|
2001
|
|
|
Jakina da nola iraun zuen honen izenak eta omenak, Astarloaren ondoan gelditzen zelarik agian gramatika eta etimologia gaietan, duela ehunen bat
|
urte
arte. Baita ere nola gero, hemengoaz ari naiz, bat batean aldatu zen giroa eta bestelako eguraldia sortu.
|
|
|
Ukatu egin zuen Klapperrek hedabideek, kasu berezi batzuk alde batera utzita, berehalako eragin zuzena izan lezaketenik, eta eragin hura pertsonen aurrejarreren eta haien talde edo gizarte harremanen" agente laguntzailea" baino ez zela adierazi zuen; haren ustez, aurrez dauzkagun iritziak eta jarrerak" sendotzen" dituzte hedabideek eta horixe da, besterik gabe, betetzen duten funtzioa. 1970eko
|
urteak
arte nagusi jardun zuen teoria funtzionalista enpiriko honek hedabideei buruzko ikerketa alorrean. Ikusgarriro zabaldu da ondoren ikerketa honen araberako burubideen esparrua," Teoria Hipodermiko" hartara berriro hurbilduko gintuzkeen ondoriorik azaldu ez bada ere.
|
|
2006
|
|
|
Duela bi
|
urte
arte edo, zama bezala hartuak izan nituen bizitzeko geratzen zitzaizkidan urteak, zama neuretzako eta zama ingurukoentzako. Amets bat bezalakoa irudikatzen nuen orduan heriotza, izateari betiko uzten diogun amets on bat bezalakoa.
|
|
|
Zazpi urterekin bidali ninduten eskolara. Hamar
|
urtera
arte iraun nuen bertan. Denera, urtebeterik ere ez.
|
|
2008
|
|
|
" I want to be activist of eta3". (Kuadrilla horren aldekoa izan nintzen ezaguera izan nuenetik 16 bat
|
urte
arte). Inporta duena da nik" activist" izan nahi nuela, hau da, ekinekoa, eta nere irudipena da askozaz gehiago izan naizela etzanekoa eta are etzandakoa.
|
|
2009
|
|
|
Galerak izan ditu euskarak familian, etengabe gainera. Hala izan da Euskal Autonomia Erkidegoan duela hamar
|
urte
arte. Gaur egun, ordea, guraso biak elebidun direnean, erabat bermatua dago euskararen transmisioa Euskal Autonomia Erkidegoan, baita Nafarroan ere, baina oraindik galerek diraute Iparraldean.
|
|
|
Hezkuntza sistema da hiztunen gehikuntza gehien ahalbidetu duena. Duela 25
|
urte
arte erdaldun elebakarra zen irakaskuntza, derrigorrezkoa bezala unibertsitatekoa. Ikastolena zen salbuespen bakarra.
|
|
|
Nolanahi ere, geure buruari egia ezkutatuko genioke, uste izango bagenu euskara gupidagabe baztertu eta zapaldu zuen Francoren diktadura dela euskarak nozitu zuen hiztun galeraren arrazoi bakarra edo nagusia. Frankismoaren hizkuntza zapalketarik gabe, ezin uler liteke euskarak azken 25
|
urteotara
arte nozituriko atzerakada. Egia da hori.
|
|
|
Hainbesterainokoa da erabakigarria faktore hori, euskarak iragan urte eta mendeetatik gure egunotara arte iraun badu, hain zuzen ere, hiztunen atxikimenduari esker iraun baitu (hiztunen atxikimenduari esker eta garaian garaiko premia komunikatiboak asetzera egokitzen asmatu duelako). Atxikimendu hori izan ezean nekez iraungo zukeen, batez ere kontuan hartzen badugu duela 25
|
urte
arte ez dituela alde izan faktore politiko eta instituzionalak. Baieztapen horrek, ordea, hizkuntzarekiko atxikimendua aho biko ezpata dela onartzera garamatza nahitaez.
|
|
|
AEBek, kasurako, aspaldi deskubritu zuten zer den petrolioa agortzea. 1950
|
urtera
arte, munduko Saudi Arabia izan ziren iparramerikarrak? 30 hamarraldian Texas eta Oklahoma lurraldeetan aurkitutakoari esker nagusiki?. Ia ehun urtez munduko petrolio ekoizlerik handienak izan dira, eta hortik datorkio Inperioari, hein handi batean, gaitasun militarra eta orain arteko hegemonia.
|
|
2010
|
|
|
Urte hartan bertan Ispiluak ipuin liburuaren bigarren argitalpen zuzendua atera nuen Elkarren, ez bainintzen gustura gelditu Hordagon ateratakoarekin. Panpinen erreinua ipuin sortaren bigarren edizio zuzendua ere prestatu nuen Elkarrerako, baina ez zen 2004
|
urtea
arte kaleratu, Erein argitaletxean. Libururako Xabier Mendiguren Elizegik garai hartan idatzi zuen hitzaurrea Joan Mari Torrealdairen 1997ko Euskal kultura gaur liburuan argitaratu nahi zuela esan zidan(" Aniztasuna eta kalitatea" izenburuarekin), eta horregatik agertu zen nire liburuaren bigarren edizioan ere epilogo moduan geroago.
|
|
|
Adibidez: 15.000 biztanleko herri industrializatu batean 14
|
urte
arte bakarrik ikas zitekeen, gero Eibarrera joan behar. Elgoibarren ez zegoen, ez, 14 urteak bete eta gero batxilergoa non ikasirik.
|
|
|
[21] Orixen Euskaldunak olerki bilduma ez zen 1950
|
urtera
arte argitaratu, ordurako euskal gizartean izandako aldaketek erabat anakroniko utzi zuten.
|
|
|
Bizia, ordea, erabat luzatu da eta batez beste, gaur, Europan gizonezkoak 78
|
urtera
arte bizi daitezke.
|
|
|
Familiei laguntzeko plan berria onar dadin proposatuko dugu, eta plan horrek ondokoak jasoko ditu: hamar
|
urtera
arteko seme alabentzako laguntzak, 0 eta 2 urte arteko umeen% 100 eskolatzea eta lana eta familia bateratzeko neurrien sakontzea.
|
|
|
Familiei laguntzeko plan berria onar dadin proposatuko dugu, eta plan horrek ondokoak jasoko ditu: hamar urtera arteko seme alabentzako laguntzak, 0 eta 2
|
urte
arteko umeen% 100 eskolatzea eta lana eta familia bateratzeko neurrien sakontzea.
|
|
|
Geroztik, erregimen berezia izanen zuen Berdabiok, eta inguruko burdinolen jabeek bezalaxe Orreagari pagatu zizkion bere zergak, 1815
|
urte
arte. Urte hartan, berriz, aurrena 1406an egindako hartatik laurehun urte pasaxera, Escritura de Concordia eginen zuten Orreagako nagusiek eta Goizuetakoek, Anizlarreko ondasunen aprobetxamendua eta zergak zirela eta, elkarren artean aspaldi handitik zekarten auzia konpontzeko:
|
|
|
Horra hor ere Berdabiokoaren ofizio beratsuan, beste Nabaz bat, eta hain juxtu, 1746an hasia zen auzi hura ere, atzenean 1756
|
urtera
arte luzatu zen. Badirudi hagitz garai emankorra izan zela hura, metalgintzako auzi ilun samarrotan.
|
|
|
[131] Gero ikusiko dira Elamako kontuak, baina, hona 1748
|
urtera
arte luzatu zen auzi baten pasartea: Es cierto y constante que las errerias de Elama quasi estubieron germadas y paradas en el tiempo de Doña Maria Manuela de Aristeguieta.
|
|
|
Haatik, oraingoan abdukzioak ez zuen arrakastarik izan, eta Vulkano ez zen inon agertzen, astronomoak hura aurkitzen saiatu arren. Kontuak kontu, astronomoek ezin izan zuten azkura baretu 1915
|
urtera
arte, hau da, Einsteinen erlatibitate teoria esku artean izan zuten arte. Ez zegoen Vulkanoren premiarik:
|
|
2011
|
|
|
1792an, nahiz eta helburua erabat gainditu gabe gelditu, bukatutzat jo zituzten lanak. Hurrengo mendea arte, 1856
|
urtea
arte, ez zen benetako mugatze kontua bukatu. Urte horretan, 272 mugarri jarrita konpondu zuten afera.
|
|
|
Sevilla eta Cadizeko kostan Ameriketatik ekarritako produktuen kontrola eta zerga ezarpenak egiten zirela. 1728
|
urte
arte, bi hiri horiek Ameriketarekin egindako merkataritzaren monopolioa izan zuten.
|
|
|
Karabinero lana XIX. mendean sortu zen eta 1940
|
urte
arte iraun zuen. Hauen eginkizuna, kontrabandoari aurka egin eta itsasertza nahiz mugak zaintzea zen.
|
|
|
Hamarrak eta berrogeita hamarrean iristen zen eta orduan denek Donostiako trena hartzen zuten. Izugarrizko mugimendua egoten zen, eta bat batean lurrundu egiten zen hurrengo
|
urtera
arte.
|
|
|
Nik Jainkoarekiko eta fedearekiko hiru etapa izan ditut nire bizitzan. Bat, sinestuna izan nintzen hor, 19
|
urtera
arte, gero fedea galdu nuen, baina galdu nuen erabat, eta gero berriz, orain dela, izango dira hogei urte edo gehixeago, Lourdesek eta nik erabaki genuen berriz ere fedean bizitzea. Eta ez zen izan teologiagatik, edo ez zen izan sinestun jakitunekin hitz egin genuelako eta gogoeta asko egin genituelako (hori ere egiten genuen), izan zen hunkitzen gintuztelako fedearen adierazpen batzuek.
|
|
|
Hogeita hamaseiko gerra ostean, eta Puerto de Santa Maria hiriko espetxetik aita libratu zutenean, aitak eta amak elkar ezagutu zuten, eta Oiartzunera esposatu ziren, Landetxe deitzen zen villa tankerako etxe polit batera; maizter bezala, jakina. Ni han jaio nintzen eta bost
|
urte
arte han bizi izan nintzen. Etxeak atzean parke bat zuen.
|
|
|
Eskolak bi gela bakarrik zituen, bata neskentzat eta bestea mutilentzat. Zortzi
|
urte
arte aritzen ginen mutikoak. Asko ikasi nuen, eta azkar.
|
|
|
Zortzi urterekin, Herrerako La Salle kolegiora hasi nintzen joaten, hamahiru
|
urte
arte. Hobe urte haietaz ez oroitzea.
|
|
|
Gainera, badira bestelako kontsiderazioak, Michel Husson ekonomialari frantsesak egindako estimazioak, esaterako: bi graduko tenperatura igoera saihesteko, munduko Barne Produktu Gordina urtero %3 baino gehiago jaitsi behar litzateke; hau da, %77ko jaitsiera gaur hasi eta 2050
|
urtera
arteko epean.
|
|
2012
|
|
|
galdetu. Hil zen arte, duela bost bat
|
urtera
arte gutxi gorabehera, joan izan zen hura bisitatzera, hilero, larunbatez; Mari Tere emazteak laguntzen zion, hutsik gabe.
|
|
|
1 Hemen amaitzen da Michel Epsteinek mekanografiaturiko testua, 2005
|
urtera
arte ezagutzen zen bakarra. (Argitaratzailearen Oharra)
|
|
|
Euskal Herriko Adiskideen Elkartea (Real Sociedad Bascongada de Amigos del Pais) Bergarako egoitzan hasi zen, 1775ean, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako euskal agintarien arteko batzarrak berriz indarberritzen. Conferencias izenarekin ezagunagoak ziren, eta aurrerantzean, 1936
|
urtera
arte batzar horiek ohiko izan ziren. Batzarren ondorioz, euskal aginte politikoa landu zen eta batzar horietan euskal nortasun politiko berria landu zen, iraultza liberalen ondorioz eratzen hasi ziren erakundetze politiko berrien eredupean, bereziki, Espainiako estatu nazio liberal berriaren ildoan. xix. mendean foru moldaketarako negoziazioan aginteen arteko harreman bilaterala sustraitu zen euskal kultura politikoan.
|
|
2020
|
|
|
komuneko kaka pixa eta larrua ukituz bere gorpu  tzaren ezagutza. Gero, noizbait zazpi
|
urteak
arte handienganako sexu joerak baldin baditu hiru urterekin eta Ediporen konplexuan finkatzen ez bada, handik aurrera bere adineko gaztetara lotzen.
|
|
|
Martin Dolara Atxaren patua latzagoa izan zen. Adin txikikoa zen (garai hartan hogeita hiru
|
urte
arterainokoak" menores en dÃas" izaten ziren). Martin Arana hau ere errebeldian deklaratu zuten ez zielako erantzun nahi izan epailearen galderei.
|
|
|
hasi eta gramatika, matematika eta beste hainbat gai. Santuru adi adi zeukan, bere buruari honela ziotsola?: " Hau da marka, hamalau
|
urtera
arte nagusiak ere ez zekien irakurtzen eta! Halan bada, neu be sasoiz natxiok".
|
|
|
Bost hilabetekoa zeundenez, Gabon aurrean erditu eta martiko lehen astean partitu zinen Indietara, Juan Idiakezekin ezkontzera". Jagobek gogora ekarri zuen lau
|
urtera
arte berak hazitako iloba Sebastian, haren begi beltz ederrak, haren ile latza...
|
|
|
Erresuma barruan jaulkitako juro haiek, atzerritik jasotako maileguak baino interes baxuagoak zituzten, eta noski, askoz ere epe luzeagoan ordaintzekoak izaten ziren: hogeita hamar
|
urte
arterainoko epea zeukan koroaren ogasunak herritarrek aurreratutako diru kopuru hura itzultzeko. Mailegu emaile bakoitzak hogeita hamargarren urtean eskuratzen zuen koroari abantzuan utzitako diru kopurua; bitartean, urtero kobratzen zituen ezarritako interesak.
|
|
|
Une horretatik aurrera eta 1978
|
urtera
arte, Xabier Letek kantagintza eta poesiagintza uztartu zituen, eta emaitza aski oparoa ondu. Pixkanaka aletuko dugun arren, eman dezagun labur eta segidan emaitza musikal eta poetiko horren berri:
|
|
2021
|
|
|
Bertsio berri honek gure abenturako protagonista pertsonalizatzeko modua ematen du. 20 urtetik 35era bitartekoa, horixe da jokalarien adin tarte ideala;" Esan nizun, baina zuk kasurik ez!" jokoaren sortzaileek, ordea, adin tartea 45
|
urtera
arte zabaltzea erabaki dute (ez ahaztu letra txikia irakurtzea, baliteke-eta pantailaren bat pixka bat konplikatzea adin horretan).
|
|
|
Biktimekin segituko dut: zuri arrazako ar emeak, hogei eta hogeita zenbait
|
urte
artekoak biak. Katedraleko zoruan ahoz gora etzanda eta larrubizian.
|
|
|
Gries glaziarrak nabarmen egin du atzera. 2000
|
urtera
arte izen bereko lakuarekin bat egiten zuen, baina gaur bidetik urrun geratu da.
|
|
2022
|
|
|
– Bi
|
urte
arte ez da haur eskolara joango.
|
|
|
Erakutsi zion hori gizarteari lehenengo haurdunaldian eta ondorengo amatasunean. Erretzeari utzi zion; arraina, haragia eta hestekiak izoztu zituen bederatzi hilabete horietan jan aurretik; erditze aurreko anbulatorioko klaseez gain, aparteko saioak hartu zituen zentro pribatu batean; epiduralik gabe erditu zen; bi
|
urte
arte eman zion bularra semeari; urtebeteko eszedentzia eskatu zuen, eta lanordu murrizketa gero; ohe berean egin zuten lo hirurek haurra koskortu arte (bi sartzen diren tokian hiru ere sartzen direla dioen esaera txoro horrengatik); oinez bere kabuz ikasten utzi zion umeari, baita janariarekin nahi adina esperimentatzen ere; jai eskatzen zuen Xubanen inauterietako desfilea ikusi ahal izateko; jos... Ama perfektua zen Idoia, gidaliburuetako ama eredugarria.
|
|
|
Hamalau eta hemezortzi
|
urte
artekoak ziren. Ez ziren ibiltzen uniformez jantzita:
|
|
|
Non eta André Sabatierrek ez zuen erabaki, karpeta hura eskuratu zuelarik, ez zela gehiegizko lana emango ziokeen nahaste borraste bat besterik. Baina nola uler daiteke Denisek eta Élisabethek 1956
|
urtera
arte itxaron behar izana eskuizkribu hura Feux de l, automnerekin batera aurkitzeko, Michel Epsteinek mekanografiatua, eta autoreak eskuz eginiko zuzenketekin?
|
|
|
Khadijak oroitarazi zidan Monique hemen jaio zela, Casablancan hain zuzen ere. Hamar
|
urte
arte hemen bizi izan zela. Inudea, Batule, Marokoko arabieran mintzo zitzaion.
|
|
|
Neure baitan, gau eta egun, bidaian ibiltzen naiz espetxe horretako galerian, hegaletan eta ziegetan. Hogeita bi urtetik hogeita zazpi
|
urtera
arte, hantxe egon ninduzun. Kasik bost urte.
|
|
|
Bost urte bete aurretik egiten dituzten ekintzak neurri horretakoak badira, ezin pentsa dezakezu hemezortzi
|
urtera
arte zer egingo duten umea ez traumatizatzeko. Eskerrak behintzat teknologiak aurrera oso azkar egiten duen, jadanik azken tableta eta bideo-jokoa baldin baditu, hurrengo urtebetetzerako berria ateratzea espero duzu, hori baino gutxiago jadanik ezin diozulako oparitu, ume koitadua bestela.
|
|
|
Interesgarria litzateke kalkulua. Agian, liburu gehiago sortu da azken berrogeita hamar urtean lehendabiziko liburu primitiboetatik orain berrogeita hamar
|
urte
arte baino. Hipotesi hutsak zer pentsatua ematen du eta kirioak lazten.
|
|
|
Nik ezagutu nuenean 94 urte zituen. Behin esan zidan 83
|
urte
arte egin zuela txortan eta korritu. Orobat esan zidan alargundua zegoela eta adregai moduko bat zeukala, eta harekin, larruz edo?
|
|
2023
|
|
|
10 urte bitartekoen artean, berriz, %189 handitu da. Beren buruaz beste egin duten neskatoen artean dinamika berdina ikus daiteke, %70 (15 urte bitartean) eta %151 (10
|
urte
artean) handitu direlarik sare sozialen etorreraz geroztik. Horrelako aldaketa bortitzak soziologikoki Estatu Batuetan ez dira gertatu, Bigarren Mundu Gerraren ondoren soldaduak herrialdera bueltatu zirenetik (Baby Boom a AEBetan).
|
|
|
Gehiago bizitzen laguntzen digu? 12
|
urtera
arte jolastu bai, ordutik aurrera jolasik ez. Zergatik?
|