|
2001
|
|
|
Euskal liburugintzak, ekoizpen prozesuko esparru ezberdinetan, hamaika arazo ditu, alor horietako protagonistekin solasean arituz gero behin eta berriro nabarmentzen direnak.
|
Urteak
igaro ahala, ordea, ez da konponbiderik eta gisa bereko arazoen inguruan gabiltza itzulika, behin eta berriro. Honen jakitun, eta egoerak zuzenean kaltetutakoen artean leku nabarmena duenez, Euskal Editoreen Elkarteak euskal liburugintza arautzeko irizpide nagusiak biltzen dituen txostena osatu zuen iaz, eta hedabideei aurkeztu zien Durangoko Azokan bertan.
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, erradikal askeek aurreneko horietan alterazio genetikoa eragin dezaketenez, minbizia nozitzeko arriskua ere larriagotu egiten dute eta, bide batez, berritzen ez diren zelula horien funtzionaltasuna eragotzi: hauxe da zahartze prozeduraren bereizgarrietako bat.
|
|
|
Lacarra eta Antonio Ubieto ren iritziz, Antso III.aren erregealdian() bilatu behar dirasistemaren sustraiak.
|
Urteak
igaro ahala, beste iritzi batzuk azaldu dira. Orain hamabost urte Cañada Juste-k erakundearen sorrera Antso I.aren garaian kokatzea proposatu zuen.
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, ohikoa da gure hestea nagi bihurtzea eta idorreria arazoak izateko joera handiagoa izatea.Kasu batzuetan, dieta egoki bat eta etxeko erremedioak nahikoak dira egoera hori konpontzeko, baina beste batzuetan medikuari galdetu zaio, gure kasurako egokiena den farmakoa agindu diezagun. Idorreria kasuetan, aholku praktiko batzuk:
|
|
2002
|
|
|
Zirkuitu bakoitzerako ebaketa eta babes elementuak dira.
|
Urteak
igaro ahala, istripu elektrikoa izateko arrisku handiagoa dago, materialak zahartu egiten direlako; beraz, azterketa zehatzagoa egin behar da. Alde horretatik, komeni da instalatzaile profesional bati jakinaraztea diagnostiko orokor bat egin dezan.
|
|
|
Hazkunde leherkorra ezaugarri duen jarduera batean aurrerapen tasa hori aurkitzeko, 1992ra jo behar da, urte horretan bakarrik erori baitzen Barne Produktu Gordina Espainiako historia ekonomiko berrian.
|
Urteak
igaro ahala, telefono mugikorrak kontsumitzaileen artean bidea irekitzea lortu zuen, baina ez dirudi gauza bera gertatuko denik Internet mugikorrarekin. GSM teknologiari aplikatutako Sarera sartzeko WAP protokoloa porrot ikusgarria izan da.
|
|
|
Horixe gertatu zitzaion, hain zuzen, tailerreko buruari; 1973an, bokazioz aldatzea erabaki zuen enpresa batean, lanerako tailer batean.
|
Urteak
igaro ahala, loaren, antsietatearen eta estresaren arazoak izaten hasi ziren, eta, ondorioz, hainbat lan baja sortu ziren. 1993tik, txosten psikiatrikoak izan arren, gaixotasuna lanarekin lotzen zuten arren, mutuak gaixotasun komun bat zuen, eta horrek auzitara jo zuen.
|
|
|
Zinta metrikotik laser neurgailuraino.
|
Urteak
igaro ahala, neurri erreminten diseinuak aldatu egin dira, zehaztasun eta erosotasun handiagoa lortzeko, eta, besteak beste, igeltserotza, arotzeria eta iturgintza lanetan ezinbesteko tresnak direla konturatu dira.
|
|
2003
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, Napoleonen armadaren inbasioarekin aurrena(" Napoleon Empeorador" deitzen diote sermoi batean), eta Hiru Urteko Konstituzionalarekin hurrena, kleroaren kontrako erasoaldiak gero eta bortitzagoak dira. Hainbat elizgizon jazarriak eta hilak, elizak arpilatuak, erlikiak sutan erreak...
|
|
2005
|
|
|
Ez du hormigoizko zutabe nagusi baten pisua jasaten.
|
Urteak
igaro ahala, ez da egitura horma bihurtu. Hori egiaztatzeko, profesional bati, arkitekto bati, etxebizitzaren planoa berrikus dezala eskatzea komeni da.
|
|
2006
|
|
|
Zure izena All hallow’s eve (santu guztien bezpera esan nahi du).
|
Urteak
igaro ahala, erlijio zentzua desagertzen joan da, izua, fantasia eta, batez ere, dibertsioa nahasten diren jai giroari bide emateko. Historia pixka bat Halloweeneko historia 2.500 urte baino gehiagokoa da, urte azkarra uda amaieran amaitzen zen, urriaren 31n.
|
|
2007
|
|
|
Euskal kulturaren ezaugarri nagusiak lehen sektorean izan ditugu azken urteetan, hala baserrian, nola itsasoan.
|
Urteak
igaro ahala, eta nik, data mugarri legez, 1970eko urteetako hamarkada ipiniko nuke mugarri gisa ondokoa esateko: urte horietatik atzera euskal gizarteak, mundu zabaleko jazokizunarekin bat, aldatu ditu bere ezaugarri nagusiak, eta une honetan gizarte hiritar baten eitea dauka.
|
|
|
Lan egiteko gogo izugarria sartzen zaio...
|
Urteak
igaro ahala, zure gurasoek egindakoa baloratzen eta lan horretaz maitemintzen hasten zara. Hamazortzi urte igaro dira honekin hasi nintzenetik!
|
|
|
Lan egiteko gogo izugarria sartzen zaio...
|
Urteak
igaro ahala, zure gurasoek egindakoa baloratzen eta lan horretaz maitemintzen hasten zara. Hemezortzi urte igaro dira honekin hasi nintzenetik!
|
|
|
Era berean, ogi horren soberakinak esnez igurtzita jaten ziren afaltzeko, hura gogortzen zenean biguntzeko.
|
Urteak
igaro ahala, gari ogiak ia baserrietako taloa kontsumitu zuen. Horrela, taloa oinarrizko elikagaia izatetik kasu berezietan soilik kontsumitzera igaro zen; horien artean, Santo Tomas azoka, abenduaren 21ean Euskal Herrian egiten dena.
|
|
|
Pollueloa sai arreak ugaltzen dituen bikote baten semea da, eta, hazkunde aldiaren ondoren, lehen hegaldiari ekingo dio hiru eta lau hilabete bitartean.
|
Urteak
igaro ahala, zazpi kilo pisatuko ditu eta 260 zentimetroko tamaina izango du. Gurasoek eta zaintzaileek etengabe elikatu dute, janari kopuru egokia jasotzen ez badu anizioz hil baitaiteke.
|
|
|
Medikuntza alternatiboa koloreek organismoan duten eragina eta eragina aztertzen hasi zen.
|
Urteak
igaro ahala, kromoterapia beste eremu batzuetara zabaldu da, eta gaur egun osagarri gisa erabiltzen da ongizateari eta erlaxazioari eskainitako tratamendu askotan. Teknologia berrien garapenari esker, dutxarako kabinek eta hidromasaje zutabeek, besteak beste, kromoterapia funtzioa izan dute, ura koloretako argiekin eta musikarekin konbinatzen dituen sistema.
|
|
|
2000z geroztik, elkartasun ekimen horrek 1,4 milioi jostailu eta mila ludoteka bidali ditu Hirugarren Munduko herrialdeetara.
|
Urteak
igaro ahala, kanpaina sendotuz joan da, eta Erdialdeko Amerikako, Afrikako eta Ekialde Hurbileko 20 herrialdetako umeengana iristea lortu du. Aurten, “Jostailu bat, ilusio bat” azaroaren 12tik urtarrilaren 5era izango da.
|
|
|
Dibertikulu gehienak kolonaren barne presioa handitzearen ondorioz gertatzen dira.
|
Urteak
igaro ahala, presio horren ondorioz, barne geruzak herniaz bihurtzen dira, eta dibertikuluak sortzen dira. Zenbat eta zuntz askoko elikagai gutxiago kontsumitu, orduan eta handiagoa da kolonaren barruko presioa, eta, beraz, ohikoagoa da protuberantzia horiek agertzea.
|
|
2008
|
|
|
Hasieran nazionalista izan zen, EAJkoa, etxetik zetorkion tradizioari jarraituz.
|
Urteak
igaro ahala, EAE ANVko sortzaileetako bat izan zen, eta, azkenik, alderdi sozialistan bukatu zuen. Hargatik, orbelarena.
|
|
|
Printzipioz, metabolismoak gizabanakoaren karga genetikoari erantzuten dio, baina adinean aurrera egin ahala ere aldatzen da. Metabolismoa eta adina
|
Urteak
igaro ahala, metabolismoaren intentsitatea txikiagoa da, gure organismoaren konposizioa aldatu egiten baita. Helduarotik aurrera energia beharrak %5 murrizten dira hamarkada bakoitzeko; izan ere, metabolismo basala murrizten da, hau da, bizi funtzioei eusteko atseden egoeran organismoak kontsumitzen duen energia, besteak beste, odol ponpaketa edo gorputz tenperaturari eustea.
|
|
|
Berak eta senar estatubatuarrak OPOL metodoa erabili zuten hasieratik, gaur egun 13,10 eta 8 urteko hiru seme alabekin, “nahiz eta “aita bat, hizkuntza bat” metodoa erabiltzea gomendatu zidaten, orain dudan esperientziarekin, uste dut hobe izango zela hizkuntza baten metodoa erabiltzea familian eta beste bat gizartean”.
|
Urteak
igaro ahala, bigarren hizkuntzarekiko harremana murriztu egiten da lehen hizkuntzarekin alderatuta. Gloriaren arabera, arazoa da ezen, urteen joanean, bigarren hizkuntzarekiko kontaktua nabarmen murrizten dela lehenengoarekin alderatuta, hura baita gizarte testuinguruan erabiltzen dena.
|
|
|
Urrezko erreserbak Adibidez, NMFk iragarri du 403 tona urre, erreserben %12, 5, saltzen dituela, bere defizitari aurre egiteko eta bere finantzak saneatzeko.
|
Urteak
igaro ahala, zailagoak dira eta kanpo zorra duten herrialdeen interesak kobratzeari uzten diote. NMFk dio urrea saltzea bat datorrela erakundeak mundu osoko ekonomiei errezetatzen dien medikuntzarekin:
|
|
2009
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, estatubatuar gehienek irailaren 11ren aurreko bizimodura itzuli ahal izan dute. Baina nik ezin izan dut.
|
|
|
haurren %10ek ere pairatzen zuten.
|
Urteak
igaro ahala, portzentaje hori handitu egiten zen. Bi urteko haurren %18k obesitatea dute, eta hiru urteko haurren %19k.
|
|
|
Horregatik, umeentzako jolasak eta puzgarriak jarriko dituzte gaur txosnetan.
|
Urteak
igaro ahala, eguneko egitaraua arrakastatsuagoa izatea nahi dute.
|
|
2010
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, automatizatu egiten da onikofagia, modu inkontzientean, eta ohitura mekaniko bihurtzen da; edozein egoeratan ekiten zaio azazkalak hozkatzeari.
|
|
|
Netscape eta Internet Explorer nabigatzaileetan ezarrita lehen bertsioak; teknologia hori arduratzen zen kanaletan eskuragarri zegoen informazio berria bidaltzeaz erabiltzailea harpidetuta badago, baina aldez aurretik eskatu behar bada.
|
Urteak
igaro ahala, teknologia horren ordez RSS, Internautak, aplikaziotik edo web plataformatik, RSS irakurtzeak zerbitzariari egiten dizkio eskaerak, besteak beste arrazoiak, informazioa gehiago kontrolatzen delako. Orain gailu mugikorren garapena eta erabilgarritasun txikia protokolo automatikoetara itzultzeko bidea ematen dute, eta horrek berekin dakar ahalik eta tekla kopuru txikiena.
|
|
|
Hainbat ikerketaren arabera, hortzeria osasungarri batek zenbait gaixotasun prebeni ditzake, hala nola bihotzeko minak 60 urtetik gorako emakumeengan edo pneumonia hirugarren adinean.
|
Urteak
igaro ahala, aho barrunbeak osasun orokorrari eta bizi kalitateari eragiten dioten zenbait aldaketa izan arren, badira ondorioak minimiza ditzaketen praktika errazak. Artikulu honetan hortzoien osasunaren eta beste gaixotasun batzuen, hala nola gaixotasun kardiobaskularren, eta gizonen eta emakumeen arteko desberdintasunaren arteko erlazioa deskribatzen da.
|
|
2011
|
|
|
Egiaztapen zientifikorik gabeko estrategia estrafalarioak.
|
Urteak
igaro ahala, maniobra dietetiko xelebreenak ugaritu egin ziren, gehiago saldu nahi zuen prozesu baten esparruan, benetako konponbidea bilatu baino lehen. 1949an, Espainian, lan bat argitaratu zen, eta izenburu hau zuen:
|
|
2012
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, gizonen eta emakumeen artean berdindu egiten da bihotz hodietako eritasunak pairatzeko arriskua.
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, aldatu egin da gure elikadura, eta haurrena ere bai.
|
|
|
Diabetearen Ameriketako Elkarteak eta Elikagaien Segurtasunaren Europako Agintaritzak (EFSA) ere ohartarazi dute fruktosa gehiegi jateak arazo metabolikoak sor ditzakeela, hala nola dislipemiak, tanta, intsulinarekiko erresistentzia eta organoetako gantz erreserbak areagotzea. Une gozoak azukrearekin
|
Urteak
igaro ahala, nabarmen aldatu da azukrearen edo berez gozatzen diren elikagaien kontsumoa. Duela hamarkada batzuk, gure aitona amonen garaian, frutak eta eztia ziren eguneroko dietako bi elikagai gozoak.
|
|
2013
|
|
|
Telefono mugikorrak plataforma egokia dira bideo-joko eramangarrietarako.
|
Urteak
igaro ahala, prestazioetan irabazi dute: tamaina eta bereizmen handiagoko pantaila dute, prozesadore eta txartel grafikoekin batera, kalkulurako gaitasun izugarria dutenak.
|
|
2014
|
|
|
Aldaketak organismoaren osaeran.
|
Urteak
igaro ahala, gorputzak muskulu masa eta hezur masa galtzen ditu, eta koipe edukia handitzen du. Idorreria.
|
|
2015
|
|
|
zer eskaini dio urteotan euskarari kazeta elebidun abertzaleen ereduak?
|
Urteak
igaro ahala, hazi ote da euren euskara kopurua. Eta biga:
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, telebista telebistaren pantailara hurbiltzen ari da, eta, arretaz pentsatzen bada, bere leku naturala izan luke, tamaina kontuan hartuta, eta, era batera edo bestera, etxeko aisialdi jarduera gehienen fokua izango da. Hala ere, bidaia hori luze eta mantso frogatu da, eta bi mundu horien arteko lotura ez dago enpresen lehentasunen artean.
|
|
|
«Txakurra balitz… nire ustez Bruselara joango nintzateke», aitortu du Micaela de la Maza, SrPerro atariaren arduraduna eta Madrilgo eta Bartzelonako hiri gida baten egilea. Txakur bidaiariak Parisen
|
Urteak
igaro ahala, Paris harburuen hiri famatua izan da. Frantziak 7,5 milioi biztanle ditu.
|
|
2016
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, gizarteak elikatzeko modua asko aldatu da. Berrikuntzari eta zientziari esker, elikagaien segurtasuna hobetu egin da.
|
|
2017
|
|
|
WISER, Large Launcher eta Swift Key, telefonoaren teklatua handitzeko. 2 Adinekoen osasuna zaintzen duten aplikazioak
|
Urteak
igaro ahala, osasuna zaintzea are lehentasun garrantzitsuagoa da. Eta apps batzuei esker, zaintzea askoz errazagoa da.
|
|
2018
|
|
|
Eta DNAn gertatzen diren kalte horiek mutazioak dira askotan.
|
Urteak
igaro ahala, DNAn mutazioak pilatzen doaz; zenbat eta mutazio gehiago izan, orduan eta akats gehiago gertatuko dira mitokondrietan. Gainera, mitokondrietako DNA nukleokoa baino sentikorragoa da edozein kalterekiko; izan ere, mitokondrietakoa ez dago proteina babesleetan kiribilduta, ROSek eragindako kalteak konpontzeko mekanismo gutxiago ditu eta DNA sekuentzia guztia kodetzailea da (geneak bata bestearen segidan daude; tartean ez du zati ez kodetzailerik).
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, Shan Naoren begien dirdira itzaltzen joan zen, ilea urdintzen, azala ximurtzen. Jauregiko bizilagunak ere bakantzen zihoazen.
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, gero eta bakarzaleagoa bihurtu da.
|
|
2019
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala" Euzkadi Ta Azkatasuna" (ETA) bilakatu zen taldeaz den bezainbatean, kontuan har bedi aipatutako J. Urrutia Bilbao (SI) ikasketa prefektuak jarri zituela harremanetan ikasturtean talde klandestinoa eratzen hasi ziren Deustuko Unibertsitateko zenbait ikasle: J. Madariaga, J. M. Aguirre Bilbao edota C. Ansola.
|
|
|
F. Krutwigek Bilbao de los años cuarenta (1991) izeneko memorietan eman zuen ikuspegi partzialegia gorabehera, euskal kulturaren historian gutxi aztertutako garai baten lekuko pribilegiatua izan zen.
|
Urteak
igaro ahala, dokumentazio gero eta aberatsagoa aztertu ondoren, testuinguruaren garrantzi historikoaz jabetu nintzen (Ugarte Muñoz).
|
|
|
Bere garaian zirraraz eta hunkiduraz beteriko erantzuna izan zen Hernaniko herrian, lagunarenganako maitasunaz gainera transexualitatearekiko enpatia eta jarrera berri baten beharra aldarrikatu zituena.
|
Urteak
igaro ahala, ordea, zer geratu da. Ez ote da maila intimora igaro dimentsio publiko eta politikoa erdietsi zituen kasua?
|
|
2020
|
|
|
Bere garaian zirraraz eta hunkiduraz beteriko erantzuna izan zen Hernaniko herrian, lagunarenganako maitasunaz gainera transexualitatearekiko enpatia eta jarrera berri baten beharra aldarrikatu zituena.
|
Urteak
igaro ahala, ordea, zer geratu da. Ez ote da maila intimora igaro dimentsio publiko eta politikoa erdietsi zituen kasua?
|
|
|
Bere garaian zirraraz eta hunkiduraz beteriko erantzuna izan zen Hernaniko herrian, lagunarenganako maitasunaz gainera transexualitatearekiko enpatia eta jarrera berri baten beharra aldarrikatu zituena.
|
Urteak
igaro ahala, ordea, zer geratu da. Ez ote da maila intimora igaro dimentsio publiko eta politikoa erdietsi zituen kasua?
|
|
|
" Amari esaten nion handitan Porrotx bezalakoa izatea nahi nuela, eta hark esaten zidan ikasteko lehenik, eta gero egingo nuela nahi nuena".
|
Urteak
igaro ahala, Ibargurenen pailazo izateko grina ez zen eten, ordea: " Telebistan ikusten nituen zirkuko pailazoak, gero Charlie Rivel pailazoa ezagutu nuen, eta Charlie Chaplinen filmak ere ikusten nituen", dio pailazo azpeitiarrak.
|
|
2021
|
|
|
Bestelakoan, piraguan ibiltzen gozatzen dut, horixe izan dut pasioa betidanik.
|
Urteak
igaro ahala, lehen hobby hutsa zena lan kutsua hartzen hasi da, eta horrexek ematen dit pena, orain hobby eta lanaren artean baitago piragua. Entrenamendu asko lana zaizkit, ez naute lehen bezainbat asetzen, baina nahitaezkoak dira lehiaketara joan eta lan ona egin nahi izatekotan.
|
|
|
Bizi itxaropena handitzea —80, 1 urte gizonentzat eta 85,44 urte Espainiako emakumeentzat, 2020ko Estatistika Institutu Nazionalaren aurreikuspenen arabera— osasun arloan lortutako aurrerapenen isla ona da, baina erronka soziala, ekonomikoa eta politikoa ere bada.
|
Urteak
igaro ahala, 65 urtetik gorako biztanleen ehunekoa handitu egiten da. Pandemia garaiotan kalkuluak neurtzea zaila den arren, kalkulatzen da 2020 urtea izan dela 5 urtetik beherako haurrak baino pertsona zaharragoak dituen lehen urtea, eta 2050erako espero da “hirugarren adina” deritzonak gehiengoa ordezkatzea.
|
|
|
Zergatik?
|
Urteak
igaro ahala, muskulu ziliarrak eta kristalinoak ez dute hain ondo betetzen haien funtzioa. Nola jakin ikuspegi nekatua dugula?
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, Kolonia politikarien bisita leku bilakatu zen. Alfontso XIII.a 1930ean, haren ordekotzat tarte batez diktadore jarritako Primo de Rivera, Niceto Alcala Zamora II. Errepublikako presidentea, hara gerra aurrean agerturiko batzuk dira.
|
|
|
Ikastolan hezia izan nintzen eta ikastolan eman nituen lehendabiziko urratsak irakasle gisa; azken urteetan, ordea, institutu publikoetan nabil irakasle.
|
Urteak
igaro ahala, eta esperientzia ezberdinak tarteko, zentzu honetan ere mugan bizi naizela esan beharra daukat, hots, ez naizela ez batekoa ez bestekoa sentitzen erabat, mundu biei gauza onak aitortzen dizkiedan arren, noski.
|
|
2022
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, beraz, aldatu egin da Skakeitan taldearen musika estiloa. Eta abeslariak aitortu du hamalau urteko ibilbidean zerbait aldatzekotan taldearen izena aldatuko lukeela.
|