|
2001
|
|
|
Puntu biok batera jarrita, hauxe ondoriozta dezakegu: EBko hizkuntza gutxituen aldeko jarrera epelak pizgarri bat
|
du
hizkuntza horiekiko grina sortzeko; eta hor dago gure eginkizuna, hizkuntza horien hiztun komunitateen partaide eta ordezkari guztiena, hain zuzenere: hizkuntza gutxituen normalkuntza hizpide bihurtzea, etxean bertan nahiz Europan.
|
|
2008
|
|
|
Mundu zabalean posizio ‘indartsuan’ dauden hizkuntzak dira hizkuntza teknologietan, eta, horien artean, corpusgintzan, baliabide gehien dituztenak. Horrek, berriz, zerikusi zuzena
|
du
hizkuntza horiek mintzatzen diren herrialdeen botere ekonomikoarekin ere, zientziaeta teknologia ikerkuntzan inbertitzeko baliabide handiak, eta gizarte teknologizatuak, behar baitira, produktuak eta zerbitzuak merkaturatzea bideragarria izango bada.
|
|
|
Hala ere, hizkuntza gutxituak Frantziaren ondare gisa ezagutu izanak zer aldatuko
|
du
hizkuntza horien egoeran. Berez, Konstituzioaren 75.1 artikulua aldatzeak ez die ez ofizialtasunik ez berme juridikorik eskaintzen.
|
|
2009
|
|
|
Bigarrena: hizkuntza batean baino gehiagotan lan egiteak esan nahi
|
du
hizkuntza horiek oso ondo menperatu behar direla. Aipatu zuen, adibidez, ingelesa edo alemana jatorrizko hizkuntza duen norbait lan taldean izatearen abantaila.
|
|
|
munduko 6.000 hizkuntzatik 2.500 galtzeko arriskuan daude; eta horietako bat euskara da. Munduko sistema politikoak, ordea, ez
|
du
hizkuntza horiek babesteko politika efizienterik, hizkuntz aniztasuna bermatzeko legeriarik. Glotofagiako testuinguru horretan, Frantziak eta Espainiak euskara galtzeko eta mugatzeko politikekin jarraitzen dute; euskararen hizkuntz politika nazionala eta burujabea debekatzen; euren estatu hizkuntzen kolonialismoa eragiten, euskararen lekuan espainiera eta frantsesa aldatzeko, euskal herritar guztiei euskararen osotasuna eragozteko bere lurraldean.
|
|
2010
|
|
|
Legegileak lurralde elkargoei eginbehar berezi bat eman die hizkuntza horiek sustatzeko. Baina Konstituzioak baieztazen
|
du
hizkuntza horien hedadura nazionala, elkarrekin daukagun ondarean kokatzen baitira. Ondorioz heien erabilera eta transmisioa Estatuaren gain ere dira, eta garrantzizko baliabideak hornitzen ditu (baliabideen zerrenda).
|
|
2011
|
|
|
munduko 6.000 hizkuntzetatik 2.500 galtzeko arriskuan daude; eta horietako bat euskara da. Munduko sistema politikoak, ordea, ez
|
du
hizkuntza horiek babesteko politika eraginkorrik, hizkuntza aniztasuna bermatzeko legeriarik. –Glotofagia?
|
|
|
–Munduko herri mitzaira franko galbidean sartuak daude, noski, baina ez daukagu horregatik zertan damutu. Zeren eta horrek esan nahi
|
du
hizkuntza horien balizko hiztunak, beren jatorrizko hizkuntza albo batera laga dutenak, beren mundua eta ikuspegiak zabalduko dizkien beste hizkuntza hedatuago batean integratuko direla. Gainera dezagun hizkuntza bat bere azken hiztuna hiltzen denean desagertzen dela eta gertakari horretan dagoen gauza triste bakarra pertsona horren heriotza dela?.
|
|
2018
|
|
|
Eta Espainiak sinatutako Eskualdeetako eta Eremu Urriko Hizkuntzen Europako Gutunak ezin du argiago esan: Espainiak bermatuko
|
du
hizkuntza horietako" irrati eta telebista emisioak modu zuzenean jasotzeko askatasuna", eta hitzematen du" EZ duela irrati eta telebista emisioen aurka eginen" (11.2 artikulua). Gauza bera gertatzen da gazteentzako euskarazko irrati bakarrarekin, Gaztea irratiarekin:
|
|
2019
|
|
|
Baina ez da hala: lehen postuetan ingelesa, cebuera eta suediera daude, eta horrek adierazten
|
du
hizkuntza horiek bizitasun handia dutela wikipedian. Benetan adierazgarria da suediera, 10 milioi hiztunekin munduko 3 izatea artikulu kopuruari dagokionez.
|