|
2015
|
|
|
“Bertsolaritzari buruz ondare historikoa duten liburutegi eta bestelako erakundeekin harremanak saretzea nahiko genuke”, dio Aranburuk. Elkarlanean katalogoak bateratzea lortuz gero, ikerlari, erabiltzaile edo herritar orori erraztu nahi diete aurkitu nahi
|
duten
horren bilaketa eta Xenpelarren ez badago, dagoen tokira bideratu –Koldo Mitxelenara edo sortu berri den Bilketa.org era, adibidez– “Bertsolaritzaren inguruko informazioa erraz kontsultatzeko derrigorrezkoa da bilketa eta antolaketa lan ona egitea. Dokumentazioaren bilketa, antolaketa eta gizarteratzearen zikloaren osasuna bertsolaritzaren osasunaren adierazlea da”.
|
|
|
“Zuk zure buruari negar egiteko eskubidea onartzen diozunean, zure aurrean dauden 600 pertsonei ere onartzen diezu. Nik uste
|
dut
hori inportantea dela”.
|
|
2016
|
|
|
arrazoi
|
dun
horri
|
|
|
Edozein gai izan daiteke ala esan dizuete beraiek zerbait? Egitura erabakita dago ala guk egin behar
|
dugu
hori. Zenbat denbora daukagu? ”.
|
|
|
Egin nahi
|
zenuketen
hori definitzen joan omen zarete. Nola definitu duzue?
|
|
2017
|
|
|
Bakoitzak, haur, gazte zein heldu, bere kateak dauzka eta horiek hautsi ahal ditugun arren, sarritan albokoen babesa behar izaten dugu, gai garela sinesteko. Neurri batean, uste
|
dut
hori dela udalekuen funtzioa, mugak gugan daudela baina aldatu ditzakegula ikastea. Honekin batera, Pigmalion efektua, hots, hezitzaileak haurrarengan proiektatzen dituen aurreiritzi eta aurreikuspenek honen emaitzetan eragin zuzena izatea, oso positiboa izan daiteke udalekuetakoa bezala giro ireki eta anitz batean.
|
|
|
Barre lotsari eta zeure buruari, eta piropopostan bertso bat idatzi duzu. Zuk inoiz bertsorik idatzi ez
|
duzun
horrek. Zer da, bada, lotsatzea ez bada besteen begirada norberaren azal egitea?
|
|
|
Bata, Euskal Herria hobeto ulertzeko ahalmena, zeren ezin da Euskal Herria ondo ulertu euskara jakin barik (uste dut euskara ez dela euskal kulturaren osagai bat, baizik eta bere oinarria). Begirada batean euskal ohiturak nahiko sinpleak direla iruditu arren, euskal kultura askok uste duten baino sakonagoa da, eta euskara behar
|
duzu
horretaz konturatzeko. Eta bestea, benetako harremanak sortzeko gaitasuna.
|
|
|
Etxarri, Altzo, Gasteiz, Bergara, Hernani… hainbat herri eta mota askotakoak bisitatuko dituzte aurrerantzean, eta publikoan denetariko jendea aurkitu dute: bertsozale tradizionalak, feminismoan oso formatuta dagoen jendea, horretaz ideiarik ere ez daukana, bertsoak gehiegi inporta ez zaizkiona… Zentzu horretan, Labakak uste
|
du
horrek gehiago eragin diezaiokeela berari Egizabali baino. “Zenbait tokitan irudikatzen ditut pertsona oso bertsozaleak, herri horretako soziedadean afaria edukiko banu ere joango liratekeenak”.
|
|
|
jatorriz, torturarako prenda bat da, baina izugarri ahalduntzen omen du janzten duena. “Ezin
|
duzu
hori eraman eta lotsatuta egon! ”, dio Egizabalek. Eta noski, Labakak ez luke inoiz imajinatuko Altzora joango zenik kortse bat jantzita bertsotan egitera.
|
|
2018
|
|
|
Hemen gauza bera gertatzen da. Hiztunetatik, hiztunen gustuetatik, hiztunek esaten dutenetik abiatuta, posible
|
dugu
hori dena uztartzea mugimendu kolektibo batean. Alde batetik influencer ak edo erreferentziazko pertsonak izan gaitezke, hiztun mordoa dago izugarrizko kapital kulturala daukana, kapital intelektuala, kapital politikoa, kapital soziala… Horrek guztiak hemen izan behar luke isla.
|
|
|
Saioak, badakigu, ez dira galbahetik pasatako bertsoz bakarrik osatzen, denetarik izaten da. Lehenengo aldiz saio batera doanak, in situ bestelako saiorik entzun ez
|
duen
horrek, ez al du zaplaztekotxoa hartuko, normalean, berak espero baino saio apalxeagoa entzunda?
|
|
|
Oraingo gazteak ez dira elizara joaten eta, beraz, gune hori galdu da. Peñagarikanok eta Dorronsorok, esate baterako, esana dute elizan kantatzen ikasten zela, oraingo gazteek ezin
|
dute
hori esan.
|
|
|
Azken urteetan aldatuz doan arren, (argazki, gif eta beste), oso berbazkoa eta neurri motzekoa da Twitterren jatorria. Eta gogoko
|
dut
hori, noski. Duela dozena erdi bat urte, gainera, ez ginen hainbeste hor jarduten genuen euskal munduko lagunak, ezta aurkariak ere, eta oso ondo pasatu nuen bolada batez.
|
|
|
Nik uste dut sare sozialen garaia baino lehenago eta beste plaza batzuetan ezagun izateak
|
baduela
horretan eragin handia. Bestetik, euskal txorierrin hasiera samarretik eta garai batean nahiko ekinean jarduteak ere bai.
|
|
2019
|
|
|
Ortodoxoegia iruditzen zaiona, gera dadila kanpora eta egin dezala bere bidea. Zorrotz behar
|
dugu
horretan.
|
|
|
Inoizkorik eta aberatsena dela esatea ez da gehiegikeria. 2018ko Txapelketa bera
|
dugu
horren lekuko: udaberriko lehen fasean sekula baino parte hartzaile gehiago izan da.
|
|
2020
|
|
|
—Ez, ni Beasainen jaio ninduan, orain Ertzaintzak kuartela
|
duen
horretan zegoen San Migel klinikan —esan nion.
|
|
|
—Ez
|
huen
hori benetan esango —jarraitu nion nik. Eta benetan ari zela errepikatu zidan.
|
|
|
Hasi zenean, nire helburua zen erabateko tratamendu integrala egitea bertsolaritzari. Zer esan nahi
|
dut
horrekin. Alde batetik, ikuspegi historikoa lantzea; bestetik, egunerokotasun garaikideari garrantzia ematea; eta, azkenik, entzuleei partaidetza eskaintzea.
|
|
|
Alegia, ez dugu asmatzen, beraz, bego. Espero
|
dut
hori ez izatea.
|
|
|
Baina, neurri batean bakarrik da horrela. Alegia, ahozkotasunak gurean duen indarra baldin
|
badu
horretan sinetsi egin delako eta aldeko apustua eta lana egin direlako ere izan da.
|
|
|
Martini bi alderdi ematen dizkio: yogak gorputza mugiarazten dio eta ohikoan ez
|
du
horretarako ohitura handirik, eta bestetik, bere espiritualtasunari lekua ematen dio: “Nire alderdi espirituala ez nuen ezagutzen yogan sakondu aurretik.
|
|
|
Bertsolaritza, ahots subalternoen adierazpena dela defendatzen duzu. Zer esan nahi
|
duzu
horrekin?
|
|
|
Agian, bertsopaperek gerra karlistetan izandako arrakasta
|
dugu
horren adibiderik argiena. Haiek ateratzen zituztenak ez ziren bertsotan soilik ari.
|
|
|
Ez zen handik edo hemendik dei ziezaioten zain egoten. Izaera kaletar eta punkia
|
zuen
horretan ere. Kezkatzen zuen kalean ikusten zuenak; kezkatzen zuten jendartearen joerek, gazteenek, batez ere.
|
|
2021
|
|
|
Gure artean askotan komentatu dugu txapelketek zenbaterainoko fokoa hartzen duten, ze arreta bereganatzen duten, eta nola beste plaza, saio edo bertsolari izateko moduak itzalean geratzen diren. Kezka bat
|
genuen
horrekin. Kuriositate bezala gehituko nuke hasieran apur bat kezkatzen ninduela 2021eko abenduan kaleratzea komikia, Euskal Herriko Bertsolari Txapelketako finalarekin batera, guk eginda, Txapelketari buruz… Txapelketa ez egitea pena da, baina guri mesede egin digu kontu honekin.
|
|
|
Etxean jateko aski izango ez duten beldur monje bidaltzen dituzte seme alabak hiritar askok [22]. Miserian are otzanago bihurtzen ditu asko, eta badirudi, zenbaitetan, ez
|
dutela
horren kontzientziarik [23].
|
|
2022
|
|
|
NIS: Ez dut uste utzi behar
|
dugunik
horrek defini gaitzan. Bai, izan liteke aitortza bat:
|
|
|
Ez baldin bazara asko saiatzen eta kale egiten baduzu, porrota ez da halako porrota. Saiatzen zarenean eta kale egiten duzunean… Autoprotekziotik ere
|
badu
horrek: “Ez banaiz gehiegi ahalegintzen eta ez badut ongi egin, horregatik da.
|
|
2023
|
|
|
Eta, behin bederen, entzutera joan eta irabazi. Nola
|
duk
hori?
|
|
|
Bai, hala da. Izan ere, eskaini nahi
|
dugun
horrek bertsoa ardatz gisa hartzen badu ere, askozaz harago doa. Elkartzen gaituen jarduera hau abiapuntutzat joz eta bakoitzaren musika, ikus entzunezko zein antzerkigintza gaitasunekin uztartuz, ekarpen berriak egin nahi dizkiogu bertso munduari, edo hobeto esanda, bertako kideei.
|
|
|
Zure helburua beti izango da zeuretik uztea oholtza denetan, baina jakina da plaza mota batean edo bestean ez duzula gauza bera kantatuko, edo, ez behintzat, modu berean. Orduan, bai, badago esan nahi
|
duzun
hori esateko tartea, baina era berean, bertsoak, komunikazio ekintza moduan, funtzionatu behar du.
|
|
|
Behin Txapelketa pasata konturatzen zara zenbaterainoko garrantzia duen eta ze zentrala den. Nik ez nion eman, agian, daukan garrantzia, eta gero faltan bota
|
dut
horren gaineko aurrelan hori egitea. Durangoko saiotik Amurriorako saio horretan, adibidez, polemika batean sartu nintzen Twitterren eta zorabiatuta iritsi nintzen Amurriora.
|
|
|
Hain justu, Txapelketan zehar, zaleen aldetik, sortzen dira zeuen gaineko iritziak. Eragina
|
du
horrek zuen prestaketan?
|
|
|
Udazken hasieran, ziurtzat jo zen 2022ko Bertsolari Txapelketa Nagusiak aldaketa ekarriko zuela. Botila erdi betea ikusi zaleek
|
badituzte
hori sinesteko arrazoiak: lehen aldiz 3 emakume sailkatu ziren finalera, azken mende laurdenean, balentria hori bakarrak lortu ostean.
|
|
|
nahi
|
zuena
hori zen.
|
|
|
Ni
|
nauzu
hori hori
|