|
2010
|
|
|
familia osoa errugabe jo zuten. Beranduegi, ordea, herriak ez
|
zuen
sekula onartu oker jokatu zuela, erlijioarengatik egindako den dena ontzat eman ohi zelako.
|
|
|
Euskalerriko tximeletak, irakurri nuen. " Nik uste zuk ez
|
zenuela
sekula sinetsi entomologoa nintzela —esan zidan— Baina Iruainen egon ginenean entomologo gisa ere aritu nintzen. Hementxe dago froga.
|
|
|
2. Inspirazioak ez
|
nau
sekularenean luma dantzaratzen harrapatzen 54
|
|
|
C eta Z ren artean joan den larrazkenean antolatu zuten antzerki amateur euskaradunaren festibala bezalako formulatzeak zafratu behar dira bortizkeria handienarekin eta den mendreneko urrikirik gabe. Hor" gaizki erranak barkatu" ez
|
dugu
sekulan erranen, gaitzitzen badira ere. Hori euskal antzerki izena erdaraz ari diren Euskal Herriko taldeentzat atxikitzeko egiten dute.
|
|
|
Gau osoa esna eman zuten Chiarak eta Ottok, nork bere gelan, nork bere gogoetetan. Chiarak pentsatu zuen ez
|
zuela
sekula begien aurrean ikusi nahi eskribau lerdejario hura; bidegabea iruditzen zitzaion jasanarazi zioten engainua, eta duda egiten zuen nork ematen zion nazka handiagoa: edo senar zarpail kaikuak, bere betiko parranda, mozkorkeria eta ehizaldiekin; edo idazkari konkortu eta ia horzgabeak, bere maitasun eta edertasun solas platoniko haiekin.
|
|
|
Jesus ez da Jainko, gizona eta profeta baizik, beraz hortik aurrera kristautasuna iruzur absurdoa da Abdala el Tariumanen ustez. Jesusek ez
|
zuen
sekula bera Jainkoa zenik esan, haren dizipuluek faltsifikatu zuten dena. Jatorrizko bekatuarena ere haiek asmatu zuten.
|
|
|
Estatu nazioaren ukazioa ez dator gaur egun bandera libertarioekin, enpresa ekonomiko handiak dira, ez dute oztoporik nahi. Librekanbismo liberalak ez
|
du
sekula" askatasuna" ekarri izan, ez bada interes partikular batzuen zerbitzuan. Ez du ongizate orokorra eman:
|
|
|
331. Frantziako eta Espainiko erregeek ez
|
dute
sekula irakurri, seguru asko, Joannes Etcheberri Ziburukoak Manual Debotionezcoa n utzi zien aholkua:
|
|
|
" Arraza zapalduak ez
|
du
sekula amore ematen, seme alaben hezurrez maite den lurra arrotzak okupatzen dion herriak, ez du amore ematen. Arrif gerlara itzuli da Espainiaren kontra, eta Espainia Arrifekin gerlan bizi da haien herri sakratua utzi arte...". 215
|
|
|
" Euskara eta gaztelera bateraezinak dira, esanak esan, zeren pertsona elebidunak badaude ere herri elebidunik ez dago; elebitasunarena aldaketa egoera baizik ez da. Bidezkoa da euskaraz otoitz egiten edo ogia eskatzen ikasi zutenen protesta; baina, kasu honetan, gehien protestatzen dutenek ez dute euskaraz egiten eta ez
|
dute
sekula egin, eta Bilbon ez da euskaraz egiten, eta ezin izango da euskaraz berriro hitz egin. Bizkaian jadanik gehiago dira gazteleraz egiten dutenak; berdin Nafarroan.
|
|
|
" Esku ezkutua" noren alde eta noren kontra mugitzen zen? Dena den, burgesiak ez
|
du
sekula onartu langile klasearen existentzia.1269 Obrero indibidualena bai, jakina, baina sindikatuak legalizatzea ere ez zen erraza izan. Langileriaren identitate kolektiboa haintzat hartzea, klase produktibo eta menperatu legez logika demokratikoz, sozialismoa iradokitzea zen.
|
|
|
—Ez
|
dute
sekula gauza onik egiten gure mandoek! —esaten zuen Marianok etsiturik.
|
|
|
Etxean, ama topatu zuen, amaren alboan eseri zen, amari ezer kontatzeko indarrik gabe. Amak bai maite zuela, amak ez
|
zuen
sekula zanpa zanpa jipoitu, okerrik okerrena eginda ere, eta eginak zizkion okerreko batzuk ikaragarriak. Amak ez zion sekula abizenik ezarri, ezta delako Lelo hori ere.
|
|
|
Nasreddini sarearekin ehiza egitea gustatzen zitzaion. Egun batean, azkonar bat harrapatu zuen; ez
|
zuen
sekula halakorik ikusi eta, hain atsegin izan du animalia, pentsatu baitu ehiza lagunei erakustea.
|
|
2011
|
|
|
Lehenagoko ama batek ulertzen ahal du, semea antikapitalismoaren aurkakoa izaki, sistemaren aurkakoa izanik, ohiko baloreen aurkakoa izaki, ez
|
duela
sekula etxera ekarriko sos bat ere, telebista berri bat, markako urdaiazpikorik, baina ez da ulergarria noizbehinka ezbehartxoren bat etxera ez ekartzea, zurrumurru gaiztokoren bat, auzoko giroan zer esana emateko ere behinik behin gauza ez izatea, eta bizitze hutsarekin konformatu beharreko hori, hori, hori ere ez da onartzen. Noiz edo behin, esan ahal izatea, esaterako," ikasi, ez du ikasi gure semeak, baina auzoko saltsa guztietan dago sarturik.
|
|
|
Gero, semea handinahia zela eta eguzkirantz hurbildu zela bururatu zitzaion, eta den denek sinetsi zioten. Dedalok ez
|
zuen
sekula bakerik edukiko, eta ez zion inoiz bere buruari barkatuko semea hil izana, bere dorpetasun teknikoarengatik.
|
|
|
Etimologia azalpena: Oinarria ez da garbia; oin ‘oina’+ ziri ‘ziria’ tik ateratako* ortziri n dagoela kontu egin daiteke, eta hemendik, disimilazioz* ortzeri irten zela, baina holakorik ez
|
dugu
sekula aurkitu eta ez dakigu zeri zor lekiokeen. Bukaeran leku ugaritasunezko aga atzizki ezaguna dugu.
|
|
2012
|
|
|
Ba, hire bizitzaren zati bat duk, Yangambin pasatako sei urteak, urte antzuak eta tristeak. Belar horiek ez
|
dituk
sekula gehiago zuzenduko; hemen galdutako egunak ez dituk sekula gehiago itzuliko." Belazea ikusi zuen berriro, zati zapaldua, eta bertan, eguzkia gora baitzegoen, lehengo bi txorien errainua. Saguzarrak ematen zuten orain.
|
|
|
Ba, hire bizitzaren zati bat duk, Yangambin pasatako sei urteak, urte antzuak eta tristeak. Belar horiek ez dituk sekula gehiago zuzenduko; hemen galdutako egunak ez
|
dituk
sekula gehiago itzuliko." Belazea ikusi zuen berriro, zati zapaldua, eta bertan, eguzkia gora baitzegoen, lehengo bi txorien errainua. Saguzarrak ematen zuten orain.
|
|
|
Stephen Hawkingek garai batean ez
|
zuen
sekula aipatzen denboran zehar bidaiatzeko aukera, ergeltzat hartuko zuten beldurrez, baina egun ez omen da hain zuhurra eta behar beste aldiz esplikatzen du aukera horren posibilitatea. Denboran atzerantz joan eta, adibidez, erromatarren garaira iristea, posible ote?
|
|
|
gauza zen Ezkako arrainekin batera igeri egiteko, Belaguako sarrioen gisara haitzetik haitzera salto egiteko, eta ibarreko zeruetan barna batera eta bestera dabiltzan hegaztiek elkarri esaten ziotena ulertzeko. Eta monasteriottoko moja bakar batek ere ez
|
zuen
sekula inon esan mutiko hori bizi zenik ere, Salomon bera iduritzen baitzitzaioten, hots, bere ospe guztian sekula zelaietako loreen pare janzterik izan ez zuen errege hura.
|
|
|
Lehoi bihotza k ez
|
zuen
sekula maitatu, eta berari berandu gabe lausotu zitzaion haren zaldun xaloaren irudia, bere amaginarreba Leonor ezkongileak hainbestetan aipatu ziona.
|
|
2013
|
|
|
Ezin dut ulertu. Nik ez
|
dut
sekula jokatu —esan zuen Earlek handik atera ginenean.
|
|
|
Halako ausardia adoretsua gehiegi zen gerlari indioentzat. Atondorena bezalako ahotsik ez
|
zuten
sekula entzun; eskaini ziena bezalako ikuskizun beldurgarririk ez zuten sekula ikusi: une batez harridurak paralizaturik utzi zituen; eta, Atondok aurrera egitearekin batera, ziztuan bizkarra eman eta beren rancherietarantz alde egin zuten arrapaladan.
|
|
|
Ez da, hala ere, gainbehera egindako hiztegi bat, ez
|
baitu
sekula goia ezagutu. '
|
|
|
Auzapeza, ordea, itsuski mintzatu zaie, bere haserre bizia ezkutatu gabe. Oroitarazi egin die beraiek mendira boluntarioak bidaltzearen alde azaldu berri direla eta gainera ez
|
dutela
sekula deus lagundu izan Hostapeko elbarri Asperri jaunaren premia eta beharretan." Zuek koldar alaen hutsak izan zarete. Zuek zeuok badaukazue zer erantzunik herrian".
|
|
|
—Ez dakit, bada, ez dakit zezeldu zuen Larruzakuk. Ez
|
dut
sekula deus antzekorik ikusi eta asko pentsatu nuke holako larru beltz eta distiratsu batek zenbat balio lezakeen esateko baina horra non sugea ziztuka eta ziztuka hasi den, eta bere begiraldi horiak txinpartak jaurtikitzen dituela zirudien.
|
|
|
Nor da igitaiak saldu dituela diozun Gilen Paris delako hori? Kokoherrin ez
|
dugu
sekula igitairik behar izan nor eta auzapezak dirudi Kokoherri guztian Gilen Paris delakoari buruz ezer ez dakien bakarra, baina ohartu da halere, asko eta askorendako irrigarri gelditzen ari dela eta deitorapena azaldu du. Zergatik ez didazue lehenago deitu?
|
|
2014
|
|
|
Familiak ez ziola ardura ukaezina da. Ez zuen halakorik osatu, ez
|
zuen
sekula haurrik besoetan hartu; ez zitzaion bikoterik ezagutu. Bestalde, guraso edota anaien etxea baino nahiago izan zuen kuarteleko babesa edo Oxfordeko kolegiokoa.
|
|
|
Eta zuk ere, ez pentsa, aspertua naukazu, eta nik zu ere bai. Gauza jakina da jende aspergarria badela (ez zenekien?), eta ez
|
duela
sekula ere, gainera, ahots zolia apaltzen.
|
|
|
Galde egina izan zait geroztik ere horren egiteko. Eza ez
|
dute
sekula ulertzen eta ez du balio ere azalpen horietan sartzea. Errateko eskaera zertan den akulturazio lur hauetan.
|
|
|
Etxeetan sartzen sua eta burdina eskutan. Estatuak ez
|
du
sekulan sosik, baina sosik aski 200 soldadu igortzeko 50 metra karratuko ostatu baten miatzeko. Frogarik ez delarik ere fabrikatzen ditu.
|
|
|
Ez zituen euskaldunak ikusten ahal eta beti joko bat zen gure artean, ezin formulatua zuen euskaldunei zer egozten zien, Eliza eta holako argudioak gastatu ondoan, kontra adibidez moztea erraza zen aldikal, hondarrean azaldu zidan: " euskaldunek ez
|
dute
sekulan deus ahanzten, preskripziorik ez da". Errekartismoa, labegerismoa, nahi den bezala deiturik ere, gerla ondoko mugimendu politiko sozial horrek zerbait egin ote du euskara eta euskal kulturaren alde?
|
|
|
Ni lilluratzen nauena" etxeko andere hortz motza" esabidea da. Arestiko neskaren zango luze eta gona laburra bezala, hortzak ez dira motzak, baina ez
|
ditu
sekulan erakusten, ez baitu bulta hartan irri egin sekulan, ikasi badu behin bederen. Motza hitzak zer nahi esanahi dauka euskaraz, zozo, hitz labur, mokor edo beste.
|
|
|
Oteizak euskal gizonaren baitan sinesten du, nik gizon euskaldunarengan gehiago. Baina ez
|
du
sekulan erran oriotarrak, jakintza utzirik, bere mementoan mementoko enbeia eta inspirazioak segitzen zituela. Euskal paisaiak, dudarik gabe zibilizazioak orratuak ditu ikusten, jakintza herritarrari jarraikitzen zaio, cromlecharen edukia (hitz jokorik gabe) du jakintza modernoz berriz irakurtzen.
|
|
|
Ez da berdin entzutea eta antzerkian izatea, bertsoa ulertzea eta zertaz ari den jakitea ezberdin den gisan. Baigorrin ez
|
dut
sekulan ulertu herrian plaza xaharra bezalako leku bat delarik zergatik holako gauzak ez diren han egiten: balkoina bada, murrua parean, errebotea gibelean, bi bide jalgi sartzeen egiteko.
|
|
|
Ez
|
dut
sekulan ikusi lan honek ukan duen arrakasta teatralik. Egiazko arrakasta diot, ez sostengu irriak.
|
|
|
Ezagutu da hori etxe guzietan, beti bazen auzo bat edo ibiltari bat, okina edo esne biltzailea horretan ari zena. Nardatzen zituen batzuk, ez
|
baitzuten
sekulan konprenitzen, beste batzuk erantzutera enbeiatzen eta trebatzen ziren beren aldi. Joko horretan plazan arriskatzeko behar zen bere arteaz biziki segurra izan, segur baitzen norbait gertatzea inguruan joko horretan trebe.
|
|
|
Eneko Bidegainek Pupu Oihanbururi Bidegileak ale baten egiteko ohorea egin dio. Aski omoretsua zait titulua bera, ez
|
baitut
sekulan ikusi zer bide ireki duen Oihanburuk. Non da orain Etorkiren segida?
|
|
|
Ideia mailan kanpokoak, karrikakoak, errepublikazaleak dira testuko erantzun bakarrak, lema bezala errepikatuak. Xuriak baserriari lotuak, lurrak ez
|
baitu
sekulan gezurrik erraten, Eliza, lur mundua zentzu zabalean, tokien tokiko ezagutza fina, beren dendatik ateratzen ez diren horien parean jartzen dutena. Kanpainetan eiherako errota bezala entzuten diren klixeak.
|
|
|
Herellek ez
|
du
sekulan, debekatuak zirenez, ikusi ahal izan: " peut etre n’avons nous pas h les regretter beaucoup?" dio.
|
|
|
Liburu honen ideia ezker eskuin eman mintzaldiei, antzezlan edo plaza ekintza zerbaiten prestatzean beroan bero idatzi artikulu batzuei koherentzia emateko beharretik sortu da. Zuzendaritza nota bildumek, antzerkiari buruzko teoria liburuek ez
|
dute
sekulan publiko zabala hunkitzen, espezialisten arteko barne arazo egoten dira. Ikuskizun batek sortu polemika bati erantzuteko edota arte teatralaren aitzinatzeko ustez atzeman ideia eta kontzeptuak publikatzen dituzte horietan taula gaineko jendeek.
|
|
|
Frogatu dut gero, behin baino gehiagotan, barne iraultza handienak eginik ere, taldeek inertzia daukate. Ez
|
dute
sekulan zinez mozten sortu dituen arnasarekin, abiarazleek burdin bide batean ezartzen balute bezala bere umea eta handitzean zer nahi asmaturik ere, hortik baztertzeko ahalik ez, gaizoak, aiten printzipioek preso datxikate.
|
|
|
Gizaki hipermodernoak kontsumismoaren bidez bere fantasia guztiak asetu edo bere arazo guztiak uxatu ditzakeela sinesten duen arren, sekulan ez du asetzen bere nahia. Horrela dago pentsatuta; kontsumitzaleak ez
|
du
sekulan bere fantasiak bete behar etengabe kontsumitu dezan, ase gera ez dadin, kiribiletik atera ezinik galduta ibil dadin.
|
|
|
Kakitzat, bota zuen eta liburua kolpez itxi. Berehala esplikatu zigun hitz izugarri hori ez zela dotorea, ez
|
genuela
sekulan erabili behar, baina ez zela apaizari aitortzeko modukoa ere. Ez omen zen" izorrai" bezalakoa.
|
|
|
Etxez josia dago aspalditik esparru hura, baina orduan kontatzen ziguten mutil koskor bat hondoratu zela bertan, filmetan ikusten genuen bezalaxe. Ez
|
genuen
sekula lokatz hura zanpatu eta kanposantura igotzen ginenean beldurrez pasatzen ginen aldamenetik.
|
|
|
Euskara naturala zen berea, landu gabea. Ez
|
zuen
sekula euskaraz idazten ikasi eta kanpoan nengoela gutunen bat idazten zidanean, hitzak ebakitzen zituen. Hori bai, kaligrafia koaderno bateko eredu izan zitekeen idazkeraz.
|
|
2015
|
|
|
Ezin ahantzizkoa dut aitagaz batera erreka gasolinoz pasatzearena eta ur lohiaren dantza bizia sentitzea azpian, artean igeri egiten jakin barik. Mareagora eta mareabeherak ere, ulertezin bezain estonagarriak, emozio iturri ziren niretzat, ez
|
nuen-eta
sekula asmatzen zein puntutan aurkituko nituen, ez nuen jakiten erreka erdi biluzik ikusiko nuen hondoko zikinkeria guztia agerian, ala pletoriko etorriko zen, beti ere hori baiairean zabalduta arnastuko zenuela Chimbo xaboi fabrikaren sunda gehienetan desatsegina. Eta bazegoen ere bazterreko burdinbidean zama bagoien ilara luzea geldi, bagoi bakoitzean zeutzalarik hilotzhiruzpalau zuhaitz erraldoi, Gineako oihanetatik erauziak, artean Fernando Poo eta Rio Muni eskolan irakatsi ziguten bezala— Espainia zatiezinaren probintziak baitziren Afrika ekuatorial urrunean.
|
|
|
—Egia aitortzera, ez
|
dut
sekula Rhineko ardorik edan —esan nion.
|
|
|
Nigatik balitz ez
|
nuke
sekula salduko, kanpamendu honek milioiak balio baititzake. Baina Jim Butlerrek erabaki du onartu egin behar genukeela Filadelfiako erostun baten 336 000 dolarreko eskaintza.
|
|
|
Jabier Ziga Etxandi margolari eta artista unibertsala; EAJn egon zen afiliatua, eta Urmenetarren biziki adiskidea zena. Ireki zioten Erantzukizun Politikoetako prozesu gogorraren ondotik ez
|
zuen
sekula bere bizi piktoriko oparoari segida eman, eta hala itzaliz joan zen. Haren heriotzak kokatuko zuen Urmeneta ateka zail batean:
|
|
|
Orduko tekniko urbanista munizipalak, Juan Cruz Allik, gogora ekarri digu bilera bat Diputazioko teknikoekin. Figura juridikoaz ari omen ziren, ez eta bai, eta bazirudien ez
|
zutela
sekula bukatuko, harik eta Urmenetak ebatzi zuen arte: " ni banoa; aski duzue ados ematea, eta hauta ezazue lasterren doana".
|
|
|
Entitateak argitaraturiko aurrezki ekonomiaren gaineko lanen prestaketan kolaboratu zuen modu aktiboan. Bere artxiboan akta eta dossier ugari dago, ohar pertsonalez belztuak; eginkizun horren trukean ez
|
zuen
sekula diru pilik ere jaso izan.
|
|
|
[...] Beti urrunagora joan zen bere atazakideak baino. Ez
|
zuen
sekula askietsi, ez eta, de son vivant, Nafarroako herriek karrikak eskaintzen zizkiotelarik. Ederki ezagutzen zuen bere herkideen bihotza, baina bai eta haien apeta arbolarioak, eta kontraerran pairaezinak ere.
|
|
|
Beltzak bakarrik bizi ziren inguru hartan. Ez
|
ditut
sekula ahaztuko aurpegi haiek, mendetako oinazearen arrastoa erakusten zutenak, baina baita kultura atabiko batena eta inoiz galdu gabeko duintasunarena ere. Etxe zaharkituak inguratzen zituzten zurezko hesien apaindurek bereziki txunditu ninduten; energiaz, indarrez eta izpirituz beteak ziren, bizirik bailiran.
|
|
|
" Ez dut uste burbuila baten aurrean gaudela. Espainiako Bankuaren datuek beraiek diote etxebizitza prezioak gehiegizkoak izan daitezkeela, baina horrek ez
|
du
sekula ere esan nahi burbuila bat dagoela." Emilio Botin Santander taldeko presidenteak ere lagundu zion itzaltze lanetan: " Ez dago burbuilarik, eta zentzu horretan nik sakon irakurri dudan txosten hori ez da ongi ulertu".
|
|
2016
|
|
|
Azkuek eskaini zigun deskribapena oso egokia da Lekeitioko hizkerarako, oso deskribapen fina baita orduan zeuden baliabideak kontutan harturik. Alabaina, Azkuek ez
|
zuen
sekularenean aitortu Lekeitioko euskara zela berak deskribatzen zuena, eta euskal azentu sistema orokorra zela baieztatu zigun. Are gehiago, bere sorterrian zerabilen sistema jatorrentzat zuen beste guziak erdeinatzen zitueno.
|
|
|
Nik bildotxek hil behar
|
zutela
sekulan pentsatu, eta Aitaren arrazoina ezin nuen konprenditu.
|
|
|
Zapeta berri, arropak, jostatzeko gauza franko, egun elegre goxoak, ez
|
dut
sekulan ahatziko!
|
|
|
Baina noizbait itzuli behar
|
dugu
sekula joan ez ginela munduari konfesatzera.
|
|
|
Legeak esaten du erakunde publikoek bidea zabaldu behar diotela berdintasunari, hori da Arartekoak eta Emakundek behin eta berriro ebatsi dutena. Hondarribiko udalak ez
|
du
sekula santan horrelakorik egin, baina ez zaio ezer gertatu, lasai asko jarraitu du Berdintasunaren Legeari uko egiten, urteak urteak etorri, gure alkateak legea promulgatu zuen lehendakariaren alderdi berekoak izanda ere.
|
|
|
Agian halakoak pentsatuko zuen guk sortutako arazoa beste nolabait konpondu behar zela. Agian, baina ez
|
dugu
sekula horren berri izan.
|
|
|
Egin zuen hitz makina bat pertsonekin, ugaldu zituen galderak eta, halere, ez zuen barrikadan egondako inorekin hitz egiterik lortu, ezta kazetari zela ezkutatuta ere. Esaten zioten kanpotar batek ez
|
zuela
sekula santan Alardearekiko sentikizuna ulertuko, alferrikakoak zirela hitzak eta arrazoiak. Jaizkibelekoekin bai, arazorik gabe egin zuen hitz, baina hauek ere ez zuten gertatzen ari zena ulertzen.
|
|
|
Portuan bizi zen orduan, amaren etxean eta, beraz, erraza zuen lana. Metro gutxitan aurkitzen zuen ia goizero norbait, emakumeak beti, baina berak ez zion bere buruari hori aitortzen, ez
|
zuen
sekula onartuko gizonezkoek beldurra ematen ziotela edo ezinezko zitzaiola gizon baten gainetik zegoela pentsatzea.
|
|
2017
|
|
|
Behereko neska bat bada 35 urtetako aberastua, omen, motxil garraioan, ibilkari txarrenak ere berdin kargatzen ditu, kontrabandoan, zakuen artean gorderik. Ageri zen anitzek ez
|
zutela
sekulan patar bat ikusi, lanak zituzten zango bat bestearen aitzinera bultzatzeko, Elursaroko haizeak berekin eramateko gisako agure xuhail mehakoil batzuk shortetan edo atso potolo batzuk... Batño hasi zen behin, italiar bat, Mañexen baratzearen parrean orroaz deika jin zekizkion bila.
|
|
|
Halako zerbait esaten zenuen. Egia esan, inork ez
|
zuen
sekula planteatu, ez eta oraindik gatazkari gatazka deitzen zitzaionean, bukaerako azken punturik gabeko urte horietan, borroka armatuaren erresaka labur hartan, dena errenkadan etorriko zela pentsatzen genuenean. Gero, are gutxiago:
|
|
|
Etxebarria edo Elizondo edozeinek interpretatzen ditu; Zumarraga edo Urretxu ere bai apur bat ikasiek, baina adituak ere larri ibiltzen dira Ormaiztegi edo Ordizi deskodetzeko orduan. Arlo honetan ere gero eta gehiago dakigun arren, garbi izan behar dugu izenen ehuneko handi baten esanahia ez
|
dugula
sekula jakingo, osagaiak lexiko arruntetik aspaldi galdu zirelako arrastorik utzi gabe. Beraz, etimoak igartzeko saiakeretan tentu handiz ibili dugu, eta hala ibilita ere hanka sartuko dugu behin eta berriz, oso arlo labana baita etimologia.
|
|
|
Ez
|
du
sekula bertsolariak erabaki bere izen artistikoa; goitizenak, etxeak edo deiturek emana etorri zaio; esperimenturen batean egin da hori, baina ez da joera bihurtu. Hain justu, etorkizunean ikusteko gauden aldaketako bat izan daiteke, bertsolariaren izen artistikoa aterpe bihurtzea bertsolariaren izan partikularrerako; guraso biekin parekide jokatu beharrak dakarren abizen dantzaz askatzeko modu bat da.
|
|
|
Hain justu, bat bateko bertsoak
|
badu
sekula gainditu behar ez lukeen sakrifizio marra gorri bat, eta marra hori non dagoen ezin egokiago formulatua du Jon Sarasuak:
|
|
2018
|
|
|
EAEren indartzearen gainetik, alderdi abertzaleek ez
|
dute
sekula dudan jarri Euskal Herriaren batasuna; aitzitik, nehork ez du zinez aldarrikatu batasun hori, edozein urrats egiteko ezinbesteko baldintza gisa. Urratsez urrats heldu nahi dute batasun horretara, baina ibilbideak ez dira denentzat berak.338 Eusko Alderdi Jeltzaleak zioen independentzia ezin zela lortu; askatasunerako aukera Europatik etorriko zela.
|
|
|
Dukea bera ere ez zen euskalduna, baizik eta Genial galo erromatarra. Dagoberto frankoen erregeak ez
|
zuen
sekula lortu euskaldunak mendean hartzea; hura hil ondoan, frankoen eragina Garonatik iparraldera mugatzen zen. Menperatzeko ezintasun horren isla zen" Zuberoa" hitzaren lehen agerraldia.
|
|
|
—Ez
|
dut
sekula ikusi. Bera etorri zait, bistaz ezagutzen ninduela, kale berean bizi garela.
|
|
|
Ondo izorratuta eta are mozkorrago dagoen norbait, inolaz ere. Ez
|
dut
sekula ikusi, eta taberna ere ez da gure herriko tabernetako bat. Añesen bizitzan luzeak baitira guztiz ezezagunak zaizkidan garaiak.
|
|
|
—Ez
|
dut
sekula sosik aurreztu ahal izan. Orain, Kasperrek utzi didan herentziarekin, egin nezake.
|
|
|
ezin izan zuten zerbait gehiago egin? Ez
|
zuten
sekulan burutik pasatu ondorengoek egotz ziezaieketena?
|
|
2019
|
|
|
—Ez
|
dut
sekula Celso bezalako pertsonarik ezagutu. Hain eroa, eta hain eskuzabala esan zuen Donatok ezpainetako soinua xehetasunez xehetasun aztertuz, opari hura orduantxe bertan jaso balu bezala.
|
|
|
Izan ere, mundu berri bat sortu beharrean, galdu egingo genuke gizarte berri bat eratzeko nahitaezkoa den autoeraldatze prozesua, eta berreraiki egingo genituzke injustizia instituzionaleko kasurik krudelenaren aurrean ere geldirik egotera garamatzaten baldintzak. Komunen alderik erakargarrienetako bat da" gizarte berri baten forma enbrionarioa" osatzen dutela, lurretik —eta ez estatutik— datorren botere bat adierazten duena eta lankidetzan eta erabakiak hartzeko molde kolektiboetan oinarritzen dena, ez hertsapenean.75 Alde horretatik, komunen espiritua bat dator Audrey Lorde n ideiarekin, esaten baitu" nagusiaren erremintek ez
|
dute
sekula nagusiaren etxea eraitsiko"; 76 uste dut bizirik egonez gero Marx ere bat etorriko litzatekeela horretan. Zeren eta antolamendu kapitalistaren sexismoak eta arrazakeriak eragindako triskantzei denbora gutxi eman arren eta proletarioen subjektibotasunaren eraldaketari arreta txikia eskaini bazion ere, Marxek ulertu zuen iraultza bat behar dugula, ez bakarrik kanpotik ezarritako mugez askatzeko, baita barneratutako ideologia eta harreman kapitalistez askatzeko ere —" urteetako kraka hori guztia", berak esan bezala—," gizartea berriz eraikitzeko gai" izan gaitezen.77
|
|
2020
|
|
|
Baina ez
|
dut
sekula neure ametsa beteko eta hementxe geratuko naiz hil artean. Ni ere koldar eta basatia bainaiz eta, gainera, min etsitu batez maite baitut neure aberri pobre, zikin, triste, zorigaiztoko hau".
|
|
|
Ez duzu ezagutzen, baina begira, hor zure aurrean dagoen txintxarria jotzen baduzu, bere hotsarekin batera hatsa joango zaio mandarinari, eta haren diru guztiak jasoko dituzu zuk herentzian. Gainera, hau da inportanteena, inork ez
|
du
sekula jakingo zure ekintza txiki horrek, txintxarri jotze hutsak, heriotza ekarri diola mandarinari, eta zuri, berriz, aberastasuna". Teodoro harrituta geratu zen.
|
|
2021
|
|
|
(Aldrebesa da oso mutil hori pilotan jokatzen, ez
|
du
sekula besoa atzeratzen, baina, hala ere, asko atzeratzen du pilota.)
|
|
|
(Gure etxean ez
|
duk
sekula begikorik izan, denok izan gaituk berdintsu ondasunak banatzerakoan.)
|
|
|
Gogoan
|
dut
sekula jasan ez dudan gauza bat dela abusua, boteredunak ahulari egiten diona.
|
|
|
Gogoan dut harreman gazi gozoa izan dudala drogekin, ez
|
nautela
sekula gehiegi jarri, inertziagatik hartzen nituela.
|
|
|
Bi astez irauten bazuen, merkaturako, asko zen. Baina, batzuetan, gure zaharrak margultzen ez zen uli batez mintzatzen ziren, nahiz eta haietako inork ere
|
zuen
sekula ikusi. Gaur egun gizon zuriaren idazkeran ikusten dugu.
|
|
|
pasio hutsagatik hitz ondare ahul bat kontserbatzea lortu zuten pertsona anonimo guztiena, liburu horiekiko leialtasun misteriotsuaren historia. Ilgora Emankorrean —Mesopotamian eta Egipton— idazketa asmatu zuten lehen zibilizazioen testuak eta are hizkuntzak ahantzirik gelditu dira mendeak pasatu ahala, edo, hoberenean, mende anitz geroago deszifratu ziren; Iliadak eta Odiseak, berriz, ez
|
dute
sekula ahanztura ezagutu, beti izan dituzte irakurleak. Grezian, inoiz eten ez den transmisio eta itzulpen kate bat hasi zen, eta horrek, denbora, distantziak eta mugak gorabehera, atea beti zabalik utzi du gogoratzeko eta hitz egiteko.
|
|
|
Ordaindu gabeko zor bat, asmo txarreko salaketa bat edo auzi ulertezin bat aski izan liteke haien ondasun urriak galarazteko. Ez
|
lukete
sekula aitortuko, baina zaldi gaineko emakume horiek beldurra pizten diete. Eta beldurra harridura bihurtzen zaie ikusten dituztenean zalditik jaisten, basta eta zakutoak irekitzen eta haietatik izu laborriaren eta hortz karraskaren unea— liburuak ateratzen.
|
|
|
Amelia Valcarcel solasean Emilio Lledorekin in" Crisis de valores y etica democratica"," El Mundo que Queremos" izeneko zikloaren barrenean 2013ko azaroaren 22an emandako hitzaldia, https:// www.youtube. com/ watch, v= c_ gZcZFq YE (greziarrak gu bezain arraroak izaten hasi ziren); Rene Berger eta Solange GhernaoutiHelie, Technocivilisation, EPFL Press, 2010, 1 or.(" ordenagailu" hitzaren etimologia); Paul Auster, The invention of Solitude, Sun Publising, 1982, 136 or. (itzulpenei buruzko gogoetak); Plutarko, Alexandroren fortunaz edo bertuteez, I, 6, 329cd (denek mundua aberritzat har zezatela agindu zuen); Luca Scuccimarra, Los confines del mundo. Historia del cosmopolitismo desde la Antiguedad hasta el siglo XVIII, KRK Ediciones, Oviedo, 2017, 88.94 or. (Alexandroren ametsa, Eratostenes eta mapa berria); George Steiner, La idea de Europa, Siruela argitaletxea, Madril, 2005, 68 or. (haiek ez
|
zuten
sekula itsasontzirik bidali gutaz galdetzeko), Rafael Argullol, Vision desde el fondo del mar, Acantilado argitaletxea, Bartzelona, 2010, 708 or. (Bidaiatu zuen!).
|
|
|
Johnson doktoreak —ilustratu ingeles ospetsua— esaten zuen inork ez
|
duela
sekula idatzi, astazakil edo txoriburu hutsa izan ezean, diruagatik ez bada. Ez dakigu zein buru mota zuten antzinako idazleek, baina denek zekiten hasmentatik beretik ez zegoela liburukien salmentaren bidez dirua egiteko esperantza izpirik ere.
|
|
|
Ustez lasaitzeko asmoa zuten hitz hauek amesgaizto bat baino gehiago eraginen zioten haur gizajoari. Agustin Hiponakoak ez
|
zituen
sekula santan ahantzi bere eskola denborako sufrimenduak, eta, hirurogeita hamabi urterekin, honela idatzi zuen: " Nork ez luke atzera eginen izuturik, nork ez luke nahiago izanen hil baldin eta eskatzen badiote heriotzaren edo haurtzarora itzultzearen artean hautatzeko!".
|
|
2022
|
|
|
Kaskagorriak ez du inoiz txakurra paseoan ateratzen, ez ditu sekula erosketak egiten ez lorategia zaintzen. Besteari ez zaio inor bila etortzen, ez
|
du
sekula taxirik hartzen eta gutxi gorabehera astean behin ateratzen du garajetik auto zaharra, erosketak egiteko. Bata bestearen neskamea balitz horrela jokatuko lukete, baina polizia ohiari ez zaio iruditzen horrela denik.
|
|
|
Emakumeak ez du hitzik egiten, baina badaki oroitzapen andana datorkiola gainera. Ez
|
du
sekula ulertu zergatik jotzen duen hainbestek haurtzaroa kontatzera, bizitza osoan egin dutena eta gertatu zaiena zuzenean handik baletor bezala, baina badaki ataka horretan pazientzia dela sendagai bakarra. Barrikadasek, momentu horretan, kontatzen du nola eramaten zuten sarritan sorterrian etxetik hurbil zegoen jauregira, bertako umeekin batera bazkaltzera, nola jaten zuen platerean jarritako guztia behin eta berriz, aberaskumeak gogogabekeria antzezten zuten bitartean.
|
|
|
Zelatariak eman dizkio bueltak kaskagorriaren kasuari. Pentsatu du, herrenka bada ere, hurbildu daitekeela emakumearengana, baina badaki haren sarrerak eta irteerak azkarrak direla, etxetik autora eta autotik etxera, ez
|
du
sekula ikusi lorategian, txanoduna ikusi izan duen bezala. Gainera, gerturatuta ere, zer esango lioke orain, justu emakumea etxea uzteko zorian dagoenean.
|
|
|
Ezpainen gorria kentzeak ematen dio pena handien, hor kokatzen duelako gustuko duen apainketa bakarra. Eugeniak, ordea, ez
|
ditu
sekula ezpainak margotzen eta biharamunetik aurrera Eugenia izango da. Gorrituko dituzu berriz dena konpondu ondoren, esaten dio bere buruari.
|
|
|
Lehen bidaiaz gero egin ditu hamaika bidaia, trenez nahiz hegazkinez, baina ez
|
du
sekula Hendaian hartu zuen lehen tren hartan gorputz osoa hartzen zion zorabioa sumatu. Oraingoan badaki azken bidaiaren atarian dagoela eta ez dela etxera itzuliko behar duena lortu gabe.
|
|
|
Kaskagorriak jantzia darama soineko loreduna eta gainetik setazko berokia. Karlosek irakatsi zion Hego Amerikako emakume dotoreek ez
|
zutela
sekula soinekoa bakarrik janzten, bero egiten duenean ere, beti daramatela soinekoaren gainetik beste zerbait, gutxienez zapi bat. Ez zuen orduan galdetu nola demontre zekien hori Karlosek, baina berehala egiaztatu zuen halaxe zela.
|
|
2023
|
|
|
Baxe Nafarroan, Urtezahar gaueko hamabietan, etxe bakoitzetik norbait ateratzen zen inguruko iturriren batean ura biltzera; etxera itzulirik, denek zuten edaten. Ur berria zuen pitxerra ez
|
zuten
sekulan osorik husten, beti uzten zen hondar bat geroago hartutako urarekin nahasteko. Horrela, urte osoan atxikirik zuten lehenbiziko uraren zerbait, hurrengo Urtezahar gaua iritsi arte.
|