|
2007
|
|
|
Nire ustez, gure artean nagusi den erabilera arauaren isla da hori: euskara bigarren hizkuntza duten haurrek –gainontzeko adin talde guztietako euskaldun berriek bezala– oso joera txikia
|
dute
euskara erabiltzeko familian eta lagunartean. Gazteen indizeari dagokionez, berriz, 1989an gazte euskaldunek atxikimendu txikia zuten euskararekiko, beste adin taldeek baino askoz txikiagoa –gazteen gaitasunaren eta erabileraren arteko indizea beste adin taldeena baino askoz txikiagoa zen–, eta urteak pasatu ahala atxikimendu horrek gora egin du, urteotan hizkuntza normalizazioaren alde egindako lanaren ondorioz.
|
|
|
2001eko neurketan 10.00025.000 biztanlekiko udalerrietan ez da adineko hiztunik behatu (5 taula). Honek, noski, ez du erran nahi adineko hiztunek ez
|
dutela
euskara erabilten udalerri horietan. Halere, emaitzen balioa erlatibizatzen du.
|
|
2010
|
|
|
7. " Bizitza publikoan euskararen erabilpenari arau eta legezko esparruari dagokionez, argitu nahi
|
dugu
euskara erabil daitekeela frantsesaren parean, dokumentu, zigilu eta komunikazio euskarri ofizial ezberdinetan, balio juridikoa frantsesezko bertsioek bakarrik dutelarik. (...) Sustapen lan hori, euskararen behin behineko erabilpen batentzat edo elebitasun osora heltzeko helburuarekin eraman daiteke, gisa guztiz nahitaezkoa delarik frantsesezko idazketa oso baten egitea".
|
|
2011
|
|
|
Beraz, arlo horiek berreskuratu ahala (musikaren ingurukoek, bereziki, ikusi dugu zein toki inportante duten nerabearen bizitzan) euskarak gero eta prestigio handiagoa izango du gazteen artean. Horrek, berriz, eragin zuzena
|
du
euskara erabiltzeko gazteek izango duten motibazioan.❚
|
|
2012
|
|
|
Gazteen arteko euskaldun berrien nagusitasuna argia da EAEn eta Nafarroan, eta Iparraldean ere gero eta gehiago dira. Horrek eragin zuzena
|
du
euskara erabiltzeko erraztasunean nahiz zailtasunean. Izan ere, elebidunen artean, erdal elebidunek, hau da, erdaraz euskaraz baino hobeto moldatzen direnek osatzen dute multzorik handiena EAEn eta Nafarroan, eta gero eta gehiago dira Iparraldean.
|
|
2017
|
|
|
ezinbestean, eremuko beste eragileekin jardunez). hortaz, ez du zentzurik banako hura neurketa edo ebaluazio unitate gisa hartzea ikerketa makroskopikoetan (ondoren, irakurketa psikologistak hedatzeko). bizi mundu sozialetan gutxieneko unitatea harremana da, alegia, eremu sozial batean kokatutako praktika dinamikoa eta bizitua. banakoen gaitasunak edo ezaugarriak agregatuz ez da mekanikoki harreman jakin bat sortzen: euskara erabiltzeko gaitasunak dituztenek ez
|
dute
euskara erabiliko, ez dute euren artean euskaraz egingo, ez badiote egoerari zerbait egozten. egoera hartarako definitu behar dute edo hartarako aurredefiniturik aurkitu behar dute. euskaraz egitea ez da gaitasunen zenbaketaren emaitza, egoerak definitze eta arautzearena baizik. Joko sozialak, praktika sozialak, nola definitzen eta arautzen diren da kontu minimoa. are gehiago hizkuntza anitzeko eta hizkuntza ikasleen jendarteetan. badakigu ikerketa soziolinguistikoetan kategoriak erabiltzen jarraituko dela. nekez utziko zaiola hiztunak kontatzeari eta sailkatzeari; izan ere, zenbaki eta kopuru ofizialetan, inguruari begiratu ahala lortzerik ez dugun so handi eta ziurra lortzen dugula ikasi dugu eta oso guretuta dugu irakaspena. baina gutxienez, jakitun jokatu genuke.
|
|
2018
|
|
|
Mutilek, euren aldetik, beraiek ia ez
|
zutela
euskara erabiltzen aitortzen zuten. Bitartean, neskak ia beti euskaraz aritzen zirela zioten.
|
|
|
Garrantzia berezia
|
du
euskara erabiltzeko aukerak eta sareak izatea. Ez dira euskaldun gutxi norekin hitz egin ez dutela adierazten dutenak! Garrant zia berezia du euskararekiko hiztunak duen kontzientzia, konpromisoa, atxikimendua, eta jarrera erreaktiboa edo proaktiboa.
|
|
|
1 Garrantzia berezia
|
du
euskara erabiltzeko aukerak eta sareak izatea.
|
|
|
Gogoratu behar da, hori bazegoela lehen ere, baina, orain, halakoen kopurua nabarmenki handiagoa da. Eta argi xamar ikusten da euren bizitzetan ez
|
dutela
euskara erabiltzeko asmorik.
|
|
|
Eta argi xamar ikusten da euren bizitzetan ez
|
dutela
euskara erabiltzeko asmorik.
|
|
|
Euskara ia erabat baztertuta egon da orain arte komunikazio klinikotik eta, are gehiago, erregistro klinikoetatik. Hori dela eta, profesionalek hiztegi espezializatuaren garapen edota ezagutza eza aipatu ohi
|
dute
euskara erabiltzeko oztopo nagusi modura. Hori dela eta, estandar klinikoak euskaraz egokitu eta Euskal Osasun Sisteman erabiltzen diren sistemetan integratzeak hizkuntzaren erabileraren normalizazioari ekarpen handia egin diezaiokeela deritzogu hainbat arrazoirengatik:
|
|
|
Profesionalek hiztegi espezializatuaren garapen edota ezagutza eza aipatu ohi
|
dute
euskara erabiltzeko oztopo nagusi modura.
|
|
2019
|
|
|
" zer moduz? Ondo ta zu?"," on egin"... erabiltzen dut, eta zerbait erosi nahi
|
dudanean
Euskara erabiltzen saiatzen naiz: " sardina kilo bat nahi dut...", bestelako bizipenak ere izan ditut hala ere, Donostiara joan eta espainolez hitz egiteko entzun beharra.
|
|
2022
|
|
|
Bestalde, bizi direnetako batzuk tarteko edo testuinguru oztopatzailean bizi dira, hots, euskaraz aritzeko oztopoak dauden herrietan, nahiz eta sare euskaldun esanguratsuak dituzten eta, beste batzuk, testuinguru mesedegarrian bizi dira, hots, euskaraz aritzeko testuinguru lagungarria duten herrietan, baina sare esanguratsu batzuetan gaztelania erabiltzen dute. Azkenik, gaztelaniaz bizi direnak testuinguru guztietan daude, baina testuinguru oztopatzailean bizi diren partaideen artean ia inoiz ez
|
dute
euskara erabiltzen edo oso gutxi erabiltzen dute. Hala ere, testuinguru horietako jarrera proaktiboa duten hiztunek euskara erabiltzea lortzen dute.
|
|
|
Kaleko behaketek erakusten dute euskararen erabilera baldintzatuta dagoela. Batetik, gutxiengo izaerak baldintzatzen du, hiztun elebidun euskaldunak solaskide euskaldunak behar
|
dituelako
euskara erabili ahal izateko. Bestetik, hizkuntza gutxitu izaerak eragiten du, baldintza legal, politiko, sozial eta kulturalen arabera, hizkuntza bat ala bestea hautatzea errazago edo zailago bihurtzen baita hiztun elebidunentzat.
|
|
|
Urte gutxian aldaketa handiak gertatu dira udalerri euskaldunetan, batez ere arnasguneetan, eta, oro har, ez dira euskararen erabilerarentzat mesedegarriak izan. Hala ere, alde handiz, udalerri horiek
|
dute
euskara erabiltzeko egokierarik onena, eta horietan erabiltzen da gehien. Euskara indarberritzeko prozesuan ezinbesteko heldulekua dira, hortaz.
|