|
2000
|
|
|
Hirugarren lana Ludger Mees ek idatzia da; Lenin eta Alemania du titulutzat.Autoreak Alemania berria
|
du
gogoan bere lerroak idaztean. Iritzi tankerako artikuluaberau ere.
|
|
|
Pasatu denmendeko bigarren erditik aurrera, kezka berria edota kezka zaharra indar berrizagertu da filosofian. Akademian alarmak jo du, baina, alarma honen aztarnak ulertzeko orduan, desberdintasun erabakigarri bat egonen da eztabaidagune iberiarreramugatu ala beste marko batera zabaltzearen arabera1 Gaur egun pentsalari askok ezdituzte jadanik hain gogoko guk, abertzaleok,
|
ditugun
gogo iraultzaileak. Ez omenzaizkie iruditzen ez moderno, ez nahiko postmoderno, ez iraultzaile eta gutxiagoaskatzaile.
|
|
|
Erregimen Zaharreko pasadizo ezagunetara gabe (esaterako, Kalahorrako Sinodalak
|
ditut
gogoan), 1885eko Sinodo Arauek tradizio zaharrari eutsi zioten, eta bidehorretatik zetorren. Eusko Pizkundeko planteamolde berriak ere tarteko zirela. Gotzaindegiaren beraren eta, ondorioz, apaiz diozesitarren hizkuntz politika eliztarzahar eta berritua. Hor, berez, ez zegoen artean geroagoko politika, separatistarik?, gatazka berezirik gabeko eliz tradizio heldua baizik.
|
|
|
–Informazio iturriak, egia esan, gertakariak beraiek dira, edo gertakarietako protagonistak?. Azken hau ere hagitz zabala izan arren, zer pentsatu eman behar digu, edozein kazetarik beti eduki behar
|
baitu
gogoan protagonisten hitzak lortzea, protagonista bera elkarrizketatzea edota gertakariak izan diren lekuaren irudiak eta argazkiak kausitzea; zeregin hau guztiz garrantzizkoa da, era horretan informazioa gertu gertutik eskaintzen baitiegu entzuleei.
|
|
|
Informazio sorburu ditugunez gero, irratilari berriemaileek beti eduki behar
|
dute
gogoan albiste agentziak informazioaren oinarri eta hastapena direla. Abiaburu direnez gero, informazio horiek janztea ere komeni da apur bat baino ez bada ere.
|
|
|
Entzuleria: entzuleak eduki behar
|
ditugu
gogoan albisteak egiteko orduan, nork entzungo dituen alegia.
|
|
|
Deskodifikazioa bat batekoa dela kontuan hartzen badugu, entzuleari ahalegintxo bat eskatuko genioke, entzuleak beti emango ez digun mesedea, alegia. Beste erremediorik ez badago, ondorengoa eduki behar
|
dugu
gogoan: –zenbat eta hitz gutxiago, hobeto?.
|
|
|
Hiritar euskaldun anitzek ukan dute hamarkada hauetan irratiaren informazio izaeraren esperientzia zuzena; gainera, esperientzia hori, zenbaitetan, transmititzen den gertakari informatiboarekin bat egiteraino iritsi da. Kasu horietan, une informatiboa gure barne muineraino sartzen da, aldez edo moldez hedabidearen bitartekotza teknikoa bigarren planoan zeharo ostendurik geratuz (gutako askok
|
dugu
gogoan Tejero koronel espainiarraren estatu kolpe ahaleginaren irrati emanaldia, zuzenean egin zena).
|
|
|
104 Historiaren irakaskuntzak
|
duen
gogo komuna sortzeko helburua lortu nahian, guztiz barregarriak diren adibideak aipa daitezke; adibidez, kolonietako haurrei honako hau irakastea: –nos ancêtres les Gaulois...?.
|
|
2001
|
|
|
1 Irakasleak ikaslea epe luzera autonomo bihurtzea lortu behar luke, idatzizkotestuen aurrean irakaslearekiko zein hiztegiarekiko menpekotasunik sortu gabe.Autonomizatze prozesu honetan zenbait helburu
|
ditugu
gogoan, hala nola, irakur helburuaren araberako irakurketa mota egiten trebatzea, irakurketarenauto erregulazioa egiten trebatzea, gaiaren eta informazioaren garapena atzematea, testuaren ezaugarri pragmatikoak (testu era, testuaren funtzioa, asmokomunikatiboa...) atzematea, testuaren makroegitura igartzea, irakurketakritikoa bultzatzea, etab.
|
|
2002
|
|
|
zenbait kate eta zilbor heste hautsibeharrean dagoela, jaio gura baldin badu, jaiotzea nahi baldin badugu. Hautsibeharreko kateen artean, bi ekarri gura
|
nituzke
gogora; honako hauek: gorpuzteerakundetzearena bata (ez dakit hautsi beharreko lehena berau ote den) eta askatzeburujabetzearena bestea (ez dakit, halaber, honek atzetik etorri behar ote lukeen).
|
|
|
Jakina, izena duena bada, esan ohi dugu euskaldunok, baina izena duen horrek existentzia objektibagarria eta funtzionala edo fikziozkoa izan ditzake. Mahaia esaten dugunean, objektu erreala ordezkatu ohi dugu, normalean, lau hankaren gainean horizontala den gainazala erakusten duen altzaria?; etorri diogunean, gizakiak egin dezakeen funtzioa
|
dugu
gogoan, leku batetik besterainoko desplazamendua bat ohi dena?; bihar esatean, oraindino jaiotzeke dagoena daukagu gogoan, denboraren neurketa kronologikoan, oraindik ikuskizun dena, existentziarik ez duena, ikusgaia ez duena; baina hor dago, nola gure buruan hala besteenetan?.
|
|
|
Gaur egun, pertsuasioaz berba egiten dugunean, hauxe
|
dugu
gogoan: publikoaren konportamoldea aldarazteko egiten den komunikazio publikoaren erabilpen partikularra; berbek legez, irudiak eta musikak ere badute beren lekua baliabide pertsuasiboen parnasoan.
|
|
|
Zinema, telebista, irratia? komunikazio sistema horiek guztiek produzitzen duten komunikazio globalizatua eta mundializatu hori
|
dugu
gogoan, hartzailea kontsumitzaile bilakatzen duena.
|
|
|
Hiru esaldi ekarri gura
|
nituzke
gogora atal honen amaierarako. Hirurak dute ilusioa mintzagai eta gure inguruko hiztegi arau-emaileetan aurki daitezke, lan handi barik:
|
|
|
orduko argitaletxeek harpidetza bidezko egunkari klasista baztertu gura zuten, horren ordez egunkari merke eta deigarria kaleratu ahal izateko. Ildo horretatik, masak eduki behar
|
zituen
gogoan egunkari berriak, ez klase ertainak. Bidean porrot ugari izanik, egunkari herritarra deituaren garapena eskuratzen ahalegindu arren, garapena uste eta gura zutena baino astiroago etorri zen XIX. mendean.
|
|
|
Hainbat egunetan jarraian zirku jokoak arretaz ikusten ari zirenek, euren sentimenak hartan ipintzeari utzi diotenean, hala ere, ikusi ohi
|
dugu
gogoaren bideak zabalik uzten dituztela, gauzen simulakro berdinak etor daitezen; honela, egun askotan zehar, irudi haiexek begietaratzen dira eta, itzarrik ere, iruditzen zaie dantzarien lohadar bigunak mugitzen ikusten dituztela eta zitararen kantu gardena eta kordelen hotsa entzuten eta ekitaldi bera eta eszenako apaindura ezberdinak distiratzen direla. Halakoxe eragina daukate zaletasunak eta gozamenak eta bakoitza zertan aritu ohi izanak, gizakietan ez ezik, animalia guztietan.
|
|
|
Baina, guztiaren gainetik, euskararen egoera izan behar
|
dugu
gogoan, estandarizazioa/
|
|
2003
|
|
|
Aranberrik Derioko ikastaroetan emandakoa eta Nafarroako diputazioak eskainitakoak
|
zituen
gogoan. Zeruko Argia 543,. Irakasle titulua eta beste?.
|
|
2004
|
|
|
Guk, lan honetan egin nahi
|
dugun
gogoetarako, grisen eta koloreen eskalakogradurik altuenetan jarri nahi dugu arreta. Gizarte ekonomiaren eta, horren barruan, kooperatibismoaren eskakizunik osoenetara hurbiltzen diren enpresez arikogara:
|
|
|
Batik bat, gobernuz kanpoko erakundeek bultzaturiko kodeak eta enpresa transnazionalentzako jarraibideak eskaintzen dituzten nazioarteko kodeak
|
ditugu
gogoan. KorporazioTransnazionalen Nazio Batuen Zentroak (UNCTC) proposatutakoa, adibidez? (ikus Heras etaErrasti 2001).
|
|
|
Posible da esatea kasu horietan bitartekaririk gabeko esperientzia izatca oso zailadela, soinuaren ustezko bitartekaririk gabeko esperientzia, adibidez, gogotik at ematen dengertakizun fisikoa delako, airearen bibrazioaren gertakizuna hain zuzen. Baina nik, esangoluke kartesiarrak, ez
|
dut
gogotik at dagoen objektu honen esperientziarik (soinu fisikoarena), zerbait subjektiboarena, mentalarena, baizik, alegia, soinu kualitate batzuena?. Horiek beti gertatuko dira, existitu edo ez gogotik kanpoko objektua. Soinua berdin entzungo nuke ametsetan edo haluzinazio kasuren batean, baina egoera horietan soinu fisikoerrealik ez dago.
|
|
|
Aristoteles izatea ulcrtzekoeta esateko modu desberdinak sailkatzen saiatzen da, cta Kategoriak izeneko testuanproposatzcn digu sailkatzaiie orokor (ezin orokorrago) borien zerrcnda. Zerrenda hori berabehin baino gehiagotan ekartzcn
|
du
gogora Aristotelesek Metafisikan. Ez dut aztertukozehatz mehatz zerrenda hori, baina Kategoriak izeneko testuan Aristotclesek proposatzendigun oinarrizko egitura ontologikoa labur azaltzen saiatuko naiz.
|
|
2006
|
|
|
Haren emaztePaquitak eman zuen argibidea: Antza, Sebasek bere anaia Esteban
|
zuen
gogoan.
|
|
|
Gizakien bizitza, bizitza arrazionala da soil soilik ondokoa betetzen bada: gizakiek eurek definitzen dituzte zeintzuk izan behar diren beren jarduera gidatu behar duten helburu kolektiboak eta balioak, beren bizi egoerak nolako koakzio eta mugapen
|
dituen
gogoan izaki, eta beren premien artikulazio eta konfrontazio dialogikoaren bidez (Habermas, 1989: 107).
|
|
|
Kontu egin behar da soziologia klasikoaren interpretazio ildo oso batek helduko diola kontzeptu horri gizarte modernoaren genesia eta bilakaera esplikatzeko. Esan bezala, nagusiki Max Weber-en eskutik gertatuko da hori1 Eta gaurko soziologian ere, arrazionaltasunaren gaiak leku nabarmena
|
du
gogoetan eta ikerkuntzan.
|
|
2007
|
|
|
Pasarte horietan, soziologiak modernitatearen ulerkuntzan izaniko joera batatzematen dugu. Hori ulertzeko, Weber (1976) eta arrazionaltasunaren tesia izanbehar
|
ditugu
gogoan. Horren arabera, herritarrek ezagutza zientifikoa ez izanagatik, modernitatean herritarren mundu ikuspegi arrazional eta materialak oniritzikognitiboetan oinarrituak lirateke.
|
|
|
Era berean, gorputzaren eta gorputz atalen mugimenduak hartu behar
|
ditu
gogoan hizlariak. Urduritasuna isla lezakeen oro baztertuko du eta bere hitzei laguntzeko mugimenduak erabiliko ditu, gehiegikerietan jausi barik.
|
|
|
Hizlariak une oro eduki behar
|
ditu
gogoan entzuleak. Esatea baino gehiago baita argudiatzea.
|
|
|
2 Testu honetan, Zizeronek Hortentsio
|
du
gogoan, Erromako tribunaletan hizlaririk zorrotzenaren fama izan zuena, Zizeronek berak horietan esku hartzen hasi arte.
|
|
|
Argudio diskurtsoak hiru ardatz edo faktore hartu ohi
|
ditu
gogoan, jada autore klasikoek argi utzi izan duten moduan eta kazetariontzat ezaguna zaigun gisan:
|
|
|
4 Topikoak
|
ditu
gogoan ditu Zizeronek.
|
|
|
Arestiko lauki horretan, ezaugarri partikularra dute azken lerro biek (3.ak eta 4.ak). Kasu horietan bietan, X subjektuak aipa litezkeenen arteko bakar batzuk bakarrik
|
ditu
gogoan; batzuk bakarrik.
|
|
2009
|
|
|
JesusLarrañaga buruzagi komunistak Euskal Gobernuak, Bizkaiko azken egunetan, eramandako politikaren aurka, kritika zuzenak egin zituen bitartean, beste batzuekaginte errepublikanoak ipar fronteari ez laguntzea gaitzetsi zuten. Hegazkineriarenaldetik izandako erabateko gabezia erabakigarria suertatu zelako euskal lurragaltzeko, askok eta askok ez
|
zuten
gogo handirik Euskaditik kanpo borrokanjarraitzeko. Halaber sentimendu hori ez zen mugatzen abertzaleengana.
|
|
|
Haur zirela bizitzea tokatu zitzaien gertakarilazgarriez hitz egitean, totelka hitz egin ohi dute, antropologo madrildarrak dioenmoduan, fisikoki memoriaren aztarna sentitzen dute euren gorputzetan eta gertaerak modu zehatz batzuetan gogoratu ohi dituzte, benetako eta alegiazkometaforen bidez adieraziz. Haurtzaroko oroitzapenekin alderatuta, bestelako elementuei erreparatu ohi diegu helduaroan gertatutakoa oroitzen dugunean, bestelako xehetasunak gorde ohi
|
ditugu
gogoan, bai eta beste modu batean adierazi ere.
|
|
|
Nola txertatzen diralekukotzok memoriaren eta ahanzturaren arteko etengabeko tentsioan? Gauzajakina baita guztia ezin
|
dugula
gogoan atxiki. Zer leku dute memoriaren eraikitzeeta transmisio prozesuetan?
|
|
|
–, eta nik: . Aizu, ni tentatzen zabiltza... hauda, gauza bat da neuk esatea. ba ez
|
dut
gogo handirik hau aspergarria delako.hots, ez aspergarria, baizik. hona etortzea eta orduak hemen pasatzea.?, diot,, baina niri, tonu, horretan.
|
|
|
Ardurak. Kazetari adituak honako ardura hauek hartu behar
|
ditu
gogoan:
|
|
|
· Proposatutako hizkuntza ereduak, barruti bakoitzaren egoera sozioliguistikoa
|
du
gogoan, bertako elebidunen portzentajea kontuan izanik.
|
|
|
Editoreek prentsa ulertzeko zuten modua ere apurka apurka aldatzen joan zen eta horrek eragin handia izan zuen prentsaren garapenean eta hedapenean, ordura arte harpidetza bidez jardun bazuten ere, egunkari merke eta deigarriak kaleratzeko erabakia hartu baitzuten. Ondorioz, klase ertaina ez baina masak hartu behar
|
zituzten
gogoan egunkari berriek. Egunkarien garapen eta iraultzatxo hori, espero baino motelago ailegatu zen, XIX. mendean.
|
|
2011
|
|
|
Agirrebaltzategik dioenez, Intxaustik bilduma horrekin Frantziako Que sais je liburu bilduma
|
zuen
gogoan, «nolabaiteko euskarazko entziklopedia unibertsal eta orokorra, jakintza modernoetako alor eta gai guztiak hartuko zituena, eta liburuxka monografikotan banatua» (Agirrebaltzategi, 2006: 20).
|
|
|
Irudi bisualaz ari garenean, egunkariko argazkia, Youtubeko bideoa, telefilma, Gaur Egun albistegia? horiexek
|
ditugu
gogoan. Eta horiek guztiak dira mundu errealaren nolabaiteko ordezko eta lekuko.
|
|
|
Nortasun antisozialaren nahastea duena ekintzara erraz pasatzen da, gogoetari, proiektuei edo emozioei lekurik utzi gabe. Zalantzaren eta ziurgabetasunaren aurrean ez
|
du
gogoetarako edo hipotesiak planteatzeko denborarik hartzen; aitzitik, bere barne herstura arinduko duten erabaki inpultsiboak hartzera joko du. Inhibitzeko gaitasunik ezaren ondorioz sortzen den oldarkortasunarekin batera, planifikatzeko gaitasunik eza da nahaste honen sintoma nagusia.
|
|
|
Azken kasu horietan, nahaste obsesibo konpultsiboa duten subjektuak deprimituta daudela esaten da, duten nahastea deprimitzeko modukoa delako (Tallis, 1999). Dena dela, kontuan izan behar da bi nahasteak desberdinak direla, depresio kasuetan (depresio nagusian batez ere) norbere buruari buruzko eta munduari buruzko ideia pesimistak aurkezten dituzte subjektuek, baina ideia pesimista horiek depresioa pairatzen duen pertsonak bizi
|
duen
gogo aldartearen ondorio dira, eta, nahaste obsesibo konpultsiboan gertatzen ez den bezala, ideia horiek burutik kentzeko ez dute saiakerarik egiten ez baitituzte intrusibotzat kontsideratzen.
|
|
2012
|
|
|
Edozelan ere, abiapuntu modura, aipatu behar dugu subiranotasunaren etabatasunaren arteko harremanik estuena (hertsikorrena) dugula Konstituzioareninterpretatzailerik gorenaren jurisprudentzian ildo nagusia. Espainiako KonstituzioAuzitegiaren bi epai ekarri nahi
|
genituzke
gogora: Euskal Autonomia ErkidegokoKontsulta Legeari buruzkoa, lehena, eta Kataluniako Autonomia Estatutuariburuzkoa, bigarrena4.
|
|
|
Ikusi dugu azken kontzeptu hori ez dela formal hutsa, eduki materialezbeterik baitago eta kontzeptu eraldatzaile eta iraultzailea baita. Are gehiago; esangenezake kontzeptu hedakorra dela eta, akaso, beste kontzeptu batzuk ontzeko etalantzeko eredu izan daiteke (subiranotasun energetikoa
|
dugu
gogoan). Elikagaiensubiranotasunak herrien eskubide modura azaltzen du bere burua.
|
|
|
Horren harira, Iztuetak «Euskal Curriculuma lorkizun» artikuluan esanekoaekarriko
|
dugu
gogora:
|
|
|
Horren harira, Iztuetak «Euskal Curriculuma lorkizun» artikuluan esanekoaekarriko
|
dugu
gogora:
|
|
2014
|
|
|
Arantzazu Loidik berak hainbat pasadizo
|
ditu
gogoan non argi islatzen direnbere presentziak sortzen zituen erreakzioak.
|
|
|
Bukatzeko Maialen Lujanbio ekarri nahi
|
dut
gogora berriro, bera eta bere20 urteko ibilbidea. Lujanbiok egindako lanari esker iruditeria berrientzako bideazabaltzen ari da bertsolaritzan.
|
|
|
Eta beldur naiz solemnitate hori, ustekabean, ez otezaigun beste kortse bat bihurtzen, botoi bat gehiago galtza estuetan. Amatasunazkantatu ditudan bertsoetako asko
|
ditut
gogoan. Tonuarekin ezin asmatu ibili naizaskotan:
|
|
|
Aktore batengan pentsatuz eszitatzen bazara, ez pentsatu zure senarraengainatzen ari zarela. Hobeto sentitu nahi
|
baduzu
gogoan izan bera Sharon Stonerekinfantaseatzen egon daitekeela (80).
|
|
|
Testuinguru honetan, bi besterik ez dut garatuko.Lehenik, nahiz eta Spinoza monista den dualista bainoago, lotuta dago paralelismopsikofisiko bati, zeinak ezin baititu azaldu gogo eta gorputzaren arteko truke kausalakedo bestelakoak: «Gorputzak ezin
|
du
gogoa determinatu pentsatzera, eta gogoakere ezin du gorputza determinatu mugitzera edo geldi egotera, edo beste edozertara, beste edozerrik bada» (Spinoza, Etika, 111, Prop. 2). Halabeharrez elkarri lotutadaudela uler daitekeen heinean, ez dago zalantzarik beraien arteko elkarreraginaz.Bigarrenik, Spinozak sinesten duen gorputzaren (eta, hain zuzen, subjektuaren) nozioa absolutua eta holistikoa da, sistema osatu eta integratu bat (haatik haztenden eta bere burua eraldatzen duen sistema bat).
|
|
2015
|
|
|
Dokumentazio balioaz harago jo zuten, eta sareko lanketaren bidez, eurak hedabide bihurtuta ahalik eta hedapen handiena lortzen saiatu ziren. Hiru helburu
|
zituzten
gogoan: jendarteak gertatzen ari zenaren berri izatea, atxiloketak agindu zein babestu zituenari nolabait ordainaraztea eta Herri Harresi jendetsua eratzea.
|