|
2011
|
|
|
3.1 taula. Zertan dira berdinak eta zertan bereizten dira nortasun eskizoidearen nahastea duena eta nortasun eskizotipikoaren nahastea
|
duena
eskizofreniaren aurrean?
|
|
|
Ikerketa batzuen arabera, nortasun eskizotipikoaren nahastea dutenen artean maiztasun handia
|
du
eskizofreniak (McGlashan, 1986). DSM IV TRaren arabera, nahaste hau dutenek ez dute eskizofreniarik edukitzen, pasarte psikotiko laburrak izaten badituzte ere.
|
|
|
Ikerketa batzuen arabera, nortasun eskizotipikoaren nahastea dutenen artean maiztasun handia du eskizofreniak (McGlashan, 1986). DSM IV TRaren arabera, nahaste hau dutenek ez
|
dute
eskizofreniarik edukitzen, pasarte psikotiko laburrak izaten badituzte ere. Eskizofrenia kronikoa dutenen artean% 14,6ko maiztasuna agertzen du eta kontrol taldean% 2,1eko maiztasuna (Baron, Gruen, Rainer, Kane, Asnis eta Lord, 1985).
|
|
|
Azpimarratu beharra dago aipatu berri diren sintoma positibo eta negatibo horiek guztiek ez
|
dutela
eskizofrenia duten pertsonengan agertu beharrik, eta ez direla eskizofrenia duten pertsonengan bakarrik gertatzen. Norbaitek eskizofrenia duela esateko, sintoma positibo eta negatibo gehientsuenek presente egon behar dute edo epe luzean egon behar izan dute, eta sintoma horiek subjektuaren errendimendu akademikoan edo lanekoan eta harreman sozialetan narriadura esanguratsua eragin behar izan dute.
|
|
|
– Eskizofrenia bereizi gabearen diagnosia
|
dutenek
eskizofreniaren sintoma positiboak eta negatiboak izaten dituzte, baina ez dituzte eskizofrenia paranoidearen, eskizofrenia nahasiaren edo eskizofrenia katatonikoaren diagnosi irizpideak betetzen.
|
|
|
– Eskizofrenia bereizi gabearen diagnosia dutenek eskizofreniaren sintoma positiboak eta negatiboak izaten dituzte, baina ez
|
dituzte
eskizofrenia paranoidearen, eskizofrenia nahasiaren edo eskizofrenia katatonikoaren diagnosi irizpideak betetzen.
|
|
2014
|
|
|
Aipatu berri diren sintoma positibo eta negatibo horiek guztiek ez
|
dute
eskizofrenia duten pertsonengan agertu beharrik, eta ez dira eskizofrenia duten pertsonengan bakarrik gertatzen. Norbaitek eskizofrenia duela esateko, sintoma positibo eta negatibo gehientsuenek presente egon behar dute edo epe luzean egon behar izan dute, eta sintoma horiek narriadura nabaria eragin behar izan dute subjektuaren errendimendu akademikoan, laneko jardueran eta hartu eman sozialetan.
|
|
|
Pertsona batek eskizofreniaren beste bereizgarririk ez duenean, baina errealitatearekin bat ez datozen ideia iraunkorrak dituenean, eldarniozko nahastea duela esaten da. Pertsona horrek ez
|
du
eskizofreniako sintoma negatiborik, hala nola anhedonia edo umore lauaren sintomarik, baina hala ere besteengandik maiz bakartzen da, susmoak direla-eta.
|
|
|
Eskizofreniarekin gertatzen zena gertatzen zen beste nahaste psikologiko batzuekin ere. Beste ikerketa batean (Kendler eta Gruenberg, 1984), txikitan adoptatuak izan ziren paziente eskizofreniko helduak identifikatu zituzten, eta haien senitarteko biologiko eta adoptiboek
|
zuten
eskizofrenia tasa aztertu zen. Adoptatu eskizofrenikoen senitarteko biologikoen artean eskizofrenia espektroko nahasteen maiztasun handiagoa agertzen zen familia adoptiboetan baino.
|
|
|
karena edo odol zirkulazio bereziak dituzte. Beraz, eskizofreniari dagokionez biki monozigotikoen artean konkordantzia gehiago gertatzea ez da genetikaren kontua bakarrik, monozigotiko monokorionikoek probabilitate gehiago
|
baitute
eskizofreniari buruz konkordanteak izateko monozigotiko dikorionikoek baino (Davis, Phelps eta Bracha, 1995). Monozigotiko dikorionikoen eta dizigotikoen konkordantzia maila berdintsua da, eskizofreniari dagokionez.
|
|
|
Garuna kaltetua izateak eragin dezake eskizofrenia, baina ezin esan daiteke garunaren eskualde jakin baten hondamena denik eskizofreniaren zergatia. Hala ere, aspaldi samar egin ziren ikerketen arabera (Jacobi eta Winkler, 1927) eta geroztik egin direnen arabera (Pahl, Swayze eta Andreasen, 1990), alboko bentrikulu handiagoak
|
dituzte
eskizofrenia dutenek; ondorioz, eskizofrenia dutenek gutxiago garatuak dituzte bentrikuluen inguruko garun eskualdeak. Baina, eskizofreniko guztiek ez dauzkate bentrikulu handiagoak, ez eta eskizofrenikoek bakarrik ere; alkoholikoek, Huntington en gaixotasuna edo Alzheimerren gaixotasuna dutenek ere halakoak dituzte.
|
|
|
Faktore genetikoek ez dute dena azaltzen; bestela, biki monozigotikoetako batek eskizofrenia duenean, besteak ere jasango luke. Faktore organikoek ere ez
|
dute
eskizofrenia erabat azaltzen; horrela, eskizofrenia duten guztiek ez dituzte alboko bentrikulu zabalagoak, ez dute dopaminaren neurriz gaindiko jarduerarik edo ez dute hipofrontalitaterik agertzen. Faktore psikologiko eta sozialak ere kontuan hartu behar dira.
|
|
|
Familiako harremanek ere eragina
|
dute
eskizofreniaren sorreran edo berrizkaturan. Horrela, familia eskizofrenogenikoek eta lotura bikoitza dutenek onarpenik eza, etsaitasuna eta intrusio emozionala gehiago praktikatzen dituzte, eta ondorioz eskizofrenian gehiago berrerortzen dira haien kideak.
|
|
|
Ikuspegi sozialetik, zenbat eta baxuagoa maila sozioekonomikoa, orduan eta handiagoa eskizofreniaren maiztasuna (Faris eta Dunham, 1939). Alde batetik, klase maila baxuetako estres maila altuak eragina
|
du
eskizofreniaren sorreran. Baina, beste alde batetik, pertsona eskizofrenikoak maila sozioekonomikoan erraz egiten du beherantz (Goldberg eta Morrison, 1963).
|
|
|
1950 urtera bitartean prognosi txarra
|
zuen
eskizofreniak, eta ospitale publikoetan edukitzen zituzten pazienteak. Familia aberatsetako pazienteak ospitale pribatuetan egon zitezkeen.
|
|
|
Nahaste eskizofreniformea
|
duenak
eskizofreniaren sintomak jasaten ditu, baina 6 hilabete baino denbora gutxiagoz. Nahaste eskizoafektiboa duenak depresio nagusiarekin edo maniarekin batera eldarnioak eta haluzinazioak izaten ditu.
|