|
2000
|
|
|
Prospektorea eta" Hilharriak" en egilea Nolatan bururatu zaizu horrelako proiektu bitxia egitea? Eta
|
zertan
datza zehazki?
|
|
|
Nahitaezko argipenak ezagutzea ezinbestekoa zaigu: zeren inguruan sortu zen ekimena,
|
zertan
zetzan bakoitzaren konpromisoa eta nolakoak ziren akordioak. Hala ere, errudun baten bila ibiltzeak edo norberaren ardura zuritzen saiatzeak ez dute ezer onik ekarriko.
|
|
|
|
Zertan
datza kontra gailurra?
|
|
|
|
Zertan
datza programa hori?
|
|
|
Euskaltzale jendeok, oro har, ez dugu ulertu
|
zertan
datzan Nafar gizartearen euskararen aldeko jarrera hori eta mezu okerrak bidali ditugu: euskara dela Nafarroako berezko hizkuntza bakarra, Erribera euskalduna izanaren topikoa, edo, beste maila espezializatuago batean, elebitasun orekatu egoeraren ezinezkotasuna agintzen duen egia zientifikoarena, zeinaren izenean, euskalgintzaren sektore garrantzitsuetan, elebitasun aukera guziak baztertu diren.
|
|
|
(Ubeda, Joxi: Egunkaria IV) Gure aburuz, intimotasun hori
|
zertan
datzan azpimarratu litzateke: izan ere, eleberrian ez baitigu pertsonaiaren mundu intimo horretan sakontzeko ahalegin berezirik aurkezten.
|
|
|
Ez dugu hemen jardungo euskal nortasuna
|
zertan
datzan definitzen. Esku artean dugun gaia norbanakoaren atxikimenduen ingurukoa izaki, norberak bere burua euskal herritartzat jotzea izango dajorratutakoaren hari nagusia.
|
|
|
Eman diezaiogun begirada bat psikodramaren historiari,
|
zertan
datzan ulertzenongi lagunduko baitigu.
|
|
|
Prozesu analitikoa eta terapeutikoa aurrera eramateko teknikaren teorian, funtsezko elementua da transferentzia. Ikus dezagun laburki
|
zertan
datzan.
|
|
|
–Era berriko liburuada gure artean?. Berritasuna
|
zertan
datzan agertzeko, Mitxelena-ren hitzaurreko pasarteak aldatzen ditu.
|
|
|
Ez da esentzialismoaren kontua, hizkuntzaren dialektika baizik: hizkuntzaren bitartekotzarik gabe ez genuke geure giza izaerarik garatuko, eta izaerahorren berezitasuna, besteak beste, hizkuntzaren nortasun jakinak txertatzen dioezarian ezarian sozializazio jardunari. Nazio identitearen sisteman ez dago hizkuntzabakarrik, jakina; baina, euskaldunon kasuan, euskararik gabe,
|
zertan
datza geureherrikidetasunaren muina?
|
|
|
ordea, zer da ni hori? Zeren, ni ni banaiz, nitasun bat dudalako da —modu batean deitzeagatik, jaun André—, eta ni nor banaiz, nortasun bat dudalako, baina zer dira eta
|
zertan
dautza nitasun hori eta nortasun hori, eta zer dakigu haietaz. Aurki guztiak baitu bere ifrentzua, eta gutien uste dugunean mintzatzen baita beldurra balentasunaren ahotik, edo urguilua eta handinahia umiltasunaren mihitik —ustekabeko ederrak izan behar ditugu azken judizioko egunean, jaun André...! —, eta orduan bizitza ez da lehen behakoan iduritzen zaiguna, baina bertze zerbait, hagitzez ere nahasiagoa eta konplexuagoa.
|
|
|
Erran gabe doa ez nekiela zehazki
|
zertan
zetzan" gure arteko" hori. Neska begiko nuen, arrunt, baina, hartaraino, beheraldi bortitzak gainditzeko ametsaldietan baizik ez zitzaidan kaxkoratu harekin harreman iraunkorrik izan nezakeenik ere.
|
|
|
Erabateko itxuraldaketa esan dugu, oker ez bagaude, baina ez dugu orain kolpetik adieraziko
|
zertan
zetzan aldaketa bitxia; epeka emango dugu horren berri, apurka apurka, hitz lasterraren harmoniara egokiturik, ez horrenbeste intrigari eustearren izan ere, kontakizun honetan, intriga ez baitago itxu  raldaketaren zernolakotasunean, beste zerbaitetan baizik, ezpada kontaeraren arnasa bere gradazio egokian ematearren. Beraz, eta on  tzat jo dugun apiril euritsuaren buruan, lehen aldaketa hatz txikietako azazkalena izan zen.
|
|
|
Beraiek ere gizakiek txertaturik daudeneko komunitate eta egitura kulturalarekiko lotura estua daukatela aitortzen dute, ezinezkoa baita zentzudunak eta esanguratsuak diren aukerak ulertzea, neurri handi batean, ingurune soziokulturala aintzat hartu gabe. Liberalak eta bere kritikoak bat badatoz tesi sozialarekin,
|
zertan
datza orduan haien arteko desadostasuna. Esan daiteke desakordioa, besteak beste, estatuak jokatu behar duen paperean datzala, hau da, instituzio publikoek zein neurritan esku hartu behar duten gizabanakoen bizimodu onen aukeran4 Beste hitzetan esanda, eta guretzat dagoeneko ezaguna den terminologia erabiliz, bi autore multzo hauen arteko argumentuaren gatazka estatuaren neutraltasunaren auzian kokatzen da:
|
|
2001
|
|
|
Gaur, 25 urte geroago, hura errepikaezina dela uste dut, eta gure egungo mundua labirinto aldakor baten antzera ikusten dut, iparra geroz eta lausoago dugularik. Ekialdeko herrialdeen suntsipenak Mendebaldea utzi du jaun eta jabe, eta honek ez daki
|
zertan
datzan bere garaipena eta zer egin garaipen horrekin. Batetik, ikusten du inoiz ez dela hainbeste aberastasun eta txirotasun batera egon izan eta, bestetik, ohartzen da badela jende kopuru handi bat, batez ere Hegoaldean baina Iparraldean ere bai, soberan eta enbarazu eginez dagoena, eta berriro gogaikarri gertatzen has daitekeena.
|
|
|
Ager dezala bertan ondo, gerra zer dan'. Gudariak ilda, emazteak alargun, seme alabak umezurtz, jendea ihesi eta izkutuka, asko erbestean eta giltzapean, erriak apurtuta, etxeak txikituta, gizon emakumeak itsu, erren eta elbarri, odolezko ibaiak, gorrotoak, piakazkeriak...
|
zer
etzan azaltzen kuadro artan. Eta semeak ori ikusitakoan negarrez zotinka:
|
|
|
Beheraxeago azaltzen zuen: "
|
Zertan
datza, bada, aipatu Kontradizioa. Euskal Herria gizarte aurreratua dela, iñork askok ez genduke bat batean ukatuko.
|
|
|
«Hilharriak» izena, aldiz, ez da elkarte zehatz batena, zaletasun bera duen lagun taldearen emaitzak eta lanari berezko izaera emateko asmoz sortutako marka baizik. Luis Millan, talde honen partaide eta bultzatzaileak azaltzen digu
|
zertan
datzan haien lana:
|
|
|
Hemendik aurrera ez dago aitzakiarik. Izan ere, bertso saio bat zer den edota bat bateko bertsolaritza
|
zertan
datzan jakin edo azaldu nahi duenak liburu bat izango du eskuragai. Bertsozale Elkarteak prestatu du, eta Joxerra Garziak, Jon Sarasuak eta Andoni Egañak parte hartu dute bertan.
|
|
|
Edertasuna
|
zertan
datzan jakitea ez da erraza. Ez da garbi jakiten Goya-k" Maiatzaren biko errebolta" pintatu zuenean noiz zen pintura hori dokumentu historikoa eta noiz bihurtu zen giza sufrikarioaren sinbolo.
|
|
|
Idazleen belaunaldi gazteenen literatura
|
zertan
datzan jakiteko aukeratu ditut ipuinhauek. Jasone Osorok Tentazioak izenburupean idatzitako narrazioak oso laburrakdira, eta bizitza, pertsonaia eta lekuen zati edo puskak agertzen dituzte.
|
|
|
Zalduaren ipuinak, berriz, kostunbrismotik abiatzen dira, eta zenbait topikozalantzan jartzen dituzte, ironia eta umore handiz. Adibidez, gipuzkoarren etabizkaitarren arteko betiko areriotasuna, donostiartasuna
|
zertan
datzan adieraztekoia absurdoan amaitzen duen erretratua; abertzale gazteen mundua deskribatzen du; euskaltegien mundua. –Zergatik diote gorroto donostiarrek bilbotarrei??
|
|
|
Behin eta berriro, gure herriko perfume denda ezagun batzuetara sartu naiz, nire zaletasuna
|
zertan
datzan azalduz, eta, aldi berean, bi edo hiru perfume ospetsuren laginak eskatuz. Ez da komenigarri saio bakoitzean lagin asko eskatzea, hirugarrenetik aurrera gure usaimena asetzen baita, eta handik aurrera burmuina nekatuta geratzen baita; hau da, alferrikakoa izango litzateke.
|
|
|
Ilara horretan, adibidez, subjektu absoluturantz goaz, beti ere predikatu ezin izan den subjekturantz.
|
Zertan
datza urrats okerra eta nahasgarria. Berezkoa da baldintzatuak baldintza behar duela esatea, baina bestelakoa da baldintzatugabea badagoela esatea, hau da, ideien objektibotasun erreala onartzea, zeren esperientziak hau inoiz eta inolaz ere ez baitigu berretsiko:
|
|
|
Errakuntza hau argitua geratu da paralogismoetan, antinomietan eta idealean. Orain ideien erabilera erregulatzailea
|
zertan
datzan ikustea geratzen zaigu.
|
|
|
Berdintasuna eta, batera, elkartasuna.
|
Zertan
datza gizakien arteko berdintasuna. Ni maitagogo izatearen ezagueran bertan, besteek ere, ni neu bezala, maitagogo direlako ezagutzean; eta, bete betean, beste maitagogoak ere —ni besteko gogo izanik— nire gogoko direla izan nabaritzean.
|
|
|
Eta nire benetako fede irakasle diren gizaki horiek Espirituak berak gantzututakoak dira, zehazki Elizako artzainak dira. Apostolu gizaki arrunten kateko gizaki arruntak, Espiritu Santuak aukeratuak dira niri esaten didatenak
|
zertan
datzan nire fedearen edukia, zein liburu den sinesgarri, eta idazki bakoitzaren zein den fedezko irakurketa egokia eta zein ez.
|
|
2002
|
|
|
Azaldu iezaguzu amiñi bat gehiago estrategia hori
|
zertan
datzan?
|
|
|
Beraz, hiru urteko planak egitenziren, bai, baina hizkuntzaren normalizazio plana 2000 urteko otsailean onartuzen, estamentu guztietatik pasatu ondoren. Beste arlo batzuk azaltzera beste batzukere etorriko direnez, bidezkoa iruditu zait Deustuko Unibertsitateko euskararenplan hori
|
zertan
datzan azaltzea, beharbada hain ezaguna ez delako. Beraz, horrekin hasiko naiz.
|
|
|
Jadanik nahiko ezaguna da, arkitekturaren arkeologia, praktikatzea Europako lurralde batzuetan. Artikulu honen helburua ez da arkeologiaren adar hori definitzea, edo
|
zertan
datzan azaltzea; baina adar hori aipatzeaezinbestekoa da hiri arkeologiaren barnean. –Arkitekturaren arkeologia?
|
|
|
Datozen orrialdeetan, arriskuaren gizartea
|
zertan
datzan ulertzeko, lanaren helburuaz jabetzeko ezinbestekoa dena, Beck en (1998a) bereizketa bat jarraituko da. Industria gizartearen modernizazio erreflexiboaren bi ideia arautzaileak aurkeztuko dira.
|
|
|
Arretaz analizatu behar da medioen jardun soziala. Hedabideek sarritan definitzen dute kontsentsu etniko kultural linguistiko eta soziala
|
zertan
datzan. Eta definizio horren estereotipazioan, hedabideek bazterkeriaren erreproduktore moduan ager daitezke.
|
|
|
Ulertarazlea signifikazioak eraikitzeko edo inferitzeko beharrezkoa dugun erreminta semiologikoa da. Ulertarazle barik ez dugu zeinuaren eta hark ordezkatzen duen objektuaren arteko harremana
|
zertan
datzan atzematerik; ulertarazle barik ez dago signifikazioak eraikitzerik, ezta ulertzerik ere. Ulertarazlerik gabe, meatokian mailu barik dagoen langilearen moduan aurkitzen gara, lana zelan egin ez dakigula.
|
|
|
Gaueko hamaikak inguru ziren bus geltokira ailegatu nin  tzenean. Geltokiko kafetegian telebistari so eman nuen gauerdi arteko denbora, piercing moda berria
|
zertan
datzan azaltzen  zuen saio aspergarri bat ikusten. Nire gogoa, baina, pantailan agertzen ziren gorputz zulatuetatik oso urrun zegoen.
|
|
|
Ildo horretatik, aipaturiko kongresu horretan aurkeztu zen lan batean (h ttp:// www. li ngu apax. org/ co ng re s/ Talle rs/ article2_cat.html), Hizkuntzaren Gurpilaren (Roda de la llen gua) ideia erabili zen, egileek euren lanaren nondik norakoa zehatz mehatz kokatzeko; hona hemen
|
zertan
datzan:
|
|
|
Eta euskal gizartea elebiduna den bezala, euskal unibertsitateaere, nire gogoan, unibertsitate elebiduna da.
|
Zertan
datzan hau, horra hor beste auzi bat. Nire aburuz unibertsitatea ez da gizartea ren isla izatera mugatu behar, ez hizkuntzaren kontuan ez beste edozeinetan.
|
|
2003
|
|
|
Alabaina,
|
zertan
datza zehazki patronalaren eskakizun hori. Bada, erakundeko ordezkariek berek definitu dute erantzuna.
|
|
|
Azken ondorioa globalizazioarekin erlazionatuko dut. Nork topa zezakeen adibide adierazgarriagorik erakusteko
|
zertan
datzan gaur egungo neoliberalismoa, Prestigerekin gertatu dena baino. Estatuek eta enpresa handiek kontrolik gabeko merkataritza aldarrikatzen dute eta, ondorioz, etxe aurrean «kalte kolateralak» jasaten ditugu.
|
|
|
Pedro Berrio Ategortua udalerri horretako auzoa izan da, besteak beste, proiektuaren eboluzioa zorrotz jarraitu eta herritarren zentral energetikoaren kontrako hainbat eratako mobilizazioetan parte hartu duenetako bat. Erretiratua da, pertsona herrikoia eta ezaguna Zornotzan, eta, Boroako proiektu energetikoa jakitera eman zutenez geroztik, honelako eta bestelako liburuak eta dokumentuak biltzen ahalegindu da,
|
zertan
datzan jakiteko. Horrela, gure gizartean, gure ingurumenean zentral termikoa funtzionamenduan jartzeak zer ondorio izango lituzkeen ikertu du, baita gizarteko zein sektoretan den arriskutsuen ere.
|
|
|
Ekimena
|
zertan
datzan aurreratzen ahal diguzu?
|
|
|
Epsilon Euskadi taldeak Mondragon Unibertsitatearekin egiten du elkarlana.
|
Zertan
datza proiektua?
|
|
|
Euskal herritar oro da jatorriz eskubideen jabea. «Euskal herrikidea» izatea
|
zertan
datzan, kulturaz izaera ezberdinekoak garelarik Euskal Herrian bizi garenok, gizartearen aniztasunari buruz esan dudana kontuan hartuta argitzekoa da.
|
|
|
J. M. S. Estatu «nazionala»
|
zertan
datzan ulertzeko era oker baten ondorioa da ekuazio hori. Beste barrutiei begira ankerrak jotzen ditugun estatu formak, gurera aldatzean zuzenak bihurtuko direla usteak, erdia baino askoz gehiago du usteletik.
|
|
|
|
Zertan
datza ondo egite hori?
|
|
|
Aldaketa airean zegoen, bazekien, baina ez zuen berarekin zerikusirik. Ez zekien
|
zertan
zetzan sentitzen zuen hura, eta zerbait idaztera behartuta aurkitu zen, bere burua ideia kontrajarrien zurrunbiloan murgilduta. Azkenean, burutik igarotzen zitzaion guztia harrapatzeko prest, tekla bati sakatu zion, eta hola hasi zen, izenburutik:
|
|
|
Ez zuen aurrean zeukan aurpegia erraz ezagutu, argirik eza zela ta, baina hitz egin zion ahots gozoarekin orduak zeramatzala hizketan bururatu zitzaion. Ez zekien zehazki
|
zertan
zetzan berbeta hura, baina orain guztiz urrun eta itogarri zeritzon kusku beltzetik irteteko indarra eman ziona izan zela egingo zukeen. Guztiz lagun sentitu zuen, bederen.
|
|
|
zelan lortu duzue orain artean, inork ere zuen aldaezintasuna ez igartzea?
|
zertan
datza zuen joko hori, estralurtarren jokoa, zelan aldatzen duzue itxura horrenbeste?
|
|
|
Baina, zer zen joko hura?
|
Zertan
zetzan. Zergatik sentitzen zuen alboko gorputzak bere azalaren desio uhinak xurgatu besterik ez zituela egiten, ordainetan ezer igorri barik?
|
|
|
Manifestaziomasiboa deitu zuten apirilerako. Lehenengo urrats horietan egon zirenak bat etorriziren jendearen erantzunak haien aurreikuspenak zeharo gainditu zituela esatean.Lehenengo urrats horietan, mobilizazio ekologistetan normala den legez, zalapartaeta eskandalua egin zen, diskurtso bat eraiki zen mobilizazioa eragiteko (geroikusiko dugu
|
zertan
datzan hori) eta pronostikoa, garaipena, helburuak lortzearenitxaropena, bultzatu zen (Barcena, Ibarra eta Zubiaga, 1996). Tillyk azaltzen duenmoduan ekintza errepertoriotik, ikasitako produktu kulturalak, aurrekoprotestatan forma hartutakoa?
|
|
|
Baina,
|
zertan
datza irradikazioa. Elikadura produktu eta osagai multzo zabal batetik mikroorganismoak (horietako batzuk patogenoak) kentzeko gai diren erradiazio ionizatzaileen aplikazioan oinarritutako teknologia da.
|
|
|
Kirol bakoitzaren ezaugarri eta beharren arabera garatzen bada, beti da onuragarria.
|
Zertan
datza indar entrenamendua. Indar entrenamendua zenbait kargarekin jasotze errepikatuak egitean datza, bai eta jauziak, jaurtiketak eta kolpeak egitean ere; horien intentsitatea eta iraupena pertsonaren egoera fisikoaren eta lortu nahi den helburuaren araberakoak izango dira.
|
|
|
Espainian, konpainia aseguratzaile batzuek ahalegin epela egin zuten hura komertzializatzeko, baina egia da ahalegin horiek ez zutela gehiegi eman. Nolanahi ere, agian, formula hori
|
zertan
datzan gogoratzeko unea izango da: a) Lehenik eta behin, besterentzea dakar, hau da, etxebizitza aseguru etxeari modu ezeztaezinean saltzea.
|
|
|
|
Zertan
datza guztiek ahotan darabilten baserritarraren bizimodu kristau paregabe hori. Ikus dezagun aurrena Juan Jose Mogelek eskaintzen digun baserritarraren bizitza jainkotiar, bertutetsu eta isolatuaren erretratu erromantiko bikain hau:
|
|
|
Lehenengo aginduari buruzko dotrinetan," Jainkoa gauza guztien gainetik maitatzea"
|
zertan
datzan azaldu ondoren, agindu honen kontra zenbat modutan egiten den bekatu zehaztu ohi da. Dotrina hauek oso iturri baliotsuak izan ohi dira garaian garaiko" superstizio" edo" idolatria" moduen deskribapenak lortzeko, historilariek eta antropologoek gutxi erabili badituzte ere, iruditzen zait?.
|
|
|
Horrek, pertsonari laguntzen dio bere burua garrantzitsutzat sentitzen, alderaketa ingurunearekin egiten baita. Nazio handi baten partaide izateak erronka fiktizio bat ekar lezake, baina aztertzen denean
|
zertan
datzan antropologiaren balio errealetatik ikusita, gizabanakoa eta taldearen arteko lotura gero eta txikiagoa da taldea zenbat eta handiagoa izan, betiere taldearen erabakietan parte hartzeari begira.
|
|
|
Baina, besteak beste, baieztapen horretarako erabilitako erreferentziak ondo aztertu lirateke. Maila bera ere,
|
zertan
datza. Garbi dago, ikasketa unibertsitarioak dituen bati (eta unibertsitateak maila homogeneoak ematen ote ditu?) eta esku-langile bati ezin eska dakiekeela maila bera euskara ikasteko orduan; ezta, beraz, ikasketa prozesu bera ere.
|
|
|
Eta orain zertara etorri zara? Eta
|
zergatik
etzan zara hemen bada. Ez baitzaude Aristofanesen ondoan ezta beste xelebreren baten ondoan ere, benetan baldin bada ala intentzioz bakarrik, aitzitik moldatu zara barrukoen ederrenaren ondoan etzateko.
|
|
|
Hots, beren ikerketak ez zeutzan helburu berean: Popperrek zientziaren garapena
|
zertan
datzan nahi zuen azaldu; Carnap, aldiz, zientzi ezagutzaren justifikazio logikoaren bila zebilen. Horrela, eta indukzioaren arazoaren aurrean Carnapen emaitzen balio izugarria kontuan izanik, Popperrek jartzen du nolanahi lehen aldiz arreta —Neurathen baimenaz, nola ez— zientziaren eta zientzi teorien garapenari eta garatzeko moduetan.
|
|
|
Baina zientzi iraultza
|
zertan
datzan hobeki uler dezagun, Kuhnek proposatzen duen paradigma kontzeptua behar dugu. Horrekin, zientziaren historiako une zehatz batean zientzialariek onartutako eredu edo patroiaz ari da Kuhn.
|
|
|
Ongi, baina orduan, garbiago ikusteko:
|
zertan
datza filosofoaren zeregina zientziaren inguruko auzi horietan, zereginik baldin badu. Erantzuna, bat gutxienez bai baitago, bikoitza da:
|
|
2004
|
|
|
Batasunak bere proposamena Anoetan aurkeztu baino lehenago ere, hasiak ziren hainbat alderdi eta eragile euren iritzia plazaratzen, artean proposamena
|
zertan
zetzan jakin gabe. Bitartean, zurrumurru mediatikoak ere abian zeuden, helburu argi batekin:
|
|
|
Hizkuntzaren nortasun funtzioa dago tartean:
|
zertan
datza hizkuntzaren bereizgarritasun indarra? –Nazionalistak euskararen alde egin behar du, jakina, baina ez besteengandik bereizteko behar dugulako, bere bitartez munduak errazago ikusiko gaituelako euskal nazio bezala?. 33 Idazle donostiarraren ustez euskara ez genuke behar besteengandik bereizteko.
|
|
|
Nola ikusten zuen, bada, hori eta horrenbestez, Euskal Herriaren hizkuntzazko jatorria edo?
|
Zertan
zetzan bere aburuz gure jatorrizko elebitasuna edo eleaniztasuna. Begiz joa dugun testu zati hau aski izango ahal da euskalari bikainaren ikusmoldea egokiro itxuratzeko.
|
|
|
Non oinarritzen da planteamendu horren maltzurkeria? Bila hasita, nekez bilatuko genuke Eusebio Osaren garai bateko testu hau baino iturri jakingarriagorik, alegiazko eskubide horien ustelkeria
|
zertan
datzan ulertzeko. Arian arian, halako batean, baieztapen andana hau egin zigun euskaltzale handi hark:
|
|
|
Inazio Agirrek elebitasunaren izenean zilegi bilakatu ohi den euskararen erabilera eragozteko estrategia sumatzen du administrazioa euskalduntzeko Dekretuan.
|
Zertan
datza ordea zehatz mehatz amarrua. Hona:
|
|
|
|
Zertan
datza, orduan, pentsaera sinple horren funtsik eza. Ea bada, gauza naizen puntu hau garbi antzean azaltzeko.
|
|
|
Zentzu horretan, galderak zehaztasuna eskatzen du:
|
zertan
datza euskararen gizarte normaltzeak bere berea izan lukeen autonomia erlatiboaren luze laburra. Hizkuntza politikaren beregaintasun propioa daukagu hemen gogoeta gai.
|
|
|
Quebecera kanporik datorrenak ez du frantsesik erabiltzen harik eta hizkuntza horretan bertako gizarte bizitzan txertatzen den arte. Hara, bada,
|
zertan
zetzan hizkuntzaren erabilera ahalbidetzen zuen mekanismoaren gakoa: frantsesa jakiteak ez dakar hizkuntza hori erabiltzea, erabilerak gizarte integrazioa du ordain.
|
|
|
Beldurraren eta oinazearen etxea bihurtutako eskolan bazen, hemen eta hemendik at, zigor bide jakin bat. Nor izateko, haur tolesgabeak jasan behar zuen gurutze bidean, eraztunaren sistema dugu ezagunena
|
Zertan
zetzan, zehazki, euskal eskola umeei ezarritako zigor bide hori. Aita Barandiaranek xehe xehe erantzun zion gai horren gainean Martin Ugaldek egindako galderari:
|
|
|
Zorretan gaude orduko Aracil harekin, oraingoaren ibileretan sartu gabe. Orduko hartan, izan ere, euskal soziolinguistikaren kultura
|
zertan
zetzan adierazi nahi bagenu, nik honako adierazle poetiko hau erabiliko nuke: –Hizkuntza bat ez da galtzen ez dakitenek ikasten ez dutelako, dakitenek erabiltzen ez dutelako baizik?.
|
|
|
Guztiarekin ere, xehetasun bat:
|
zertan
datza, egiazki, elebitasunaren aldeko hautu horren emaitza guraso horien aldetik. Egin duten hautuak izan ote du eragin praktikorik beren hizkuntza jokaeran?
|
|
|
Begiratu batean, hizkuntza ikaskuntzaren giltzarriak mekanismo psikologiko eta didaktikoetan daudela pentsatuko genuke. Haatik, hizkuntzaren erro sozialak direla medio, ur txiki horietatik haraindi dauden ur sakonetan murgildu gara, azkenean euskaldun berriaren nondik norakoa
|
zertan
datzan antzeman dugulako ustean. Hondo hondoraino jaitsita, bi hiztun herrien arteko botere harremanen sokatiran dabiltzan uste, jarrera eta interesak atzeman ditugu axaleko gorabehera metodologikoen oskolpean.
|
|
|
zioen Larrazabalek.
|
Zertan
zetzan, bada, unibertsitatearen euskal izaria aditzeko momentuan batzuen eta besteen arteko aldea. Berehala ikusiko dugunez, nongoa izatearen eta norena izatearen artean dagoen mugarriak bereizten omen zituen bi jarreren nondik norakoak.
|
|
|
Etsaiak, arrotzak, erbestekoak izango dira baina herriaren barruan ere agiriko dira. Bertso hauen bidez, seinalatzen da
|
zertan
zetzan jatortasuna eta gainerako guzti guztia erbestetar gaiztotzat hartu litza
|
|
|
Bigarren atalean, maitasuna teoria ekonomikoan aplikatzerik dagoen arakatuko dugu. Atal horretan, hasteko, maitasuna
|
zertan
datzan eztabaidatukodugu; hori kontuan harturik, zein oinarri filosofiko har dezakegun balioetsikodugu; eta, amaitzeko, aukera filosofiko hori ekonomiaren ezagutzan oinarri gisanola islatu proposatuko dugu. Hirugarren atalean isla horren oinarriak finkatukoditugu; batetik, ekonomia bera nola ulertuko den jakiteko, eta, bestetik, ekonomiaren ezagutza nola ulertzen den jakiteko.
|
|
|
Zientzia horrek ez du zerikusirik generoez arduratzen diren zientzickin. Eta (b) bigarrena teologiaren antzeko zientzia da, unibcrtsaltasuna eta lehentasuna bilatzcn dituena.Baina
|
zertan
datza Metafisika. Zertaz dihardu?
|
|
|
Tarskik ezdu iritzi garbirik ematen hizkuntza naturalei egiaren kontzepzio semantikoa aplikatzekodagoen posibilitateari buruz. Halere, bada Tarskiren egiaren kontzepzio semantikoa hizkuntza naturalen eremuan aplikagarri egin nahi izan duenik; programa davidsoniarra dasaiakerarik garrantzitsuenetakoa.5.4 Programa davidsoniarraSemantikaren arazo nagusia, hitzek esanahi propioa izatea
|
zertan
datzan argitzea, alegia, ebatziko lukeen irtenbide eredua proposatzen du Davidsonek,, programa davidsoniarra?
|
|
|
Nola gara daiteke epistemologia?
|
Zertan
datza horrenintercsa. Kontuan izanik filosofia ezagutzaren auzi zabalenez eta orokorrenez arduratzendela, giza izatea, errealitatearen egitura, balioen oinarriak?, zcrtaz dihardu cpistemologiak?
|
|
|
Ikusteko
|
zertan
datzan neurrizko enpirismoaren tesia, har dezagun adibidc onargarribat,(*) proposizioa: –Ez dago ezkondua den mutilzaharrik?.
|
|
|
lege zientifikoa enuntziatu unibertsala izateaz gain?, zisneoro zuria da? formakoa??, zerbait gehiago bada,
|
zertan
datza, zerbait, hori?
|
|
|
Aipatu bezala, mendc horretako logikan, aniztasun cta eztabaida ugari aurki dezakegu, esatc baterako, logika formala
|
zertan
datzan, zein diren oinarrizko forma logikoakcdota logikak, oro har, estensionala cdo intensionala behar ducn izan. Mcndc horrcnbukaeran hasiko dira gisa horretako cztabaidak argitzen, eta zeregin horretan aipamenbcrezia lukete, besteak beste, Frege, Whitehead eta Russell logikarick.
|
|
|
Horrekin guztiarekin, hortaz, XIX. mendean artearen teoria biribiltzen hasi zen. Baina, zchazki finkatzeko,
|
zertan
datza horrelako teoria. Filosofiaren ikusmolde tradizional eiaanalitikoetan, teoria edo definizio bat eman nahi denean, kasu honetan arteaz, azterturikoobjektuak, zerbait?
|
|
|
hepatitisaren infekzioa, gibeleko minbizia eta, batez ere, zirrosia. Fernando Vidal Vanaclocha Medikuntzako katedraduna, sinposioko lehendakaria, oso grafikoa izan zen atzo zirrosia
|
zertan
datzan deskribatzen saiatzean. Urtero 20.000 kasu berri diagnostikatzen dira Espainian.
|
|
|
Horrekin batera, maiatzaren 25eko hauteskunde" ustelen" osteko" apartheid egoera eta demokrazia defizitaren ondorioz, LPPrenganako sektorerik kritikoenak (ezker abertzalea) ordezkaritzarik ez daukala" aprobetxatzea leporatu diete erakundeei," urteetan gordeta egon den proposamena mahai gainean jartzeko" (Uztailaren 22an izan zen LPPren behin behineko onarpena). Getxo Biziak salatu duenez," eztabaidaren alde daudela lau haizetara aldarrikatzen duten bitartean", egitasmoa
|
zertan
datzan ez du azaldu Aldundiak, ezta Getxoko Udalak ere. Reinickek azaldu duenez, Getxo Biziak eta beste hainbat plataformek izan dira LPPren gaineko eztabaida publikoa bultzatu duten bakarrak.
|
|
|
Euskalkien arteko desberdintasuna
|
zertan
datzan galdetuz gero, berriz, herriak duen kontzientzia laxatu edo ahuldu egiten bide da.
|
|
|
" Indeterminazio" hori
|
zertan
datzan maiz aipatu da (ikus Euskal Idazkaritzaren izkribuak, Baiona, 1964). Españeraz bi lumero dira bakarrik:
|
|
|
Eta
|
zertan
datza metodo berria. Objektuez galdetu beharrean guk haietaz dugun ezagutzaz galdetzean.
|
|
|
Gure arrakasta ez dakit zehazki
|
zertan
datzan. Baina egia da, hain lurralde txikian eta ikus entzunezko tradizio eskasekoa izanda, beste herrialde askorekin alderatuta lan ederrak egin izan direla.
|
|
|
|
Zertan
datza, orduan, ezerezean parte hartze hori, errua gizakiarengan jartzea baimentzen duena eta gizakia, Jainkoaren sorkaria izan arren, akastuna bihurtzen duena. Descartesek frogatutzat joko du Jainkoa existentzia berezkoa zaion izakia dela, Jainkoak existitu beharra daukala, Jainkoaz dugun ideiak horrela eskatzen duelako, eta hori izango dela gizakiaren eta Jainkoaren artean ezberdintasuna markatzen duen bereizgarria.
|
|
|
|
Zertan
dautza, orduan, mundu fisikoa ulertzeko giltza eta aurrebaldintza liratekeen hedadura eta bere moduko ideiak. Zein da euren razionaltasunaren funtsapena?
|
|
|
Ezagutza matematikoaren objektibotasuna oinarritzeko balioko du baina ez gorputzezko gai horien existentzia. Honela, bada, matematikaren oinarrizko elementuak balioko digute, beharbada, munduaren egitura
|
zertan
datzan argitzeko, baina zailagoa suertatuko da horretan oinarriturik erakustea gai korporalen existentzia. Honek guztiak eraman zuen Platon mundu fisikoa gutxiestera, ez existentetzat jotzera, baina esan dugu ez dela hori Descartesek buruan duena.
|
|
|
Ezin burura ere daiteke mundua hizkuntzarik gabe; are gutxiago gizakirik hizkuntzarik gabe.
|
Zertan
datza, bada, hizkuntzaren gaitasun adierazle eta komunikatzailea. Zertan datza hizkuntzaren gaitasun eta izaera irudikatzailea?
|
|
|
Zertan datza, bada, hizkuntzaren gaitasun adierazle eta komunikatzailea?
|
Zertan
datza hizkuntzaren gaitasun eta izaera irudikatzailea. Errealitatearekin amankomunean duen forman, diosku Wittgensteinek.
|
|
|
3
|
Zertan
datza perpausen eta izenen arteko bereizketa?
|
|
|
Perpaus moten auzia alde bat utzita, argi dezagun orain perpausen eta izenen arteko bereizketa
|
zertan
datzan eta zer garrantzi duen. Zer da funtsean perpausa?
|
|
|
Zer ote da,
|
zertan
datza izendatzea. Derragun aurretik, Nietzschek gogoeta sakonak egin zituela Das Philosophenbuch (Filosofoaren liburua) izeneko obra paregabean, baina, zoritxarrez, filologo bikaina zen filosofoak ez zuen auzia behar adina argitu bere gogoeten laburra eta bere idazkera aforistiko iluna zirela kausa.
|
|
|
3
|
Zertan
datza perpausen eta izenen arteko bereizketa? 32
|
|
|
Izan ere, haietan" guztietan gure hizkuntzaren erabilpen txar berezia dagoela" ziur baitago (62).
|
Zertan
datza erabilpen txar hori. Etikaz edo erlijioaz mintzatzerakoan funtsezko kontzeptuak (ongia/ gaizkia, zuzena/ okerra, Jainkoa, betierekotasuna...) konparazio edo alegoria gisa erabiltzen ditugula dirudi, baina berez erabateko zentzuan (hots, zer konparaturik gabe) baizik ez ditugu erabiltzen.
|
|
|
Gure jarduerek eta jokabideek, bestalde, badute dimentsio etiko bat, dimentsio produktibo, estetiko, ludiko edota erlijiosoa izan dezaketen bezala.
|
Zertan
datza dimentsio etiko hori. Nola uztartzen dira kultura eta biologia gizakiaren baitan?
|