|
2008
|
|
|
Izen komun horiek dira erdaldunek euskal izenek, esanahia?
|
dutela
uste izatearen arrazoia.
|
|
2010
|
|
|
Euskara gabe ez legoke inongo arrazoirik zazpi euskal herrien batasunean sinesteko, bat bera ere ez. Horixe da nire uste apala, baina uste
|
dut
uste komuna dela eta ez dela beharrezkoa horren aldeko arrazoi handirik ematea, begi bistakoa baita denontzat. Beraz, nola esplikatzen da hizkuntza hautu xelebre hori?
|
|
|
Lekukoen oroimenean jakitunak direnei (Kassin, Tubb, Hosch eta Memon, 2001) eta poliziei (Wright eta Holliday, 2005) galdetuta erdiek baino gehiagok uste dute pertsona zaharrak ez direla gazteak bezain zehatzak lekuko gisa. Hala ere, lekukoen oroimena tradizionalki haurretan (akatsak izateko joera handia
|
dutela
uste delako) eta unibertsitateko ikasle diren gazteetan aztertu izan da. Aldiz, lekukoen oroimena pertsona zaharretan aztertu duten ikerketa gutxi burutu dira.
|
|
2012
|
|
|
Baina lider mota horren gabeziarik larriena autokudeaketa emozionalari dagokio: pazientziarik eza, xehetasun txikienetan ere modu obsesiboan zentratzea, ardurak delegatu ezina, besteekiko mesfidantza, inork ere liderrak bezain ongi lan egiten ez
|
duelako
ustea, epe laburreko ikuspegia, etab.
|
|
|
Autore horiek, zortzi pentsaera distortsionatu mota bereizten dituzte, depresioa duten pertsonei aplika dakizkiekeenak: ...a nago» gisako pentsamenduak); 5) pertsonalizazioa, hau da, norbere inguruan gertatzen diren gauza negatibo guztien ardura norbere buruari leporatzea (adibidez, inguruneko norbaitek esaten badu«, pentsatzea besteak hori dioela bere erruagatik, berari plan dibertigarririk bururatzen ez zaiolako); 6) gogamenaren irakurketa, hots, gainerakoek ere banakoak berak bere buruarekiko duen irudi negatiboa
|
dutela
uste izatea (adibidez, «zergatik begiratzen ote dit hark. Ziur begira ari zaidala gero bere lagunei kontatzeko inozo bat naizela eta haiekin nitaz barre egiteko» gisako pentsamenduak izatea edozein delarik ere beste pertsona begira egotearen arrazoia); 7) kontrol gabeziaren ustea, hau da, banakoak uste izatea ezer ez dagoela bere esku eta egiten duena egiten duelarik ere, gauzak izan behar duten modukoak izango direla (adibidez, pertsona batek uste izatea gauza negatiboak gertatzen zaizkiola zorte txarra duelako eta zorte txar hori gainditzeko ezin duela ezertxo ere egin); eta 8) arrazoiketa emozionala, hots, pertsonak argudio logikoetan oinarritutako arrazoiketa erabili ordez, arrazoiketa bere emozioetan oinarritzea (adibidez, pozik dagoen pertsona batek pentsa dezake bere bizitza primerakoa dela, baina, bihar triste badago, bere bizitza desastre hutsa dela pentsatuko du).
|
|
|
Baina ez da izendapen arazo hutsa, ezta arazoa noren ardurapeko den erabakitzerakoan egindako akats ezdeusa ere. Azken batean, gainerako pertsonak bezalakoak garela ulertzeko arazoak dituztenek, gainerakoek bezala jokatu behar
|
dugula
uste dute, «beste edozein bezalako» izatera gonbidatzen gaituzte, gure berezitasunari uko egin ahal izateko eskura ditugun bitarteko terapeutikoak baliatzera. Prozedura kirurgiko mingarri eta sarritan eraginkortasunik gabeak eta kutsu moralizatzailez jantzita «geure mugak gainditzeko» omen diren errehabilitazio saio amaiezinak... horiek guztiak ezgaitua beste pertsona bat (agian inoiz izango ez dena edo izan nahi ez duena) bilakatzeko ahaleginak baino ez dira.
|
|
|
Emakumeen kasuan, hizkuntza politikoki zuzenak aurre egiten die androzentrismoari, gizona gauza guztien neurri eta ardatz gisa erabiltzeko joerari? eta sexismoari, sexu bakoitzak berezko balio, trebetasun eta rolak
|
dituen
usteari? (EMAKUNDE, 1988:
|
|
|
Horrez gain, gure abiapuntuko hipotesiak bertako adituekin izaniko elkarrizketen galbahetik pasatu ostean, 24 galderako inkesta bat osatu da, zeina Parkean kokaturik dauden erakunde guztiei igorri zaien. Galdetegi hori Parkeko erakundeen% 60k osorik bete eta itzuli du bueltan (Parkeko 23 erakundetik 14k), Parkeko erakunde garrantzitsuenek barne, eta, beraz lorturiko emaitzek emaitza esanguratsutzat hartzeko ordezkagarritasun nahikoa
|
badutela
uste dugu1.
|
|
|
Eta, jardun horretan Goiena Komunikazio Taldea ondo ari dela esan da: «Ez
|
dut
uste aurrera begira dagoenik. Nik uste dut aurrean dagoela» (Edorta Arana).
|
|
|
Barrutietako organoetan parte hartzen duten pertsonak herritar elkarteen kide izan ohi direnez, elkarteek gure ikerketaren arretagune izan behar dute, partaidetza aukeraren egiturari loturik dauden genero bazterketak hobeto ulertzeko. Izan ere, parte hartzearen oinarria elkarteak direnean, generoari lotutako aukera egiturak bi osagarri
|
dituela
uste dugu; batetik, kanpoko osagarri bat atzematen dugu, tokiko partaidetza mekanismoen diseinu eta funtzionamenduari lotutakoa, eta bestetik barne osagarri bat, ikusezinagoa, herritarrei partaidetza instituzionala ahalbidetzen dieten elkarteen kultura eta eraketa praktikei lotutakoa. Hartara, organo instituzionaletan egongo diren elkarteetako eraketa kultura aztertzeak partaidetza zibikoaren bazterketa mekanismorik ezkutuenak ikusten utziko digu.
|
|
|
Emakumeen parte hartzea nabarmena izan da komunitateen oinarrizko premien inguruan sortutako elkarte eta mobilizazioetan (Rocheleau, Thornas Slayter, Wangari, 1996; Einwohner, Hollander, Olson, 2000; Beckwith, 2000) eta horrek zalantzan jartzen ditu orain arte literaturan zabaldutako hainbat uste. Lehendabizi, edozein egoeratan emakumeek parte hartze tasa apalak
|
dituztelako
ustea. Jarduera politikoaz nahiz partaidetza zibikoaz eta politikoaz emakumeek daukaten interes eza azpimarratzen duten planteamendu aurrefeministen aurka, zergatik ez zaie interesatzen politika emakumeei?
|
|
2014
|
|
|
Susmoa dut, hainbat eta hainbat esperientzia tarteko, kirol arloan politika egiteko garaian, hainbat eta hainbat politikarik jolastoki moduko bat ikusi dutela bertan. Beste modu batean esate aldera, ez
|
dut
uste serioegi hartu dutenik kirolak ezkutatzen dituen onuren azterketa, ez eta haien balioestea. Azken batean, nork jar lezake zalantzan kirola ona dela, bere horretan, besterik gabe?
|
|
|
Sektore haien iritzian, euskararen berreskurapen prozesua motelegia zen eta geldotasun hura, besteak beste, alderdi abertzaleen eraginkortasun ezari, eta konpromiso eta kontzientzia faltari leporatzen zioten; instituzioetan zeuden alderdi abertzaleei, nagusiki. Euskarak eta euskal kulturak, biziko baziren, berehalako esku hartzea behar
|
zutela
uste zuten; beste helburu batzuek baldintzatu gabeko eta konplexurik gabeko esku hartzea behar zuen izan gainera, lehentasun osoa euskararen berreskuratzeari emango ziona. Ez zuten beste modurik ikusten XX. mendearen bigarren erdian, kultura minorizatuen desagertzeko arriskua gauza jakina zen garaian, euskararen etorkizuna bermatzeko.
|
|
2015
|
|
|
Behaketa parte hartzailearen bidez jasoriko informazioa osatzeko elkarrizketak, formalak eta informalak, burutu ziren landa lanean zehar. Elkarrizketa etnografikoak baliagarriak izan ziren behatzaile rolean jasoriko informazioan sakontzeko eta
|
genituen
uste edo zalantza batzuen gaineko iritzi zehatz eta sakonagoak lortzeko (Krane eta Baird, 2005; Woods, 1989), bai eta behatze lanaren osagarri ere. Aldi berean, datuen triangulaziorako bide ere izan ziren.
|
|
|
Nik uste dut, horietatik kanpo egongo litzatekeen zerbait egoteak ez lukeela zentzurik izango». Ttipi Ttapak ez luke arazorik bere edukiak plataforma horretan partekatzeko, baina denek igotzen dituzten edukiek koherentzia behar
|
dutela
uste du, estilo aldetik. «Hori egiteko, horretara emanak diren kazetariak ere genituzkeela uste dut, dinamika batzuk egon liratekeela, lanketa horiek posible egingo lituzkeenak.
|
|
|
Hurrengo elkarrizketatu honek arazo handiak izan dituztela dio, bikote homosexuala zirelako eta haien arteko adin desberdintasuna handia zelako. Hori dela-eta, edozein krisiren aurrean euren harremanaren oinarriak berriro finkatu behar
|
dituztela
uste du, baina aukera gisa ulertuta, harremanaren nondik norakoak birplantea ditzaketelako eta momentua baliatu gustatzen ez zaizkien gauzak aldatzeko:
|
|
|
24a) Ildo berari jarraiki, badira datu pare bat hona aldatuko ditugunak, merezi
|
duela
uste baitugu kontuan hartzea lehen hizkuntzak eta gune soziolinguistikoak etxean erabiltzen den hizkuntza finkatzerakoan duten eraginaren neurria.24b) Ildo berari jarraiki, badira datu pare bat hona aldatuko ditugunak, lehen hizkuntzak eta gune soziolinguistikoak etxean erabiltzen den hizkuntza finkatzerakoan duten eraginaren neurria kontuan hartzea merezi duela uste baitugu.24c) Ildo berari jarr... **
|
|
|
...bat hona aldatuko ditugunak, merezi duela uste baitugu kontuan hartzea lehen hizkuntzak eta gune soziolinguistikoak etxean erabiltzen den hizkuntza finkatzerakoan duten eraginaren neurria.24b) Ildo berari jarraiki, badira datu pare bat hona aldatuko ditugunak, lehen hizkuntzak eta gune soziolinguistikoak etxean erabiltzen den hizkuntza finkatzerakoan duten eraginaren neurria kontuan hartzea merezi
|
duela
uste baitugu.24c) Ildo berari jarraiki, badira datu pare bat hona aldatuko ditugunak, uste baitugu merezi duela kontuan hartzea lehen hizkuntzak eta gune soziolinguistikoak etxean erabiltzen den hizkuntza finkatzerakoan duten eraginaren neurria. **
|
|
2017
|
|
|
Lortutako emaitzen arabera banakoen gehiengoak Scala kafetegiaren kafea gozoagoa dela eta kalitate hobea
|
duela
uste du. Marka ikusi gabe gehiengoak Scala kafetegiaren kafea aukeratu zuen.
|
|
|
Industria eta kulturaren azpitaldeak, kuantitatiboki txikia izanik, gure behin behineko klasifikazio honetan leku bat merezi
|
duela
uste dut, komunikabideen ekosistemaren gestalt osoa Euskal Herriaren baitan ezezik termino ekonomiko eta industrialetan eta industria kulturalaren parametroetan kokatzen duelako. Begirada hau, beste lan batzuetan aurki daitekeena ez bezalakoa izateaz gain, estrategikoa da lan hauetan, eta azterketa epearen() hasiera hasieratik aurki daiteke:
|
|
|
Arau larregi (eta desberdinak!) iruditzen zaizkigu gauza onerako. Lege ferenda, BEk PKLko titulu edo kapitulu bat izan behar
|
duela
uste dugu33, biktimak zigor prozesuan duen parte hartzea edozein dela ere (aktiboa, akusatzaile moduan; pasiboa, lekuko huts gisa edo inolakoa). Aipatutako legelariaren xedea bete nahi bada, PKLn jasotako biktimaren inguruko araudiak beste lege batzuetara ahalik eta igorpen gutxien izan behar duela uste dugu.
|
|
|
Lege ferenda, BEk PKLko titulu edo kapitulu bat izan behar duela uste dugu33, biktimak zigor prozesuan duen parte hartzea edozein dela ere (aktiboa, akusatzaile moduan; pasiboa, lekuko huts gisa edo inolakoa). Aipatutako legelariaren xedea bete nahi bada, PKLn jasotako biktimaren inguruko araudiak beste lege batzuetara ahalik eta igorpen gutxien izan behar
|
duela
uste dugu. Era berean, eta helburu honen inguruan, BEk duen edo dakarren erregimen edo araubide juridiko osagatubea salatu behar dugu; izan ere, egun aipatutako 3.2 artikuluak iragartzen duen erregelamendu bidezko garapena existitzen ez baita34.
|
|
|
Eremu horretan, aurrerapen izugarria izan ziren 35/ 1995 Legeak sortutako Biktimari Laguntzeko Bulegoak, autonomia erkidegoek, eta gureak bereziki, horien alde egindako dema bereziki txalotu behar dugularik16 Ezin dugu ahaztu, ezta ere, BEren aurretik biktimak pairatzen zuen egoeraren inguruan, zigor justiziaren egikaritzan rol garrantsitzuagoa izan behar
|
duen
uste egokian, delitugilearekin harreman sakonago bat izateko bide gisa, joan den mendeko 80ko hamarkadatik, justizia leheneratzailearen eskutik17, legezko euskarri mengel batekin, zigor bitarterkaritza suspertu dela18
|
|
|
BPk ez dauka oharrik (erreferentzia aipamenetatik aparte). Ez da, ezelan ere, bere balioetan aipatzekoa, batez ere ondotxo dakigunean itzulpen bidean testuarekiko lizentziak (manipulazioak?) eta justifikazio eskasa
|
duten
ustezko itzulpenak gauzatzen direna hainbat bider. Irakurlea, gutxienez, jakinaren gainean ipini luke.
|
|
2019
|
|
|
(28)(?) euskara aurrera atera behar
|
dugula
uste dut(?) (A7)
|
|
2021
|
|
|
Horietan oinarrituta etorri baitaiteke hurrengorako kontuan hartu beharrekoa edo sortzen jarraitzeko motibazioa. Hartzaileek funtzio aktiboa
|
dutela
uste dute sortzaileek, euren aurretiko erabakietan eragina baitaukate, baina baita sormenlana plazaratzeko momentuan izan dezaketen papera ere eragingarria izan daiteke.
|
|
|
Izan ere, egitura politikoentzat sormena eta kultura hautsa dira, eta ez produktu efikaza; kultura mugatua eta erdietsia dago jende askoren begietan. Horregatik, estetika tradizionalak pisu handiagoa
|
duela
uste dute zenbait sortzaile kulturalek (n= 6;% 46,2).
|
|
|
Hartu emaneko espazioetan eragiten dute (n= 12;% 92,3), horrekin mikroespazioen eta makroespazioen igurtzia (n= 10;% 76,9) etengabea dela defendatuz. Izan ere, makroespazioetara iristeko ezintasuna
|
dutela
uste dute zenbaitek (n= 3;% 23,1); gainera sistemak kultura hain gutxi baloratuta efikazia politiko urria (n= 6;% 46,2) duela uste dute. Horrekin guztiarekin, eragin soziala indibidualetik kolektibora (n= 8;% 61,5) egiten dute.
|
|
|
Hartu emaneko espazioetan eragiten dute (n= 12;% 92,3), horrekin mikroespazioen eta makroespazioen igurtzia (n= 10;% 76,9) etengabea dela defendatuz. Izan ere, makroespazioetara iristeko ezintasuna dutela uste dute zenbaitek (n= 3;% 23,1); gainera sistemak kultura hain gutxi baloratuta efikazia politiko urria (n= 6;% 46,2)
|
duela
uste dute. Horrekin guztiarekin, eragin soziala indibidualetik kolektibora (n= 8;% 61,5) egiten dute.
|
|
|
Guztiei egindako galderetan azkena honakoa izan zen: " Bertso eskolak zugan (izaera, ohiturak...) eragina
|
duela
uste duzu. Zertan?".
|
|
|
5 irudia. " Bertso eskolak zugan eragina
|
duela
uste duzu?".
|
|
|
Gure ekarria, hizkuntza ezaugarriak ikertzen baditu ere, bestelakoa da: ezaguna da hitz edo ezaugarri bakoitzak portaera geografiko desberdina duela edo izan lezakeela, bederen; eta izatez, ia geolinguistikaren ibilbidean hitz edo hizkuntzaezaugarri bakoitzak portaera geolinguistiko desberdina
|
duelako
ustea nagusi izan da. Bide honetan oso ezaguna da" hitz bakoitzak bere historia du" ela dioen esaera3, zeina lordan ek (1970:
|
|
|
Ele Pa tipologiakoen artean, batua
|
dutenek
uste dute euskalkia dutenek euskaraz txukunago egiten dutela. Batzuek inoiz ez dute euskalkirik entzun eta ulertzea kosta egiten zaie.
|
|
2022
|
|
|
Batezbestekoaren balioak adierazten zuen, oro har, irakasleek Focus on Multilingualism eta The Multilingual Turn en adieraziriko hainbat aspekturekin bat egiten zutela. Ondorengo analisi estatistiko deskribatzaileek, aldiz, item bakoitzarekiko adostasun maila islatuko dute; hots, irakasleek aspektu konkretuekin
|
zituzten
usteak eta horiekiko atxikimendua.
|
|
|
Lehenik eta behin, datuen analisi estatistiko deskribatzaileak eta berariaz sortutako aldagai berriaren batez besteko balioak argi azal lezakete irakasleen eleaniztasunari buruzko usteak, oro har, positiboak direla sarreran azaldutako eleaniztasunaren eredu eta teoria berriekin; hau da, oro har, irakasleek
|
dituzten
usteak bat datoz Europako testuinguruan bogan dauden teoria eleaniztun abegikorrekin, batetik, Bihurgune Eleaniztunarekin (The Multilingual Turn) (Conteh eta Meier, 2014; May, 2013) eta, bestetik, Ikuspegi Eleaniztunarekin (Focus on Multilingualism) (Cenoz eta Gorter, 2014). Hain zuzen ere, eleaniztasunaren batez besteko balio altuak adierazten du irakasleen usteak gertuago kokatzen direla eleaniztasunaren teoria berrietatik eredu elebakarretatik baino.
|
|
|
Hasteko, irakasleek ez dute uste eleaniztasunak identitate arazorik sor dezakeenik, are, erabat errefusatzen dute uste hori; hein berean, irakasleek baztertzen dute eleaniztasunak eskola porrota ekar diezaiokeela ikasleari bai eta hizkuntzen jabekuntza prozesua motel dezakeela ere. Halaber, ez
|
dute
uste negatiborik hirueletasunari buruz, eta ingelesarekin eta espainolarekin elkarbizitzan aritzea ez dute mehatxutzat. Euskara baino erabilgarriagoak diren hizkuntzak irakasteari buruz galdetuta, irakasleen uste orokorra hizkuntza gutxituari babesa eta balioa ematearena da; erabat hondarrekoa izanik euskara baino erabilgarriagoak diren hizkuntzak irakasteko ustea, eta guztiz hedatua euskara irakastearena.
|
|
|
Itemen emaitzei beha, arras deigarria da adostasun mailarik handiena bildu duten bi usteak baitira. Zehazki, irakasleek sakon erroturik dute elebidunek hirugarren hizkuntza ikasteko erraztasun handiagoa
|
duten
ustea; hau da, elebitasuna egokiera positibo eta onuragarria dela hirugarren hizkuntza ikasteko garaian. Gainera, hori bakarrik ez, irakasleek uste sendoa dute eleaniztunek hizkuntzak errazago ikasten dituztela erraztasun kognitiboak dituztelako, iradokirik eleaniztunek hizkuntzak ikasteko duten iaiotasun hori kognizioari loturik egon daitekeela.
|
|
|
86 Oso garbi ez badago ere, testuinguru honetan ‘asmo, ideia, helburu’ esan nahi
|
duela
uste dut. Cf. OEH (s. v. gogo, 2).
|
|
|
OEH s. v. gutxi, 3). Adibideak ikusita, zentzu plural eta partitiboa
|
duela
uste dut.
|