|
2000
|
|
|
Ondoren, historian zehar gure Lingua Navarrorum zeritzanak izan duen zoritxarra noiztik eta nola izan duen eta jarraian Araban euskara, zigorpeturik,
|
zerk
eta nola eraman zuen atzeraka. Guztion jakinerako, lekukoak hor daude.
|
|
|
Baina inoiz ez aurreko ispilurako hegaldian. Bestela ere nahiko garesti irten zitzaion Dingleko zerbeza hura,
|
zer
eta oraingoan ere erromantiko jarri eta beste ispilu bat hausteko.
|
|
|
Rocío honek harritzen nau, esaten dituen guztietan. Esate baterako azaldu didanean arkitektura ikasketak azken mailan utzi dituela (amaitzeko pare bat asignatura geratzen zitzaizkionean),
|
zertarako
eta Londresera joateko aktoresa izateko asmoz. Edo Los Angeleseko auzo desberdinetan lau mutil lagun dituela, batak bestearen existentzia ezagutzen ez duelarik noski, eta lauren kontura moldatzen duela bere unibertso sentimentala.
|
|
|
Zentzurik ba al zeukan bidaiarekin jarraitzeak? Alegia, zertan segitu herriz herriko ibilbide hartan, zertan Eiderrek ikusitako tokiak berrikusten,
|
zertan
eta zertarako. Min emango zioten gauza gehiago deskubritzeko?
|
|
|
Baina pitin bat neurriz gainekoa iruditu zitzaion Basque Country famatuari buruz etengabe mintzatu behar hori.
|
Zer
eta gainera isilik ez egoteagatik, zeren eta segurutzat jotzen baitzuen irlandar haien interesa ez zela euren esparru intelektuala zabaltzea, edota euskal gizartearen erradiografiaz hausnarketa egitea, ezpada isilik ez egotea. Berdin izango zitzaien eguraldiari, bolanta sareei, txirularen itxura falikoari edo ostrukaren okelari buruz ere jardutea.
|
|
|
mendira eraman genituen, eta gero piraguaz ibiltzera.
|
Zertarako
eta begiraleok gauean parranda txiki bat egiteko, umeen lo sakonaz baliatuta. Gutariko baten urtebetetzea zen, eta izan ez balitz ere, aitzur on bat harrapatzeko gogoa belarrietatik irteten zitzaigun.
|
|
|
Joder, bere kuleroak ere usainduko zenituen noski! Eta orain,
|
zer
eta iaz egin zuen Irlandako ibilbide berbera errepikatu nahi duzula. Txema... horrela ez duzu inoiz ahaztuko!
|
|
|
—Zergatik bilatu, bada, oinazea,
|
zergatik
eta zertarako, baldin badakigu ezen oinazea gure bila dabilela dagoeneko eta, nahi badugu eta nahi ez badugu ere, orain ez bada gero, edozein kale kantoitan edirenen gaituela. Eta zergatik, bitartean, oinazearen beldur izan, baldin beldur horrek oinazea areagotzen badigu, alde batetik, eta baldin badakigu, bertzetik, zer errepuesta eman zion Kristok nekeari eta sufrimenduari, eta guk haren etsenplua atxiki behar dugula, eta ez dugula bertze aterabiderik?
|
|
|
—Baina agiriak ez du erraiten
|
zergatik
eta zertarako nahi duen jaun inkisidoreak txakurra... —erran nien
|
|
|
Behakoa jaso nuenean, zeruraino zabalik ikusi nituen Piarres Oihartzabal kapitainaren begiak, betartea, hitzetarik haratago, bi interrogazinoren artean ipini balit bezala:
|
zergatik
eta zergatik... Eta nik, gertaki bat bertze batekin lotzen nuela, xehero esplikatu nion guztia, Kattalinek jatekoak ekarri —barazki batzuk eta legatz errea—, eta guk, jatekoarekin batean, bi pitxer arno husten genituela.
|
|
|
Iduripen hutsa, bistan da, baina aski neure buruarekin koleratzeko: astopitoa,
|
zer
eta" amultsuki" erran behar! Josuri, ordea, axolarik ez, itxuraz behintzat.
|
|
|
—Horixe bera,
|
zer
eta egun hauetan hartutako lanen zergatia.
|
|
|
Denen ardura eskatzen zuen zerbaitez noski. Famaturen batek bere oporretako gauak
|
zertan
eta norekin ematen zituen bezalako gai funtsezko batez, beharbada. Pixka batez jasan nuen pitokeria sorta.
|
|
|
Egundaino ez naiz entxufe bat arrimatzeko gauza izan. Eta orain,
|
zer
eta pistola itxurako makina horietariko bat esku artean nuela eginik neure burua. Kristina irri karkailaka itoko zatekeen aditu banindu!
|
|
|
Burmuin andeatuek kemen pizar baten oparia harturik, neure hozkailu partikularrean aurkitu nuen zorioneko orrialdea tintaz oratzeko manera.
|
Zer
eta bertze" hozkailu" bat.
|
|
|
Aukera hori baztertuta —nekagarriegia haren histeriaren lekuko gertatzea—, Anaren etorrerak baizik ez nintzakeen atxiki erredakzioan. Neskak, ordea, aski lan zuen arratsaldean,
|
zertan
eta Zabalguneko atso Rosariori elkarrizketa egiten," Gure irakurleak oporretan" sail ergelerako. Ederra zeukan; gure haurretan mutiko gazteak gorrotatzen bazituen, gorrotatzenago neska maripertxentak.
|
|
|
—Bertzalde, hatz markak eta bertzelako aztarnak bilatzen ari gaituk, nahi baino mantsoago hala ere, Brigada Zientifikoko gehienak
|
zertan
eta oporretan baititugu... Baina hau ez ezaala argitara!
|
|
|
Haren keinu ustekabetuak eman zidan nire ausarkeriaren neurria. Erarik xaloenean,
|
zer
eta so egiletzat salatu neure burua. Okerra zuzentzeko azalpen ezinezkoren baten bila abiatua, nire etorriak ez, baizik eta haren berezkotasunak oneratu zuen egoera.
|
|
|
Mendekuz, goiztiarrenei ordu pare bat kalkulatu nien oraindik lantokian egin beharreko, kontuan hartu gabe horrako edo harako albiste nahiz erreportajetik itzuli gabeko kazetari eta argazkilaririk ere bazela oraino. Hiru minutu geroago kanpoan izanen nintzen eta haiek, berriz, agorrileko ortziral eguzkitsua deabruari oparitzen segituko zuten, auskalo zenbatak arte,
|
zertan
eta udan ohi diren albiste zirraragarrietan: udal igerilekuetako eguneko bisitari kopurua, munduko atxur jaurtitze txapelketa ez dakit nongo herritan, edo gehien kontsumitzen diren izozki moten gaineko kale inkesta super interesgarria.
|
|
|
Urte franko egina haiz heure inguruko kaken berri ematen, orain inoxoaren predikuan hasteko.
|
Zer
eta ni konbentzitu nahi gauzak zenbateraino aldatu diren. To, aldatu!
|
|
|
Hiri honetako Entzutegian ez zen polizia baten bertsioaz sinesgogor agertuko zen jujerik, horretarako lurra zapala dela onartu behar bazuen ere.
|
Zer
eta legearen zerbitzari leial baten hitza, noren eta kazetari zabor zaku batenaren aurka. Pikatuko ninduten.
|
|
|
Non, Noiz eta Nola barik,
|
zer
eta Nork galdegin. Ni makilatu izanaren aitzin gibel aunitzetarik, Kristinak makilatzailearen nortasuna zuen arrangura.
|
|
|
Orduak egin nituen hona eta hara deika, ez ebasketa triste bat, ez eraso sexual xume bat, ezta istripu kaltegabe eta ondoriobakoena ere neureganatu ez nuela. Zorionez, nekazariak eta udatiarrak elkar hartuak zeuden beti,
|
zertan
eta, tenperatura jasangaitzen laguntza ordainezinaz, berde izpi bat agertzen zuen lursail oro erregai bilakatzen. Horrek eman zidan bertze puska mardul bat betetzeko puntua.
|
|
|
Eta ez bakarrik hari. Izeba gaizkitua zela eta etxera gindoazela erran diedalarik,
|
zer
eta zorioneko aqua parkera noiz joanen ote ginen, horrela erantzun bi ttikiek. Izorra hadi Piarres!
|
|
2001
|
|
|
Eta bera nire ondoan, aingerutxo bat bailitzan, lo seko. Eta
|
zer
eta halako batean ez dit, bada, kristoren ukabilkada ematen! Bultza egin nion, indar guztiekin.
|
|
|
Nekatuta nago esan zion Lucasek Marcosi. Marcosek galdetu zion
|
zergatik
eta esan zion ezin zara nekatuta egon egun osoa ohean. Halaxe esan zion Marcosek, ezin zela nekatuta egon egun osoa ohean eta barre egin zuen.
|
|
|
Eta oroituko duzu eginbide lauso bat duzula, ordezkaritza bat, zein,
|
zergatik
eta zertarako den zehaztu ezin izango duzun arren.
|
|
|
Orduan,
|
zer
eta, berea kontatzen hasiko da. Zurearekiko jakin mina entzulearekiko warming bat besterik ez da izango, eta horixe zen hasieratik egin nahi zuena, bere bizitza kontatu, estatu baten historia kontatzen den moduan:
|
|
|
Eta han goiko leihoan ikusi genuen,
|
zerekin
eta largabista batekin ari zen orain Goioren etxera bidea zelatatzen. Petit Maison talaiatik aurrez aurre zegoen, nondik gentozen ere jakingo zuen beraz talaiariak, hara sartzen ere ikusi gintuela atera genuen kontua.
|
|
2002
|
|
|
Izan ere, esaten dizute, ipuin batek zerbait errelatatzen dik; saio batek zerbaiti buruzko gogoeta egituratu bat hedatzen dik; gutun batean, berriak eman daitezke, onak edo txarrak... Baina poesia,
|
zer
eta zertarako da poesia!
|
|
|
Jaiki egin zen, eta alboko gelatik motxila ekarri. Bitxi sentitu zen, biluzik, ilunantzean, Alazneren aurrean
|
zer
eta kondoiak bilatzen. Lotsak jota zegoela ohartu zen.
|
|
|
Ai, nola desiratu izan nuen, prismatikoekin ikusi bezain laster, miruaren gainera igotzea, zaldizkoa zaldiaren gainera bezala, eta batetik bestera ibili, zeruz zeru eta hodeiz hodei, neure bertigoa eta neure beste ezintasun guztiak menperatuta! Umetatik izan baitut bertigoa, esplikatuko dut aurrerago
|
zergatik
eta nola. Gero, Santio menditik bueltan, afalondoan, amaren magalera igo, eta osabak esana kontatu nion.
|
|
2003
|
|
|
Arduraduna naiz... Baina
|
zer
eta zenbateraino ote dakite?
|
|
|
Eta are gehiago amorratzen nau jendeak pena hitza erabiltzeak.
|
Zer
eta Oskar eta biok ez garelako ezkonduko. Hori al da jendeari inporta zaion bakarra?
|
|
|
Baimenik eskatu gabe. Ohean
|
zer
eta nor aurkituko zuen hausnartu gabe. Rakel lurrean eserita zegoen.
|
|
|
Ez zuela inoren laguntzarik nahi. Bazekiela
|
zer
eta nola egin. Aire, fuera, kanpora!
|
|
|
Kamioi handia zen, gutxitan ikusi bezalakoa, tarteka nire amonaren dendarako gauzak ekartzera etortzen zen kamioiaren antzekoa, baina handiagoa. Haren atzetik abiatu ginen, hark
|
zer
eta norentzat ote zekarren jakin nahirik. Metro gutxira geratu zen gidaria, Bazar Lolaren parean.
|
|
|
Hara emaitza!
|
Zer
eta maniki itsu baten gona azpian ezkutatu behar frustrazio guztiak. Zain egongo naizela agindu diot.
|
|
|
Eta gainera ezezagunekin.
|
Zer
eta ezkontzera doan gizon bat ezagutzeko. Erotuta nago.
|
|
2004
|
|
|
|
Zertarako
eta nola darabilgu euskara gure komunikazio trukean. Alderdi hau ere euskararen zoriari datxekion auzia da, dudarik gabe.
|
|
|
Gatozen, hortaz, egiazko eta benetako hizkuntzen bizitzara: nork, nori, noiz, nola, non,
|
zertaz
eta zergatik hitz egiten dio halako edo holako mintzairan batak besteari eta besteak batari, soziolinguistikaren literatura klasikoan ohikoa den hizkera erabiliz.
|
|
|
Egunkaria ren itxiera dugu hizpide. Gertatua gertaturik, jazoera ezin larriago hori ikusirik,
|
zerk
eta nork babestu behar du euskalgintza Estatu totalitarioaren eraso bortitzetatik. Euskaltzaleen etxeetan ez dira bakarrik sartzen legearen izenean, legez kanpoko miaketak egiteko ere sartzen dira horretarako hautsi behar dutena hautsita:
|
|
|
|
Zer
eta zenbat dakigu zinez eta benetan euskararen erabilerari buruz. Ustez, dezente:
|
|
|
Oihal horren josturetan dago josia hizkuntza, baina honek badu, hala ere, nolabaiteko autonomia erlatiboa gainerako egitura eta jarduerekiko.
|
Zertan
eta nola antzeman ordea delako autonomia erlatiboaren zer hori. Zeren, dirudienez, hizkuntzaren estatusa bera aldakorra da, horrek gizarte bizitzan daukan itzalaren arabera.
|
|
|
Eta ama marmarrezko letanian zegoen lehenengo fase horretan, nahikoa lan zuelako atzamarrak zure besoan iltzatzearekin,
|
zer
eta, gainera, zerbait koherentea esateko.
|
|
|
Bera gustura dago Ponte a Eman, eta Lucak edo beste edozeinek esaten badio berak eramango duela kapitalera paseatzera, Liviak erantzuten du ezetz, eta ez du esango zergatik, edo esaten badu ez du egia esango, ezin duelako. Ze, egia esango balu, aitortu luke Florentzian jende asko dagoela, eta igual bere neba txikiak ere bai, eta kasualitatez topatuz gero ondo, gauza ederra izango zen; baina argi duena da joanez gero bila ibiliko zela begiradarekin, hori baino ez zuela egingo, bila eta bila ibili baino ez,
|
zer
eta azkenean nebarik ez topatzeko eta, gainera, kapitalarekin ez disfrutatzeko. Eta ez dago okerragorik bila ibili eta ez topatzea baino, uste du Liviak.
|
|
2005
|
|
|
Langilea zen arren, eta oso gainera, bere eskubideak defendatzen zituen emakumea zen amona Kontxi, giltzapean bi urte egin zituena, Francoren garai ilun hartan,
|
zergatik
eta, greba bat bultzatu zuelako, automobilen motorreko piezak ekoizten zituèn fabrika automatizatu batean. Greba gogorra izan zen hura, bestalde:
|
|
|
Ametsek, azkenean, ulertu du Urkok holako premiaz deitzea,
|
zertarako
eta argazki faltsua emateko. Ideia sinple baina eraginkorra, berari ziria sartu eta Naroak lasai lasai Frankfurteko hegaldia har zezan, Madrilekoa hartu barik.
|
|
|
–Begira, Miren, ezin naiz horretan sartu. Bere arazoak dira, nik ezin diot esan
|
zer
eta nori kontatu, horretaz berarekin hitz egin duzu.
|
|
|
Inongo premiarik gabe.
|
Zer
eta txikle bat...
|
|
|
Eta kontatu zion gauza handia dela errugbia Galesen, afizioa dagoela Galesen ez sinisteko modukoa. Eta harritzekoa zela berari gertatu zitzaiona, marrazain izaten utzi ziotelako errugbi partidu batean, non eta Galesen,
|
zer
eta Gales Irlanda partidu batean.
|
|
|
Gero eta interes handiagoa zeukaten aitite Julianen kontuek.
|
Zer
eta Europako ebanistarik onena aitite Julian?
|
|
|
Hori egin zion aitite Julianek Sanda txikiari, kokolo deitu.
|
Zer
eta musturrean kokolo deitu. Eta konde baten semea zen Jose Antonio Sanda, esan zuen ama Martinak.
|
|
|
Abade artean oso inportantea Beatriz andrea. Eta aitite Julianek
|
zer
eta misterio bat gehiago armairuan.
|
|
|
Gur miraz zegoen, selekzioen arteko partidu batean egongo zelako Simon marrazain.
|
Zer
eta Gales Irlanda partidu batean marrazain. Baina Simonek azaldu behar izan zion ez zela Gales Irlanda, ez zirela selekzioak; jokalari batzuk selekziokoak zirela, bai, baina ez guztiak.
|
|
|
Eta kendu zuten teloia, esan zuen don Juanek. Baina
|
zer
eta pieza bakarra zegoen teloiaren atzean. Konturatzen zara, señe:
|
|
2006
|
|
|
Ordea, denek ez dituzte partekatzen Salamancako maisuaren entusiasmo hispano ekumenistak. 1908an aurre egin behar dio,
|
zeri
eta latinoamerikar askok Espainiarekin hurbiltasuna bilatzeko ez duela gogorik batere erakusten. " ¿ Pero no ve usted, amigo Unamuno, el absurdo de que veinte repúblicas se estén sirviendo de la lengua de una monarquía?" 350 Edo gurago duela hizkuntza beren modura garatu Espainiaren axolarik gabe; edo itxaropena duela" que pronto llegarán en esa América a formarse dialectos diferenciados del castellano de España" 351, etab. Unamuno-k horiei ere352 hispanofobia egozten die:
|
|
|
Ortega-k ere, ordea," Espainiaren arazoari" askaera bila meditatzen ditu bere Quixote ren Meditazioak398 Non datza diferentzia?
|
Zer
eta, Ortega-ri, ez Quixote –fikzioa–, baizik oroz gainetik Cervantes –errealitatea– interesatzean. " Las cosas artísticas –como el personaje Don Quijote– son de una sustancia llamada estilo".
|
|
|
Ortega-k, ikusiriko bere konklusio horretan konfirmatu ahal izateko (korrespondentziarena), aurretiaz garbiketa erabakigarri bat egin behar izan du bere zalantzetan. Argitu du nola ulertzen den gizon emakume batzuk –arrazak, kontinenteak– gizakiak izatea, eta ez izatea historikoak;
|
zergatik
eta nola diren horiek Izpirituak ezhistoriara baztertuak; nola pirritatzen den horien existentzia menderen mendetan, beti joaten eta beti leku berean. Soluzioa korrespondentzia modu bat da berriro, eta oraingoan bai, bitxiki, Herrien Psikologo mekanizisten maneran:
|
|
|
arrazaren kontzeptuak esentziala dirudi historian; hurrengoan, gizakiak batere ez du naturarik726, arrazaren kontzeptua ezerengabea da. Halako batean, 1936an, holandesen txirrinduzaletasuna komentatzera doala, ez
|
zer
eta ez hura, arrazari buruzko kontsidero kritikoekin ezustetzen gaitu, beharbada garaiko topikoen kontra (baina inori otu ote zaio sekula, holandesen txirrinduzaletasuna arrazialki esplikatzea?), edo beharbadago berbere autokorrejitzea beste arrazoi arrazoizkorik gabe. " No se crea, por otra parte, que esos secretos en que un pueblo, ante todo, consiste, que esas actitudes tomadas ante los factores más elementales de la vida son predisposiciones misteriosas insitas en el pueblo y que proceden, en consecuencia, de la raza.
|
|
|
Alta, aitortu beharrekoa ematen du: hasteko, inbasorerik ez zegoela; gero, herriaren altxamendu espontaneoa, elizak eta nobleziak xaxatu eta antolatua izan dela85; eta, amaitzeko, gerra krudel hori, independentzia gerrarik edo baino, gurutzada erlijioso bat izan dela, Errege Katoliko eta Filipe II.aren tradizio espainolik hoberenean,
|
zer
eta" impíos, incrédulos, deístas, ateístas, herejes, apóstatas de la Francia y de la Europa toda", hots, pentsamendu ilustratu jakobino modernoaren inbasioaren aurka86.
|
|
|
Erreferentzia obligatua bihurtua baitago, gure erreferentzia nagusia ere izango dira, Bilboko Lore Jokoetan Unamuno-k 1901eko abuztuko 26 gauean239 harrotu zituen hautsak, bere jokabide zatarragatik ere bai (jaietako erregina, ez
|
zer
eta ez hura, mandazain mozkor batek baino ez akademikoago laidoztatuz), baina bere tesi probokatzaileagatik batez ere: euskarak ez duela mundu modernorako balio, eta lehenbailehen hiltzea dela onena.
|
|
|
Ez nion esan, baina berdintsu izan zen, asanblada baino lehen gertatu baitzen udaletxearen istilua.
|
Zer
eta agiri bat atera zuela udalbatzak," gure herrian gutxiengo antidemokratiko batek merkatari zenbaiten kontra antolatutako mehatxu eta erasoen kontra". Gutxiengo antidemokratikoa, esan beharrik ez dago, gu ginen.
|
|
|
Unibertsitateko ikasleak eta. Batzuek ohitura zuten, bazekiten
|
zer
eta nola egin behar zen, baina beste batzuk lehenengo aldiz zetozen, halako gixaixo aire batekin, lotsaren eta poxaren artean nola jokatu ez zekitela.
|
|
|
Ez nuen espero, esan dizut.
|
Zer
eta maitasun adierazpen bat. Maitasun bihotzeko eta zinezko baten aitorpena, hitzekin lan egiten ohiturik dagoen batek hitz bakoitza ongi neurtu eta pisatu ostean idatzia.
|
|
|
Ez dakit sexu berekoon arteko konplizitatez izan zen, generozko zapalkuntza bera pairatzen dugunon arteko solidaritatez alegia; beharbada sinpleago eta soilagoa da kontua; lotsa eta heziketa kontu oinarrizko bat: niri idazten ari zinen, nire baimenik gabe,
|
zer
eta hirugarren bati buruz gaizki esaka jarduteko; hirugarren horren tokian jartzen zara orduan: batere uste ez duela besteren ahotan eta paperetan lumatua, larrutua duten horren tokian.
|
|
|
Veronica asteburukerien berri ematen ari zitzaidan ondoko mahaian. Ez dakit nor edanda, ez dakit nor bestearekin ohera, ez dakit
|
zer
eta abar eta abar. Ez nion arretarik jarri.
|
|
|
Ez nuen ahantziko.
|
Zer
eta errege odola nire zainetan! Harrotzeko ez nuen sobera behar.
|
|
|
Zer ikuskizuna hango jendeendako!
|
Zer
eta Biarnoko altxamenduaren buruzagiak katean ezarririk! Hiru hilabetez haien eraso gupidagabeei kontu eta gero, ez zen garaipen seinalerik ageriena?
|
|
|
|
Zer
eta zaldun! Haien itxurari ohartuta, pitokeria zen hori erratea.
|
|
|
Edo Erromako printze ustelaren zerbitzuko apez haragikoiak etxekoandre ilupa konfesatzera hartu du bere elizan. Edo soldaduak etxeko ateak bota ditu, eta barneko
|
zer
eta nor guztiak ditu bere esku... Eguneroko gertakari arruntak dira, eta guztietan, sasiko bat dago bidean.
|
|
|
" Jainkoak bizi luzea emanen die aita amak ohoratzen dituztenei", segitzen zuen nire irakasleak.
|
Zer
eta bizi luzea sari, gurasoen ohoratzaileari! Atsekabetzen nintzen, orduan, nire bizi laburraren iragarpenaz.
|
|
|
Urte baten buruan, irakasle bihurtzeko zorian egon da.
|
Zer
eta irakasle. Non eta Sorbonan.
|
|
|
Bertze batean, Agerre jauzian abiatuko zen bere poltsan arakatzera.
|
Zerk
eta higanotaren izkribuak begiratu du bere bekatuen kontua loditzetik. Behingoz, nahiago izan du paperei emana segitu, haragiaren lohian erori baino.
|
|
2007
|
|
|
Hala ere, zerbait esan nahi nizun, Josu. Lehengoan
|
zergatik
eta zertarako aritu zinen nirekin txorakerietan. Lagun kontuak bateko, nobioak besteko, nire edertasuna zela?
|
|
|
emakumeei buruzko tontakeriak eta aparte, nahiko arrazialista ere bada izkribu hori) 8 Eta Of National Characters Hume-ren saio dibertigarria (salbu beltzak aipatzen baditu!), estupendo ensayo? epaitzen da9,
|
zergatik
eta, irakasten omen duelako, ez mitoak baztertzen, baizik, mitoei beren balio zehatza ematen?
|
|
|
Gure fantasmak uxatze aldera, Marx gaztearen pasarte bat, non ere Volksgeista aipatzen baitu, lagungarri izan dakiguke ideia bat egiteko, nola moduz ulertzen zen benetan Alemanian adigai hori, laguninguru hegeldarrean adibidez: hor ikusten duzu,
|
zer
eta prentsa libreari deritzola mutilak Volksgeista! Merezi du arretaz irakurtzea testua, izan ere, prentsa librearen gorazarrearen azpian, Volksgeistaren definizio bat bozatzen da.
|
|
|
Humboldt-i hizkuntzaren kontzeptua autokreatibitate bezala inspiratzeko, grekoarentzat zuen miresmen itsua aipatzen da beti, baina irudi du eraginik izan duela, berak bere egunetan alemanarekin ikusi duen mirari gisakoak: ...deusa, ez literatura, ez teatro, ez zientziarik zuena jendarte dotorean dastagarririk, zarpaila, gaizki landua, gabea Gortean solasteko edo zientzian baliatzeko, rustikoa, frantsesari behar izaten baitzion lekua utzi biziera sozial elegante samarreko edozertsutan, bat batean isiotu eta eztanda harrigarrizko baten fruituak alor guztietan eman ahal baititu mila ustekabeko eta uste ezindako moduetan,
|
zer
eta egiten ari direnak bere hurbil hurbilekoak direlarik, lagunak (Goethe, Schiller), bere anaia, bera, baina baita ere Alemania osoa Baltikotik Suitzako hiri alemanetaraino, hizkuntza bera izango balitz bezala itzartu eta bere bere baitatik udaberririk oparoena sortzen hasia dena geografia guztian. Humboldt-en belaunaldiarentzat hizkuntzaren autokreatibitatea (dagoenean dago hori, beti ez dauka zergatik nabarmena izan) esperientzia bat da.
|
|
|
Esaterako, imajina dezagun Mesopotamian gaudela, halakoxe herri, hiri, kultura, urtetan: antolaketa politiko eta sozial jakin bat ikusten dugu, erlijio bat, arte eta zientzia bat, arauketa juridikoa, eta horretan guztian ageri da ageri, beharbada beraiek horrelaxe espresuki arrazoitua ez badaukate ere, nola ulertzen dituzten euren buruak, zertzat daukaten gizatasuna, zelan harremantzen diren naturarekin, banakoa hiriarekin,
|
zer
eta zeinena den aginpidea, etab. Razionalki eraturiko ordena batean bizi dira (instintoei neurri handian oso kontrajarria), Estatuan. Historia unibertsalean edozein herri ez da agente; naturaltasun guztian bizi den herri bat, bere burua Estatu batean antolatu gabe, naturan bizi da, historian ez da sartu557 Mesopotamiako gure hiriak, ez du askatasunaren eredu bat ematen, baina Estatuan antolatua da, eta gizarte horrek natura hutsetik askapen maila bat, kontzientzi edo izpiritu maila bat adierazten du, historia zail baten buruan erdietsia dena, ez naturak irakatsia.
|
|
|
Heidegger-en. Humanismoari buruzko gutuna, ren irakurle abisatugabea, humanismoa gure artean oso beneratua baitago, zur gelditzen da bat batean ikusita, filosofoak humanismoa gaitzetsi egiten duela, eta gainera gaitzetsi,
|
zer
eta metafisikoa izateagatik: irakurleak humanismoa fundamentaltzat zeukan mendebaleko kulturan.
|
|
|
Kolonian, estaziotik irten eta bertan dago Katedrala. Katedraleko plaza moderno zabalean, bazter samar, turistek ia ohartugabea, arku txiki antigualeko bat dago, ez
|
zer
eta ez nora itxuraz. Arruina puska bat da, behiala hiri erromatarraren harresian Ipar Portaleko arku nagusi handiaren albo arkua, oinezkoena.
|
|
|
Orduan lerdo horrek behin baino gehiagotan eskukatu zaitu?
|
Zertarako
eta sua lortzeko. Onofre izeneko tipo batek bere bi esku koipetsuak zure gainean jarri ditu metxero puta baten truke?
|
|
|
Leirek ezetz esan dio, OK gaudela. Nik, ordea, baietz,
|
zer
eta pinta bat nahi dudala. Emakumeak zerbait erantzun dit, baina azkarregi, tamalez.
|
|
|
Kezkatu, S. ohean baino gehiago mahaian disfrutatzen hasi delako, bresaola carpaccio batekin eta Dueroko Erriberako ardo kopa birekin. Kezkatu, larunbat gauetan etxean gelditzen garelako trago batzuk hartzera irten beharrean,
|
zertarako
eta zuri beltzezko pelikula zaharrak ikusteko. Kezkatu, gure logelak jasan behar dituen hotsik eskandalosoenak S.ren zurrungak direlako.
|
|
|
Baina azkenean lanak salbatu zuen.
|
Zerk
eta lanak. Eta ez du berriz aipatu ume bat izatearen aukera.
|
|
|
Ohe bat du estudioan, eta inoiz inspirazioak baimenik ematen ez bazion, estudioan geratzen zen lotan. Baina gaur, azken hilabete hauetan bezalaxe, zortziak dira eta hemen daukat, saloian,
|
zer
eta Aitormena entzuten. Hertzainak en kanturik prostituituena, berak esaten didanez, zinez gorroto omen duena.
|
|
|
Beti ateratzen zenez baietz, greba egingo genuela, manifestaldia ere antolatu beharra zegoen, eta ezinbestekoa zen horretara jotzea. Ni kikilduta joaten nintzen, belaunen dardara ezin kontrolatuz, jakinda manifestazioaren burura joanaraziko ninduela Asierrek, besotik helduz, inpazientziaz,
|
zertarako
eta bere mutilen ondoan egoteko. Sugar subertsibo hori beraiekin partekatu, pankartari eutsi, betiko kontsignak lehenengo aldiz bezala oihukatu?
|
|
2008
|
|
|
Hartu egun batzuk zuretzat?.
|
Zertarako
eta baso baten erdian galtzeko!
|
|
|
bera, elbarria, eta ni, mutiko bat?
|
zer
eta bost marinel sendo eta arinen kontra!
|
|
|
Zazpiehun mila libra zeudek hemendik milia laurden bat baino gutxiagora. Horrelako dolar mordoari txopa erakutsi ote dio inoiz fortunako gizaseme batek,
|
zer
eta itsasgizon zahar, moxkor eta bisaje urdineko bat dela ta?, hilda dagoena, gainera?
|
|
|
Beste hiru elementu haiek guk uste baino gertuagotik eduki genituen, nonbait, zelatan, laster baieztatu ahal izan genuenez, zeren kanala zeharkatzerakoan hegoaldeko muturrera hurbildu beharra izan baikenuen, eta hantxe ikusi genituen hirurak hareatza batean belauniko, beso erregutzaileak goratuta. Nik uste egoera penagarri hartan uzteak bihotza samurtu zigula denoi; baina ezin ginen beste matxinada bat izatera arriskatu; eta gurekin etxera eramatea,
|
zertarako
eta urkabean bukatzeko, mesede krudel samarra izango zen, aukeran. Sendagileak, oihuka, hornigaiak utzi genituela eta non aurkituko zituzten esan zien.
|
|
|
Gizon haren dirutik hainbesteko bat, batere baldin bazuen? geuri zegokigun, zorrak zirela eta; baina ez zuen ematen gure kapitainaren kideek, batez ere nik ikusitako bi elementu haiek, Zakur Beltzek eta eskale itsuak, beren lapur sariari gogo onez uko egingo ziotenik,
|
zertarako
eta hildakoaren zorrak ordaintzeko. Kapitainak agindu bezala segituan zaldia hartu eta Livesey doktorearen bila joan banintz, ama bakarrik eta babesik gabe geratuko zen, eta horretan ez zegoen pentsatzerik ere.
|
|
|
–egin zuen oihu Silverrek?. Eta dena
|
zergatik
eta presagatik, beti presa, ditxosozko presa. Aditzen al didazue?
|
|
|
–egin zuen marmar basozainak?. Horixe bakarrik behar genuke, Squireak ez hitz egitea
|
zer
eta Livesey doktoreak esan diolako, horixe uste diat!
|
|
|
Bere esanak sinestera, Jaungoikoak inoiz itsasoan ametitu dituen gizonik makurrenen artean pasa bide zuen bizitza; eta istorio haiek kontatzean erabiltzen zuen hizkuntzak ia deskribatutako krimenak hainbat asaldatzen zituen gure nekazari xumeak. Aita beti ari zen esaten ostatuak lur joko zuela, laster jendea ez baitzen gehiago etorriko,
|
zertarako
eta, tiranizatua eta umiliatua izan ondoren, dardara batean oheratzeko; baina nik neuk uste dut mesede egiten zigula bera han izateak. Jendea momentuan beldurtu egiten zen, baina gero gogoratzean gustatu egiten zitzaien, suspergarri polita baitzen nekazari bizimodu lasai hartan; eta gainera bazen talde bat, gizonik gazteenen artean, itxura batera miretsi egiten zuena,, egiazko marinel zaharra?,, benetako itsasgizon iaioa?
|
|
|
1903an sortua, urte gutxitan Nafarroako egunkari nagusia bihurtu zen, eta 1936tik aitzina ez zuen aintzat hartzeko moduko konpetentziarik izan. Mende pasatuxe honetan, Diario de Navarrak eta ingurukoek astia izan dute Nafarroa
|
zer
eta nolakoa den definitzeko. Batez ere, astia izan dute definizio horretaz kanpo ezer ez dagoela sinestarazteko.
|
|
|
Etxekoneko Anttoniok goiz ikusi omen zuen Erramun, atxurra bizkarrean hartuta pagadi inguruko bidezidorretik zihoala.
|
Zer
eta nola gertatu zen esaten ez zen ausartzen, ordea.
|
|
|
Munduan galzorian dauden milaka herri identitateen sistema etnikoek edo nazionalek
|
zertan
eta zergatik huts egiten dute. Behar hainbat ireki ez direlako?
|
|
|
Kamerungo mutila izan da galdera egin diguna. Gaztelera traketsean hurbildu zaigu, eta azalpenekin jarraitu du gure begirakunea ikusita,
|
zer
eta kubatarrak! Euskaraz ari garela nondik ikusi digu morroi honek kubatar itxura?
|
|
|
Gaur da eguna harritu egiten naizela aitak hartzen zuen lan harekin.
|
Zertarako
eta seme alabekin ekintzak egiteko, zioen Carmenek filmei buruz.
|