|
2003
|
|
|
Nik ere, nire xumetasunean, Konstituzioan eskubide historikoak jasotzen direla interpretatzen ahal dut.
|
Baina
Konstituzioa Madrilen interpretatzen da. Boluntarismoaz hitz egiten ari zara.
|
|
|
Ageri denez, zuzenbidearen bidetik interpretazio ezberdinak dira legea aplikatzerakoan.
|
Baina
Konstituzioak berak dioenez, parlamentua herriaren erreferentea da, epaileek beren burua baino ez dute ordezkatzen, epaileek botere eragilea kontrolatu behar dute. Zer egin dezakete, parlamentua desegin?
|
|
2004
|
|
|
Jakina, PPren Gobernuaren jarrerak ez zuen batere lagundu, alderantziz.
|
Baina
Konstituzioak birgizarteratzea ikusten du, eta berau aldatzen ez den bitartean betetzen ahalegindu behar dugu, gure eskubideak bermatu behar ditugu. Zentzu horretan PPk terrorismoaren une latzetan egin dituen hainbat adierazpen ez dira sartzen Konstituzioaren arauetan.
|
|
|
|
Baina
Konstituzioko xedapen hori sekula ez zen martxan jarri...
|
|
2006
|
|
|
Euskarak legea lagun izan duela dio Azkaratek, eta Jaurlaritzaren politika egokia izan dela.
|
Baina
Konstituzioa bada ere hemen lege! Estatutua eta Euskararen Legea, aldiz, ez dira Euskaldunon Egunkariaren itxiera galerazteko haina lege!
|
|
|
formula erabiltzen dela, gizon bat emakume batekin ezkontzea soilik onartzen duela bere sisteman, eta ezdagoela beste formularik aurreikusterik.
|
Baina
Konstituzioaren 32 artikuluakaipatutakoaz gain, beste adiera batzuk ere ahalbidetzen ditu, homosexualen artekoezkontza jasotzen dutenak. Gainera, adiera horiek hobeto uztartzen dira Konstituzioaren beste zenbait atalekin, elementu gehiago azaltzen dituzte, baita hobetoazaldu ere.
|
|
|
Bestalde, adierazpen askatasunaren eskubidean esku sartzea onartzen bada, kasu horretan, kontua izango da zalantzatan jarritako publizitateak populazioaren sektore jakin batzuei baliagarria zitzaien informazioa bidaltzen ziela.
|
Baina
konstituzio eskubideei eta publizitate jarduerari jar dakizkiekeen mugetan ere azaltzen da publizitate komunikazioa konstituzio babesaren objektutzat jotzeko zailtasuna. Konstituzioaren 20 artikuluak berak honako hau xedatzen du:
|
|
2007
|
|
|
Kasu horretan, demanda ez da onartuko.
|
Baina
Konstituzio Auzitegian betekizun batzuk ezarri dira ez onartzeak EKren 24 artikuluan aitortutako eskubidea urratu ez dezan: a) ez onartzearen arrazoia legean ezarrita egotea (kontuan izan behar da legegileak ere ezin dituela ezarri nahi dituen ez onartze arrazoiak, arau prozesalen xedearen proportziozkoak izan behar direlako eta epaileen babes judiziala lortzeko eskubidearen funtsezko edukia inola ere ezin dutelako urratu); b) ez onartzeko ebazpena zioduna izan behar da; c) lehen aipatu proportzionaltasun printzipioarekin eta joera antiformalistekin, irregulartasun edo akats formal guztiak ez dira izan behar oztopo gaindiezina eskubidea eragingarria izan dadin (maiatzaren 8ko 57/ 1984 KAE).
|
|
|
Konstituzio Auzitegiaren arabera, zuzenean aplikatzeko moduko gorengo araua da (ekainaren 15eko 21/ 1981 KAE), auzitegietan alegatzeko modukoa (apirilaren 28ko 16/ 1982 KAE), loteslea bai partikularrentzat (ekainaren 22ko 55/ 1983 KAE) bai botere publikoentzat, nola ez, botere legegilea barruan dela (abuztuaren 5eko 76/ 1983 KAE).
|
Baina
Konstituzioan zuzenbideko estatuari buruz egiten diren adierazpenez gain, oinarrizko arauak estatu sozialaren berezko edukiak ere baditu, Konstituzio Auzitegiak berak adierazitakoak: herritarrek estatuaren antolaketan parte hartzea, estatuak gizarte izaerako jarduerak antolatzea jarduera horrek interes publiko garrantzitsua duenean (otsailaren 7ko 18/ 1984 KAE).
|
|
|
Argi dago II. Errepublikan indarrean egon zen 1931ko Konstituzioko herrialde ereduaz harago joan nahi izan zuela, eredu hori ez zen eredu federalera iritsi, I. Errepublikako Konstituzio Proiektukoa ez bezala?, eta eredua itxi gabe utzi zuela.
|
Baina
konstituzioa hogeita bost urtez baino gehiagoz indarrean egon denez, gaur egun «autonomia estatu» gisa ezagutzen denak, gutxi gorabehera, printzipio eta giltzarri batzuei erantzuten die, besteak beste: hautazko printzipioa, hau da, autonomia ez zen ezartzen, eskubide bat zen, nazionalitate eta erregioek egikaritu zezaketena edo ez; hala ere, azkenean guztiek egikaritu dutela esan behar da.
|
|
|
Izatez, Konstituzio Auzitegiak konstituzio aurkakotasun prozesu edo arazoetan emandako epaiek gauza epaituaren balioa dute, botere publiko guztientzat lotesleak dira eta ondore orokorrak sortzen dituzte denen aurka Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratzen direnetik (KALOren 38.1 art.).
|
Baina
Konstituzio Auzitegiak ez du jurisprudentzia sortzen konstituzio aurkakotasun errekurtsoak edo arazoak ebazten dituenean bakarrik, baita Konstituzioan jasotako oinarrizko eskubideen eta askatasun publikoen ingurukoa interpretatzean (babes errekurtsoaren bidez) edo estatuko, autonomia erkidegoko edo toki erakundeetako organoen eskumenak zein diren ezartzean (legeria arau-emailean ezarritako gatazk...
|
|
|
1934ko apirilean, Gorte berriek, gehiengo eskuindarrarekin, amnistia lege bat onetsi zuten eta, horren bidez, Sanjurjo jeneralaren 1932ko abuztuko altxamenduagatik kondenatuei mesede egin zitzaien. Alcalá Zamora Errepublikako lehendakaria, Konstituzioaren 83 «in fine» artikuluan ezarritako onurabidea erabiliz, lege horrekin ados ez zegoenez, Kongresuari horren inguruan beste eztabaida bat egiteko eskatu nahi izan zion mezu arrazoituaren bidez.
|
Baina
Konstituzioaren 84 artikuluan ezarri zen lehendakariaren egintzak eta aginduak deusezak eta behartzeko indarrik gabeak izango zirela, ministro batek berresten ez bazituen. Bada Alcalá Zamorak ezin izan zion legeari betoa jarri Lerroux gobernuan ez zuelako ministro bat bera aurkitu beto hori berresteko.
|
|
|
Nazio kontzeptuak (Nation) lehenik gizatalde baten jatorri eta hizkuntzari begiratzen dio, Estatuaren kontzeptuak (Staat) antolaketa edo konstituzio politikoari.
|
Baina
konstituzio politikoaren kontzeptua maiz nahasten zaie herriaren kontzeptuari (Volk: bizitokiari eta bizikidetzari begiratzen diena) eta nazioarenari.
|
|
2008
|
|
|
Hauteskundeak ospatu ziren eta alderdi irabazleen artean ez zegoen Yeltsin-en aldekoa zena, beraz, oposizioak jarraitu egin zuen.
|
Baina
konstituzioaren erreferendumaren aprobazioa gertakari garrantzitsuagoa izango zen. Konstituzioa indarrean jarri zen erabilitako bitartekoak nahiko ilunak izan arren (legeak eskatzen zituen baldintzak ez ziren bete, iruzurrak egon ziren?).
|
|
2009
|
|
|
Izan ere, presidenteak ezin dio Senatuaren halako erabaki bati betoa jarri.
|
Baina
Konstituzioaren kontrakoa dela argudiatuz, haren aurkako helegitea aurkez lezake. Horretan saiatu zen iaz ODS Hiritarren Alderdi Demokratikoko agintean dagoen alderdia senatari talde bat.
|
|
2010
|
|
|
Masek dio ez duela independentzia proposatuko aurrera egiteko aukera nahikorik ez badu; aldi berean, ordea, katalanen gehiengoak nahi duen proposamen bat egiten du, kontzertu ekonomikoa.
|
Baina
Konstituzioak horretarako bide guztiak itxi dizkio, eta horrek balio liezaioke Masi etorkizunean eskaera zabalagoa egiteko, pauso bat gehiago emateko, iragarri du Filosofiako katedradunak.
|
|
|
Legegileak lurralde elkargoei eginbehar berezi bat eman die hizkuntza horiek sustatzeko.
|
Baina
Konstituzioak baieztazen du hizkuntza horien hedadura nazionala, elkarrekin daukagun ondarean kokatzen baitira. Ondorioz heien erabilera eta transmisioa Estatuaren gain ere dira, eta garrantzizko baliabideak hornitzen ditu (baliabideen zerrenda).
|
|
|
|
Baina
Konstituzioa modurik estu eta zorrotzenean interpretatuz gero, ezinezkoa izango litzateke erabakitzeko eskubidea onartzea. Are gutxiago eskubide hori gauzatzea.
|
|
2012
|
|
|
Bestalde, adierazpen askatasunaren eskubidean esku sartzea onartzen bada, kasu horretan, kontua izango da zalantzatan jarritako publizitateak populazioaren sektore jakin batzuei baliagarria zitzaien informazioa bidaltzen ziela.
|
Baina
konstituzio eskubideei eta publizitate jarduerari jar dakizkiekeen mugetan ere azaltzen da publizitate komunikazioa konstituzio babesaren objektutzat jotzeko zailtasuna. Konstituzioaren 20 artikuluak berak honako hau xedatzen du:
|
|
|
Ondorioz Foru konstituzioa berritzeko lege abiapuntu bihurtu zen.
|
Baina
Konstituzio politiko berrien zati zela frogatzeko, corpus juridiko positiboa eta politikoa zein izan den argitu eta sailkatu dugu, konstituzio bietako printzipioak eta antolaketa ereduak noraino elkar gihartu ziren begiratuz. Espainian kultura konstituzionalaren adierazpen finkoa falta zela salatzen du ondoko hitzekin P. Cruz Villalónek.1 Eta ildo berean Marta Lorentek ere" Cultura constitucional e historiografÃa del constitucionalismo en España" artikuluan, konstituzio historia horren baitan, periferietako historia constitucional delakoa hartzen du aipagai eta abiapuntu.
|
|
|
|
Baina
konstituzio liberalen garaian, zer zen Foruen Konstituzioa Espainiar nazioaren baitan bere horretan egokitzea eta gordetzea. Urioste de la Herranek Bilbon 1839ko irailaren 19an adierazi zuen bezala, justiziaren berrantolaketa egin ondoren, beste erakundetze osoak bere horretan jarraitu behar zuen.
|
|
2017
|
|
|
|
Baina
Konstituzioa zergatik ez egokitu puntu horretan. Beste gai askotan edonoiz aldaketa batzuk ekartzen dizkiote!
|
|
|
|
Baina
Konstituziotik kanpo uzteak dakar egiazko babesik gabe uztea.
|
|
2023
|
|
|
|
Baina
konstituzio aginduari kalterik egin gabe, botere publiko guztiek kasuan kasuko prebentzio jarduerak gauza ditzaten, lan baldintzak hobetzeko eta langileen osasuneta segurtasun babesa areagotzeko (esaterako, arau egokiak ematea), alegia, prebentzio politika eragingarria izan dadin, eginbehar publikoaz gain premiazkoa da prebentzio jardueretan parte hartzea enpresaburuek eta langileek eta, orokorre...
|