|
2002
|
|
|
Arrazoiarekin edo gabe, erretiratuak zahartzaroaren benetako hasiera gisa bizi ohi du bere lan zikloaren amaiera. Ez du axola osasun ona izatea eta gaitasun guztiak
|
dituzten
jarduera fisiko eta intelektualak egiteko moduan egotea. Estatuaren beraren diagnostiko subjektiboari bere iraungipenaren gizarte dekretua gainjartzen zaio:
|
|
2012
|
|
|
Parkeak eta lorategiak mugatzeak alternatiba osasungarria eskaintzen die Espainian dauden milaka maskotei. Maskotetako askok zailtasunak dituzte korrika egiteko, behar
|
duten
jarduera fisikoa egiteko eta beste txakur batzuekin harremanak izateko aisialdirako espazio egokia aurkitzeko. Are gehiago, Euskal Autonomia Erkidegoak legeztatu egin du txakurrentzako aisiarako gune horiek beren hirietarako nahitaezko praktika bihurtzeko; izan ere, arau batek behartzen ditu eskualdeko udalerriak maskotak aske ibil daitezen.
|
|
|
Txakur seniorrak ibilaldi luzeak eta jolasak behar ditu sasoian egoteko eta bere osasun fisikoa nahiz mentala zaintzeko. Txakur helduek egunean gutxienez hogeita hamar minutu behar
|
dituzte
jarduera fisikoa egiteko. Txakur senior osasuntsu batek egunean hogeita hamar minutu behar ditu gutxienez jarduera fisikoa egiteko, osasuntsu mantentzeko eta zahartzeko.
|
|
|
EROSKI CONSUMER egiaztatu zuenez, galdetutako etxeen %75ean gurasoek uste dute seme alaben elikadura nahiko orekatua dela, baina, hala ere, elikadura arloko zenbait ohitura oker daude oraindik ere: barazki gutxi, haragiaren deribatu gehiegi, opil industrial asko… Kirola ez da haurren artean gainditu gabeko irakasgaia; inkestaren arabera, etxeen %14tan haurrek ez
|
dute
jarduera fisikorik egiten aisialdian (eskolan egiten dituzten bi orduez gain). Izan ere, oso gomendagarria da haurrek egunero gutxienez 30 minutu metatzea jarduera fisiko aerobikoan.
|
|
2013
|
|
|
Edwin&Kelly Toffe Aire zabaleko ibilaldiak ariketa osasungarria dira haurdunaldian. «Txakurrak emakumeak motibatzen ditu paseotik atera daitezen, baita haurdunaldian ere, eta horrela beren egoeran behar
|
duten
jarduera fisikoa egiten laguntzen diete», dio Westgarthek. Txakurrarekin egindako irteera horiek bultzatuta, haurdun dauden emakumeak beren pisuari eustera bultzatzen dituzte.
|
|
|
Las erlaxazio jarduerak gorputza eta burua entrenatzeko ere erabilgarriak dira, estresa gutxitzea helburuak lortzen lagun dezakete, hau da, ohitura osasungarriak hobekuntzak denboran iraun dezan laguntzeko. Bestalde, pisua galtzeko obsesioa dela eta, gehiegizko ariketa egin behar da gimnasioan oso denbora tarte laburretan, eta hori ez da batere gomendagarria, gorputzak pixkanaka bereganatu behar
|
baitu
jarduera fisiko berria.
|
|
|
Ariketa fisikoa: «Pazienteek egitea nahi
|
dugu
jarduera fisikoa eta gutxi jaten eta egiten dutena zaintzen, baina ez dugu nahi dieta egitea». Ez ahaztu tratamendua:
|
|
|
Irudia: aletia 14 urte bitarteko Espainiako haurren %12k ez
|
du
jarduera fisikorik egiten eta 15 eta 24 urte bitartekoen %45ek adierazi du ez duela ezer egiten edo oso jarduera arina dela. . Espainiako Osasun Inkesta Nazionalaren (2011) datuak dira.
|
|
|
Baina zergatik ez da inprobisatu behar felidoen ariketen eremu bat etxean? Etxeko katu batek motibazio bikoitza behar du behar
|
duen
jarduera fisikoa egiteko. Janaria ehizatzeaz arduratzen ez den edo zuhaitzik eta hesirik ez duen felino batek kiloak hartzeko arriskua du.
|
|
2015
|
|
|
Antzeko zerbait gertatzen da obesitatearekin, elikadura txarrarekin edo sedentarismoarekin. Hori guztia dela eta, gobernuek borondate politikoa izan behar
|
dute
jarduera fisikoa egitera eta modu osasungarrian jatera gonbidatuko duten inguruneak sortzeko, Oinarrizko Osasun Laguntzan dietista nutrizionisten presentzia areagotzeko eta, batez ere, elikagai osasungaitzen, alkoholaren eta tabakoaren zuzeneko, zeharkako edo ezkutuko marketina geldiarazteko. Chan doktoreak dioenez, nabarmena da «ganbera geldoko hondamendi» hori geldiarazteko herri osoan prebentzio neurriak sustatzean izandako porrota.
|
|
2016
|
|
|
Egun hauetan zaila izaten da pisua irabazten laguntzen duten edari, aperitibo, plater eta gozoki tradizionalak probatzeko tentazioari eustea. Hori dela eta, areagotze hori geldiarazteko, aipatutako aholkuez gain, irentsitako gehiegizko kaloriak erretzeko ohitura
|
duten
jarduera fisikoko errutinak mantendu besterik ez da egin behar. Ariketa fisikoa da bizimodu osasungarria lortzeko zutabeetako bat, eta funtsezko faktorea da buru ongizatearen funtsezko faktore gisa, kutsatzen ez duten gaixotasun kronikoen prebentzioan (obesitatea, 2 motako diabetesa eta hipertentsioa) eta patologia fisiko jakin batzuen tratamenduan (osteoporosia, minbizi mota batzuk, obesitatea edo gaixotasun kardiobaskularrak, besteak beste).
|
|
2017
|
|
|
Bularreko minbiziaren kasuan, %20 eta %40 arteko murrizketa kalkulatu da bizimodu fisiko aktiboa edukitzeagatik. Horrek esan nahi
|
du
jarduera fisikoa gutxienez astean bost egunez egin behar dela, ordu erdiz. Ariketa kopuru horretatik gora, are etekin handiagoak lortzen dira.
|
|
2019
|
|
|
“Egunean joan etorriko kilometro bat eta beste bat ibiltzeak —ikastetxearen eta etxearen arteko batez besteko distantzia— esan nahi du adingabeei gomendatutako eguneroko ariketaren 2/ 3 egin behar direla”, dio María José Mellado Espainiako Pediatria Elkarteko lehendakariak. Baina garraio aktibo horrek (bizikletaz, patinez, patinez edo monopatinez joatea ere bada) ez
|
du
jarduera fisikoaren maila% 23 baino gehiago handitzen haurrengan eta% 36 nerabeengan, AEPren Ingurumen Osasuneko eta Osasuna Sustatzeko batzordeek ‘Eskolara oinez: haurren osasuna eta ingurumena berritzeko eredua’ dokumentuan adierazten duten bezala.
|
|
|
Ariketa fisikoa kirolen bat eginez egin daiteke, baina baita lanera egunero, lantokian edo etxean ere. Haurrek eta gazteek gutxienez 60 minutuz jardun behar
|
dute
jarduera fisikora, jolasaren, kirolen, joan etorrien edo gorputz hezkuntzaren bidez.
|
|
2021
|
|
|
Beti jolasa metodologia gisa erabiliz. — 12 urtetik gorako nerabeentzako ariketak Haurrak espezializatu egin daitezke, gustuko
|
duten
jarduera fisikoa eginez, kirola, dantza edo fitnessa. Klubetan eta elkarteetan sartzeko garaia da.
|
|
2023
|
|
|
Energia iturria: egokiak dira gosarian, aisialdian edo gogokoen
|
duten
jarduera fisikoaren ondoren. Zergatik?
|
|
|
Hala ere, haurtzaroan gailu eta ingurune digital horiekin elkarreraginean ematen duen denbora ere arriskutsua izan daiteke. Badirudi pantailaren aurrean jarduerak gero eta mendekotasun handiagoa
|
duela
jarduera fisikoaren maila txikiagoarekin, loaren asaldurekin, obesitate indize handiagoekin eta zerikusia duten beste arazo batzuekin. Era berean, ziberjazarpena, sexting a edo sextorsioa bezalako arriskuak izan ditzakete.
|
|
|
Testuinguru horretatik kanpo, ez dira erabilgarriak, eta kontsumo jarraituan ere kaltegarriak izan daitezke. Horrek esan nahi du pertsona gehienek egin ohi
|
duten
jarduera fisikorako ere ez direla gomendagarriak, hau da, intentsitate txikikoak edo iraupen laburrekoak. Kasu horietan, nahikoa da ura edatea eta, ondoren, elikagaiak ohiko elikadurarekin ordezkatzea.
|
|
|
Untxiak oso biziak dira. Egunean hainbat orduz egin behar
|
dute
jarduera fisikoa. Funtsezkoa da kaiolatik ateratzen uztea, baina beti gainbegiratuta:
|