|
2017
|
|
|
Eta bertsolaritzaren beraren ikuspegitik oso lur ezberdinak dauzkagu lantzeko, Euskal Herriak oso eremu ezberdinak dauzka, oso klima ezberdinak linguistikoki, eta txapelketak balio izaten du komunikabideen bidez, lur horietan denetan bertsoaren hazia ereiteko. Eta nik uste
|
dut
gaur egun euskarazko kultura denaren premian dagoela, eta ezin diogula uko egin horrelako aukera bati. Orduan, bueno, baloratu egin behar da, funtzio sozialak, funtzio linguistikoak, eta funtzio kulturalak, eta logika artistikoa nolabait.
|
|
|
Nik uste
|
dut
gaur egun gehixeago ematen ari zaiola bere lekua inprobisazioari, ez bakarrik bertsogintzan, baita beste alor batzuetan ere. Hala ere ez dut uste ez gutxietsi, ez gehiegi handietsi behar denik inprobisazioa, inprobisazioak bere mugak ditu, sorkuntzarako bere mugak ditu, eta aldi berean bere potentziala dauka arte sorkuntza moduan.
|
|
|
Nik uste dut erabat dagoela bertsolaria lur horri lotua, bere lurrari, bere hizkuntzaren lurrari, erabat erroak dauzkala barneratuta. Horrek ez du esan nahi iraganari begira eta erroetara begira bakarrik dagoenik bertsolaria, eta berriz ere hau da nik uste
|
dut
gaur eguneko bertsolaritzaren ezaugarri interesgarrienetako bat: oso lurrari errotuta egonagatik oso gaur egunari eta munduari irekita dagoela.
|
|
|
hain higuin zaion bati? Esazu, nolatan
|
du
gaur Lisandrok
|
|
|
Entrenamendu eguna
|
du
gaur Arbek. Xistera urez busti du, zumitzak hezetasuna behar duelako, apurtu ez dadin.
|
|
|
Nora joan nahi
|
duzu
gaur, Jamil?
|
|
|
Uste
|
dut
gaur baino lehen elkar ezagutu dugula esan nion, eta badakizula zergatik etorri naizen.
|
|
2018
|
|
|
Hong gaoliang jiazu, Mo Yanen nobela gehienak bezala, egilearen jaioterrian kokaturik dago (Gaomi), kasu honetan japoniarren okupazioaren garaian. Landa eremuko errealitatearen paradigma gisa erabiltzen du idazleak jaioterria, baina errealitate horrekin harreman gutxi
|
du
gaur egungo Gaomik. Dena dela, 1980 urtearen ostean eta Deng Xiaopingen erreformak hasi arteko epean jaio ziren 350 milioi txinatarrentzat mundu ezezaguna da Mo Yanek bere lanetan deskribatzen duena.
|
|
|
Itzulpengintza, batez ere literatur arlokoa, ezagutza asmo zintzo eta osasuntsu batek gidaturik dagoela pentsatzeko joera
|
dugu
gaur egun, baina Napoleonen adibideak konplikatu egiten du uste hori. Hastapenetik, itzulpengintza eta literatura konparatzearen jarduera" garaipen" eta" konkista" kontzeptuei lotuta joan da, helmuga hizkuntzak markatu duelako zer den itzuli beharrekoa eta nola ulertu behar den hura.
|
|
|
Euskararen kontseilua dago bestetik, gutxi asko, euskararen aldeko herri mugimenduaren bozgorailu nazional nagusia. Biek ala biek, zoritxarrez, dituzten xedeak lortzeko muga handiegiak
|
dituzte
gaur egun; lehenengoak," sailburuordetza" izaeraren zentzu literala guztiz bereganatuta duelako; bigarrenak, sortze momentuan zuen hauspoa galdu duelako.
|
|
|
" Gaur, lehenengo aldiz, gaztelera izan dugu eta den denek zekiten, zergatik ez didazue erakutsi?". Beraz, 5 urte arteko haur batzuk
|
ditugu
gaur egungo euskaldun elebakar eta ale bakar.
|
|
|
Euskal Herriko gizarteak belaunaldi berriak euskalduntzeko erabilitako diru guztiak eta egindako ahalegin guztiak galbidean jartzen ditu lan munduak. Horixe
|
dugu
gaur egun begi bistan egon arren ikusten ez dugun elefantea.
|
|
|
Gurpilak lotura zuzena
|
du
gaur egungo lan munduarekin, euskararen elefantearekin, izan ere, ezinezkoa litzateke gaur egungo gizarte industrializatua gurpilik gabe. Zalantzarik gabe, gurpila, gizakiaren asmakizun handienen artean dago.
|
|
|
Eta, itsasoz haraindiko herri haietan bezala, hemen ere, Espainiako estatuaren hizkuntzakeriak euskararen etnozidio linguistikoa eragin eta bultzatu duela euskararen herrian. ...ainiako nazionalismoaren hizkuntzakeriak ezkutatu egiten du Estatuak gaztelania Espainiako lurralde osoan bortxakeriaz eta armen bidez inposatu zuela gerra zibil batek ekarritako diktadura baten bidez. Eta diktadura horren ondoren ere, demokrazia izeneko garai honetan, gaztelaniaren eta Espainiako lurraldeetako gainontzeko hizkuntzen arteko desoreka iraunarazteko, diskurtso eta lege baztertzaileak
|
dituela
gaur egun. Diskurtso eta lege horiek, euskararen zabalkundea oztopatzea dute helburu, Espainiako estatuko gainontzeko hizkuntzena bezalaxe. Adibide baterako, Nafarroako kasua dugu:
|
|
2019
|
|
|
Baina tira, alferrik da ura joanda gero presa egitea, eta gaur eta hemen gaudenok gu gara. Eta sekulako pagotxa
|
dugu
gaur eta hemen.
|
|
|
Bada, galestar horrek, Jones jaunak, sorpresa bat eman nahi
|
du
gaur. Sekretua omen da.
|
|
|
Gaur gauean bertan. Nik uste
|
dut
gaur gauean etorriko direla deabruak Hoss Willians aitona zitalaren arima bila.
|
|
|
Sinesmenen arteko sinkretismoan bilatu behar
|
ditugu
gaur ospatzen ditugun besta ainitzen sorrera. Eta hortxe kokatuko nuke nik, gaur Santo Tomas edo Santomasak izenez ospatzen dugun besta arrakastatsua.
|
|
|
Alfhild, hieroglifikorik ez! Gauza argiak behar
|
ditut
gaur.
|
|
|
Baina lehortutako lurra besterik ez
|
dugu
gaur patriketan.
|
|
|
baina bildutako musuekin nahikoa
|
dut
gaur
|
|
|
zuregatik bizi
|
dugu
gaur ukazio gogorra,
|
|
|
Munduko beste leku batzuetan, aldaketa gutxiago espero ditu. Asiak, adibidez, 4.400 milioi biztanle
|
ditu
gaur egun, eta 2050 urtearen inguruan 5.000 milioi izatera iritsi eta gero populazioa galtzen hasiko dela aurreikusi du. Ipar Amerikak, Europak, Latinoamerikak eta Karibeak 1.000 milioi biztanle baino gutxiagorekin jarraituko dute bakoitzak.
|
|
2020
|
|
|
Hala, literatura eginez, definizio erreakzionarioaz gain, de facto galduta dauden (zeren eta, oraindik, nork uste du literaturak halako boterea
|
duenik
gaur egun?) kontakizun handi horiek, mito sortzaile horiek azaltzen dute beren ikuskera ideologikoa, eta modu irekian agerian uzten dute beren ordenarekiko eta agintearekiko konplizitatea.
|
|
|
Salbuespenekoa
|
dute
gaur balkoian. Urtebetetze tarta ageri da plastikozko bi besaulkien artean dagoen mahaiaren gainean, erdian kandela bakar bat duela.
|
|
|
Nola jokatu behar
|
du
gaur gizon batek Ameriketako gobernu honekiko. Erantzuten dut ezin duela harekin elkar hartuta ibili zorigaitzik gabe.
|
|
|
Lanera, beraz," signore Meunier"?... " Signore Meunier" ek lan egin nahi
|
du
gaur, eta nik ez. Udaberria heldu dala dirudi gaur.
|
|
|
maitemintzean besteekiko gogorrago egongo nintzala uste nuen, eta alderantziz da. Aldameneko neska hau besarkatzeko behar gorria nabaitzen
|
dut
gaur; eta Elsa dut bihotzean, ez da dudarik. Ez nekien hau".
|
|
|
Arrisku bat
|
dugu
gaur esan zien batez ere asteazkenean, saioa hesterakoan eta arrisku hori egokikeria, errazkeria, oportunismoa da; alegia, nola edo hala mundua guregana bildu nahia. Gu ez gera, ordea, mundu huntarakoak.
|
|
|
Baiña, zer
|
duzu
gaur, moztu zuen Elsa' k farrez, baiña sendimenduan sakonki hunkiturik.
|
|
|
Gogorregi izan nintzan azkenekoan zurekiko. Halako jipoirik merezi ez zenuela uste
|
dut
gaur... Argi eta garbi aitortuko dizut:
|
|
|
Behin joan gera afaltzera biok Groot Bijgarden' era, eta ez ginduen iñork ikusi. Tout mais pas ça' bere proposamendua, zuhurki bete
|
dut
gaur arte... Ez, ez, eziña da..."
|
|
|
Aitak' erreboluzioa' egin nahi zuen. Nik ez nuen erreboluzioa siñisten, ez
|
dut
gaur ere siñisten, dirudunak gero eta gorrotoago baditut ere; eta neuretzako" erreboluzio' txiki bat egitea pentsatu nuen.
|
|
|
Elsa, dana dala," antiklerikalago" jartzen bide zan Loosberg" apaiz" haren liturgia eta azalkeria ikusita, oso noizpehinka Schaerbeek' eko kalean topatzen zituenak ikusita baiño. " Jaungoikoak kurpillak
|
ditu
gaur", esan ohi zuen Scheelen jaunak; eta Elsa' k aita onartzen zuela nabaitu zuen.
|
|
|
galdetu zuen Elsa' k, arras gogaiturik. Nik ez
|
dut
gaur ezertarako gogorik. Hortaz, ohera joango naiz, eta akabo.
|
|
|
Baiña, zer
|
duk
gaur, esan zuen Jean Ghislain' ek, bere adiskideak guztiz harriturik.
|
|
|
Jaungoikoa! eta oihuka hasi zen bat batean, esadazu, nola jan behar
|
du
gaur hor barruan eta... eta... nola moldatu behar du... premiaren bat baldin badu?
|
|
2021
|
|
|
Jakina, herri txikietan ahoberoena, harroputzena, bortitzena, beti nagusi, eta gainontzeko guztiak honekin ondo konpontzeko, inolako arazorik edo ez izateko, seinalatua ez izateko, men egin behar, otzan otzan eta isil isilik. Horrela izan da orain arte, eta jakin nahi
|
nukeena
gaur egun ere berdin darraien ala ez, gaur egun ere betiko ahobero, harroputz eta bortitzok, gure aita hiltzeko agindua eman edo parte hartu zutenak, gaur egun nire herriaren borondatearen jaun eta jabe diren ala ez. Tamalez, nire koinatak esan diezadakeen bakarra telefonoz hots egin zidan zinegotzi gazteak betikoekin zerikusirik ez duela, eta Euskal Herrian gertatutako azkeneko basakeriak zirela-eta berak eta bere alderdiko zinegotzi kide guztiek salatu eta betikoei mozio baten bidez sala zitzaten erregutu zieten.
|
|
|
Agian, baten batek daki, baina Luzaroko gorazarreaz gain ez zait inongo kazetaririk edo zaleturik nireganatu elkarrizketa kaskar bat ere egiteko edo sikiera autografo ziztrin bat eskatzeko asmoz. Dena dela, ez naiz kexu, nahikotxo
|
badut
gaur goizean Luzaroko udaletxean lepotik eskegi zidaten dominaz. Hunkigarria izan da, benetan diot, ni behintzat zeharo hunkitu naiz, eta ez bakarrik hango alkateak domina eskegi didanean edo udaletxeko areto nagusian bilduta zegoen jendea, nire auzokoak, txaloka hasi direnean.
|
|
|
Ez du ixten, bueltatzen da nigana zeharo asaldatuta. You are so unfair, noski naizela, berak niri emandako irakastordu luze guztiak alferrikakoak izan direla dio, batez ere Rachmaninoven hirugarren kontzertua behar beste jotzen ikas nezan, Rachmaninoven hirugarren kontzertua benetako piano joleen neurrira eginda baitago, piano jole handiak nabarmentzeko, ni
|
ninduena
gaur arte. Sentiarazten nau bere irakaslea defraudatu duen ikasle baldarra, maltzurra ere bai.
|
|
|
Bide harritsu hau (oso gogorra edozein autotan joanda ere) ondoko herrira iristeko modu bakarra da palestinarrentzat. Behinolako asfaltozko errepidea erabiltzea debekatua
|
dute
gaur egun, kokaguneetako israeldarrek erabiltzen baitute esklusiboki. Bizi bizi noa oinez, betidanik baitzait nekagarriagoa mantso ibiltzea.
|
|
|
Aitaren partetik umezurtza. Nekazaria bederatzi urte
|
zituenetik
gaur arte. Ile apaintzailea nerabezaroan.
|
|
|
Gudua
|
dugu
gaur. Gure egite handiak ez daitezela inoiz ahantz.
|
|
2022
|
|
|
Kolonbia eta Ekuadorren arteko muga iragan behar
|
huen
gaur eguerdian. Goiz jaiki, eta Ipiales etik gertu dagoen Lajas eko Santutegia ikustera joan haiz aurrena:
|
|
|
horretarako beste bi ordu behar dituk handik (eta buelta aterpera). Haize handia zebilek, ez dik atertzen eta lainoa oso behean zegok; ez zirudik merezi
|
duenik
gaur gora abiatzea. Baina aterpean sartu orduko entzun diek espainol batzuei ateratzekotan direla.
|
|
|
Argentinan ere aurkituko ditu, dudarik gabe, eta itxura denez baita Txilen ere, eta ez gutxi; nahiz eta aitortu behar duen Txilera etorritako euskaldunez ez zuela beste leku batzuetara joandakoez bezain ideia argirik. Baina, diotenez, txiletarren% 10etik 20ra bitartean izango lirateke euskal abizenen bat
|
dutenak
gaur egun. Horrek ez du esan nahi Bk beste leku batzuetan baino azalpen gutxiago eman behar duenik, nongoa den galdetu eta euskal herritarra dela erantzuten duenean: ez, Txilen ez du sumatu jendearen aldetik ezagutza handiagoa gai horri dagokionez, oro har; toki guztietan bezala, badira euskaldunon berri badutenak, baina gehienek imintzio arraro batez erantzuten dute vasco hitza entzundakoan.
|
|
|
Goizean kamionetaren batean saiatuko da, baina arratsalderako ez du zalantzarik: metroaren hirugarren lineako azken zatian ahalegindu behar
|
du
gaur, Coyoacán inguruan, duela hilabete poliki atera zitzaion.
|
|
|
Jauna, atxikiago nauzu munduko bertze edozein gizon baino, zeren, zure aholkuei esker, espero
|
baitut
gaur gauean ukaitea hainbertze urtez gutiziatu izan dudana.
|
|
|
Eta Oisille anderea izan zenez mintzatu zen lehen emaztea, jakintsuena eta zaharrena izaki, gazteenari eta ez diot zoroenari emanen diot hitza, segur baita horrela, hari jarraituz gero, ez dugula nehor bezperen beha atxikiko atzo ukan genituen bezain luze. Hortaz, Nomerfide, zurea
|
duzu
gaur txanda ongi errateko zereginetan. Baina, arren galdatzen dizut, ez iezaguzu gure eguna berriro negarrez hasarazi".
|
|
2023
|
|
|
Hik uste
|
duk
gaur egunik aproposena dela halako tabernetara joateko, eta azken hau, noski, bertako" eskualdunek", tartean abertzale anitzek ere bai, euskaraz ia inoiz egiten ez dutela ez esatearren.
|
|
|
Miss Karaokek abesti bat kantatu behar
|
du
gaur Gasteizko Principal antzokian, eta urduritzen hasia da. Zer kantatuko du Ebento Handi honetan, Jende Guztiaren aurrean?
|