, azpititulatuarekin jokatuz. Batere eredurik ez zegoen garaian, Ikuskak bidegile dira zentzu horretan, eta diglosiari aurre egiteko ideia interesanteak plazaratu zituzten.
|
|
2015
|
|
|
Lluis Aracil ek sortutako hizkuntza normalizazio kontzeptua, askotan baliatu du euskararen aldeko mugimenduak. Horren adibideak dira, besteak beste, Eusko Legebiltzarrak 1982an onartu zuen
|
Euskararen
erabilera normalizatzeko oinarrizko Legea eta, 1997an, Euskararen Unibertsoa Jardunaldietan bultzatu zen Hizkuntzaren Normalizaziorako Plan Estrategikoa.
|
|
|
Lehendakaritza (1982): " 10/ 1982 Legea, azaroaren 24koa,
|
Euskararen
erabilera normalizatzeko oinarrizkoa", EHAA, 160, 3.138
|
|
|
—
|
Euskararen
erabilera normalizatzeko plana Gipuzkoako Foru Aldundiaren eta bere organismo autonomoen jarduera esparruan 20132017 aldirako (ikus GAO, 249 zk.,).
|
|
2016
|
|
|
Frankismoa joanda eta autonomia estatutua izenpetuta, euskarari 1982an heldu zitzaion lege babes sendoena Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan,
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Legearekin. Eusko Legebiltzarrak onartu zuen lege hori, gehiengo zabalarekin:
|
|
|
1982koa da araua,
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Legea. Adostasun zabalarekin onartu zuten? 60 legebiltzarkidetik 47?, eta hura da arau nagusia ordutik.
|
|
|
|
Euskararen
erabilera normalizatzeko politikak berandu hasi ziren justizian, beste alor batzuen aldean. Jaurlaritzak 1996an eskuratu zuen langileen eskumena.
|
|
2018
|
|
|
Herritar guziek euskara jakiteko eskubidea izaitea du helburu. EH Bilduk aurkeztutako proposamena gehiengo zabal baten baimenarekin onartua izan da, Gernikako Estatutuan eta
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Oinarrizko legean araututa dagoen bezala, herritar guziek dute euskara jakiteko eskubidea. Legebiltzarrak azken baimena eman behar dio.
|
|
|
Aukera hori errespetatzea" errealitate soziolinguistikoak eta erabilgarri dauden zerbitzuek eta baliabideek" baldintzatuko dutela jakinarazi zuen osasun zerbitzuak kanpaina abiatzearekin batera. Ekimena 2013 eta 2019 urte artean Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko II. Planaren baitan kokatzen da.
|
|
|
1984an sortu zen Osakidetza, EAEko
|
Euskararen
erabilera normalizatzeko oinarrizko legea onartu eta bi urtera. Lege horrek eskubideak aitortzen dizkie herritarrei osasun arreta euskaraz jasotzea tarteko eta betebeharrak eskatu erakundeei.
|
|
|
Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren Tarteko ebaluazioa (aldia)
|
|
|
Xabier Arauzo Uriarte – Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren Tarteko ebaluazioa (aldia)
|
|
|
Euskal Osasun Zerbitzuan euskararen erabilera normalizatzeko prozesua
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko 67/ 2003 Dekretuaren bitartez arautu zen5 Dekretu horretan, gutxieneko helburuak, lehentasunak eta oinarrizko neurriak ezarri ziren entitatearen erabiltzaileen hizkuntzaeskubideak errespeta zitezen. Indarrean sartu zenetik, Osakidetzak Euskararen Erabilera Normalizatzeko Lehenengo Plana garatu zuen, 2005etik 2011ra bitartean; aurrerago, Bigarren Plana6 etorri zen, zeina 2013ko abenduan indarrean sartu baitzen eta 2019an amaituko baita.
|
|
|
Euskal Osasun Zerbitzuan euskararen erabilera normalizatzeko prozesua Euskararen Erabilera Normalizatzeko 67/ 2003 Dekretuaren bitartez arautu zen5 Dekretu horretan, gutxieneko helburuak, lehentasunak eta oinarrizko neurriak ezarri ziren entitatearen erabiltzaileen hizkuntzaeskubideak errespeta zitezen. Indarrean sartu zenetik, Osakidetzak
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Lehenengo Plana garatu zuen, 2005etik 2011ra bitartean; aurrerago, Bigarren Plana6 etorri zen, zeina 2013ko abenduan indarrean sartu baitzen eta 2019an amaituko baita. Bi
|
|
|
Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren Tarteko ebaluazioa (aldia) – Xabier Arauzo Uriarte
|
|
|
1) erabiltzaileen hizkuntza eskubideak errespetatzea; 2) enpatia eta komunikazio argia eta gertukoa bermatzea, pertsonengan ardaztua eta haien hizkuntzan garatua, asistentzia zerbitzuaren kalitatearen adierazgarri gisa; eta 3) helburuak progresiboki ezartzea. Horregatik guztiagatik, kontuan hartuz 2016ko abenduan amaitu zela
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren garapenaren lehen fasea, Osakidetzak aldi horren ebaluazioa7 egin du, 2017an, apiril eta azaro bitartean.
|
|
|
Batetik, Osakidetza Euskal osasun zerbitzua osatzen duten 21 zerbitzu erakunderen euskararen erabilera sustatzeko programen ebaluazioa egin da eta, bestetik, normalizazio neurri korporatiboen garapen maila ebaluatu da. Emaitza horiekin,
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren ebaluazio partzialaren txosten orokorra egin da. Bost esparrutan bildu dira ebaluatutako arlo eta neurri guztiak, honela ponderatuta:
|
|
|
Xabier Arauzo Uriarte – Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren Tarteko ebaluazioa (aldia)
|
|
|
Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren Tarteko ebaluazioa (aldia) – Xabier Arauzo Uriarte
|
|
|
Xabier Arauzo Uriarte – Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren Tarteko ebaluazioa (aldia)
|
|
|
Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren Tarteko ebaluazioa (aldia) – Xabier Arauzo Uriarte
|
|
|
Xabier Arauzo Uriarte – Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren Tarteko ebaluazioa (aldia) b) Erabiltzaileek lehenetsitako hizkuntzaren erregistroa10
|
|
|
Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren Tarteko ebaluazioa (aldia) – Xabier Arauzo Uriarte
|
|
|
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planean jasotzen den bezala, entitateko zuzendaritza guztiei eta zerbitzu erakundeen zuzendaritzei dagokie plana garatzeko ardura, gerentea buru dela, haren erantzukizuna baita plana bere erakundean garatzea.
|
|
|
Xabier Arauzo Uriarte – Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren Tarteko ebaluazioa (aldia)
|
|
|
Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren Tarteko ebaluazioa (aldia) – Xabier Arauzo Uriarte
|
|
|
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planean jasotzen denez, Osakidetzako zerbitzu erakunde guztiek hizkuntza kudeaketaren Bikain kalitate ziurtagirira (Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak eta Euskalit Bikaintasunaren Euskal Fundazioak antolatzen dute) aurkeztu behar dute, behin gutxienez. % 40tik gorako biztanleria elebiduna artatzen duten erakundeek helburu hartu behar dute gutxienez tarteko ziurtagiria lortzea plangintzaren lehenengo hiru urteetan; eta% 40tik beherako biztanleria elebiduna artatzen duten erakundeek helburu hartu behar dute tarteko ziurtagiria lortzea plangintzaldia bukatu aurretik.
|
|
|
Xabier Arauzo Uriarte – Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren Tarteko ebaluazioa (aldia)
|
|
|
Partaideak: Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza PoliOsakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren Tarteko ebaluazioa (aldia) – Xabier Arauzo Uriarte
|
|
|
Xabier Arauzo Uriarte – Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren Tarteko ebaluazioa (aldia)
|
|
|
Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planean jasotzen den bezala, entitateko zuzendaritza guztiei eta zerbitzu erakundeen zuzendaritzei dagokie plana garatzeko ardura, gerentea buru dela. Zuzendaritzak hartu behar du planaren lidergoa, bai eta haren garapenaren gaineko erantzukizuna ere.
|
|
|
Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren Tarteko ebaluazioa (aldia) – Xabier Arauzo Uriarte
|
|
|
Xabier Arauzo Uriarte – Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren Tarteko ebaluazioa (aldia) d) Zerbitzu elebidunen eskaintza hobetzeko pausoak ematen jarraitzea
|
|
|
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planean jasotzen den bezala, zerbitzu erakundeek azterketa bat egin behar dute euskarazko arreta eman dezaketen profesional eta zerbitzuen inguruan, paziente eta erabiltzaileei halako zerbitzuak emateko neurriak martxan jar daitezen. Erakunde gehienetan egin da azterketa hori, eta neurriak garatu dira erabiltzaileen arretaren kalitatea hobetzeko.
|
|
|
Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren Tarteko ebaluazioa (aldia) – Xabier Arauzo Uriarte
|
|
|
Xabier Arauzo Uriarte – Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren Tarteko ebaluazioa (aldia)
|
|
|
Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren Tarteko ebaluazioa (aldia) – Xabier Arauzo Uriarte
|
|
|
6 ERABAKIA, 2013ko abenduaren 3koa, Administrazio Kontseiluarena, OsakidetzaEuskal osasun zerbitzuan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko II. Plana onartzen duena. 2014ko otsailaren 11ko EHAA.
|
|
|
10 Osakidetzaren II Euskara Planaren 2.3 atala (ERABAKIA, 2013ko abenduaren 3koa, Administrazio Kontseiluarena, Osakidetza Euskal osasun zerbitzuan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko II. Plana onartzen duena).
|
|
|
2.2.a. atala. (ERABAKIA, 2013ko abenduaren 3koa, Administrazio Kontseiluarena, Osakidetza Euskal osasun zerbitzuan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko II. Plana onartzen duena.)
|
|
|
Egoera iraultzeko asmoz, Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Plana() jarri da abian. Planaren helburu nagusia da zerbitzu hizkuntza gisa euskararen ahozko eta idatzizko presentzia eta erabilera bermatzea kanpoeta barne harremanetan, bi funtsetan oinarrituta.
|
|
|
Egun inda rrean dagoena VI. Plangintzaldia() da.
|
Euskararen
erabilera normalizatzeko planak abian jartzearekin batera, euskal herri administrazioek euskararen erabilera normalizatzeko planei buruzko ebaluazio txostena egin dute plana onartu denetik bigarren urtea betetzen denean, eta baita bost urteko plangintzaldi bakoitza amaitutakoan ere.
|
|
|
EAEra etorrita, Osakidetzan
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Bigarren Planaren tarteko ebaluazio txostenean ere aipatzen da Bezero Misteriotsuaren Teknikaren erabilera zerbitzu hizkuntzaren ebaluazioan. Txosten horren arabera, 2017 urtean guztira Osakidetzako 465 unitate ebaluatu dira Bezero Misteriotsuen telefono deiak eginda.
|
|
|
VI. Plangintzaldian() Eusko Jaurlaritzan
|
Euskararen
erabilera normalizatzeko planak ondoko helburua jarri die Eusko Jaurlaritza eta bere erakunde autonomiadunei: 2022 urte amaierarako herritarrei zerbitzu hizkuntza %100ean bermatzea.
|
|
|
EAEko herri administrazioak behartuta daude herritarren hizkuntzaeskubideak bermatzera haiek artatzerakoan. 1982 urtean onartu zen
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko oinarrizko legea, eta bere lehenengo tituluan, herritarren hizkuntza eskubideez eta botere publikoek horiekiko dituzten betebeharrez hitz egiten du. Ondoren, bosgarren artikuluaren bigarren ataleko lehenengo azpiatalean, Administrazioarekin, zein Euskal Autonomia Erkidegoan ezarritako edozein erakunderekin, Izaskun Kuartango Atxa – Bezero Misteriotsuaren Teknika herri administrazioetako zerbitzu hizkuntzaren ebaluazioan euskaraz zein gaztelaniaz harremanetan jartzeko eskubidea aitortzen zaie herritarrei, eta hirugarren atalean jasotzen da botere publikoek eskubide horiek erabiltzea bermatuko dutela.
|
|
|
Eskubide horren erabilera bermatzeko epemugarik gabeko progresibotasunaren kontzeptua sartzean, nolabait eskubide hori gauzatzeko legezko bermea deuseztatzen da (Kuartango, 2017). Hala ere, adibidez, Eusko Jaurlaritzak epemuga zehatza jarri dio zerbitzu hizkuntza bermatzeko betebeharrari; horrela, VI. Plangintzaldirako Eusko Jaurlaritzan
|
Euskararen
erabilera normalizatzeko irizpide orokorrak eta plan nagusia (20182022) dokumentuan, honakoa zehazten du Jarraibide nagusien atalean (53 orrialdean):
|
|
|
Ikuspegi orokor eta zabalago batetik, hizkuntza iraultza da normalizazioa, eta izari horretan datza gure ezintasuna eta agintarien beldurra.
|
Euskararen
erabilera normalizatzeak aldaketa sakona eskatzen du ohituretan, bizimoduan, harremanetan, balioetan. Aldaketa soziala, eta aldi berean, kulturala, politikoa eta ekonomikoa.
|
|
|
Euskaldun berriari suertatu zitzaion handik gutxira, lehendakari zenean, euskararen erabilera arautuko zuen historiako lehen legea indarrean jartzea. 1982ko azaroaren 24an gertatu zen hori, Eusko Legebiltzarrak?
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Oinarrizko Legea, onartu zuenean.
|
|
2019
|
|
|
|
Euskararen
erabilera normalizatzeko planak ez dira aplikagarriak euskararen lurralde osoan, eta ez dira heltzen euskaldun guztiengana. esan bezala, hizkuntza eremuak askotarikoak dira: elebidun gehienak Quebecen, ontarion eta Brunswick Berrian bizi dira, eta Quebecetik at milioi bat frantses hiztun daude, gutxiengo egoeran.
|
|
|
|
Euskararen
erabilera normalizatzeko oinarrizko Legea5 onartu zuen. Euskarri juridiko hori oinarri, herritarren hizkuntza eskubideak zein Eusko Jaurlaritzaren eginkizunak finkatuta gelditu ziren.
|
|
|
5 10/ 1982 Legea, azaroaren 24koa,
|
Euskararen
erabilera normalizatzeko oinarrizkoa.
|
|
|
– Toki entitateen ESEP (Euskararen erabilera Sustatzeko Ekintza Plana) eta administrazioetako langileei begirako EENP(
|
Euskararen
erabilera Normalizatzeko Plana) planen estrategia berriak ikuspegi bateratuaz landu.
|
|
|
hartu zuen Euskaltzaindia,, euskara landu, zehaztu eta batzeko arazoetarako?; eta, 1979ko abenduaren 18an, Gernikako Estatutuak aginpidea aitortu zion, euskarari zegozkionetan, erakunde aholku emaile gisa, Euskaltzaindiari Euskal Autonomia Erkidegorako. Hiru urte geroago, 1982ko azaroaren 24an, Eusko Legebiltzarrak
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko 10/ 1982 Oinarrizko Legea onartu zuen, Euskararen Legea ere deritzona; euskara EAEn hizkuntza ofiziala dela aldarrikatzen du lege horrek, eta herritarrari hainbat hizkuntz eskubide aitortzen dizkio.
|
|
|
Jagon sailari dagokionez, nabarmentzekoak dira xi. Jagon Jardunaldiak, 2007ko azaroan eginak, Bilbon;
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Legeak 25 urte bete zituela gogoratuz, urte horietan guztietan hainbat arlotan gertatutakoak aztertu ziren, akademiaren Bilboko egoitzan. Ondorengo urteetan, Euskaltzaindia maiz agertu zen plazara euskararen aldeko jarrerak hala eskatzen zuela iritzitakoan.
|
|
|
: Eusko Legebiltzarrak
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko 10/ 1982 Oinarrizko Legea onartu zuen, Euskararen Legea deritzona.
|
|
|
:
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Legeak 25 urte bete zituela eta, urte horietan guztietan hainbat arlotan zer gertatu den aztertu zuen Euskaltzaindiak, xi. Jagon Jardunaldietan.
|
|
2020
|
|
|
Ikerketa honetan esploratu egin da hizkuntza plangintzan eta euskararen erabilera plan estrategikoen diseinuan Gizarte Erantzukizun Korporatiboaren eta management aren zenbait metodologia aplikatuen bideragarritasuna. Asmo horrekin, Gasteizko Udalean
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Plana bektore gisa erabili da. Planaren gainean bidezko interesa duten taldeekiko elkarrizketa dialektiko kritikoa proposatu da (stakeholder engagement), adostasunak, itunak eta estrategia lerrokatua lortze aldera.
|
|
|
Ikerketan jasotako ikuspuntuak eta hautemateak GU ean hartutako neurriekin erkatze aldera, azken urteotako zertzelada nagusiak labur aipatu behar dira. Zehazki,
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Planean ezarritako derrigortasun indizea(% 37,11), apur bat gainditu du GU k(% 38), batez ere lanpostuen zerrendan sortu diren lanpostu berriei esker. Halaber, DD izanik, HE egiaztatu duten langileak% 90,69 dira.
|
|
|
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Planean ezarritako derrigortasun indizea (%37, 11), apur bat gainditu du Gasteizko Udalak(% 38), batez ere lanpostuen zerrendan sortu diren lanpostu berriei esker... Hizkuntz eskakizuna egiaztatu duten langileak% 90, 69 dira.
|
|
|
Herriko ikastetxeek bultzatu dute egitasmoa, Kokoriko Hezkuntza Faktoriarekin elkarlanean, eta udalak diruz lagundu du ekimena. “Lurraldeko hizkuntza propio eta ofizialean gaitzeko eta integratzeko” egin dute pausoa, Ana Belen Diez Hizkuntza eta Nortasun Normalizaziorako zinegotziaren arabera. “1982an
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Oinarrizko Legea onartzean oso egoera soziolinguistiko desberdina genuen Laudion, ez baitzeuden azken hamarkadetako migrazio fluxuak. Erronka berriei egin behar diegu aurre”, erantsi du.
|
|
2021
|
|
|
Horiek gogoan ekingo diogu gure narrazioari, hasierako abiapuntutzat hartuta gurean, zehazki, hizkuntzaren eta literaturaren garapenean eragin duten baldintza historikoak izan zirela autonomizazio prozesuaren abiarazle nagusiak: hizkuntzaren estandarizazioa eta elebitasun legeak, 1975az geroztiko Hego Euskal Herriko demokrazia aroa, EAEko 1982ko
|
Euskararen
erabilera normalizatzeko oinarrizko legea eta Nafarroako 1986ko Euskarari buruzko Foru Legea.
|
|
|
Lasagabasterren esanetan (2007: 244), euskal literaturaren autonomizazioa zeharo baldintzatu duten une historikoak dira 1975az geroztiko Hego Euskal Herriko demokrazia aroa, 1982ko EAEko
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Legea eta 1986an Nafarroan Euskarari Buruzko Legea. Horiek guztiek ezarri zituzten euskal literatur sorkuntza eta edizioa laguntzeko eta indartzeko oinarriak, eta bide horretatik indartu zen euskal literaturaren autonomizazio prozesua.
|
|
|
|
Euskararen
erabilera normalizatzeko Legearen 40 urteurrena beteko da 2022an, eta aitzakia horrekin legearen printzipioak, helburuak, gabeziak eta eraginkortasuna aztertu dira gaur Sabino Arana Fundazioaren egoitzan. Gainera, parte hartu duten hizkuntzalariek, politikariek, unibertsitateko irakasleek eta euskal kulturaren munduko ordezkariek euskara biziberritzeko bide berriak agertu dituzte.
|
|
2022
|
|
|
Aracilek zorrotz adierazi zigun bezala, gerta dakigukeen gauzarik okerrena hizkuntza lege motz bat luze bihurtzea da. Eta horixe bera gertatu zaigu, inondik ere,
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Legearekin. Horixe bera gertatu bide zaie lege horren moztasuna luzetsi dutenei.
|
|
|
Osakidetzak jakinarazi du langile taldearen erdiak pasatxok egiaztatuta daukala bere lanpostuari dagokion euskara maila, duela bederatzi urte halako bik.
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko III. Planaren xehetasunak ohar batean ematearekin batera zabaldu dute datua. Osakidetzako administrazio kontseiluak berriki onartu du plana, eta 2028ra arte iraungo du.
|
|
|
Kultura eta Hizkuntza Politikarako sailburu ere bada Zupiria, eta gogora ekarri du Euskararen Legeak 1982an aitortu ziela herritarrei «administrazioekin hautatutako hizkuntza ofizialean aritzeko eskubidea», eta horretarako «betebehar batzuk» jarri zizkiela euskal erakundeei. Eta zehaztu du instituzioentzako irizpideak 1997an ezarri zituela
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Dekretuak: «Epaiak ez du aintzat hartzen 40 urtez administrazioan egin den bidea».
|
|
|
|
Euskararen
erabilera normalizatzeko eta zabaltzeko, Bilboko Udalak Euskara Sustatzeko Ekintza Plana (ESEP) darabil. Plan horren hiru helburuak ditugu euskararen transmisioa, erabilera soziala eta hizkuntzaren kalitatea.
|
|
2023
|
|
|
Herritar guztiei aitortzen zaie euskaraz zein gazteleraz informatuak izateko eskubidea(
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Legea, 1982: 22 art).
|
|
|
Jaurlaritzak lehentasunez hedabideetan euskara erabiltzea bultzatuko du(
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Legea, 1982: 23 art).
|
|
|
(
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Legea, 1982: 25 art.)
|
|
|
Iturria:
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Legea, Euskararen Foru Legea, Balear Uharteetako Normalizazio Linguistikoaren Legea, Valentzieraren Erabilera eta Irakaskuntzaren Legea, Kataluniako Hizkuntza Politikaren Legea, Galiziako Normalizazio Linguistikoaren Legea. Norberak egina.
|
|
|
5/ 1982 Legeak Euskal Irrati Telebista herri erakundea sortu zuen. Hilabete batzuk geroagoko
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Legeak (10/ 1982) hirugarren kapitulua hedabideei eskaintzen zien, euskaraz informazioa jasotzeko eskubidea aipatuz (22 artikulua). ETBren lehen emisioa 1982ko Gabon zahar gauean egin zen, eta emisio erregularrak 1983ko abenduan hasi ziren.
|
|
|
Euskarazko hezkuntza sistema abian jarri eta urte oso gutxitara jarri zen martxan EITB. Hain zuzen ere, EITB, hezkuntza eta administrazioaren euskalduntzea izan ziren
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Oinarrizko Legearen zutabeak.
|
|
|
Era horretan, euskarazko hezkuntza sistema abian jarri eta urte oso gutxitara jarri zen martxan EITB. Hain zuzen ere, EITB, hezkuntza eta administrazioaren euskalduntzea izan ziren
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko Oinarrizko Legearen (10/ 1982) zutabeak. Era horretan, 1980ko hamarkadan hasitako euskararen biziberritze prozesuarekin batera egin du aurrera EITBk, eta, sorrerako helburuetan ezarritakoari jarraituz, prozesu horren eragileetako bat izan da.
|
|
|
Herri administrazioekiko harremanetan euskaraz jarduteko eta arreta euskaraz jasotzeko eskubidea dugu. Hori
|
Euskararen
Erabilera Normalizatzeko 10/ 1982 Oinarrizko Legean onartu zen esplizituki, eta, ondoren, Osakidetzari aplikatzekoak zaizkion hainbat lege xedapenetan azaldu da.
|