|
2000
|
|
|
Gure artean dibortzioa debekatu behar ez
|
dugulako
ustetan jardun dugu; bestela, gure legeak ere ageri agerian leudeke berori baimentzen duten kultuen aurka; orobat, ezin daitezke inola ere behartu kultu horietako gizakiak erlijioarena baino ezkon estekadura lazgarriago batez.
|
|
|
Batzuek ideia berbera kontrafaktikoak erabiliz defendatu zuten: planetekiko esperientzia egiaztagarria ez izan arren, esanahia
|
zuela
uste zuten, giza adimen batek planeten ibilbidearen esperientzia izan zezakeelako esperientzia horiek izateko egoeran balego. Schlick, dena den, ez zen kontrafaktikoen laguna, eta tesi errealista egiazkotzat jotzen bazuen, zio honegatik izan zen, alegia:
|
|
|
Norbaitek zerbaiten kontzientzia badu zuzenki eta hutsik gabe, zerbait horrek, hain zuzen, bere esperientzia pribatua izan behar
|
duela
uste zuten fenomenalistek. Eta berehala esperimenta daitekeena, hau da, bitartekari linguistiko, teoriko edota kontzeptualik gabe senti dezakeguna, sentimen datuak dira (sense data).
|
|
|
Machen lana, arazo psikofisikoari buruz lan egiten zuten bere garaikideen beste lanak baino hobea zerbaitengatik izatekotan, bere berrikuntza fenomenalistarengatik zen egokiagoa. Zientzien batasuna lortzearren, beste zientzialari eta filosofoek fisiko/ psikiko (edo adimena/ gorputza) erlazioaren arazoa gainditu behar
|
zutela
uste zuen. Soilik Mach, alabaina, soilik bere Sentsazioen analisia izan zen sistema fenomenalista berri baten hasiera; sistema bat non munduaren objektuak, eta zientziarenak bereziki, elementu fenomenikoen gain osotuko liratekeen.
|
|
2001
|
|
|
Horregatik esaten du rapsoda ona dela, paregabea: Homeroz hain ederrak diren pentsamenduen egile bezala, homeridek urrezko koroaz koroatzea merezi
|
duela
uste du lonek. Eta Sokratesen galderak erantzuterako orduan, bere azalpen gaitasunak Homero bakarrik azal dezakeela argi uzten du lonek.
|
|
|
Baina beti ere idolo bat. Maite
|
duela
uste du. Baina uste hutsala; maitatu, maitagogoaren, maitagogoren baten —edo askoren— gogoko dena bakarrik maita daiteke.
|
|
2003
|
|
|
APOLODORO. — Galdetzen duzuen gaia pres172 tatuta
|
dudala
uste dut. Hain zuzen ere herenegun Faleroko etxetik hirira igotzen ari nintzen eta ezagunetako batek atzetik ni ikusita urrutitik deitu zidan eta, aldi berean deiarekin jolastuz, esan zidan:
|
|
|
Beste hitzaldi batzuk, batez ere zuenak, aberats eta negozio gizonenak, entzuten ditudanean, ordea, ni neu atsekabetzen naiz eta zuetaz eta zuen lagunez errukitzen naiz, ezer egin gabe zerbait egiten duzuela uste baituzue. Eta agian zuek, aldiz, ni naizela zorritxarrekoa uste izango duzue, eta egiazko d ustea
|
duzuela
uste dut nik, baina nik zuetaz ez dut usterik, jakin baitakit ederki asko.
|
|
|
Beste hitzaldi batzuk, batez ere zuenak, aberats eta negozio gizonenak, entzuten ditudanean, ordea, ni neu atsekabetzen naiz eta zuetaz eta zuen lagunez errukitzen naiz, ezer egin gabe zerbait egiten duzuela uste baituzue. Eta agian zuek, aldiz, ni naizela zorritxarrekoa uste izango duzue, eta egiazko d ustea duzuela uste dut nik, baina nik zuetaz ez
|
dut
usterik, jakin baitakit ederki asko.
|
|
|
— Nola diozu? —esan omen zuen Altzibiadesek— Egin behar
|
dudala
uste al duzu, Eriximako. Gizonari eraso egin eta zigortuko dut zuen aurrean?
|
|
|
— Zu edan gabe zaude, nik uste, Altzibiades, bestela ez zinateke inoiz hori guztia esateko arrazoia horren itzulinguru landuez estaltzen saiatuko, gehigarri hutsa bezala esanez bukaeran jarri duzuna, hori guztia ni eta Agaton etsaitzeko esan ez bazenu bed zala, nik zu eta ez beste inor maitatu behar
|
zaitudala
ustetan eta Agaton zuk maitatu behar duzula eta beste inork ez. Baina ez zara oharkabean pasa, aitzitik zure drama satiriko eta sileniko hori guztiz agerian gelditu da.
|
|
|
—esan omen zuen Altzibiadesek— Nolakoak jasanarazten dizkidan berriz gizon honek! Denean gainditu behar
|
nauela
uste du. Baina besterik ez bada ere, harrigarri hori, utzi Agatoni gu bion erdian etzaten.
|
|
2006
|
|
|
Areago, grina horren (eta bestelakoen) azterketa kausala antzekoa da bai gizakiengan bai bestelako animaliengan (T 2.2.12.1). Edo, azkenik, animaliek sinpatizatzeko ahalmena ere
|
badutela
uste du Humek (T 2.2.12.6). Geroago ikusiko dugun eran, sinpatia (edo grinak komunikatzeko ahalmena) moralaren erdigunean dagoen ahalmena da.
|
|
2009
|
|
|
Historialaria aszeten senitartekoa da. " Ezin ditut historiaren eunuko likits horiek, ideal aszetikoaren proselitista horiek jasan; bizitza sortzen duten hilobi zuritu horiek ezin ditut jasan; ezin ditut jakintzarekin janzten diren eta begirada objektiboa
|
dutela
uste duten izaki nekatu eta abuliko horiek paira" 46.
|
|
|
Lehenik, baikortasun soziologikoa, hau da, Marxek uste zuen kapitalismoaren garapenarekin batean langile klasearen kontzientzia, batasuna, prestakuntza, antolaketaren areagotzea, ezinbestean etorriko zirela; horietara guztietara ez da ailegatzen berez, baizik eta etengabeko saiatze baten ondorioa da. Bigarrenik, estatuaren desagerpenaz eta proletalgoaren diktaduraz
|
zituen
usteak. Bensaidek dio Marx ez dela izan ondo ulertua; diktadura hori ez zen betikoa baizik eta egoerazkoa, eta eredua jarrita zuen Parisko Komunaren esperientzia demokratikoan; baina estatu burokratek ez dute horrela erabili.
|
|
|
Eta hemen dator Nietzscheren kritika:
|
zuen
usteak baino ez dira! Zuen munduaren ikuspegia!
|
|
2013
|
|
|
Zuzena al da interpretazio/ deskribapen hori? Zakur batek ba al
|
ditu
usteak bezalako gogo egoerak. Batzuek defendatzen dute animalien jokaerak direla dauzkagun sintomarik edo baliabiderik onenak jakin ahal izateko animaliek usteak dituzten edo ez:
|
|
|
Beste pentsalari batzuek, berriz, esaten dute zakurrak ezin
|
duela
usterik izan. Izan ere, uste bat edukitzeko premiazkoa da usteen sare bat edukitzea, eta usteen sareetan murgildu ahal izateko kontzeptuak beharrezkoak dira.
|