|
2002
|
|
|
Bizitzako une zail batean dauden pertsonekin edo espezialista baten analisia eta aholkularitza eta batzuetan laguntza, konplizitatea eta sostengua behar
|
duten
pertsonekin lan egiten dute egunero.
|
|
2005
|
|
|
Hori ez da gertatzen, ordea, Espainian; izan ere, unibertsitateen masifikazioaren ondorioz, goi mailako ikasketak dituzten pertsona askok ez dute beren ezagutza mailari dagokion lanik aurkitzen. Txostenaren arabera, ELGA osoko kasu bakarra da, non unibertsitate ikasketak
|
dituzten
pertsonek lana aurkitzeko aukera gehiago ez duten, gainerako herrialdeetan gertatzen den bezala, non lizentziadunek soldata hobeak baitituzte. Hezkuntza gastuari dagokionez, Lehen eta Bigarren Hezkuntzan %30 inguru hazi zen 1995 eta 2002 bitartean Australian, Grezian, Irlandan, Herbehereetan, Polonian, Portugalen, Espainian eta Turkian, eta %10 baino gutxiago gainerako herrialdeetan.
|
|
2007
|
|
|
Hobariak kontratuetan Ezgaitasuna
|
duten
pertsonei lana emateak hobari garrantzitsuak ditu. Lanaldi osoko kontratu bakoitzeko, enpresak 3.907 euroko diru-laguntza lortzen du.
|
|
|
Lege horrek berrogeita hamar langile baino gehiago dituzten enpresak behartzen ditu beren plantillaren %2ko kupoa ezgaitasuna duten langileentzat erreserbatzera. Equipara Fundazioak ezgaitasuna
|
duten
pertsonen lan parekatzea hobetzeko egindako Behatokiaren arabera, Espainian 35.800 enpresa baino gehiago daude LISMI betetzera behartuta, baina oso gutxi betetzen dituzte. Equipara Fundazioa Mutua Regional elkartearen ekimena da, eta bere helburuen artean ezgaituak laneratzea nabarmentzen da.
|
|
2008
|
|
|
Eredu berria, hasieran ontzat ematen badu ere, zaharkituta geldituko da epe jakin batean, eta aldaketa berri bat sustatu da orduan. 3 Autokonfiantza Autokonfiantza maila handia
|
duten
pertsonei lanean erronka berriak hartzea gustatzen zaie, edozein lan arrakastaz egiteko gaitasunean konfiantza dute eta beren iritziak mantentzen eta defendatzen badakite (baita iritzi herrikoia ez bada eta besteek zalantzan jartzen badute ere). Autokonfiantza funtsezko ezaugarria da profesional gaitua eta baloratua izateko.
|
|
|
INEMen “Urritasuna
|
duten
pertsonen lan merkatua, 2008” txostenak erakusten duenez, 2007an %34 hazi ziren ezgaitasuna duten pertsonentzako kontratuak, 2003an baino. 2003an, 67.390 ezgaitu zeuden kontratuarekin, eta, beraz, lau urte horietan kontratazioa %34 hazi zen, lan horren arabera.
|
|
2009
|
|
|
L T Irisgarriak ikusmen urritasuna
|
duten
pertsonei lan eskaintzak bilatzen laguntzen die
|
|
|
2006an 68.598 eskatzailetik 2008an 86.079ra pasatu zen. " Ezgaitasuna
|
duten
pertsonen lan merkatuari buruzko txostena, 2008ko martxoa" txostenak azpimarratzen du ezgaitasuna duten pertsonen ia bi heren (%62, 3) langabezian daudela. Gainera, minusbaliotasunik ez duten pertsonen jarduera tasa %59, 95ekoa da, eta ezinduena %33, 7koa.
|
|
|
Hain zuzen, Espainia" 25en Europako" 24 postuan dago, ezgaitasunak dituzten pertsonen laneratzeari dagokionez. Laneko abantailak Ezgaitasuna duen pertsona bati lana emateak, ordea, zenbait lan abantaila eman diezazkieke enpresei," Urritasuna
|
duten
pertsonentzako lana bilatzea" liburuan adierazten den bezala: Enpresaren irudia hobetzen du:
|
|
|
Sozietateen gaineko zergan, kuota osoan, 6.000 euroko kenkaria egitea, kontratu mota horrekin aurreko ekitaldian ezgaitasuna izan zuten langileen batez besteko plantillarekin alderatuta, langile ezgaitu mugagabeen batez besteko igoera izan duen pertsona/ urte bakoitzeko. Ekin lanari Ezgaitasunen bat
|
duten
pertsonei lan aukerak emateko beharrari buruz gezurretan hasten diren enpresei gehitu behar zaie elbarritasuna izan arren lana aurkitu nahi dutenek gero eta jarrera aktiboagoa dutela. Discapnet ek argitaratutako" Urritasuna duten pertsonentzako lana bilatzea" gidak adierazten duenez, lana aktiboki bilatzea ez da unean unean edo noizbehinka egitea; halaber, ez du ezertarako balio" gizartea bidegabea eta ez solidarioa dela" esateak badakigu hori noizbehinka gertatzen da edo" Estatuak, erakundeek, erakunde publikoek… izan behar dutela" esateak beti mota horretako pertsonei lana bilatzen edo ematen dietela.
|
|
|
Ekin lanari Ezgaitasunen bat duten pertsonei lan aukerak emateko beharrari buruz gezurretan hasten diren enpresei gehitu behar zaie elbarritasuna izan arren lana aurkitu nahi dutenek gero eta jarrera aktiboagoa dutela. Discapnet ek argitaratutako" Urritasuna
|
duten
pertsonentzako lana bilatzea" gidak adierazten duenez, lana aktiboki bilatzea ez da unean unean edo noizbehinka egitea; halaber, ez du ezertarako balio" gizartea bidegabea eta ez solidarioa dela" esateak badakigu hori noizbehinka gertatzen da edo" Estatuak, erakundeek, erakunde publikoek… izan behar dutela" esateak beti mota horretako pertsonei lana bilatzen edo emat... Enplegu bat lortu nahi duen pertsona ezgaitu batek egin behar duen lehenengo gauza, beraz, pentsamendu biktimistak alde batera uztea eta lan bila aktiboki hastea da.
|
|
|
Zer zailtasun izan dituzte? Zailena proiektuan erabateko dedikazioa bermatu ezin
|
zuten
pertsonekin lan egitea izan da. Egitura argi dagoenean, asko kostatzen da behar bezala funtzionatzea.
|
|
2010
|
|
|
Osasun eta Gizarte Politika Ministerioak gogorarazi zuen 2009ko martxoan Gobernu zentralak Ezgaitasuna duten Pertsonentzako Enplegu Estrategia Orokorra jarri zuela abian, 3.700 milioi euroko zuzkidurarekin. Gobernuak enpresaburuekin, sindikatuekin, hirugarren sektoreko erakundeekin eta ezgaitasunaren erakundeekin duen lankidetzaren emaitza da estrategia hori, eta haren helburua da jarduera eta okupazio tasak handitzea eta ezgaitasuna
|
duten
pertsonen lan baldintzak hobetzea. Ezgaitasunak dituzten pertsonak laneratzeko enplegu zentro bereziei dagokienez, Gobernuak 41’7 milioi euro inbertitu zituen zentro horietan.
|
|
|
Haren iritziz, hori baieztapen polemikoa litzateke. Zentzu moralaren garapena Aída Pérez psikologoak eta Sorapán de Rieros Fundazioko zuzendariak (buru eritasuna
|
duten
pertsonen alde lan egiten duen irabazi asmorik gabeko erakundea) zehaztu du zentzu moralaren garapena elkarri lotutako zenbait faktoreren ondorio dela: garapen kognitiboa, haurrak bere ingurunearekin izandako esperientziak (batez ere, gogoeta eragiten duten gertaerak) eta genetikoki baldintzatutako portaera ezaugarriak.
|
|
2011
|
|
|
Hezkuntza formalean sar daitezkeen bideetako batetik itzultzeaz gain, profil horrek profesionaltasun ziurtagiri bat lor dezake. Lan titulu horrek ziurtatzen du hura
|
duen
pertsona lan jarduera jakin bat egiteko kualifikatuta dagoela.
|
|
|
bloga izan zen, eta 2008an ekin zion bideari. Bere eginkizuna, blogean bertan ziurtatzen denez, urritasuna
|
duten
pertsonen lana gizartera hurbiltzea da, “langile gisa, integrazioa, gaitasunak eta normaltasuna transmitituz. Gizarteratze handiagoa lortu nahi da, lanetik haratago”.
|
|
2012
|
|
|
Erakundea kezkatuta egon da pertsona horien lanaz 1996az geroztik, lehen Lan Integrazioko Zerbitzua abian jarri zuenetik. “Harrezkero, eta ia etenik gabe, bitartekotza egin dugu enpresekin eta administrazioarekin, ezgaitasuna
|
duten
pertsonak lan merkatuan sartzeko”, adierazi du COCEMFEk. Erakundearen iritziz, 1796/ 2010 Errege Dekretuak “agerian utzi du gizarte bazterketako egoeran dauden kolektiboentzako berariazko zerbitzuak normalizatu behar direla, esaterako, ezgaitasunarena”, nahiz eta dagoeneko SEPErekin lankidetzan aritu den.
|
|
|
Hori dela eta, lanpostuan presentismo handiagoa izan daiteke, baina errendimendu txikiagoa izan dezake minagatik. Izan ere, min handia
|
duten
pertsonek laneko errendimendua sei aldiz murrizten dute minik ez dutenek edo arinki edo neurriz jasaten dutenek baino. Ikerketa hori Change Pain ek sustatutako beste batzuen parte da, osasun komunitatea eta, oro har, gizartea kontzientziatzeko min kroniko biziari aurre egiteko oraindik bete gabe dauden behar medikoez.
|
|
|
“Emplea2.0” n, adimen urritasuna duten pertsonek eskaintza egokitua eta berariazkoa aurkitu ahal izango dute, lana bilatzeko prozesuan sortzen den frustrazioa ekiditen duen sistema baten bidez. Sistema horren bidez, eskaintzak beren ikasketa eta lan profiletara eta lanbide gaitasunetara gutxi egokitzeak sortzen du frustrazioa. “Adimen urritasuna
|
duten
pertsonek lan atarietan modu estandarizatuan aplikatzen direnak ez bezalako curriculum garapena dutenez, zailtasun handiak dituzte eskaintzak bilatzeko eta lanpostu baterako hautagai gisa postulatzeko”, azaldu du Javier Luengo FEAPS Madrideko zuzendari kudeatzaileak.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoko Pertsona Fisikoa kategorian, pertsona itsu, ikusmen urriko edo bestelako ezgaitasundunei emandako laguntza eta lankidetzagatik nabarmendu zen, bai eta gertaera puntualetan gizarte bidegabekeria nabarmenak egon direlako salaketa zorrotzagatik edo ibilbide eta dedikazio luzeagatik ere, saria Manuel Orozcok eta Celia Garcíak jaso zuten, “Seinoko landa eremuko Lepanto tabernatik” modu altruistan frogatzeagatik. Azkenik, Enpresa Ekonomia Soziala kategorian, Grupo Urbegi, Iniciativas Empresariales, S.A. saritu da, “ezgaitasuna
|
duten
pertsonak lan munduan sartzea xede gisa, ezgaitasunik ezari aurre egiteko berdintasun baldintzetan” sustatzeagatik. VIII. Solidarioen Euskadiko Sarien epaimahai kalifikatzailea honako hauek osatu zuten:
|
|
|
Sindrome toxikoak eragindakoak. Ezgaitasuna
|
duten
pertsonak Lan istripu edo lanbide eritasun baten ondorioz tratamendua egiten duten pertsonak. Herritar bakoitzaren errenta maila ezagutzeko, aurreko urteko Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren Aitorpenera jo behar da.
|
|
|
Ezgaitasuna duten pertsonak. Horiek ordaindutako praktikak egiten dituzte, eta neurri positibotzat jotzen dira, ezintasuna
|
duten
pertsonak lan munduan integratzeko. Lizentziadunak eta lizentziadunak ez diren lizentziatuentzat daude eskuragarri, baita Europako Parlamentuaren zereginetan bost hilabetez lan esperientzia eta «trebatzeko aukera» eman nahi dutenentzat ere.
|
|
2013
|
|
|
Irudia: Christopher Gosselin Maskotak zaintzea Interneten Txakurra edo katua
|
duten
pertsonek lanarengatik edo bidaiengatik edo bestelako ustekabeengatik kanpora joan beharra izan dezakete. Orduan, non utzi animalia bere jabeekin joan ezin denean, bermatzeko moduan txakurra edo katua behar bezala zaintzea eta ongizatea.
|
|
2014
|
|
|
Gaur egun, Espainian dauden 1.900 enplegu zentro bereziren (CEE) eta sustatzen duten erakundeen ordezkari da AFEM. Guztien artean 6.100 pertsona baino gehiagori ematen diete lana, eta horiei «enplegu egonkor eta kalitatezkoa» eman nahi zaie. Gaur egun, CEOak dira adimen minusbaliotasuna
|
duten
pertsonen lan nitxo nagusiak. «Gizarte eta lan integrazio osoa» ziurtatzen dute, AFEM, eta langile bihurtzen dituzte, «kontratatuak eta soldata bat jasotzen dutenak, eskubideak eta betebeharrak dituztenak», eta hori oraindik ere kostatzen da ohiko merkatuan.
|
|
|
Down sindromea duten pertsonak Laguntza bidezko enplegua baliozkoa da minusbaliotasuna duten pertsona guztientzat, baina guztiek ez dute behar. DOWN Españak desgaitasunen bat
|
duten
pertsonak lan munduan sartzea sustatzeko esku hartze eredu bat diseinatu du. Hemen dago EEEekiko alde nagusia.
|
|
|
Gutxienez, mila arrazoi daude ezgaitasuna duen pertsona bat kontratatzeko. Hori da, hain zuzen ere, ONCE Fundazioaren kanpaina berriak transmititzen duen mezua, Talentuaren berrikuntzagatik, desgaitasunen bat
|
duten
pertsonek lan eskaintzak eta ikastaroak bila ditzaketen lan plataforma eta prestakuntza plataforma, eta enplegu emaileek milaka profesionalen profiletara iristeko aukera. Gaur egun, atari honetako enplegu poltsak 190.000 pertsona baino gehiago ditu izena emanda, eta enpresa laguntzaileak, berriz, 4.130 Artikulu honetan, desgaitasunen bat duten pertsonak kontratatzeak dituen abantailak, plataformak erabiltzaileei eta enpresei eskaintzen dizkien berrikuntzak eta ezagutzera emateko kanpainaren xehetasunak azaltzen dira.
|
|
|
Kalitatezko enpleguak pertsona desgaituen gizarteratzea eta laneratzea bultzatzen du Ekimen hori «Talentuaren aldeko Programa» delakoan sartzen da, «independentzia, segurtasun ekonomikoa eta kide izatearen zentzua bermatzeko modurik eraginkorrena», eta, aldi berean, «aukera berdintasunean benetako gizarteratzerako» tresna da. Izan ere, desgaitasunen bat
|
duten
pertsonen lana hobetzea da haien lehentasuna, profilen arabera. Helburu horrekin, Talentuaren helburua da bai besteren konturako lana bilatzen dutenei, bai orientazioa, trebakuntza eta laguntza behar duten ekintzaileei, «kalitatezko lan bati aukerak gehitzeko» behar duten ekintzaileei.
|
|
2018
|
|
|
Gizarteratzearen aldeko lana. Ezgaitasunak edo behar bereziak
|
dituzten
pertsonekin lan egiteko proiektuak, bereizkeriaren eta intolerantziaren aurka borrokatzeko proiektuak, gutxiengoen herriekin lan egiteko proiektuak, hala nola Romaniarekin, edo erlijioen eta belaunaldien arteko auziak. Errefuxiatu eta migratzaileen harrera eta integrazioa.
|
|
2023
|
|
|
% 21ek gaixotasunaren alde lan egiteari utzi behar izan dio, eta% 14k lana aldatu behar izan du minbiziaren ondorioz”, adierazi du elkarteko zuzendariak. AECCk proposatu du minbizia duen gaixoa laneratzeko erraztasunak ematea, minbizia
|
duten
pertsonei lanera itzuli, bertan egon edo lanpostu bat lortzen laguntzen dieten enpresei zerga pizgarriak emanez. Halaber, paziente onkologikoen zaintzaileen, bereziki bizitzaren amaieran daudenen, lan bateragarritasuna eta malgutasuna areagotzeko beharra azpimarratzen dute.
|