|
2008
|
|
|
Azkenik, guraso batek ere ez
|
duenean
euskaraz hitz egiten, lehen hizkuntza gaztelania duten seme alaben portzentajea %85etik gorakoa da adin talde guztietan; hala ere, A motako gurasoen igoerarekin bat datorren nolabaiteko beherakada bat nabaritzen da adin talde gazteenetan.
|
|
2010
|
|
|
Euskaraz ikastolan hitz egiten genuen, beti lagunen artean nahiz eta irakaslerik ez egon. Dena den, beste lagun batzuk ezagutzen genituenez eta hauek erdaldunak zirenez, ezin
|
genuen
euskaraz hitz egin haiek aurrean zeudenean, egokia iruditzen ez zitzaigulako. Euskaraz hitz eginez, euskara bultzatzen genuela oso garbi geneukan, ikastolan jasotako hezkuntzagatik baina etxean jasotako hezkuntzagatik ere bai(...) Zangotzan zailagoa da euskaraz aritzeko giroa aurkitzea eta egun asko nabaritzen dut, nik beste esperientzia oso ezberdinak bizi ditudalako nire klasekoekin edo Iruñeako lagunekin alderatuta. iruñerria eta hortik beherako hiriak oso erdaldunak dira (atarrabian %15 inguru euskaldun; barañainen, berriozarren, burlatan, iruñean, lizarran eta zizur nagusian %10; tafallan eta zangozan %5). hiri horietako gure gazte gehienei euskara eskolan/ ikastolan ikasi izanak ondorio batzuk ekarri dizkie. haietariko anitzendako euskararen esperientzia uharte moduko bat izan da:
|
|
|
• gazteek ez
|
dute
euskaraz hitz egiten eta horrek harridura sortarazten die
|
|
2012
|
|
|
artifiziala da euren inguruko mundua (umwelt delako hori bezala) eta artifiziala da haren euskaltasuna. esan genezake, euskaldun transgenikoak direla halakoak. Berez baino, beren erabaki ondo pentsatuaz direla euskaldun,
|
dutela
euskaraz hitz egiten, zaiela euskara gustatzen... halako euskaldunari meta euskalduna iritziko diot, edo Nietzscherena kopiatuz, gain euskalduna. esplikatuko dut zergatik: Modernitatean erdaraz egin da euskararen gaineko lana, euskararen aferak ebazteko gunea erdara izan da, beregain izan nahi duen euskalduna, bere ahalmenaz jabetu delarik, subjektu izaten hasten da meta euskalduna den neurrian, hau da, euskarari buruz euskaraz pentsatzen eta erabakitzen hasten den neurrian eta horrela, euskarari buruaskitasuna aitortzen dion neurrian.
|
|
2013
|
|
|
Hala ere, euskara oso urrun dago egoera normalizatu batetik, eta oraindik ahula da oso, maila askotan. Esate baterako, populazioaren %50, 6k ez
|
du
euskaraz hitz egiten EAEn, eta %32 elebidun pasiboak dira, hau da, euskara ulertzen duten arren, ez dute hitz egiteko gaitasunik (Eusko Jaurlaritza 2012). Euskararen ahulezia erakusten duen beste datu bat da euskararen kaleko erabilera ez igotzea ezagutzaren mailaren proportzioan (Soziolinguistika Klusterra 2012).
|
|
2017
|
|
|
" Nik adibidez etxean beti hitz egin dut euskaraz gurasoekin eta, baina gero ere Iruñean bizitzearekin pues jendeak normalean ez
|
du
euskeraz hitz egiten(...) baina, hala ere, etxean euskaraz hitz egiten badut gero nahiko ondo" (H3) ezagutzaren inguruan, gainera, euren buruaren diagnostikoa egin ez ezik, ingurukoena ere egin dute, euren pertzeptzioak erakutsiz. gasteizetik datozen ikasleek huhezira iritsitakoan euskara maila baxuagoa zutela aitortu dute eta ikasturteak aurrera egin ahala, ezagutzan aurrerapausoak eman dit...
|
|
2018
|
|
|
1991n euskaldunen herenak (%34, 6) erraztasun handiagoa
|
zuen
euskaraz hitz egiteko. 2016an, euskaraz erraztasun handiagoa duten euskaldunak laurdena dira (%26).
|
|
|
1991n euskaldunen herenak(% 34,6) erraztasun handiagoa
|
zuen
euskaraz hitz egiteko. 2016an, euskaraz erraztasun handiagoa duten euskaldunak laurdena dira(% 26).
|
|
|
Generoa funtsezko aldagaia da, eskola genero sistema erreproduzitzeko, indartzeko eta sendotzeko tresna delako.
|
dute
euskaraz hitz egiten, euskaragatik ez direlako kezkatzen, ez zaie euskara inporta" azpimarratzen zuten ikastetxe horretako zenbait neskek (13 urte).
|
|
2019
|
|
|
...upenarekin itxaropentsuak dira hiruak. kontziente dira, hala ere, euskarak zailtasunak dituela aurrera egiteko, eta zentzu horretan gazteen hizkuntza ohituretan sumatu dute gabezia handiena. horregatik, nahiz eta itxaropentsuak diren, hizkuntzaren geroaren inguruko kezka azaldu dute. eurei dagokienez, euskararekiko jarrera positiboa daukatela agerian geratu da emandako erantzunen arabera, eta ahal
|
dutenetan
euskaraz hitz egiten dutela diote. kasu horretan, Arakistain eta Andresek erraztasun gehiago dute hizkuntzaren erabilera hori egiteko, inguruko elkarrizketak euskaraz egiteko traba gutxiago dituztelako. euskararen testuingurua ahula den eremuan, hala ere, gero eta gehiago erabiltzen dela aipatu du etxezarretak, eta horregatik bere hizkuntza ohitura ere apurka aldatzen ari direla dio. horregatik e...
|
|
2021
|
|
|
Bestalde, gaztelania jatorrian lehen hizkuntza dutenen artean, are modu bortitzagoan bizi
|
dute
euskaraz hitz egiten ikasi beharraren gaia; eskakizuna presio modura bizi dute, eta horren aurrean kexa edo gaitzespen mezuak garatu dituzte. Euren iritzian migratzaileengan jartzen den eskakizun maila ez ei da bidezkoa, izan ere, badakite asko eta asko direla euskaraz hitz egiten ez dakiten Gipuzkoako biztanleak, jatorri atzerritarrekoak ez badira ere.
|
|
|
...tez ikasi dute, esate baterako, jatorri atzerritarreko biztanleekin lan egiten duten elkarteek burutako programen bitartez; ikasketa prozesua hasi dutenentzat oso esperientzia positiboa izan dela adierazi dute, baina garbi dute, haur edo gazte ez izateak eta sozializatzeko sareen gabeziak nabarmen zailtzen duela euskaraz hitz egiten ikastea, eta, beraz, motibazio gehigarri eta indartsua beharrezko
|
dutela
euskaraz hitz egiten ikasteko.
|
|
2022
|
|
|
Parte hartzaileek Lizarrako euren egunerokoan, hau da, gurasoekin, nahiz koadrilakoekin, ez
|
dute
euskaraz hitz egiten edo oso gutxi egiten dute, nahiz eta batzuk erabiltzen saiatzen diren.
|
|
|
Erabilerari dagokionez, hasteko, parte hartzaileek Lizarrako euren egunerokoan, hau da, gurasoekin, anai arrebekin nahiz koadrilakoekin, ez
|
dute
euskaraz hitz egiten edo oso gutxi egiten dute (1), nahiz eta batzuk erabiltzen saiatzen diren. Hau da, gehiago hitz egin nahi dutela adierazi digute (2).
|
|
2023
|
|
|
Ezezagunei euskaraz egitea edo elkarrizketa elebidunak izatea bestelako arau sozialak ere irekitzeko bidea da. Hala nola, erdaraz aritzen diren herritarrek barneratzea ohikoa eta zilegi dela hala nahi eta ahal
|
duenak
euskaraz hitz egitea. Euskararen hautua normalizatzea, edonon eta edonoiz.
|
|
|
Era berean, arretaz begiratu behar da etxeko erabilera elebiduna eta, haurrek
|
duten
euskaraz hitz egiteko gaitasun erlatiboa, aldagai horiek erabakigarriak baitira euren euskararen erabileran bai esparru formalean eskolan, eta, baita, lagun arteko aisialdiko sozializazioan.
|
|
|
Horien artean daude ikerketan parte hartu duten LH4ko haurren euskararen erabileran antzeman den erabilera nabarmen baxuagoa, edota aisialdiko zenbait eremutako euskararen erabilera apala. Era berean, arretaz begiratu behar da etxeko erabilera elebiduna eta, haurrek
|
duten
euskaraz hitz egiteko gaitasun erlatiboa, aldagai horiek erabakigarriak baitira euren euskararen erabileran bai esparru formalean eskolan, eta, baita, lagun arteko aisialdiko sozializazioan.
|