|
2000
|
|
|
Pena bakarra daukat, gutxi gorabehera hilabetea izango baita gaitzen batek zentzumenak ukitu zizkionetik, eta geroztik ez du gaixoak ezer entenditzen, eta alferrik da berarekin berba egitea, alferrik da... Eta pena dut, azken urte honetan ez dudalako adorerik izan sekretu txiki bat kontatzeko, eta oraintxe esango nioke, baina zertarako, ezin
|
badu
ulertu... Eta kontua da zuoi ere ez dizuedala inoiz esan.
|
|
|
" Heldu gaituk Clifden a, Connemarako hiriburura...", esan zion eta segituan gaineratu zuen egunero egiten zuela berak bide hura, eta gutxitan ikusi zuela Connemara hain eder. Eta ez
|
zuela
ulertzen nola lokartu zen, eta ea nola zen posible, inoiz ez zuela aukerarik izango naturaren holako espektakulurik berriz ikusteko eta hala ere lotan pasatu zuela bide guztia, eta ardiak errepidetik joaten ez zirelako taxia ordu laurdenez geldirik izan zuela, eta paisaia hark arnasa ere osten dizula (noski, esna egonez gero), eta berrogeita hamar libera zirela, mesedez. Lagun handi bat betiko urrutiratzen denean bezala begiratu zien Txemak txanpon haiei.
|
|
|
Eta gero mingain xeratsua, ahosabaia... Ordurako Rocíok itxita zituen begiak, eta hatz luzea bere ahotik atera gabe izarak apartatu ditut nire ondoan leku txiki bat zain
|
zuela
uler zezan.
|
|
|
–Ez
|
dut
ulertzen jarrera defentsibo hori. Denok maite ditugu detailetxoak.
|
|
|
Eta, ildo beretik, Salamancan xuxendu zenizkidan hitz haiek gogoan, noiz eta erran baitzenidan ezen, katoliko edo protestant, bietarik ere zerbait zinela, baina ez zinela ez bata eta ez bertzea sentitzen, berdinzki erran dezaket nihaurk ere ez
|
dudala
ulertzen nola erran dezaketen katolikoek ezen ez dagoela elizatik kanpoan salbazionerik... are gutiago Indietako oihanetan bizi izan nintzenetik indiar gorri haiekin, zeinak baitziren, karitateari zegozkion kontuetan, giristinoak baino giristinoagoak eta jenerosoagoak, guztia guztien artean partitzen zutenak.
|
|
|
Aldiz, nire lankidetzaz egun egunero plazaratzen den orri meta erosi, esku artean hartu eta goitik beheiti miatu, nire adiskideetan, Ttipik bakarrik izanen zuen halako apeta. Saminez, haren desagerpenarekin batean, nire lagunen arteko irakurle bakarra galdua
|
nuela
ulertu nuen puntu horretan.
|
|
|
—Ez
|
duzu
ulertu. Aldez aurretik prestatutako hilketa saioa izan da.
|
|
2001
|
|
|
Noski. Eta erantzuna horren garbia izanik, ezin
|
du
ulertu orain nola ez zen horretaz lehenago konturatu. Ze, gainera, koska hortxe dago, gogorarazi dio Tasiok bere buruari, apartamentua ez zutela bien artean erosi.
|
|
|
Beste guztiekin batera barre egin duen arren, eskandalizatuta dago Tasio. Ezin
|
du
ulertu. 19 urte gizajo baino ez ditu eta.
|
|
|
Bigarren pisutik lehen pisura. Gozatu egin zuen hegaldia, hala ere, zutunik jartzeko arazoak
|
zituela
ulertu zuen arte. Are gehiago:
|
|
|
Eta zinetik irteeran Exit irakurri nuen, Metropolitan zinea konpondu berri eta hornidura berriak baitzeuden, eta arrakasta nahi zuen jendeak irteeran handik azpitik pasatzea
|
zuela
ulertu nuen, eta harro eta baikor irteten ginen denak exit azpitik.
|
|
|
‘Ez
|
dut
ulertzen. Zergatik ez du hitz egiten? ’
|
|
|
‘Ez
|
dut
ulertzen zelan egin dezakeen laka aerosol batek zulo bat zeruan... ’ esan nion.
|
|
2002
|
|
|
–Ez
|
haut
ulertzen –bota zion– Laostia haiz.
|
|
2003
|
|
|
Eta iritsi ninduan Parisa... eta, ai, nola aldatu ninduen Frantziako hiriburuak! Hasieran, jakina, galduta ibili ninduan, uste bainuen, don Anxelmok, don Julianek eta don Estebek irakatsien arabera, paristar guztiak salbatu behar nituela... haiek ni salbatu behar
|
nindutela
ulertu nuen arte! Medikuntza estudiatzen hasi... baina han lagunak egin nitian batez ere.
|
|
2004
|
|
|
–Bizien mundura? , esan nion nik, zer esan nahi
|
zuen
ulertzen ez nuelarik.
|
|
|
–Bizien mundura? , esan nion nik, esan nahi
|
zuena
ulertzen ez nuelarik.
|
|
|
Bizi behar duen medioan guztiz arrotza den hizkuntzan hezi nahi izateak ba al du zentzurik? Ezin
|
dut
ulertu. Beste gauza bat da bere borondatez euskara ikasi nahi duen jendearen kasua.
|
|
|
–Asmo txarrik gabe, batzuek esaten dute hobe dela kultura aldetik Euskal Herri indartsua; pasaportea ez dela horrenbesterako. Abertzaleok, ostera, ezin
|
dugu
ulertu zelan indartu daitekeen gure kultura, zelan babes daitezkeen geure eskubideak estatu subirano izan barik. Espirituarekin agian?. 310
|
|
|
–Ainhoa elebakarra da, eta ospitalean igaro beharreko gau luzeetan ez du sehaska kanta ezagun bat kantatuko dionik. Egarritzen delarik baso bat ur behar
|
duela
ulertuko dionik ere ez. Ainhoa ez da etorkina, ezta etorkinen alaba ere.
|
|
|
Martini eta Liberi ez zitzaien buruan kabitzen zer egiten zuen beltz batek han, eta beltzak ezin
|
zuen
ulertu zer egiten zuen ostruka batek han, Afrikatik hain urrun, eta belauniko segitu zuen Cariberen kaiolaren aurrean.
|
|
|
–Ez
|
du
ulertuko.
|
|
|
–Ez
|
duzu
ulertzen? –galdetu zidan– Hil egin dute.
|
|
|
Haiek ez dute ulertzen. Ezin
|
dute
ulertu...
|
|
|
–Neuk ere ezin
|
dut
ulertu –erran nuen– Eta ulertu egin nahi nuke zer dela-eta bidali ninduten zugana. Zergatik jolastu zuten gurekin, aita.
|
|
|
–Baina zergatik erran zidan hilik zeundela? Ezin
|
dut
ulertu.
|
|
|
–Ez
|
duzu
ulertzen! –judu zaharrak ikasle burugogor batekin ariko balitz bezala hitz egin zidan– Ez duzu deus ere ulertzen!
|
|
|
Galderak eta galderak egiten egoten zen, azalpen garbienak lortzen zituen arte. Bestela ezin
|
zuen
ulertu. Kontua zen, kongresuaren bigarren egunean bertan, ametsen lurraldetik bueltatxoren bat egin ondoren, beste guztiek usaindu ere egin ez zituzten hainbat arazo edo jarraibide berrirekin agertzen zela Bohr.
|
|
|
Maisu Zaharrak burua okertu zuen, apur batez. Oppenheimerrek ezin
|
zuen
ulertu: nola izan zitzakeen Einsteinek oraindik, ia 70 urterekin, haur baten jokabidea eta planta?
|
|
2005
|
|
|
–Ez
|
duzue
ulertuko, neuk ere ez dut ulertzen, esan nahi dut ez lukeela horrela izan behar, eta gure gobernuak gauzak horrela ez izateko lanean dihardu, baina beste osasun sistema baten barruan daude, eta han esku sartzea oso gai delikatua da. Ez gaude azalpen gehiegi emateko moduan, ulertzen duzue?
|
|
|
Ametsek buruaz erantzun dio, baietz, japonieraz badakiela, baina aurpegiak beste zerbait ez
|
duela
ulertzen islatzen du. Eskuan duen argazkiari begiratu eta, azkenean, zer egin jakin ez eta Madokari erakutsi dio.
|
|
|
–Ez
|
dut
ulertzen –esan nuen azkenik, nahiz eta arazoa izan dena ulertzen nuela– Hirurok zineten konforme ezagutzen ez zenuten gizaki bat hiltzearekin? –galdetu nion, eta jarraian Mateo begira nuela konturatu nintzen.
|
|
|
–O, bai, Ander –zer esan nahi
|
zuen
ulertu ez nuen keinua egin zuen eskuarekin zirkulu bat osatuz, eta atxiki arin bi eman zizkion bere zigarroari– Txikitan elkarrekin jolasten genuen denok, auzuneko neska mutil guztiok. Eta nola dabil gure Ander?
|
|
|
Ezin
|
dut
ulertu zerk bultzatu zintuen bi bizitza eramatera. Edo bigarren harremana ezkutatzera.
|
|
|
Aspaldi da elkar aurkitu genuela. Aspaldi, alde egin behar
|
genuela
ulertu genuela.
|
|
|
Laneko zerbait izanez gero, aurrez komentatuko zenidala pentsatu nuen, edo zurekin joatera gonbidatuko ninduzula. Baina nigandik urrundu beharra
|
zenuela
ulertu nuen. Beharbada presio gehiegi ari zinela nozitzen.
|
|
|
Gurea" ofiziala" egitean, Karlos Felixen eta Lurdisen artekoa ezin une trumoitsuagoa igarotzen ari zen; ezin
|
genuen
ulertu nola botatzen zizkioten elkarri halako irainak, benetan lazgarria egiten zitzaigun. Haiek bai garai ederrak, hasierakoak!
|
|
2006
|
|
|
–Ez
|
dut
ulertzen, baina hain garrantzitsua dela uste baduzue... –esan dio arrebari kafetegitik irtetean– Eta ez ahaztu aterkia.
|
|
|
–Ez
|
dut
ulertzen –erran zuen Geppertek– Aurrekoan erran zenidan zuk estatua bat zeneukala. Bestalde, estatua beste biktima batek zeukala aipatu zenuen.
|
|
|
Bazekien oso hurbil egon zirela hiltzailea harrapatzetik... eta bat batean kea bezala suntsitu zen. Geppertek ezin
|
zuen
ulertu. Askotan, Abbé de l’Epée karrikako bulegoan harat honat zebilela, bere esaldi kutunetakoa botatzen zuen:
|
|
|
Judu haiek ezin
|
zuten
ulertu muga eta nazio kontu hura –beharbada ez zuten inoiz ulertu, ezta Bigarren Mundu Gerran hainbestek bizia galdu zutenean ere–, haietako asko eta asko Erdi Arotik bizi baitziren inguru zabal hartan, eta beren lurraldetzat baitzuten. Poloniako agintariek, beste hainbat herritan ez bezala, mende askoz mantendu zuten erlijio askatasun giroa, eta juduek lasai eta eroso jarraitu zuten bertan.
|
|
2007
|
|
|
Gauzak aldatu egin direla, hori da guztia. Nahi
|
baduzu
ulertu, eta ez baduzu nahi ez ulertu.
|
|
|
Horren erraza delakoan? Nahi
|
baduzu
ulertu. Zuk aise esaten duzu.
|
|
|
–Ez dakit, ba, ni soilik zure laguna izan nintekeen noizbait. Olaiak ere gauza bera esaten dit, baina hark ere ez du ulertzen nire egoera, ezin
|
du
ulertu. Ez duzue ulertu nahi.
|
|
|
Dena den, kontu honetan ez nago inondik ere ados harekin. Amaiak ezin
|
du
ulertu zer den txirrindularitza Ibon eta biontzat, eta horregatik dago oker. Amaiak dioenaren kontra, nik Ibon txirrindulari nahi dut berriro, hortzak estututa aldapan gora tropela atzean uzten.
|
|
|
Erromako gustuak, Erromako modak. . Domina mundi, k hitzez hitz zer esan gura
|
duen
ulertzen duzu. Eta probintzia izateak kulturalki zer esan gura duen.
|
|
|
20 urteko gaztea azkar irten da Systembolaget etik, eta Callek sonbreiruaren hegaletik zintzilik dituen begiekin jarraitu dio vodka botila barruan daraman poltsa berdeari. Ezin
|
du
ulertu haur batek vodka botila bat erosi ahal izatea berari zerbeza miserable bat ukatzen diotenean. Hasperen egin du eta begiak pixka bat beherago etorri zaizkio, sonbreirutik zintzilik eusten dien soka laxatu izan baliote bezala.
|
|
|
–Bai, ez dakit nola. Benetan, ezin
|
dut
ulertu.
|
|
|
–Zuk ezin
|
duzu
ulertu, June, baina maiteminduta nago!
|
|
|
Oraindik ezin
|
dut
ulertu zergatik egiten zaizkion Landerri hain erakargarri burdinazko kanika zahar horiek. Ezin dut ulertu zergatik ematen dieten hainbesteko garrantzia Joxeanen familiakoek.
|
|
|
Oraindik ezin dut ulertu zergatik egiten zaizkion Landerri hain erakargarri burdinazko kanika zahar horiek. Ezin
|
dut
ulertu zergatik ematen dieten hainbesteko garrantzia Joxeanen familiakoek. Gabonetan bakarrik ateratzen ditu amonak, bere gelako mesanotxean duen egurrezko kutxa batetik.
|
|
2008
|
|
|
Beno, ulertu, ulertzen dut; baina esan nahi dut amorrua ematen didala ikusteak nola behin eta berriro gertatzen diren ezin ulertuak, gauzak hain argi ikusteko aukera izanda. Guztiok
|
dugu
ulertzeko ahalmena, baina batzuek garatu egin dugu eta besteak konformatu egin dira.
|
|
|
Ez
|
nuen
ulertzen esaten zidana.
|
|
|
Maite, zergatik egin didazu hau? Ezin
|
dut
ulertu, ezin dut!?.
|
|
|
Euskaldun ezin izanaren minetik gauza asko eska diezazkiokegu Lehendakariri. Alabaina, zoritxarrez, Ibarretxek ezin
|
du
ulertu gure minaren aldarria.
|
|
|
–Ezin
|
zaitut
ulertu, lagun. Zelan maitemindu zaitezke ikusten dituzun emakume guztiekin?
|
|
2009
|
|
|
guretzat galdera edo pentsamendu eremu diferenteok, ez bakarrik bata bestea gabe guztiz egon daitezke, ezpada askotan batak bestearen interesa ito egiten dute. (Islamismoan, esaterako, gure konpartimendaketa mental hori ez dago eta ezin
|
dute
ulertu, edo guk haiek).
|
|
|
Zerotik hasierarik ez dago adimenaren praktikan. Jainkoaren kontzeptua gaur ez
|
dugula
ulertzen, eta zer den (berriro) ulertzeko, hoberena, Jainkoa zeharo ahaztu, ezabatu eta munduari begiratzen zerotik (berriro) hastea genukeela postulatzea, abiagune ideal bat irudikatzea da, Jainkoaren ideiaren edukia (k) bere genesiaren arabera atzemateko, gizakiak mundua begi oraintxe lehenbizi irekiberriz hautemateko ahalmen gardena duela suposatuz. Hori horrela ez da inoiz izan.
|
|
|
Orain, dena argitu denean, emakumeak etxetik bota duenean, bere semea ikustea erabat murriztu dionean eta lagun gehienak Josebaren kontra jarri dituenean, Victoria Vic bihurtu da, Vicky kasu mingarrienetan, magiaren poderioz. Ezin
|
dut
ulertu laguntasun kutsu hori.
|
|
|
Anak ezin
|
zuen
ulertu berak hain azkar eta erraz lortutakoa (autobus baten atzeko partean, gauerdi subtropikalean) halako pairamena suertatzea beste batzuentzat. Kuriositate handiz irakurtzen zituen mezu horiek guztiak, sinesgaitzak egiten zitzaizkion.
|
|
|
Bera ez zitzaion sekula bulegora joango, bere sujetadorea askatzera. Zergatik ezin
|
zuen
ulertu. Hain zaila al zen?
|
|
|
Baina frogak hor zeuden, begien aurrean, negarrez, mukiak sofan utziz, argazki albumak apurtzen eta izeba Garaziren lerdea jarioarazten. Bizitza hutsal samarra izango zutela imajinatzen zuen Goiok, bestela ezin
|
zuen
ulertu oraindik gazteak izanik beren existentzia umez betetzeko grina zoro hori, beste guztia alde batera utzita.
|
|
|
Eta ez ninduen harritu nire hozkeriak. Urte dezente eman nituen auziaren inguruan kezkatuta, eta, nire kezkak ezer konpontzeko balio ez
|
zuela
ulertuta, azken urteetan egunkarietako gertaeratzat nituen horrelako berriak, egunkaria ixtearekin batera desagertzen zirenak, inguratzen ninduen mundutxoan eragin zuzenik ez zutenak. Eta azkar ixten nuen egunkaria gainera, horrelakoen aurrean.
|
|
|
Ezin
|
zuen
ulertu haien insistentzia. Ume bat gutxiago etxean!
|
|
|
Rosak eskertu egiten zuen laguntza, gizonaren eskua etxean, bezeroekin tratatzeko prestutasuna, behargin finaren kemena. Sarak ezin
|
zuen
ulertu nola moldatu zen hain ongi, nolatan ez zeukan zirkuko txaloen minik. Zurekin aski dut entzutea jasangaitza egiten zitzaion, maite bazaitut, zer beste nahi nezake, Sara?
|
|
|
Baina Norak badaki, bere izena arnasestuan ebakitzen zaidanean, badaki. Martin esaten duenean, Martin, ez
|
duzu
ulertzen esaten duenean, badaki zertan ari naizen.
|
|
|
Egun osoa zer egin jakin gabe egon omen zen. Azkenean, baina, gorpu hura bere herriko hilerrira eraman behar
|
zuela
ulertu omen zuen. Bere hitzetan,, itsasoan hildakoek lurrean hartu behar dutelako atseden, beste hildakoen konpainian?.
|
|
|
Arantxagandik urrun baina guregandik ere gertu geratu gabe. Bazekien, antza, jendeak bakardadea noiz behar
|
zuen
ulertzen.
|
|
|
–Itaunketa amaitutzat emanda, berriz ere bere eskubideen berri eman zaiola, idatziz, informazioa jaso izana eta esan nahi
|
duena
ulertu izana ziurtatzen duen agiria sinatu duelarik.
|
|
|
Baina baita kezka ere. Inork ezin
|
zuen
ulertu azken boladan herria jasaten ari zen hilketa kate hura.
|
|
|
Jaso zituen, bada, Domingok amarengandik jaso beharrekoak, ferekak, musuak eta hitzak; isuri zituen berak ere malko batzuk; Domingok, baina, min sorgor bat zuen bere beso motzaren muturrean, eskua falta zitzaiòn tokian doi, eta, amarekin izandako asaskaldiaren ondotik, min hura nagusitu zitzaion, iragan ilun batez mintzatzen hasi zitzaiona: hantxe zuen, baina, oroimena, argi txiki bat piztu ziona han eta beste bat hemen, harik eta argitasuna iluntasunari gailendu eta ulertu ezin
|
zuena
ulertu zuen arte:
|
|
|
Okaran azukreztatu bi ziren haren begiak, zinez; Domingoren poza eta Domingoren atsedena?!; pozaren eta atsedenaren talaiara iritsi bezain laster, ordea, Domingok haratago joan behar
|
zuela
ulertu zuen: gorputzak halaxe eskatzen zion, nekeak eta tentsioak bizipozari eta bizi indarrari leku egin baliete bezala; izan ere, hainbeste jaso zuen Miryamengandik harekin bankuan eseri zenetik, ohol bat eta bi okaran, hori gutxienez?, eta berak, berriz, ordainean ezer ez??; zerbait esan behar zion Domingok:
|
|
|
Badakizu behin batean izeba Ernestinak zer esan zidan? Gauza asko ulertzen zituela, baina ez
|
zituela
ulertzen kristauek historian Jainkoaren izenean piztu dituzten gerrak, Jesusek etsaia maitatzeko agindua eman zuenean. Jesusek bekatariak maite baitzituen eta horregatik maite baitut Damaso orain bi aldiz gehiago:
|
|
|
Jakitea nahi dut, nik sentitzen dudana sentitzen ez badute ere. Esaten dudanean [jendeak] ez
|
duela
ulertzen, esan nahi dudana da ezinezkoa dela ulertzea. Baina gutxienez jakin behar dute?.
|
|
|
adibidez, gurasoak larrua jotzen ikusi genituen. Aitak ama hil nahi
|
duela
ulertzen du haurrak. Hori onartzea gogorregia zaionez, inkontzientera du bidaltzen.
|
|
|
Okaran azukreztatu bi ziren haren begiak, zinez; Domingoren poza eta Domingoren atsedena...!; pozaren eta atsedenaren talaiara iritsi bezain laster, ordea, Domingok haratago joan behar
|
zuela
ulertu zuen: gorputzak halaxe eskatzen zion, nekeak eta tentsioak bizipozari eta bizi indarrari leku egin baliete bezala; izan ere, hainbeste jaso zuen Miryamengandik harekin bankuan eseri zenetik –ohol bat eta bi okaran, hori gutxienez–, eta berak, berriz, ordainean ezer ez...?; zerbait esan behar zion Domingok:
|
|
|
Badakizu behin batean izeba Ernestinak zer esan zidan? Gauza asko ulertzen zituela, baina ez
|
zituela
ulertzen kristauek historian Jainkoaren izenean piztu dituzten gerrak, Jesusek etsaia maitatzeko agindua eman zuenean. Jesusek bekatariak maite baitzituen eta horregatik maite baitut Damaso orain bi aldiz gehiago:
|
|
|
–Ez
|
dut
ulertzen zergatik sartzen zaren elizan, ez errezatzeko –eta nola izebak halako keinu harridurazko bat egin baitzion, mutilak gehitu zuen–: Ez dituzu ezpainak mugitu...
|
|
|
Jaso zituen, bada, Domingok amarengandik jaso beharrekoak, ferekak, musuak eta hitzak; isuri zituen berak ere malko batzuk; Domingok, baina, min sorgor bat zuen bere beso motzaren muturrean, eskua falta zitzaiòn tokian doi, eta, amarekin izandako asaskaldiaren ondotik, min hura nagusitu zitzaion, iragan ilun batez mintzatzen hasi zitzaiona: hantxe zuen, baina, oroimena, argi txiki bat piztu ziona han eta beste bat hemen, harik eta argitasuna iluntasunari gailendu eta ulertu ezin
|
zuena
ulertu zuen arte:
|
|
|
–Ez
|
dut
ulertu –esan zuen Maria Bibianak.
|
|
2010
|
|
|
Eta nik eskua eman? eta eskua eskuan
|
nuela
ulertu nuen izebak esan berria: ni izeba nintzela, zeren haren baitan bizi nintzen?
|
|
|
Hori bai, abisatzen dizut, zuk zeure idazkia espainieraz egin zenidan bezala, nik euskaraz egingo dizudala; pentsatzen dut ez
|
duzula
ulertzeko arazorik izango, ez baitut zalantzan jartzen mota bateko zein besteko zeruan egongo zarela, Espiritu Santuaren garrak hartuta, hizkuntza guztien jabe; gerta liteke, haatik, zeruko kontuak horrelakoak ez izatea; bada, hala ez badira, zeruan izango da, bai, euskaltegiren bat, eta matrikula zaitez haietako batean, ea euskara behar bezala ikasten duzun behingoz?
|
|
|
surrealismoa errealismoaren ezin konta ahala izenetako bat besterik ez zen, ausaz; edo aurretik egin ote nuen surrealismoa neure, modu oharkabean izan bazen ere, Pagoagan gertatutakoak ere ez baitziren txantxetakoak izan, ezta, Damaso?; bai, badakit surrealismoa zerbait konplexuago eta aberatsagoa izan zela? mugimendu iraultzaileekin ere lotua sarri askotan, baina uste
|
dut
ulertzen duzula zer esan nahi dizudan, arrazoizkoa ez dirudien baina arrazoia bezain erreala den beste mundu horretaz ari bainatzaizu, azken batean.
|
|
|
Dena galduta
|
nuela
ulertu dut. Hala ere, azken ahalegina egin dut, alferrikakoa eta zentzugabea!
|
|
|
Batasuneko buruzagi politikoek hitz haiei oniritzia eman eta gainera garrantzi handia eman zietenez, Rodriguez Zapaterok bere partea bete
|
zuela
ulertu zuten guztiek, egin beharreko adierazpen politikoari zegokionez behintzat. Baina, gerora, jada su etena apurtuta, Gobernuak Osloko negoziazio sekretuetan emandako hitza jan egin zuela adierazi zuen ETAk Zutabe agerkarian.
|
|
|
Beren aurpegietan harridura baino ez. Ezin
|
genuen
ulertu ikusitakoa. Iluntzean oraindik ezin zen ezer ikusi 500 metrotik harantz.
|
|
|
Ematen zuen haietako asko lehendik ere ezagutzen zituela, besarkadaren bat edo beste eman zuelako. Ingelesez ari zen gehienekin eta Amaiak ezin
|
zuen
ulertu zertaz ari ziren, baina amak jartzen zuen aurpegi serioagatik hilketari buruz ari zirela igarri zuen. Gainera, autopsy eta killer bezalako hitzak harrapatu zituen.
|
|
|
–Ezin
|
dut
ulertu. Agian azentuagatik...
|
|
|
Gure etxetik entzuten ziren behintzat Maria Pilarrek bere semeari egindako oihuak, baita haiekin batean emandako zartakoen hotsa ere. Ez zen Maria Pilar zapatila sarri dantzatzen zuten horietakoa, baina harakoan semeak ondo merezia
|
zuela
ulertu genuen denok, baita Mikelek berak ere seguruenik, ordurako bere ama bezain altua eta askoz indartsuagoa izan arren ez baitzuen ezer egin haren astinduak geldiarazteko, kolpeak ahalik eta isilen jasan baizik.
|
|
|
Orduan irri ezinezko bat egin eta eskua eskatu zidan. Eta nik eskua eman... eta eskua eskuan
|
nuela
ulertu nuen izebak esan berria: ni izeba nintzela, zeren haren baitan bizi nintzen... eta eukaliptoa nintzela, eta eukaliptoaren bizipoza, eta eukaliptoaren adar batean zegoèn txori txirularia...
|
|
|
Hori bai, abisatzen dizut, zuk zeure idazkia espainieraz egin zenidan bezala, nik euskaraz egingo dizudala; pentsatzen dut ez
|
duzula
ulertzeko arazorik izango, ez baitut zalantzan jartzen mota bateko zein besteko zeruan egongo zarela, Espiritu Santuaren garrak hartuta, hizkuntza guztien jabe; gerta liteke, haatik, zeruko kontuak horrelakoak ez izatea; bada, hala ez badira, zeruan izango da, bai, euskaltegiren bat, eta matrikula zaitez haietako batean, ea euskara behar bezala ikasten duzun behingoz...
|
|
|
Ni hamasei bat urteko nerabea nintzela irakurri zuen André Bretonek Manifestu surrealista, gerora hain eragin handia izan zuena mundu osoan; nik, ordea, geroxeago egin nuen surrealismoarekin topo, hogei bat urterekin, Parisen ibilitako arte kritikari baten hitzaldira joan nintzenean hiriko ateneora; aitor dezadan, hala ere, arte kritikariak esandakoak urrun geratu zitzaizkidala, sutsu aritu zen arren, hain egin zitzaizkidan bitxiak eta gehiegizkoak hari entzundakoak; gero, berandu gabe ikusi nituen hiriko zinema batean Un chien andalou eta L’age d’or, Buñuel eta Dalírenak; teoria orotatik harat, baina, nik etxean egin nuen surrealismoa neure —zuk Marx anaien umorea aipatzen duzu zeurean, askoz ere ikuspegi baikorragoan—, ama bere gaitz harekin nora ezean ibili zitzaigunean... orduantxe jakin bainuen surrealismoa ez zela kontu bitxi bat, errealitatearekin lotutako zerbait baizik; are gehiago: surrealismoa errealismoaren ezin konta ahala izenetako bat besterik ez zen, ausaz; edo aurretik egin ote nuen surrealismoa neure, modu oharkabean izan bazen ere, Pagoagan gertatutakoak ere ez baitziren txantxetakoak izan, ezta, Damaso?; bai, badakit surrealismoa zerbait konplexuago eta aberatsagoa izan zela... mugimendu iraultzaileekin ere lotua sarri askotan, baina uste
|
dut
ulertzen duzula zer esan nahi dizudan, arrazoizkoa ez dirudien baina arrazoia bezain erreala den beste mundu horretaz ari bainatzaizu, azken batean.
|
|
2011
|
|
|
Agur Zuberoa, esan dio, doinua hartzen ahaleginduz, baina ez
|
zuela
ulertzen adierazi dio emakumeak; ez du jakingo, noski, Iruriko Etxahunen berri, denbora gutxitxo darama Atharratzen bizitzen horretarako. Agur zu beroa, agur, Yami, zurekin ditut ametsik gozoenak, esan dio gaueroko maitaleak, eta hori hobeto ulertu duela iduri zuen, bere irribarrerik politena eskaini dio behintzat.
|
|
|
baietz erantzun nion, pentsa nezan eskainitako beta hartu ere gabe. Esan ere egin nion ez
|
nuela
ulertzen, enpresaren aurrerabiderako hain garrantzitsua bilatzen nuen egiteko hartan, zer oztopo klase ikus zezakeen inork; adin kontua izango zela, agian: egia esateko, ia berrogeita hamabost urteko gizon bat hain egoera nahasia zegoen lurralde batera bidaltzea ez zen, beharbada, inteligenteena.
|
|
|
Gerora, egia esan oso azkar, liburu bat kontsultatzeko aitzakiarekin bere etxera eraman ninduelarik, jakin nuen nik ikasle gisan tratatzen nuen neska hura nirekin maiteminduta zegoela. Igogailu zaharrean sartu eta jauzi bat eginez arrankatu genuen, Nadiak botoia sakatzean urteetako lozorrotik atera balu bezala, eta bigarren solairuaren parean oso ondo entzun ez nion zerbait esan zidan, maite
|
ninduela
ulertu banion ere, ahots apalegiarekin mintzatu zelako gehienbat eta igogailuak karranka txikiak eginez jarraitzen zuelako ere bai. Ez nion jaramonik egin, baina atea irekitzeko giltzak atera eta sarrailan sartzerakoan asmatu ezinik, urduriegi atzeman nizkion eskuak, eta igogailuaren dardararik gabe ere haren ahotsak meharregia izaten jarraitzen zuela iruditu zitzaidan.
|
|
|
Gaztea zen eta gaztea zelako maite nuen neurri handi batean, baina ondokoengan ere ezkutuan genituen ahalmenak azaleratzen saiatzen zen, eta horrek molestatu egiten ninduen. Ez
|
zuela
ulertzen esan zidan bi mila kilometroko bidaia egin izana, gero, bisitatu behar nuen idazlearen etxearen aurrean ordubetez zalantzan egoteko. Hogeita sei urte bakarrik zituen, nire adinaren erdia gutxi gorabehera, baina nire ama balitz bezala hitz egiten zidan batzuetan.
|
|
|
–Hau al da guk emandako heziketa? Fermina, zerbait gaizki egin dugu, ezin
|
dut
ulertu??
|
|
|
Esplikaezina bada ere, hosto hori erabat lehorra dago. Ezin
|
dut
ulertu uroilo arrak non bilatu duen halako orbel lehorra. Gaur goizean bota dituen euri jasak bota ondoren!
|
|
|
bi aktore ezagun, gertuko plano pare bat, irribarre batzuk? Jakitun naiz portzentaje handi batek ez duela atsegin egiten dudana, edo ez
|
duela
ulertzen, edo ez zaiola iristen, baina sentitu behar dut nik egin dudala eta gustatzen zaidala. Miserable samarra litzateke, ardurak eskatuko dizkidan inor ez dudan arlo honetan, aske naizen honetan, gustatzen ez zaidan zerbait egitea, jendeak gustukoago izan dezan?.
|
|
|
Ez
|
dut
ulertzeko gogorik.
|