|
2004
|
|
|
Espainiako biztanleria nabarmen zahartu da azken hamarkadan, bakarrik dago, laguntza sozioafektibo gutxiago ditu, ohitura dietetiko okerragoak ditu, eta duela gutxi egin
|
du
jarduera fisikoa, Aurrezki Kutxen Fundazioaren (Funcas) “Osasuna eta bizimoduak Espainian” ikerketaren arabera. Azterketa 1993tik 2003ko lehen seihilekora egindako Osasun Inkesta Nazionaletako datuetan oinarrituta dago, eta atzo aurkeztu zen Espainiako Aurrezki Kutxen Konfederazioan, Espainian azken hamarkadan osasunean eta bizimoduan izan diren aldaketak aztertzeko.
|
|
2010
|
|
|
Lehen federazio nazionaletan ematen zen prestakuntza hori, Kirol Kontseilu Gorenak gainbegiratuta, gaur egun Espainiako hezkuntza sisteman integratuta dago, araubide bereziko irakaskuntzetan, eta horrek gainerako hezkuntza tituluen balio akademiko eta profesional bera ematen die titulazioei. Jarduera fisikoa eta kirola sektore garrantzitsua dira ondorio ekonomikoetarako, eta dinamismo handia dute Araubide Bereziko Kirol Irakaskuntzak Antolatzeko Errege Dekretuak, prestakuntza hori arautzen duenak, aitortzen
|
du
jarduera fisikoa eta kirola sektore garrantzitsua direla ondorio ekonomikoetarako, eta dinamismo handia duela. Hori dela eta, ezinbestekoa da haietan parte hartzen duten giza baliabideak profesionalizatzea eta lanbide horietako teknikariei eskatzen zaizkien gaitasunak areagotzea.
|
|
2013
|
|
|
Aldi horretan elikadura onak eta ariketa fisikoak arrisku hauek murrizten dituzte: haurdunaldiko diabetesa izatea hipertentsioa, antsietatea murrizten dute eta atsedena hobetzen dute. Osasun Ministerioak haurdunaldian pelbiseko eta bizkar gerriko muskuluak indartzeko ariketak gomendatzen ditu Osasun Ministerioak aholku hauek ematen ditu ‘ Sortzetiko Akatsak Prebenitzeko Gida ‘ Gomendatzen
|
du
jarduera fisikoa egitea haurdunaldian, batez ere igeriketan, pelbiseko eta bizkar gerriko muskuluak indartzeko ariketetan, bai eta yoga eta oinetako egokiekin ibiltzea ere. Erlaxazio eta arnasketa ariketak ere iradokitzen ditu, erditzea prestatzeko eta, jakina, kirol bortitzak saihesteko.
|
|
|
Irudia: aletia 14 urte bitarteko Espainiako haurren %12k ez
|
du
jarduera fisikorik egiten eta 15 eta 24 urte bitartekoen %45ek adierazi du ez duela ezer egiten edo oso jarduera arina dela. . Espainiako Osasun Inkesta Nazionalaren (2011) datuak dira.
|
|
2015
|
|
|
Turroi, mazapan eta txokolateekin, ospakizun hauetako aperitiboak eta plater tipikoak ahaztu gabe, oso zaila da tentazioari eustea. Familia osoak ekimen dibertigarriak eta jolasekoak edukitzeak lagundu egiten
|
du
jarduera fisikoa ohitura osasungarri bihurtzen Kilorik ez izateko trikimailua, banketeetan kontu handiz ibili eta dieta arinago batekin orekatzea da, ariketa fisikoa ez ahaztea, kaloria gehiago erretzen lagunduko baitu. Baina, batzuetan, hainbeste erosketaren, prestakinen eta komatxoen artean, gimnasiora joatea edo entrenamenduetan jarraitzea izaten da zailena, urteko gainerako sasoietan bezala.
|
|
2016
|
|
|
Oro har, gizateriak orain gehiago jaten ditu elikagai hiperkalorikoak (ugari ematen dutenak gantza, gatza eta azukreak, eta gutxi bitaminak, mineralak eta beste mikromantenugai batzuk), eta askoz gutxiago egiten
|
du
jarduera fisikoa eta nabarmen areagotu da sedentarismoa.
|
|
2017
|
|
|
Bularreko minbiziaren kasuan, %20 eta %40 arteko murrizketa kalkulatu da bizimodu fisiko aktiboa edukitzeagatik. Horrek esan nahi
|
du
jarduera fisikoa gutxienez astean bost egunez egin behar dela, ordu erdiz. Ariketa kopuru horretatik gora, are etekin handiagoak lortzen dira.
|
|
2019
|
|
|
Laneko Segurtasun eta Osasunerako Institutu Nazionalak (INSST), bestalde, duela gutxi egindako ‘Osasunari buruzko eraginak prebenitzea, teknologia berriei lotutako gazteengan’ izeneko txostenean, arazo horretaz ohartarazi da: biztanleriaren %82, 6k ia ez
|
du
jarduera fisikorik egiten lan edo okupazio nagusian. Ehuneko hori da, hain zuzen ere, biztanle helduen% 44,8k adierazi duena, jarduera nagusian, lanaldi gehiena zutik egoten zela, joan etorri edo ahalegin handirik egin gabe, eta% 37,8, berriz, lanaldi gehiena eserita pasatzen zela aitortzen zuen.
|
|
|
OMEk honela definitzen
|
du
jarduera fisikoa: “muskulu eskeletikoek eragindako edozein gorputz mugimendu, eta, ondorioz, energia kontsumoa”.
|
|
|
“Egunean joan etorriko kilometro bat eta beste bat ibiltzeak —ikastetxearen eta etxearen arteko batez besteko distantzia— esan nahi du adingabeei gomendatutako eguneroko ariketaren 2/ 3 egin behar direla”, dio María José Mellado Espainiako Pediatria Elkarteko lehendakariak. Baina garraio aktibo horrek (bizikletaz, patinez, patinez edo monopatinez joatea ere bada) ez
|
du
jarduera fisikoaren maila% 23 baino gehiago handitzen haurrengan eta% 36 nerabeengan, AEPren Ingurumen Osasuneko eta Osasuna Sustatzeko batzordeek ‘Eskolara oinez: haurren osasuna eta ingurumena berritzeko eredua’ dokumentuan adierazten duten bezala.
|
|
2020
|
|
|
Espainiako helduen %30 eta %40 artean sedentarioa dela kalkulatzen da; hau da, oso gutxitan egiten
|
du
jarduera fisikoa. Gehienok ez ditugu betetzen Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) astean zehar gutxienez 150 minutuko jarduera fisiko moderatua egiteko ematen dituen gomendioak, edo, beste era batera esanda, 30 minutuz, gutxienez bost egunez, oinez azkar ibiltzeko gomendioak.
|
|
2021
|
|
|
OMEren arabera, edozein pertsona, adina eta gaitasunak edozein direla ere, fisikoki aktiboa izan daiteke, eta mugimendu mota bakoitza, txikia izanda ere, kontuan hartu behar da. Erakundeak gogorarazi
|
du
jarduera fisiko erregularra funtsezkoa dela kardiopatiak, 2 motako diabetesa eta zenbait minbizi mota (besteak beste, bularrekoa eta kolonekoa) prebenitu eta maneiatzen laguntzeko, bai eta hipertentsioa eta depresioaren eta antsietatearen sintomak gutxitzeko, narriadura kognitiboa murrizteko, oroimena hobetzeko eta garuneko osasuna sustatzeko ere. Arrazoi horiengatik guztiengatik, osasun agintariek pertsona heldu guztiei gomendatzen diete astero 150 minututik 300 minutura bitarteko jarduera fisiko aerobikoa egitea, intentsitate ertainetik sendora, baita gaitz kronikoak dituzten edo ezgaitasunen bat duten pertsonei ere.
|
|
2023
|
|
|
Baina soberakina gorde egiten da defizita dagoenean erabiltzeko. Horrek ezin hobeto funtzionatzen
|
du
jarduera fisiko biziarekin, baina ez pertsona sedentario, hipertentsio, gehiegizko pisu edo diabetesarekin. Pertsona horiek beti aurrez berotu behar dira hartzen dituzten karbohidrato finduen kopuruarekin.
|