|
2017
|
|
|
Edozein arrazoi aurkitzen dute gu zapaltzeko, judua, ijitoa, homosexuala, elbarritua... izateagatik. Ezin dut sinetsi, ez
|
nuke
inoiz imajinatu ere egingo pertsona bat gai izan zitekeenik honelako leku bat sortzeko eta, are gutxiago, berarentzat perfektuak ez direnak edo gustuko ez dituenak hiltzeko.
|
|
|
Nola ametsa bailitzan kontatu nituen gaueko oihu ikaragarri haiek, aita horditurik heltzen zenetan. Eta nola Rodolfori eskerrak ez
|
nituen
inoiz ikusi, amari erauziriko odol tantek ezkaratzeko baldosa zurietan eratzen zituzten irudi melankoliko eta ia agoniko haiek.
|
|
|
Alaba gizon batekin ezkontzea pentsatu zuten bizi on eta zoriontsu bat izan zezan. Mutil egokia aukeratuz gero, neskatxak ez
|
zuen
inoiz diru eta lur faltarik izango, eta horrela, familia eder bat sortu ahal izango zuen. Hori zen, zoritxarrez, antzinako garai haietan gurasoek nahi zutena beraien alabentzat.
|
|
|
Inork ez
|
du
inoiz
|
|
|
Euskaldungoak ez
|
zuen
inoiz, larunbat bezainbat, bake hitza ezpainetan erabili, eta aldion ez zen soilik Baque kafea eskatzeko Baiona Txikiko tabernetako eguteretan. Goizeko ordu uherretatik arratsaldeko tenore urdineraino entzun genituen, taula gainetan eta mikro sotilen aitzinean, prediku handiosak egiten:
|
|
|
Txakurra esan behar dutenean perro esaten dute espainolek, baina emakume bati sexua bereziki gustatzen bazaio, perra deitzen diote. Ez
|
dut
inoiz entzun gizon bati zentzu horretan perro deitu zaionik; ezta larrutan lau hankan egitea gustatzen bazaio ere. Gizonei perro deitzen dietenean beti da ondo zelan bizi badakitelako.
|
|
|
Urte asko pasatu dira, baina oraindik ere gogoratu egiten naiz nola ezkutatzen ginen autobuseko jesarlekuen azpian eskolatik etxerako bidean. Ez
|
duzu
inoiz jakingo, baina kazetaritza amaitu nuen eta egunkari batean idazten dut egunero. Bizkaiko Bertsolari Txapelketako finalean hiru aldiz kantatu dut, eta lagunek pankartak egiten dizkidate animatzeko.
|
|
|
Nik ez dakit zergatik izan behar duten nire neurriek bereziak argalegi daudenentzat denda guztietan badago arropa. Ez
|
dut
inoiz ulertuko nola izan daitekeen normala 25 urtetik gorako emakume batek 14 urteko ume baten neurriko arropa erabiltzea. Denda guztietan daude neurri txikiak, eta handiak oso gutxitan.
|
|
|
Horretan ematen duzu aditzera ez
|
duzula
inoiz ere penitentziarik egin nahi, zeren osasunarekin zaudenean, ahala duzunean, ez baituzu egiten.
|
|
|
Ez
|
dut
inoiz hori baino istorio ergelagorik entzun esan zuen neskato handienak erabateko ziurtasunez.
|
|
|
Ez
|
zenuen
inoiz nik esaten nuena entzuten
|
|
|
Ez
|
genuen
inoiz jakin zer gertatu zitzaion gizonari, ezta nor zen ere. Bazituen konkorra eta txalupa, hori bai.
|
|
|
Argi zegoen ez zekiela zer egin. Kontua zen ez
|
ninduela
inoiz ikusi eta, segur aski, argazkietako gizonak alde handia zuen une hartan aurrean zuenarekin, argazkirik ikusi bazuen noizbait. Londresen dotore jantzita joaten nintzen eta, orain, benetako eskalea ematen nuen.
|
|
|
Ez
|
dut
inoiz ere izen hori entzun erantzun zidan gizon zaharrak, ahots harrituz.
|
|
2018
|
|
|
Une horretan indiar amerikarra bere nortasuna kuestionatzen hasten da, berak izan nahi duenaren baina besteek berarengandik espero dutenaren artean konponbide bat bilatu nahian. Flightnobelan (2007) hegaldia edo ihesa itzul daiteke izenburua gai horien inguruan gogoeta egiten du Alexiek indiar amerikar umezurtz baten irudiaz baliatuta; aitak ez
|
zuelako
inoiz bere aitatasuna onartu, legez indiar amerikarra ez den mutiko baten bitartez, hain zuzen. Umea indarkeria zurrunbilo batean sartuko da, baina gertakariek bultzatuta, amaieran borroka armatua eta mendekua zilegi ote diren galdetuko dio bere buruari.
|
|
|
Ez baitituzue ezagutzen labarretako haitzulo hotzetako bakea edo ilunabarrean edalekuetan egiten ziren korroak. Ez
|
duzue
inoiz sentitu goizeko haizearen hozkada zuhaitz buruetan, eta ez duzue gozatu azal berri gozoaren dasta ahoan.
|
|
|
Ez
|
dut
inoiz ahaztuko ahabiak mahaira aterata lehendabiziko aldiz ikusi nituenekoa. Ordu arte inoiz ikusi gabeak nituen, eta hala eta guztiz ere, haiek ikusita, istingadi parajeetan zehar ase arte ibili ohi nintzeneko amets gomutazioak etorri zitzaizkidan bat batean gogora.
|
|
|
Denboraren poderioz, nire makurkeriak gero eta ausartagoak egiten ziren. Egin ahalak egin arren, ez
|
ninduten
inoiz harrapatzen eta gero eta indartsuago sentitzen nuen neure burua. Merke saltzen nuen nik bizitza.
|
|
|
Raimondin, Forez eko kondearen semeak, ehizan zebilelarik, Melusina aurkitu zuen eta harekin maitemindu. Neskak ezkontzeko baldintza ezarri zion ez
|
zuela
inoiz larunbatean ikusten saiatuko; mutilak hitz eman eta ezkondu ziren. Harrezkero gora eta gora joan zen bikotearen fortuna eta hamar seme izan zituzten.
|
|
2019
|
|
|
Zorte handia dugu eta aprobetxatu behar ditugu gizarte honek eskaintzen dizkigun abantailak. Berrogei urte baino gutxiago
|
ditugunok
inoiz edo behin entzun behar izan dugu" zuek denetarik nahi duzue" edo" Zeurekoiak zarete oso, bakarrik zeuen buruengan pentsatzen duzue" bezalako esaldiak gu baino zaharragoa den jendearen ahotan. Baliteke egia izatea, eta hori dioenak arrazoi osoa izatea, baina beti galdetu izan diot nire buruari hitz horien atzean ez ote dagoen erresumin mingots baten antzeko sentimendu ezkutu bat, inbidia apur bat guk ditugun (eta izan ditugun) eta aurreko belaunaldikoek izan ez dituzten aukerengatik.
|
|
|
Gure porrot nabarmenak, ordea, pragmatikoagoak egin gaitu. Egun ez dut mundua aldatu nahi beno, hau ere ez da guztiz egia, mundu ezberdin bat nahi nuke baina orain badakit ez
|
dudala
inoiz ikusiko, eta konformatu egiten naiz pertsona bakar bat aldatzearekin. Eta badakit, Enararen bizitza aldatu egin dugula.
|
|
|
Enara Fuhan Yantze ibaiaren ertzean dagoen Fengdu hirian jaio zen 2005eko urtarrilaren 21ean. " Fengdu hirian jaio zen" idatzi dut nahiz eta badakidan ez
|
dugula
inoiz jakingo egia ala gezurra ote den. Behin baino gehiagotan entzun izan dut Txinako emakume askok bidaia luzeak egiten dituztela haurra abandonatu aurretik, haurra euren jaioterritik urrun aurki dezaten, baina hau ere ezin esan dezaket egia ala gezurra ote den.
|
|
|
Beharbada, zuk ez
|
duzu
inoiz horrelakorik sentitu esan zuen Aliziak, baina edozein egunetan krisalida eta geroago mitxeleta bihurtzen zarenean ikusiko duzu zein harrigarria iruditzen zaizun.
|
|
|
erantzun zion Usoak, era arbuiagarrian. Neskatxa asko ditut ikusiak, baina ez
|
dut
inoiz zuk duzun bezalako lepoa duenik ikusi! Ez, ez!
|
|
|
Ez
|
dut
inoiz entzun eta ikusi horrelakorik esan zuen Aliziak.
|
|
|
Alizia ez zegoen oso gustura: egia esan, berak ez
|
zuen
inoiz Erreginarekin sesiorik izan, baina bazekien edozein momentutan izan zezakeela. " Eta orduan", pentsatu zuen," zer gertatuko ote zait?".
|
|
|
Haatik, ez
|
zuten
inoiz errito zahar horien inguruko magia eta misterioa desagerrarazi ahal izan, eta gaurko egunetara arte, jentilen oihartzunarekin nahasirik iritsi zaizkigu.
|
|
|
Eman behar dugun hurrengo pausua aztertzen. Ez
|
dugu
inoiz egon nahi izan zailtasunak sorraraziko zizkigun leku batean. Norbaiten menpe izatea ez zaigu gustatzen.
|
|
|
Anderrek ez dauka trauma bat ez delako Bat Formulara iritsi. Nik nahiago
|
nuke
inoiz korritu izan ez balu".
|
|
|
Atleta ere bada, azken urteetan garaipen handiak lortu dituena, baina ez da horretatik bizi. Ez
|
du
inoiz benetan aukera hori izan, eta berak ere ez du bide hori hartu nahi izan. Ama izan zen 2016ko urtarrilean, eta erditu ostean lehiaketara itzultzea kostako zitzaiola iruditzen zitzaion arren, haurdunaldiaren ondoren lortu ditu kirol ibilbideko garaipen edo emaitza entzutetsuenak.
|
|
|
Esan ez
|
dugula
inoiz
|
|
|
369 Ez
|
dugu
inoiz onartuko zoriak gure bizitzan jokatzen duen papera.
|
|
|
456 Malenkonia oroimenaren hutsegite eta iruzurra dela onartzen dugu, geure iragana gezur gupidatsuekin estaltzen diguna, baina aldiz badirudi ez
|
dugula
inoiz asumituko gure garaiko zitaltze orokorraren inguruko buruhaustea iraganetik onenaz aparte beste ezer ez gordetzeko joerak sortu edo eragin dezakeela, kezka horren izaera hutsala eta errepikaria alegia.
|
|
|
15 Behar beste denbora ez ohi
|
dugu
inoiz izan.
|
|
|
Amona sendiaren zutabea zen. Scarlata O` Hara baten antzera ez dakit inoiz" jainkoa lekuko, zin egiten dut ez
|
dudala
inoiz gehiago goserik pasatuko" gisako aldarririk egingo zuen. Izan ere, gose eta hamaika nahigabek jotako haurtzaro eta gaztaroa egokitu baizitzaizkion amonari.
|
|
|
Dena den, aldarri hori egin zein egin barik, ederki eraman zuen praktikara, baina bere bizitzaren ardatza bilakatu zen aldaketarekin," dut" delakotik" dugu" delakora pasatuz. Izan ere, harrotasunez esaten zuen bezala," ezkondu ginenetik, ez guk, ez gure seme alabek, ez
|
genuen
inoiz ezeren faltarik izan"; ezta geroago etorri ginenok ere, amona maitea! Itsasotik arrain nahikorik iristen ez zenean (amona sardina saltzailea eta aitona arrantzalea baitziren), tabakoaren txanda izaten zen.
|
|
|
Gorbata baitaramat. Neure buruari esan diodalako, berak ez
|
zaitu
inoiz ikusi, dagokizun emakumea topatzen duzunean, gizon bat zarela antzeman behar du berehala: ez du zure musugorriak engainatu behar, ez dute lanari lotu gabeko zure esku leunek izutu behar, ezin da tolesdurarik gabeko zure begirada gardenean galdu.
|
|
|
Hain zuzen, Manzanok ez
|
du
inoiz sinestu neandertalak eta H. sapiensak ez zirela gurutzatu elkarren artean. " Lehenengo datu genetikoek hori zioten arren, nik ez nuen uste horrela izan zenik sekula, bazeudelako bestelako datu batzuk ere, eta haiek iradokitzen zuten egon zela nolabaiteko gurutzaketa".
|
|
|
horiak, laranjak, turkesak, granateak... Normalean errepikatu egiten dira, eta intentsitatea alda daiteke, akuarelarekin margotuak balira bezala, baina ez
|
ditut
inoiz kolore pastelak, jaspeztatuak edo definitugabeak sentitu. Eta mugimendua izaten dute, gortina baten edo ur barearen antzeko mugimendua".
|
|
2020
|
|
|
Eta ondorio gisa uzten digulako sententzia bat: " Hasita nintzen pentsatzen, egiatan, neuk ez
|
nituela
inoiz aitatxok bere lurrean ikusi zituen mirariak ikusiko". Izan ere mirariak, ez literaturan, gauza jakina da non ematen diren.
|
|
|
Alfonso Sastrek ez
|
du
inoiz onartu Servet nafarra zenik; Siresan (Huescan) jaio zela zioen, nahiz eta Servetek berak, agian jazarpena saihesteko, sorterritzat Nafarroa aldarrikatu, baina Servet haren errautsen eta odolen aurrean arrosa gorriak eskaintzeko adorea izan zuen saiakera eta antzerki obra banatan.
|
|
|
Txakur zahar, ez
|
duzu
inoiz ulertuko eta ez konprenituko... ehundaka hildako ere ehortzi behar izan ditu ezker abertzaleak, eta torturak jasandakoak hamar bat mila inguru izan dira, ezta?, eta preso daudenak ez dira aingerutxoak izango, baina zu eta ni ere noski! Eta ezker abertzalearen aldean hildakoak eta torturatuak eragin dituztenak ere ez, koanto, eta horiei buruz, hitz erditxo bat ere ez jaurtitzea ere... marka da, e!, eta euskal abertzale omen den baten aldetik etorrita hori!
|
|
|
Ez
|
dut
inoiz neure burua euskaldunen gotorlekuko kide sentitu, baina, zuek (Bizkaiko)" ezkerraldetik" gauzak horrela ikusita, baliteke zuentzat hala izatea, eta horregatik, ohar batzuk helarazi nahi dizkizuet, erantzun moduan.
|
|
|
Hitz horiexek kutsatu dute zeharo Quim Torraren bizitza, eta Wintherturreko goi kargu izatetik kultura katalana, 36ko gerrak erbestera jaurtitako beste 200.000 katalanekin batean; ezin
|
dugu
inoiz ahaztu. Euskal Herritik atera beharrean izan ziren 150.000 lagun ahaztu ezin ditugun bezala kazetari eta idazle katalanak ikertzen eta ezagutarazten enplegatu da, erakundeek eta ez baitzuten egiten, eta kulturatik politikara etorriz, Puigdemontek Masek presidente izateko egindako gonbitari baiezkoa eman zion bezala, Torrak ere hala eman zion Puigdemonti, eta egun enpresatik kulturara eta kulturatik politikara iragandako gizon hau Kataluniako 131 presidentea da.
|
|
|
Bere hozkailua antzinako modelo bat zen. Ez
|
zuen
inoiz smart frigde bat erosi.
|
|
|
Bestela, nik bidaliko diat mezua. Ez
|
haut
inoiz sarean ikusten, baina kontuak ez dituala ezabatu ikusi diat. Aio, Fidel!
|
|
|
Amaieraren arrazoiak, denborak ilundu bazituen ere, nahiko lausoak izan ziren orduan jada, haien bien bertsioak elkarren artean antzekotasunen bat izateko. Fidelek ez
|
zuen
inoiz argi izan elkarrekin apurtu zuten edo ez, ezta zein arrazoirengatik ere, baina bai gogoratzen zuela bikote bat edukitzea ez zetorrela bat berak garai hartan egin, bizi, ezagutu, esperimentatu nahi zuenarekin. Hala ere, aldi berean," nik ez dut ezer gehiagorik nahi" esaldia momenturen batean Paulek esan zuela gogoratzen zuen ere.
|
|
|
Dama xarmagarriak, seguru asko zuek ez
|
duzue
inoiz aditu izanen nola sartzen den deabrua infernuan, eta horregatik, egun osoan ahotan izan duzuen gai horretatik den gutxiena apartatu gabe, nik esan nahi dizuet nola; hori jakiteak agian arima salbatzeko aukera emanen dizue eta ikasiko ere duzue ze, egia bada ere maitasuna gustorago bizi izaten dela jauregi alai eta logela atsegingarrietan, aldian behin baso sarrietan, mendi lakatzetan eta ha...
|
|
|
Basagoitik delitu okerren eta arbuiagarrienen egileen pare jarri ditu euskal presoak. Ez
|
du
inoiz esango, ordea, Diaz Ferrani edo Urdangarini, epaitu eta erruduntzat joz gero, mafioso edo bortxatzaileentzako moduko zigorrak ezarri litzaizkiekeela. Edo, susmagarri hutsak diren artean, euskal presoei ematen zaien tratu berdina jaso luketela galdeketetan:
|
|
|
Kaleetako izen gehienak ere ez zaizkio ezagunak egiten, baina, zorionez bakan batzuk lehengoak dira. Solek ez
|
du
inoiz ahaztu orduko etxeko helbidea, sarri errepasatzen zuen, ia ia egunero, bizia salbatuko zion otoitz baten indarrarekin: Artzain Ona kalea 7, 4.a ezkerra, Artzain Ona kalea 7, 4.a ezkerra... Hor daude biak:
|
|
|
Egongelan eseri ginen, bata bestearen aurrean. Ni bezalako emakumea ez
|
zuela
inoiz ezagutu esatean, ez ninduela mindu nahi esan zidan. Azkarra eta argia nintzela, jakin min handikoa, interesgarria...
|
|
|
Izugarria iruditzen zitzaizkion nire ausardia eta nire kemena. Uste
|
dut
inoiz baino gehiago maite izan ninduela. Hori esaten zidan, behintzat.
|
|
|
Nik Ziortzaren eta, bereziki, Xabiren zain ematen nuen egun osoa, berarekin hitz egiteko, bere ondoan egoteko. Baina halako arratsalde batean, ni bezalako emakumerik ez
|
zuela
inoiz ezagutu, ezta ezagutuko ere esan zidan. Bat batean nire gorputz aldrebesaren gainean sentitu nuen bere begiradaren pisua.
|
|
|
Henry David Thoreau() Ameriketako Estatu Batuetako idazleak ez
|
zuen
inoiz kargu politikorik izan, ez zen ezkondu eta ez zuen haurrik sortu. Eta, halere, Historia aldatu zuen.
|
|
|
Haren aitzindariak 87ko gizonak dira. " Ez naiz sekula saiatu", dio," ezta saiatuko ere, ez
|
dut
inoiz saiorik babestu, ezta babestuko ere, Estatuak Batasunera ekarri zituen jatorrizko akordioa nahasteko". Konstituzioak esklabotza legeztatzen duela gogoan duelarik, zera dio:
|
|
|
AEB zibilizatua indiarren genozidioaren gainean eraiki zen, eta Thoreauk ez
|
zuen
inoiz ahaztu, bere garaian inork aintzat hartzen ez zuen arren. AEBetako etorkin zuriek aspaldi akabatu zituzten indiarrak.
|
|
|
Thoreauk, bere bizitza goitik behera jasotzen duten 14 liburukietan, ez
|
zuen
inoiz maitemindu zenik jasotzen, ia ez da emakumerik ageri, ama bera ere ez. Aldiz, sentimendu ilun bat erakusten du, gizonik miserableena izateagatik errua, baina sekretua sekula ez dela argituko abisatuz...
|
|
|
Inork ez
|
du
inoiz Lord Howe edo Ontong Jaba, honela ere deitzen baita, bisitatzen. Thomas Kook Sonek ez du munduko zoko hartarako txartelik saltzen, eta turisten burutik ere ez da pasatzen.
|
|
|
Maukik ez
|
zuen
inoiz horrelako gizonik ezagutu, eta une beretik kontuz ibiltzea eta inoiz ez iraintzea erabaki zuen. Bere eskifaiako gizonak nola zanpatzen zituen ikusi zuen eta nola betetzen zituen girgiluz, nola haietako bat, hiru egunez jan gabe utzi zuen ere bai, arraunean tolet bat hautsi zuelako.
|
|
|
Mundu guztiko marinelek kantatzen duten abestia zen, aingurak bildu eta San Franciscoko portura abiatzen direnean. Mutikoak ez
|
zuen
inoiz itsasorik ikusi, baina handik hurbil Sacramento ibaia pasatzen zen. Jerry" gaztea" zeritzan mutila, zeren aitari Jerry" zaharra" esaten baitzioten.
|
|
|
Nola errusiar gobernuak ez duen sekula gertaera honen berri eman, Estatu Batuek ere apenas ezagutzen duten isileko ehiztariaren hondamendia, eta, horrexegatik, ofizialki behintzat, ez
|
dute
inoiz aztertu nola demontre amerikar batzuk Tzar handiaren meneko batzuei iseka egin zieten. Esan nahi baita, nazioek ere badituztela beren sekretuak.
|
|
|
Aita amen, aitona amonen, osaba izeba, lehengusu eta auzokoen kontakizunak izan ziren bere txikitasuneko bazka bakar, telebista eta irratitik urrun. Eta inortxok ere ez
|
zuen
inoiz aipatu gosaritarako chang a edanda eskolara bidean lainoak haur sherpak bidaia luzeetara eramaten zituenik. Haurra zen, inozoa ez!!
|
|
|
Ez da horregatik aitatxo! Tseringek ez
|
du
inoiz gure herrixkako etxeak baino askoz altuagoak diren Ilamekoak bezalako etxerik ikusi, eta nola aurrekoan kontatu nion iaz egon ginen ostatua oso altua zela... gaur bertan egingo dugu lo berriz ere, ezta?" neskatoak egun osoa oinez eramanda ere, freskotasun harrigarriz.
|
|
|
ta ez
|
genuen
inoiz argi
|
|
|
Fraideak berekin hilobira eraman zuen betiko berak eta Wenzel Seilerrek Austriako abadian aurkituriko sekretua. Enrike II.ak ez
|
zuen
inoiz, frantsesekin kontatu gabe, beharrezkoa zuen urrea lortu, eta itxaropen guztiak galduta hil zen 1555eko maiatzaren 25ean. Haren alaba Joanak, Joana III.a Albretekoak, hartu zuen haren lekua.
|
|
|
Iruñean espainiarrek agindutako dirua eman zioten, eta horrela, poz pozik, gazteak bere bideari berrekin zion patrikak urrez beterik zeramatzala. Traizioa egin zuenak ez
|
zuen
inoiz pentsatu berari gauza bera egin ziezaioketela. Iruñeko harresietatik irten bezain pronto, espainiar erregeordeak bere sikarioak bidali zituen gaztearen atzetik, emandako dirua berreskura zezaten.
|
|
|
Onegia da zuretzat Alain. Ez zenuke ulertuko, ez
|
zenuke
inoiz behar bezala maitatuko eta hartaz nekatu ere egingo zinateke. Zure mundu materialista eta hutsaleko norbaitekin ezkon zaitez eta uztazu Alain baketan, zuretzat gurari bat besterik ez baita.
|
|
|
Ez dut sekula ahaztuko mitinetara hurbiltzen zitzaizkidan gizon eta emakume horiek guztiak. Ez
|
dut
inoiz ahaztuko, minutu batez, behintzat, esperantzaren irudia izan nintzela eurentzat.
|
|
|
Lagundu? Baina nik ez
|
dut
inoiz... esan nahi dut nik Beatrizekin ez dudala sekula...
|
|
2021
|
|
|
Hau da, uler dezala zergatik Luzaroraino heldu eta herrian sartu beharrean inguruko mendi baten hego magalean dagoen nire gurasoen etxerantz abiatu ohi naizen, ozta ozta lasterka, akaso inork ikus ez nazan, zergatik, nire gurasoenera heldu orduko eta leihoak barrutik ireki arren, ez ditut pertsianak igotzen ilunpean lasai moduan egoteko. Uler dezala ere zergatik ez
|
dudan
inoiz irekitzen nire gurasoen logela, aspalditik giltzapean dagoena, zergatik ez den inor sartu urtetan eta zergatik, bertan oraindik biltzeko gauza asko egon arren, goraintzi garratz guztiok usteldu arte laga nahiago ditugun nire neba eta biok. Esango diot Luzarora gerturatzen garen aldiro berdin jokatzen dudala, herriko inork asma ez dezan iritsi berri naizenik, ez dudala herriko inork jakitea nahi Luzaron nagoela ala egon berri naizela, eta ez hain zuzen ere niregana autografo eskean etor ez dadin, orain dela astebete gutxi batzuk arte ez baininduen herriko inork pianoa jotzeagatik ezagutzen.
|
|
|
Hortaz, nik, guk, nire neba eta biok, ez genien inoiz gure aitaren pentsamolde motz eta arrotzei, hau da, Espainia zaleei, muzin egin. Ez
|
genuen
inoiz gure aitaren jokabidea, bai bere langileekikoa lantegian sortutako iskanbilak zirela medio, bai Frankoren osteko politika nahasian, zapuztu. Beraz, nire neba eta biok gure aita bezain errudunak ginen, ezin zen guregandik ezer onik, ezer abertzalerik, sikeran euskaldunik, espero, alde bakarra gu mehatxatu bakarrik egin gintuztela.
|
|
|
Asmatu bai, gure aitak orduko erregimena, hasieran behintzat, guztiz gogoko izan zuen, eta ez da harritzekoa Nafarroako leinu karlista zahar batetik baitzetorren, baina inola ez karliston porrokatu bat, politika kontuetan karlismoa soilik ezagututako Lodosa inguruko herri txiki baten semea baino, Gerra Zibilean parte hartzeko aukera izan ez zuena garai hartan gazteegia zelako, baina bai bi anaia errekete izan zituena, bere herrixkako familia gehienek bezala. Nik dakidala, nire neba eta biok genekiela behintzat, gure aita ez zen azalez batere politika zalea, hau da, etxean ez
|
zuen
inoiz politikaz hitz egiten eta kalean are gutxiago, mami handirik gabeko komentarioren bat gizalegeari eustearren edo, topiko hutsak, garaiko pentsamoldeekin bat egiten zutenak gehienbat. Gure aitak lana bakarrik zuen gogoan, lantegia hobeto esanda, lantegia eta hau aurrera ateratzeko, mantentzeko ere egin behar zituen ahalegin guztiak.
|
|
|
Eta nire txokora bueltatu orduko katxiari ematen diodan zurrutada luzea nire bizkar atzean somatzen dudan mesprezuzko irribarre ezin gaiztoagoaren kontrako parapeto bihurtzen saiatzen naiz. Aitortu behar dut kokoteraino nagoela, ez
|
dudala
inoiz hau bezalako sasikume harroputz zorrizto hau topatu, hau bezalako kobazuloetara behin berriro inoiz ez sartzeko motibo franko ematen didala, hemendik ospa egiteko beste.
|
|
|
Hauxe da behintzat etxean milaka aldiz aditu diedana nire ama eta arrebari Yâsserren kontura. Bera izan zen hona etortzeko mota guztietako argudioak eman zizkiguna egia esan ez zitzaion askotxo kostatu, batez ere Marokon etorkizunik, hots, gure arbasoena baino hobea, zer dela eta ez
|
genukeen
inoiz izango zehatz mehatz adierazten zigula eta baita azkenean konbentzitu gintuena ere guk inola ere ordaindu ahal izango ez genituen pasajeak bidali eta gero. Garai hartan Yâsser begitandu zitzaigun gure Marokoko herrixkan hain goraipatuak omen ziren eta urtero kotxe ikaragarri handi eta ederrez, opariez gainezka eta dotore dotore jantzita itzultzen ziren garaileen eredua, hau da, itsasartea zeharkatu eta europaratutakoan nolabait eta, batez ere, arin arin aberastu, eta euren senitartekoak mendetako miseriatik egunetik egunera askatu zituztenetariko bat.
|
|
|
Paseoa euritan? Ez
|
dut
inoiz horrelakorik egin... esan zion Ekik.
|
|
|
Hasiera batean dei haiek egin izana gogoratzen ez zuela esan zuen, dei ugari egin eta jasotzen dituen pertsona bat zelako. Baina, gogora ekarri zizkiotenez, Mari Gilbertek esaten zuena berak ez
|
zuela
inoiz esan mantendu zuen. Shannanen bila ari ziren lagun batzuek Alex Diazek eta Michael Pakek eskatu ziotelako deitu zuela adierazi zuen, Oak Beacheko bizilagunen elkartearen izenean haren familiari babesa eskaintzeko.
|
|
|
Taoismoaren paradigmen irakurketan ez
|
ditugu
inoiz metodoa, sistema logikoa edota mintzaldi erakusgarririk kausituko, mendebaldeko sistemaren berezko ezaupideak. Filosofia honen gainean gure azalpenok ahalbide bakarrak dira berau ulertzeko, baina berau benetan ezagutzea galarazten diguten oztopoak dira, halaber.
|
|
|
Bihar goizean Gillerekin ehiza egitera joaten ahal gaituk erran zuen Antsok eta arratsaldean artzainekin borrokan eginen diagu Azenarik ez
|
zuen
inoiz izena entzun eta galdetu egin zuen.
|
|
|
Eta ez dut nahi, inondik ere, nik bizitu edota sufritutakoa aita baten galerarekin parekatu. Izan ere, nik ez ditut aspalditik neure gurasoak ikusi, edo bestela esanda, eurek ez naute ikusi gura, edo hori da behintzat sumatzen dudana euren etxean nagoelarik, ez daudela batere gustura ni alboan izanda, badutela beti niri esateko zerbait, nik uste leporatzeko asko eta seguruenez ere beti errieta moduan, zakar zakar, baina ez dira ausartzen ala ez
|
dute
inoiz momenturik aproposena topatzen, orduan atsekabetzen dira eta eurengandik hainbat arinen alde egin nezan irrikan begitantzen zaizkit airean geratzen den ixilune zurrunari erreparatutakoan.
|
|
|
Nik uste
|
dut
inoiz, edo behintzat lan honetan ari naizenez geroztik, ikusi dudan pisurik mehar eta zatarrena dela. Eta horma margotuen nabarmenkeriaz zer esanik ez.
|
|
|
Beno bai. Praxkuk, zer esan ez zekiela Nik ez
|
dut
inoiz zalantza izpirik izan nire emaztearen fideltasunaz... baina misterioa behin betiko argitu dezagun, horrelako proba bat eskatzera etorri gatzaizkizu.
|
|
|
Ez behintzat. Ez
|
zaitut
inoiz ahaztuko, eta hil arterainoko guztian beti eskerrak emango dizkizut.
|
|
|
Zergatik harrotu nik bezain ongi beste guztiek ere badakitenaz? Jantzi piloa
|
dut
inoiz erabiliko ez dudana, morroi eta zerbitzariak nahi ahala, altxorrak kontatu ezin izateko moduan, eta aurki hiriko denda guztien jabe izango nauzue. Biltegi guztietako merkagai guztiak erosiko ditut, eta niri itzal egingo lidaketen guztiak lur jota xehaturik geratuko dira.
|
|
|
Horretan, gonbidatuetako batek ohartarazi zuen berak ez
|
zuela
inoiz topatu sentimenduak bortizki ukitzen zizkion egoera batean modu berezian agertzeko gauza ez zen emakumerik. " Ausarkeriarako gure aldean duten gailentasun edo horrexek egiten ditu gizadiaren erdirik interesgarriena" bukatu zuen esanez.
|
|
2022
|
|
|
Amaia eta Linda bertako sentitu ziren laster; bigarren belaunaldikoak izaki, gurasoak zituzten kanpotarrak, beraiek ez. Herritarrengandik ez
|
zuten
inoiz errespetu faltarik jasan, herriko beste edozein haurren gisara hartuak izan ziren beti, portugesek eta espainolek fama ona baitzuten, langileak eta umilak zireneko fama, hain zuzen.
|
|
|
Julio haurtzaroa oroitzen hasi zen eta Xabierrek ez zuen une hartan Julioren garunean egoera hori eman zedin. Juliok bide horretatik jarraituko bazuen, ez
|
zukeen
inoiz bere herrialdea ez zen beste inon bizi nahi izango, eta hori galdeketa taldearen asmoen kontra zihoan, izen abizenekin egindako aitorpen osoa nahi baitzuen. Kola freskagarria kartoizko edalontzi batean ekarri zion lastotxo batekin edan zezan.
|
|
|
Hala izan bedi! Ez
|
dut
inoiz ezagutu, zuk bezain ongi Mari ulertzen duenik.
|
|
|
Galde biezaie berorrek bizilagunei edo apezari. Ez naiz esamesaka ibiltzen eta ez
|
dut
inoiz Elizaren kontra ezer egin on Julian apezpikuak, irribarretsu lasaitu zuen neurri batean.
|
|
|
Ordurako tabu hartaz hausnartzen hasiak ginen. Alaba, haren izena ez
|
zuen
inoiz esaten, alaba zen, kito, etxean izaten zenetan ere ni behin edo behin hara joateko aukeraz alegia. Horra emozioen, hau da, gasen indar hedagarriaren ondorio logikoa.
|
|
|
...tatu nion, porlanezko etxeei ihes egitearekin batera ez ote naizen haragizko etxeen bila ibili luzaroan, ni neu naizen haragizko etxe honetatik kanpo. zuen gorputzetan babestu naizela, alegia, eta agian gehiegi. gauza onak kenduta, klaro, ze zurekin hitz egitea nire etxea da oraindik, zure begirada ere bai, eta burua nire bularrean jarrita loak hartzen zenuenean bezalako betetasunik eta bakerik ez
|
dut
inoiz sentitu, eta, zorionez, ez zait sekula ahaztuko.
|
|
|
Han bazegoen zeri begiratua, eta, jakina, errege Federiko Handia geratu zen miraritua. Hain lurralde emankorrik ez
|
zuen
inoiz ezagutu eta pentsatu zuen lurralde hartan aurkituko zuela kanta zoragarria, eta berehala galdetu zien biztanleei ea nor zen hango erregea.
|
|
|
sorgina sorginduko du. Horrelako ahalak dituenak ez ote
|
ditu
inoiz bere auzoen kontra erabiliko. Sorginduak sendatzeko gai izatea eta sorgin izatea bat dira; sekula kalterik egin ez duen sendatzaile batek bekaizkeria pitz dezake, edo berdin susmoak eta, azkenean, salaketa eta pertsekuzioa jasan.
|
|
|
Dionik ez
|
zuen
inoiz bere herrian laminen edo antzeko izakien konturik entzun, baina Doloresek bazukeen haien oroitzapena non ez zen Ama Birginarena, hura ere ur bazterrean ikuzten edo orrazten irudikatzen baita herri kantetan. Sinestea sintoma bilakatua, lamin konplexua edo.
|
|
|
* Satrustegiri (1980: 141) berriemaile batek esan zion ez
|
zuela
inoiz deus txarrik entzun jentilengatik eta oraingo jendeak baino hobeak zirela: " Gure aurrekoak baino txarragoak gara gu, eta gure atzetik datozenak baino hobeak".
|
|
|
Manexek era horretan eduki zituen lau txoriak bizpahiru astez, gau eta egun, eta horrek oso ondorio onuragarria ekarri zion: alde batetik, kumeak guztiz lasai bizi ziren, askatasunik ez
|
zutelako
inoiz ere ezagutu, eta, bestetik, harrapatutako gurasoa ere, kumeen eragina dela eta, hasi zen pixkanaka pixkanaka baretzen; kanpoko mundua ez ikusteak ere horretan laguntza handia eman zion.
|
|
|
Ba, nik dakidanez, behintzat, ez
|
dut
inoiz horrelakorik egin, eta gogoratu ere ez dut gogoratzen behin ere niri eskatu izana erantzun zien semeak.
|
|
|
mutikoak, alai. Hala eta guztiz ere, ez dakit zer hegazti mota den; honelakorik ez
|
dut
inoiz ikusi jakinarazi zion Manexek. Zuk ba al dakizu zer den hau?
|
|
|
Oso gustura, gainera! Guk oraindik ez
|
dugu
inoiz itsasoa ikusi eta gogo handia daukagu erantzun zion Manexen anaiak irribarre zabala erakutsiz.
|
|
2023
|
|
|
Antzeko egoerarik ez zitzaidan sekula suertatu jakina, lehenago ez
|
banuen
inoiz lanik egin eta antzeko sentsaziorik ez zitzaidan burutik edo sabeletik pasa inoiz. Barnean halakorik gordetzeak harritzen ninduen eta pixka bat lotsatu ere, horrela sentitzea egoki edo onargarri ezin zitekeela izan susmatzen nuelako.
|
|
|
Lasai, adinaren gauza da. Zure adinekoek ez
|
dute
inoiz ontzat hartuko nire adineko baten ekintza, aurreikusitako eta agindutako lerroetatik irteten bada, emaitzak onuragarriak izan arren ere. Gu babesteko egiten duzuela diozue, horrek edozer justifikatuko balu bezala.
|