|
2002
|
|
|
Espainiako 17 milioi etxek instalazio elektriko desegokiak dituztela kalkulatzen da, Instalazio Elektrikoak Berrikusteko Plataformaren (PRIE) datuen arabera. Istripu elektrikoaren arriskua handitu egiten da
|
urteak
igaro ahala, eta materialak hondatu egiten dira. Oinarrizko segurtasun arau batzuk eta instalazioaren osagai nagusiak berrikustea lagungarri dira elektrizitateak etxean ongi funtzionatzen duela ziurtatzeko.
|
|
|
haurrak hazi ahala hazten dira, eta, beraz, erantzun egokia emango diote adinari dagokion eskakizun bakoitzari. Horrela, altzarien erosketa errentagarri bihurtuko da
|
urteak
igaro ahala. Izan ere, moduluzko altzarien gaitasuna harrigarria da ohea, armairua eta ikasketa eremua espazio bakar batean integratzen dituztenean.
|
|
|
Kultura eta ohiturak Kontraesan hori arrazoi kulturalengatik eta erosteko ohiturengatik baino ezin da azaldu. Proportzioa handituz joango da
|
urteak
igaro ahala, baina, oraingoz, oso txikia da, herritar gehienek nahiago baitute dirua atera kutxazainetatik, eta gero dendetan eta zerbitzu enpresetan esku-dirutan ordaindu. Espainiarrek ordainketetan “plastikozko dirua” oso gutxi erabiltzen dute, eta are nabarmenagoa da konparazioa AEBekin egiten bada. eta Britainia Handia.
|
|
2003
|
|
|
Emakumeen erdiak uste du altuera galera normala dela
|
urteak
igaro ahala. Gehienek ez dituzte ezagutzen osteoporosiaren sintomak.
|
|
|
Batez ere, munduko hiru emakumetik batek osteoporosia duelako eta Espainian menopausia ondoko bi milioi emakumeri eragiten dielako. Azterketan parte hartu zuten 300 emakumeetatik %51k uste zuen altuera galera zahartzearen ondorio saihestezina zela, eta %40k uste zuen bizkarrezurraren kurbadura aurreikus zitekeela
|
urteak
igaro ahala. Windsorek esan zuenez, “jendeak mina, hausturak eta are heriotza ere izaten ditu osteoporosiaren ondorioz, eta hori tratatu egin daiteke, baldin eta badakite zer faktore eta sintoma dakartzan”.
|
|
|
“Uste denez, ezin da esan zahartzearen ondorio saihestezina denik. Egia da haren prebalentzia handitu egiten dela
|
urteak
igaro ahala, baina horrek ez du esan nahi batek artrosia izan behar duenik adinez nagusi izate hutsagatik”, argitu du aditu horrek. Artikulazioen higadura Belauneko artrosiak bi milioi espainiarri eragiten die, eta artikulazioen higaduraren ondorioz agertzen da.
|
|
|
Beste muturrean daude hezkuntza mailarik baxuenak. Analfabetoek, alde batetik, eta lehen mailako azterketek, bestetik, enplegu premia negatiboak dituzte ikerketan, eta, are gehiago,
|
urteak
igaro ahala, enplegua suntsitzen duten zifrak izatera iritsiko dira. 1977az geroztik (azterketa hasi zen), Espainiako lan merkatuak aldaketa handia izan du hezkuntza eskakizunetan goi mailako hezkuntzaren alde.
|
|
|
Kirol espezialitate bakoitzean gehien erabiltzen diren indarrak (indar maximoa, intentsitate biziko indarra, erresistentzia indarra) zein diren jakin behar da, entrenamenduaren programazio ona egiteko eta kirolariari entrenamenduaren onura ateratzeko. Indar entrenamenduaren onurak Indarra ezaugarri fisiko bat da,
|
urteak
igaro ahala nabarmen gutxitzen dena indar galera 20eko hamarkadan hasten da, eta, beraz, komeni da indar hori lantzea, adin aurreratuetan ezgaitasuna eragin ez dezan. Gainera, indarra lantzeko entrenamenduak osasunean dituen ondorio positiboen berri ematen dute zenbait ikerketak.
|
|
|
Iratze hori feltro izeneko material sintetikoaren antzeko geruza iletsu batez estalita dago. Geruza hori zuria eta gris argia da, eta landareak pixkanaka pixkanaka galtzen ditu
|
urteak
igaro ahala. Oso preziatua da barrualdean jartzeko, itxura originala baitu, eta apaindurarako balio handia ematen baitio.
|
|
2004
|
|
|
Eta Euskal Herrian, euskal hizkuntzak ez zuen ofizialtasun politikoa irabazten, ez Estatu nazio berrien baitako konstituzioetan ez eta konstituzio foraletan. Hala ere,
|
urteak
igaro ahala, kontituzio foral berriztatuetan, arautegien bidez, euskararen erabilpena arautzen hasi zen.
|
|
|
Pepereomiak lore batzuk ditu, eta buruxka zurietan bilduta egoten dira, nahiz eta ia antzemanezinak diren. Oso hazkunde moteleko ale bat da, eta
|
urteak
igaro ahala, galdu egiten du bere erakargarritasuna, trinkoa eta garbia. Landare honek hezetasun ertain txikiko giro onak jasaten ditu, piperazeoen espeziekoa da eta Hego Amerikako eskualde tropikaletan du jatorria.
|
|
2005
|
|
|
Baina gandorretatik urruntzean hoztu egiten da, litosferari dagokion mantu zatia loditu, eta ondorioz, litosferaren dentsitatea gero eta handiagoa da. Milioi
|
urteak
igaro ahala, une batean litosfera ozeanikoaren dentsitatea azpiko astenosfera beroarena baino handiagoa izango da. Orduan, litosfera ozeanikoak subdukzioa jasateko, hau da, astenosferan murgiltzeko gaitasuna izango du.
|
|
|
Hori horrela da ingurumenak geneen erregulazioa aldatzen duelako; izan ere, elikadurak eta bizimoduak “DNAren aldaketa kimikoak” eragiten ditu azkenean, Ikerketa Onkologikoen Zentro Nazionaleko (CNIO) Mario Fragak, eta gaur “Proceedings” aldizkariak argitaratzen duen azterlan baten egile nagusiak. Fragak erakutsi du, lehenbizikoz, biki monozigotikoek desberdintasun epigenetikoak metatzen dituztela bizitzan zehar, eta, ondorioz, desberdinak direla.' “Bikiak genetikoki berdinak dira, eta, beraz, fisikoki ere berdinak izatea espero daiteke, baina guztiok dakigu hori ez dela horrela”, zehaztu du zientzialariak, eta azaldu du ezen, haurretatik erabateko antzekotasuna duten arren,
|
urteak
igaro ahala galtzen ari dela. “Lehen aldiz ikusi dugu mekanismo epigenetiko batzuk daudela, gizabanakoaren ingurumenaren arabera dihardutenak”, zehaztu du.
|
|
2006
|
|
|
Lege giltzarria Salgadorentzat, Osasunari buruzko Lege Orokorra “demokraziaren funtsezko legeetako bat izan da”. Haren iritziz, araudi horrek duela 20 urte finkatu zituen unibertsaltasunaren eta finantziazio publikoaren printzipioak, eta
|
urteak
igaro ahala finkatu egin dira. Gainera, osasun prestazio eta zerbitzu ugari eskaintzeko aukera eman zuen, etorkizunean aurrerapen, teknologia eta ikerketa berrien bidez handitu daitezkeenak.
|
|
|
Gaixotasunaren sintomak, Javier Correas Madrilgo Ramón y Cajal ospitaleko psikiatraren arabera, gaixoen gehiengoari eutsi ohi zaizkio
|
urteak
igaro ahala. Tratamendurik gabeko gaixotasuna luzatuz gero, kaltetuak beste patologia batzuk jasan ditzake, hala nola depresioak edo antsietatea (%30), %35, eta drogen eta alkoholaren gisako substantzien abusua.
|
|
|
Krisi mingarriak sukarrak, nekeak, ariketak, estresak edo tenperatura aldaketek eragin ditzakete. Krisi horiek ohikoagoak dira haurtzaroan, eta, gaixoa helduarora iristen denean, krisi horiek desagertu egin daitezke, edo, aitzitik, mina areagotu egin daiteke
|
urteak
igaro ahala. Adierazpen klinikoak Gaixotasunaren bi forma kliniko deskribatu dira.
|
|
|
Azken bertsioa, 1.5, iazko azaroan kaleratu zen eta www.mozilla europe.org/es/products/ firefox webgunetik jaitsi daiteke. Netscape ren eskutik jaio zen Firefox, eta,
|
urteak
igaro ahala, aldaketa ugari izan ditu, Microsoft en Internet Explorer en eta beste nabigatzaile batzuen (Opera edo Safari) lehiakide gogor bihurtu arte. Baina Firefox ez da soilik internautei gustatzen, baita enpresa handiei ere.
|
|
2007
|
|
|
Datu horien arabera, ez dirudi gehiegizkoa, beraz, Espainiako kontsumitzaileek uste dute urteak igaro ahala herrialde garesti batean bizi direla. Espainiako kontsumitzaileek uste dute herrialde garesti batean bizi direla, eta
|
urteak
igaro ahala bizi direla. Andaluzia, Madril eta Nafarroa, non gehien erreklamatzen den Nahiz eta espainiarrentzat garestia izan produktu eta zerbitzuen prezioa, oraindik ez dute erabaki erreklamazioak aurkeztea beren eskubideak defendatzeko.
|
|
|
Biztanleria orokorraren %5 jasaten ditu. 50 urtetik aurrera ohikoagoak dira, eta,
|
urteak
igaro ahala, gero eta handiagoa da dibertikulosia izateko probabilitatea. Dibertikulu gehienak kolonaren barne presioa handitzearen ondorioz gertatzen dira.
|
|
|
Bat gaztea denean, organismoak modu eraginkorrean modulatzen du mantenugaien gainkarga. Baina
|
urteak
igaro ahala, urte batetik bestera, bati ohiko azterketa baten bidez diagnostikatzen diote kolesterol, triglizerido, glukosa edo azido uriko maila. Gantz eta kaloria gosariak, dieta desorekatu baten parte gisa, ondorioak izaten dituzte azkenean.
|
|
2008
|
|
|
Berriztagarrien ekoizleek gobernuetatik jasotzen dituzten pizgarri ekonomikoak kontuan hartzekoak dira. Gainera, energia berriztagarrien teknologiaren garapenak gero eta eraginkorrago bihurtzen ditu energia horiek
|
urteak
igaro ahala. Hala, gero eta merkeagoa da zentral eolikoek edo plaka fotovoltaikoek sortutako energia unitate bakoitza.
|
|
|
1850etik gaur egun arte, Espainiako batez besteko tenperatura gradu bat igo da, baina abiapuntua 1901 bada, termometroak 1,3 gradu igo dira. Berotzearen azelerazioa,
|
urteak
igaro ahala handitzen dena eta 1973tik 2005era mailarik altuenera iristen dena. Aldi horretan, eguneroko batez besteko tenperatura 0,48 gradu igo zen hamarkada bakoitzeko, eta horrek esan nahi du, joera horrekin jarraituz gero, mende amaieran gure herrialdeko batez besteko tenperatura ia bost gradu igo daitekeela.
|
|
|
Espainia da biztanleko kutxazain automatiko gehien dituen Europako herrialdea. Sareak 61.000 unitate inguru ditu eta hazten jarraitzen du
|
urteak
igaro ahala. Batez bestekoa 730 pertsonako gailu batekoa da, japoniarrek bakarrik gainditzen duten proportzioa, eta makina horiek paisaiaren ohiko elementu bihurtzen ditu.
|
|
|
Argiztapen naturalak, higiezinaren aireztapenak, azaleraren tamainak, sabaiaren altuerak, hustubideen instalazioek eta energia hornidurek, egituraren sendotasunak, hezetasunen isolamenduak eta uholdeen prebentzioak, besteak beste, eragin dezakete udal batek bizigarritasun zedula bat eman edo ukatzea; dokumentu horrek ziurtatzen du baldintza horiek betetzen direla eta ezinbestekoa dela salerosketa bat egiteko, etxebizitza bat eskatzeko eta zerbitzuak kontratatzeko. Bizigarritasun arauak (eta zedula hauen luzapena) aldatu egin dira
|
urteak
igaro ahala. Eraikuntza teknikak, I+Gko ikerketa eta material berriak agertu ahala, eskakizunak handituz joan dira.
|
|
|
1685ean jaio ziren biak, baina gaur Staierrek joko dituen Bachen tokatak 1700 eta 1710 artekoak dira, eta Scarlattiren sonatak, aldiz, 1740 ingurukoak. Gazterik egindako lanetan horren agerikoa den inprobisaziorako eta espontaneotasunerako joera alde batera utzi zuen Bachek
|
urteak
igaro ahala, eraikuntza polifoniko landuak egiteko; Alderantzizko bidea egin zuen Scarlattik: pausoz pauso askatasun handiagoz sortu zuen, Portugalgo eta Espainiako folklorearen eraginez.
|
|
|
Hortaz,
|
urteak
igaro ahala, eta salbuespenak salbuespen, ehuneko hori txikituz joan da: 2006an, %0, 08 zen ehuneko hori, eta, iaz, %0, 09ra igo zuten.
|
|
2009
|
|
|
Armazoia eta hankak, aztergai Nahiz eta batzuetan ez diren kontuan hartzen sofa bat erostean, ez da pentsatu behar aukeratutako modeloen egituraren zurruntasuna ez egiaztatzea. Izan ere, sofaren erresistentzia eta iraunkortasuna, neurri handi batean,
|
urteak
igaro ahala hondatuko ez den egitura sendo eta sendo baten mende daude. Funtsean, sofa bati konforta ematen diona armazoi sendoa da.
|
|
|
Ohikoena da alergia mota horiek haurtzaroan agertzea, bizitzako lehen urteetan, eta ez da harritzekoa haur batek hainbat elikagairi alergia izatea aldi berean edo elkarren segidan. Hala ere, elikagaiek eragindako alergiak, hala nola esneak, arrautzek edo arrainak,
|
urteak
igaro ahala gainditzen dira. Hori ez da hain ohikoa fruitu lehorrekiko alergia izanez gero, bizitza osoan irauten baitu; beraz, haurrek (gero helduek) urteetan ikasten dute gaizki sentitzen dituzten elikagaiak saihesten.
|
|
|
Gauzak aldatuz joan dira, beraz,
|
urteak
igaro ahala, eta gaur egun eskultura multzoa Donostiako ikurtzat hartzen dute askok, hiriko alkate Odon Elorzak Elosegiren dokumentalean onartu duen moduan. Hala ere, Luis Txillidak argi dauka obra, Ondarreta hondartzatik hurbil dagoen labarra bezala, historia geologikoaren eta itsasoaren gorabeherei lotuta dagoela:
|
|
2010
|
|
|
Pertsona batzuek, izan ere, alergia izaten diote esnearen proteinari (askotan, arazo hori desagertu egiten da
|
urteak
igaro ahala), eta beste batzuen organismoak, berriz, ez du onartzen laktosa, esneak duen azukre edo karbohidratoa, alegia (batik bat, haurtzaroan eta nerabezaroan gertatzen da hori).
|
|
|
Ibilgailuen ekipamendua hobetu egin da
|
urteak
igaro ahala, eta EAEko biztanlegoaren erdiarentzat segurtasuna da garrantzitsuena auto bat erosterakoan. Hiru euskaldun bakoitzeko batek, aldiz, prezioari begiratzen dio.
|
|
|
Honela definitzen da: 1 Mb/ s nahikoa da gehienezko pertsona kopurua, beste herrialde batzuetan legez aurreikusita dago gutxieneko abiadura hori pixkanaka handitzea
|
urteak
igaro ahala. Oinarrizko eskubidea Telekomunikazioak ez dira zerbitzu publikokoak, nahiz eta gizarte garapenaren giltzarri bihurtu diren.
|
|
|
Hala berresten dute zenbait ikerketak, eskola errendimenduan eragina duten eta ikasle baten porrotaren eragile izan daitezkeen aldagai nagusiak ebaluatzen dituztenak. Nahiz eta
|
urteak
igaro ahala, gazteenen eta helduenen arteko aldeak ahultzen diren, kasu batzuetan bigarren hezkuntzara arte iraun dezakete.
|
|
2011
|
|
|
Petraeusek Afganistanen eta Iraken inteligentziari eman dion erabilerak eta CIAk azken urteetan gehienbat Afganistango eta Pakistango mugan egin dituen ekintzek, ordea, hori ondorioztatzera eraman ditu AEBetako prentsa eta analistak. Alde batetik, Petraeusek ezkutuko ekintzak egiteko tropa bereziak eta segurtasun pribatuko kontratistak erabili ditu maiz; bertzalde, CIAk piloturik gabeko hegazkinekin erasoak egin ditu, gero eta gehiago
|
urteak
igaro ahala?, ekintza ezkutuekin batera. The New York Times en arabera, horren eraginez armadaren ekintzak eta inteligentziarenak «ia bereiztezinak» bihurtu dira anitzetan.
|
|
|
Haiek ere erabaki dute konferentziara ez agertzea, Afganistan «okupazioaren sugarretan harrapatuago» geldituko litzatekeelako. 2001etik aitzinera,
|
urteak
igaro ahala, talibanen erresistentzia gogortu egin da; horren ondorioz, adibidez, gero eta soldadu gehiago galdu dituzte ISAFeko indarrek, aurten 500 baino gehiago?. Horregatik, azken urteetan, operazio militarrekin batera, talibanekiko elkarrizketa bilatu dute AEBek eta Kabulek, egoerari irtenbideren bat bilatu nahian.
|
|
|
Burtsa parkeetako giroan gehien erabiltzen den esaldietako bat “burtsan beti irabazten da” da. Hala ere, baieztapen hori faltsua da, ñabardura batzuekin bada ere; izan ere, epe ertain eta luzera, ohikoa da premisa hori betetzea, baita balio batzuen aldetik intentsitate handiz ere, baina ez dira falta maximo historikoetatik erori diren eta
|
urteak
igaro ahala debaluatu diren ekintzak. Kasu batzuetan ez dira berreskuratu ere egin, eta horrek arrisku larria ekar dezake inbertitzaileek.
|
|
|
Azterketan parte hartu zuten nerabeen erdiek baino gehiagok onartu zuten lehen nerabeak astean behin baino gehiagotan jasaten zituztela. Bi baldintza horiek
|
urteak
igaro ahala gainditzen badira ere (adituek uste dute haurtzaroan nerbio sistema zentralaren heldutasunik ezak berak eta faktore genetikoek eragiten dutela), horien maiztasuna handitzeak okerrera egin dezake organismoak egunez duen egoera funtzionala. Lo ohiturak hobetzea sonanbulismoa geldiarazteko Haurtzaroan sonanbulismoa da nagusi.
|
|
|
Gainera, diagnostiko larrienak tik motor kronikoak (%6, 07) eta Tourette sindromea (%5, 26) izan ziren. Azterketa epidemiologikoen arabera,
|
urteak
igaro ahala, desagertzen ez badira, murriztu egiten dira intentsitateari eta maiztasunari dagokienez. Arrazoia oraindik ezezaguna den arren, ikertzaileek diote oinarrizko gongoilen eta kortex motorraren arteko zirkuituan nahi gabeko mugimendua kentzeko nahaste bat dela.
|
|
|
Minbizia duten emakumeen %80k baino gehiagok ez dute aurrekari familiarrik Menopausiak arriskua areagotzen du, baina askotan uste da ordura arte ez dela gaiaz arduratu behar. Ideia hori faltsua da; izan ere, nahiz eta
|
urteak
igaro ahala handitu egin den sinuko minbizia izateko aukera, horrek ez du esan nahi edozein adinetan garatu ezin denik. Kontrol mamografiak gomendatzeko arrazoietako bat da kasuak gero eta ugariagoak direla emakume gazteenen artean.
|
|
|
Diru sarrera gutxien duten herrialdeetan, batez beste bi urte lehenago garatzen dira, baina bilakaera horren ondorioz, gaixotasunaren eragina jaitsi egiten da urteen poderioz. Aldiz, herrialde aberatsenetan geroago garatzen dira, baina
|
urteak
igaro ahala handitzen dira. Errenta handiena duten eremuetan, batez besteko adina 26 urte ingurukoa da, nahiz eta herrialdeen artean desberdintasunak egon.
|
|
|
Azkenik, “umearen alderdiak ahalbidetzen du gozatzea, gauzez barre egitea, txantxak egitea, sortzaileak eta originalak izatea”, azaldu du Mónica Dosil Paretak, helduen psikologoak eta ISEP Clinic Castelldefels-en koordinatzaileak (Bartzelona). Hala ere,
|
urteak
igaro ahala, haurren zati horrek behera egiteko joera du. Zenbait helduk, txikitan haur izan ezin izan zirenek, ardura batzuk hartu behar izan zituztelako, zailtasun handiagoak dituzte nortasunaren alderdi horretaz gozatzeko.
|
|
|
Halaber, “eguneko dosia gomendatuta” indibidualizatu ahal izango da, bai eta orain arte esparru orokorrean ezarritako arau guztiak ere. Gizakien gaixotasun ereduak aldatu egin dira
|
urteak
igaro ahala, batez ere elikadura ohiturak aldatu direlako eta elikagaiak manipulatu direlako. Prozesatuak, finduak, trans gantzak, kontserbatzaileak edo koloratzaileak pertsona heldu baten eguneroko dietaren ehuneko handia dira.
|
|
|
Dieta menopausia bezalako bizitzako une jakin batean egokitzea ezinbestekoa da. Energia eta nutrizio beharrak, bai emakumeengan bai gizonengan, aldakorrak dira, eta
|
urteak
igaro ahala gertatzen diren hormona eta metabolismo aldaketa konplexuei erantzuten diete, eta organoak, ehunak eta sistemak zahartu egiten dira. Etapa horretan, elikadura egokitzeak, behar jakin batzuetara egokitzeko faktore gisa eta etorkizuneko gaixotasunei eta ondoezei aurrea hartzeko faktore gisa balio izateaz gain, plazeraren berri emateko helburua bete behar du beti.
|
|
2012
|
|
|
Nahasmendu horiek jatorri genetikoa izaten dute edo
|
urteak
igaro ahala etortzen dira, eta pairatzen duenak ezin izaten ditu digeritu, asimilatu edo aprobetxatu elikagaiek dauzkaten zenbait substantzia.
|
|
|
Zorionekoak haurrak eta urtetan aurreratuak izan arren haurtzaroko garbitasunean irauten dutenak! Guk,
|
urteak
igaro ahala, barrenean hazi zaigun gizontxo kontentagaitzaren marmarra gero eta nabariago somatzen dugu. Atseginez ikusi nahi genuke film hau, haurtxo bihurturik, baina, geuren buruaz ahazturik orain bi mila urteko gizonen artean nahasteko zorian gaudenean, gizontxoaren garraxi latza entzuten dugu:
|
|
|
Gizakien mapa genetikoa degradatu egiten da
|
urteak
igaro ahala.
|
|
|
Errenta finkoko proposamen horien ezaugarri nagusia da, oro har, gero eta handiagoak direla: errentagarritasunak aurrera egiten du
|
urteak
igaro ahala, eta azkenak du interes handiena. Baina haien benetako errentagarritasuna atzemateko, ekitaldi bakoitzean sortzen dituen interesen batezbestekoa egin behar da.
|
|
|
Iphoneren lehen belaunaldia merkaturatu zen, eta, horren ondorioz, jauzi handia egin zen prestazioetan eta telefono baten berrikuntzan, lehiakideei dagokienez. Hala ere,
|
urteak
igaro ahala, estatistika laburtu egin da, eta, gaur egun, Apple (Iphone5) telefonoaren azken bertsioarekin lehiatu daitekeen maila berean, kontsumitzaileek modelo desberdinak dituzte. Gaur egun Samsung en GalaxYs 3 da bere lehiakide nagusia, eta Nokia, HTC eta BlackBerry bezalako fabrikatzaileen baimena du.
|
|
|
Izatez Europar Batasuna nazio zapalduen bilkura eta babesleku izan behar zuen, eta horretan sinetsi eta sinesten dute oraindik gure herriak ahots propioa izatearen aldeko gizaseme batzuek. Aitzitik
|
urteak
igaro ahala, tristeziaz ikusten dugu Europa mailako bilkura hori estatu zapaltzaileek bere nahi erara gidatzen dutela, gure nazio txikiak gero eta zapalduago, gero eta gordeago bizi behar izanik. Euskaldunon kasuan, Frantzia eta Espainiar estatuek gure aurka darabiltzaten salbuespen legeek Europan zilegitasuna eskuratzen dute, batetik euskarari eragiten dioten etnozidioari izaera ofizial eta unibertsala emanik, eta bestetik euskal iheslariak inon diren euro-aginduen zurrunbiloan gatibaturik espainiar borreroen ziegetara igorririk.
|
|
2013
|
|
|
Jatorrizko errezeta hartan, kakao orea ageri zen, eta arto txigortua, piperrautsa eta beste espezia batzuk eransten zizkioten, kanela eta banilla tartean;
|
urteak
igaro ahala, aldatuz eta osatuz joan zen errezeta, harik eta azukrearekin konbinatu zuten arte.
|
|
|
Batez ere, 40 urtetik aurrera %60k gehiegizko pisua edo obesitatea izatea eta lautik hiruk ez dute ariketa fisikorik egiten. Aisialdi inklusiboa parte hartzea, harremanak eta jarduera sustatzeko aukera bat da, eta
|
urteak
igaro ahala mantenduko da. Batez ere, 45 eta 65 urte bitarteko pertsonak zaindu behar dira; izan ere, aldi horretan hasten dira hondatze prozesuak, eta zahartzearen seinaleak mantsotu egin behar dira, bizi kalitate hobea lortzeko.
|
|
|
Arropa zikinaren kuboa jartzeko lekuak Irudia: Raphael Rousseau Arropa zikin guztia gordetzeko erabiltzen den plastikozko saski biribil klasikoak,
|
urteak
igaro ahala, aldaera ugari utzi ditu, bai funtzionalki bai apaingarri gisa. Gaur egun, hainbat materialez egindako saskiak daude (oihala, zumea, altzairu herdoilgaitza, etab.). eta formatu horiek propietate berriak ematen dizkiote objektu horri.
|
|
|
Edo alderantziz dabil: gaixotasun hilgarri bat hartzea (zertxobait sarriago
|
urteak
igaro ahala), pisua galtzeko aukerak areagotzen al ditu. Aldi berean, pisua galtzea eta hilkortasuna ezin dira argitu behatu dituzten ikerketek, bi egoerak aldi berean ebaluatu baitira.
|
|
|
Ordutik hona, substantzia ugari aurkitu ditugu, adibidez, fitososagaiak, eta oraindik ez dakigu zer sekretu ezkutatzen dituzten oraindik aurkitu gabe ditugun elikagaiek. Horregatik aldatu dira zenbait elikagai
|
urteak
igaro ahala. XX. mendeko lehen aurkikuntzak, denborarekin, hobetu egin dira:
|
|
|
Gaur egun, argazki kamera aukeratzea orain dela urte batzuk baino erabaki zailagoa da. Izan ere, erreginak banatzen zituen lerroa, hala nola kamera konpaktuak, hibridoak edo reflex,
|
urteak
igaro ahala estutu egin da. Eta, gainera, osagaien kalitateagatik gertatzen da hori; izan ere, etxeko erabiltzaileei aukera ematen diete lehen baino lehen profesionalek eskura izan ditzaten, adibidez, 100 euro eta 600 euro bitartean, merkatuan kategoria guztietako kamera ugari aurki ditzakegu.
|
|
2014
|
|
|
c) edo ni bat zeinak, errazkoiki eta nerabezaroko traumak gainditzeke madarikatzen baititu galdetu gabe bizitza urdera berekoiki kondenatu zuten gurasoak, soilik, familia handitu nahi? ...bizitzaren zutarri nagusi izendatuko zaituena, negar besterik egiten ez dakizun arren bere bizitzako pertsona garrantzizkoena zarela aldarrikatzera atrebituko dena, horrek zure sorbaldetan jartzen duen zama osoarekin, guztiz babesgabea eta ezgauza zaren lehenengo garaietan biziraun dezazun, behar oinarrizkoenak aseta izan ditzazun eta ahal dela zoriontsua izan zaitezen senperrenak egingo dituena,
|
urteak
igaro ahala bozkaria edo sufriaraziko diozuna unean bizi duzun gainbehera edo klimax emozionalaren arabera, eta urte are gehiago pasa ahala ikusiko duena nola beste nor batzuekin katigatuta bukatzen duzun eta beste nor horientzat ere beharrezkoa bilakatzen zaren; jaiotzearekin batera bukatzen zaizu ez existitzearen uhartetasuna, lehen hatsa ematean jada hasten zara artxipielagoa bilbatzen, eta, z...
|
|
|
arreta eutsiarreta banatuarekin zerikusia duten zereginetan, pertsona helduak ez dira hain zehatzak detekzioaren hasierako unean (adibidez, gidatzen hasterakoan, arreta maila baxuagoa dute inguruneko estimuluen gainean). Gainera,
|
urteak
igaro ahala, zereginean egiten diren akatsen maiztasuna handitzen da. Aldi berean hainbat zereginetan (an) arreta jartzeko ahalmena gutxitzen da; zenbat eta zeregin gehiago izan eta zeregin horiek zenbat eta zailagoak izan, orduan eta gehiago jaitsiko da arreta.
|
|
|
Errege Dekretu Proiektua, 191/ 2011 Errege Dekretua aldatzen duena. 4 Elikagai berriak, erregulazio malguago baten bidez Beste proiektu batzuen artean, EBtik etortzea espero dugu, eta, horren bidez, malgutasun handiagoa eta sektorearen errealitatera egokituagoa izaten saiatuko diren elikagai berriei buruzko araudi berria prestatzen ari gara, eta,
|
urteak
igaro ahala, ez du lortu 258/ 1997 Araudia. 2013 urtearen amaieran, legedia eguneratzeko proposamena argitaratu zen.
|
|
|
Zergatik agertzen dira orban zuriak hanketan? Uste da, halaber, Eguzkiaren gehiegizko esposizioak eragindako kaltearen ondorio bat izan daitekeela Dermatologiako adituek uste dute,
|
urteak
igaro ahala, larruazalak pigmentazioa galtzen duela, melanozitoak pixkanaka gutxituz, melanina ekoizten espezializatutako zelulak, larruazala, begiak eta ilea koloreztatzen dituena, eta funtzio nagusia eguzkiaren izpi ultramoreak blokeatzea dela. Horrela, ileak pigmentua galdu eta gris edo zuri bihurtzen den bezala, larruazalari gauza bera gertatuko litzaioke.
|
|
2015
|
|
|
Eskualdearen erdigune berria. Eskualdeko indar eta botere erdiguneak aldatzen joan dira
|
urteak
igaro ahala. Egipto, «hiruki arabiarra» edo Irak posizio pribilegiatu horretan egon dira Ekialde Hurbilaren historia garaikidearen zenbait momentutan.
|
|
|
Baina,
|
urteak
igaro ahala, etxeak ospatu ditu komunista ospetsuak joandako bilerak.
|
|
2016
|
|
|
Hori sumatu dutela diote Tiraka taldeko kide izandakoek. Jaurlaritzako langile euskaltzale batzuek osatu zuten taldea da, eta gogoeta egin dute kazetariak galderak bidalita?: «Sarri ikusi ohi dugu lanpostua eskuratzeko zegokion hizkuntza eskakizuna lortutako langile askok galdu egiten dutela orduko maila
|
urteak
igaro ahala. Hortaz, langile gehienentzat hori bilakatu da euskara:
|
|
|
Alderdi negatiboei buruz galdetzen zaienean, ikertzaileek nabarmentzen dute begien bistakoa dela – eta, batzuetan, esplizitu – gurasoen azalpenak eta ikuspuntuak erreproduzitzen dituztela. Gurasoen ikuspuntua Helduek, berriz, beren seme alaben eta teknologiaren arteko harremana «saihestezina» dela antzematen dute, eta ziur daude
|
urteak
igaro ahala areagotu besterik ez dela egingo. Gai horren inguruko kezka nagusiak eduki desegokietara (batez ere, indarkeriazko edukietara) eta ezezagunekin izan daitekeen interakzioarekin zerikusia dute, on line plataforma eta jokoen bidez. Alde horretatik, azterlanean nabarmentzen da zortzi urtetik beherakoek ez dutela gizarte sarerik erabiltzen, baina plataforma eta joko batzuetan parte hartzeko «profil» propioak sortzen dituzte.
|
|
2017
|
|
|
erantzuten zion. Beti irudikatu zuen une hura, Lunarekin hitz egingo zuena, ordea,
|
urteak
igaro ahala atzeratu eta atzeratu baino ez zuen egin, zeharo damutu arte. Baina iritsi zen azkenean eta ama alabek luze hitz egin zuten, Lunak Violetari erantzunik ez zuen galdera egin zion arte.
|
|
|
Irudia: karelnippe Hortzen kolorea Hortzen kolorea genetikak baldintzatzen du; beraz, ez da parametro egonkorra, banakoen, hortzetako (esne eta iraunkorki) eta, areago, hortz pieza berean
|
urteak
igaro ahala aldatzen baita. Dentinaren osaerak eta lodierak eta esmaltearen kalitateak ere zehazten dute hortzaren kolorea.
|
|
|
kolorea argiagoa da goiko ertzetan, eta ilunagoa da hortzatik zenbat eta hurbilago egon. Adina beste aldagai bat da hortzen kolorean;
|
urteak
igaro ahala, esmaltea, zeharrargia denez, higatu egiten da eta hortzen kolore horixka ikusgarriagoa da. Hortzetako orbanen kausak Hortzek bi motatako barruko eta kanpoko orbanak izan ditzakete.
|
|
2018
|
|
|
Emilio Luengo doktoreak azaldu duenez, bihotz eta arnas aparatuak zenbait muga ditu, adinaren arabera markatuak. «Adinak bihotz maiztasuna mugatzen du; izan ere,
|
urteak
igaro ahala, taupaden artean lasaiago egoten da bihotza. Beraz, gero eta denbora gehiago behar du diastoletan odola betetzeko (hurrengo taupada ponpatzeko).
|
|
2019
|
|
|
zahartzaroko dementzia ez dago. Zaharkitutako termino hori gaitasun fisikoak apurka apurka galtzea izendatzeko erabiltzen da (adibidez, masa gihartsua eta zahartzearen ezaugarri kognitiboak murriztea),
|
urteak
igaro ahala. Baina ez dator bat diagnostiko medikoekin.
|
|
|
Ingurumenarekiko interesa areagotu egin da
|
urteak
igaro ahala. Duela bi hamarkada, CIsen (Ikerketa Soziologikoen Zentroa) datuen arabera, inguruarekiko kezka ez zen biztanleen% 60ra iristen.
|
|
|
Gainera, Julio Basultok dioenez, ikasketak ez dira oso atseginak: «Obesitatea duen pertsona batek,
|
urteak
igaro ahala, argaltzea eta pisurik galtzen ez uztea arraroa da. Pisu normala lortzeko aukera ‘oso oso txikia’ da, eta elikaduran aditua da.
|
|
2020
|
|
|
Larrurik ez izateak fakturatuko digu? Olga Moraga psikologoak dioenez, “hainbat azterketa egin dira epe luzean izango dituen ondorioei buruz, eta
|
urteak
igaro ahala amaituko da zehatzago nola eragin digun”. Baina gerra egoerak erreferentziatzat hartuz, eta distantziak asko gaindituz, pandemia horretan termino berak erabili diren arren (gelditze ukitua, alarma egoera, etab.) ez gaude egoera berean, psikologoa egoerak konparatzen saiatzen da, eta etorkizunean aurresaten du “arazo obsesibo, fobiko eta, batez ere, estres postraumatikoaren nahasteak biztanlerian, depresio eta antsietate zantzuak dituztenak, batez ere denbora luzez ospitalean egon diren pertsonetan, oso egoera estresagarri eta larrigarriak bizi izan dituzten profesionalengan, edo azken pertsona maiteei agur esan ezin izan dieten senideengan”.
|
|
2021
|
|
|
Hasierako urteetan Iparralde eta Hegoalderen arteko loturan oinarritu zen, baina,
|
urteak
igaro ahala, diaspora eta Kataluniarekin eta harremana sendotu ditugu. Gai ezberdinak jorratu ditugu, hala nola elikadura, burujabetza, ekologia...
|
|
|
Egia esan,
|
urteak
igaro ahala, ezagutu dudan gauzarik apolitikoena bihurtu naiz, baina modu kontziente eta bilatuan. Oro har, klase politiko osoa gorrotatzen dut, berdin zait alderdi bat ala bestea.
|
|
2022
|
|
|
Produktuak ultraprozesatuak ez dira berriak. Denbora asko pasatzen dute gurekin. Hala ere, haien presentzia eta barietatea handitu egin dira
|
urteak
igaro ahala, baita errazioen tamaina, erabilgarritasuna, presentzia… eta gure obesitate indizeak ere. Zer erlazio dago produktu horien kontsumoaren eta gaixotasun batzuen prebalentziaren artean?
|
|
|
Uste dut bi urte horietan hobetu egin dudala hainbat arlotan, eta ilusioa egiten dit zer egin dezakedan erakusteak. Esperientzia beti da faktore garrantzitsu bat, eta
|
urteak
igaro ahala, prestatuago ikusten dut neure burua.
|
|
|
Ez Ane ez Aneren neba ez dira fededunak, eta ertzaina ez da damu. Agian
|
urteak
igaro ahala hasiko da sinesten, bukaera hurbil sentitzen duenean. Agian.
|
|
|
Gehienak ez ziren-eta adinez nagusiak. Baina, begira,
|
urteak
igaro ahala, ia denak itzuli dira hona haiengatik egin genuenagatik eskerrak ematera.
|
|
|
Eztabaida horien erdian, euskal unibertsitate publiko bat eraikitzeko aukerak aztertzen hasi ziren, Hegoaldeari zegokionez behintzat. Baina,
|
urteak
igaro ahala, errealitate instituzional bat sendotzen joan zen, eraikuntza nazional horri bizkarra eman ziona. 1978ko Konstituzioak bi errealitate autonomiko bereizi ekarri zituen:
|
|
2023
|
|
|
Mendekotasunari buruzko legea onartzeak hobekuntzak ekarri zituen lege esparruan, eta hobekuntza horiek nolabaiteko aldaketa ekarri zuten minusbaliotasunaren ikuskeraren paradigman. Paradigma hori sendotuz doa Espainia Nazio Batuen Ezintasunak dituzten Pertsonen Eskubideen Hitzarmenean sartu zenetik
|
urteak
igaro ahala. Gaur egun, asistentzialismoak bidea uzten dio eskubide guztiak erdigunean dituen sistema bati, eta egokitzapenak eta oztopoak gizarte osoaren erantzukizuntzat hartzen dira.
|
|
|
IrakasleaNeurona berriak sortzen ditu Luzaroan, nerbio zentroen prestakuntza amaitu ondoren (enbrioi etapan eta haurtzaroko lehen bi urteetan abiadura handian gertatzen den prozesua) neuronarik sortzen ez zela uste izan zen. “Uste zen haietaz beteta jaio ginela, baina
|
urteak
igaro ahala galdu egiten genituela. Orain, zenbait ikerketaren arabera, neuronak sortzen jarraitzen dugu, baina mantsoago eta garuneko eskualde txikietara mugatuago”, azaldu du Irene Esteban Cornejo Granadako Unibertsitateko Kirol Zientzietako doktoreak eta ikertzaileak.
|
|
|
5 Lorde: TeamBadu zerbait kantu honek, guztiz harrapatzen nauena eta
|
urteak
igaro ahala aspertzen ez nauena. Lorde, musikagile eta abeslari zeelandaberritarra inspirazio iturri izan dut azken diskoa lantzerakoan, beste artista ugarirekin batera.
|