|
2001
|
|
|
Motorrak ahalik eta higadura gutxien nozituko badu, funtsezkoa da prestazio onak
|
dituen
olioa erabiltzea
|
|
|
Motorrak ahalik eta higadura gutxien nozituko badu, funtsezkoa da prestazio onak
|
dituen
olioa erabiltzea
|
|
|
Hotzetan dituen ezaugarrien erreferentziazko zenbakia adierazi ohi da lehen lehenik, ondoren W letra (honek esan nahi
|
du
olio horrek tenperatura hotzetan funtzionatzeko egokia dela) eta beste zenbaki batez, olio hori tenperatura altuetan nola egokitzen den jakinarazten duena.
|
|
|
Biskositatea adierazteko terminorik erabiliena SAE k proposatu zuena da, eta W batek bereizitako bi zenbaki ditu: horrek esan nahi
|
du
olio hori egokia dela oso klima hotzetan dabiltzan ibilgailuen motorrean aritzeko.
|
|
|
Olioak hotzetan dituen ezaugarrien erreferentziazko zenbakia adieraz daiteke lehen lehenik, ondoren W letra (honek esan nahi
|
du
olio horrek tenperatura hotzetan funtzionatzeko egokia dela) eta beste zenbaki batez, olio hori tenperatura altuetan nola egokitzen den jakinarazten duena.
|
|
|
Balore horrek gora egiten du, noski, sukaldaritzak bidezkoa ohi
|
duen
olioa edo saltsa (kaloria ugarikoak) eransten zaionean.
|
|
2002
|
|
|
Frijitzeko behar
|
duten
olio kopuruari dagokiola, Philips, Tefal eta Solac laginetan goreneko maila 2,2 eta 2,5 litro bitartean zegoen; Ufesa FR, Fagor, Taurus Star eta Ufesa FR, berriz, balio hori 2,7 eta 2,9 litro artean zebilen.
|
|
|
Adierazita dagoen eta benetan behar
|
duen
olio bolumena ez datoz bat (%24eko aldea).
|
|
|
Garbitzeko egokiena Tefal izan zen, kanpoko azalerak leun eta ia ertzik gabekoak zituelako; berotzen duen erresistentziak ez
|
du
olioa ukitzen (beraz, ez da zikintzen), olioa daukan kubeta atera egiten da eta usainen kontrako iragazkia erraz aldatzen da.
|
|
|
Pemmington en dieta, Atkins doktorearen iraultza dietetikoa, Shelton doktorearen elikadura konbinazioak, Montignac en dieta disoziatua, Scardale dieta, Mayo dieta, Messini dieta, dieta hiperproteikoa, etab. Koiperik gabeko erregimenak: Ez
|
dute
oliorik, gurinik, margarinarik eta bestelako gantzik onartzen. Funtsezko gantz azidorik eta bitamina liposolublerik (A, D, E) ez izateko arriskua dago.
|
|
|
Algeten dagoena, Nekazaritza Ministerioaren mendekoa; Majadahondakoa, Madrilgo Erkidegoan aurrekoa bezala, eta Osasun eta Kontsumo Ministeriokoa, eta berriena, Alacanteko Unibertsitatekoa. Proba gehiago, kontrol gehiago Badirudi Europako agintariek ikasi dutela zer ikasbide eman zuen dioxinek, furanoek eta PCBek kutsatutako oilasko eta oilo belgikarren elikadura eskandaluak, transformadore elektrikoen hozgarriak
|
zituzten
olioekin egindako pentsuak hartu baitzituzten. 1999 urtearen hasieran zen.
|
|
|
Ez da komeni oinarrizko olioa ematea sei urtetik beherako haurrei, haurdunaldian eta edoskitzaroan. Haziek
|
duten
olio esentziala toxikoa izan daitekeenez, ez egin gaindi dosia. Aurkezteko moduak:
|
|
|
Bere haragiak proteina merkeak ematen dizkie Asiako milioika arrantzaleri. Marrazoaren harrapaketa areagotu egin zen bere gibelean A bitamina kopuru handia
|
zuen
olioa zuela jakin zenean. Bigarren Mundu Gerran, marrazo gibela izan zen A bitaminaren iturri nagusia, eta nazioarteko merkatuan prezio altuetara iritsi zen.
|
|
2003
|
|
|
© Ars Image Gallery Newcastle gaixotasunerako eta hegazti griperako Italiako Erreferentziako Laborategi Nazionalean, Venezian, Bioteknologiako Zentro Nazionalarekin (CNB CSIC) lankidetzan, hegaztien gripea duten eta txertatuta dauden hegaztiak bereizteko lehenengo metodoetako bat garatu da. Aukeratutako birusaren hemaglutinina azpimota bera duen baina neuroaminidasa desberdina
|
duen
olio emultsioa duen txerto bat erabiltzean oinarritzen da. Neuroaminidasa desberdin horrek markatzen eta bereizten ditu, test serologiko batean, txertatutako animaliak eta berez kutsatuta daudenak.
|
|
2004
|
|
|
DO horren azpian babestutako olioak behar adinako isolamendu termikoa duten sotoetan biltegiratzen dira; amuarrain eta biltontziak material geldoz egin edo estaliko dira eta itxita egongo dira. Atal berezi bat merezi
|
dute
olioa sartzeko ontziek, olio errotek eta ontziratze plantek bidal ditzaten, oliba olio birjina estra horren kalitatea eta ospea ez kaltetzeko. Bibliografía EPAIA Justizia Auzitegiaren epaia, 2000ko irailaren 26koa, C/ 98 auzian emandakoa.
|
|
|
Birrindu eta txinotik pasatu saltsa. Karratutxotan txikituko ditugu tipulina, kalabazina, porrua eta tomatea, eta zartagin batean salteatuko
|
dugu
olio gutxirekin eta su biziarekin. Barazkiak kozinatuta daudenean, gehitu otarrainxka zatituak, flanbeatu koñakarekin eta gehitu ardo zuri pixka bat.
|
|
2005
|
|
|
Ahalmen diuretikoa Diuresia handitzeko duen gaitasunagatik ezaguna da barazki hau.
|
duen
olio esentzialari esker, efektu hau eragiten du: dilatatzailea giltzurrunetako hodietan, eta, hartara, ura eta substantzia toxikoak kanporatzen ditu gernuaren bidez. Hori dela eta, eraginkorra da giltzaduretako gaitzei aurre egiteko, hala nola hiperurizemia, hezueria edo zenbait erreumatismo eta likidoei eusteko arazoak.
|
|
|
Aldian behin argitaratzen du proteina horretatik erabat salbuetsitako produktuen zerrenda batzuk. Haur zeliakoak ere jakin behar du kontsumi dezakeela jatorrian glutenik ez duten elikagaiak, hala nola haragia, arraina, esnea, arrautzak, lekaleak, frutak, tuberkuluak, barazkiak, barazkiak, koipeak eta Glutenik ez
|
duten
olioak, azukrea eta zerealak, hala nola arroza, artoa, artatxikia eta basartoa. Aholku praktikoak Kasu batzuetan, zeliakia duten haurrek ez dute ulertzen lagunek jaten dituzten elikagaiak ezin jateko arrazoia eta ikaskideak; beraz, garrantzitsua da gurasoek eta hezitzaileak arduratuko dira haurra, behar adina adin duenean, jabetu elikadurak beretzat duen garrantziaz.
|
|
|
Nola erabili Kipula bat zuritu edo moztu duenari malkoak behin baino gehiagotan pasatu zaizkio. Izan ere, kipula mozten denean, azukredun konposatu ugari
|
dituen
olio lurrunkorra askatzen du. Konposatu hori deskonposatu egiten da begiaren malkora iristean, eta sufrea sortzen du, azido sulfuriko bihurtzen dena.
|
|
|
Lotura horiek monoglizerido eta diglizeridoetan deskonposatzen dira, eta gantz azido libreak agertzen dira, eta, kantitate txikiagoan, metilzetonak eta laktonak sor daitezke. Prozesu hori ohikoagoa da kate ertaineko edo laburreko gantz azidoak
|
dituzten
olioetan, batez ere kokozkoetan edo palmondoetan, azido lauriko asko baitute, eta elikagai izoztuak edo ur asko dutenak frijitzen direnean. Gainera, olioa 100 °C tik beherako tenperaturetan berotu edo hoztean hezetasuna egoteak ere badu eragina, baita frijitzen arteko aldietan ere, ura ez baita lurruntzen, edo tantak pilatzen badira frijigailuaren estalkian.
|
|
2006
|
|
|
Bonduellek eta Carretillak, kristalezko flaskoan biak, ez
|
dute
oliorik eta 530 eta 345 gramoko laginetan ohi daude salgai.
|
|
|
Bonduellek eta Carretillak, kristalezko flaskoan biak, ez
|
dute
oliorik eta 530 eta 345 gramoko laginetan ohi daude salgai.
|
|
|
Bonduelle eta Carretilla laginek, kristalezko flaskoan, ez
|
dute
oliorik eta 530 eta 345 gramoko pisua adierazten dute.
|
|
|
Bonduellek eta Carretillak (kristalezko flaskoetan biak) ez
|
dute
oliorik, ozpina, azukrea, gatza eta ura baizik.
|
|
|
– Hidraulikoak balbulekin: zuloen ordez, pistoiak balbula batzuk
|
ditu
olioa presio jakin baten azpitik pasatzeko. Portaera leunagoa eta eraginkorragoa eskaintzen dute.
|
|
2007
|
|
|
2007ko maiatzaren 16an, Interes Publikoko Zientziarako Zentroak (CSPI, ingelesezko sigletan) demanda zibila aurkeztu zuen Columbia Barrutiko Goiko Gortean, Washingtonen, Burguer King Corporation en aurka, partzialki hidrogenatutako koipeak
|
dituzten
olioak erabiltzeagatik. Demandatzailearen asmoen arabera, Burguer Kingek ez du horrelako substantziarik erabili behar bere produktuetan, edo, bestela, kontsumitzaileari jakinarazi behar dio zer arrisku dituen substantzia horiek kontsumitzailearen osasunerako.
|
|
|
Badirudi efektu hipokolesterolemiatzailea ez dela fitosterolen ekintzaren ondorio bakarrik, azido ferulikoaren eta, neurri txikiagoan, bitaminaren eragin antioxidatzaile ahaltsuaren ondorio ere badela. Bitxikeria gisa, azido ferulikoaren eta oryzanol gammaren jarduera antioxidatzaile ahaltsua dela eta, arroz zahia
|
duen
oliotik ateratako nahasketa eguzki babesleak osatzeko laborategi kosmetikoek erabiltzen dute maiz.
|
|
2008
|
|
|
Hainbat ikerketaren arabera, “20 urtetik gorako erresistentzia eskaintzen du onddoekiko, lurrarekin zuzeneko kontaktuan eta klima ertainean, inolako tratamendurik gabe”. Erresistentzia indartzeko tratamendu kimikorik behar ez izateak kutsatzen ez duen espezie bihurtzen du akazia; hala ere, dekolorazioa saihesteko, UV iragazkia
|
duten
olioekin edo poro irekiko babesgarriekin trata daiteke. Gainera, akazia zurak ondo jasaten du urarekin zuzeneko kontaktua gazia, gozoa edo arrainetarako tratatua, eta Europako baso ustiapen kontrolatuetatik dator, birsortzeko ahalmen handia duelako.
|
|
|
Maiz, termino hori osasunari mesede egiten dioten efektuekin lotzen da, gantzaren landare jatorriagatik. Hala ere, fabrikatzaileak ez
|
badu
olio mota zehazten, kokotik edo palmatik datorrelako izan ohi da, beste landare olio batzuk baino dezente merkeagoak direlako. Egia esan, koko eta palmondo olioak landare olioak dira, baina koipe saturatu asko dutenez, gehiegi kontsumitzen dute kolesterol maila, eta, beraz, ez dituzte beste olio batzuek, hala nola oliba olioak edo haziak (ekilorea, artoa eta soja), ematen dituzten bihotzerako ondorioak.
|
|
|
Patsaren berezitasunak Landare olioek jangarri (fintze prozesua) bihurtzeko jasan behar dituzten prozesu teknologiko guztiek, substantzia elikagarriak galtzeaz gain, organismoarentzat kaltegarriak diren erradikal aske edo peroxidoak sortzen dituzte. Oliba olio birjinak bakarrik kontserbatzen ditu olibaren zaporea, usainak eta bitaminak; izan ere, prozedura mekanikoen bidez edo beste bitarteko fisiko batzuen bidez lortzen da, eta ez
|
dute
olioa aldatzen, eta garbiketak, dekantazioak, zentrifugazioak eta iragazteak baino tratamendu gehiago ez dute izan. Hala ere, oliba patsaren olioari buruz egindako azken ikerketen arabera, olioaren edukia konposatu bereziki osasungarria da.
|
|
|
Era berean, adituek iradokitzen dute zuhurtziaz joka daitekeela arrain olioen edo omega 3 ugari duten beste olio batzuen gehigarrien autokontsumo masiboan. Adituek iradokitzen dute zuhurtziaz jokatu behar dela omega 3 ugari
|
duten
olio gehigarrien autokontsumo masiboan Adibidez, bakailao gibeleko olioa, omega 3 ez ezik, A eta bitaminetan ere aberatsa da, eta bitamina horien soberakina kaltegarria izan daiteke. Linazi olioa, omega 3 iturri gisa, arriskutsua izan daiteke dosi handietan hartzen bada.
|
|
2009
|
|
|
La Española eta La Masía etxeetako olioetan, aletegi/ kondar zaporea antzeman dute dastatzaileek; horrek esan nahi
|
du
olio hori egiteko olibak halako moduz egon direla pilatuta edo biltegiratuta, ezen hartzidura anaerobio handia jasan baitute edo beste esanahi hau ere eduki dezake: Olio hori harremanetan egon dela dekantazio loka tzekin, edo hartzidura anaerobioa jasan duela aletegi edo biltegietan.
|
|
|
Opilak eta moldeko ogiak, biek eduki dezakete landare olioa erantsita; segur aski, ez batek eta ez besteak ez dute jakinaraziko zein jatorri
|
duen
olio horrek, eta litzateke jakitea.
|
|
|
Elikadura ikuspegitik aztertuta, honako ezaugarri hauek
|
dituzte
oliotan heldu diren sardinek: kaloriak neurrian ematen dituzte (220 kaloria 100 gramo bakoitzeko), proteina asko dauzkate (15 eta 25 gramo artean, 100 gramo bakoitzeko) eta bihotzari on egiten dioten gantzak dituzte:
|
|
|
Beste elikagai batzuei erantsitako osagai gisa erabiltzen den zuntz dietetikoa hainbat propietate fisikokimiko dituzten osagaien nahasketa konplexua da, eta osagai horiek jatorrizko iturri naturalaren arabera ematen dira. Hau da, zuntz estraktu batek hainbat hidratazio, testura edo interakzio gaitasun
|
ditu
olioarekin, kasuan kasuko landare elikagaiaren eta hura fabrikatzeko erabili dituen tratamenduen arabera. AZTI Tecnaliako Elikagaiak Ikertzeko Unitatearen arabera, zenbait landareren zuntz estraktua “formulazioan gehien erabiltzen den osagaietako bat da, propietate teknologikoak dituelako, hala nola substantzia aromatikoen euskarria, agente testurizatzailea (gelifikatzailea eta lodigarria), emultsioen egonkortzailea, elikagaien bizitza erabilgarria hobetzen duena, beste gehigarri batzuk gehituta ematen zaion usainarekin, kolorearekin eta zaporearekin, koipe xurgapen erabilgarri gisa, gehigarri gisa.
|
|
2010
|
|
|
Zertarako balio
|
du
olio erabilia birziklatzeak
|
|
|
Metal astun ugari eduki ohi
|
ditu
olio horrek, eta ez da izaten batere biodegradagarria; ondorioz, oso kaltegarria gertatzen da lurzoruarentzat (galdu egin dezake emankortasuna) eta urentzat (15 urtez iraun dezake olioak uretan, lurrazalekoetan bezala lur azpikoetan).
|
|
|
Aldiz, ezin da edukiontzi horietan sartu motorren olioa, gantz industrialak edo petrolio oinarria
|
duten
olioak.
|
|
|
A gripearen pandemiak iraun zuen hilabeteetan, osasun agintariek bereziki nabarmendu zuten garrantzitsua zela gorputzaren zati hori garbitzea, infekzioa kutsa ez zedin; izan ere, infekzioa eskuz edo gainazal zikin bat ukituz transmiti zitekeen. Adineko pertsonek maiz erabili behar
|
dituzte
oliotan aberatsak diren krema hidratatzaileak Osasun kanpaina horiek alde batera utzita, neurri horrek ohitura osasungarria izan luke eguneroko bizitzan, eta behin baino gehiagotan errepikatu litzateke, otordu bakoitzaren aurretik gutxienez, edo edozein pertsonak eraman ditzakeen mikrobioekin kutsa daitezkeen elikagaiak manipulatzean, animalia edo objektu zikin bat ukitu ondoren, sudurra irentsit... Horrela, mikroorganismo patogenoak ezabatzen dira eta beste pertsona bati transmititzea saihesten da.
|
|
|
arrautzen eta esnearen edo esne gainaren nahasketa proportzionatua. Egin ondoren, karamelu likidoz estalitako molde batean sartzen da, gozogintzako prestaketetarako, edo ogi birrindua
|
duen
oliotan, flan gazietarako. Horiek gatzatzeko, tenperatura konstanteak izan behar dute, ez oso altuak, eta giro hezean.
|
|
|
Ildo horretan, zenbait ikerketak frogatu dute funtsezko olioak, ondo toleratuak izateaz gain, eraginkorrak direla zenbait bakterio eta onddoren kontra. Greziako ikertzaileek uste
|
dute
olio horiek edo haien printzipio aktiboak denbora gutxian sar daitezkeela pomada edo gel desinfektatzaileetan, ontziratutako janariaren bilgarrietan mikrobioen aurkako hesi gisa erabil daitezkeela, eta, gainera, kontserbatzaile sintetiko jakin batzuk ordezka daitezkeela prestatutako elikagaietan.
|
|
|
armyenvironmental Birziklatu daitekeen olioa sukaldeko soberako landarezkoa da, frijitu, koipe eta erretakoa, latako elikagaietakoa, txerri gantza edo hondatutako eta iraungitako koipeena. Hala ere, ez dira edukiontzi horietan utzi behar motor olioa, industria koipeak edo petrolio baseak
|
dituzten
olioak. Kasu horretan, legeriak fabrikatzaileak behartzen ditu horien ardura hartzera.
|
|
|
Zertarako balio
|
du
olio erabilia birziklatzeak. Etxean erabilitako olioa harraskatik botatzeak eragin handia izan dezake ingurumenean.
|
|
|
Hazi horiek gero eta ugariagoak dira prozesatutako produktu askotan, eta horrek azaltzen du, hein batean, kasuak ugaritzea. Industrian, sesamo hazien ekoizpenaren zati handi bat propietate interesgarriak
|
dituen
olio bat lortzeko erabiltzen da, eta horrek hutsune bat merezi du sukaldean. Beste eratorri batzuk dira tahinia, haziak birrinduz egindako orea, eta gomasioa, haziak itsas gatzarekin nahastuta xehatzean lortzen dena.
|
|
|
Beste degradazio arrazoi batzuk Faktore horiei guztiei (airea, hezetasuna eta tenperatura) beste batzuk gehitzen zaizkie degradazio iturri gisa. Egoera horretan eragina
|
dute
olio aniztasunak, beste olio berri batekin ordezteak, frijitzen den elikagaiak, berotze/ hozte zikloen kopuruak edo berotze denbora totalak. Alderdi hauek hartu behar dira kontuan:
|
|
2012
|
|
|
Eta badu beste abantaila bat ere: jakia gutxiago balitzen
|
du
olioz, eta, beraz, kaloria gutxiago eransten die.
|
|
|
Behin gorritu direnean, oliotatik atera eta xurgatzeko paperaren gainean jartzen dira, soberan
|
duten
olioa gal dezaten eta ez daitezen oso koipetsuak egon.
|
|
|
Hauts koipeen diseinuak, aplikatzeko beharra eta haien propietateen onura ez ezik, egonkortasuna eta bizitza baliagarri luzea behar ditu, eta horrek mikrokapsularatzeere ematen du. Bere alde nabarmendu beharreko beste puntu bat da mikrokapsularatzeak olio batzuen zapore desatseginak estaltzeko aukera ematen duela, hala nola arrainean jatorria
|
duten
olioak.
|
|
2013
|
|
|
Horrek esan nahi
|
du
olioaren azidotasunak, eta zer esanik ez ozpinarenak, plastikoaren elementu kimikoak likidora pasaraz ditzaketela (migratzea esaten zaio horri); aldiz, halakorik nekezago gertatzen da botila jatorrizko likidoarekin betetzen bada (ura ur botilan, ozpina berean, olioa berean...).
|
|
|
Elikadura ikuspegitik, gantz azido monosaturatugabe ugari
|
dituzten
olioak dira kalitate onenekoak (oliba olioa, esaterako) eta polisaturatugabe ugarikoak ere bai (ekilorearena, artoarena, sojarena).
|
|
|
Olioa da adibide bat. Infusiorako erabiltzen bada, kafe ukitu usaintsua
|
duen
olio bat lortuko da. Horren bidez, entsaladak modu originalean ondu daitezke, edo barazki prestatuei ukitu ezberdina eman.
|
|
|
Arauaren defendatzaileek, Portugalen antzera, esan dute beren herrialdean antzeko neurriak sartu zirela 2005ean eta, gaur egun, emaitza oso positiboa dela. Adituek adierazi dutenez, betegarriak ez diren olio botilak erabiltzeak oso prezio baxua du,
|
duten
olioarekin alderatuta, eta ez du zertan gehiegi handitu sektoreko enpresariek. Gainera, adierazi dute ekimen berri horrek ez duela ingurumen arazorik sortzen, botila gehienak beirazkoak baitira, birziklatzen errazak.
|
|
2015
|
|
|
Izan daiteke olio ozpin saltsa sinple bat (olioa, ozpina eta gatza dituena), izan daiteke berdura edo fruta zatiak
|
dituen
olio ozpin saltsa, edo izan daiteke mojo pic, n esaten zaion saltsa entsaladak patata egosi zatiak baditu.
|
|
|
Beste aukera gustagarri bat izaten da ukitu berezia ematea etxean
|
dugun
olioari.
|
|
|
Kontuz ibili behar da, halaber, begiak ukitzen ez badituzte. Makillajea edo bestelako kosmetikoak erabiltzen badira, ziurtatu behar da ez direla kometogenikoak, ez
|
dutela
oliorik, edo etiketan ez dutela aknerik sortzen. Bizarra kentzeak aknea larriagotu dezake.
|
|
2016
|
|
|
Kontserbak
|
duen
olioa xukatu baino ez da egin behar, eta prest egongo da askari gozo eta elikagarri bat prestatzeko.
|
|
|
Azidotasuna oliotan dauden gantz azido askeen kopurua neurtzen duen parametroa da. Horrek esan nahi
|
du
olio birjinetan, azidotasun txikiagoetan, kalitate hobea dagoela. Oliba olio mota ezberdinen artean, sukaldaritza eta nutrizioaren arloan preziatuenetakoa oliba olio birjina estra da, 0, 8º baino gehiagoko azidotasuna duena.
|
|
2017
|
|
|
Ekoizten diren sesamo hazi asko eta asko olioa egiteko erabiltzen dira; kontuan hartzeko moduko ezaugarriak
|
ditu
olio horrek, eta zapore sendoa.
|
|
2018
|
|
|
Galdera horien erantzunak 2001ean bilatu behar dira. Urte hartako uztailean, Osasun Ministerioak elikadura alerta bat jarri zuen martxan, piropirenoa zuen eta piropirenoa
|
zuen
olioari buruz. Bentzopirenoa beste elikagai askotan agertzen den arren (batez ere, lehortzean, keztatzen ari direnean) eta, une horretan, ez zen jakiten zein zen irensteko muga segurua, eta, une horretan, Ministerioak aldi baterako kendu zuen olio hori merkatutik.
|
|
2019
|
|
|
Behar ditugun produktuei dagokienez saihestu erantzuna argia da: azukre eta gantz saturatu asko duten elikagai ultraprozesatu guztiak, eta trans koipeak
|
dituzten
olio hidrogenatuak dituzten elikagaiak. Baina, era berean, komenigarria da haragi gorrien eta gazta onduen edo oso onduen irenstea, gantz saturatu ugari baitute, animalia jatorriko gantzek bezala (esaterako, gurina eta gurina).
|
|
|
Gantz' onak' (omega 3 eta omega 6) ere ugari
|
ditu
olioak, eta kolesterola kontrolatzen laguntzen du, bihotza babesten du eta herdoilaren aurkakoak ditu
|
|
|
Beste aditu batzuek, ildo horretatik, herritarren artean alarmarik ez sortzeko eta osagai hori duten elikagaien kontsumo baxua eta dieta osasuntsua gomendatzeko lan egiten dute; hau da, egun batean hartzen den gantz asearen guztizkoa kaloria guztien% 10 baino gehiago ez izateko. Duela bost urte ia ez
|
genuen
olio horretaz ezer entzun; gaur egun, ordea, komunikabideek iritzi publikoa sortzen lagundu dute gai horri buruz, nutrizionisten eta banaketaren sektoreko adituen esperientziarekin eta ikerketekin batera. Lan hori ezin izango zen egin herritarren, kontsumitzaileen eta prosumitzaileen zeregin aktiborik gabe, sare sozialen bidez eta albisteetan bertan argitaratzen dituzten iruzkinen bidez beren esperientziak, iritziak, kexak eta salaketak adierazten baitituzte.
|
|
|
Prestaketa. Lehenik eta behin, eltze bat hartu behar
|
dugu
olio, gatz eta piperbeltz pixka batekin, eta bertan tipula, baratxuri xehatua eta azenarioak sueztitu, azalorearen ondoan. Gorritu ondoren, bota ura, jengibrea eta kuminoa, eta utzi 20 edo 25 minutuz egosten.
|
|
2020
|
|
|
Koipea. Surimiko arrainetik (nahiz eta arrain mota zein den ez jakin) eta ekilore oliotik (findu egiten da) datorren koipe kopuru ertaina du; beraz, ez
|
du
olio birjinaren onurarik. Proteinak.
|
|
2021
|
|
|
Adibidez, olioen kasuan, NOVA sistema bakarrik erabiliko balitz, guztiak balorazio berarekin sailkatuko lirateke, eta horrek ez luke aukerarik emango landare olioak beren artean bereizteko, eta nabarmendu egingo lirateke nutrizio osaera onuragarriena dutenak eta, beraz, osasun publikoan lehentasuna izan behar dutenak, hala nola oliba olioa edo koltza olioa beste batzuen aldean (ekilorea, artoa, kakahuetea, kokoa). Hala ere, Nutr Score sistemari esker, C-tik E-ra bitarteko puntuazioak
|
dituzten
olioen artean bereizketak egin daitezke, eta hori lagungarria da kontsumitzailearentzat olio egokienak ezagutzeko. Hain zuzen ere, olioaren puntuazioa da Igne Scoreren ohiko kritiketako bat.
|
|
2022
|
|
|
Gidatzea Bat batean gidatzeak motorrari gehiago sufriarazten dio, eta olio gehiago gastatzen du leuntasunez gidatzeak baino, gehiegizko azelerazio edo balaztadarik gabe. Autoaren adina Zure autoak 10 edo 15 urte baino gehiago baditu, are gehiago zaindu behar
|
duzu
olio maila. Zenbat kilometro luza ditzakezu?
|
|
|
Ogiak Osoko ogia, ale osoarekin egina, batez ere A. Ogi finduen artean, berriz, B eta C Zenbat gatz duten. Olioak Oliba olioa B gisa sailkatzen da baita gantz azido saturatu gutxi
|
duten
olioak ere (koltza, intxaurra, ekilore oleikoa). Ekilore olioa C da. Kategoriako beste produktuak ez dira aldatzen.
|
|
2023
|
|
|
Olioari eta koko esneari eragin kardiobabesleak eta argalgarriak egozten zaizkie, baina kontrako azterlan eta iritziak ere badaude, hala nola American Heart Association ek isuritakoa, zeinak ez baitizkio propietate onuragarriak koko olioari, eta gure dietan olio hori ez erabiltzea edo modu anekdotikoan ez erabiltzea gomendatzen baitu. Orduan, zer propietate
|
dituzte
olioak eta koko esneak. Gomendagarriak al dira nutrizioaren ikuspegitik?
|