|
2005
|
|
|
Urtero bezala, Arabako Errioxa osatzen duten hamabost udalerriak ordezkatuta egon ziren neska mutikoen kale-jira honetan, udalerri bakoitzetik ekarritako mahatsak bertan
|
uzten
baitituzte geroago zapaltzeko. Mahatsa zapalduz lortutako muztioarekin topa egiten dute, aurtengo uztaren emaitzak onak izan daitezen.
|
|
|
Azaldu digutenez, beraientzat oso interesgarria da guztiori, baita guretzat ere. Izan ere, guk atea zabalik
|
utzi
nahi dugu, besteek gauzak nola egiten dituzten ikasteko. Gainera, antzeko ezaugarri asko ditugu.
|
|
|
Eta Interneten bidez, ostruken berri izan nuen. Baina aukera hori albo batera
|
utzi
nuen. Kostaldetik hurbilegi egonda, ostrukak ondo moldatuko ez liratekeelakoan.
|
|
|
Hori dela eta, ia ezinezkoa zen letxuak ekoiztea, prezioak gehiegi jaisten zirelako. Horregatik
|
utzi
zion jende askok letxua ekoizteari. Baina laugarren gamako lantegi honi esker, prezioak aldez aurretik finkatuta daude.
|
|
|
Administrazioak eta euskal arrantza sektoreak hasieratik bertatik erabaki zuten 2005 urteko antxoa arrantzaldia bertan behera
|
uztea
. Neurria ezinbestekoa izan zen antxoaren biziraupena ziurtatzeko.
|
|
|
Hasieran, 17 eskulangile ginen, Ezkurdi plazako arkupeetan. Stanak
|
utzi
zizkiguten, baina ezin izan genituen muntatu, altuegiak baitziren hango alturarako. Orduz geroztik hamar urte igaro dira, eta ikusten duzu:
|
|
|
Postu kopuruagatik, jendetzagatik eta duen esangura tradizionalagatik, San Tomas eguneko azoka dugu garrantzitsuenetako bat. Irudi hauekin
|
utziko
zaituztegu, baina lehenik jai zoriontsuak opa dizkizuegu.
|
|
2006
|
|
|
Eta gero, gaztaina izozkia hur likore glassé batekin eta piperrezko zuku kontzentratu piska batekin ere bai (tantatxo bat bakarrik), oso kontraste interesgarria lortzen baita. Eman dizkiguten osagaiak erabili ditugu eta urteko sasoia ere piska bat kontuan izan dugu, Gabonetako ajeak atzean
|
uzten
hasi gara eta. Beraz, turroia, hur likore glassé a, eta gaztaina izozkiaâ? ¦ Urteko sasoi honetan bakar bakarrik lortzen da gaztaina mota hau.
|
|
|
Horrela, labean sartu eta karraskatsu aterako da. Beste lau gauza erantsi, aparte
|
utzi
dugun saltsa gainetik bota eta azkenik goarnizioak gehituko ditugu.
|
|
|
Prestatu zituzten platerek liluratuta
|
utzi
zituzten epaimahaikideak, guztiak gure herriko sukaldari ospetsuak eta prentsa espezializatuko kideak. Juan Mari Arzak eta Pedro Subijana sukaldariak eta Peio Garcia gastronomo eta kazetaria izan ziren, besteak beste, epaimahaikide.
|
|
|
Hori da enpresa honen abantaila, adin guztietako emakumeek balio dutela, denentzat eskaintzen du irtenbidea: emakume gazteak, lana
|
utzi
eta berriro lanean hasi nahi duten emakumeakâ? ¦ Ideia nagusia horixe zen.
|
|
|
eta â?, seitanaâ? eskuz prestatzen jarraitzen dute eta sojaren propietateei buruz ikertzeari ez diote
|
utzi
. Azken urtean enpresaren ekoizpena %28 igo da.
|
|
|
Ahal zenuen guztia egiten saiatzen zinen, baina inoiz ez zenuen lortzen zuk nahi zenuena, eta gainera oso garbi ere ez zegoen egiten genuena nahikoa izango ote zen... Krisialdi horiek aztarna sakonak
|
uzten
dizkizu. Gero, zauriak sendatzen doaz, zure ondorengoek flota berriro aurrera ateratzea lortzen dutela ikusten duzu, eta gaur egun sekulako flota daukagu, punta puntakoa.
|
|
|
Bakailao ontzietako bizitza gogorrak forjatu zuen Jose Ignazio Espelen bizitza profesional osoa ia. Bakailao urak eta Ternuako itsaso hotzak atzean
|
utzita
, bere bizitzako garairik gustukoenak hasi zituen: prestakuntza garaiak.
|
|
|
Nardiz sarien banaketa atzean
|
utzita
, Jose Etxebarria bere sartuta dabil berriro. Gutxik adina daki langintza honetaz eta saria horren froga garbia da.
|
|
|
Garai txarretan
|
utzi
egin nuen. Andrea eta nire aita zena ikusten nituen beti jo eta ke lanean...
|
|
|
Han igarotako 10 urteak ez zaizkit sekula ahaztuko. Niri asko gustatzen zitzaidan, baina dena
|
uzteko
zorian egon nintzen. Eta gero, etxean nengoela, aita eta biok aritu ginen lanean.
|
|
|
Eta gero anaiarekin elkartu nintzen. Bestela,
|
utzi
egingo nukeen. Baina hona etortzean, nire anaiarekin eta beste auzoko batekin â?. Robertorekinâ??
|
|
|
Garai hartan, berriz, ezinezkoa zen. Egun batean ustekabekorik edo zerbait sortzen bazaizu, lana lasai
|
utz
dezakezu. Baina lehen beti ibili behar genuen korrika eta presaka.
|
|
|
Gurearekin alderatu eta daukaguna hobeto neurtzeko balio digu eta. Garai hartan, ordea, geneukana
|
utzi
genuen bertan behera. Hori dela eta, bertoko arraza asko desagertu ziren.
|
|
|
Abeltzianek haragi eta esne ekoizpenak handitu nahi zituzten. Azterrian aspalditik ari ziren arrazarik ospetsuenak ikertzen, hobekuntza genetikoak bultzatzen, e.a. Beraz, bertoko arrazak neke handirik gabe
|
utzi
zituzten atzean. Eta konturatu ginenerako, arraza horietako asko desagertuta zeuden.
|
|
|
Orain dela 4ren bat ordu igaro da. Basurdeei arrastoa jarraitzeko lehiaketa guztietan egiten den bezala, eta gaur egun %90 gutxienez ehizatzen denez, bada arrasto bat
|
uzten
dugu. Gero, igarotako lekuetan pegatina batzuk jartzen ditugu.
|
|
|
Tamalez, euskal nekazarien batez besteko adina altu samarra da. Horrek agerian
|
uzten
du sektorearen errealitatea, batez ere gure herriko beste sektore batzuekin alderatuz gero. Ondorioetako bat badakigu zein den:
|
|
|
Joan den astean omenaldi bat egin zuten Ramon Zubiaur bertako zuzendari ohiaren oroimenez, martxoaren 1ean hil baitzen. Ramonek
|
utzi
gaitu, baina bera ezagutu genuenok beti eramango dugu geurekin haren oroitzapena, eta gure gogoan tinko iraungo du, Gernikako arbolan haren omenez landatutako kimuak bezala. Agur, Ramon.
|
|
|
Pilotariaren hitzak entzun eta gero, mahatsa zapaltzeari ekin zioten. Aspaldiko partez ohitura denez, udalerri bakoitzeko bi haur agertokira hurbildu eta mahatsak bertan
|
utzi
zituzten. Hurrenik, mahatsa oinekin zapaltzeko ekitaldia hasi zen.
|
|
|
Baina oso antzara talde esanekoa suertatu zen. Jendeak liluraz jarraitu zion ikuskizunari; artzainek eta txakurrek eztitan
|
utzi
zuten mundu guztia. Txakur eder horiek lanean ikustea zoragarria izan zen; txakur bat nola izan daiteke horren adimentsua?
|
|
|
Barreak, oihuak eta txaloak parte hartzaileen eskaintzekin nahasten ziren, eta azkenean benetako lehia sortu zen eskaintzaileen artean. Armentia Jatetxeak gaztaren truke ordaindutako diru kopuruak ez zuen inor hotzik
|
utzi
: sei mila eta berrehun euro, iaz baino bi mila euro gehiago.
|
|
|
Bueno, ba halaxe egin genuen. Baso ingenariek
|
utzi
ziguten guztia aprobetxatu genuen. Baina gerora, zuraren prezioa behera etorri da.
|
|
|
Gero, mahatsondo gazteekin jarraitzen dugu. Horiek azkenerako
|
uzten
ditugu. Mahats bilketan mahats aleen alkohol maila da gehien inporta zaiguna.
|
|
|
Era berean, ganadua bazkatzeko daukaten larre eta lursail ezin zabalagoak irudikatzen zailak dira guretzat. Euskal artzainak ardi etxalde hau bisitatzen ari zirela, eguzkia sartzen hasi zen, eta Panpako lurrak ilunpean
|
utzi
zituen. Egia esan, Buenos Airestik hurbil gelditzen diren azienda zuri bakanetako bat da, behi hazkuntzak eta soja sail handiek baztertuta.
|
|
|
Haien birraitonak Argentinara alde egin zuen eta orduz geroztik hainbat belaunaldik hartu dute ardi eta behi azienden lekukoa. Zeberiotarrek egin ziguten abegiak bertako ganaduaren kalitatea txiki
|
utzi
zuen, eta hori berez zaila zen...
|
|
|
Antolatzaileek sarituta ikusi zuten egindako ahalegina, helburu guztiak bete baitzituzten. Euskal Herriko txoko guztietatik etorritako 50 artzainek herri guztiz bestelako baten abeltzaintza ezagutzeko parada izan zuten, bertako alderdi miresgarriez gozatu ziren, eta euren lanarekin Argentinan euren lorratza
|
utzi
zuten euskaldunen ondorengoekin igaro zituzten egun ahaztezinak.
|
|
|
Bidaiak luze jo du harrituta
|
utzi
gaituen herrialde batean zehar, beso zabalik hartu gintuen jende eta anai artean beti.
|
|
|
ditugu (horrela deritzegu ahari zikiratuei). 7 edo 8 urtez bizitzen
|
uzten
diegu. Hortik aurrera, zahartzen hasten dira eta gero eta artile gutxiago ematen dute.
|
|
|
Alderdi guztiak aztertu behar dira: itxura, azala, orearen kolorea, begiak, aho sabaian
|
uzten
duen ahogozoa, usaina, zaporea... Eta irentsi ondoren, gaztak uzten duen kutsua ere baloratu behar da.
|
|
|
itxura, azala, orearen kolorea, begiak, aho sabaian uzten duen ahogozoa, usaina, zaporea... Eta irentsi ondoren, gaztak
|
uzten
duen kutsua ere baloratu behar da. Dena den, alderdi guztiek ez dute garrantzi bera, nahiz eta denak kontuan hartzekoak izan.
|
|
|
Itsasoa
|
utzi
eta Arabako lurretan barne sartuko gara. Arabako Txakolina jatorri izena arautzen duen kontseiluak zorionak eman dizkio Eusko Jaurlaritzari, txakolinaren jatortasuna ziurtatzeko hartu dituen neurriengatik.
|
|
|
Azken urteetan gazte askok
|
uzten
zuten herria hiriria joateko. Zegamako biztanleria zahartzen ari zela ikusita, Udalak hainbat ekimen jarri zituen martxan (herri erakargarri, bizitzeko erosoa lortu nahian).
|
|
|
Ezin herria
|
utzi
Zuraren Museoa bisitatzera joan gabe. Gaur egun Euskadin aurki ditzakegun zuhaitz espezie mota guztiak biltzen ditu.
|
|
|
Moxal hauek duela hiruzpalau egun
|
utzi
zioten errapetik elikatzeari. Eta orain kortako hezibidean hasiko dira.
|
|
|
Horrez gain, badirudi meatzeetan ere erabiliak zirela, mineralak garraiatzeko, hau da, txikiak eta indartsuak zirenez, bagonetatik tiraka jartzen zituzten, meategietatik burdina ateratzeko. Gero, mekanizazioarekin, tresnak eta traktoreak agertu zirenean, pottokak erabiltzeari
|
utzi
zioten. Orduan, mendian askatu zituzten berriz.
|
|
|
Ez da zaldirik onena, baina sei zaldirik onenetako bat da. Hazitarako zaldia aukeratu ondoren, estalketak egiten dira, hau da, zaldia behor talde batekin
|
uzten
dugu, naturaren erdian estal daitezen, euren kasa. Kumeak hamaika hilabetera izaten dituzte, eta orduan jaiotzak kontrolatzeko estalketa agiria prestatzen dugu.
|
|
|
Begoñak, Ernestoren amak, ahal den guztia egiten du laguntzeko. Garai batean, sektorean sortutako zailtasunak zirela-eta, bere familiak bertan behera
|
utzitako
jarduerari berriro nola heldu dioten ikusi du.
|
|
|
Bere kasa ibili, besterik ez du nahi. â??
|
Utz
bakeanâ?, esaten digu. â?. Ni hemen oso gustura nago etaâ?.
|
|
|
Senarra adinean sartzen zihoan eta bertan behera
|
utzi
zuen azienda. Gero, semeak hasi ziren, baina ez zitzaien hainbeste gustatzen eta dena kendu zuten.
|
|
2007
|
|
|
Hortik aurrera, Eusko Jaurlaritzak arrantza ikerketarako zentro nazionala jarri zuen martxan, eta 1984an Bizkaiko Foru Aldundiak Azti sozietate publikoa sortu zuen, arrantzari buruzko ikerketak garatzeko. Gero, 1989an, bi erakundeak batu egin ziren, Bizkaiko Foru Aldundiak Eusko Jaurlaritzaren eskuetan
|
utzi
baitzuen AZTI. Eta Azti Sio izena hartu zuen, harik eta 1997an fundazio pribatua bilakatu zen arte. Orduan, nekazaritzako elikagai enpresak, arrantza enpresak eta Eusko Jaurlaritzaren beraren ekimen publikoa batu ziren.
|
|
|
Eta nekazaritza ekologikoa
|
utzi gabe
, Eusko Jaurlaritzak abian jarri duen kanpaina zertan den azalduko dizuegu. Kanpaina honekin hainbat mezu helarazi nahi dizkiete kontsumitzaileei, besteak beste, produktu ekologikoen onurak zertan diren azalduko diete.
|
|
|
Handikako nekazaritzak beti izan du helburu ekoizpen handiak lortzea, jakina. Nekazaritza ekologikoak, berriz, produktibismoa albo batera
|
uzten
du eta ingurunearekin bat datozen teknikak eta ekoizpen motak bilatzen ditu.
|
|
|
Jardunaldia atzean
|
utzi
dugu, produktu bikain bati buruz gehiago ikasi izanak utzi digun sentsazio atseginarekin. Ez alferrik, boilurra ekoiztea gero eta gorago doan jarduera bilakatzeko bidean da.
|
|
|
Jardunaldia atzean utzi dugu, produktu bikain bati buruz gehiago ikasi izanak
|
utzi
digun sentsazio atseginarekin. Ez alferrik, boilurra ekoiztea gero eta gorago doan jarduera bilakatzeko bidean da.
|
|
|
Normalean, ordezkoak baserritarrak izaten dira. Esnetarako ganadua
|
utzi
dute, esaterako, eta haragitarako ganaduarekin hasi dira lan egiten; lanbidea ondo ezagutzen dute, beraz, eta primeran moldaten dira esnetarako ganaduarekin. Oro har, baserritarrak kontratatzen ditugu.
|
|
|
Guk, bajen kontuan, gehienez 3 eguneko epean erantzuteko konpromisoa hartzen dugu, baina askotan goiz berean
|
uzten
dugu dena konponduta. Lehenik, eskabidea aurkeztu behar da.
|
|
|
Arrantza esperimentalarekin gerta daitekeen iruzur arriskua bertan behera
|
uzteko
, mota horretako merkaturatzeak eragoztea beste biderik ez dago.
|
|
|
Ohiturari jarraiki, gatza biltzeko sasoi bakoitzaren ostean, gatzaga konpondu eta prest
|
utzi
behar da. Lan hori funtsezkoa da egituren egoera ona ziurtatzeko.
|
|
|
Esaterako, aparkalekuak tokiz aldatu behar izan ditugu eguraldiagatik; Orioko hondartzaren aurrean aparkatzeko leku handi bat egokitu behar izan dugu, eta beste bat Aian. Bestalde, Iturrarango baserria albo batera
|
utzi
dugu aurten, konpontze lan batzuk egiten ari baikagara. Barruko landareen erakusketa antolatzeko, berriz, karpa bat altxatu dugu aparkalekuan.
|
|
|
Nire zaletasunik handiena lorategi botanikoa da, lorategi botanikoak aurrera egitea. Negua atzean
|
utzi
dugu; garairik okerrena hori da. Izozteei aurre egin behar izan diegu, landare tropikal askotxo baititugu.
|
|
|
eskura ditzakete. Neiker Eusko Jaurlaritzarena da eta ikerketen emaitzak Elkartearen esku
|
uzten
ditu, ekoizpen prozesuetan erabiltzeko eta geroago merkatura bidean jartzeko.
|
|
|
Hitzarmen bat daukagu berarekin. Horrela, ikerketen emaitzak gure esku
|
uzten
dituzte, eta tokian tokiko mintegi jabeek landare horiek erabil ditzakete. Akordio antzeko bat da, ikertegiaren eta ekoizleen arteko halako sinbiosi bat.
|
|
|
Hau da, erro lur eta guzti ateratzen da; beraz, egun batzuetan lasai ibiliko zara, landarea bustitzea ez baita beharrezkoa, erro hutsekiko landareekin ez bezala. Hau alditxo batez eguzkitan
|
utzi
eta berehala hondatuko da.
|
|
|
Ardoaren lege berriak dioenez, egiaztapenak eta ikuskapenak egingo dituena ezin da izan kontseilu arautzailea. Beraz, Eusko Jaurlaritzaren bitartez, kontrol eta egiaztatze lanak Kalitatea Fundazioaren esku
|
uztea
erabaki zen. Upategi batek edo mahastizain batek kontseiluaren barne araudietan eta arauetan jasotako baldintzak betetzen dituenean, Kalitatea Fundazioak ziurtagiri bat izenpetzen du, esanez, upategi edo mahastizain horrek arau guztiak betetzen dituela.
|
|
|
Mahastietan, berriz, azkeneko lanak egiten ari gara: inausi, mahats adarrak kendu, lursailak hurrengo uztarako prest
|
utzi
... Horrela, garaia iristen denean, dena prest izango dugu 2007 urteko uztarako.
|
|
|
eskura ditzakete. Neiker Eusko Jaurlaritzarena da eta ikerketen emaitzak Elkartearen esku
|
uzten
ditu, ekoizpen prozesuetan erabiltzeko eta geroago merkaturako bidean jartzeko.
|
|
|
Hitzarmen bat daukagu berarekin. Horrela, ikerketen emaitzak gure esku
|
uzten
dituzte, eta tokian tokiko mintegi jabeek landare horiek erabil ditzakete. Akordio antzeko bat da, ikertegiaren eta ekoizleen arteko halako sinbiosi bat.
|
|
|
Mahastietan, berriz, azkeneko lanak egiten ari gara: inausi, mahats adarrak kendu, lursailak hurrengo uztarako prest
|
utzi
... Horrela, garaia iristen denean, dena prest izango dugu 2007 urteko uztarako.
|
|
|
Hau da, erro lur eta guzti ateratzen da; beraz, egun batzuetan lasai ibiliko zara, landarea bustitzea ez baita beharrezkoa, erro hutsekiko landareekin ez bezala. Hau alditxo batez eguzkitan
|
utzi
eta berehala hondatuko da.
|
|
|
Ardoaren lege berriak dioenez, egiaztapenak eta ikuskapenak egingo dituena ezin da izan kontseilu arautzailea. Beraz, Eusko Jaurlaritzaren bitartez, kontrol eta egiaztatze lanak Kalitatea Fundazioaren esku
|
uztea
erabaki zen. Upategi batek edo mahastizain batek kontseiluaren barne araudietan eta arauetan jasotako baldintzak betetzen dituenean, Kalitatea Fundazioak ziurtagiri bat izenpetzen du, esanez, upategi edo mahastizain horrek arau guztiak betetzen dituela.
|
|
|
Bertoko barietateak guztiak. Haurrak izan ziren goizaz gehien gozatu zirenak, lan gogorra gurasoen bizkar
|
utzita
.
|
|
|
Baso naturalen eta baso landatuen arteko oreka handia da, lurraldearen ezaugarri nabarmena izateraino. Azken urteetan, intsinis pinuak lekua
|
utzi
die hostozabalei.
|
|
|
Bertoko barietateak guztiak. Haurrak izan ziren goizaz gehien gozatu zutenak, lan gogorra gurasoen bizkar
|
utzita
.
|
|
|
Baso naturalen eta baso landatuen arteko oreka handia da, lurraldearen ezaugarri nabarmena izateraino. Azken urteetan, intsinis pinuak lekua
|
utzi
die hostozabalei.
|
|
|
Hasieratik bertatik ikertu behar zen; landarearen zuntz bat moztu eta, jakina, bere kasa ez daukala ohartzen zarenetik, landarea bere kasa ugaltzeko gai den arte, ugalketa prozesuak eta beste ex vitrotik atera behar dituzu, giro baldintza normaletan ugaldu dadin. Orduan bai, landarea mintegi jabearen esku
|
uzten
duzu.
|
|
|
Esan bezala, Gondra lantegia punta puntako enpresa da. Eta nekazaritzako ekoizpen sektore guztietan gertatzen den bezala, Gondrak argi
|
utzi
du teknologia behar beharrezkoa dela, merkatuak gero eta lehiakorragoak dira eta.
|
|
|
Berriz ere Arabako Errioxa atzean
|
utzi
dugu, ikuslearen gogokoa izango ahal zen bazter bat ezaguturik.
|
|
|
Gaur egun, Gorrebustok dituen 775 hektareetatik 500, labore lurrak dira. Herriaren jatorria artzaintzari loturik egon arren, piskanaka artzain bizimodua albo batera
|
utzi
eta lurra lantzeari ekin zioten; batez ere mahastiak, olibondoak eta laboreak ekoizteko. Gaurko garaietan, gure begien aurrean gehien zabaltzen den labore mota mahats laborea da, dudarik gabe.
|
|
|
Zorionez edo zoritxarrez, Enrique mendira igotzeko eta hilabete luzeak bertan igarotzeko prest dauden artzain bakanetako bat da, larre garaietako belar gozo eta elikagarria aprobetxatuz. Artaldeko 300 ardiak egunean bi aldiz jetzi ditu, gazta egun berean egin eta den dena garbi eta txukun
|
utzi
hurrengo saiorako. Bordan aspertzeko astirik ez dago.
|
|
|
Arratsaldeko ordubietan esan genion agur, bere lan jarduerekin bakarka
|
utzita
. Bordatik aldendu ahala, euriak eta zeru goibelak berriz ere hartu zuten Gorbeiako paisaia.
|
|
|
Behiak hurbildu egiten dira furgonetaren motorra entzunda. Hori garai batean pentsaezina izango zen, behi hauek ez baitzioten inori hurbiltzen
|
uzten
.
|
|
|
Hori dela eta, montxina arrazako behien ezaugarriak eta beste arraza batzuetakoenak nahastea zaila da. Lehenbizi, behi txikia, bizia eta muzina da; hemen, jatera etortzen direla ikusi badugu ere, ez pentsa ukitzen erraz
|
utziko
dizutenik. Buruari esker erraz bereizten diragainerako arrazetatik.
|
|
|
Zezenak txorixo lantegietara edo zezen plazetara eramaten zituzten. Eta esan bezala, geroago txekorrak saltzeko garaia heldu zen, eta orduan idiek tiratutako gurdiak
|
utzi
eta zaldiz etortzen hasi ziren, villano txakurren laguntzaz txekorrak harrapatzera, horiek baino ez baitziren harrapatzen ordurako. Gurdirik ez zen behar, abere helduak mendian gelditzen baitziren.
|
|
|
Duela gutxi, Irurtzunen hazten duen piriniar arrazako ganadua ikustera joan baikinen. Lehiaketetan sari bakar bat ere
|
uzten
ez duen ganadua da; oraingoan, baina, gure begiez ikusi nahi genituen bere zaldi ospetsuak. Abeltzainaren beraren esanetan, piriniar ganadua baino are hobeak dira.
|
|
|
Esaterako, nik uso hau mugitzen badut, denok jarriko gara uso horri begira. Eta hor zerbait mugitu denez, eta han hemen beste uso batzuk ditugunez, eta gure nahia usoak zuhaitz horietan kokatzea denez, alboko usoak mugitzeari
|
utziko
diogu eta barrukoak baino ez ditugu mugituko. Eta orduan, ea usoa nora joango den?
|
|
|
Euskadi eta itsasoa loturik egon dira beti. Itsas gizon ospetsuek
|
utzitako
oroitzapenak euskaldunek itsasoarekin izaniko harreman estuaren alderdirik ikusgarriena baino ez dira. Euskal Herriak itsas tradizioan eta kulturan botata dauzkan erro sakonetako bat arrantza dugu, eta gure historian zehar hori askotan jarri izan da agerian:
|
|
|
sentsazio eta bizipen piloa. Amerikaren historia bakarrik ez, Euskadiren historiako pasarte eder batzuk ere
|
utzi
zituzten idatzita euskal menturazale eta atzerriratu hauek.
|
|
|
Joan den mendean, 50 eta 60ko hamarkadetan, bi udalerri horietan eta bereneskualdeetan asko izan baitziren atzerrirako bidea hartu zutenak, Amerikan artzain lan egiteko pozez. Alde egin zutenek eta batez ere sekula itzuli ez zirenek
|
utzitako
hutsuneaigarri egiten da nolabaitbi herri horietan.
|
|
|
Gernikako arbolaren aurrean ikusi genuen irudiak gehiago gogorarazi zigun Amerikako Mendebaldea Euskadi baino. Animalia
|
utzi
zuen....................... ren adeitasunez, zaldizko bat izan zen artzain eta agintari segizioaren buru. Zaldi eder baten gainean zihoan (Amerikako zelai eta mendi zabaletan zaldia izan baita euskal artzainen).
|
|
|
Baserritarrek sagarrondoak kendu eta horien ordez pinuak lantzen zituzten. Garai hartan, baserri asko bertan behera
|
uzten
ziren, gaur egun baino gehiago, eta horregatik baserria bertan behera utzita errazena zen ba pinudiak eta horrelakoak lantzea, gero baserritarrak kalerabizitzera joaten ziren eta lantegietan edo herriko tailerretan aritzen ziren lanean.
|
|
|
Baserritarrek sagarrondoak kendu eta horien ordez pinuak lantzen zituzten. Garai hartan, baserri asko bertan behera uzten ziren, gaur egun baino gehiago, eta horregatik baserria bertan behera
|
utzita
errazena zen ba pinudiak eta horrelakoak lantzea, gero baserritarrak kalerabizitzera joaten ziren eta lantegietan edo herriko tailerretan aritzen ziren lanean.
|
|
2008
|
|
|
2006 urteko landa garapenerako egitasmoak
|
utzitako
emaitzak onak edo oso onak izan dira. Azken urteetako landa garapen iraunkorrak garrantzi handia izan du Euskal Autonomia Erkidegorako.
|
|
|
Egitasmoak biltzen dituen neurriak bultzatzeko, gastu publikoak 220 milioi euro erabili zituela aipatzen zen, baina kopuru hori nabarmen gainditu da, eta 235 milioi euroraino iritsi. Aurreko denboraldiak
|
utzitako
emaitzak onak izan dira,. Hala ere, 2000 urtean egiten ziren aurreikuspenen arabera, zenbait helburu lortzeko ez gara gai izan.
|
|
|
Getariak txakolin gaztearen aurkezpena egiten du; Zarautzek beste horrenbeste egiten du mahasti bilketarekin; eta Aiak protokoloak albo batera
|
utzi
eta jai handi eta polit bat antolatzen du, jendea udalerriaz gozatzea beste helbururik gabe, ardo bikainek lagunduta beti, haragi errearen osagarri (bi txahal oso erre baitzituzten). Eguraldi txarrak, bestalde, ez zuen inor kikildu, jendetza handia etorri baitzen Aiara.
|
|
|
Christina Ganboa estatubatuarra da, Nevadakoa hain zuzen. Lau urte darama gure herrian bizitzen â?, haren birraitona birramonek
|
utzi
zuten lurrean, Amerikara joatekoâ??. Antropologia ikasi zuen eta ordu luzeak eskaini dizkio munduko artzain herrien tradizioak eta kultura aztertzeari.
|
|
|
Istorio bitxia eta hunkigarria izanik, ez dugu oharkabean pasatzen
|
utzi
nahi izan. Hiru hilabete hauetan, Christina bere sustraietara hurbildu da eta eskolari buruzko oroitzapenak gogoan atxikiko ditu betiko.
|
|
|
Ekoizteko sistema berriak erabili behar direla argi eta garbi
|
utzi
nahi diogu gizarteari, eta batez ere, profesionalak kontzientziatu nahi ditugu. Nekazaritza ekologikoa, ekoizpen integratua eta etxaldeko higiene ohitura onak garrantzi handikoak dira gaur egun. Euskadin bai nekazaritzak bai abeltzaintzak beti igarri dituzte mota horretako premiak, beste biderik ez baitago gizartearen eskariei erantzuteko eta etorkizuneko erronkei heltzeko.
|
|
|
Horrela, errazagoa da arazoa konpontzea. Pentsa, erregaia korronteen eta haizearen eskuetan
|
utziko
bagenu, auskalo noraino zabalduko litzatekeen.
|
|
|
Edari iradokorra da, zaporez mingotsa, baina azkenean ahogozo atsegina
|
uzten
dizuna. Esaterako, Somera kaleko gaztarekin eta pintxo ederrekin gozo gozo dago.
|
|
|
Zama jaso, garraiatu eta lurrean
|
uztean
, gorputz enborrarekin jira-birarik ez egitea.
|
|
|
Udalerri txikietan ditugun arazoetako bat etxebizitzarik eza da. Horren ondorioz, gazteek herrietatik alde egitea beste erremediorik ez daukate, herriak bakardade handian
|
utzita
. Etorlurrek hasierako helburuak bideratu zituen eta etxebizitzen sustapena sartu zuen bere eginbeharrekoen agendan.
|
|
|
Beraz, zuekin lotura estua du, eta ez dago zertaz harritu, azken finean 20 urte daramazue â?. Sustraiaâ? egiten, lehen sektoreari eskainitako saioa alegia, eta denbora luze horretan behin ere ez diozue
|
utzi
publiko zabalari gure berri emateari: Arabako Errioxan zer egiten dugun, gure upategiak eta gure ardoak zeintzuk diren, gure ohiturak eta gure ardoen markak ezagutzera ematen, e.a., nekaezin beti.
|
|
|
hobetzeko, beharrezkoa dela lehengaia are gehiago lantzea. Gainera, sagar bilketaren sasoian gaude, eta eguraldiko gorabeherak albo batera
|
utzita
, sagardietan urte osoan egindako lanaren emaitza begi bistan dugu.
|
|
|
Ezer ez da
|
uzten
halabeharraren esku. Duela 7 urtetik azterketa bat egiten da 14 barietaterekin eta hainbat sagardirekin, ikusteko fruitua nola doan umotuz.
|