|
2000
|
|
|
Hobe dut, hortaz, esaten ari zaidanari kasu pittin bat egitea. Gainera, ez zait txarto etorriko deskantsu hori," tell me" horren ostean aitortu dizkiodan guztiei buruz ez
|
baitut
orain idazteko gogorik.
|
|
|
—Lehen erran dizut ezen zerbait utzi dugula bertze egun baterako... Zeren zinez ikusi nahi baitzintuzket bertze egunen batean, horrela, buruz buru, lasai, edo gehiagotan ere bai, zergatik ez... eta zeren neure egitekoak
|
baititut
orain, biharko eta aste osoko eskolak prestatu behar ditudanez gero —eta, aulkitik altxatzen zinela, kontsolamenduzko bertze hitz haiek xuxendu zenizkidan, erraiten zenidala—: Ez nigar egin mudantza honetan gal dezakezunagatik, Joanes, eta arrai zaitez irabaz dezakezunagatik...
|
|
|
—Aita hil zaigu, Mattin hil zaigu, eta zu
|
zaitugu
orain herederoa eta etxeko gizon bakarra —erran zidan— Baina Jainkoaren deia ere tartean dago, eta jakin nahi nuke ea oraino apez izan nahi duzunetz...
|
|
|
—Zuen mutila apala ez balitz, Urbiaingo andere beneragarri hori, ez
|
nituzke
orain erranen ditudanak haren aitzinean erranen, baina mutila duzuen bezalakoa duzue, etxegoiendar guztiak bezala ezpal onekoa, eta ez dugu horretaz zertan kezkatu ez arduratu.
|
|
|
—eta, isilune baten ondoren, segitu zuen—: Izan ere, iaz ama eritu eta gaizkitu zitzaigun, eta, nola medikuek ez baitzuten sendatzen, hala, promes egin nion san Jenarori ezen, ama sendatzen bazuen, munduaren azkeneraino joanen nintzela, erromes, etxetik sosik hartu gabe; eta sendatu zen ama, eta halaxe
|
nauzue
orain, Donejakuerako bidean, neure oinak eta gitarra lagun bakar ditudala.
|
|
|
—Zer asmo
|
dituzu
orain?
|
|
|
—Ene sekeretua hire sekeretua
|
duk
orain, Joanes, eta sekeretu hori untzi tipi bat izanen duk, biok elkarrekin eramanen gaituena.
|
|
|
—Ezagutzen nauzue eta badakizue ene senarrarena naizela eta, ohorezko emazteki bati dagokion bezala, haren aldeko
|
nauzuela
orain ere... baina jaun Joanesi ere —halaxe deitzen zion amak osaba Joanikoti, izen tipigarri hura laket ez zuelako, zeren eta uste baitzuen ezen begirunearen etsaia zela gehiegizko konfiantza— zerbait erran nahi nioke. Egiak ez gaitu beti zoriontsu egiten, zeren, batzuetan, beldurra baino are beldurgarriagoa den...
|
|
|
—Zer
|
dugu
orain, Joanes...?
|
|
|
—Bai, fidatzekoak
|
dituk
orain ere sainduen erlikiak...! Lehengo batean ere, konparazione, hor ikusi nian Florentziako karriketan ijito iduriko gizon bat, Avilako santaren ile baten erlikia zuena, ez dakit zenbat mirakulu eragin zituena... haietarik bat karsoil bati, zeinak gauetik egunera ilez eta biloz beterik ikusi ahal izan baitzuen bere burua, halako moldez non baitzirudien ezen mendi gorri bat zegoèn lekuan baso ezin abartsuago bat sortu zela...
|
|
|
—Eduardo, zer
|
duzu
orain bisaian?
|
|
|
Larruzko estalkidun petaka bat
|
zuen
orain eskuetan, ez ohartu ni nondik jalgia. Berak edan zuen lehenik, bi hurrupada luze, nire eskuetan utzi baino lehen.
|
|
|
Charlyk arma odoleztatua nireganat noratua
|
zuen
orain.
|
|
|
—Egunkarian hagitz kontent zaudek nirekin. Kontratu finkoa segurua omen
|
duk
orain.
|
|
|
—Zer iduritu zaio? —Munduan diren whisky botila oro bere super aitak doilor eta gaizkile guztien buruan lehertzeko direla uste
|
du
orain.
|
|
|
Xehetasun horien berri banuen, gutienez ere bi aste lehenagotik, neskak berak bidenabar batean erranik. Hain juxtu ere —ez
|
dut
orain zertan ukatu— gogoan nituelako gidatu nuen autoa auzo horrexetaraino, abuztuko ortzegun horretan. Azalpena, hortaz, soberan zegoen, baina marka onekotzat jo nuen berak oroitaraztea.
|
|
|
Lau ordu abantzu, hortaz, deiak egiteko izan ezik, istant bat ere pausatu gabe. Tartean hamabi zigarro pipatuak nituen —zenbaketa egin berria nuen hautsontzi beteko aleak banan banan bereiziz— eta, egun osoan abandonatu ez ninduen buruko mina biziagoturik, garunak urratu beharrean
|
nituen
orain. Bederen, lanaren emaitzak tailerreko bidea hartua zuen, zirkuituz zirkuitu, egunkariko barne sarean barna:
|
|
|
—Beharbada Ximurrarenera aldatuko naiz. Etxe handia du eta leku gehiago izanen
|
du
orain, izeba hil zaienetik. Badakizu zer eskuzabala den.
|
|
2001
|
|
|
Zure zakil tentearen usaina iristen zait. Nire barruan nahi
|
zaitut
orain, orain, orain... Eman, eman, eman..."
|
|
|
Oharrak errepasatzen aritu da. Zer egin behar
|
dut
orain. Armendarizen ama ingresatu egin dute eroetxean.
|
|
|
Goiok lotsa apur batekin begiratzen zituen markak, berea bere lehengusu guztien gainetik, berea bere lehenagoko marken gainetik. Bere lehendabiziko marka iztergainean
|
zuen
orain.
|
|
|
Axelek esanen du, nostromoa gauza dela boligrafo urdinez bazter guztiei izenak jartzen hasteko, lautada zuri zabala
|
duenez gero
orain izkiriatzeko.
|
|
2002
|
|
|
Ahizpa maiteak, ahizpa maiteak! Zer egin behar
|
dugu
orain. Hirurak iluntasun osoan gaude!
|
|
|
Eta orain? Zer egin behar
|
zuen
orain. Dena izorratu zuen, antza.
|
|
|
–Zer
|
du
orain ene nexka politak?
|
|
2003
|
|
|
Ezin naiz egun berean birritan atera. Eta mandarinak jan behar
|
ditut
orain. Derrigor.
|
|
|
Borroka latz hartan, baina, umetako lapitz maitagarria gorrotatzen hasi zen, ezinbestean, irudi lizun haien egile zen neurrian: bai, lapitza
|
zuen
orain Joxepek etsai, lapitza deabru, borragoma aingeru guardakoa bihurtu zitzaion bitartean, lagunik onena, irudi lizun haiek guztiak ezabatzen zizkiolako!
|
|
|
Eta abokatutzako estudioak bukatuta, negozioen munduan sartu zen, banku batean. Eta don Kosmek semea
|
zuen
orain euskarri. Horregatik, egun batean etxera gonbidatu, eta, bazkaldu ondoren, don Esteberengana joan ziren, zuzen zuzenean.
|
|
|
Datu edo anekdota bat, honen erakusgarri. Jarrera bat
|
baitut
orain gogoan, ustezko iraultzaile harena, zeinak hutsegite larria egozten baitzion beste iraultzaile ustezko bati, zergatik... eta puru bat erretzen ikusi zuelako! Eta ez zion arrazoi ekologikorik aipatu, ez horixe!
|
|
|
Oroitzapen asko dauzkat, baina pare bat ekarri nahi
|
ditut
orain hona. Lehena neure klaseko bi haurrena da, sei edo zazpi urtekoak.
|
|
|
Laguntza afektiboak ditudanean eta lanpostu on bat. Zergatik izan behar
|
duen
orain iraganaren zamak inoiz baino handiagoa.
|
|
|
–Baliteke. Baina lasaitasuna behar
|
dut
orain.
|
|
2004
|
|
|
Agindua zor denez, euskarari buruzko bigarren irudikapen eredua ekarri nahi
|
nuke
orain hona aurrekoarekin alderatzeko. Bigarren euskara kontzeptu hau arras soila da bere gorritasunean.
|
|
|
Akabatzen ahal ez gaituztenez, ze itsuskeria Europa demokratikoan!? gu ikustezin bilakatzea
|
dute
orain helburu. Ikustezin karriketan, errotuluetan, paperetan.
|
|
|
Hizkuntza funtzioen beste aitzin gibel bat ikusi nahi
|
genuke
orain. Euskaltzale gehienon begietan euskarak galduak edo irabaziak dituen funtzioen zenbatekoa baldin badago, bada zenbatekoaren aurretik funtzio horien zer nolakoa jartzen duenik.
|
|
|
–El bilingüismo voluntario es un ideal para sensibilidades democráticas?. El euskera, los súbditos y la ciudadanía, El Diario Vasco, 1997/9/18 Uztarriko
|
dute
orain aspaldi hartan Gañix Juaristi zena. Begira diezaiogun Juaristi euskaltzalearen garaiko harribitxi honi:
|
|
|
Lege au, noski, askoz ere obeto eta biziago betetzen da Zuberoa’n beste iñun baño, geienetan gertatzen dan bezela. Zergatik joan bear
|
dugu
orain, erderatik itz berriak artzean, lege onen kontra?
|
|
|
–Dokumentu hau
|
duzu
orain. Sartu buruan ondo:
|
|
|
–Bide berriak? Nire iritziz, sekula baino itxiagoa
|
dugu
orain bidea –ausartu nintzen erratera.
|
|
|
Dena den, ez diet kargu hartzen: nahiko buruhauste
|
dute
orain, gerra piztu berriarekin, kondaira zahar batez arduratzeko. Zoritxarrez, Oskar, halakoa da nazioarteko harremanen mundu alua.
|
|
|
Gizon librea
|
nauk
orain, erran nion neure buruari. Errepide ilun estuari lotu nizkion begiak.
|
|
|
Elizatik atera nintzen. Konturatu nintzen egitekoa bertan behera utzi eta Baionara itzultzeko ideia, tenplu ttipira sartzean guztiz neureganatua nuena, erabat bazterturik
|
nuela
orain.
|
|
|
–Zer egin behar
|
dugu
orain? –galdetu nuen– Edozein unetan itzul daitezke!
|
|
|
–kexatu zen Bohr, bileraren zergatia ulertuz– Nahiago nuke biok oker ibili bagina! Zer egin behar
|
dugu
orain?
|
|
|
Azken hau poliki poliki hasi zara berreskuratzen. Barre egiteko gogo zoroa
|
duzu
orain. Zoroegia agian.
|
|
|
–Nahi al
|
duzu
orain nirea...?
|
|
|
–Oteloren paperean hasi behar
|
duzu
orain. Ez dakizu, baina, Otelo guztiak modaz pasatako estereotipoak direla, baita Otelo Ortega ere?
|
|
|
Orain pentsatzen duen poetika, bizitzaren poetika bat da. Iturriaren jarioan nahi
|
du
orain eskolatu: ikustearen garbitasuna ikasi, haren kristalezko tonuan kantatu, haren badoan zortean konformatu bizitza.
|
|
|
sasi artean
|
dut
orain
|
|
2005
|
|
|
Baina ez dakit okerragoa ez ote den. Bi lan
|
baititut
orain: izan ere, kanpokoa bukatu orduko, etxekoei ekin behar izaten diet. Ez nuen uste, egia esan, ezkontza beste gulag bat izan zitekeenik?
|
|
|
Garbi
|
zuen
orain amona Kontxik nola hezi be har zuen bere biloba. Eta, nola neska kementsu bat nahi baitzuen, pobreekin eta proletarioekin bat egingo zuena, baita gizonen gehiegikeriei aurre egingo ziena ere bere garaian?
|
|
|
Han du Urkoren oharra. Tetsuok uste zuena baino askoz hacker handiagoa da, Tetsuo bera gainditu du, argi baitago Japonian haiek konektatzen ziren bitartean hura ere Tetsuoren sisteman muturra sartuta egon zela Bilbotik, eta helburu argia
|
du
orain, inoren txotxongiloa izan barik. Lan horretarako aukeratu zutenean ez zuten imajinatuko arerio gogorra sortzen ari zirela.
|
|
|
Bestalde, berak ere ez die ezer erosi ez aita amei ez osaba izekoei. Baina horrek, beste bidaia mota batean garrantzia izango bazuen ere, zer axola
|
du
orain?
|
|
|
Hileta hasita zegoela, elizan sartzen ikusi zuen; txandala eta zapatilak zeramatzan oraindik, baina niki gorriaren gainetik jaka urdina jantzita
|
zuen
orain eta belarrian uztaia.
|
|
|
Osaba Simonek esaten du gutxi falta dela errugbi zelaia amaitzeko, baina eskailerak behar
|
dituztela
orain. Eskailera asko, ehun igual.
|
|
|
Abelek ez ordea. Eskailerak behar
|
ditugu
orain, Abel, txikiak, eskukoak. Berrogei eskailera bai; berrogeita hamar hobeto.
|
|
|
–Lekua bilatu behar
|
dugu
orain –Simonek.
|
|
|
–Lekua bilatu behar
|
dugu
orain, Gur.
|
|
2006
|
|
|
Har zan atseden betiko loan, gu
|
gaitun
orain azken beilari,
|
|
|
Nere izatearen ordu ilunenak maite
|
ditut
orain
|
|
|
izan nahi
|
dut
orain
|
|
|
Ernesto Ameriketan zegoela esaten zen, eta inoiz etortzen bazen –edo etorri zela esaten zenean– isildu bezala egiten zen herria. " También me ocupaba –irakurtzen
|
dut
orain E. Giménez Caballero ren memorietan, lehenagoko aldi bati buruz– en escribir para todos los periódicos disponibles y hablar en la radio. Y así ir preparando libros como Los secretos de la Falange.
|
|
|
Erredakziora heldu eta Fidel ikusi du aurrez aurre. Aukera ezin hobea
|
du
orain titularraren aldaketagatik duen haserrea adierazteko, baina jada ez dauka gogorik, hustu egin zaio haserrea. Pentsatu du hobe dela pasatzen uztea.
|
|
|
Eman diezaiotela munduari bira bera amari helduta dagoen bitartean. Egun hartan hegazkin batek ihes egin ziola sentitzen
|
du
orain. Eta ez zen British Airlinesekoa.
|
|
|
Urte luzez ez zenekien bizirik ote zegoen ere. Ez dut ulertzen zergatik babestu nahi
|
duzun
orain.
|
|
|
Anek burua astindu zuen. Ezin
|
zuen
orain etsi: non edo han egon behar zuen hiltzailea harrapatu zutelako albistea, aitona errugabea zela frogatuko zuena.
|
|
|
Zer egin behar
|
zuen
orain?
|
|
|
–Barkatu; uste
|
dut
orain dela urte batzuk Carlos Urrutia izeneko pertsona bat bizi izan zela helbide horretan. Haren bila nabil.
|
|
|
Polizien eskuetan jasandako tortura eta izugarrikeriak kontatu behar
|
nituzke
orain, horrexen zain egongo dira asko, baina ez: kausaren zoritxarrerako eta nire zorionerako, zipaioek ez zidaten jipoirik ez tratu txarrik eman.
|
|
|
Gerla piztuz gero, jende gehiago altxarazi behar zuen eta Donibaneko gazteluzainaren manupean jarri, hura baita erregeren ordezkoa Nafarroa Beherean. Garaziko gaztelua handiagoa eta gotorragoa izanen zen, beharbada, muga zaintzeko egitekoa
|
baitzuen
orain. Alabaina, Donibanez aparte, Nafarroa Behereko bertze bortz hirietarik bi, Garrüze bera eta Donapaleu, Migelek bere gaztelutik begiratu beharreko eskualdean ziren.
|
|
|
–Ez zakiat norena zen. Nirea
|
duk
orain.
|
|
|
Amikuze erraustua genuen. Bertze eskualde batzuetan
|
zuen
orain txanda Hiraren Egun Handiak. Leizarragak bere izkribuetan Joanes Teolojianoa deitzen zuen horren lau zaldunak munduaren laurdenean bezala sartu ginen Nafarroa Behereko hegoaldeko eta mendebaldeko lurretan.
|
|
|
Ez da harritzekoa, bertzalde, gogoa moteldurik izatea. Gaueko ahaleginaren ordaina kasko gainean
|
du
orain. Min alimaleko batek buru guztia harrapatzen dio, garondo eta kopeta.
|
|
2007
|
|
|
nahi
|
dugu
orain.
|
|
|
Zu nire neska laguna zinen, nire neska, nire andregaia! Zer egin behar
|
duzu
orain hark haizea hartzera bidaltzen bazaitu?
|
|
|
Horrek ez du bueltarik. Oraingoak balio
|
du
orain, ez lehenagokoak eta ez gerokoak. Lehen Iker maite nuen, baina orain ez.
|
|
|
A zer poza! Zer esan behar
|
dute
orain Ibon infernuko zuloraino jaitsi zuten tabernazuloko sasi aditu ergel horiek guztiek?
|
|
|
Bildung),, baita ere? bitxi horrek bestelakotasuna nabariarazi gura
|
baitu
orain arteko historiekiko.
|
|
|
Halaber, Iraultza ostean Burke ren influentzia bulkatia erabakigarria izango da Alemanian Volksgeist kontzeptuari tankera kontserbakoi gogorra itsasteko Eskola juridiko historikoan (ez, ordea, Hegel-en filosofian, ezta Schiller-en estetikan edo Hölderlin en poetikan ere). Baina, hasieratik hasteko, kontzeptuaren jatorriarentzat pentsamendu alemanean (Alemaniara mugatu nahi
|
dugu
orain), aipagarrienak, beren eraginagatik, Montesquieu eta Voltaire izan dira zalantzarik gabe. Esan beharrik ez, bion itzelezko eragina, Alemaniaz beste, Europa osoak ezagutu duela.
|
|
|
Ez al da zoro bat? Sinetsi egin behar
|
duzu
orain laugarren dimentsioaren tunelarena. Interferentzia magnetikoena?
|
|
2008
|
|
|
Zer diot? Sartzen genuen kaka baino okerragoa
|
nauk
orain.. Kakaren kaka.
|
|
|
Dantza egiteari utzi dio jendeak, zuen txanda da. Sabel gainean jarri dizu eskua, eta zure gerriaren mugimenduekin bat egin du; gerri bakarra
|
duzue
orain. Lau hankako animalia bat zarete.
|
|
|
–Zer ostia nahi
|
duzue
orain nigandik. Garbi nago.
|
|
|
Nesté de la Géla ko bordan, elurra bezain zuri ezagutu zuen mandatariak Paulen gorputz ezinago gazte eta ederra. Zauriz bete
|
dute
orain haren soina. Odolez.
|
|
|
Mojekin bizi
|
du
orain bere ezina. Amodioa barik, maitasuna du jomuga.
|
|
|
–Zer
|
duzu
orain? –galdetu zion.
|
|
|
Gehiago ere esango dizuet: nik neure konpromisoak
|
ditut
orain lan egiten dudan fabrikan, baina hitz eman diot Nazariori berarekin izango nauela, labe garai bat jarri ahala.
|
|
|
|
Banuen
orain unetxo bat neuretzat, eta denborarik galdu gabe lehergarria aldatu nion pistolari, eta ondoren, jadanik bat prest nuela, eta nire segurtasuna bikoizteko, bestea ere hustu eta berriro kargatzeari ekin nion.
|
|
|
Ez ardurarik eskatu, hala ere, deus egin ez
|
badugu
orain arte. Badakizue arrangurak mitxoleta erauziak direla.
|
|
|
Munduak aldatu gaitu eta ez alderantziaz, Hala ere, ezer ez dela aldatu pentsatu nahi dugu. Lehengo berberak garela pentsatzearekin nahikoa
|
dugu
orain. Gure herriko notiziak atzerrikoak balira bezala irakurtzearekin.
|
|
|
Urte gutxiko kontua izan zen dena. Harrezkero, neska bakartia izaten hasi zen Zuriñe, baina ondo gogoan
|
zuen
orain hilotz datzan Erramun berriarekin joan zitzaienekoa. Sinesgarri izan nahi zuten hitzek, ordea, sinesgaitz egin zuten kontatutakoa.
|
|
|
–Aieruak utz itzazu gerorako. Datuak nahi
|
ditut
orain, ez nobela poliziakorik. Bi zerbitzari omen dira, ez da horrela?
|
|
|
Xehetasun horiek aletuta, ordea, bada besterik ere ikusmolde abertzaleak galbahetik igaroarazterakoan. Hala, abertzale gehien gehienen garun galbahetik pasarazi behar genukeen uste oker bat nabarmendu nahi
|
nuke
orain. Nork edo zerk sinestarazten die gure abertzale sutsu edo epelei euskararen herria salbatua legokeela zorioneko, burujabetza?
|
|
|
Hirugarren bidegurutze honetan kulturaz ari gara gehienbat, eta kultura idatziaren zertzeladetan murgildu nahi
|
nuke
orain. Alde horretatik, gauza jakina denez, ahozko kultura da identitate etnikoaren ezaugarri nabarmen bat.
|
|
|
–Orduan enbaxadara deitu nahi
|
dut
orain bertan.
|
|
|
Behin lehorrera etorri, sare guztiak zulatuta, eta orduan konturatzen ginen patroi zaharrenek zerabiltzaten amarruez?. Garai bateko karta zaharrek ez
|
dute
orain tokirik. Disketeak dituzte oraingo patroiek eta hantxe ageri dira itsas hondoko hondartzak.
|
|
|
–Zer
|
duzu
orain? –galdetu zion.
|
|
|
Gehiago ere esango dizuet: nik neure konpromisoak
|
ditut
orain lan egiten dudan fabrikan, baina hitz eman diot Nazariori berarekin izango nauela, labe garai bat jarri ahala.
|
|
2009
|
|
|
Razionalismoaren ekibokazio bat izan da segurutik, mito edo erlijioaren (eta magiaren) jatorria Naturari buruzko galdera teorikoetan suposatzea (hori zientziarena berarena zen), eta ondoriatzea, fenomeno naturalen esplikazio bila hark lehenago oker egina orain berak zuzen dagienez, hura sobran dagoela honezkero. Baina, bestalde, eta hau
|
dugu
orain erabakigarria, zientzia modernoak ez du bakarrik Natura ikertu eta harenganako gure ikuspegia eta sentiera errotik aldarazi (izarrak, eguzkia eta ilargia, haizea, etab., mitologietan, zentzua eraikitzeko, funtsezko elementuak).
|
|
|
Bai, sortzearen jolaserako, ene senideok, beharrezko da baietz esate sakratu bat: bere nahia nahi
|
du
orain izpirituak, bere mundua?? (Honela mintzatu zen Zaratustra,. Hiru eraldakuntzez?).
|