|
2007
|
|
|
Orduan Ybarnegary ek atakatu ninduan: Ces> jeunes> blancs> becs> qui> veulent> mettre> la> pagaille> dans> notre> ays! >/ Altxatu nintzen eta erran nion aseak ginela cacique horietaz eta hemendik goiti geronen buru izanen zirela gauzak, ez
|
genuela
haien iritziaren beharrik, ba genekiela geronek zer dugun egiteko eta bakea eman zezaten. Ai ai ai orduan, denak harrituak eta jin zitzaidan:
|
|
2008
|
|
|
Baina, aldi berean, 50etik 70erainoko tarte horretan gure munduak hartutako norabideari erreparatzen bazaio, ezinbestean gertatu behar haien eredua zaharkitua belaunaldi gazteagoaren ezinegonerako. Nonbait esana
|
dut
haien ahaleginak, maiz Ruiz Arzallusek7 aipatzen duen, tours de force, huts izateaz gainera?
|
|
|
Echeparek nehon ere ez zuen aditzera eman bere koplak euskaldun guti ikasien edo ikasigabeen arabera, edo haiek gogoan edo haien eredura, ondu zituela, kontraste garbia izanik horretan ondoko mendeko lapurtar idazleekin. Alderantziz, bere eskaintza hitzean letratu> aipatu zituen (dakigun bezala, Axularrek kontrakoa zehaztuko zuelarik, hots, ez
|
zuela
haientzat idazten), eta zalantzarik ez da, nire ustez, Bordaleko Parlamentuko bere adis kideari esker liburua moldiztegira eramaterakoan, haren kopla inprimatuen berri zuzenean izan zezaketen zientzia> guzietako> basko> ikasiak> zituela gogo an oroz lehen, haiek ere berdin egitera sustatu nahi zituelarik.
|
|
|
Batean hitza zentzu lausoan hartzen da eta historiako garai desberdinetan egon diren pentsalari, jakitun eta berariaz adimena edo intelektua baliatu duten pertsona multzo zabal eta heterogeneoari aplikatu zaie intelektual izena. Bereziki ideien bidez arlo publikoan eragiteko bokazioa zutenei, hau da, aginte zuzena eskuratu gabe gobernuan eta gizartean eragin nahi
|
zuten
haiei. Ildo horretan, Grezia klasikoko filosofoak, Israel zaharreko profetak, Erdi Aroko santuak, Errenazimenduko humanistak, Aro Berriko predikadoreak, Ilustrazioko filosofoak eta beste hainbat aipatu dira intelektual gisa.
|
|
|
Beraz Azkuek jeltzaleekin eta bereziki sektore sabindarrenarekin zituen diferentziak agertu arren, aldeak alde, haiekiko begirunez mintzatzen saiatzen zen. Horretan guztian, argi ikusten da Azkuek alderdi jeltzalearen jarraitzaile itsua izan nahi ez bazuen ere, bai gura
|
zuela
haiekin ondo konpondu eta elkarlana bilatu.
|
|
2010
|
|
|
Asko dira guren anbiguotasun erreferentziala profitatzen duten moduak, baina Agirrek ez du nahastu nahi bere ahotsa predikari talde batekin, urrundu egingo bailuke erreferentzia mezua harengana eramanez gero. Ez
|
du
haiekiko konplizitaterik bilatzen, ez du haiekiko integratzerik nahi. Ez da horregatik pentsatu behar, hala ere, interes pertsonalak ekartzen dituenik lehen planora.
|
|
2012
|
|
|
Verba dicendi edo komunikazioko edo esatezko aditzak, oro har, gizakien hitzezko egitateak azaltzen dituzten aditzak dira, baina ez guztiak: bereziki komunikaziokoak diren haiek baizik; hau da, zerbait transmititzeko edo helarazteko intentzioa
|
duten
haiek.
|
|
|
Komunikazioko aditzei edo verba dicendi motako aditzei adimenari lotuago agertzen direnak erantsi dizkiegu(, iruditu, gogora etorri, aditu, susmoa izan, ixilpean gorde, jakin, zuzen egon, aitortu, barkatu, etab.?). Azken batean, gizakiaren hitzezko egitateak azaltzen dituzten aditzak dira, baina ez guztiak: bereziki komunikaziozkoak diren haiek baizik; hau da, zerbait transmititu edo helarazteko intentzioa
|
duten
haiek. Hala ere, ez zaizkigu guztiak neurri berean daudenik iruditu; izan ere,, esatea?
|
|
2013
|
|
|
Gerla lekutik idazten zutenek garbiki erakusten zuten euskaldunak zirela, eta beren herria gogoan zutela. Herriminak presentzia handia
|
zuen
haien testuetan, Euskal Herriko lekuen eta etxekoen falta sentitzen zutela adierazten zutelako, eta gerlako lekuan euskaldunek elkarretaratzeko joera zutelako. Halaber, Euskal Herriko ohiturek, dantzak eta pilotak bereziki, leku handia zuten gerlako lekuetan, Eskualduna ko berriketariek kontatzen zutenaren arabera.
|
|
|
Gazteekin halako harreman bat lortu zuen, bereziki zenbait ikaslerekin atxiki zuen harreman hori, haiek ikasketak bururatu eta ere. Jules Moulier Oxobi, Jean Saint Pierre, Jean Elizalde Zerbitzari eta Jean Etxepare idazterabultzatu
|
zituen
haiek ikasketak bururatu ondoan. Lau haietatik zaharrena zenJean Etxepare, eta hura zen lehenik ukan zuen ikaslea, beraz, 1889tik goiti.1895 aitzina Jean Saint Pierre eta Jean Elizalde ukan zituen, eta1901etik aitzina Jules Moulier Oxobi.
|
|
|
Bi mundu horiek ia inoiz ez zituzten aipatu Eskualduna ko idazleek. Saint Pierre eta Zerbitzari ez ziren horiez mintzatu, beharbada ez
|
zutelako
haien zuzeneko berririk. Baina zeharkakoak entzuten bide zituzten, lehen lerroko soldaduen kritiken bidez. Hala ere, ez ziren horrelako eztabaidetan sartzen.
|
|
2014
|
|
|
Vladimir nabokovek zioen eleberriek ba dutela hasierako bulkada bat, ezkutuko bihotz baten moduan taupada egiten duena lan guztian zehar eta irakurle azkarraren lana dela hastapeneko bulkada hori idorotzea. diot nik, patatekin haserretu zen mutil koskorra baino gehiago bakarrik negar egiten zuen umea izango zela Arestiren eleberriaren erdigune sekretua. Bere poema sozialetako ahots irmoaren atzean mutiko negarti hura baitago, eta eskerrak, bestela ez luke mundua eta munduan bizi diren pertsonak berdin ikusiko, hain manera hurreko eta giza-tiarrean. nahiz eta zalantzarik ez izan Blas de otero eta Gabriel Celayaren eragina baduela Arestiren poesiak, bere ni poetikoak ez du haren bozekin zerikusirik, Arestik ez
|
duelako
haien hautu estetikoa egiten, apaindurarik gabekoa baita Arestiren ahotsa, askoz biluziagoa, garbiagoa eta beraz, modernoagoa. Gainera, ez da ahaztu behar bertsolaritzatik ikasi zuen umore eta ironia rako joera hori, esate baterako,, bertan akabatu da/ ez delako txori?, dioenean elizan sartu den asto errukarriari buruz.
|
|
|
Francoren heriotzaren ondoren, eskuiskribu hauk berreskuratzeko ahalegin guztiak alferrak izan ziren. Egun ere, ez
|
dut
haien destinoa eza gutzen. Maiatzeko Amen semeak bezain desagerturik diraute.
|
|
|
Baina edonola ere, itxuraz sinesgabe gogorra zen hura oso ondo konpontzen zen elizgizon euskaltzaleekin, eta ez
|
zituen
haien me rezimenduak ezkutatzen. Vatikanoko Bigarren Kontzilioaren on doren, 60ko hamarkadan Bilboko sant Antongo parrokian, don Klaudio Gallastegik igandeetan euskaraz lehenbiziko mezak jarri zituenean, normalean hantxe aurki zitekeen G. Aresti ere, A. iri goien eta Gereñotar anaiekin batera, besteak beste, euskal giroa egiteko.
|
|
2016
|
|
|
Hamabost urte berantago, abantzu belaunaldi bat berantago, mezu horren oihartzuna artikulu horretan irakur dezakegu, gazte baten idatzian. Borroka soziala gero eta ozenago entzuten da gazteengandik, tematika batzuek oihartzuna
|
zuten
haien artean, Larzabalen filosofiarekin bat heldu ziren. Bestalde, gazteen artean gai horietaz ari baldin baziren, laborantza munduan ere, duintasunaren beharra eta eskaera azkarrago entzunarazten da.
|
|
|
Ijitoak aipatzen dituen antzerki bakarra da, Zokoan ijito komunitate bat izan da aspaldi honetan, harremanak
|
zituen
haiekin ere Larzabalek.
|
|
2019
|
|
|
Bilera horietan beste eragin esparru eta bestelako beharrak jaso ditu gure dinamizatzaileak. Ordutik aurrera IGEek proposatutako zenbait eskolaz kanpokoetan ere eragin genezakeela ikusi genuen eta IGEek gure beharra
|
zutela
haien zenbait helburu betetzeko. Hartara, IGEek haien eskolaz kanpokoak euskaraz egiteko pertsona euskaldun baten bila ibili direnean gure laguntza izan dute.
|
|
2020
|
|
|
Gauza bera ikusi dut Afrikan Senegalen marabout misionestak heldu zirelarik islamizatzera. Jendek
|
bazuten
haien kultura tamtamekin mintzatzen ziren, bazakiten haien artean biziki urrundik tamtamekin tritzoka, irriten eta... Ni nintzen lekuan bakar bakarrik begiratua zuten suge bortitz batek hausikia egiten zueneko tamtama.
|
|
2021
|
|
|
Halakoek perifrasiak osatzen dituzte partizipio perpausekin: Isilik hurbildu nahi/ behar
|
dut
haiengana. Komunztadura aldaerak:
|
|
|
– Sintagma destinatiboa: Mundu hau erosoago edo neketsuago iragaiteak ez
|
du
haientzat guretzako bezainbat pisurik (Garate); Bizitzeko adina badugu.
|
|
|
Eskola nagusi jarri, arren eta haurrak,[...] ez zitezen itsu geldi, eskeko bidean (Hiribarren); aditzaren ondoan, postposizio moduan: Euskaldun guztia da egun gonbidatzen has dadin izpirituz zerbaiten moldatzen, jakin dezaten arren gure ondokoek nolako gaiak
|
zituzten
haiekin arbasoek (Hiribarren); bai eta tzat postposizioaren ondoan ere: Aipatu lekura bera da joan nahi, ez dadintzat arren tronpatua geldi (Goihetxe).
|
|
|
Iritziak iritzi, indartsuagoak direlakoan gaude baina enklitikoa menderagailuekin lotzen duten argumentuak haietatik bereizten dutenak baino. Juntagailuen distribuzioaren guztiz bestelakoa du baina enklitikoak, eta menderagailuenaren oso antzekoa du, nahiz ez
|
dituen
haien ezaugarri guzti guztiak.
|
|
2023
|
|
|
Ez zen so las makala Europako errege handienaren ahotik ateratzen baitzen. Erregeerreginak eremu oso zabala
|
zuten
haien agindupean, Frantzia hegoaldeko eremurik zabalena. Bestalde, Henrike Guienako gobernadore izendatu zuen Fran tziako erregeak.
|
|
|
Bi figura horiek, orduko Nafarroak ezagutu zituen aldaketa historikoetan, paper nagusia izan zuten, Nafarroako Erresumaren agintean egon zirelako, baina Frantziaren mendekotasunak eragina
|
zuen
haien politikan eta erabakietan, eta bi erresumen arteko lehiaren barnean erosotasun gutxi bizi izan zuten.
|
|
|
Etxe batean liburu bakarra baldin bazen egoera ohargarria izaten zen (LEROY LADURIE 1976). Irakurtzeko gaitasuna
|
zutenak
haien jakin tza herritarren esku uzten zuten irakurketa publikoen bitartez, gehienetan eliz gizonak edo legegizonak ziren. Irakurketa tokiko hizkuntzan egiten zen, era ulergarrian, eta, horrela, ideia berrien hedatzeko bide berria irekitzen zen.
|
|
|
Elkarrekin bizi diren hizkuntza guztiei erreparatzean, iruditzen zaigu eskola izan daitekeela behar bada, toki bakarra non hizkuntza guztiek topo egin ahal
|
duten
haien aniztasun eta gainezarpenen barruan. Baina adi egon behar dugu eta probestu behar dugu aniztasun eder hori.
|