|
2000
|
|
|
Bakoitzak bere zedula zeukan, bere txartela edo agiria, beharrezko gaiak erosteko eskubidea ematen zuena. Nik hamahiru urte
|
nituela
ez neukan tabakoaren errazionamendu eskubiderik, jakina. Hemezortzi behar nituen horretarako.
|
|
|
seietan zer egin behar
|
dugun
ez jakitera,
|
|
|
Ezkurrako mendaterantz jaisten ari ginela, bost neska mutilekin egin genuen topo bidean. Itxurari erreparatuta, ezagun
|
zuten
ez zirela ez baserritarrak eta ez mendizaleak, ez behintzat ohiko mendizale tipikoak; perretxiko biltzaileak edo ehiztariak ez zirela ere agerian zegoen. Txurroetan bildutako txima luzeak zituen mutiletako batek, leotardo tankerako galtza elastiko beltzak zituzten jantziak, neska zein mutil, bizpahiruk...
|
|
|
Gero ikusiko dugu. Uste
|
dut
ez dela kalterako izango neure burua estuturik ikustea. Horren premian nago beharbada.
|
|
|
Horrela ikusten nituen nik behintzat, horrelaxe ikusarazten zizkidan horrenbeste urtetako errutinak. Bizi izan ez
|
duenak
ez daki: eguna joan eta eguna etorri, urteetan eta urteetan, hainbeste liburu eta aldizkari, hainbeste margo, eskultura, instalakuntza eta perfomance, hainbeste kanta, disko eta sinfonia, hainbeste aktore, pailazo eta txotxongilo, hainbeste aurreskulari, zamaltzain eta koreografo, hainbeste kopla, bertso, bertsopaper eta txapelketa, hainbeste sariketa, antologia, izendapen, omenaldi, hileta eta urteurren...
|
|
|
Gu hemen ginela behinik behin, afalondoan hortxe, beti dei bat edo bi izaten zituen; beti kanpotik hots egiten zioten. Bistan da, norekin eta zertaz ari zen guk ez genekien fitsik"; Belek Xani begiratu, gero bista jaitsi, begiak bere eskuetan tinkatu zituen; Xanek zerbait esatea espero zukeen; Xan berriz, oraindik Belek nora heldu nahi
|
zuen
ez zekiela zegoen; hartaz, Belek, burua jaso eta: " orduan, Henri ikusiko duzu?", galdetu zion.
|
|
|
" Paper bat...", hasi zen Xan, baina, zeukan paper hura zein zen gogoratuz: " ez", esan zuen," balio
|
duenik
ez". Pititak, neskarekin ari baina, sobra ere hura aditu egin zuen eta, biengana itzuliz:
|
|
|
" iup!", esan zuen Lazarok;" ba al gara edo ez gara?"; eta, Xanek ezbaia egin zuenez: " Henriren lagunak nire lagunak dituk", esan zuen; arrazoi akabaila;" hator, familia ezagutuko duk", erantsi zuen; nahi
|
bazuen
ez bazuen, ez zion behintzat beste biderik utzi: ja ateraino eraman zuen; alta... kontsumitu zuena ordaindu behar zuela ta, Xanek patrikatik sos batzuk ateratzekoa egin zuen, barrara joatekoa; Lazarok, ordea:
|
|
2001
|
|
|
Senarra edateari eman zen anartean. Haurrarekin bakarrik gelditzen nintzen apartamentuan, ene aita eta amen esku ukaldia
|
ukan
ez banu ez dakit non nintzakeen gaur egun. Hala ere, noizbehinka, temesta pastilla bat zintzurreratzen dut oraino zainen lasaitzeko, senargaiaren aiduru nagoela adibidez.
|
|
|
Ezaugarrien higatzeak eskizofreniko bihurtzeko arriskuan jartzen gaitu.
|
Duela
ez aspaldi adibidez, supermerkatuko gasnategian nengoen zerbitzari anderearen aiduru, hoberenetik manatzeko prest; lerroburuan egonagatik, frantses puru eta eder batean mintzo zen gizon heldu berria zerbitzatu zuen, xuxurlatuz eni, ezpainak ximur:
|
|
|
Txin txin. Jendarmeen gerizan, alta nehork ez
|
zuen
ez gaixoa bahituko, suprefeta gorri gorri eta hatsantua heltzen ikusi zuten; haren agurtzera lehiatu ziren eta mihi puntan zeukaten galdearen berri eman zioten.
|
|
|
" ¡ Cagüendios!, van a aprender pronto mi nombre en este pueblo, Argimiro, ¡ el que no deja un rojo vivo!". Ez zekiten prisionero hura komunista, sozialista edo anarkista ote zen, baina garbi
|
zuten
ez zela jenero naturala. Paraje haietako jendea bazkalondoko siestan egoten zen tenore hartan, eta ez zen gisa hartara jaunzten.
|
|
|
Errezeloa
|
dut
ez ote nuen arraso ergel aurpegia paratu, irri zozoa ezpainetan, burua bueltatu eta baiezko keinua egin nuenean.
|
|
|
esan zuen. Barkatu lagunak, baina uste
|
dut
ez duzuela gauza handirik uler... azken unean iritziz aldatu eta beste mutur batetik ekin zion: Bon, ikasi duzue kanon, kanon literario bat edukitzeko beharrezkoa dela ulertzen den hizkuntzarik, idazlerik, hiztunik, unibertsitaterik, erakunderik...
|
|
|
Ni ideiak antolatzen ahalegintzen ari nintzen alferrik, ez bainion inongo zentzurik aurkitzen argazkiaren kontu horri. Ez, horrek ez
|
zuen
ez bururik ez hankarik.
|
|
|
espero
|
duguna
ez da ia sekula gertatzen.
|
|
2002
|
|
|
– Espero
|
dut
ez zarela atzeneko etekinez ariko, sosaz gaizki gabiltza aspaldion eta.
|
|
|
Ba omen zagok arrazoi bat gauza bat egiteko eta ba omen zagok beste bat gauza bera ez egiteko. Karlek uste
|
zuen
ez zeukala eskubiderik euskaldunen mundura sartzeko. Horrela bota zion, pasiorik gabe.
|
|
2003
|
|
|
Baina berdin dio, bera ez da Bocuse. Nahi ez
|
duenean
ez, behintzat. Eta gaur ez du nahi.
|
|
|
Normalean egongelako sofa handian egiten du siesta, baina gaur nahiago du bere logelara erretiratu eta ohe gainean etzanda, batere arroparik kendu gabe, manta koxkor bat gainean hartuta, lotaratzea. Gazteek espazioa behar
|
dute
ez itotzeko, pentsatu du. Ihesi eta inoren etxean gordeta, ez dela pertsonarentzat egoerarik gozoena.
|
|
|
Eta aireportura jo genuen. Robertek bere argazkiak bidali nahi
|
zituelako
ez ezik beste kazetari bat ere itxaroten genuelako. Jay Allen zuen hark izena.
|
|
|
Eta izenok Zerbitzuari zelan jakinarazi ere azaldu nion. Zertarako behar
|
genituen
ez nion esan. Nik neuk ere ez nekien eta.
|
|
2004
|
|
|
Nahiago
|
zuen
ez pentsatu; zenbait psikologoren arabera, heltzea ordura arte ezin kokatuz kili kolo izandako gatazkei lekua eta interpretazio bakarra aurkitzean datza. Familia behintzat kokatu zuen, kokatu zuenez:
|
|
|
Justu justu adio esan eta kafe hartzera atera zen Bazterretxera, gaztaroa eman zuten taberna berera. Felipe eta Manolo musean aritzeko espera zeuzkan, baina denborarik ez zuela esan zien, gogorik ez
|
zuela
ez esateagatik, eta barran eseri zen bakar bakarrik. Hutsa eskatu zion kamarero gazteari; Bazterrek saldu eta Londresera alde egin zuenetik bazen laugarren jabe aldia edo, eta hala ere zabalik iraun zuen tabernak hamabi urte hauetan," gu bezain itxi gaitz" pentsatu zuen Harakinek, harrotasun ziztadak bularra betetzen ziola.
|
|
|
euskalduna zara militante zaren neurrian, eta barre egiten zuen. Uste
|
dut
ez zitzaiola gehiegi axola atzean utzitakoa, Euskal Herria eta abar. Badakizu homosexuala dela?".
|
|
|
" Hau ere ez
|
duk
ez sorotik behera amilduko..." esan zuen Gastonek; denak Mandiri begira; patxada ederrean heldu zelarik hura: " Hamaikak, hi; hauek al dituk orduak?"
|
|
|
" Ez duk hik merezi... Lapurrak,
|
zuenean
ez al dira sartu. Merezi bai zuek."
|
|
2005
|
|
|
Eta gainera, gehienak gazteentzat. Bera bezala lau hamarkada beteak
|
zituztenentzat
ez zen deus, herritik joatea salbu eta hori eginez ere ez zen ezer segurtatzen. Zena zela, eta horrek izpiritua arintzen zion, nagusiaren eta sindikatuen artean hitzartu likidatze egitarauaren arabera hogeita lau hilabete bazituen lan baten atzemateko.
|
|
|
Lilaren larruaren gozotasuna falta zuela, haren xerka partitu zen. Ez
|
zuen
ez jantzirik, ez lo zakurik, ez paperik, ez eta dirurik hartu. Zainen jabaltzeko pilulak eta haien arraberritzeko medikuaren ordenantzak ez zituen ordea ahantzi.
|
|
|
– Nor haiz hi guri hola mintzatzeko? Ageri
|
duk
ez duala lanaren galtzeko lanjerrik! Isil hadi asto handi!
|
|
|
– Ez
|
dut
ez horren beharrik osaba. Irakaslea naiz ni.
|
|
|
– Ez
|
duk
ez gordetzeko, baina papoan zintzilikatzeko.
|
|
|
Kakueneko astaina bilo luzea, hala deitzen zuten apalestea airean, herri hartan emazteek ez
|
baitzuten
ez irakurtzen ez eta kiroletan betarik galtzen, jendetza bilduan ezagutzen zituenak agurtuz iragan zen; eskua altxatuz Jessica eskolako lagun ohia zoriondu zuen. Ez zen gelditu aldion ahurrean zeraman ur botilaren betetzeko.
|
|
|
Aljeriak frantses behar zuela zioten, han ororen gainetik bakea premiazkoa zelako. Medaila sailak papoan daldar zeramazkiten adineko soldadu ohi batzuek banderak inarrosten zituzketen eta jendarmeak mutikoak, atzera begiratzeko astirik
|
ukan
ez zezaten segurki, abereak bezala bagoietara bulkatzen saiatzen ziren. Trena hartzen zuen lehen aldia zen Beinatentzat:
|
|
|
Hor zuen halaber, pazifikatze operazio batetik itzultzean, zaindari zegoela, gizon bat nola zitzikatzen zen lehentze begimendu. Uste
|
zuen
ez zela ohituko. Baina usaia hartu zuen.
|
|
|
Arrahaur ederrak eskainiko zizkion segur aski, baina Edmearen xede horiek ezabatzen zituen seme gaizoaren behin behineko egoerak. Ez
|
zuen
ez, bestalde, penaz lehertzeko aitzakiarik: eiki, Andderen bi umeak ardura ekartzen zizkioten zaintzeko, halaber Maiteren mutikoa eta Gilenena, astezkenetan.
|
|
|
Kanpoko norbaitek ikus dezan ene makurra? Uste
|
duk
ez dela aski ala. Bihar Artoizera nihoak.
|
|
|
Lasai. Ahalik hobekien konpontzen ziren haurrak deusen eskasik
|
ukan
ez zezan. Eta heltzen ziren.
|
|
|
– Ez ditugu diruz eta ontasunez gose direnak lehiatu behar. Aberatsak halaber Jainkoaren haur izanki, agian pobre larru hasak baino anitzez gehiago pleinitzekoak dira, gaurko mendean hedatzen ari den pikarraitzea garatzen ikustean, sekula
|
ukan
ez duten kontzientzia txarra jasaten dutelako, aberats izateagatik. Onartuko duzue horrelako bazterketa bidegabekoa dela!
|
|
|
Elkarrekin gaudenean, urmaelduriko banaezineko batasun baino, noizbehinka ezkontzen diren libertatea eta intimitatea oinarritzen duen bakartasunez azpildutako bi izate arras bereiz izaten jarraitzea komeni zaigu. Eta ildo horretarik uste
|
dut
ez garela nehoiz bata bestearengandik aldenduko.
|
|
|
Horregatik, Linok denak engainatu zituela iruditzen zaio oraindik ere komisarioari, bezatzaile sentibera hark benetan maite zuena Bruno zaharra zela," gorputz eta arima gara, anaiak bezala!", eta elkarrekin ikusten ditu biak oinez, Varaderoko malekoian eskutik helduta. ...konpainian, eta gero gogoa lainotzen zaio eta Bruno Paulovarekin bistaratzen du, edo Bruno Paulovaren tutu gonarekin jantzita, eta banpiro bat Linori alkandorako botoiak erantzi eta hari lepoaren luzera osoa miazkatzen, edo Paulova anbienteko taberna batean berari odola zurrupatzen, edo banpiro bat karabana baten barruan errebolberrari, bere patuaren erruleta errusiarrari distira ateratzen, maite
|
nau
ez nau maite, petaloak kentzen(" badakizu zer esaten duten: Pas de roses sans épines!"); eta igande gau horietan zinez, gorputz eta arima –giza gorputzarekin, zimino arimarekin– gorrotatzen du komisarioak bere ogibidea.
|
|
|
Mudantzak egiten genituenekoak, haiek bai garaiak. Ez
|
zuten
ez, luze iraun. Anaiak furgoneta bat inguratu zuen eta iragarkiak jarri genituen han eta hemen.
|
|
|
Betiko kontu berdina. Ezin
|
dut
ez Corcovadorik, ez zeru pusketarik ikusi ohol honi begira banago. Atea itxita dago.
|
|
|
Gero eta gutxiago ulertzen zituzten kapitainaren istorioak. Herrialde urrun desagertuetan kokatuak edo oraindik sortzeke zeuden lurralde eta zibilizazioei buruzkoak behar
|
zuten
ez hanka ez bururik ez zuten ameskeria haiek. Hitzak asmatzen zituen, gero eta kriptikoagoak ziren bere paragrafoak.
|
|
|
Leon gizon ona da, aspalditik dago bailara honetan txertatuta, baina bera ere Don Joaquinen palmondo handiena bezain arrotza da paraje honetan. Txorimalo jantzita ere nabari
|
luke
ez dela hemengoa. Frantsesa dela, eta familia onekoa.
|
|
|
Agian artistak ez zuen erabili horrelako xede alferrikakorik bere buruan. Koadro hartan egon behar
|
zuenik
ez bazegoen, zuk ezin ikusiko zenuela inola eta inoiz. Zernahi izanik ere.
|
|
|
Ez diet hasiera batean sinetsi. Esan gura
|
dut
ez diedala lehenengoan konprenitu, geroago ez diet sinetsi. Batera mintzatu dira, batzuk galegoz eta besteak espainolez, harik eta Gerenaren lehengusuak erabaki duen arte:
|
|
|
" Apezpikuaren araua" ari zela ezartzen argitu zion Arrutik A.ri, sakondura kalkulatzen ari zela, hiru urte lehenagoko uholdeetan urak eramandako gorpuak aurkitzen ari izan zenean zion ikasia zuhariari berari. Metro t’erdiz barnera zeuden, aitzurkariek uste zutena baino sakonago, lehen zulaketa egina
|
zutenetik
ez oso urrun. Zahatoa eskatu zuen zuhariak.
|
|
|
Haizea dabil eta halako zirrara leuna egiten du ile moztuan. Trenbide gaineko zubira abiatu naiz, aspaldi
|
du
ez ditudala benetako zamakoak hurbiletik ikusi. Holandar batean alde egin zuen Marinak, herrian fox terrier batekin promenatzen eta denokin hitz egiten astebete eman zuen kapitain bilo horiak eramanda.
|
|
|
Gorroto nuen esparroi hura, bai, eta gorrotoago nuen neure burua bostekoa estutzerakoan" Tabakorako!" esanik eskuan jarri zidan billetea ez hartzeko adorerik
|
ukan
ez nuelako.
|
|
|
...u ginen ontziaz, oinutsik, labana eskuan, bat banaka aholotu eta estekatu genituen erreleboko guardak, ongi Vieites, ganberetara jaitsi eta afaltzen harrapatu genuen eskifaia osoa, garrasiren bat entzun genuen ofizialen jangelatik, baina denek etzan behar izan zuten, hori duk Arrieta, mahaiko labanek ez dute balio pirata baten larruan ebakitzeko, horrelaxe Ormazabal, lasai, lasai, krimenik egin ez
|
duena
ez da zertan beldur izan, epaiketa justu bat eginen diogu urkatu behar dugunari.
|
|
|
Parrokoak hau eta beste esan dezake, deklama dezake, elokuentziaren edergailuek eta teologiaren argudioek ez dute liluratuko ezkerreko aulkien atzenean dagoen gizon argalen samalda, iduri
|
luke
ez dakiela gizon haiek ez liratekeela hemen azalduko derrigortuak ez baleude, sobera aldiz entzun dute Kristoren izena zanpatzen dituztenen ahotik, Elizari urrunduak zaizkio fededunak zirenak ere, eta" Ite misa est" entzun baino lehen irten dira eskaileretan behera plazarantz, karrika zaharretan barrena sakabanatzeko taldetxotan, bikotetan, senar emazte apainetarik eta mantelinadun atso...
|
|
|
Maitemindua egon behar zuen, jakina, porturik portu zihoan ametsez Andoni Olaberen itaunari erantzun barik urruntzen zenean. Begi aurrean mirail txipiño bat baleuka bezalaxe, bai, eta hartarik euskal aterpetua ikusten du bere joanari beha, emearen harrotasuna orduan, hurrena datorrenean" Nolaz ezagutu nauzu, Bilbotik menturaz?" esanen diola zin eginik, atmosferan berriro sartzean desintegratu egin behar
|
duela
ez dakien txakurtxo horrek.
|
|
|
Venezuelako Arrantza Flota sortzea interesgarria zen armadoreendako, koipea aterako zioten gure exilioari. Baina marinela ez duk arrantzalea, ontzian nahi
|
genuelako
ez ginen ontziratu. Galdetu egin behar hori guri, Londonen bizitzeko eskubiderik ez bagenu legez.
|
|
|
Hiru ordu aritu ginen hamar miliako oboan sakoneko kargak jaurti eta jaurti. Tommiek ezagun
|
zuten
ez zekitela itsaspekoa non zegoen, isiltasun beltzean etzanda egonen zen hura, gu ongien zelan atrapa kalkulatzen, dena zehazten, bezuza zorrozten. Edo beharbada konboiaren bila joana zen.
|
|
|
Ez zion irri gaiztorik sumatu Rosamariri plazakoa ez zela dantza egitea esan zuenean, mespretxuzkoa izan zen. Ostatura itzultzea bururatu zitzaion, baina hobe
|
zuen
ez joatea, min hartuko zuen neska bertan ez bazegoen, hobe jakin ezik. Trumoi eztanda latz batek berritu zuen erasoa, etxe bazterretara eta taberna barruetara sakabanatu ziren dantzariak, kioskoa abandonatu zuten musikoek.
|
|
2006
|
|
|
Asko maite duenak ezer ez du maite, zer maite
|
duen
ez badaki; eta asko dakienak ezertxo ez daki, dakiena maite ez badu. JosAnton Artzek esan eta gaurko egunkarietan jasotako hitzak dira.
|
|
|
Probatu ez
|
duenak
ez daki zein errukarria den hizlaria hitzaldia eman behar duen lekura heltzen den unean. Batez ere inor ezagutzen ez duen leku batera bakar bakarrik joaten denean, han zer aurkituko duen arrastorik gabe.
|
|
|
Oraingo honetan, esan dit ezpainetan irribarre txikia, uste
|
dut
ez zarela libratzen.
|
|
|
Printzipioa: ez da garbitu beharreko azala akastu behar; bestela, marratxo bat eginez gero, bezeroek
|
badute
ez pagatzeko aitzakia.
|
|
|
Lehenengo sokak ondo lotuta daudela begiratuko nuke –bere aitaren historia kontatu digu; hura hargina zen; behin, obra batean, aldamiotik erori zen, gero aldamioa beti berak jarri nahi izaten zuen, berak jartzen ez
|
bazuen
ez zen aldamiora igotzen.
|
|
|
– Eta zoritxarrez, uste
|
dugu
ez dela azkena izango. Bigarren espetxeratze honek psikologikoki kalte oso handia egin zion Jon Bengoari, itzela, halaxe komentatu ziguten bere familiakoek, depresio gero eta sakonago batean murgildua zela...
|
|
|
–eta Goiok ez zuen buruaz ezetz esateko lanik ere hartzen, garbi bai garbi baitzen galdera erretorikoa zela–, prestakuntza, prestakuntza, prestakuntza da beharrezkoa alternatiba bat eratzen dugun bitartean, eratuko dugun egunerako, kostako da baina, hori ez dago ukatzerik, errealitatea konplexua eta aldakorra delako, horrexegatik beragatik hain zuzen, eta gero fabrikako lankideen eta sekzioko sugegorrien komentarioak, begira urliaren semea, lau urte baizik ez ditik eta lehengoan, nagusi izatean zer izan nahi duen galdetu eta ez al zian erantzun, ba, Hipertrolako ingeniari aurrez jubilatua soldataren ehuneko laurogeita hamarrarekin, Hi per tro la ko in ge nia ri au rrez ju bi la tua sol da ta ren ehu ne-ko la ro ta ha ma rra re kin, dena braust, baina silabak ongi markatuz eta silaba bakar batean zalantzarik edo tostorrik egin gabe, hori ez duk galduko, bizi bizi zetorrek, edo sandiaren aita hil berriarena, aita ona izan zuan, eta norbaitek inozoki galdetu, zer, seme alabekin mintzatzen zuan, seme alaben edukazioaz arduratzen zuan, kariñosoa zuan, edo zer, eta erantzuna labana kolpe bat bezala, ez, motel, ez, azkar hil zuan eta diru pixka bat utzi zian, dena zetorren ondo egun kloniko horiek iragateko, katean tapizeria jarri berriari errepasoa egiten, jostura bat tokiz kanpo han eta olio orban bat hemen, jardunaldi bakoitzean horrenbeste kotxe eta azkar ibili beharra orain gaueko txandan zebilen taldeak ehuneko hamarra ateratzen zielako produkzioan, Goiok ez zuen ulertzen, zertarako hainbeste presa gero handik sei hilabetera, merkatuaren egoera zela-eta, produkzioa mantsotu behar bazen eta fabrika hainbeste egunetan ixten bazuten, fabrika itxita zegoeneko egun libreak egun poltsarako, martxa hartan jubilazio egunean bi lan urteko zorra edukiko zuen enpresarekin, Armani, esplikatuzak hau, bizitza guztia lanean eta orain hauek zatozek dirua zor diedala, potroak, gero, bai, bazakiat denbora aldakorrak direla, baina ez nian uste sekula hainbeste aldatuko zirenik, lan egiteagatik ordaindu beharra, gaur jan ditudan lentejak datorren hilean pagatuko ditiat, zorretan jan ditiat, potroak gero, eta egunak joan egunak etorri, denak igual igualak, elkarrengandik bereizezinak, lenteja platerkadako bi ale bezainbeste, sikiera produkzio bitartekoak aitzurra eta pala ez diat esango baina hondeamakina eta barrenoa balira, horiek egitate kontrolagarriak zituan, ukigarriak, hurbilak, fisikoak, nire kapazitateentzako dimentsio ulergarrikoak, humanoak, baina orain dena egon zagok, baina sekula egon gabe, deabru ikusezin batek mugitzen ditik hariak hiperespazioko tokiren batetik, nonbait, mutilak, izorratu gaitiztek, esan ohi zuen Goiok, gaur egun dena duk birtuala, nire buruko soila izan ezik, igual, ez zaitez horregatik kezkatu, esaten zuen Armanik, ilea ugaritzeko genea aurkitu ditek saguetan, eta produktu bat atera ditek, funtzionatzen omen dik, baina ez hadi kezkatu, orain serio esaten diat, eta batez ere, ez hadi kexatu, sekula ez gaituk gaur den egunean bezala bizi, begiratu hire inguruan, Goio, noiz eduki ditiztek langileek horrelako kotxeak, noiz bidali ditiztek seme alabak unibertsitatera, noiz eduki ditek bigarren etxebizitza, noiz jokatu burtsan, noiz inbertitu, Armanik hori esaten zuenean Goiori bihotza jausten zitzaion lurrera, iruditzen zitzaiolako bere semeak arrazoi zeukala, bere semeak ezertarako balio ez zuen zahar bat zela uste zuelako, izan ere, pentsatzen zuen Goiok, ez nauk aita ona izan, azkar hil, auskalo, baina dirurik utziko ez dudalakoa segurua duk, nik ez zakiat burtsan jokatzen, orduan irri egiten zioten, ez dakiala burtsan jokatzen?, hori erraza duk, motel, ea: ...k gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez
|
duenak
ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta ust... badakik frontoian jokatzen?, ba, orduan burtsan jokatzen ere badakik, ez zakiat ba, defenditzen zen Goio, hik nahi duana esango duk baina nik frontoiarena garbiago ikusten diat, tira, orduan ez hadi gehiago kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikusi nian, horiek babokeriak dituk, Goio, patronalaren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik bere aita tonto hutsa dela, ez duk diru asko baina bizi osoko aurrerakina duk, edo ia, ateratzen denarekin etxean obra egingo genikek eta semea bidaltzen genikek kanpora ingelesa ikastera, Armanik arrazoi dik, ez diat kezkatu behar horregatik, eta zer arraio, ez ditek esaten, ba, mihigaiztoek, Armanik ordu sindikalak aprobetxatzen dituela bere swing a edo dena delakoa hobetzeko, orduan, zergatik ez ni... ez diat kezkatu behar horregatik, baina ez, esaten zioten beste lankide maltzur samar batzuek, ez kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi urik ematen, kitto beraz, baina lentejak jaten segitu behar diat, hor konpon, hi, Goio, hori ez duk euren problema, jabeena, alegia, Armani, Armani, noizko alternatiba famatu hori, urteak dituk esaten duala ez dela biharko, baina ordutik bihar asko pasatu dituk, edozer baino lehen, ez gaitezen urduri jar, antola gaitezen, gainerako sindikatukook eta gainerako lankideok, orokorrean, bat datoz, egoera larria da, bai, baina guk ere indarra daukagu, manifestazio bat egingo dugu, hasteko, ezin gaituzte part botata utzi, konpromisoak dauzkate gurekin, ederki asko aberastu dira gure kontura, azken hamabost urteetan, borroka egingo dugu, negoziatu dute, negoziatzera behartuko ditugu, langileria berriro karrikaren jabe, beren ikur zaharrekin, jendea trumilka bildurik, Poliziaren karga bat edo beste, atxilotu batzuk, ez beste garai batean bezainbeste, hala ere, ez kargak eta ez atxilotuak, eta patronala eseri da sindikatuekin negoziatzera, ikusten, Goio, esaten zuen Armanik, ikusten, orain, albiste on horrekin batera badut beste bat txarra, urte on batzuen ondoren Elektrikak jaisten ari dituk, baina lanpostuei eutsi egingo zieagu, bai horixe, negoziazioak gogorrak izango dituk, negoziazioak gogorrak izaten ari dira, luzeak izaten ari dira, eta ez dirudi bide onetik doazenik, Elektrikak berriro behera, potroak, hi, negoziazio luzeak eta korapilatsuak eta halako desanimo orokorra zabaldu da fabrikan, aldez aurretik sentitutako derrota batena, kalean ere gero eta jende gutxiago, Poliziak ez du kargatzeko ez inor atxilotzeko beharrik ikusten, pintura planta hemen geratuko da, berrogeita hamazazpitik gorakoak aurrejubilatuko dituzte, eta gainerakoak kalera, hiru mila, bai, hiru mila baino beste lau milarena salbatu dugu, zer nahi duzue, ez dago besterik, baina nik berrogeita hamasei dauzkat, Armani, zorte txarra, Goio, zorte txarra, ahal izan den guztia egin dugu, baina ez dago besterik, azkenak argia amata dezala.
|
|
|
badakik frontoian jokatzen?, ba, orduan burtsan jokatzen ere badakik, ez zakiat ba, defenditzen zen Goio, hik nahi duana esango duk baina nik frontoiarena garbiago ikusten diat, tira, orduan ez hadi gehiago kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikusi nian, horiek babokeriak dituk, Goio, patronalaren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik bere aita tonto hutsa dela, ez duk diru asko baina bizi osoko aurrerakina duk, edo ia, ateratzen denarekin etxean obra egingo genikek eta semea bidaltzen genikek kanpora ingelesa ikastera, Armanik arrazoi dik, ez diat kezkatu behar horregatik, eta zer arraio, ez ditek esaten, ba, mihigaiztoek, Armanik ordu sindikalak aprobetxatzen dituela bere swing a edo dena delakoa hobetzeko, orduan, zergatik ez ni... ez diat kezkatu behar horregatik, baina ez, esaten zioten beste lankide maltzur samar batzuek, ez kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi urik ematen, kitto beraz, baina lentejak ...k gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez
|
duenak
ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta ust...
|
|
|
Gure benetako plana gaur lakura eta bihar Pow Wow ikustera joatea dela ez diot esan nahi. Zerbaitek diost hobe dudala indioen ikuskizunera joateko asmoa
|
dugunik
ez esatea.
|
|
|
Hurrengoa ni neu. Eta txoferrak non utzi behar
|
nauen
ez dakienez, berari galdetu behar izango diot hotelaz. Nori bestela.
|
|
|
behar
|
ditut
ez egitekoak burutu
|
|
|
eta ez
|
du
ez dute konprenitzen
|
|
|
eginen nuke uste
|
duela
ez didala ezer zor
|
|
2007
|
|
|
berari begiratzeko burua jiratu gabe igarotzea zen bat, eta haren begiradari lau segundo baino gehiago eustea bigarrena. Nik ezin
|
nituen
ez bat eta ez bestea, ez nintzen gauza izaten haren argitan erre gabe igarotzeko, irribarrea eskaintzen zidan berari begira harrapatzen ninduen bakoitzean, eta neuk ere irriño batez erantzuten nion, baina ezin inola ere haren begiei neureei begira eutsi, erre eta kiskali egiten baitzuten ederraren ederrez.
|
|
|
Gero irriño batez ematen zidaten muxu, batek lehenik eta gero besteak. Zerua aurkitu nuen haien alboan lurrean, baina Diccinok itxi behar zuelarik zirkua, bien begietan antzeman nuen infernua zetorkigula gainera, emakume haiek erabakita
|
baitzuten
ez zutela egingo bizitzan aurrera. Alferrik ziren nik esandakoak, neuk zainduzko zaituztet eta antzekoak.
|
|
|
Pozik egongo da Plasma, aire egokitua batere piztu beharrik gabe. Beti esan ohi
|
du
ez zaiola batere ardura telebista aparailu garestiena erosten dirua inbertitzea. Horixe erabiltzen du hitza, inbertitu, bezeroak erakartzeko lika ezin hobea dela hori, baina ez dagoela prest aire egokituan ere gastatzen ibiltzeko, telebista aparailuaren gastua behin egiten dela, eta kito, baina aire egokituaren burrundaratxoa entzuten duen aldiro, dirua harraskatik behera joaten ikusten duela eta mila demoniok irensten diotela poltsikoa, berak ezin duela halakorik eraman.
|
|
|
Mutua dirudizu. Nahi baduzu, segi isilik, ez zaitu hemen inork behartuko, nahi ez
|
baduzu
ez ezer erantzun, ez esan ezer, gorde ongi zeure kontuak, baina nik nire gauzak aitortu behar badizkizut, zeuk ere kontatu zenidake niri zerbait. Telebista barruko hori nola izaten den, esaterako.
|
|
|
Mariak betidanik izan dituen aire horiekin... ez dakit zein balitz bezala. Baina maitalearena zabaldu zenez geroztik, uste
|
dut
ez dela lehengoa. Eta Gabriel gaixo egon izan ez balitz... hala ere... asko aldatu da Maria.
|
|
|
Beherean harlauza nabarmen zen: juntak aske
|
zituen
ez baitzen zementuz lotua. Indarka hasi ziren gure bi gizonei, Carmen gehitu zitzaien.
|
|
|
Horretarako detektibe adiskideaz baliatu zen. Agian, gure laguntzarik
|
ukan
ez balu, Amaia orain Gorringoren ordez hilotz zatekeen, eta penatuak ginatezkeen –erantsi zuen Haizeminek.
|
|
|
– Uste
|
dun
ez naitekeela salba?
|
|
|
Jean d’Amou misteriotsuak halaber ikara jaitsarazten zidan eta etxeratzea berantetsia nuen, gutunaren behereko zatiko enigmaren testuaz jabetzeko. Aspaldi
|
zuen
ez nuela inkesta baten eramatea onartu. Lanaren eta langabeziaren artean nenbilen kulunka, garai honetako kide frankoren antzera.
|
|
|
– Baina ez, ez zaitu tronpatzen, eri dela erran dizu. Sinesten ahal
|
duzu
ez?
|
|
|
– Ageri
|
dun
ez ditunala hire erro amikuztarrak ukatuko!
|
|
|
– Iparraldekoa zara? Espero
|
dut
ez dudala zuen altxorra masakratu!!!
|
|
|
– Beldur
|
nauk
ez ote diren jatorrizko mezuaren estalgarri bihurtu.
|
|
|
– Yoga irakasle bat izan nuen bezero
|
duela
ez asko, emaztea jipoitzen hasia zela aitortu zidan, horregatik jo zuen gugana.
|
|
|
¿ Comes mierda?, buruan jiraka. ¿ Comes mierda?, azkenean konketa gainean gaileta kaxaren kartoi zati batean tenperekin idatzi du, inguruan koloretako pinpilinpauxak marraztuta, Zure kaka jaten ez
|
baduzu
ez zaude eroa, eta jakin gabe zergatik, esaldia irakurtzen duen bakoitzean Clint Eastwood irudikatzen du eguzkiak begiak zarrarazten dizkiola esaldia ahoskatzen. Patiora jaitsi beharra dauka kideekin egotera.
|
|
|
maite
|
duguna
ez maitatzeko
|
|
2009
|
|
|
Esana
|
genuen
ez genuela besteon etxeen berri izango.
|
|
|
Keinu egin nion, urrundik, gelditzeko. Uste
|
dut
ez ninduela ezagutu hasieran. Buila egin behar izan nion, eta orduan bai, neure pareraino etorri eta diosala egin zidan, zaldi nabar galantaren gainetik jaitsi gabe.
|
|
|
Gehiago ez pentsatzeko horri buruz, esan zidan. Izan zenak eta izan behar
|
zuenak
ez zutela axolarik gehiago. Aurrera begiratu behar zela.
|
|
|
Uste
|
dut
ez zidala ulertu, edo ez zuen aditu nahi izan, bestela.
|
|
|
Kosta egin zitzaion botila ematen. Uste
|
dut
ez zuela espero, kontatu nionetik ezer. Banuen gehiago, ordea, eta zintzurra busti behar jarraitzeko.
|
|
|
Gehiago ez pentsatzeko joandakoari buruz, esan dit. Izan zenak eta izan behar
|
zuenak
ez dutela axolarik gehiago. Aurrera begiratu behar dugula.
|
|
|
Bazekien militarrek galdera petralak egiten zituztela. Usteko
|
zuen
ez zekiela erdaraz. " Rojo!" esan zuen sardinetari erreparatu ere gabe.
|
|
|
behar
|
duzu
ez zarena,
|
|
|
– Friscoko kontsulatuan bisa eginaraziko dut, arazorik
|
ukan
ez dezagun. Langabezian nago eta gutxirekin dirauket.
|
|
|
– Zenbat
|
badu
ez zarela ohe batean etzan?
|
|
2010
|
|
|
zer dela-eta hain ugaldurik
|
ditudan
ez dakidan
|
|
|
Ez uste nitaz ari naizenik ordea. Ez, nire burua ez
|
dut
ez biktimatzat eta ez gaixotzat. Egoera larrian nagoen arren, eskuak gurpilei eraginez zailduak eta hankak zimelduta baditut ere.
|
|
|
Masailetan negar ildo lehor eta zikinak zituen. Nabarmen
|
zuen
ez zegoela bere onean. Horrelakoetan beti beldurtu izan nau.
|
|
|
Agian, besterik gabe, ama gaixorik zegoen egun hartan eta ez zuen guri ikastolara laguntzeko indarrik. Edota beste zerbait presazko egin behar
|
zuelako
ez zuen izan gu ikastolara bakarrik bidaltzea beste erremediorik.
|
|
|
Nire burua pertsona zuhurtzat
|
nuenez
ez ninduten gehiegi arduratzen Xabierren oharpenek. Baina kontuan hartu izan banitu ere, nola ekidin nezakeen gertatu zitzaidana?
|